Problemy wojskowej słu

ż

by kobiet

Wojskowa słu

ż

ba kobiet wg opracowa

ń

WBBS

Z bada

ń

Wojskowego Biura Bada

ń

Społecznych z 2009r. wynika, i

ż

słu

ż

ba

wojskowa kobiet cieszy si

ę

70% poparciem społecznym

ś

rodowiska wojskowego

przy 15% przeciwników. W

ś

ród zwolenników słu

ż

by kobiet przewa

ż

aj

ą

kobiety

i popieraj

ą

j

ą

w prawie 90% , natomiast m

ęż

czy

ź

ni popieraj

ą

cy słu

ż

b

ę

kobiet

stanowi

ą

blisko 60%. Odsetek jej przeciwników jest zdecydowanie wy

ż

szy w

ś

ród

m

ęż

czyzn (22%) ni

ż

kobiet (2%). W uzasadnieniu swoich odpowiedzi ponad połowa

ankietowanych obu płci uwa

ż

a,

ż

e kobiety powinny słu

ż

y

ć

w wojsku z racji

posiadania prawa do tego. Cz

ę

sto podnoszonym argumentem przemawiaj

ą

cym za

słu

ż

b

ą

kobiet był ten o wywieraniu przez kobiety pozytywnego wpływu na stosunki

mi

ę

dzyludzkie. W

ś

ród powodów, dla których badani byli przeciwni wojskowej słu

ż

bie

kobiet najcz

ęś

ciej wymienianym był ten o braku przygotowania organizacyjnego

i kulturowego wojska do słu

ż

by kobiet. Zdaniem

ś

rodowiska,

ż

ołnierze-kobiety

powinny zajmowa

ć

obszary stanowisk zwi

ą

zane przede wszystkim ze słu

ż

b

ą

zdrowia, administracj

ą

wojskow

ą

, logistyk

ą

, szkolnictwem. W kwestii mo

ż

liwo

ś

ci

uczestniczenia kobiet w działaniach bojowych, na polu walki odmienne stanowisko
zajmuj

ą

kobiety i m

ęż

czy

ź

ni -

ż

ołnierze. Dwie trzecie badanych kobiet -

ż

ołnierzy

przyznaje im takie prawo, natomiast ponad połowa badanych m

ęż

czyzn jest temu

przeciwna. Argumentami wymienianymi wył

ą

cznie przez m

ęż

czyzn przeciwko

uczestnictwu kobiet –

ż

ołnierzy w bezpo

ś

rednich działaniach bojowych były te

odnosz

ą

ce si

ę

do braku do

ś

wiadczenia kobiet oraz zwi

ą

zane ze stereotypowym

postrzeganiem kobiety jako kruchej, delikatnej istoty. Poza tym m

ę

skie grono

opowiada si

ę

w wi

ę

kszo

ś

ci (46%) za niskim procentowo udziałem kobiet w słu

ż

bie

wojskowej, gdy tymczasem opinie kobiet s

ą

podzielone. Zidentyfikowano ponad 3%

m

ęż

czyzn niech

ę

tnych słu

ż

bie kobiet. W wi

ę

kszo

ś

ci badani opowiedzieli si

ę

za 10%

udziałem kobiet w całych SZ. Zarówno kobiety jak i m

ęż

czy

ź

ni najlepiej ocenili

umiej

ę

tno

ś

ci społeczne

ż

ołnierzy - kobiet, a najgorzej dowódcze.

Trendy rozwoju wojskowej słu

ż

by kobiet

Na przestrzeni ostatnich kilku lat mo

ż

na zaobserwowa

ć

tendencj

ę

wzrostow

ą

w zakresie rozwoju zawodowej słu

ż

by wojskowej kobiet. Zauwa

ż

alny jest wzrost

liczby kobiet w wojsku oraz ich wyznaczanie na stanowiska we wszystkich korpusach
osobowych, a tak

ż

e wi

ę

kszy ni

ż

w poprzednich latach udział kobiet w misjach

pokojowych i stabilizacyjnych. Kobiety słu

żą

obecnie we wszystkich Rodzajach Sił

Zbrojnych, w Dowództwie Operacyjnym, Inspektoracie Wsparcia Sił Zbrojnych,
Inspektoracie Wojskowej Słu

ż

by Zdrowia jak równie

ż

w

Ż

andarmerii Wojskowej,

Dowództwie Garnizonu Warszawa, w trzech korpusach kadry (szeregowych,
podoficerów, oficerów). Zajmuj

ą

stanowiska słu

ż

bowe w korpusie medycznym, oraz

systematycznie coraz liczniej w innych korpusach tradycyjnie zajmowanych
wcze

ś

niej tylko przez m

ęż

czyzn.

