l ska Organizacja Turystyczna w Katowicach

Górno l ska Wy sza Szko a Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach – Piotrowicach

BADANIA PREFERENCJI TURYSTÓW

W WOJEWÓDZTWIE L SKIM

(NA WYBRANYCH PRZYK ADACH)

Katowice 2007

2

Wykona+a

Górno l ska Wy sza Szko a Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach na zlecenie l skiej

Organizacji Turystycznej w Katowicach

3

SPIS TRE CI

1. Podstawowe poj+cia i definicje................................................................................1 – 5

2. Metodologia bada/...................................................................................................6 – 8

3. Ruch turystyczny.................................................................................................... 9 - 13

4. Wyniki bada/................................................................................................................14

4.1 Charakterystyka badanej zbiorowo ci.............................................................14 – 15

4.2 Preferencje turystów w województwie l skim..............................................16 – 28

5. Wnioski ko/cowe i zalecenia.......................................................................................29

5.1 Wnioski ogólne.......................................................................................................29

5.2 Tendencje........................................................................................................29 – 30

5.3 Wnioski dla administracji publicznej..............................................................30 – 31

5.4 Wnioski dla bran y turystycznej.............................................................................31

Literatura.......................................................................................................................32

1

1. PODSTAWOWE POJ.CIA I DEFINICJE

Poj+cie turystyka, zdefiniowane w „Metodologii Unii Europejskiej w dziedzinie

statystyki turystyki” wydanej przez G ówny Urz d Statystyczny w 1998, podaje i jest to

„ogó czynno ci osób podró uj cych i przebywaj cych w miejscach znajduj cych si+ poza ich

zwyk ym otoczeniem przez okres nieprzekraczaj cy 12 miesi+cy, w celach wypoczynkowych,

s u bowych lub innych, z wy czeniem podró y, których g ównym celem jest podj+cie pracy

zarobkowej”.

Do trzech podstawowych form turystyki, rozpatrywanej na obszarze województwa

l skiego, nale :

•

turystyka regionalna – ogó czynno ci rezydentów danego obszaru podró uj cych do

miejsc po o onych w obr+bie województwa, ale nie nale cych do ich zwyk ego

otoczenia,

•

regionalna turystyka przyjazdowa – ogó czynno ci nierezydentów podró uj cych

w obr+bie danego obszaru, który nie stanowi ich zwyk ego otoczenia,

•

regionalna turystyka wyjazdowa – zespó czynno ci rezydentów danego obszaru

podró uj cych do i przebywaj cych w miejscach znajduj cych si+ poza obr+bem tego

obszaru (a tym samym poza ich otoczeniem).

Klasyfikacja celów wizyty (pobytu lub podró y) w przypadku turystyki, dokonana

przez WTO, przedstawia si+ nast+puj co:

1. wypoczynek, rekreacja, wakacje: zwiedzanie, zakupy, uczestnictwo w imprezach

sportowych i kulturalnych, rekreacja, rozrywki kulturalne, uprawianie sportu

amatorskiego, w+drówki piesze i wspinaczki, wypoczynek na pla y, rejsy

wycieczkowe, hazard, wypoczynek i rekreacja dla o nierzy, obozy letnie, podró e

po lubne itp.,

2. odwiedziny u krewnych i znajomych, wyjazdy na urlop, uczestnictwo w pogrzebach,

opieka nad niepe nosprawnymi,

3. sprawy zawodowe i interesy: instalacj+ urz dze/, wizytacje, podró e handlowe do

innych przedsi+biorstw; uczestnictwo w spotkaniach, konferencjach, kongresach,

targach i wystawach; wycieczki b+d ce form motywacji pracowników; wyg aszanie

wyk adów i wyst+py na koncertach; przygotowywanie wycieczek dla turystów,

zawieranie kontraktów dotycz cych noclegów i transportu, prac+ w charakterze

2

przewodnika; podró e zwi zane z zawodowym uprawianiem sportów; misje

rz dowe; p atne studia; kursy j+zykowe itp.,

4. cele zdrowotne, a wiec: pobyty w sanatoriach i uzdrowiskach, wczasy odchudzaj ce,

terapia morska oraz inne kuracje.

5. cele religijne, pielgrzymki,

6. inne np. podró e za óg statków i samolotów pasa erskich czy tranzyt.

wiatowa Organizacja Turystyki (WTO) dokona a podzia u podró uj cych na:

I. odwiedzaj cych

1) odwiedzaj cy mi+dzynarodowi:

a) tury8ci – czyli odwiedzaj cy, którzy zatrzymuj si+ co najmniej na jedn

noc w odwiedzanym kraju,

b) odwiedzaj9cy jednodniowi (tzw. passanci) – czyli odwiedzaj cy, którzy

nie skorzystali z publicznych ani prywatnych miejsc zakwaterowania w

odwiedzanym kraju (nale tu równie odwiedzaj cy, którzy docieraj do

danego kraju statkiem i nocuj na jego pok adzie oraz cz onkowie za óg, którzy

nie nocuj w kraju przeznaczenia),

2)

odwiedzaj cy krajowi:

a) tury8ci – czyli odwiedzaj cy, którzy zatrzymuj si+ co najmniej na jedn

noc w odwiedzanej miejscowo ci,

b) odwiedzaj9cy jednodniowi (tzw. passanci) – czyli odwiedzaj cy, którzy

nie skorzystali z publicznych ani prywatnych miejsc zakwaterowania w

odwiedzanej miejscowo ci.

II. inni podró ni - podró ni, których cel podró y nie jest celem turystycznym

Polska ustawa o us ugach turystycznych, dla celów formalno-prawnych równie

podaje (art. 3, pkt. 9 i 10), definicje turysty i odwiedzaj cego formu uj c je nast+puj co:

•

turysta to osoba, która podró uje do innej miejscowo ci poza swoim sta ym miejscem

pobytu na okres nieprzekraczaj cy 12 miesi+cy, dla której celem podró y nie jest

podj+cie sta ej pracy w odwiedzanej miejscowo ci i która korzysta z noclegu

przynajmniej przez jedn noc,

•

odwiedzaj9cy natomiast to osoba, która podró uje do innej miejscowo ci poza swoim

sta ym miejscem pobytu, dla której celem podró y nie jest podj+cie sta ej pracy w

odwiedzanej miejscowo ci oraz niekorzystaj ca z noclegu.

Ruch turystyczny definiowany jest

jako, spo eczno-ekonomiczne zjawisko

stworzone przez zbiór podró nych motywowanych ró nymi celami natury spo eczno-

3

kulturowej i zawodowej, które zamierzaj oni osi gn C po czasowym i dobrowolnym

opuszczeniu miejsca sta ego zamieszkania w kraju lub za granic . Podkre lone tu zosta y

zarówno spo eczny i ekonomiczny charakter zjawiska oraz rozszerzony uk ad motywacyjny.

Rynek turystyczny jest to ogó stosunków wymiennych mi+dzy osobami i

instytucjami sprzedaj cymi towary i us ugi turystyczne przedstawiaj cymi poda a osobami i

instytucjami nabywaj cymi towary i us ugi zaspokajaj ce potrzeby turystyczne –

przedstawiaj cymi popyt.

Popyt turystyczny jest pragnienie posiadania okre lonych produktów, poparte

gotowo ci i mo liwo ci ich zakupu.

Poda; wyra a ujawnione przez us ugodawc+ zamiary sprzeda y okre lonej liczby

us ug w okre lonych warunkach i po danej cenie.

Atrakcyjno8< turystyczna – sk adaj si+ na ni obiektywne warunki rodowiska oraz

subiektywne odczucia osób przebywaj cych turystycznie na danych obszarach. Elementami

okre laj cymi atrakcyjno C turystyczn s : walory turystyczne, dost+pno C komunikacyjna,

infrastruktura turystyczna.

Potencja+ turystyczny – wszelkie zasoby strukturalne i funkcjonalne warunkuj ce

rozwój turystyki na okre lonym terenie.

Walory turystyczne – stanowi wszystko to, co le y w sferze bezpo redniego

zainteresowania turysty i w wi+kszo ci przypadków decyduje o wyborze miejsca sp+dzania

wolnego czasu.

