Rzemiosło fryzjerskie a rozwój cechów w Europie

X wiek – pierwsze ugrupowania rzemieślnicze działały na potrzeby
dworów feudalnych.

X/XI wiek – we włoskich miastach tworzyły się organizacje
rzemieślnicze, tzw. ministeria.

XII wiek – w Europie poszczególne grupy zawodowe zaczęły
zrzeszać się w cechy. Miały bronić

interesów rzemieślników przed narastającą konkurencją.

XIII wiek – w Polsce powstały pierwsze organizacje cechowe.
Dążyły do zapewnienia swoim

członkom monopolu w danym mieście i okolicy. Tych, którzy nie
należeli do cechu, nazywano

,,przeszkodnikami” albo ,,partaczami” (z łac. poza cechem) i
zwalczano wszelkimi sposobami. Cechy

miały wpływ na politykę miast, nadzorowały jakość usług, dbały o
obyczajowość i czuwały

nad życiem swoich członków. Z kasy cechowej wypłacano zapomogi
chorym lub zubożałym członkom

korporacji, troszczono się o wdowy i sieroty.

Samodzielny rzemieślnik należący do cechu był mistrzem. Na
niższym szczeblu znajdował się

czeladnik, a najniżej – terminator, czyli uczeń. Starania o tytuł
mistrza poprzedzała praktyka

czeladnicza u mistrza i złożenie egzaminu, czyli wykonanie zadań
przed komisją z Rady Miasta.

W XIII wieku powstałcech łaziebników, którzy oprócz strzyżenia i
usuwania zarostu, przygotowywali

wodę do kąpieli.

XIV wiek – powstałcech balwierzy, którzy golili i strzygli włosy. W
późniejszym okresie wykonywali

teżusługi felczerskie: robili maści, stawiali bańki, czy przystawiali
pijawki. Zwano ich także golarzami

lub cyrulikami.

XVI wiek – balwierz staje się ważną osobą na dworach europejskich
jako opiekun modnego wyglądu

i powiernik tajemnic.

XVII wiek – we Francji balwierze toczyli wojnęz perukarzami, którzy
zgodnie z panującąówcześnie

modą stali się twórcami ,,fryzur” i zagrożeniem dla balwierzy. W
Paryżu pracowało 600 perukarzy,

byli oni najlepiej zarabiającą

grupą rzemieślniczą.

II poł XVIII wieku – do cechu fryzjerskiego przyłączyli się perukarze.

XVIII/XIX wiek – rewolucja przemysłowa doprowadziła do likwidacji
monopolu cechowego

w Europie. W rzemiośle fryzjerskim rozpoczął

się nowy okres rozwoju związany z innowacjami

z zakresu chemii,

techniki i mody fryzjerskiej.

symbole

Każdy cech miał swojego patrona i swój symbol. Patronką fryzjerów
była Święta Maria Magdalena.

Na sztandarach cechowych widniał ptak (prawdopodobnie sroka) –
symbol plotkarstwa, podwiązka

(opaska) – symbolizująca

upuszczanie krwi, a przed wejściem do każdego zakładu widniał
miedziany

talerz – pierwotny znak łaziebnika.

Pytania:

1. Czym były ministeria?

2. Kiedy w Polsce powstały pierwsze organizacje cechowe?

3. Jakie zadania należały do cechów?

4. Czym różnił się balwierz od cyrulika?

5. Czy perukarze należeli do cechu?

2. Współczesne cechy fryzjerskie ;))

Współczesne

cechy, w tym fryzjerskie, powoływane sąprzez Izby

Rzemieślnicze, których nadrzędnym

organem jest Związek Rzemiosła Polskiego.

Zadania cechów:

• dbanie o rozwój rzemiosła,

• obrona interesów członków,

• podnoszenie kwalifikacji zawodowych członków,

• szkolenie uczniów zgodnie z wytycznymi Związku Rzemiosła
Polskiego i Ministerstwa Edukacji

Narodowej i Sportu.

3 Historia Fryzjerstwa

Starożytność 5000 p.n.e. – 300 n.e.