Wg stanu na koniec 2010 r. w Wojsku Polskim słu

ż

b

ę

zawodow

ą

pełniło 1751

kobiet (1,9%

ż

ołnierzy zawodowych), natomiast w uczelniach i szkołach wojskowych

kształciło si

ę

345, (15% wszystkich kandydatów). Obserwuje si

ę

zmniejszenie liczby

kobiet w słu

ż

bie kandydackiej o 22% w stosunku do ubiegłego roku z powodu

mniejszych naborów do szkół wojskowych. Razem liczba kobiet w słu

ż

bie czynnej

wynosiła 2096. W stosunku do 2009 r. liczba kobiet na stanowiskach słu

ż

bowych

wzrosła o 202. Zmalała dynamika wzrostu liczby kobiet do słu

ż

by wojskowej we

wszystkich korpusach. (liczba powoła

ń

kobiet do słu

ż

by wojskowej w stosunku do

ubiegłego roku była mniejsza o blisko 50%.) Najwi

ę

cej powoła

ń

kobiet do słu

ż

by

terminowej i stałej odnotowano w Wojskach L

ą

dowych - 121, w Siłach Powietrznych

powołano 51 kobiet, w Marynarce Wojennej - 32 kobiety, w Inspektoracie Wsparcia
Sił Zbrojnych - 16. W pozostałych komponentach Sił Zbrojnych, liczba powoła

ń

kobiet

nie przekroczyła 10 osób, natomiast w strukturach podległych pod Inspektorat
Wojskowej Słu

ż

by Zdrowia zmniejszyła si

ę

liczba kobiet w stosunku do

ubiegłorocznej statystyki (o 4 osoby).

Kobiety najliczniej zajmuj

ą

stanowiska w Wojskach L

ą

dowych (794), nast

ę

pnie

– w Siłach Powietrznych (347) i w Marynarce Wojennej (168). Najwi

ę

ksz

ą

grup

ę

stanowi

ą

wci

ąż

oficerowie (869). Liczba podoficerów wynosi 660. Spo

ś

ród 1751

kobiet – 478 pełni słu

ż

b

ę

na stanowiskach dowódczych (304 oficerskich i 172

podoficerskich i 2 szeregowych) W tej grupie stanowisk dowódczych najcz

ęś

ciej

kobiety s

ą

dowódcami plutonu (262).

Analizuj

ą

c rozmieszczenie kobiet w korpusach osobowych według wska

ź

nika

procentowego udziału kobiet w ogólnej liczbie kadry w ka

ż

dym z korpusów

osobowych, zaobserwowa

ć

nale

ż

y,

ż

e najliczniej s

ą

one reprezentowane w korpusie

medycznym (20%), sprawiedliwo

ś

ci i obsługi prawnej (11,9%), finansowym (5,7%),

OPBMR (3,8%), przeciwlotniczym (3,4%), wychowawczym (2,7%) oraz rakietowym
i artylerii (2,67%).

W ostatnim roku najwi

ę

kszy wzrost kobiet odnotowano w korpusach

finansowym (5,7%) i medycznym (2,27%), natomiast najni

ż

szy w korpusie ł

ą

czno

ś

ci

i informatyki (0,09%) oraz logistyce (0,11%). Zmniejszenie liczby kobiet odnotowano
w korpusie sprawiedliwo

ś

ci i obsługi prawnej (- 0,75%).

Najliczniej kobiety wyst

ę

puj

ą

w korpusie oficerskim i jest to zasada

obserwowana prawie w ka

ż

dym komponencie Sił Zbrojnych (poza Siłami

Powietrznymi oraz Inspektoratem Wsparcia Sił Zbrojnych – gdzie dominuje korpus
podoficerski). W

ś

ród oficerów najwi

ę

cej jest podporuczników (427) w

ś

ród 785

oficerów młodszych, z czego 53% pełni słu

ż

b

ę

w Wojskach L

ą

dowych. Najwy

ż

szym

stopniem wojskowym, posiadanym przez kobiety jest stopie

ń

pułkownika (8 osób).

