http://matematyka.strefa.pl/ciekawostki.html

Kalendarz słoneczny

— kalendarz opierający się na cyklu zmian pór roku, czyli na ruchu obiego-

wym Ziemi wokół Słońca. W kalendarzu tym, rok ma 365 dni 5 godzin 48
minut 46 sekund 8 setnych sekundy, co zapisane za pomocą ułamka dzie-
siętnego daje 365,2422 dni.

Kalendarz juliański

— kalendarz słoneczny opracowany na życzenie Juliusza Cezara, wprowa-

dzony w życie w pierwszym dniu roku 45 p.n.e. jako kalendarz obowiązu-
jący w państwie rzymskim. W Polsce obowiązywał do 1582 roku, a w Rosji
aż do 1918. Niektóre kościoły wciąż posługują się tym kalendarzem.

Powodem dla którego Juliusz Cezar zrezygnował ze stosowania księżycowego kalendarza rzym-
skiego, było jego rozregulowanie — zima zaczęła wypadać we wrześniu. W związku z tym, rok
46 p.n.e. wydłużono o 90 dni, a ilość dni w roku ustalono na 365 plus jeden dzień co 3 lata. W 9 ro-
ku p.n.e. odkryto błąd i postanowiono skorygować go, nie wstawiając dodatkowego dnia do lat
przestępnych. Dodawanie jednego dnia co 4 lata, wprowadzono dopiero w 8 r. n.e. lub nieco
wcześniej. Dzięki temu uzyskano, że jeden rok to 365 dni i 6 godzin. Liczba dni w poszczególnych
miesiącach także uległa zmianie i obowiązuje do dzisiaj. Za pierwszy miesiąc roku przyjęto marzec.

W IV wieku n.e. zaczęto stosować podział miesiąca na tygodnie. Dni tygodnia nazwano wówczas:

1.

dies Lunae

— dzień Księżyca

– poniedziałek

2.

dies Martis

— dzień Marsa

– wtorek

3.

dies Mercurii

— dzień Merkurego – środa

4.

dies Iovis

— dzień Jowisza

– czwartek

5.

dies Veneris

— dzień Wenus

– piątek

6.

dies Saturni

— dzień Saturna

– sobota

7.

dies Solis

— dzień Słońca

– niedziela

Ponieważ kalendarz juliański co 128,205 lat spieszył się o 1 dzień, więc udoskonalono go, wprowa-
dzając tzw. kalendarz gregoriański (obowiązuje do dzisiaj).

Kalendarz gregoriański

— zreformowany kalendarz juliański autorstwa Luigiego Lilio. W kalenda-

rzu tym błąd jednego dnia powstaje raz na ok. 3333 lata. Różnice po-
między kalendarzami juliańskim a gregoriańskim sprowadzają się do:

1.

Usunięcia 10 dni (od 5 do 14 października 1582 r.) w celu skorygowania części

powstałego błędu

2.

Wprowadzenia zasady, że lata przestępne to te, które są podzielne:

a) przez 400 np. 1600, 2000, 2400

b) przez 4, ale nie przez 100 np. 1896, 1904, 1908, 1912, …, 2096, 2104, 2108, …

Wniosek: Jeśli rok dzieli się przez 4 i 100 oraz nie dzieli się przez 400 np. 1700, 1800, 1900, 2100,

2200, … to jest rokiem zwykłym, czyli nieprzestępnym.

Uwaga.

W celu uniknięcia przeliczania tablic wyznaczających święta Wielkanocy, w 1582 r. sko-
rygowano tylko błąd powstały do dnia ustanowienia tychże tablic na soborze nicejskim,
czyli do 325 r. n.e.

http://matematyka.strefa.pl/ciekawostki.html

Nazwa kalendarza pochodzi od papieża Grzegorza XIII, który to w 1582 r. wydał odpowiednią bullę
opisującą zmiany. Fakt, że to papież jest odpowiedzialny za kalendarz jest kontynuacją zwyczajów
Starożytnego Rzymu —w państwie rzymskim kalendarzem opiekował się najwyższy kapłan
(w 45 r. p.n.e. funkcję tę pełnił Juliusz Cezar), a w czasach chrześcijańskich papież.

Kalendarz ten natychmiast wprowadziły państwa: Polska, Hiszpania, Portugalia i Włochy. Ostatnim
europejskim krajem wprowadzającym zmianę z kalendarza juliańskiego była Grecja (1923 r.), zaś
ostatnim krajem na świecie była Turcja (1927 r.).

Obecnie tj. od 1972 roku, czas odmierzamy za pomocą dwóch skal czasu. Pierwsza z nich opiera się
na ruchu obrotowym Ziemi wokół własnej osi, druga zaś na superprecyzyjnych zegarach atomo-
wych wyznaczających tzw. czas uniwersalny UTC (Universal Time Coordinated). Ponieważ Ziemia
wiruje co raz wolniej, więc różnica pomiędzy tymi skalami jest co raz większa. Innymi słowy, co ja-
kiś czas zachodzi potrzeba skoordynowania obu skal, co czyni się poprzez dodanie po godzinie
23:59:59 czasu UTC, jednej sekundy w dniu 31 grudnia. Zatem w niektórych krajach noc sylwe-
strowa jest o sekundę dłuższa, zaś w innych, jak np. w Polsce (czas UTC + 1h) dłuższy jest pierwszy
dzień nowego roku. Dodawanie specjalnych sekund nie jest równomierne. Czasami czyni się to co
pół roku, innym razem raz na kilka lat. Procesem tym steruje organizacja IRES (International Earth
Rotation And Reference Sernice), która ogłasza kiedy nastąpi dodanie specjalnej sekundy. Jak do-
tąd najdłuższy okres bez dodanej sekundy wyniósł 7 lat, a ostatnio miało to miejsce 31 grudnia:
2005 i 2008 roku.