AKADEMIA GÓRNICZO – HUTNICZA
Im. Stanisława Staszica w Krakowie

Wydz. Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

Kier. Geodezja i Kartografia

Spec. Geoinformatyka, Fotogrametria i Teledetekcja

TEMAT 2

MAPY TEMATYCZNE

(METODY KARTODIAGRAMU I KARTOGRAMU)

Wykonawca :

Paulina Bobko

Rok akad. 2007/2008

Rok IV, GIP3

2

S

pis treści

Wstęp teoretyczny......................................................................................3
Sprawozdanie techniczne..........................................................................4
Tabelaryczne zestawienie danych oraz obliczeń wymaganych do
zilustrowania zjawiska przy pomocy
kartodiagramów..........................................................................................5
Tabelaryczne zestawienie danych oraz obliczeń wymaganych do
zilustrowania zjawiska przy pomocy
kartogramów................................................................................................6

Załączniki :
Mapa w skali 1:500 (KARTODIAGRAM)
Mapa w skali 1:500 (KARTOGRAM)

3

WSTĘP TEORETYCZNY

Metoda kartodiagramu

:

Polega na przedstawianiu danych liczbowych, charakteryzujących zjawiska, za pomocą

diagramów umieszczonych w określonych jednostkach przestrzennych. Diagramy są

najczęściej figurami geometrycznymi (np. diagramy kołowa, prostokątne, kwadratowe,

słupkowe, sześcienne, kuliste, itp.), których wielkość (wysokość, powierzchnia lub objętość)

jest proporcjonala do wielkości przedstawianego zjawiska. W stosunku do kartogramu,

kartodiagram jest dokładniejszy, ale mniej przejrzysty.

Metoda kartogramu

:

Polega na przedstawieniu przedziałów wartości intensywności danego zjawiska na

określonym obszarze, za pomocą barwy lub szrafu w określonej skali. Z kartogramu można

zatem określić, że w danej jednostce przestrzennej wartości przedstawianego zjawiska

mieszczą się w określonym skalą przedziale. Zaletą kartogramu jest "przejrzystość" -

szybko można określić zróżnicowanie przestrzenne obrazowanej cechy. Metoda ta ma

zastosowanie na mapach gęstości zaludnienia, salda migracji, przyrostu naturalnego,
gęstości sieci dróg kołowych i kolejowych, wielkości plonów poszczególnych ziemiopłodów,

dochodu narodowego na jednego mieszkańca, itp.

Oprócz kartogramów przedstawiających jedną cechę, stosuje się również kartogramy

strukturalne - ukazujące dwie cechy ilościowe zjawiska: za pomocą skali barw ukazuje się

bezwzględną wartość cechy (np. liczba studentów w poszczególnych województwach), a

poprzez skalę szrafu procentowy udział danej cechy w całości (np. procentowy udział

studentów w danym województwie w liczbie studentów Polski).

4

SPRAWOZDANIE TECHNICZNE

I. Dane formalno – prawne :

1.

Zleceniodawca: Akademia Górniczo-Hutnicza w Krakowie

Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska

Zakład Geodezji i Kartografii

2. Zleceniobiorca: Paulina Bobko

3. Termin wykonania:

30.01.2008 r.

4. Rodzaj pracy: MAPY TEMATYCZNE (METODY KARTODIAGRAMU

I KARTOGRAMU)

5. Wykorzystane oprogramowanie : Microsoft Excel , AutoCad

6. Prace kameralne:

o

metoda kartodiagramu :

Celem wykonanej pracy było przedstawienie liczby urodzonych mężczyzn i kobiet ( w

2005 roku) na tle województw (małopolskie, mazowieckie, opolskie, podkarpackie) w

zależności od grupy wiekowej matki. Dane uzyskano ze strony internetowej Głównego

Urzędu Statystycznego w Warszawie, matki podzielono na cztery grupy wiekowe (24 lata
i mniej, 25-29 lat, 30-39 lat, 40 lat i więcej). Pozyskane dane przestawiono przy pomocy

wykresów słupkowych na mapie w skali 1:500

o

metoda kartogramu :

Celem wykonanej pracy było ukazanie liczby dzieci urodzonych w miastach i na wsiach (
w 2000 roku) w określonych województwach (małopolskim, mazowieckim, opolskim,

podkarpackim). Dane uzyskano ze strony internetowej Głównego Urzędu Statystycznego

w Warszawie.Uzyskane wyniki zobrazowano przy pomocy kartogramu prostego na mapie

w skali 1:500.