Kobiety w stopniach podoficerskich wyst

ę

puj

ą

w liczbie 660, ( kapral – 340

i st. kapral -104),

a w stopniach szeregowego – 222. Na stanowiskach dowódczych

ró

ż

nych szczebli słu

ż

b

ę

pełni 478 kobiet. (dowódca dru

ż

yny, obsługi, działonu, grupy,

wozu dowodzenia, grupy ewakuacji medycznej etc.).

Zdecydowana wi

ę

kszo

ść

58,6% w populacji kobiet to osoby mi

ę

dzy 30 a 50

rokiem

ż

ycia, 40% to osoby młode, których wiek nie przekroczył 30 lat. Tylko 24

(1,3% kobiet) z nich osi

ą

gn

ę

ło 50 lat i wi

ę

cej.

Ż

adna z kobiet -

ż

ołnierzy nie posiada pełnych uprawnie

ń

emerytalnych.

W jednym przypadku jest to wysługa – 27 lat w zawodowej słu

ż

bie wojskowej. 54

kobiety nabyły cz

ęś

ciowe uprawnienia emerytalne, natomiast pozostałe – 1682

kobiety – nie posiadaj

ą

wysługi uprawniaj

ą

cej do uzyskania minimalnych uprawnie

ń

emerytalnych.

W 2010 r. do wykonywania zada

ń

w misjach poza granicami kraju zostało

skierowanych 111 kobiet. Najwi

ę

cej kobiet –

ż

ołnierzy (97) uczestniczyło w VII i VIII

zmianie PKW Afganistan. W misji tej wzi

ę

ło udział 57 kobiet z korpusu

podoficerskiego oraz 40 z korpusu oficerskiego. W PKW KFOR w XII i XIII zmianie
uczestniczyło 9 kobiet (5 oficerów i 4 podoficerów). W Bo

ś

ni w XII zmianie

uczestniczyło 5 pa

ń

( 2 w stopniach oficerskich, pozostałe w podoficerskich).

W ostatnich latach obserwuje si

ę

tendencj

ę

poszerzania zakresu stanowisk

obejmowanych przez uczestniczki misji, stosownie do nabywanego przez nie
do

ś

wiadczenia w słu

ż

bie. Dobór na stanowiska odbywa si

ę

z uwzgl

ę

dnieniem

posiadanego przez

ż

ołnierza do

ś

wiadczenia i kwalifikacji.

Prawne uwarunkowania słu

ż

by kobiet

Wojskow

ą

słu

ż

b

ę

kobiet reguluj

ą

zapisy ustawy z dnia 11 wrze

ś

nia 2003r. o słu

ż

bie

wojskowej

ż

ołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2008r. nr 141, poz. 892 z póz. zm.).

Zasadniczo kobiety pełni

ą

słu

ż

b

ę

na tych samych warunkach co m

ęż

czy

ź

ni. Jedyne

zró

ż

nicowanie wynika z macierzy

ń

stwa kobiet. Kwestie zwi

ą

zane z macierzy

ń

stwem

oraz ochron

ą

kobiet w ci

ąż

y reguluj

ą

zapisy ustawy z dnia 26 czerwca 1974 –

Kodeks pracy (Dz. U. z 1998r. Nr 21,poz. 94 z pózn. zm.) oraz ustawy z 6 grudnia
2009r. o zmianie ustawy -Kodeks pracy i niekt. innych ustaw tzw. ustawy
prorodzinnej (Dz. U. z 2008r. Nr 237, poz. 1654).

Przepisy Kodeksu pracy maj

ą

zastosowanie do

ż

ołnierzy zawodowych

wył

ą

cznie w sytuacjach wyra

ź

nego odesłania do stosowania okre

ś

lonych

przepisów tego aktu przez ustaw

ę

normuj

ą

c

ą

pragmatyk

ę

pełnienia zawodowej

słu

ż

by wojskowej.

Urlop macierzy

ń

ski

( w ustawie o słu

ż

bie wojskowej

ż

ołnierzy zawodowych z 11 wrze

ś

nia 2003 r. został

uregulowany w art.65.1 (dla

ż

ołnierzy zawodowych) oraz w art. 134.2 (dla słu

ż

by

kandydackiej)

Art. 65. 1.

Ż

ołnierzowi zawodowemu przysługuje urlop macierzy

ń

ski na

zasadach i w wymiarze okre

ś

lonych w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca

1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pó

ź

n. zm.).

Art. 134. 2.

