Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
... krótki przewodnik dla początkujących
Do swobodnego bezpłatnego kopiowania i rozpowszechniania.
Zabraniam pobierania opłat za rozpowszechnianie opracowania.
Zabraniam przekształcania, publikowania we fragmentach lub innej niż elektroniczna formie
bez mojej pisemnej zgody.
Kraków 6.12.2006
Budhelp Consulting s.c
Michał Harasymów właściciel
przedstawia:
1
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
2
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
SPIS TREŚCI
1. Po co tworzymy kosztorysy budowlane ?
_________________________________
4
2. Na czym opieramy się tworząc kosztorys ?
_______________________________
6
3. Co wchodzi w skład ceny kosztorysowej ?
______________________________
10
4. Jakie stosuje się metody kosztorysowania ?
____________________________
12
5. Kolejne kroki przy tworzeniu kosztorysu ?
______________________________
14
Podstawy prawne
Podstawy techniczne
Podstawy finansowe (ekonomiczne)
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
6
7
9
Koszty bezpośrednie
Koszty pośrednie
Zysk
Cena końcowa
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
10
10
11
11
Metody szczegółowe sposób I
Metody szczegółowe sposób II
Metoda uproszczona
_____________________________________
_____________________________________
_____________________________________
12
12
13
3
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
1. Po co tworzymy
kosztorysy budowlane ?
4
Kosztorys podobnie jak projekt budowlany nieodzownie łączy sie z procesem budowlanym (procesem
inwestycyjnym w budownictwie).
Tworzony jest on zarówno przez inwestora jak i wykonawcę - dlaczego?
» Przez inwestora (kosztorys inwestorski) w celu określenie kosztów, zbadania możliwości i opłacalności
realizacji zadania, kontroli złożonych ofert, uzyskania kredytu, prowadzenia i kontroli rozliczeń
finansowych, ustawowo przy zamówieniach publicznych
» Przez wykonawcę (kosztorys ofertowy) w celu określenia kosztów i złożenia oferty inwestorowi,
prowadzenia rozliczeń w trakcie realizacji, planowania ilości materiałów, sprzętu i ludzi, sporządzenia
harmonogramu prac
» W celu prowadzenia rozliczeń finansowych między zleceniodawcą czyli inwestorem, a zleceniobiorcą -
wykonawcą, a także pomiędzy wykonawcą a podwykonawcami.
» Rozstrzygania sporów, w celach dowodowych, przy zamówieniach publicznych
Przy różnych metodach rozliczania się za roboty budowlane stosujemy różnego typu kosztorysy:
» wynagrodzenie ryczałtowe - niezmienne i opierające się na ofercie -> kosztorysie ofertowym
» wynagrodzenie kosztorysowe dopuszczające zmiany ceny np. przy zmiennej ilości robót ->
kosztorys zamienny lub gdy umowa nie przewidywała pewnych robót -> kosztorys dodatkowy
» wynagrodzenie przez wskazanie podstaw do jego ustalenia stosuje się tam gdzie nie da się od razu
ustalić ilości robót, podaje się zazwyczaj ceny jednostkowe, a po wykonaniu prac i inwentaryzacji
budowy tworzy się kosztorys powykonawczy
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
5
Zastosowanie poszczególnych kosztorysów w procesie inwestycyjnym:
» Prace projektowe -> kosztorys inwestorski
» Pozyskiwanie wykonawcy -> kosztorysy ofertowe wykonawców
» Realizacja robót -> kosztorysy zamienne, dodatkowe
» Zakończenie robót -> kosztorysy powykonawcze
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
6
2. Na czym opieramy się
tworząc kosztorysy ?
Tworząc kosztorys pomocne nam będą trzy grupy wytycznych: podstawy prawne, techniczne i finansowe:
PODSTAWY PRAWNE
Obowiązują jedynie przy zamówieniach publicznych, w innych wypadkach są jedynie źródłem wskazówek.
Uchwały obowiązujące:
» Ustawa o zamówieniach publicznych .
» Ustawa o cenach z dnia 5 lipca 2001r. Dz. U. Nr 97 poz. 1050 wprowadzająca z dniem 12 grudnia 2001 r.
zmiany w obowiązujących przepisach w sprawie kosztorysowania budowlanego
» Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004 r. w sprawie określenia metod i podstaw
sporządzania kosztorysu inwestorskiego, obliczania planowanych kosztów prac projektowych
oraz planowanych kosztów robót budowlanych określonych w programie funkcjonalno-użytkowym
(DZ. U. 2004 Nr 130 poz. 1389)
Uchwały nieobowiązujące (lecz przydatne przy tworzeniu kosztorysów):
» Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 13 lipca 2001 r. w sprawie metod
kosztorysowania obiektów i robót budowlanych.
