Ochrona środowiska
Antropogeniczne przyczyny degradacji środowiska.
Odwet, kryzys, katastrofa ekologiczna.
Zjawiska wpływające na kryzys ekologiczny.
Problemy środowiskowe Europy.
Programy środowiskowe UE.
Polityka ochrony środowiska Unii Europejskiej
W traktacie o Unii Europejskiej, tzw. Traktacie z Maastricht
(zawartym w 1992 r.) i traktacie amsterdamskim (1997) ochrona
środowiska określona jest jako jeden z naczelnych celów
funkcjonowania Unii Europejskiej.
Polityka ochrony środowiska UE prowadzona jest na dwóch
poziomach:
na poziomie wspólnotowym określane są ogólne cele i zasady
polityki
na poziomie krajowym realizuje się polityki ochrony środowiska
zgodne z ogólnymi celami i zasadami
Cele polityki określone są w programach środowiskowych UE.
Określają one priorytetowe zagadnienia polityki ochrony
środowiska w okresie obowiązywania danego programu.
Programy środowiskowe Unii Europejskiej
Program (lata)
Priorytety
I Program Działań na
Rzecz Środowiska
(1973-1976)
• budowa strategii kontroli
zanieczyszczeń,
• sprecyzowanie zasad wspólnej
polityki ekologicznej,
• opracowanie standardów i regulacji
środowiskowych.
II Program Działań na
Rzecz Środowiska
(1977-1982)
określenie priorytetów w
poszczególnych dziedzinach ochrony
środowiska (głównie ochrony wód i
powietrza),
określenie kierunków zmian w
strukturze gospodarki i w technologii.
Programy środowiskowe Unii Europejskiej
Program (lata)
Priorytety
III Program Działań na
Rzecz Środowiska
(1983-1986)
dokładne określenie priorytetów w
ochronie wód, powietrza, ochronie
przed hałasem, odpadami,
niebezpiecznymi materiałami
chemicznymi,
sprecyzowanie zasady
międzypokoleniowej trwałości
środowiska,
rozwój technologii ochrony
środowiska.
Programy środowiskowe Unii Europejskiej
Program (lata)
Priorytety
IV Program Działań
na Rzecz Środowiska
(1987-1992)
•
integracja polityki ekologicznej z
polityką społeczną i gospodarczą,
• rozwój instrumentów ochrony
środowiska (wzmocnienie regulacji
prawnych, wykorzystanie instrumentów
ekonomicznych: opłat, dotacji i
subwencji, ubezpieczeń),
• opracowanie procedur ocen
oddziaływania inwestycji na środowisko,
• zapewnienie dostępu opinii publicznej
do informacji o środowisku,
• ochrona wód i powietrza przy
wykorzystywaniu zasady zapobiegania
Programy środowiskowe Unii Europejskiej
Program (lata)
Priorytety
V Program Działań na
Rzecz Środowiska
(1993-2000)
rozwój zrównoważony,
zrównoważone gospodarowanie
zasobami naturalnymi,
zintegrowane zwalczanie
zanieczyszczeń powietrza na
terenach zurbanizowanych,
zmniejszenie zużycia energii z
zasobów nieodnawialnych,
ekologizacja przemysłu,
energetyki, transportu, rolnictwa i
turystyki,
wsparcie krajów kandydujących do
UE w ochronie środowiska.
Programy środowiskowe Unii Europejskiej
Program (lata)
Priorytety
VI Program Działań
na Rzecz Środowiska
(2001-2012)
„Nasza przyszłość,
nasz wybór”
powstrzymanie zmian klimatu,
ochrona przyrody i bioróżnorodności,
środowisko i zdrowie,
zrównoważone wykorzystywanie
zasobów naturalnych,
dematerializacja gospodarki,
ekologiczna reforma podatkowa i
bodźce finansowe,
udział przedsiębiorstw i konsumentów
w ochronie środowiska (system
zarządzania środowiskiem i system
ekologicznych znaków towarowych)
Źródło: Dobrzańska i in. 2008
Siedem strategii tematycznych UE
Strategie tematyczne przyjęte przez Unię Europejską w
celu skutecznego rozwiązania problemów
środowiskowych:
1. Zanieczyszczenie powietrza
2. Zagospodarowanie odpadów i recykling
3. Ochrona środowiska morskiego
4. Ochrona gleby
5. Zrównoważone wykorzystanie pestycydów
6. Zrównoważone wykorzystanie zasobów
7. Środowisko miejskie
Wszystkie strategie będą oparte na badaniach naukowych, a cele
strategii powinny zostad osiągnięte do roku 2020.