Ż

ołnierzowi pełni

ą

cemu słu

ż

b

ę

kandydack

ą

- kobiecie, w razie

zaj

ś

cia w ci

ążę

, na okres ci

ąż

y i połogu udziela si

ę

urlopu bezpłatnego

w wymiarze nie dłu

ż

szym ni

ż

dwana

ś

cie miesi

ę

cy.

3. W przypadku niepodj

ę

cia słu

ż

by kandydackiej po upływie okresu, o którym

mowa w ust. 2, oraz w przypadku ponownego zaj

ś

cia w ci

ążę

ż

ołnierza

pełni

ą

cego słu

ż

b

ę

kandydack

ą

- kobiet

ę

zwalnia si

ę

ze słu

ż

by kandydackiej.

Urlop wychowawczy

Art. 65a. 1.

Ż

ołnierz zawodowy ma prawo do urlopu wychowawczego na

zasadach okre

ś

lonych w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. -

Kodeks pracy.
2.

Ż

ołnierzowi zawodowemu korzystaj

ą

cemu z urlopu wychowawczego nie

wypłaca si

ę

uposa

ż

enia i innych nale

ż

no

ś

ci pieni

ęż

nych, z wyj

ą

tkiem

okre

ś

lonych w art. 83, art. 85 i art. 94-98.

3.

Ż

ołnierzowi zawodowemu korzystaj

ą

cemu z urlopu wychowawczego

przysługuj

ą

, w okresie korzystania z tego urlopu,

ś

wiadczenia okre

ś

lone w

ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o

ś

wiadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2006

r. Nr 139, poz. 992, z pó

ź

n. zm.2)).

4. W przypadku gdy urlop wychowawczy trwa do dwunastu miesi

ę

cy,

ż

ołnierz

zawodowy pozostaje na ostatnio zajmowanym stanowisku słu

ż

bowym.

5. W przypadku gdy okres urlopu wychowawczego jest dłu

ż

szy ni

ż

okre

ś

lony

w ust. 4,

ż

ołnierza zawodowego przenosi si

ę

do rezerwy kadrowej. Przepis

ust. 2 stosuje si

ę

odpowiednio.

6.

Ż

ołnierza zawodowego, o którym mowa w ust. 5, po zako

ń

czeniu lub

zrezygnowaniu przez niego z urlopu wychowawczego w czasie jego trwania,
je

ż

eli nie ma mo

ż

liwo

ś

ci wyznaczenia go na stanowisko słu

ż

bowe, pozostawia

si

ę

w rezerwie kadrowej przez okres nie krótszy ni

ż

sze

ść

miesi

ę

cy.

Ochrona kobiet w ci

ąż

y i matek karmi

ą

cych oraz rodzica samotnie

wychowuj

ą

cego dziecko

Art. 65. 2.

Ż

ołnierzowi zawodowemu - kobiecie b

ę

d

ą

cej w ci

ąż

y lub karmi

ą

cej

dziecko piersi

ą

:

1) nie powierza si

ę

obowi

ą

zków w wymiarze przekraczaj

ą

cym czterdziestu

godzin słu

ż

by w tygodniu i w porze nocnej;

2) nie deleguje si

ę

poza miejsce pełnienia słu

ż

by - bez zgody

ż

ołnierza

zawodowego - kobiety;
3) nie powierza si

ę

wykonywania zada

ń

słu

ż

bowych szczególnie uci

ąż

liwych

lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, okre

ś

lonych w przepisach wydanych na

podstawie art. 176 Kodeksu pracy.

Art. 65.3.

Ż

ołnierz zawodowy - kobieta karmi

ą

ca dziecko piersi

ą

ma prawo do

dwóch półgodzinnych przerw wliczanych do czasu słu

ż

by. W przypadku

karmienia wi

ę

cej ni

ż

jednego dziecka,

ż

ołnierz zawodowy - kobieta ma prawo

do dwóch przerw po 45 minut ka

ż

da. Przerwy na karmienie mog

ą

by

ć

na

wniosek

ż

ołnierza zawodowego - kobiety udzielane ł

ą

cznie.

Art. 65.4.

Ż

ołnierza zawodowego - kobiet

ę

, sprawuj

ą

c

ą

opiek

ę

nad dzieckiem

do lat czterech, pozostaj

ą

c

ą

w zwi

ą

zku mał

ż

e

ń

skim z innym

ż

ołnierzem, nie

deleguje si

ę

bez jej zgody poza miejsce pełnienia zawodowej słu

ż

y wojskowej,

w tym samym czasie co współmał

ż

onka.