5

Tabelaryczne zestawienie danych oraz obliczeń wymaganych do

zilustrowania zjawiska przy pomocy kartodiagramów :

W celu zbudowania wykresów słupkowych zestawiono dane (tab. 1,2,3) i wykonano

obliczenia na podstawie wzoru:

W

h

⋅

= 4

gdzie: W – wielkość zjawiska

h – wysokość słupka w mm

TABELA A. Dane statystyczne

DANE W TABELI PODAWANE JAKO LICZBA DZIECI

Grupa wiekowa matki

/ Płeć

24 lat i mniej

25 – 29 lat

30 – 39 lat

40 lat i więcej

Województwo

Mężczyzna Kobieta Mężczyzna Kobieta Mężczyzna Kobieta Mężczyzna Kobieta

MAŁOPOLSKIE

4627

4591

6310

5865

5386

5003

350

345

MAZOWIECKIE

6759

6371

10087

9715

8353

7890

399

409

OPOLSKIE

1421

1365

1548

1531

1244

1191

95

101

PODKARPACKIE

3308

3025

3873

3642

3222

2990

249

216

TABELA B. Wyliczenie wysokości słupków

DANE W TABELI PODAWANE JAKO WYSOKOŚĆ SŁUPKA W [mm]

Grupa wiekowa matki

/ Płeć

24 lat i mniej

25 – 29 lat

30 – 39 lat

40 lat i więcej

Województwo

Mężczyzna Kobieta Mężczyzna Kobieta Mężczyzna Kobieta Mężczyzna Kobieta

MAŁOPOLSKIE

17,0

16,9

19,9

19,1

18,3

17,7

4,7

4,6

MAZOWIECKIE

20,6

20,0

25,1

24,6

22,8

22,2

5,0

5,1

OPOLSKIE

9,4

9,2

9,8

9,8

8,8

8,6

2,4

2,5

PODKARPACKIE

14,4

13,8

15,6

15,1

14,2

13,7

3,9

3,7

6

Na postawie uzyskanych wyników stwierdzono że:
- najwięcej dzieci rodzą kobiety w przedziale wiekowym 25-29 lat
- generalnie więcej rodzi się mężczyzn
- najmniej dzieci rodzą kobiety po 40 roku życia
- najwięcej dzieci rodzi się w województwie mazowieckim, a najmniej w opolskim

Tabelaryczne zestawienie danych oraz obliczeń wymaganych do

zilustrowania zjawiska przy pomocy kartogramów :

TABELA C. Dane statystyczne

DANE W TABELI PODAWANE JAKO LICZBA DZIECI

Województwo

Miasto

Wieś

MAŁOPOLSKIE

14703

20415

MAZOWIECKIE

27901

20251

OPOLSKIE

4530

4839

PODKARPACKIE

8105

15479

o

Następnie wyznaczono trzy przedziały klasowe oraz ich wartości. W tym celu

zastosowano następujący typ przedziałów klasowych: „Przedziały o jednakowej

rozpiętości”. Wartość BX obliczono ze wzoru:

k

W

W

BX

min

max

−

=

gdzie:

W

max

– wskaźnik maksymalny

W

min

– wskaźnik minimalny

k – liczba przedziałów klasowych

7

o

Potem zaokrąglono uzyskaną wartość dla miast BX = 7790 [ilość urodzonych

dzieci] i określono wartości 3 przedziałów klasowych:

- jednego zamkniętego obustronnie

- dwóch otwartych jednostronnie

TABELA D.

klasa

wartości przedziałów

[liczba dzieci urodzonych w

mieście]

I

< 7790

II

77901 - 15581

III

> 15582

o

Dla wsi uzyskano wartość BX = 5192 [ilość urodzonych dzieci]

i określono wartości 3 przedziałów klasowych:

- jednego zamkniętego obustronnie

- dwóch otwartych jednostronnie

TABELA E.

klasa

wartości przedziałów

[liczba dzieci urodzonych

na wsi]

I

< 5192

II

5193 - 10384

III

> 10385

Wnioski i uwagi:
Na podstawie uzyskanych wyników stwierdzono, że tylko w województwie mazowieckim

więcej dzieci rodzi się w miastach, w województwie opolskim liczby urodzeń w miastach i

na wsiach są porównywalne, w pozostałych zaś znacznie więcej rodzi się na wsiach.