Ze wzgl+du na pochodzenie walorów wyró niamy:

•

walory 8rodowiska przyrodniczego – wszystkie elementy powsta e w wyniku

procesów naturalnych,

•

walory 8rodowiska antropogenicznego – twórc tej grupy walorów jest cz owiek,

Zagospodarowanie turystyczne – obejmuje wszystkie te elementy, które zapewniaj

prawid owe funkcjonowanie miejsca recepcyjnego przy za o eniu maksymalnego

zaspokojenia potrzeb turystów. Elementy zagospodarowania turystycznego mog tak e

wspomagaC b dF uzupe niaC walory turystyczne (szlaki turystyczne, baseny, urz dzenia

sportowe, hotele o oryginalnej architekturze itp.)

Infrastruktura turystyczna – jest to zespó obiektów i urz dze/ stanowi cych

wyposa enie okre lonego obszaru, szlaku lub miejscowo ci, które umo liwiaj zaspokojenie

potrzeb ruchu turystycznego (baza noclegowa, baza ywieniowa, baza komunikacyjna, baza

towarzysz ca.

4

Zagospodarowanie turystyczne nazywane jest tak e baz9 materialn9 turystyki, a

sk adaj si+ na ni :

•

baza noclegowa

•

baza gastronomiczna

•

baza towarzysz9ca – te urz dzenia, których podstawow funkcj jest obs uga ruchu

turystycznego (zosta y wybudowane z przeznaczeniem dla turysty) np. baseny,

k pieliska w hotelach itp.

•

baza paraturystyczna – to obiekty przeznaczone do obs ugi innych potrzeb

spo eczno-gospodarczych (wynikaj cych g ównie z funkcjonowania lokalnych

spo eczno ci obszarów odwiedzanych przez turystów, z których w sezonie korzystaj

tak e tury ci – sklepy, kina, teatry, biblioteki, bani, poczta itp.

Obiekty noclegowe podlegaj ró nym klasyfikacj , które w zale no ci od przyj+tego

kryterium mog dzieliC je na obiekty sta e i sezonowe czy ogólnodost+pne i rodowiskowe.

Urz d Statystyczny, zgodnie z Dyrektyw Rady 95/57/EC (z dnia 23 listopada 1995 r.

dotycz c zbierania danych statystycznych z zakresu turystyki), wszystkie rodzaje obiektów

zbiorowego zakwaterowania podzieli na dwie grupy:

1. obiekty hotelowe (hotelopodobne) – hotele, motele, pensjonaty itp.,

2. pozosta e obiekty zbiorowego zakwaterowania – schroniska, szkolne schroniska

m odzie owe, o rodki wczasowe, o rodki szkoleniowo-wypoczynkowe, o rodki

wypoczynku sobotnio-niedzielnego i wi tecznego, zespo y ogólnodost+pnych

domków turystycznych, pozosta e niesklasyfikowane.

Dost@pno8< komunikacyjna – to wszelkie mo liwo ci dojazdu do terenu b+d cego

celem podró y, jak i mo liwo ci poruszania si+ po obszarze docelowym.

Dost+pno C komunikacyjn dzielimy na:

•

dost@pno8< zewn@trzn9 – któr stanowi istniej ca sieC po cze/ komunikacyjnych

mi+dzy miejscem zamieszkania turysty a celem jego podró y (autostrady, drogi

szybkiego ruchu, koleje, po czenia lotnicze, promowe itp.). SieC ta zazwyczaj

uzupe niona jest obiektami towarzysz cymi typu: dworce, porty lotnicze, terminale

promowe itp.

•

dost@pno8< wewn@trzna – któr tworzy system po cze/ komunikacyjnych, szlaków

turystycznych (pieszych i wodnych), cie ek rowerowych, kolejek (w skotorowych,

górskich itp.), lokalnej sieci dróg samochodowych, umo liwiaj cych tury cie

odbywanie w obr+bie wybranego rejonu wycieczek do okre lonych miejsc.

5

Do innych zaliczamy takie elementy, których w prosty sposób nie mo na

przyporz dkowaC do powy szych grup:

•

walory recepcji – które tworz biura i agencje turystyczne oraz punkty informacji

turystycznej znajduj ce si+ w regionie odwiedzanym przez turyst+,

•

infrastruktura komunalna – której g ównymi sk adowymi s : sieC wodoci gowa,

kanalizacyjna, gazowa, telefoniczna, elektryczna itp.,

•

tereny pod inwestycje turystyczne – s to obszary w planach zagospodarowania

przestrzennego przeznaczone pod inwestycje turystyczne.

6

2. METODOLOGIA BADAC

Badania przeprowadzone na zlecenie l skiej Organizacji Turystycznej, sk ada y si+ z

dwóch cz+ ci, których g ównym celem by o:

1) okre lenie ruchu turystycznego w województwie l skim:

a) wykorzystanie danych struktury ruchu turystycznego z Urz+du

Statystycznego w Katowicach,

b) badania ilo ciowe przeprowadzone w wybranych 27 atrakcjach

województwa,

c) badania z obcokrajowcami przeprowadzone przez ankieterów

mówi cy w obcych j+zykach, a odpowiedzi by y t umaczone na

j+zyk polski (patrz rozdzia a 3);

2) okre lenie profilu turystów odwiedzaj cych województwo l skie dzi+ki

przeprowadzonym ankietom w wybranych 46 obiektach i atrakcjach turystycznych

województwa l skiego (patrz rozdzia 4):

a) po ród wszystkich obiektów i atrakcji turystycznych województwa,

l ska Organizacja Turystyczna oraz Górno l ska Wy sza Szko a

Handlowa im. W. Korfantego w Katowicach, zgodnie z umow ,

wybra y

takie miejsca, które ich zdaniem nale do

najatrakcyjniejszych w regionie,

b) badania ankietowe i prowadzone by y od kwietnia do grudnia 2006

r., w czterech okresach badawczych, które traktowane s jako

okresy reprezentatywne, ze wzgl+du na wzmo ony ruch

turystycznych w tych przedzia ach czasowych:

kwiecie/ 20 – 30,

lipiec 25 – 5 sierpie/,

wrzesie/ 25 – 5 paFdziernik,

grudzie/ 10 – 20,

tylko w jednym przypadku (Turystyczna Kolejka W skotorowa w

Bytomiu) prowadzono badania w jednym miesi cu, gdy

przez

pozosta e obiekt nie by ogólnodost+pny.

7

Badania terenowe przeprowadza a, po uprzednim przeszkoleniu, grupa 30 studentów z

kierunku Turystyka i Rekreacja z Górno l skiej Wy szej Szko y Handlowej im. W.

Korfantego w Katowicach.

Lista obiektów (tab. 1), w których ankietowano w czterech okresach (po 50 ankiet w

ka dym), daje warto C przeankietowanych turystów po 200 w ka dym miejscu (w jednym

miejscu tylko 50) . Jak wynika z powy szych informacji cznie zatem w badaniu

uczestniczy o 9050 respondentów.

Tabela 1.

