background image

16

Prosta w przestrzeni trójwymiarowej

Rozważamy przestrzeń afiniczną R

3

ze standardowym iloczynem skalarnym.

Współrzędne punktu lub wektora x ∈ R

3

oznaczamy przez (x

1

, x

2

, x

3

).

Definicja 16.1. Równaniem parametrycznym prostej p+lin (v) nazywamy układ
równań

p

1

tv

1

p

2

tv

2

p

3

tv

3

często nie wspominając już, że t ∈ R.

Stwierdzenie 16.2. Dwie nierównoległe płaszczyzny w przestrzeni R

3

przeci-

nają się wzdłuż prostej.

Definicja 16.3. Przedstawienie prostej jako zbioru rozwiązań układu dwóch
liniowo niezależnych równań liniowych nazywamy równaniem krawędziowym tej
prostej.

Przykład 16.4. Prostą

θ + lin (e

1

) = {(x, 00) | x ∈ R}

można przedstawić w postaci krawędziowej jako



= 0
= 0

ale także jako



2+ 4= 0
−y + 5= 0

jak i na (nieskończenie) wiele innych sposobów.

Definicja 16.5. Układ równań postaci

x − a

k

=

y − b

l

=

z − c

m

nazywamy równaniem kanonicznym prostej w R

3

.

Powstaje ono z równania parametrycznego, gdy v

1

, v

2

, v

3

6= 0 poprzez przyję-

cie

p

1

, b p

2

, c p

3

, k v

1

, l v

2

, m v

3

.

Definicja 16.6. Płaszczyzną normalną do prostej + lin (v) nazywamy
każdą płaszczyznę prostopadłą do L, lub — co na jedno wychodzi — mającą
wektor jako swój wektor normalny.

Pośród płaszczyzn normalnych do wyróżniamy tę przechodzącą przez θ,

którą można utożsamić z podprzestrzenią liniową

v

{u ∈ R

3

| hu, vi = 0}.

1

background image

Definicja 16.7. Kąt pomiędzy pomiędzy prostymi w przestrzeni określamy
podobnie jak na płaszczyźnie jako kąt pomiedzy ich wektorami kierunkowymi.

Kątem pomiędzy prostą L a płaszczyzną π, przy czym jest wektorem kierunk-

owym prostej L, zaś wektorem normalnym płaszczyzny π, nazywamy liczbę

^(L, π) :=

π

2

− ^(v, N),

gdzie za

^(v, N ) bierzemy kąt ostry lub prosty.

Stwierdzenie 16.8. Kąt pomiędzy prostą i płaszczyzną jest najmniejszym z
kątów jaki tworzą wektor równoległy do prostej z wektorem równoległym do
płaszczyzny.

Stwierdzenie 16.9. Odległość nierównoległych prostych L

1

+ lin (v) oraz

L

2

+ lin (w) wyraża się wzorem

d(L

1

, L

2

) =

|hv × w, −

pqi|

kv × wk

2