1

1

W8. Metody doboru próby
w badaniach rynkowych

2

Wielkość próby a błąd pomiaru

Statystyka matematyczna

Centralne twierdzenie graniczne-

ś

rednia

wielko

ść

bł

ę

du estymacji jest odwrotnie

proporcjonalna do pierwiastka z liczby
okre

ś

laj

ą

cej wielko

ść

próby

2

3

4

Bariery w doborze próby

Ró

ż

ny poziom bł

ę

dów dla poszczególnych

zjawisk

Wi

ę

kszo

ść

metod statystycznych opracowana

dla prostej próby losowej (simple random
sample)

Trudno

ś

ci z realizacj

ą

próby

Bud

ż

et badawczy

Konieczna wiedza ze statystyki ale równie

ż

dotycz

ą

ca problemu

3

5

Rodzaje prób (schematy doboru próby)

Losowe (random) – na wybór konkretnej
jednostki badacz i ankieter nie maja wpływu –
dobór obiektywny- mo

ż

na posługiwa

ć

si

ę

metodami statystycznymi

Nielosowe (non-random)- wyst

ę

puje wpływ

badacza

6

Imienna próba losowa

indywidualni konsumenci, gospodarstwa
domowe, instytucje w badaniu business-to-
business, tytuły prasowe, reklamy

konieczne posiadanie operatu losowania
(wykazu jednostek) i algorytmu losowania

4

7

Próba adresowa

I etap - losowanie adresów gospodarstw
domowych

II etap - wybór mieszka

ń

ca gospodarstwa

domowego na respondenta

Próba losowa je

ż

eli – jednakowe

prawdopodobie

ń

stwo wyboru ka

ż

dego

mieszka

ń

ca gospodarstwa domowego

8

Metoda ustalonej ścieżki (random route)

I faza – losowanie adresy b

ę

d

ą

ce punktem

wyj

ś

cia doboru respondentów

II faza realizowana w terenie:

Reguła wyboru mieszka

ń

w bloku

Reguła doboru osoby w danym mieszkaniu

Kontrola doboru próby (kontroler otrzymuje
ten sam adres startowy)

5

9

Próba udziałowa (quota sample)

Próba nielosowa

Ś

wiadoma rezygnacja z metod wnioskowania statystycznego

I etap – losowanie lokalizacji (miasto, dzielnica)
II etap – okre

ś

lenie kryteriów i dobór jednostek, które je spełniaj

ą

(płe

ć

, wiek, oraz jedna z charakterystyk sytuacji społecznej –

dochód, sytuacja zawodowa, wykształcenie, kryterium
konsumenckie – znajomo

ść

lub korzystanie z okre

ś

lonych

produktów lub marek)

Ró

ż

nicowanie ankieterów – zwi

ę

ksza heterogoniczno

ść

próby –

skłonno

ść

ankieterów do wyboru osób do siebie podobnych

10

Próba celowa

Uchwycenie zró

ż

nicowania wewn

ą

trz

zbiorowo

ś

ci, wyst

ę

puj

ą

cych kontrastów,

skrajnych pogl

ą

dów i zachowa

ń

Nie upowa

ż

nia do uogólnienia wyników na

cał

ą

zbiorowo

ść

Wykorzystywana w badaniach jako

ś

ciowych i

pilota

ż

owych

Ró

ż

ne mechanizmy doboru jednostek (np. jak

przy próbach udziałowych)

6

11

Dobór wielostopniowy i
warstwowanie próby

Próba ogólnopolska
I stopie

ń

– losowanie miast i gmin

II stopie

ń

– losowanie wsi w ramach gmin

III stopie

ń

– losowanie jednostek

Warstwowanie - podział badanej zbiorowo

ś

ci na

podklasy w sposób wyczerpuj

ą

cy i wzajemnie

rozł

ą

czny. W ramach ka

ż

dej warstwy dobiera si

ę

prób

ę

. Pozwala zachowa

ć

w próbie udział

poszczególnych warstw w zbiorowo

ś

ci

12

Poziom realizacji próby (response rate)

Współczynnik realizacji próby – stosunek
zbadanych jednostek do wielko

ś

ci próby

pomniejszonej zrealizowanej pomniejszonej o
liczb

ę

jednostek niewła

ś

ciwych

RR = Zreal/ (próba- niewł)

7

13

Czynniki wpływające na realizację
próby

Klimat społeczny wokół bada

ń

Jako

ść

agencji badawczych (kwalifikacje,

stopie

ń

umotywowania ankieterów,

Wybór metody badania i jego organizacja

14

Ryzyko - sposoby ograniczenia

Niezrealizowanie cz

ęś

ci próby –brak wiedzy na temat

cz

ęś

ci konsumentów, ich postaw i zachowa

ń

Ł

ą

czenie wielu metod badawczych i proponowanie

badanym najbardziej wygodnych wariantów

Uruchomienie odr

ę

bnych procedur badawczych w

stosunku do osób, z którymi nie udało si

ę

przeprowadzi

ć

badania

Dolna granica współczynnika musi by

ć

uzgodniona

mi

ę

dzy agencj

ą

i zleceniodawc

ą