Egipt

Egipcjanie włosy czesali gładko albo nakładali peruki. Nie nosili
zarostu. Golili się małym

sierpowatym narzędziem – pierwowzorem

brzytwy. Wykonywali również ondulację wodną

przy pomocy

lokówek z drewna.

Sumer

Sumerowie mieli wysoko rozwiniętą sztukę fryzjerską. Świadczyły o
tym kunsztowne fryzury,

precyzyjne strzyżenia i narzędzia

pielęgnacyjne.

Grecja

Grecy stylizowali całąpostać. Różnorodnośćfryzur, przepaski,
diademy, biżuteria, suknie – wszystko

musiało harmonizować.

Ateńskie rzemieślniczki robiły fale, loczki, karbowały włosy, stosując

ondulację na gorąco. Wykonywali ją kalamis – metalową pałeczką,
którą nagrzewali i nawijali

na nią starannie rozdzielane pasma

włosów. Dlatego fryzjerów nazywano kalamistrami

Rzym

W Rzymie nastąpił wyraźny podział na fryzjerstwo męskie i damskie.
Fryzjer męski nazywał się

tonsorem, fryzjerka damska – kypassis i

ornatrix. Do ich czynności należało mycie głowy, skręcanie

włosów

w loki i pierścionki, układanie fal. Fryzjerki zajmowały się też
farbowaniem włosów,

ponieważ Rzymianki lubiły nosić fryzury w

kolorze blond.

O fryzurach i modzie rzymskiej pisał Owidiusz w ,,Ars amandi”
(Sztuka kochania):

,,Zapamiętajcie mą radę

dbałe o wygląd kobiety:

nigdy w obecności mężczyzn

nie róbcie swej tualety.

Nie bronię wam jednak wcale,

abyście przy nas czesały

bujne włosy... widok ten budzi

w sercach miłosne zapały.”

Średniowiecze 306 – 1517

Gallowie farbowali włosy na rudo. Do zmiany koloru włosów używali
substancji robionej z popiołu

drzewa bukowego.

U Prusów i Jaćwingów (wymarły prusko – litewski lud) pojawiło
sięprzedłużanie włosów. Dziewczęta

przywiązywały do końcówek

włosów zawieszki, dzwoneczki albo łańcuszki z brązu.

Renesans 1400 – 1560

Weneckie kobiety rozjaśniały włosy za pomocą wody morskiej i
słońca. Nasączone wodą włosy

wyciągały przez specjalne duże

rondo. Godzinami siedziały na słońcu. Był to pierwszy sposób

utlenienia włosów na kolor blond ,,filo d’oro” – tzw. wenecki blond.

Barok 1560 – 1715

Rozwinęło się rzemiosło perukarza.

Rokoko 1715 – 1789

W Paryżu, w 1763 r. powstała pierwsza Akademia Fryzjerska,
założona przez mistrzów techniki

fryzjerskiej: Dage i Legrosa.

Opracowali oni zasady techniki fryzjerskiej i ustalili konieczność

dopasowania fryzury do twarzy i całej sylwetki.

We Francji powstały pisma promujące nowe modele stroju, fryzur i
akcesoriów.

Biedermeier 1815 – 1848

1818 r. – w wyniku reakcji chemicznej Francuz Louis Jacques
Thenard otrzymał nadtlenek wodoru.

1828 r. – skonstruowano nowożytną brzytwę.

XIX wiek

1850 r. – opanowano umiejętność szlifowania brzytwy.

1867 r. – francuski fryzjer Hugo [czyt. igo] użył po raz pierwszy
nadtlenku wodoru do rozjaśniania

włosów – 3% wodę utlenioną.

1880 r. – zastosowano ręczną maszynkę do strzyżenia włosów.

1887 r. – August Hoffmann zastosował płynną chemiczną farbę do
włosów i przeprowadził udaną

próbę farbowania.

1897 r. – Francuz Marcel Grateau [czyt. marsel grato] nietrwale
przekształcił włosy i wykonał

uczesanie żelazkowe za pomocą

żelazka do ondulacji, tzw. ondulację żelazkową.

XX wiek

1901 r. – King Gillet [czyt. king żile] skonstruował i opatentował
golarkę z wymiennymi ostrzami.