Zobacz ustawę tekst ujednolicony (zawierający wszystkie zmiany)
Zobacz ustawę tekst ujednolicony (zawierający wszystkie zmiany)
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
7
Sektor prywatny
Inwestor sam może narzucić jak ma wyglądać kosztorys .
Jako ułatwienie mogą służyć nieobowiązkowe wzorce kosztorysowania zwane „środowiskowymi metodami
kosztorysowania robót budowlanych” oparte na w/w rozporządzeniach i ustawach.
PODSTAWY TECHNICZNE
Podstawy techniczne pozwalają nam określić ile (w przeliczeniu na odpowiednią jednostkę) i jakich robót
jest do wykonania. Dzięki nim powstaje przedmiar robót obliczenie ilości i rodzaju robót przewidywanych
z dokumentacji projektowej.
Do podstaw technicznych zaliczamy:.
» Projekt techniczny
» Założenia i dane wyjściowe do kosztorysowania
» Podstawy normatywne (baza normatywna) - zestawienia nakładów rzeczowych: robocizny, materiałów
i sprzętu lub nakładów scalonych ujęte w katalogach.
Katalogi podają nam jaki jest nakład robocizny, jakie jest zużycie odpowiednich materiałów
oraz wykorzystanie sprzętu na jednostkę danej czynności np. wymurowanie 1 m2 ściany budynków
jednokondygnacyjnych z cegieł pełnych na zaprawie cementowej, grubość ściany 1 cegły (25cm)
zajmuje 2,43 r-g (roboczo godziny), zużytych jest 100,1 sztuk cegieł oraz 0,066 m3 zaprawy.
Przykładowe katalogi:
» KNR : Katalog Nakładów Rzeczowych
» KNNR : Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych
» KNR-W : Katalog Nakładów Rzeczowych wyd. WACETOB
» NNRNKB : Uzupełnienia do KNR
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
8
» KNNR-W : Kosztorysowe Normy Nakładów Rzeczowych wyd. WACETOB
» KNR 901... : Katalog Nakładów Rzeczowych wyd. ORGBUD-SERWIS
» KNR SEK : Katalog Nakładów Rzeczowych wyd. SEKOCENBUD
» KNR K : Katalog Nakładów Rzeczowych wyd. KOPRIN
» KSNR : Katalog Scalonych Nakładów Rzeczowych
» KNK : Katalog Norm Kosztorysowych
» KNP : Katalog Norm Pracy
» KNKRB : Katalog Norm Kosztorysowych Robót Budowlanych
» KJNZMB : Katalog Jednostkowych Norm Zużycia Materiałów Budowlanych
» NZCPB : Normy Zużycia Czynników Produkcji Budowlanej
» KPRR : Katalog Pracochłonności Robót Remontowych
» TZKNBK : Tymczasowy Zakładowy Katalog Norm Budowlano-Konserwatorskich
» KNCK : Katalogi Norm i Cen Kosztorysowych
» ZKNR : Katalogi Zakładowe Telekomunikacyjne
Najczęściej używane katalogi zawarte są w programach do kosztorysowania takich jak np. Winbud
Na podstawie powyższych danych:
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
9
PODSTAWY FINANSOWE (EKONOMICZNE)
» Ceny czynników produkcji - czyli cenniki
Cenniki powinna tworzyć i aktualizować każda firma budowlana wówczas ma gwarancję że ceny
materiałów czy sprzętu użyte w kosztorysie będą odzwierciedlać przyszłe koszty (ceny będą np.
uwzględniać upusty). Na rynku istnieją również publikacje cenowe (zazwyczaj kwartalniki) zawierające
minimalne, średnie i maksymalne ceny materiałów, sprzętu oraz stawki robocizny.
Z tego rodzaju cenników najczęściej korzystają inwestorzy.
Przykładowe publikowane cenniki:
» ORGBUD-SERWIS
» Sekocenbud
» Intercenbud
» IDM
» BISTYP
» Eurocenbud
» Koszty zakupu
» Koszty pośrednie (opisane poniżej)
» Zysk (opisane poniżej)
Podsumowanie - zestawienie tabelaryczne podstaw kosztorysowania przy różnych rodzajach kosztorysów.
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
10
3. Co wchodzi w skład
ceny kosztorysowej ?
