Tomasz Soral
Marek Dryżałowski
Gr. 6a
Potoczna nazwa niektórych substancji
odurzających działających na OUN.
Definicja policyjna (ang. illicit drug) –
substancja psychoaktywna, której produkcja,
obrót i zastosowanie są zabronione.
Narkotyki pobudzające OUN,
Narkotyki działające depresyjnie na OUN,
Środki halucynogenne
Substancje pochodzenia naturalnego (opiaty)
◦
opium, kodeina, morfina, tebaina
Narkotyki półsyntetyczne
◦
heroina, hydromorfon, oksykodon, etorfina
Narkotyki syntetyczne o dużej sile
◦
metadon, meperydyna, petydyna
Narkotyki syntetyczne o małej sile
◦
propoksyfen, pentazocyna
Opiaty
Barbiturany
Amfetamina
Kokaina
Pochodne konopii indyjskich
Środki halucynogenne
Khat (catha ebulis)
Inhalanty
Jedne z najstarszych znanych nakotyków
Pochodzenie roślinne (mak)
Działają poprzez wiązanie receptorów
opioidowych (OUN, ukł. pokarmowy)
Zwiększają tolerancję na ból - używane w
medycynie do zwalczania bólu
Efekty uboczne: uspokojenie, hipowentylacja,
zaparcia, silne poczucie euforii
Przykłady: opium, morfina, heroina, metadon,
endorfina, sufentanyl, carfentanil
Pochodne kwasu barbiturowego
Działanie depresyjne na OUN
Stosowane w sedacji, narkozie
Objawy nadużycia:
◦
euforia, senność, oczopląs, ataksja, zaburzenia mowy,
drażliwość, depresja oddychania
Duża moc uzależnienia, niebezpieczny zespół
odstawienia
Ponad 2500 związków, przykłady:pentobarbital,
fenobarbital, amobarbital, sekobarbital
Nielegalne w Polsce środki psychotropowe,
brak stosowania w lecznictwie
Pochodne fenyloetyloaminy
Szerokie spektrum efektów psychologicznych
i fizycznych związanych z pobudzeniem
ukł. nerwowego oraz krążenia
Szybko rozwija się tolerancja, po zażyciu
następnego dnia objawy wyczerpania
organizmu
Pochodne: MDMA (ecstasy), MDA, MDEA,
Endogenne analogi: dopamina, serotonina
Alkaloid pochodzący z liści koki
Działanie stymulujące na OUN
Łatwo przekracza barierę krew-mózg
Znosi uczucie głodu i ma miejscowe działanie
znieczulające
Sole, forma zasadowa, crack, napary z liści
Objawy: euforia, pobudzenie psychoruchowe,
paranoja, niepokój, halucynacje, tachykardia,
hipertermia, hipertonia
Pozyskiwane głównie z roślin z rodziny
Cannabis
- różne składniki psychoaktywne
(są także endogenne i syntetyczne)
Działają na receptory kannabinoidowe CB1
i CB2 w mózgu
Wywołują odprężenie, poczucie euforii,
zmienione poczucie czasu i przestrzeni,
pobudzenie apetytu, wrażeń seksualnych
Stosowanie w medycynie ograniczone (Sativex –
stwardnienie rozsiane)
Przykłady: marihuana (ziele konopii), haszysz
(żywica), kannabinol i jego pochodne,
anandamid, HU-210
Wywołują zmiany percepcji, świadomości,
sposobu myślenia oraz odczuwania emocji
Dzielą się na:
◦
Psychodeliki – serotoninomimetyki, wywołują wrażenia
iluzoryczne;
◦
Dysocjanty – powodują depersonalizację, odrealnienie,
analgezję;
◦
Delirianty – antycholinergiki, powodują splątanie,
zagubienie, utratę kontroli, psychozę.
Przykłady:
◦
Psychodeliki: amid kwasu lizerginowego, ibogaina,
meskalina, psylocybina, mirystycyna, piołun
◦
Delirianty: atropina, skopolamina, hioscyjamina
◦
Dysocjanty: dekstrorfan, dekstrometorfan,
ibogaina, ketamina, podtlenek azotu, muskaryna,
kwas ibotenowy
Środki uzyskiwane z rośliny
Catha edulis
-
Czuwaliczka jadalna
Substancja stymulująca – katynon
(strukturalne podobieństwo do amfetaminy)
Powoduje lekką euforię i podniecenie,
rozmowność
Efekty uboczne – zaparcia, wzrost tętna i RR,
depresje, paranoje, impotencja
Działa słabiej od amfetaminy, ale szybciej
Środki, które mają działanie psychoaktywne po
wdychaniu ich oparów
Przykłady: butapren, toluen, inne
rozpuszczalniki, butan, benzyna, nafta, aceton...
Stosowane głównie przez młodzież, ale nie tylko
(ze względu na bardzo dużą dostępność i niską
cenę)
Bardzo zróżnicowana grupa związków
Możliwe działania toksyczne na OUN, drogi
oddechowe, układ sercowo-naczyniowy
i pokarmowy
Mechanizm działania – zróżnicowany (receptory
NMDA, antagonizm GABA...)
Powikłania: NZK, hipersensytyzacja na adrenalinę,
hipoksja, arytmia („sudden sniffing death”)
http://www.policja.swinoujscie.pl/pomocnik/data/kr/narkomania/side_4.html
WHO Lexicon of alcohol and drug terms (Genewa, 1994)
"'Huffing' More Popular Among 12 Year Olds Than Street Drugs".
Fox News
. 2010-03-
11.
Stanislav Grof: Poza mózg. Narodziny, Śmierć i Transcendencja w psychoterapii.
Wydawnictwo A. Kraków, 1999
Ben Goldacre: "Cocaine study that got up the nose of the US".
Bad Science
(London: The
Guardian). – re. International study on cocaine executed by the World Health
Organization.
Cohen, Peter; Sas, Arjan (1994). Cocaine use in Amsterdam in non deviant subcultures.
Addiction Research, Vol. 2, No. 1, pp. 71–94.
Emedicine Health. "Barbiturate Abuse". pp. 1. 15.07.2008.
http://ncbi.nim.nih.gov/
http://en.wikipedia.org