Art. 65.5. Przepis ust. 4 stosuje si

ę

równie

ż

do

ż

ołnierza zawodowego

samotnie wychowuj

ą

cego dziecko do lat czterech.

Sprawowanie opieki nad najbli

ż

szym członkiem rodziny (dziecko, mał

ż

onek,

rodzic)

Dowódca mo

ż

e udzieli

ć

zwolnienia

ż

ołnierza od zaj

ęć

słu

ż

bowych na jego

pisemny wniosek ( zapisy w ustawie pragmatycznej)

- art. 62.11 (50 dni)

- art. 62.12 (do 10 miesi

ę

cy)

Rozporz

ą

dzenie Ministra Obrony Narodowej z dnia 3 listopada 2010r.zmieniaj

ą

ce

Rozporz

ą

dzenie w sprawie urlopów

ż

ołnierzy zawodowych (Dz. U. z 2010r. Nr 216,

poz.1425)

Pozwala na skorzystanie ze zwolnienia z zaj

ęć

słu

ż

bowych (do 50 dni w roku) po

uzyskaniu zgody dowódcy, w razie konieczno

ś

ci sprawowania opieki nad najbli

ż

szym

członkiem rodziny ( w tym małym dzieckiem).

Urlopu okoliczno

ś

ciowego, w formie 10 miesi

ę

cy nie udziela si

ę

je

ż

eli

ż

ołnierz

spełnia warunki do udzielenia urlopu macierzy

ń

skiego lub wychowawczego.

Urlopu okoliczno

ś

ciowego udziela si

ę

ż

ołnierzowi w celu sprawowania osobistej

opieki nad mał

ż

onkiem lub dzieckiem, gdy z

ż

ołnierzem nie zamieszkuj

ą

członkowie

rodziny, którzy mog

ą

tak

ą

opiek

ę

zapewni

ć

.

Dost

ę

pno

ść

do stanowisk - ograniczenia

Art. 65. 2.

Ż

ołnierzowi zawodowemu - kobiecie b

ę

d

ą

cej w ci

ąż

y lub karmi

ą

cej

dziecko piersi

ą

:

3) nie powierza si

ę

wykonywania zada

ń

słu

ż

bowych szczególnie uci

ąż

liwych

lub szkodliwych dla zdrowia kobiet, okre

ś

lonych w przepisach wydanych na

podstawie art. 176 Kodeksu pracy.

Decyzja Nr 276/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 4 czerwca 2008 r.
w sprawie wprowadzenia i funkcjonowania karty opisu stanowiska.

Metodyka opracowania KOSS przewiduje obowi

ą

zek wpisania w rubryce

„Stopie

ń

szkodliwo

ś

ci”, w przypadku zakwalifikowania stanowiska przez

słu

ż

b

ę

BHP do grupy stanowisk, na których zakres obowi

ą

zków wi

ąż

e si

ę

z ograniczeniami wykonywania okre

ś

lonych czynno

ś

ci przez kobiety -

ż

ołnierzy w ci

ąż

y lub karmi

ą

ce piersi

ą

, formuły

„Zakres obowi

ą

zków na stanowisku wymaga wykonywania czynno

ś

ci

szkodliwych, b

ą

d

ź

uci

ąż

liwych dla kobiet w ci

ąż

y lub karmi

ą

cych piersi

ą

”.

Mał

ż

e

ń

stwa

ż

ołnierzy zawodowych - wyznaczanie na stanowiska

Rozporz

ą

dzenie MON z dnia 15 grudnia 2009r.w sprawie trybu wyznaczania

ż

ołnierzy na stanowiska słu

ż

bowe i zwalniania z tych stanowisk (Dz.U.

z 2009r. nr 218, poz.1699)

§ 13. 1.

Ż

ołnierza pozostaj

ą

cego w zwi

ą

zku mał

ż

e

ń

skim z

ż

ołnierzem —

kobiet

ą

wyznacza si

ę

na stanowiska słu

ż

bowe, w miar

ę

mo

ż

liwo

ś

ci, w tym

samym garnizonie lub w miejscowo

ś

ciach pobliskich, w rozumieniu przepisów

ustawy

z dnia 22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych

Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398, z pó

ź

n. zm.

5)

).

2.

Ż

ołnierzy pozostaj

ą

cych w zwi

ą

zku mał

ż

e

ń

skim, o którym mowa w ust. 1,

nie wyznacza si

ę

na stanowiska słu

ż

bowe, na których zachodzi bezpo

ś

redni

stosunek podległo

ś

ci słu

ż

bowej.