Obiekty i atrakcje uczestnicz9ce w badaniu

Miejsce

1. Aqua Park w Tarnowskich Górach
2. Biuro Informacji Turystycznej w Pszczynie
3. Biuro Informacji Turystycznej w Mywcu
4. Brawar Mywiecki
5. Centrum Informacji Miejskiej w Sosnowcu
6. Centrum Informacji O Mie cie w Katowicach
7. Chudów – Ruiny Zamku
8. Czantoria – Kolejka
9. „Dolomity – Sportowa Dolina” w Bytomiu
10. Gliwicka Radiostacja
11. Gocza kowice Zdrój – Uzdrowisko
12. Góra Mar
13. „Ignacy” – Zabytkowa Kopalnia w Rybniku
14. Jasnogórskie Centrum Informacji w Cz+stochowie
15. Jezioro Mywieckie
16. Kopalnia Zabytkowa Rud Srebra, Cynku i O owiu
17. „Królowa Luiza” Skansen Górniczy w Zabrzu
18. Mi+dzynarodowy Port Lotniczy w Katowicach - Pyrzowicach
19. Miejska Informacja Turystyczna w Ustroniu
20. Miejskie Centrum Informacji i Promocji Turystyki w Bielsku-Bia ej
21. Miejskie Centrum Informacji w Raciborzu
22. Muzeum Chleba w Radzionkowie
23. Muzeum Górno l skie w Bytomiu
24. Muzeum Zamkowe w Pszczynie
25. Pa ac Schoena w Sosnowcu
26. Pa ac w P awniowicach
27. Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”
28. Podlesice – Hotel „Ostanic”
29. Punkt Informacji Miejskiej w Rybniku
30. Punkt Informacji Turystycznej w Zawierciu
31. Punkt Informacji Turystycznej w Istebnej
32. „Spodek” – Hala Widowiskowo-Sportowa w Katowicach
33. Stara Karczma w Jele ni
34. Szczyrk – Kolejka
35. „Szlak Orlich Gniazd” w B+dzinie
36. „Szlak Orlich Gniazd” w Ogrodzie/cu
37. Szyndzielnia – Kolejka
38. Turystyczna Kolejka W skotorowa w Bytomiu
39. Tyskie Browary Ksi +ce
40. Ustro/ – Uzdrowisko

8

41. Wis a „Zamek”
42. Wi la/skie Centrum Kultury I Informacji
43. Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie
44. Wzgórze Cieszyn
45. Zameczek My liwski w Promnicach
46. Zespó Pa acowo-Parkowy w Kosz+cinie

Ankiety przeprowadzono na podstawie anonimowego kwestionariusza podczas wizyt

respondentów w wytypowanych powy ej miejscach. Czas po wi+cony na wype nienie

ankiety zajmowa od 10 – 12 minut. Ankieta sk ada a si+ z 17 pyta/, w tym 3 pytania

posiadaj form+ otwart (za cznik 1).

9

3. RUCH TURYSTYCZNY

Dane dotycz ce struktury ruchu turystów zagranicznych, w województwie l skim

przekazane przez Urz d Statystyczny w Katowicach, wskazuj i w 2005 roku przyjecha o do

województwa cznie 263 149 obcokrajowców. Struktura ruchu turystycznego przedstawiona

zosta a w tabeli 2.

Tabela 2

Struktura ruchu turystycznego w 2005 roku w województwie 8l9skim

Nród o: http://www.stat.gov.pl/urzedy/katow/index.htm

PaGstwo Liczba

Udzia+ %

Niemcy 84

061

31,94

W ochy 29

737

11,30

Inne 18

967

7,21

Francja 13

465

5,12

Czechy 10

651

4,05

Wielka Brytania

9 181

3,49

Ukraina 9

169

3,48

Rosja 8

514

3,24

Litwa 6

998

2,66

Stany Zjednoczone Ameryki

6 823

2,59

W+gry 6

779

2,58

Austria 6

751

2,57

Niderlandy (Holandia)

6 753

2,57

S owacja 5

466

2,08

Sotwa 5

169

1,96

Hiszpania 4

893

1,86

Szwecja 4

698

1,79

Norwegia 4

160

1,58

Belgia 3

502

1,33

Bia oru

2 935

1,12

Japonia 2

490

0,95

Finlandia 1

917

0,73

Portugalia 1

636

0,62

Dania 1

578

0,60

Irlandia 1

517

0,58

Szwajcaria 1

256

0,48

S owenia 1

104

0,42

Kanada 1

017

0,39

Estonia 946

0,36

Grecja 596

0,23

Luksemburg 183

0,07

Malta 136

0,05

Cypr 101

0,04

10

Jak wynika z powy szego zestawienie najwi+kszy udzia % posiadaj tury ci z

Niemiec – 31,94%, W och – 11,3% i zdecydowanie mniej z Francji 5,12%, Czech – 4,05%,

Wielkiej Brytanii – 3,49%, Ukrainy – 3,48% i innych.

W badaniu ruchu turystycznego przeprowadzonym w terminie 25 lipiec – 5 sierpie/

2006, wzi+to pod uwag+ nast+puj ce cechy turystów:

a) ilo C,

b) p eC,

c) narodowo C.

Tabela numer 3 przedstawia zestawienie obiektów i atrakcji wskazanych, w których

przeprowadzone badanie ruchu turystycznego. Miejsca obiekty wskazane przez l sk

Organizacj+ Turystyczn , dla pe niejszej analizy wzbogacono o takie obiekty jak:

•

Gór+ Mar w Mi+dzybrodziu Mywieckim;

•

Hotel „Podlesice”.

Tabela 3

Wybrane obiekty i atrakcje województwa 8l9skiego

1. Szlak Orlich Gniazd – Zamek Ogrodzieniec (ul. Ko ciuszki 66)
2. Tyskie Browary Ksi +ce i Muzeum Piwowarstwa, Tychy (ul. Miko owska 5)
3. Muzeum Zamkowe, Pszczyna (ul. Brama Wybra/ców 1)
4. Wzgórze Zamkowe, Cieszyn (Rynek 1)
5. Kolej gondolowa na Szyndzielnie, Bielsko – Bia a (Al. Armii Krajowej 336)
6. Góra Mar, Mi+dzybrodzie Mywieckie (ul. Górska

21)

7. Uzdrowisko - Gocza kowice Zdrój
8. Jezioro Mywieckie (okolice Jeziora Mywieckiego)
9. Rezydencja Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej „Zamek”, Wis a
10. Górno l ska Kolej W skotorowa, Bytom (ul. Reja)
11. Skansen Górniczy Królowa Luiza, Zabrze (ul. Wolno ci 410)
12. Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku, Chorzów (Al. Ró ana 2)
13. „Zamek Chudów”, Chudów (ul. Podzamcze 6)
14. Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich, Rudy (ul. Cysterska 4)
15. Miejskie Centrum Informacji Turystycznej, Bielsko – Bia a, pl. Ratuszowy 4
16. Jasnogórskie Centrum Informacji, Cz+stochowa – Jasna Góra, ul. O.A. Kordeckiego 2
17. Punkt Informacji Turystycznej, Istebna 68
18. Punkt Informacji Miejskiej, Rybnik, Pl. Wolno ci
19. Szczyrk – Skrzyczne – kolejka linowa.
20. Miejska Informacja Turystyczna, Ustro/, ul. Rynek 2
21. Wi la/skie Centrum Kultury i Informacji, Wis a, pl. B. Hoffa 3
22. Biuro Informacji Turystycznej, Mywiec, Rynek 12
23. Czantoria kolejka linowa.
24. Pyrzowice – port lotniczy
25. Podlesice – okolice hotelu „Ostaniec”, Rz+dkowice
26. Ustro/ – Równica,

11

27. Korbielów,

Spo ród atrakcji turystycznych województwa, wybrano 29 obiektów, w których tak e

przeprowadzono badanie, maj ce na celu okre lenie struktury ruchu turystycznego – 1429

obcokrajowców (0,54% wszystkich obcokrajowców w porównaniu z ogó em w województwie

w 2005 r.), a wyniki tego badania przedstawiono na rysunku 1.

Rysunek 1.

Struktura ruchu turystów zagranicznych w wybranych obiektach w województwie

8l9skim.

2,2%

19,9% 19,9%

14,6%

8,0%

2,1%

0,8%

9,7%

0,2%

4,5%

15,5%

2,2%

0,1% 0,1% 0,3% 0,4%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

Cz

es

i

Ni

em

cy

Hi

sz

pa

nie

An

gl

icy

Ru

m

un

i

Ro

sja

ni

e

W

#o

si

Ja

po

%c

zy

cy

Fr

an

cu

zi

Am

er

yk

an

ie

S#

ow

ac

y

Iz

ra

el

Ho

le

nd

rz

y

Li

tw

ini

Ka

na

dy

jcz

yc

y

Uk

ra

in

a

Analizuj c kraj pochodzenia obcokrajowców, udzia y procentowe przedstawia y si+

nast+puj co:

- 19,9% Niemcy, np.: Ustro/ – Równica, Muzeum Piwowarstwa w Tychach, Ustro/,

Jasnogórskie Centrum Informacyjne w Cz+stochowie, Górno l sk Kolej W skotorow ,

- 19,9% Hiszpania, np.: Muzeum Piwowarstwa w Tychach, Zamek Ogrodzieniec, Weso e

Miasteczko w Chorzowie, Punkt Informacji w Istebnej,

- 15,5% Republika S owacka, np.: Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice,

- 14,6% Anglia, np.: Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Ustro/-Równica,

- 9,7% Japonia, np.: Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Ustro/-Równica,

- 8,0% Rumunia, np.: Muzeum Piwowarstwa w Tychach

12

- i inni (rys. 1).