1904 r. – Francuz Eugene Schueller [czyt. eużen szuele] opatentował
pierwszą do włosów farbę

w kremie. Wynalazca założył po pewnym

czasie firmę L’Oréal.

1905 r. – Karol Nessler po raz pierwszy trwale przekształcił włosy.
Zastosował ondulację trwałą

elektryczną.

1920 r. – wynaleziono nożyczki do degażowania – degażówki
jednostronne.

W latach dwudziestych XX wieku mistrz fryzjerstwa – Antonii
Cierplikowski, ,,Antoine”

[czyt. antułan], stworzył dla kobiet fryzury z krótkich włosów, tzw.
garsonki.

W latach dwudziestych XX wieku pojawiły się pierwsze suszarki do
włosów.

1924 r. – Josef Mayer zapoczątkował płaskie nawijanie włosów.

W latach trzydziestych w USA wynaleziono trwałą ondulację na
zimno.

Wkrótce pojawiła się trwała ondulacja kompresowa.

1931 r.– firma Schichinc z USA skonstruowała elektryczną maszynkę
do golenia.

1933 r. – firma Procter&Gamble opracowała pierwszy nowoczesny
szampon do włosów.

1945 r. – z inicjatywy Alberta Pourrier’a, we Francji powstał ,,La
Haute Coiffure Française” (HCF)

[czyt. ot kłafiur fransez]– stowarzyszenie skupiające
najwybitniejszych francuskich fryzjerów.

1946 r. – wprowadzono strzyżenie włosów na mokro.

1946 r. – w Europie zaczęto powszechnie przekształcać włosy za
pomocą ondulacji na zimno.

1950 r. – zastosowano ondulację na ciepło.

1950 r. – Amerykanin Norman Orentriech [czyt. norman orentrich]
wykonał pierwsze przeszczepy

włosów.

1951 r. – wynaleziono farbę do włosów w paście.

1954 r. – angielski fryzjer Georg Hardy wykonał strzyżenie
plastyczne za pomocą brzytwy.

1956 r. – wyprodukowano ze stali nierdzewnej żyletki firmy
Wilkinson Sword.

1957 r. – pojawiła się ondulacja kwaśna: pH = 4 – 6,5.

1957 r.– Polskie Ministerstwo Zdrowia dopuściło do powszechnego
użytku płyn do trwałej ondulacji

na zimno z kwasem tioglikolowym.

1960 r. – firma L’Oréal wprowadziła na rynek pierwszy lakier do
włosów w aerozolu.

1964 r. – angielski fryzjer Vidal Sassoon zapoczątkował strzyżenie
wewnątrz dłoni.

1965 r. – Vidal Sassoon stworzył innowacyjne ,,asymetryczne
strzyżenie”.

1972 r. – Jean Louis David zaczął rozpowszechniać nowatorskie
techniki strzyżenia bez użycia

nożyczek.

1981 r. – pojawiła się usługa zagęszczania i przedłużania włosów
metodą ,,Monofibre”, opracowana

przez Simona Forbesa [czyt. sajmona forbsa].

1981 r. – Fin Rolf Norston po raz pierwszy zastosował
mikrotransplanty, czyli wszczepianie

poszczególnych cebulek

włosów z potylicy w miejsca pozbawione włosów.

4. Popularne style fryzur i formy zarostu w różnych :)

epokach historycznych

4.1. POPULARNE STYLE FRYZUR

Od początku dziejów ludzkości fryzura stanowła nieodłączny
element mody.

Zmieniała się razem z historiąi tworzącymi jąludźmi. Zawsze jednak
korzystała z minionych wzorów.

Egipt :)

Ozdobne peruki w kształcie pazia.

Asyria i Sumer

Męskie fryzury z fal.Włosy zaczesane do tyłu, nad czołem wyciśnięte
fale, a końce włosów zawinięte

w pierścionki

Grecja

Fryzury płaskie na szczycie głowy i wydłużone ku tyłowi, zebrane
nad karkiem.

