Butelka lejdejska

Już Tales z Miletu około 550 roku p.n.e. zaobserwował zjawiska elektrostatyczne.

Zauważył, że potarty bursztyn nabiera zdolności przyciągania skrawków pewnych

materiałów. Jego odkrycia wykorzystał W. Gilbert dopiero w drugiej połowie XVI wieku,

wykazując, że nie tylko bursztyn (po grecku nazywa się elektron), ale wiele innych

substancji można naelektryzować przez tarcie.

Jego badania kontynuował O. von Guericke który około 1663 roku wynalazł prostą

maszynę elektrostatyczną, dzięki której zauważył, że stan naelektryzowania można

przenosić na inne przedmioty.

W 1729 roku Anglik Stephen Gray stwierdził, że fluid elektryczny umie przenieść się ze

szklanej rury na jej zatyczkę, oraz zauważył, że istnieją dobre i złe przewodniki

prądu

elektrycznego. Używając metalowych przewodów odkrył, że osoba połączona drutem z

ciałem silnie naelektryzowanym doznawała silnego wstrząsu. Od tego momentu

elektryczność stała się modna. Nieco później dokonano odkrycia, że istnieją dwa rodzaje

naelektryzowania ciał, i wprowadzono nazwy: elektryczność żywiczna i elektryczność

szklana.

Znaczny postęp w badaniach doświadczalnych spowodowało wynalezienie butelki

lejdejskiej czyli najstarszej postaci kondensatora elektrycznego (urządzenia do

przechowywania elektryczności). Właściwości butelki odkrył przypadkowo w 1745 roku w

Lejdzie (stąd nazwa), Pieter van Musschenbroek, profesor tamtejszego uniwersytetu oraz

niezależnie od niego E .J. von Kleist. Pierwotnie było to naczynie ze

szkła

wypełnione

wodą i zatkane korkiem który był przebity na wylot

miedzianym

drutem. Butelkę można

było naładować elektrycznie stykając pręt z naładowanym ciałem. Poprzez drut i wodę

prąd dostawał się do środka naczynia i ładował dodatnio lub ujemnie jego wewnętrzne

ścianki. Pojemność elektryczną można zwiększyć pokrywając szkło od zewnątrz i

wewnątrz folią przewodzącą prąd, oraz przedłużając drut tak, aby zetknął się z

zewnętrzną warstwą folii.

Wielkie znaczenie dla rozwoju elektrostatyki miały prace doświadczalne

Beniamina

Franklina

, który w roku 1752 złapał prąd z błyskawicy do butelki lejdejskiej i dowiódł, że

w

piorunach

jest elektryczność.