W

wietle przeprowadzonych bada/ wynika, e obiektami odwiedzonymi przez

najwi+ksz

liczb+ turystów (spo ród wyró nionej grupy), by y: Mi+dzynarodowy Port

Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Weso e Miasteczko w Chorzowie (wchodz ce w kompleks

Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku), Muzeum Piwowarstwa w Tychach (w

obr+bie Tyskich Browarów Ksi +cych), Jasnogórskie Centrum Informacji w Cz+stochowie,

Bielsko-Bia a, Zamek w Ogrodzie/cu („Szlak Orlich Gniazd”), Ustro/, Wi la/skie Centrum

Kultury i Informacji oraz Biuro Informacji Turystycznej w Mywcu i inne. Obiekty je by y

odwiedzane zarówno przez turystów krajowych, jak i zagranicznych (tab. 4).

Tabela 4.

Ruch turystyczny w wybranych miejscach województwa 8l9skiego

Polacy

Obcokrajowcy

Lp

Obiekt

Razem

Kobiety

M+ czyFni

Razem

Kobiety

M+ czyFni

Ogó em

1

Ustro/ - Rynek 2

1133

637

496

95

37

58

1228

2

Bielsko-Bia a

1506

812

694

36

26

10

1542

3

Wyci g Czantoria

173

98

75

0

0

0

173

4

Gocza kowice Zdrój

82

60

22

0

0

0

82

5

Cieszyn

160

83

77

0

0

0

160

6

Skrzyczne

251

120

131

0

0

0

251

7

Szyndzielnia

391

267

124

14

8

6

405

8

PK „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe
Rud Wielkich”

102

39

63

0

0

0

102

9

Punkt Informacji Miejskiej w Rybniku

25

16

9

1

0

1

26

10

Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku
w Chorzowie, Planetarium

513

192

321

24

12

12

537

11 Weso e Miasteczko w Chorzowie

2166

1210

956

74

22

52

2240

12 Skansen Górniczy „Królowa Luiza”

64

37

27

4

0

4

68

13 Górno l ska Kolej W skotorowa

284

146

138

32

16

16

316

14 Muzeum Piwowarstwa, Tychy

1954

614

1340

274

115

159

2228

15 Podlesice

98

46

52

11

7

4

109

16 Rz+dkowice "Ska y"

32

11

21

0

0

0

32

17 Zamek

Ogrodzieniec

1211

609

602

63

35

28

1274

18 Zamek

Chudów

15

4

11

0

0

0

15

19 Korbelów - Kolej Liniowa

240

97

143

13

5

8

253

20 Jasnogórskie

Centrum

Informacji,

Cz+stochowa

1628

1044

584

53

20

33

1681

21 Ustro/ Równica

975

282

693

172

92

80

1147

22 Pyrzowice - port lotniczy

2592

1113

1479

472

233

239

3064

23 Muzeum Zamkowe, Pszczyna

921

452

469

0

0

0

921

24 Góra

Mar, Mi+dzybrodzie Mywieckie

606

286

320

10

7

3

616

25 Jezioro

Mywieckie

203

120

83

0

0

0

203

26

Rezydencja Prezydenta Rzeczpospolite
j Polskiej "Zamek" Wis a"

414

245

169

0

0

0

414

27 Punkt

Informacji

Istebna

412

180

232

30

13

17

442

28 Wi la/skie Centrum Kultury i Informacji, Wis a

1166

628

538

30

18

12

1196

29 Biuro

Informacji

Turystycznej,

Mywiec

980

448

532

21

11

10

1001

Ogó em

20297

9896

10401

1429

677

752

21726

13

Do obiektów, odwiedzonych najliczniej przez turystów zagranicznych nale :

Mi+dzynarodowy Port Lotniczy Katowice-Pyrzowice, Muzeum Piwowarstwa w Tychach,

Ustro/ – Równica, Ustro/, Weso e Miasteczko w Chorzowie, Zamek w Ogrodzie/cu oraz

inne. S cznie odnotowano 1429 go ci zagranicznych, co stanowi 6,6% wszystkich 21726

turystów uczestnicz cych w tym badaniu.

Porównuj c struktur+ ruchu turystycznego z Urz+du Statystycznego z danymi

uzyskanymi z przeprowadzonych ankiet, zaznacza si+ ró nica wynikaj cy z epizodycznego

charakteru bada/.

14

4. WYNIKI BADAC

4.1. CHARAKTERYSTYKA BADANEJ ZBIOROWO CI

Jak wskazuj wyniki przeprowadzonych bada/, najwi+ksza (ponad 80%) grupa

turystów pochodzi z województwa l skiego, a jedynie kilkuprocentowy udzia posiadaj

tury ci z województwa ma opolskiego, mazowieckiego, dolno l skiego, wielkopolskiego,

ódzkiego, opolskie (tab. 4).

Tabela 4

Miejsce zamieszkania ankietowanych

Województwo

Liczba

%

l skie

7325

80,94

ma opolskie

509

5,62

mazowieckie

271

2,99

dolno l skie

191

2,11

wielkopolskie

153

1,39

ódzkie

126

1,39

opolskie

97

1,07

wi+tokrzyskie

68

0,75

pomorskie

60

0,66

zachodniopomorskie

45

0,50

lubuskie

26

0,29

lubelskie

25

0,28

kujawsko-pomorskie

25

0,28

podkarpackie

21

0,23

podlaskie

14

0,15

warmi/sko-mazurskie

9

0,10

obcokrajowcy

85

0,94

Suma

9050

100%

Struktura obcokrajowców obj+tych przeprowadzonymi ankietami w wybranych

obiektach przedstawiona zosta a w tabeli 5.

Tabela 5

Struktura obcokrajowców

Kraj

Liczba

Niemcy

37

Czechy

18

Anglia

9

USA

5

Chiny

4

Inni

12

15

Bior c pod uwag+ wiek respondentów, najwi+kszy, prawie 30% udzia posiada a

grupa wiekowa od 25 do 34 lat oraz ok. 1% mniej, grupa dzieci i m odzie y (tab.6).

wiadczy

to o du ej aktywno ci ludzi m odych, nie tylko korzystaj cych z wycieczek szkolnych ale

tak e z wyjazdów samodzielnie zorganizowanych. Na uwag+ zas uguje fakt, stosunkowo

du ego udzia u w wyjazdach, osób powy ej 45 roku ycia.

Tabela 6

Struktura wieku badanych respondentów (pytanie 15)

Wiek w latach

Udzia+ w %

15-24

28,58

25-34

29,66

35-44

26,37

45-65

15,40

Stosunkowo du y udzia ludzi m odych (w ród ankietowanych), wp ywa zapewne na

struktur+ wykszta cenia, gdy

a

12,27% to osoby z wykszta ceniem podstawowym.

Najwi+kszy udzia , ponad 61,36% osób, posiada o wykszta ceniem minimum rednie, a

jedynie 10,22% zawodowe (tab. 7).

Tabela 7

Struktura wykszta+cenia badanych respondentów (pytanie 16)

Wykszta+cenie

Udzia+ w %

Wy;sze

17,37

Licencjat - zawodowe

16,15

rednie

43,99

Zawodowe

10,22

Podstawowe

12,27

Stosunkowo wysokie wykszta cenie odzwierciedla si+ zapewne w deklarowanych

osi ganych zarobkach, gdzie najwi+ksza grupa osi ga a dochody 1000-2000 z . Du y jest

tak e udzia osób zarabiaj cych do 3000 z . Brak zarobków w ród respondentów w

wi+kszo ci spowodowany by wiekiem szkolnym (tab. 8).