Sprawno

ść

fizyczna - zwolnienie ze sprawdzianu

ż

ołnierzy-kobiet

Art. 50 a

Ust. 3.

Ż

ołnierz zawodowy mo

ż

e by

ć

zwolniony z sprawdzianu sprawno

ś

ci fizycznej

w danym roku kalendarzowym z przyczyn słu

ż

bowych lub zdrowotnych,

a kobieta

ż

ołnierz zawodowy jest zwalniana równie

ż

w okresie ci

ąż

y i

karmienia dziecka piersi

ą

.

Ust. 4.

Sprawno

ść

fizyczn

ą

ż

ołnierza zawodowego ocenia si

ę

na podstawie

ć

wicze

ń

zró

ż

nicowanych ze wzgl

ę

du na płe

ć

, grupy wiekowe oraz jednostki wojskowe

i zajmowane stanowiska słu

ż

bowe.

Rozporz

ą

dzenie MON z 12 lutego 2010r. w sprawie przeprowadzenia sprawdzianu

sprawno

ś

ci fizycznej

ż

ołnierzy zawodowych (Dziennik Ustaw nr 27 poz. 138).

Umundurowanie

W przepisach mundurowych uwzgl

ę

dniono normy mundurowe dla kobiet

w poszczególnych rodzajach sił zbrojnych bior

ą

c pod uwag

ę

ich potrzeby.

Ż

ołnierze

- kobiety w okresie ci

ąż

y s

ą

zwalniane z obowi

ą

zku noszenia umundurowania.

Regulaminy

Okre

ś

laj

ą

wygl

ą

d oraz noszenie ozdób

„96.

Ż

ołnierz, m

ęż

czyzna, powinien mie

ć

włosy (w

ą

sy, brod

ę

) schludnie i

krótko ostrzy

ż

one. Brod

ę

ż

ołnierz mo

ż

e nosi

ć

ze wzgl

ę

du na wskazania

lekarza odnotowane pisemnie lub za zgoda przeło

ż

onego od dowódcy

kompanii (równorz

ę

dnego) wzwy

ż

.

Ż

ołnierze – kobiety, na czas wykonywania

zada

ń

słu

ż

bowych, powinny mie

ć

włosy krótko upi

ę

te i nie mog

ą

stosowa

ć

wyrazistego makija

ż

u oraz jaskrawo pomalowanych paznokci”.

98.

Ż

ołnierzom wyst

ę

puj

ą

cym w mundurze zabrania si

ę

noszenia wszelkiego

rodzaju bi

ż

uterii oraz ozdób. Zezwala si

ę

jedynie na noszenie zegarka,

obr

ą

czki oraz sygnetu lub pier

ś

cionka”.

Przeciwdziałanie molestowaniu- zachowanie

Pkt.33a)

Ż

ołnierz przebywaj

ą

cy na terenie obiektów, zajmowanych przez organy

wojskowe, jak równie

ż

obiektów koszarowych i zakwaterowanie przej

ś

ciowego

jednostki wojskowej, nie mo

ż

e przejawia

ć

zachowa

ń

, które maja podtekst lub

zamiar seksualny, tj.: dotykania, komentarzy o podtek

ś

cie erotycznym,

stosunków seksualnych, prowokowania sposobem bycia lub strojem do
zainteresowania swoj

ą

seksualno

ś

ci

ą

, eksponowania faktu pozostawania w

za

ż

yłych stosunkach z inn

ą

osob

ą

(np. publiczne trzymanie si

ę

za r

ę

ce,

całowanie, przytulanie)”.

Zakwaterowanie

Ustawa o słu

ż

bie wojskowej

ż

ołnierzy zawodowych .(Art. 69. ) okre

ś

la prawa

ż

ołnierzy (bez wzgl

ę

du na płe

ć

) do zakwaterowania oraz innych

ś

wiadcze

ń

z tym

zwi

ą

zanych na zasadach okre

ś

lonych w przepisach ustawy z dnia 22 czerwca 1995

r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Nowa ustawa
przewiduje uregulowania dla par mał

ż

e

ń

skich

ż

ołnierzy, a tak

ż

e regulacje dotycz

ą

ce

rozkwaterowania po rozwodzie.

