RODZAJE WYSIŁKU
FIZYCZNEGO
WYSIŁEK FIZYCZNY
Praca mięśni szkieletowych z zespołem
towarzyszących jej czynnościowych zmian w
organizmie.
Podział zależy od:
- rodzaju skurczów mięśni
- liczby zaangażowanych mięśni
- czasu trwania wysiłku
- intensywności pracy
- rodzaju zachodzących przemian
metabolicznych
PODZIAŁ OGÓLNY
• WYSIŁEK DYNAMICZNY-
pracę mięśni
wywołuje ruch w stawach - skurcze
izotoniczne, wpływ na sprawność krążeniowo-
oddechową, siłę i wytrzymałość mięśniową.
• WYSIŁEK STATYCZNY-
z dużym napięciem
mięśni skurcze izometryczne, stymulacja
wzrostu siły mięśniowej.
WG CZASU TRWANIA
DŁUGOTRWAŁY - PONAD
30
MINUT
ŚREDNIOTRWAŁY - KILKA DO
30
MINUT
KRÓTKOTRWAŁE - KILKA MINUT
PODZIAŁ WG
ZAANGAŻOWANYCH MIĘŚNI
• WYSIŁEK LOKALNY-
MNIEJ NIŻ 30%
MASY MIĘŚNIOWEJ- PRACA 1 LUB 2
KOŃCZYN GÓRNYCH
• WYSIŁEK OGÓLNY-
WIĘCEJ NIŻ 30%
ZAANGAŻOWANIA MASY MIĘŚNIOWEJ
– PRACA KOŃCZYN DOLNYCH
WYDOLNOŚĆ FIZYCZNA
oznacza zdolność organizmu do
wysiłków fizycznych długotrwałych.
Pojęcie to obejmuje tolerancję
zaburzeń homeostazy
wewnątrzustrojowej wywołanej
wysiłkiem fizycznym oraz zdolność
organizmu do szybkiej ich likwidacji
po zakończeniu wysiłku. Kojarzona
z wydolnością tlenową
PUŁAP TLENOWY
PUŁAP TLENOWY (VO
2max
)
– maksymalna
zdolność organizmu do poboru i zużycia
tlenu.
Wyrażane w litrach/ minutę lub
mililitrach/kilogram masy ciała/ minutę.
PUŁAP TLENOWY
Najniższe wartości występują u pacjentów z
niewydolnością krążeniowo-oddechową oraz u
osób starszych.
Pułap tlenowy jest więc związany z wiekiem i
płcią. Stabilizacja wzrostu następuje u dziewcząt
ok. 15 roku życia, chłopców ok. 18 r.ż.
Na jego wartość wpływa też stopień
wytrenowania, co wykazuje, że trening zwiększa
wydolność tlenową organizmu.
WSKAŹNIK Nietrenujący
przed
treningiem
Nietrenujący
po treningu
Światowej
klasy
biegacz
Pułap
tlenowy
ml*kg*min
-1
40,5
49,8
76,7
PUŁAP TLENOWY- od czego
zależy?
1 - czynniki związane z funkcjonowaniem
układu oddechowego;
wentylacja minutowa płuc- związana z
dyfuzją w płucach- szybkość dyfuzji gazów
zależy od powierzchni wymiany
2 - czynniki związane z krążeniem
pojemność minutowa serca - CO - czyli
częstość skurczów serca* objętość wyrzutowa
minutowa
stężenie hemoglobiny we krwi i ilość w niej
erytrocytów
powinowactwo tlenu do hemoglobiny
ciśnienie tętnicze krwi
PUŁAP TLENOWY- od czego
zależy? c.d.
3 - czynniki związane z przepływem
mięśniowym:
Przepływ krwi przez mięśnie
Gęstość naczyń włosowatych w mięśniu
Dyfuzja tlenu w mitochondriach
4 - czynniki związane z metabolizmem
mięśniowym:
Gęstość mitochondriów w mięśniu
Masa mięśni i typ włókien mięśniowych
Aktywność enzymów oksydacyjnych w k. mięśniowych
Dostarczanie substratów energetycznych do komórek
mięśniowych
WYSIŁEK AEROBOWY
(wytrzymałość, szybkość)
Wiąże się ze zdolnością wykonywania
wysiłku o stałej intensywności w jak
najdłuższym czasie.
Są to wysiłki długotrwałe czyli
od 30 minut
, w
tym wielogodzinne jak maratony, biegi
narciarskie
na 50 km oraz intensywne prace polowe.
To wysiłek, gdzie zapotrzebowanie na energię
pokrywają metaboliczne przemiany tlenowe.
Energii dostarcza glikogen, aminokwasy
i tłuszcz zapasowy.
WYSIŁEK AEROBOWY
Stosowany jest w celu wypracowania tzw.
wytrzymałości tlenowej lub w celu
redukcji podskórnej tkanki tłuszczowej.
Zwiększa zdolność mięśni do utleniania
substratów energetycznych - rośnie liczba i
wielkość mitochondriów i aktywność
enzymów łańcucha oddechowego.
Rośnie liczba naczyń włosowatych i
mioglobiny w miocytach, co ułatwia dostawę
tlenu
W efekcie rośnie zdolność
oddechowa mięśni i poprawia się
pułap tlenowy.
WYSIŁEK ANAEROBOWY
(siła)
Wysiłek krótkotrwały
, prowadzący
do zmęczenia w czasie
do około 60
sekund-
biegi sprinterskie na
dystansach
100-400 metrów czy też podnoszenie
ciężarów.
Głównym źródłem energii są procesy
beztlenowe, oparte na rozpadzie
fosfokreatyny oraz glikogenu
mięśniowego.
WYSIŁEK ANAEROBOWY
Zawodnicy muszą wykonać
maksymalny wysiłek w jak
najkrótszym czasie.
Wysiłek w formie treningu
anaerobowego zwiększa zdolność
mięśni do wytwarzania energii na
drodze przemian beztlenowych.
Trening tego typu zwiększa aktywność
kinazy kreatynowej, miokinazy oraz
enzymów glikolizy i glikogenolizy.
• WYSIŁEK SUBMAKSYMALNY
– gdy
zapotrzebowanie na tlen jest mniejsze niż
VO2max.
• WYSIŁEK MAKSYMALNY -
gdy
zapotrzebowanie na tlen podczas
wykonywania pracy jest równe
indywidualnej wartości VO2max.
• WYSIŁEK SUPRAMAKSYMALNY-
gdy
zapotrzebowanie na tlen przekracza
VO2max. Energia pochodzi z przemian
beztlenowych.
WYSIŁEK MAKSYMALNY
Kryteria osiągnięcia wysiłku
maksymalnego to:
– Częstość skurczów serca (wyliczana w sposób,
że od 220 odejmuje się ilość lat trenującego)
– Współczynnik oddechowy powyżej 1,1
– Poziom kwasu mlekowego we krwi ok. 8 mM/l
Wysiłek maksymalny nie może być
wykonywany zbyt długo, jego czas to kilka
minut, zależnie od wydolności organizmu
Dziękuję za uwagę.