Rzym

U kobiet włosy spięte u góry lub z tyłu w węzeł, plecione w
warkocze, układane w fale i loki;

męskie fryzury naturalne i krótkie.

Średniowiecze

Włosy chowane pod czepce, u młodych wypuszczane luźno na
ramiona.

XIV w. – Upięte wokół policzków warkocze, pod koniec stulecia
przypominały potężne baranie rogi

renesas

XVI w. – Pierwsze wzorce stylu.

I poł. XVI w. – włoski styl - krawędzie długiej fryzury podwijane pod
spód, włosy sczesane w tył.

Wokół policzków pojedyncze, dłuższe pasma lub warkocze
przetykane gładkimi jasnymi pasmami

włosów. Całość w siatce z

pereł.

XVI/XVII w. – hiszpański styl – fryzury wysoko nad czołem, gładko
zaczesane włosy ozdobione

klejnotami.

Barok

XVII w. – francuski styl: uczesanie ,,Garcette”. Włosy skręcone

w drobne nieregularne loczki w dwu dużych pękach, umieszczone

po bokach.

* uczesanie ,,Madame Sévigné”. Do formy ,,Garcette” dodano

nad czołem małą, prostągrzywkę. Wewłosy wpinano teżstrusie pióra,

wstążki, klejnoty, kwiaty czy inne ozdoby, które sterczały nad głową.

*uczesanie ,,Fontanges” – moda na wysokie fryzury.

* męska fryzura – peruka ,,allonge”o wadze 2,5 kg – wysoka

z włosami ułożonymi w loki, ciemna lub biał

Rokoko

I poł XVIII w. – małe fryzurki z loczkami przykrywającymi górę
głowy. Srebrzysty kolor włosów

był efektem pudrowania.

1750 r. – fryzura Lamballe – asymetryczna. Wygładzone włosy
zaczesane wysoko w górę, z tyłu

zebrane w wielkich lokach. Fryzura była znakomitą podstawą dla
czepków i kapeluszy.

II poł. XVIII w. – fryzura Marii Antoniny – z włosów zaczesanych na
stelażu nad czołem, budowana

z dopinek sztucznych włosów, ozdobiona klejnotami i długimi
strusimi piórami.

Dyrektoriat

XVIII/XIX w. – krótkie uczesanie ,,Titus” wzorowane na rzymskich
fryzurach. Włosy obcięte

na wysokości karku są mocno cieniowane i gładzone.

Fryzura – ,,incroyable” – włosy nastroszone, z odstającymi na
wszystkie strony kosmykami.

W kobiecych fryzurach widzi się przypięte do krótkich włosów treski
– warkocze (chinon tress).

Empire

Pocz. XIX w. – styl empire – bardzo kobiece fryzury.

Włosy długie i krótkie, zebrane do góry, zwinięte

w loczki u góry i po bokach nad uszami.

Zosia z ,,Pana Tadeusza” nosiła

,,włos krótki, jasnozłoty,

W drobne, jako śnieg biały zwity papiloty,

Niby srebrzyste strączki (..

4.2. POPULARNE FORMY ZAROSTU

Wąsy i broda – zarost dolnej części twarzy, spełniają zadanie
estetyczne i funkcjonalne. Ich dzieje

są wyrazem mody albo

konieczności. Zarost zmieniał kolory i kształty.

Starożytność

Styl chiński – długie wąsy i długa wąska broda wyrastająca z
podbródka. Zostawiano też fragment

zarostu pod dolną wargą,

osiągając efekt podwójnej brody.

Styl egipski – broda strzyżona krótko i wąsko, w formie paska przez
środek podbródka.

Styl sumeryjski – brody kręcone w loczki, strzyżone w warstwy
schodkowe, albo karbowane.

Styl grecki – długie, gęste brody

5. Najważniejsze postacie w historii fryzjerstwa

Dagé – królewski fryzjer, czesał Markizę de Pompadour – pierwszy
przedstawiciel Złotego Wieku

Fryzjerstwa. Razem z Legrosem założył w Paryżu pierwszą Akademię
Fryzjerską.

Marcel Grateau – wynalazł żelazko do ondulacji i wyciskania fal, od
jego nazwiska zwane

marcelowskim.

