Pojęcie i funkcjonowanie
Pojęcie i funkcjonowanie
rynku
rynku
RYNEK
RYNEK
Rynek
to mechanizm, polegający na określaniu
warunków kupna - sprzedaży przez zainteresowane
strony:
kształtuje i reguluje procesy gospodarcze poprzez
relacje popytu i podaży,
daje możliwość uzyskania informacji o przebiegu
procesów gospodarczych.
RODZAJE RYNKÓW
RODZAJE RYNKÓW
GOSPODARKA RYNKOWA
GOSPODARKA RYNKOWA
Gospodarka rynkowa
gospodarka
funkcjonująca na podstawie mechanizmu
rynkowego, w której producenci
i konsumenci mogą decydować o tym, jakie
dobra będą wytwarzać i kupować.
POPYT
POPYT
Popyt
- ilość dóbr (towarów, usług), jaką gotowi
są zakupić klienci przy danym poziomie ceny.
PRAWO POPYTU
PRAWO POPYTU
Wraz ze spadkiem cen danego produktu lub
usługi zwiększa się zapotrzebowanie, a wraz ze
wzrostem cen zapotrzebowanie spada.
PODAŻ
PODAŻ
Podaż
- ilość dóbr (towarów, usług) oferowana do
sprzedaży przy danym poziomie ceny.
PRAWO PODAŻY
PRAWO PODAŻY
Wraz ze spadkiem cen danego produktu lub
usługi maleje ich ilość na rynku, a wraz ze
wzrostem cen podaż wzrasta.
RÓWNOWAGA RYNKOWA
RÓWNOWAGA RYNKOWA
Równowaga rynkowa
to sytuacja, w której przy
określonej cenie wielkość popytu na określony
produkt zrównuje się z wielkością jego podaży.
CENA
CENA
Najważniejszym czynnikiem kształtującym relacje
pomiędzy popytem a podażą jest cena.
Cena
wartość rynkowa towaru lub usługi
wyrażona w pieniądzach.
W większości przypadków popyt zmienia się
w przeciwnym kierunku do zmiany cen.
Gdy ceny towarów spadają, ludzie kupują więcej
i popyt rośnie.
Gdy ceny towarów rosną, część konsumentów
ogranicza swoje spożycie lub całkowicie
rezygnuje z zakupów – w rezultacie popyt spada.
W przeciwieństwie do relacji pomiędzy popytem a ceną,
istnieje dodatnia zależność między ceną a podażą.
Konsument jest zainteresowany jak najniższą ceną
kupowanych wyrobów, producent – jak najwyższą.
Gdy cena jego wyrobów spada, produkcja staje się mniej
opłacalna. Producent ogranicza wtedy produkcję i podaż
wyrobów na rynek.
Gdy cena rośnie, produkcja staje się bardziej opłacalna,
a to zachęca producenta do zwiększenia produkcji
i podaży.
Cechy gospodarki rynkowej:
Cechy gospodarki rynkowej:
1. wolność gospodarcza
1. wolność gospodarcza
2. własność prywatna
2. własność prywatna
3. konkurencja
3. konkurencja
4. system cen
4. system cen
Wolność gospodarcza
Wolność gospodarcza
W gospodarce rynkowej najważniejsze decyzje
ekonomiczne są podejmowane przez osoby prywatne
i przedsiębiorców.
To obywatele decydują o tym, co kupią, gdzie się
zatrudnią i jak zainwestują swoje dochody.
Od przedsiębiorców zależy, co i w jakich ilościach
wyprodukują oraz, gdzie sprzedadzą swoje wyroby.
W gospodarce rynkowej każdy może podjąć dowolną
działalność gospodarczą, pod warunkiem, że jest ona
zgodna z prawem.
Własność prywatna
Własność prywatna
Podstawową formą własności w gospodarce rynkowej
jest własność prywatna.
Prawo gwarantuje wszystkim obywatelom równa ochronę
ich własności. Właściciel ma prawo do swobodnego
dysponowania należącą do niego rzeczą i do czerpania
korzyści z jej posiadania.
Zasoby przedsiębiorstw są prywatną własnością, więc
ich właściciele starają się nimi gospodarować w jak
najlepszy sposób.
Konkurencja
Konkurencja
Wszyscy przedsiębiorcy działający w gospodarce
rynkowej dostarczają swoje produkty na rynek.
Tam konsumenci mogą porównywać oferty różnych
producentów i zdecydować, które produkty zakupią.
Wytwórcy produktów często wybieranych przez
konsumentów osiągają zyski w przeciwieństwie do do
producentów, których towary nie znajdują nabywców.
System cen
System cen
Odpowiednio ukształtowany system cen spełnia
w gospodarce wiele funkcji. Informuje o tym co się dzieje
w produkcji i na rynku. Umożliwia porównanie
dostępnych produktów. Na podstawie cen dokonuje się
ważnego w gospodarce rynkowej rachunku
ekonomicznego, dzięki któremu można rozstrzygnąć ,
co i w jakich ilościach produkować i dostarczać na rynek.
Od cen towarów i usług zależy poziom dochodów
ludności i wielkość zysków przedsiębiorstw.