Kwaterowanie kandydatów na

ż

ołnierzy na praktykach

Regulamin ogólny

155. Podchor

ąż

ych, kadetów i elewów odbywaj

ą

cych praktyk

ę

w jednostkach

wojskowych oraz

ż

ołnierzy – kobiety kwateruje si

ę

w oddzielnych izbach

ż

ołnierskich, wydzielonych ze wspólnych kwater stałych w rejonie pododdziału

lub poza nim, a dowódców dru

ż

yn – w oddzielnych izbach w rejonie

pododdziału.

Monitorowanie warunków rozwoju wojskowej słu

ż

by kobiet

Od 12 lat rozwój wojskowej słu

ż

by kobiet jest monitorowany przez Rad

ę

ds.

kobiet w SZ RP (powołan

ą

decyzj

ą

Nr 157/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia

6 maja 2009 r. w sprawie utworzenia i funkcjonowania Rady do Spraw Kobiet
w Siłach Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej) i poddawany analizom porównawczym
na forum NATO wg rocznych sprawozda

ń

przedkładanych do Komitetu NATO

ds. Równo

ś

ci Płci .

Najistotniejsze problemy monitorowane podczas spotka

ń

ś

rodowiskowych dotycz

ą

ce

warunków słu

ż

by kobiet;

1) Kadrowe- brak perspektyw rozwojowych (piel

ę

gniarki, ratownicy medyczni),

zainteresowanie przej

ś

ciem do słu

ż

by stałej, brak drogi rozwoju dla

ż

ołnierzy-kobiet

bior

ą

c pod uwag

ę

spowolnienie kariery zawodowej z powodu macierzy

ń

stwa.

2) Szkolenie-kobiety rzadziej delegowane s

ą

na szkolenie j

ę

zykowe w stosunku do

zgłaszanych zapotrzebowa

ń

, zaobserwowano gorsze przygotowanie kandydatów na

ż

ołnierzy po Studium Oficerskim (zbyt du

ż

e obci

ąż

enie teori

ą

, cz

ę

sto powtarzane

przedmioty ze studiów cywilnych, zgłaszana potrzeba praktycznych szkole

ń

przydatnych do przyszłej słu

ż

by)

3) Umundurowanie (brak małych rozmiarów obuwia i umundurowania polowego, brak

mo

ż

liwo

ś

ci dopasowania munduru polowego poprzez rozkompletowanie zestawów,

brak munduru wyj

ś

ciowego podczas pierwszego kontraktu w słu

ż

bie kontraktowej,

problemy z uszyciem munduru wyj

ś

ciowego, problemy z dost

ę

pno

ś

ci

ą

wła

ś

ciwego

metra

ż

u tkaniny mundurowej na uszycie spodni dla kobiet, nieokre

ś

lona długo

ść

spódnicy, problem z nakryciem głowy

ż

ołnierzy- kobiet wojsk l

ą

dowych do munduru

wyj

ś

ciowego, brak wzoru obuwia do spodni dla kobiet, brak mo

ż

liwo

ś

ci zmierzenia

nowego obuwia zimowego oraz obuwia wyj

ś

ciowego i galowego w celu dokonania jego

zakupu, zmuszanie kobiet do pobierania m

ę

skich przedmiotów umundurowania

zamiast wydania

ś

rodków finansowych na zakup równowa

ż

nych przedmiotów

umundurowania)

4) Warunki sanitarno-higieniczne na pododdziałach, na poligonach, na praktykach

kandydatów na

ż

ołnierzy zawodowych)- podstawowe problemy brak w

ę

złów

sanitarnych (natrysk i pomieszczenie do przebrania zamykane od wewn

ą

trz) przy

dy

ż

urkach słu

ż

b dy

ż

urnych, potrzeba poprawy warunków sanitarno-higienicznych na

poligonie (1 kontener podczas 5 miesi

ę

cy

ć

wicze

ń

poligonowych)