Tabela 8

Struktura zarobków badanych respondentów (pytanie 17)

Wielko8< zarobków w z+

Udzia+ w %

500 – 1000

26,10

1001 – 2000

38,74

2001 - 3000

12,65

3001 - 4000

2,85

wi@cej

1,46

Brak

18,19

16

4.2. PREFERENCJE TURYSTÓW W WOJEWÓDZTWIE L SKIM

Struktura podró y

turystycznych wed ug celów wyjazdów (rys. 2), wskazuje

jednoznacznie na atrakcyjno C przyrodnicz i mo liwo ci wypoczynku w województwie

l skim, gdy a 30,94% ankietowanych osób, poda a za g ówny cel przyjazdu sport i

rekreacj+.

Rysunek 2. Cel przyjazdu do miejscowo8ci (pytanie 1 „Jaki jest cel Pani/Pana przyjazdu do
miejscowo ci? ZaznaczyC maksymalnie 3 odpowiedzi.”)

2,25%

2,80%

5,15%

7,13%

7,74%

7,77%

7,78%

10,22%

18,23%

30,94%

odwiedzanie miejsc kultury religijnego,

inny (jaki?)

pobyt w uzdrowisku,

uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych,

praca, sprawy s u bowe,

zakupy,

edukacja,

odwiedziny rodziny/znajomych,

zwiedzanie zabytków, muzeów,

sport i rekreacja,

Na atrakcyjno C województwa wp ywa ró norodno C

warunków

fizycznogeograficznych, które odzwierciedlaj si+ w zró nicowanych typach krajobrazów

oraz ochron

przyrodnicz

niektórych elementów rodowiska. Po udniowa cz+ C

województwa to tereny o krajobrazie górskim i znajduj si+ tutaj typowe górskie parki

krajobrazowe chroni ce pasmo Beskidów (Mywiecki Park Krajobrazowy, Park Krajobrazowy

Beskidu l skiego i Ma ego). Na pó nocy natomiast rzeFb+ terenu urozmaicaj ska ki

wapienne, liczne jaskinie wyst+puj ce na obszarze Wy yny Krakowsko-Wielu/skiej, w tej

17

cz+ ci ustanowiono Park Krajobrazowy Orlich Gniazd (dodatkowo liczne warownie

jurajskie), Park Krajobrazowy „Stawiki”, Za +cza/ski Park Krajobrazowy oraz Park

Krajobrazowy „Lasy nad Górn Liswart ”. W po udniowo-zachodniej cz+ ci województwa

znajduje si+ Park Krajobrazowy „Cysterskie Kompozycje Krajobrazowe Rud Wielkich”

utworzony ze wzgl+du na warto ci zarówno przyrodnicze, jak i przyrodniczo-kulturowe.

Województwo

l skie, które zazwyczaj kojarzone jest z Górno l skim Okr+giem

Przemys owym, poza licznymi obszarami chronionymi o wspania ym krajobrazie mo liwym

do turystycznego i rekreacyjnego wykorzystania, posiada tak e atrakcyjne walory kulturowe.

Do walorów tych zaliczyC mo na istniej ce za o enia parkowo-pa acowe, zamki, rezydencje,

drewniane ko cio y oraz liczne obiekty poprzemys owe turystycznie zagospodarowane i

udost+pnianie do zwiedzania. W ród ankietowanych a 18,23% osób przyjecha a ze wzgl+du

na zwiedzanie istniej cych obiektów kulturowych. Kolejn

grup

celów najliczniej

reprezentowanych s odwiedziny rodziny i znajomych – 10,22%.

O atrakcyjno ci danego miejsca w po redni sposób informuje równie cz+stotliwo C

przyjazdów (rys. 3).

Rysunek 3. Cz@stotliwo8< przyjazdów (pytanie 2 „Który raz Pani/Pan odwiedzaj
miejscowo C?)

17,99%

19,37%

18,43%

1,89%

1,18%

3,79%

7,21%

21,85%

2,40%

3,22%

1,14%

1,53%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

po

ra

z p

ie

rw

sz

y

2x

3x

4x

5x

6x

7x

8x

9x

10

x

11

x

- 2

0x

po

w

y

ej

20

x

W przypadku analizowanej grupy turystów w województwie l skim, nieca e 18%

przyjecha o po raz pierwszy, a 37,8% po raz drugi i trzeci. Grup+ t+ stanowi tury ci, którzy

przyjechali g ównie w celach turystycznych (sport i rekreacja czy zwiedzanie). Kolejn grup ,

licznie reprezentowan – 29,06%, stanowi respondenci, którzy pojawiaj si+ bardzo cz+sto w

18

ankietowanym miejscu (ponad 10 razy) i b+d to przede wszystkim osoby, które przyje d aj

w celach naukowych, biznesowych, na zakupy czy w odwiedziny rodziny i krewnych.

Bezpo rednio z odleg o ci

zamieszkania

czy si+ rodzaj wykorzystanego do

przyjazdu rodka lokomocji (rys. 4). Najwi+cej osób skorzysta o z w asnego rodka transportu

– 50,53%, z komunikacji miejskiej (autobusowej, autokarowej i kolei) skorzysta o

cznie

34,04% , natomiast 13,38% ankietowanych mieszka o na tyle blisko miejscowo ci, e mog a

przyj C pieszo lub przyjechaC rowerem czy motocyklem. Jedynie 1,07% (ponad 90 osób)

respondentów przylecia o samolotem i byli to zarówno tury ci zagraniczni, jak równie

mieszka/cy innych województw w Polsce.

Rysunek 4. Wykorzystany 8rodek lokomocji (pytanie 3 „Jakim rodkiem transportu dotar /a
Pan/Pani do miejscowo ci? Prosz+ zaznaczyC g ówny rodek lokomocji.”)

50,53%

15,03%

10,89%

8,12%

7,07%

3,38%

2,93%

1,07%

0,99%

0,00%

10,00%

20,00%

30,00%

40,00%

50,00%

60,00%

sa

m

oc

ho

de

m

,

au

to

ka

re

m

,

au

to

bu

se

m

PK

S,

po

ci

'g

ie

m

pi

es

zo

,

ro

w

er

em

,

m

ot

oc

yk

le

m

sa

m

ol

ot

em

,

au

to

st

op

em

Z wykorzystanym rodkiem transportu b+dzie korespondowaC forma organizacji

podró y. Ponad 78% ankietowanych (rys. 5 )

przyjecha o do analizowanych miejscowo ci we

w asnym zakresie. Wycieczki zorganizowane przez szko y umo liwi y przyjazd kolejnym

6,75% odwiedzaj cych. Stosunkowo du y udzia przyjazdów zorganizowany by przez

zak ady pracy – 5,77%, co pozwala przypuszczaC, i turystyka zwi zana z aktywno ci

zawodow cieszy si+ du ym zainteresowaniem na tym obszarze, co nale y wykorzystaC

stwarzaj odpowiedni ofert+ dla zak adów pracy.

19

Rysunek 5. Forma organizacji podró;y (pytanie 4 „Przez kogo zosta a zorganizowana
Pana/Pani podró ?)

Pytani respondenci najcz+ ciej podró owali z grup znajomych i przyjació oraz z

rodzin . Prawie 5% osób podró owa a ze wspó pracownikami, zatem by y to typowe podró e

biznesowe, zwi zane z prac (rys. 6).

Rysunek 6. Z kim odbywana jest najcz@8ciej podró;? (pytanie 5 „Z kim Pan/Pani
podró uje?”)

4,62%

22,81%

29,66%

42,92%

wspó pracownik

podró uje sam,

z rodzin

z grup znajomych,

przyjació

0,07%

0,14%

0,17%

0,71%

0,85%

0,93%

1,89%

1,93%

2,32%

5,88%

6,75%

78,36%

inne

rodzina/znajomi

Spó dzielnia Mieszkaniowa

Ko o Ró a/cowe/kosció /duszpastwerstwo akademickie

klub sportowy

Ko o Podró ników/

przez biuro podró y,

NFZ/ZUS

Klub emeryta/rencisty/seniora

zak ad pracy,

szko a/organizacja studencka/samorz d/o wiata

we w asnym zakresie,

20

Czas trwania podró y do danej miejscowo ci, wskazuje na lokalny charakter atrakcji,

gdy ponad 40% osób po wi+ci a jedynie do godziny czasu, aby dojechaC lub doj C do

wskazanego miejsca (rys. 7). Podobnej liczbie ankietowanych (40,74%) czas trwania podró y

osi gn od 1 do 3 godzin.