Karol Nessler prekursor trwałej ondulacji.

Josef Mayer rozpoczął płaskie nawijanie włosów.

Antonii Cierplikowski – wprowadził do mody strzyżenie ,,na
chłopczycę”.

Vidal Sassoon – wykonał strzyżenie wewnątrz dłoni oraz ,,strzyżenie
asymetryczne”.

Jean Louis David – zastosował nowe techniki strzyżeń i czesania.

6. Historia trwałej ondulacji

Trwała ondulacja, czyli trwała zmiana kształtu włosów, była w
dziejach ludzkości usługą bardzo

pożądaną. Włosy kręcono na różne sposoby, ale przy wykorzystaniu
wysokiej temperatury.

W XVIII wieku gotowano w wodzie z gliceryną pasma włosów
nawinięte na drewniane kołki.

Gotowanie trwało 5 godzin. Po wyjęciu i wysuszeniu włosów, trwale
zakręcone loki dopinano

do fryzur.

Na początku XX wieku Karol Nessler wynalazłpierwsze urządzenie do
ondulacji trwałej elektrycznej,

z dwoma ciężkimi wałkami. Zabieg był niebezpieczny. Zdarzały się
przypadki spalenia włosów

i poparzenia klientki. Przez cały okres

funkcjonowania tej metody czas zabiegu udało się zredukować

od

kilkunastu do dwóch godzin.

W latach dwudziestych XX wieku Josef Mayer, mistrz fryzjerski,
postanowiłwykorzystaćdo kręcenia

włosów płyn do trwałej,

ciśnienie i wysoką temperaturę. W obiegu zamkniętym z ,,kotła”
para była

doprowadzana rurkądo pierwszego wałka, a po przejściu

przez wszystkie wałki i ostygnięciu skroplona

para wylotową rurką

lądowała w pustym naczyniu. Kobiety akceptowały tę metodę,
ponieważ zabieg

trwał krótko i zapewniał bezpieczeństwo.

W tym czasie stosowano też inną metodę - ondulację kompresową.
Pozwalała klientce na swobodne

ruchy głowąpodczas zabiegu, ale

rozgrzane klamry nakładane na włosy nasączone płynem, stanowiły

duży ciężar. Metoda nie przyjęła się.

W latach trzydziestych, w USA dokonano pierwszych prób trwałej
ondulacji chemicznej na zimno,

tzn. w temperaturze otoczenia.

Ondulacja na zimno stała się popularna w Europie po II Wojnie

Światowej. Wymóg mody nakazywał każdej kobiecie trwałą
ondulację włosó

7. Historia farbowania włosów

W każdej cywilizacji starano się zmieniać kolor włosów.

Sumerowie o czarnych włosach dokonywali zmian w kolorze przez
zakładanie na głowę ozdób

ze złota. W starożytnym Egipcie

farbowano włosy za pomocąhenny oraz innych środków roślinnych.

Dla Greków ideałem piękna była kobieta o jasnych włosach, na co
dzień farbowali jednak włosy

na ciemno farbami roślinnymi.

Rzymianie jako pierwsi zastosowali farby metaliczne, np. octan
ołowiu

lub sole srebra i miedzi. Używali teżołowianych grzebieni do

czernienia włosów. Farbowanie farbami

Eugene Schueller z

ekipąchemików w laboratorium opracowuje

recepturę farby do

włosów.

L

’Oréal Pr

ofessionnel

utleniającymi rozpoczęto pod

koniec XIX wieku w Niemczech.

Nie były one obojętne dla zdrowia. Pierwszą,
nieszkodliwąsyntetyczną

farbę do włosów opatentował w1907 roku

Francuz Eugene Schueller.

Nazwa nowej farby: Auréale [czyt. oreal], zapoczątkowała narodziny

firmy LOréal, której założycielem był również odkrywca preparatu.

Koniec dwudziestego wieku to doskonalenie utrzymania trwałości

nowego tysiąclecia to trwałe farbowanie włosów bez użycia wody

utlenionej oraz stworzenie inteligentnych farb, uwzględniających

indywidualną strukturę każdego włosa.