5) Zakwaterowanie- brak mo

ż

liwo

ś

ci czasowego zakwaterowania w internacie

ż

ołnierza

samotnie wychowuj

ą

cego dziecko podczas przeprowadzki, realizacja prawa mał

ż

e

ń

stw

ż

ołnierzy w nowych uwarunkowaniach prawnych (mieszkanie i ekwiwalent),

postulowano umo

ż

liwienie dora

ź

nego przenocowania mał

ż

onka lub dziecka w

internacie (bez starania si

ę

o osobny wolny pokój) za zgod

ą

kierownictwa

6) Udział w misjach- problem z kierowaniem kobiet na kursy przez oficerów kadrowych,

kobiety niech

ę

tnie kierowane s

ą

na misje, cz

ę

sto s

ą

zniech

ę

cane, postulowano

intensyfikacj

ę

szkole

ń

j

ę

zykowych w ramach przygotowania do misji, niewła

ś

ciwe

przygotowanie kobiet-cywili (specjalistek ) do udziału w misji (mała wydolno

ść

i

przydatno

ść

, trudno

ś

ci z dostosowaniem do realiów słu

ż

by wojskowej, konflikty

interpersonalne, niewła

ś

ciwe zachowanie w relacjach damsko-m

ę

skich, problem

spo

ż

ywania alkoholu), brak

ś

wiadomo

ś

ci równo

ś

ci płci uczestników misji na ró

ż

nych

szczeblach działa

ń

, niewystarczaj

ą

ce warunki zakwaterowania podczas misji,

zainteresowanie mał

ż

e

ń

stw wspólnym wyjazdem na misj

ę

, kwestionowanie przez

m

ęż

czyzn przydatno

ś

ci

ż

ołnierzy-kobiet na misjach )

7) Proces integracji kobiet w

ś

rodowisku – zidentyfikowano problem utrudnionej adaptacji

ż

ołnierzy-kobiet w warunkach pełnienia przez nie słu

ż

by, szczególnie pojedynczo

wyst

ę

puj

ą

cych w jednostkach wojskowych (wyizolowanych, bez wsparcia). Istnieje

potrzeba obj

ę

cia opiek

ą

szeregowych zawodowych –bez odpowiedniego przygotowania

do słu

ż

by wojskowej przez psychologa, oficera wychowawczego. Zauwa

ż

ono potrzeb

ę

pracy nad nowo przybyłymi

ż

ołnierzami-kobietami po szkołach wojskowych oraz

studium oficerskim w celu adaptacji w nowym

ś

rodowisku.

8) Eliminacja stereotypów zwi

ą

zanych z płci

ą

oraz zachowa

ń

dyskryminuj

ą

cych kobiety w

słu

ż

bie, jako przeszkody w realizacji ich kariery (podkre

ś

lono potrzeb

ę

stałego dbania o

wła

ś

ciwe relacje mi

ę

dzyludzkie oraz podnoszenie

ś

wiadomo

ś

ci w tym obszarze, istnieje

potrzeba prowadzenia szkole

ń

, dyskusji, warsztatów z wykorzystaniem materiałów

szkoleniowych DWiPO w tym filmów:” Uwaga stereotyp”, „Jak sobie radzi

ć

z

molestowaniem seksualnym?”)

9) Monitorowanie słu

ż

by kobiet na stanowiskach szczególnych (dowódczych)-potrzeba

kontynuacji szkole

ń

wzmacniaj

ą

cych umiej

ę

tno

ś

ci przywódcze, dowódca pełni funkcj

ę

wychowawcze w stosunku do podwładnych i jest zobligowany do dostarczenia wiedzy

nt. równo

ś

ci płci.

10) Prowadzenie działa

ń

w zakresie wzmacniania roli

ż

ołnierzy - kobiet uczestnicz

ą

cych w

misjach, szkolenie i przygotowanie uczestników misji do funkcjonowania w PKW

zgodnie z wymaganiami NATO (szkolenie wg standardów sojuszu w zakresie równo

ś

ci

płci i prawa mi

ę

dzynarodowego)

11) Monitorowanie godzenia słu

ż

by kobiet z realizacj

ą

funkcji rodzicielskich w trakcie

ochrony macierzy

ń

stwa-korzystanie ze zwolnie

ń

z pełnienia obowi

ą

zków słu

ż

bowych z

tytułu sprawowania osobistej opieki nad najbli

ż

szym członkiem rodziny, wnioskowano o

uregulowanie kwestii uczestniczenia w

ć

wiczeniach, szkoleniu poligonowym

mał

ż

e

ń

stwa

ż

ołnierskiego w przypadku konieczno

ś

ci sprawowania opieki nad

małoletnim dzieckiem. Jedno z mał

ż

onków uczestniczy w

ć

wiczeniach drugie sprawuj

ą

c

opiek

ę

nad dzieckiem pozostaje w jednostce, bez konieczno

ś

ci uczestniczenia w

ć

wiczeniu. Brak instytucji opieki nad dzieckiem wspomagaj

ą

cej rodziny (

ż

łobki,

przedszkola)w zielonych garnizonach