Rysunek 7. Czas trwania podró;y (pytanie 8 „Ile wyniós czas trwania podró y do wybranej
miejscowo ci, regionu?”)

do 0,5 h

od 30 min

- 1 h

od 1h do

2 h

od 2 do 3

h

od 3 do 4

h

pow 4 - 5

h

pow 5 h

1 dzie+

2 dni

29,36%

11,14%

22,87%

18,87%

7,55%

3,42%

6,76%

0,01%

0,02%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

21

Struktura ruchu turystycznego w wybranych miejscowo ciach województwa l skiego

wskazuje na stosunkowo du y udzia ok. 15% osób przyje d aj cych na wypoczynek

wakacyjny (powy ej 7 dni), ok. 13% to tury ci przyje d aj cy na wypoczynek wi teczny (od

3 do 7 dni) oraz ok. 16% na wypoczynek weekendowy (od 1 do 2 dni). Ponad po owa

respondentów reprezentowa a ruch passantów, przebywaj c na terenie miejscowo ci do kilku

godzin (rys. 8).

Rysunek 8. Czas sp@dzony w miejscowo8ci (pytanie 7 „Ile czasu sp+dzi Pan/Pani w
miejscowo ci?”)

32,37%

23,54%

15,98%

14,68%

13,43%

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

od 3 godzin

do 1 dnia

do 3 godzin

od 1 do 2 dni

wi,cej ni 7

dni

od 3 do 7 dni

22

Bezpo rednio z czasem przebywania w danej miejscowo ci wi e si+ konieczno C

skorzystania z noclegu. Najwi+cej osób nie korzysta a z noclegów ok. 48% , co wynika

po rednio tak e z faktu, i ponad 55% ankietowanych przebywa a do 3 godzin w danej

miejscowo ci. Du y udzia osób posiada w asne mieszkanie w okolicy, co wiadczy o

bezpo rednim korzystania z walorów turystycznych ludno ci miejscowej. Pozosta e osoby

korzysta y z ró norodnych obiektów zbiorowego zakwaterowania i innych obiektów oraz

korzysta a z go cinno ci rodziny, przyjació (rys. 9).

Rysunek 9. Rodzaj zakwaterowania (pytanie 6 „Z jakiego zakwaterowania Pan/Pani
korzysta?)

0,01%

0,02%

0,11%

0,13%

0,37%

0,78%

1,68%

1,70%

2,10%

2,91%

4,75%

4,86%

5,90%

6,82%

8,47%

11,25%

48,12%

internat

szpital

plebania.kosció

domek letniskowy

akademik

motel

o rodek wczasowy,

schronisko

kemping, pole namiotowe,

dom wycieczkowy

hotel

o rodek sanatoryjny, uzdrowiskowy,

pensjonat

kwatera prywatna,

znajomi lub rodzina,

w asne mieszkanie,

nie korzystam

23

Bardzo interesuj co przedstawia si+ równie wykaz Fróde informacji o atrakcjach

turystycznych województwa l skiego (rys. 10). Najwi+cej informacji dostarczano tradycyjn

drog przekazu s ownego od znajomych i rodziny, a tak e z wykorzystaniem Internetu. Du a

rola Internetu dowodzi konieczno C wi+kszej dba o ci o pe ne i rzetelne informacje

przekazywane drog+ elektroniczn . Przeprowadzone badania ankietowe pokaza y, jak

niewielki udzia w przekazywaniu informacji o regionie, posiadaj informacje turystyczne –

wskazanie przez ok. 6% osób.

Rysunek 10. Nród+o informacji na temat atrakcji turystycznych (pytanie 13 „Z jakich
Fróde czerpie Pan/Pani informacje na temat atrakcji turystycznej województwa l skiego?
Prosz+ zaznaczyC maksymalnie 3 odpowiedzi).

0,01%

0,03%

0,06%

0,10%

0,25%

2,03%

2,91%

5,96%

6,08%

6,70%

10,88%

12,29%

26,14%

26,56%

radio

ksi ki

praca

lekarz/NFZ

przewodniki/mapy/
informatory/ulotki/bilbordy

targi turystyczne,

biura podró y,

punkty informacji turystycznej,

szko a,

katalogi, foldery,

telewizja

prasa,

Internet,

znajomi, rodzina,

24

Na pytanie otwarte, co sk oni o do odwiedzenia miejscowo ci, respondenci mogli

podaC maksymalnie do trzech odpowiedzi. Wszystkie odpowiedzi zosta o odpowiednio

pogrupowane na 11 grup tematycznych oraz grupa tzw. inne. W ród odpowiedzi

pojawiaj cych si+ najcz+ ciej nale a y:

- sport i rekreacja – 25,48%,

- sprawy osobiste, odwiedziny rodziny – 19,8%,

- sprawy biznesowe, nauka i szkolenia – 13,54% (rys. 10).

Rysunek 11. „Co sk+oni+o Pani9/Pana do odwiedzenia miejscowo8ci?” (pytanie 10)

25,48

19,80

13,54

10,80

7,85

6,06

5,09 4,73

3,71

1,62 1,08

0,23

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

Udzia %

Sport i rekreacja

Sprawy osobiste, odwiedziny rodziny

Sprawy biznesowe, nauka, szkolenia

Wycieczki i zwiedzanie

Inne

Zakupy

Walory kulturowe

Pobyt w uzdrowisku, leczenie

Walory przyrodnicze

Odwiedzanie miejsc kultu religijnego

Infrastruktura turystyczna i
paraturystyczna
Promocja

25

Chc c okre liC atrakcyjno C turystyczn wytypowanych miejsc, zadawano pytanie

dotycz ce tych elementów, których zabrak o w danym miejscu (rys. 12). Najcz+ ciej

pojawia a si+ odpowiedF „niczego”, wed ug 66,5% ankietowanych turystów, co wskazuje na

du atrakcyjno C obiektów. Elementami, które nale a oby zmieniC, s przede wszystkim

infrastruktura turystyczna i paraturystyczna, baza noclegowa oraz gastronomiczna.

Rysunek 12. Czego brakowa+o Panu/Pani w trakcie pobytu w wybranej miejscowo8ci?
Maksymalnie trzy odpowiedzi (pytanie 9)

65,3

7,6

6,3

5,2

4,2

3,5

1,9

1,0

0,8

0,8

0,6

0,6

0,5

0,4

0,1

1,3

0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

70,0

U

d

zi

a.

%

Niczego
Dost2pno34 komunikacyjna
Infrastruktura paraturystyczna
Inne
Baza gastronomiczna
Walory przyrodnicze
Informacji
Zakupy
Wydarzenia kulturalne
Infrastruktura turystyczna
Poczucie bezpiecze%stwa
Obs#uga, kultura
Baza noclegowa
Rodzina
Walory estetyczne
Walory kulturowe

26

Kolejne i zarazem ostatnie pytanie otwarte dotyczy o tych walorów, które szczególnie

zachwyci y przebywaj cych, w okolicach obiektów, respondentów (rys. 13). Najwi+cej osób

by o zachwycone walorami kulturowymi i przyrodniczymi, cznie ponad 83%, co dowodzi

atrakcyjno ci turystycznej. Jednak nale y zwróciC równie uwag+, i bardzo du y odsetek

osób nie by o zachwycona niczym – ponad 31%.

Rysunek 13. Co szczególnie Pani9/Pana zachwyci+o w wybranej miejscowo8ci? (pytanie

11).

43,38

31,71

8,32

4,65

3,67 3,64

2,05 2,01 1,71 1,39

0,62

40,21

0,00

5,00

10,00

15,00

20,00

25,00

30,00

35,00

40,00

45,00

50,00

U

d

zi

a

.

%

Walory kulturowe
Walory przyrodnicze
Nic
Inne
Atmosfera, estetyka miejsca
Sklepy, zakupy
Infrastruktura turystyczna
Komunikacja
Infrastruktura paraturystyczna
Wszystko
Gastronomia
Baza noclegowa

27

Niepodwa alne walory kulturowe i przyrodnicze, wp ywaj ce na odbiór atrakcyjno ci

turystycznej danej miejscowo ci zosta y podsumowane ocen wystawion przez turystów.

