Toczenie – rodzaj
obróbki

(np.

metalu

drewna

orzyw sztucznych

) stosowany najczęściej do

obrabiania powierzchni zewnętrznych i
wewnętrznych przedmiotów w kształcie

brył

obrotowych

. Istnieje możliwość uzyskiwania

metodą toczenia również innych kształtów
niż obrotowe. Podczas toczenia obrabiany
materiał obraca się, a narzędzie (

nóż

tokarski

) wykonuje ruch posuwowy.

Obrabiarka, na której wykonuje się toczenie
to

Podział

•

Ze względu na położenie osi obrotu

przedmiotu

•

toczenie poziome
(powszechnie: toczenie)

•

toczenie pionowe

•

Ze względu na rodzaj powierzchni

•

toczenie zewnętrzne (obtaczanie)

•

toczenie wewnętrzne (wytaczanie, roztaczanie)

•

Ze względu na parametry skrawania

•

Zgrubne (ciężkie)

•

Zgrubne

•

Lekkozgrubne

•

Półwykańczające (średniodokładne)

•

Wykańczające

•

Wykańczające-gładkościowe

Frezowanie – rodzaj obróbki skrawaniem, w której ruch obrotowy wykonuje narzędzie, a posuwowy (w
zależności od konstrukcji obrabiarki, na której jest prowadzona obróbka) wykonywany jest również przez

narzędzie lub przez przedmiot obrabiany.
Cechą charakterystyczną procesu frezowania jest nierównoczesna praca ostrzy narzędzia. Krawędzie
skrawające freza nigdy nie pracują wszystkie równocześnie, lecz kolejno jedna po drugiej. Obrabiarka, na
której wykonuje się frezowanie nazywa się

frezarką

Frezowanie obwodowe dzielimy na:

•

przeciwbieżne - krawędź tnąca narzędzia porusza się przeciwnie do posuwu materiału. Przy tym

rodzaju frezowania krawędź porusza się wzdłuż obrabianej powierzchni, będąc stopniowo coraz
silniej do niej dociskaną. Na początku siła dociskająca jest tak mała, że krawędź narzędzia ślizga się
po materiale, utwardzając go oraz tępiąc się. Ten rodzaj frezowania daje gorszą jakość powierzchni z
wyraźnymi śladami miejsc, w których frez przestaje się ślizgać i zaczyna ciąć. Pomimo tych wad jest
to częściej stosowany rodzaj frezowania, gdyż siły działające na frez są mniejsze i mają charakter
bardziej ciągłego nacisku niż wibracji.
•

współbieżne - krawędź tnąca narzędzia porusza się zgodnie z posuwem materiału. W tym rodzaju

frezowania narzędzie zaczyna ciąć w dobrze określonym punkcie, odcinając gruby wiór, którego
grubość spada do zera. Wióry są wyrzucane za narzędziem, co ułatwia ich usunięcie. Krawędź nie
trze powierzchni materiału co zwiększa żywotność narzędzia oraz nie powoduje utwardzania
materiału. Wadą tego rodzaju frezowania są duże siły działające na frez oraz silne wibracje. Ten
rodzaj frezowania wymaga sztywnych maszyn z kasowaniem luzu oraz sztywnych i mocnych
narzędzi. Jest niezalecany w przypadku maszyn starszego typu oraz zużytych.

Wiercenie –

skrawanie

materiału za pomocą narzędzia zwanego

wiertłem

, w wyniku którego otrzymujemy

otwór o przekroju najczęściej kołowym. Przy zastosowaniu specjalnych wierteł metodą wiercenia wtórnego
możliwe jest uzyskanie otworu wielokątnego (np. trójkątnego, czworokątnego). Wiercenie wykonywane jest z
pomocą

wiertarek

stacjonarnych lub wiertarek przenośnych, najczęściej ręcznych. Wiercenie odbywa się

jeżeli wiertło się obraca, a przedmiot obrabiany pozostaje nieruchomy lub gdy wiertło jest nieruchome, a
przedmiot obrabiany obraca się np.: wiercenie na

tokarce

Prędkość obrotowa

posuw

zależą od średnicy wiertła oraz rodzaju obrabianego materiału.

Wiercenie wiertłem dużej średnicy w pełnym materiale jest utrudniane przez opór, jaki powoduje

ścin

dlatego należy wykonać wiercenie wstępne wiertłem o mniejszej średnicy.

W celu uzyskania otworów dokładnych należy zastosować wiercenie zgrubne, a następnie
wykonać

powiercanie

większym wiertłem i

rozwiercanie

. Otwory pod