W budownictwie obowiązuje następująca formuła obliczania ceny kosztorysowej Ck
C'k = R + M + S + Kp + Z
gdzie:
Koszty bezpośrednie
to:
» R - koszt robocizny
» M - koszt materiałów wraz z kosztami zakupu
» S - koszt pracy sprzętu
Koszty pośrednie
to:
» Kp - najczęściej liczone wskaźnikowa w % od R i S (wskaźniki publikowane, (Kob+Kz)/(R+S))
lub preliminarzowe (wyliczona kwota)
Kp są to koszty nie bezpośrednio związane z produkcją czyli:
Koszty ogólne budowy (Kob):
» płace i narzuty na płace stałego personelu budowy np. kierownika budowy
» koszty zaplecza tymczasowego budowy
» koszty zużycia narzędzi i sprzętu lekkiego
» koszty BHP
» koszty zatrudnienia pracowników zamiejscowych
» koszty energii i paliwa
» koszty pozostałe np. ubezpieczenia ochrona itp.
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
11
Koszty zarządu (Kz):
» koszty eksploatacji oraz utrzymania wszystkich „dóbr” firmy
» płace i narzuty na płace pracowników zarządu
» koszty delegacji
» odsetki od kredytów
» koszty biurowe
» porady prawne, obce ekspertyzy
Zysk
to:
» Z - (nadwyżka dochodów nad poniesionymi kosztami) najczęściej liczony wskaźnikowa
(odpowiedni procent) od kosztów przerobu (R, S, KP) lub kosztów wytworzenia (R, S, M, K),
albo podany kwotowo
Uwaga: w zysku wlicza się wszelkie ryzyko inwestycyjne
Cena końcowa
Ck=C'k+VAT
Uwaga: w kosztorysie inwestorskim zawsze podajemy wartość netto (bez VAT)
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
12
Istnieją 2 metody szczegółowe oraz jedna uproszczona:
METODY SZCZEGÓŁOWE SPOSÓB I
C'k=R+M+S+Kp+Z
R=nr*cr*q
M=nm*cm*q
S=ns*cs*q
» n (r,m,s ) - nakład zużycia/wykorzystania (robocizny, materiału, sprzętu) w przeliczeniu na jednostkę
(np. m2 ściany)
» c (r,m,s) - cena jednostkowa (robocizny, materiału, sprzętu)
» q - ilość jednostek
METODY SZCZEGÓŁOWE SPOSÓB II
C'k=Cj*q
Cj=Rj+Mj+Sj+Kpj+Zj
Rj=nr*cr
Mj=nm*cm
S=ns*cs
» n (r,m,s ) - nakład zużycia/wykorzystania (robocizny, materiału, sprzętu) w przeliczeniu na jednostkę
(np. m2 ściany)
» c (r,m,s) - cena jednostkowa (robocizny, materiału, sprzętu)
» q - ilość jednostek
4. Jakie stosuje się metody
kosztorysowania ?
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
13
METODA UPROSZCZONA
Metoda uproszczona polega na przemnożeniu ilości robót przez cenę jednostkową.
C'k=Q*Cj
» Q - ilość robót (jednostek robót)
» Cj - cena jednostki robót (wliczając jednostkowe koszty bezpośrednie Rj, Mj, Sj, jednostkowe koszty
pośrednie Kpj i jednostkowy zysk Zj)
Przykład zastosowania:
Wykonanie ściany z cegieł.
Ck to iloczyn ilości m2 ściany danej grubości i z danej cegły i ceny za 1 m2 takiej ściany.
Metoda ta ma ograniczenia ze względu na duże zróżnicowanie robót budowlanych i trudności w stworzeniu
wyczerpujących cenników
Opracował: mgr inż. Michał Harasymów, mgr inż. Sławomir Tuleja
Jak kosztorysować roboty budowlane ?
14
5. Kolejne kroki przy tworzeniu
kosztorysu ?
5 kroków jak prawidłowo stworzyć kosztorys:
» ustalenie celu sporządzenia kosztorysu i na tej podstawie rodzaju oraz zakresu kosztorysu
(czy jest to kosztorys inwestorki wykonawczy etc.)
ustalenie danych wyjściowych do kosztorysowania
wykonanie przedmiaru lub obmiaru z ustaleniem podstaw wycen poszczególnych pozycji
dokonanie wyceny -> za pomocą odpowiedniego oprogramowania np.
sporządzenie kompletnego dokumentu zgodnie z wymaganiami inwestora lub Ustawy/Rozporządzenia
»
»
»
»