Rysunek 14. Ocena atrakcji przez turystów (pytanie 12 „Ocena jednaj wybranej atrakcji
miejscowo ci”)

bardzo dobra

dobra

/rednia

poni ej przeci,tnej

niezadawalaj'ca

42,10%

42,39%

13,14%

1,56%

0,80%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

Zdecydowana wi+kszo C ankietowanych ponad 84%, wystawi o ocen+ bardzo dobr i

dobr . Wynik ten mo na by oby w przysz o ci jeszcze podwy szyC, wprowadzaj c zmiany w

pewnych mankamentach zauwa onych przez turystów.

28

Ocena, atrakcji i obiektów turystycznych w województwie l skim, dokonana przez

turystów i odwiedzaj cych z poszczególnych województw przedstawiona zosta a w tabeli 10.

Tabela 10. Ocena atrakcji i obiektów turystycznych wed+ug województw

Ocena w % w danym województwie

Województwo

bardzo dobra dobra

8rednia poni;ej przeci@tnej niezadowalaj9ca

dolno l skie 49,74

37,17

11,52

1,57

0

kujawsko-pomorskie 44,00

44,00

12,00

0

0

lubelskie 64,00

28,00

8,00

0

0

lubuskie 46,15

34,62

15,38

3,85

0

ódzkie 50,80

33,33

14,29

1,58

0

ma opolskie 41,65

50,49

6,68

1,18

0

mazowieckie 61,25

31,73

6,28

0,74

0

opolskie 51,09

35,87

9,78

2,17

1,09

podkarpackie 28,57

42,86

28,57

0

0

podlaskie 53,84

23,08

23,08

0

0

pomorskie 52,94

32,35

11,77

1,47

1,47

l skie 45,03

45,64

8,23

0,73

0,35

wi+tokrzyskie 75,00

20,59

4,41

0

0

warmi/sko-mazurskie

22,22

55,56

22,22

0

0

wielkopolskie 60,78

30,72

7,84

0,66

0

zachodniopomorskie 40,00

55,56

4,44

0

0

obcokrajowcy 32,94

37,65

29,41

0

0

Jak z powy szego zestawienia wynika, odwiedzane atrakcje i obiekty najwy ej zosta y

ocenione przez mieszka/ców nast+puj cych województw: wi+tokrzyskie, lubuskie,

mazowieckie, wielkopolskie, podlaski, pomorskie, opolskie, ódzkie – powy ej 50%

odpowiedzi wskaza o na ocen+ bardzo dobr . Ocena dobra zosta a przyznana przez ponad

po ow+ respondentów pochodz cych z województw: zachodniopomorskie, warmi/sko-

mazurskie, i ma opolskie. Odwiedzane miejsca rednio podoba y si+ przede wszystkim

ankietowanym z województw: podkarpackie, podlaskie i warmi/sko-mazurskie – ponad 20 %

wskaza/. Znalaz y si+ równie oceny poni ej przeci+tnej, które wskazali odwiedzaj cy m.in. z

województwa lubuskiego i opolskiego, a jedynie respondenci z trzech województw oceni a

walory odwiedzanych miejsc jako niezadowalaj ce, a nale do nich: pomorskie, opolskie i

l skie.

29

5. WNIOSKI KOCCOWE I ZALECENIA

5.1 WNIOSKI OGÓLNE

W

wietle przeprowadzonych bada/ ankietowych, maj cych na celu okre lenie

preferencji turystycznych respondentów odwiedzaj cych wybrane obiekty w województwie

l skim, mo na postawiC nast+puj ce wnioski:

1. W wi+kszo ci wybrane obiekty stanowi y przede wszystkim atrakcje dla mieszka/ców

województwa, co mo e wiadczyC o ich lokalnym znaczeniu.

2. Potencja turystyczny (zarówno walory kulturowe, jak i przyrodnicze) województwa

l skiego, pozwala na zrealizowanie podstawowych potrzeb przebywaj cych

turystów.

3. Ró norodno C obiektów, pozwala na zainteresowanie ró ni cych si+ (pod wzgl+dem

wieku, zamo no ci, zarobków czy wykszta cenia) grup zainteresowanych.

4. Nale y zaktywizowaC dzia alno C i poszerzyC funkcj+ informacji turystycznych.

5. Najwi+ksze zauwa one przez turystów mankamenty, dotycz

infrastruktury

turystycznej i paraturystycznej, bazy noclegowej oraz ywieniowej, a tak e

komunikacyjne. Wszystkie te elementy wp ywaj na atrakcyjno C turystyczn , wi+c

nale y bezwzgl+dnie dbaC o wysoki poziom jaki reprezentowaC powinny.

5.2. TENDENCJE

Przeprowadzone „Badania preferencji w województwie l skim (na wybranych

przyk adach)” stanowi o kontynuacj+ badania pilota owego przeprowadzonego przez l sk

Organizacj Turystyki we wrze niu i paFdzierniku 2005. W pierwszym badaniu odnotowano

nisk

skuteczno C ankiet zwrotnych, co przyczyni o si+ do zmiany podej ciu

metodologicznego, polegaj cego na udziale ankietera przeprowadzaj cego ankiet+ w ród

turystów w okre lonym miejscu oraz obiekcie oraz atrakcji.

W porównaniu z badaniami wcze niejszymi odnotowano nast+puj ce tendencj+:

-

wzrost udzia u mieszka/ców województwa l skiego w ród badanych

respondentów, prawie o 100%;

-

nast pi a zmiana w celach przyjazdów, przewa a teraz sport i rekreacja –

ponad 30% (wcze niej ok. 14%), a zwiedzanie zabytków spad o na drug

pozycj+ do 18% (wcze niej ponad 58%);

30

-

g ównym rodkiem lokomocji nadal jest samochód, natomiast wykorzystanie

PKP spad o o 8%;

-

zmiany uleg a równie wielko C grupy podró uj cych, gdy ponad 42%

zadeklarowa o wyjazdy z grup znajomych i przyjació (wcze niej oko o

27%);

-

wyd u eniu uleg czas przebywania w danej miejscowo ci, oko o 6% wi+cej

turystów pozosta o przynajmniej na jedn noc;

-

odnotowano natomiast wi+kszy udzia nie korzystaj cy z noclegów, spad o

wykorzystanie obiektów noclegowych, co pozwala wysun C wnioski, i tury ci

spali poza odwiedzan miejscowo ci ;

-

bior c pod uwag+ Fród a informacji zaobserwowano niepokoj cy spadek o

oko o 20% internetu;

-

uleg a, tak e zmianie struktura wieku turystów, spadek udzia u osób w

przedziale wiekowym 25 – 34 oraz 45 – 65, na rzecz wzrostu udzia u osób w

wieku 15 – 25 i 35 – 44;

-

struktura wykszta cenia turystów tak e przedstawia si+ inaczej, i udzia osób

z wykszta ceniem wy szym zmniejszy si+ z oko o 51% do oko o 17%;

Jak z powy szych analiz wynika struktura podejmowanych celów podró y oraz

sp+dzania czasu wolnego ulega zmian .

5.3. WNIOSKI DLA ADMINISTRACJI PUBLICZNEJ

W wyniku przeprowadzonych bada/ nasuwaj

si+ wnioski wskazuj ce na

nieprawid owo ci w funkcjonowaniu oraz wykorzystaniu i zagospodarowaniu miejscowo ci z

wyst+puj cymi tam atrakcjami:

-

w zwi zku z g ównym celem przyjazdu do wybranych miejscowo ci nale y

zadbaC o udost+pnienie wi+kszej powierzchni lepiej zagospodarowanych

terenów do wypoczynku i rekreacji (wskazuj na to odpowiedzi udzielone w

pyt. Czego Pani/Panu brakowa o w trakcie pobytu w danej miejscowo ci? –

rys. 12,

-

ankietowani tury ci podró owali g ównie w asnymi samochodami i zauwa yli

liczne mankamenty dotycz ce stanu dróg i braku odpowiedniego oznakowania,

-

tury ci niezmotoryzowani mieli trudno ci z dostaniem si+ do niektórych

atrakcji rodkami komunikacji publicznej,

-

brak lub niedobór takich elementów jak: kosze na mieci, awki, toalety,

31

-

w zwi zku z du ym zainteresowaniem walorami kulturowymi nale y do o yC

wszelkich stara/, aby ich stan techniczny i estetyka otoczenia nie pozostawia a

wiele do yczenia,

-

w ród badanych osób odnotowano poczucie braku bezpiecze/stwa w

odwiedzanych miejscach,

-

nale y rozwin C sieC punktów informacji turystycznej oraz zwi+kszyC jej

aktywno C.

5.2 WNIOSKI DLA BRANSY TURYSTYCZNEJ

Respondenci bior cy udzia w badaniu bardzo wysoko ocenili atrakcyjno C odwiedzanej

miejscowo ci (ponad 42% ocena bardzo dobra i ponad 42% ocena dobra). Zauwa yli oni

tak e pewne braki i niedoci gni+cia z zakresu infrastruktury turystycznej i paraturystycznej,

które bran a turystyczna wraz z organizacjami turystycznymi powinny za wszelk cen+

zlikwidowaC lub ograniczyC, chc c przyci gn C i utrzymaC turystów.

Podczas analizy bada/ zauwa ono, co nast+puje:

-

w niektórych miejscowo ciach i w pobli u atrakcji zauwa ono niedobór bazy

gastronomicznej i noclegowej,

-

jako C wiadczonych us ug zarówno w miejscach zakwaterowania oraz

obiektach turystycznych cz+sto by a na niskim poziomie,

-

brak dostatecznych i ogólnodost+pnych informacji o odwiedzanych obiektach i

atrakcjach turystycznych,

-

turystom brakowa o miejsc do bezpiecznego wypoczynku i rekreacji dla

dzieci,

-

cz+sto pojawia a si+ informacja o braku mo liwo ci sp+dzania czasu wolnego

w godzinach wieczornych.

Niew tpliwy potencja

turystyczny województwa l skiego, nie jednokrotnie

podkre lany przez ankietowanych turystów, nale y wykorzystaC po uprzednim wprowadzeniu

pewnych zmian przez wszystkie podmioty maj ce wp yw na rozwój turystyki w regionie.

32

Literatura

Daszkowska M.: Us ugi. Produkcja, rynek, marketing. Wydawnictwo Naukowe PWN,

Warszawa 1998.

Gaworecki W.W.: Turystyka. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2003.
Kaczmarek J., Stasiak A., W odarczyk B.: Produkt turystyczny. Pomys , organizacja,

zarz dzanie. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2005.

Kotler Ph.: Marketing. Analiza Planowanie Wdra"anie i Kontrola. Wydawnictwo Felberg

SJA, Warszawa 1999.

Kramer T.: Podstawy marketingu. Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2000.
Lijewski T., Miku owski W., Wyrzykowski J.: Geografia turystyki Polski. Polskie

Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 2002.

Sazarek R.: Ekonomika turystyki. Wybrane zagadnienia. Wy sza Szko a Ekonomiczna w

Warszawie, Warszawa 2004.

Marketing us ug turystycznych. Red. A. Panasiuk. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa

2005.

Nowakowski M.: S ownik terminów zwi zanych z turystyk i hotelarstwem. Górno l ska

Wy sza Szko a Handlowa, Katowice 2001.

Rocznik statystyczny województwa +l skiego 2004. Urz d Statystyczny w Katowicach,

Katowice 2004.

Rogalewski O.: Zagospodarowanie turystyczne. WSiP, Warszawa 1979.
Terminologia turystyczna. Zalecenia WTO. ONZ-WTO, Warszawa 1995.
Turystyka w województwie +l skim w 2004 roku, Urz d Statystyczny w Katowicach,

Katowice 2005.

Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o us ugach turystycznych (Dz. U. z 2004 r. Nr 223, poz.

2268, Nr 273, poz. 2703 oraz z 2005 Nr 175, poz. 1462).

33

Ankieta

Szanowni Pa/stwo!

l ska Organizacja Turystyczna i Górno l ska Wy sza Szko a

Handlowa

im. W. Korfantego w Katowicach zwraca si+ do Pa/stwa o wype nienie poni szej ankiety

w ramach prowadzonych bada/ profilu turystów w województwie l skim.

Ankieta jest anonimowa, a uzyskane dane pos u wy cznie do celów statystycznych.

Z góry dzi+kujemy za po wi+cony czas!

1. Jaki jest cel Pani/Pana przyjazdu do miejscowo ci?

(prosz2 zaznaczy3 maksymalnie 3 odpowiedzi)

a) odwiedziny rodziny/znajomych,
b) praca, sprawy s u bowe,
c) zwiedzanie zabytków, muzeów,
d) sport i rekreacja,
e) uczestnictwo w wydarzeniach kulturalnych,
f) pobyt w uzdrowisku,
g) zakupy,
h) odwiedzanie miejsc kultury religijnego,
i) edukacja,
j) inny (jaki?) ....................................

2. Który raz Pani/ Pan odwiedzaj miejscowo C?

a) 1
b) 2
c) 3
d) (prosz2 poda3 ilo+3)......................................

3. Jakim rodek transportu dotar /a Pan/Pani do miejscowo ci?

(Prosz2 zaznaczy3 g ówny +rodek transportu)

a) samolotem,
b) samochodem,
c) motocyklem
d) poci giem
e) autokarem,
f) autobusem PKS,
g) rowerem,
h) pieszo,
i) autostopem.

4. Przez kogo zosta a zorganizowana Pana/Pani podró ?

a) we w asnym zakresie,
b) przez biuro podró y,
c) zak ad pracy,
d) inny (jaki?) ...................................

34

5. Z kim Pan/Pani podró uje?

a) podró uje sam,
b) wspó pracownik
c) z rodzin (+ dzieci – ile?)..................
d) z grup znajomych, przyjació

6. Z jakiego zakwaterowania Pan/Pani korzysta?

a) hotel,
b) motel,
c) pensjonat,
d) dom wycieczkowy
e) schronisko,
f) kemping, pole namiotowe,
g) o rodek sanatoryjny, uzdrowiskowy,
h) o rodek wczasowy,
i) kwatera prywatna,
j) znajomi lub rodzina,
k) w asne mieszkanie,
l) inny obiekt (jaki?) ................
m) nie korzystam

7. Ile czasu sp+dzi Pan/ Pani w miejscowo ci?

a) do 3 godzin
b) od 3 godzin do 1 dnia
c) od 1 do 2 dni
d) od 3 do 7 dni
e) wi+cej ni 7 dni

8. Ile wyniós czas trwania podró y do wybranej miejscowo ci, regionu?

(prosz2 poda3)

9. Czego brakowa o Panu/Pani w trakcie pobytu w wybranej miejscowo ci?

(prosz2 poda3 maksymalnie do trzech rzeczy)

-
-
-

10. Co Pana/ Pani sk oni o do odwiedzenia miejscowo ci?

11. Co szczególnie Pana/Pani zachwyci o w wybranej miejscowo ci?

12. Ocena jednej wybranej atrakcji miejscowo ci

1- bardzo dobra
2- dobra

35

3- rednia
4- poni ej przeci+tnej
5- niezadawalaj ca

13. Z jakich Fróde czerpie Pan/Pani informacje na temat atrakcji turystycznej

województwa l skiego?

(prosz2 zaznaczy3 maksymalnie 3 odpowiedzi)

a) znajomi, rodzina,
b) szko a,
c) Internet,
d) punkty informacji turystycznej,
e) telewizja
f) targi turystyczne,
g) biura podró y,
h) katalogi, foldery,
i) prasa,
j) inne (jakie?) ......

14. Miejscowo C zamieszkania ankietowanego
.............................................................
15. Wiek

a) 15-24
b) 25-34
c) 35-44
d) 45-65

16. Wykszta cenie

a) podstawowe
b) zawodowe
c) rednie
d) licencjat – zawodowe
e) wy sze

17. Zarobki

a) 500 – 1000
b) 1100 – 2000
c) 2100 – 3000
d) 3100 – 4000
e) wi+cej
f) brak