PAWEŁ ROJEK

Bibliografia do ćwiczeń

Rok akademicki 2008/09, wersja 1.

B

IBLIOGRAFIA

zawiera przede wszystkim teksty w j

ęzyku polskim. Lista będzie stale uzupełniana − mile widziane

propozycje nowych tekstów.

G

WIAZDKA

(*) oznacza teksty znajduj

ące się w czytelni IF w teczce „Ontologia Paweł Rojek”.

T

EKSTY

stanowi

ą moją prywatną własność, można je kserować, ale proszę nie zabierać do domu. K

ONTAKT

:

[e-mail]

A. Podręczniki

Burkhardt, H., Smith, B. (red.), 1991, Handbook of Metaphysics and Ontology, t. I-II, München: Philosophia Verlag. Ksera

kilku haseł znajduj

ą się w teczce. Reszta dostępna u prowadzącego ćwiczenia.

Cze

żowski, T., 2004, O metafizyce, jej kierunkach i zagadnieniach, Kęty: Antyk. Krótka historia metafizyki i przegląd

zagadnie

ń. W dodatkach kilka ważnych artykułów autora.

Kr

ąpiec, M. A., 1998, Metafizyka, Lublin: RW KUL. Synteza metafizyki klasycznej w wydaniu lubelskim.

Loux, M. J., 2006, Metaphysics. A Contemporary Introduction, London & New York: Routledge. Trzecie, poszerzone

wydanie bez w

ątpienia jednego z najlepszych podręczników do ontologii. Dostępny u prowadzącego ćwiczenia.

Stró

żewski, W., 2003, Ontologia, Kraków: Aureus, Znak. Lektura obowiązkowa dla wszystkich studiujących filozofię na

UJ. Ł

ączy podejście tomistyczne, fenomenologiczne i − częściowo − analityczne. Godne polecenia „kapsułki”.

Swie

żawski, S., 1999, Byt. Zagadnienia metafizyki tomistycznej, Kraków: Znak. Dobre wprowadzenie do metafizyki

klasycznej.

B. Antologie

Chwede

ńczuk, B. (red.), 1995, Filozofia umysłu, Warszawa: Aletheia, Spacja. Klasyczne teksty z filozofii analitycznej.

Chwede

ńczuk, B. (red.), 1997, Filozofia religii, Warszawa: Aletheia, Spacja. Zawiera m.in. teksty o dowodach na istnienie

Boga.

Górnicka-Kalinowska, J. (red.), 2001, Filozofia podmiotu, Warszawa: Aletheia. Zawiera klasyczne teksty dotycz

ące

to

żsamości osobowej.

Gutowski, P., i Szubka, T. (red.), 1998, Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, Lublin: TN KUL.
Jadacki, J. J., Bigaj, T. i Lissowska, A. (red.), 1996, Co istnieje? Antologia tekstów ontologicznych z komentarzami, t. I-II,

Warszawa: Petit. Trudno dost

ępna antologia, zawiera głównie polskie teksty, niestety ze znacznymi skrótami i

pozbawione przypisów.

Knuuttila, S., Hintikka, J. (red.), 1986, The Logic of Being. Historical Studies, Dordrecht: D. Reidel. Zbiór znakomitych

prac (m.in. Ch. Kahna i J. Hintikki) po

święconych zagadnieniu bytu m.in. u Platona, Arystotelesa, św. Tomasza, Kanta

i Fregego. Zawiera sensacyjny pami

ętnik Chimery! Dostępne w bibliotece głównej PAT.

Loux, M. J. (red.), 1976, Universals and Particulars. Readings in Ontology, Notre Dame-London: University of Notre

Dame Press. Antologia współczesnych tekstów o uniwersaliach i partykulariach. Dost

ępna u prowadzącego

ćwiczenia.

Mellor, D. H. i Oliver, A. (red.), 1997, Properties, Oxford: Oxford University Press. Antologia tekstów z filozofii analitycznej

dotycz

ących uniwersaliów. Dostępna w bibliotece IF.

Szubka, T. (red.), 1996, Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL. Zawiera m.in. prace dotycz

ące antyrealizmu i

filozofii umysłu.

C. Pozostałe teksty

Ajdukiewicz, K., 1934, „W sprawie uniwersaliów”, w Ajdukiewicz 1985, t. I, s. 196-210.
Ajdukiewicz, K., 1937, „Problemat transcendentalnego idealizmu w sformułowaniu semantycznym”, w: Ajdukiewicz

1985, t. I, s. 264-277.

Ajdukiewicz, K., 1951, „W sprawie poj

ęcia istnienia”, w: Ajdukiewicz 1985, t. II, s. 143-154.

Ajdukiewicz, K., 1985, J

ęzyk i poznanie, t. I-II, Warszawa: PWN.

Angelelli, I, 1967, Studies on Gottlob Frege and Traditional Philosophy, Dordrecht: D. Reidel. Doktorat pod kierunkiem

J. Boche

ńskiego. Wyczerpujące omówienie kwadratu ontologicznego.

Angelelli, I., 1991, „Accidents III: The Ontological Square”, w: Burkhardt, Smith 1991, t. I, s. 12-13.*
Anscombe, G.E.M., Geach, P.T., 1981, Trzej filozofowie, przeł. B. Chwede

ńczuk, Warszawa: PAX. Książka o

Arystotelesie, Tomaszu z Akwinu i Fregem. Fatalnie przetłumaczona.

Armstrong, D. M., 1986, „Czy naturalista mo

że wierzyć w uniwersalia?”, przeł. M. Hempoliński, Studia Filozoficzne 4.*

Odpowied

ź: tak, może.

Armstrong, D. M., 1982, Materialistyczna teoria umysłu, przeł. H. Krahelska, Warszawa: PWN, cz

ęść I, „Teorie umysłu”,

s. 10-177. Krytyczne omówienie ró

żnych teorii umysłu.

Ayer, A., 1954, „The Identity of Indiscernibles”, w: Loux 1976, s. 263-270.
Bambrough, R., 1961, „Universals and Family Resemblances”, w: Loux 1976, s.107-124.
Bergson, H., „Wst

ęp do metafizyki”, w: H. Bergson, Materia i pamięć. Wstęp do metafizyki.

Biłat A., 2001, „Stan rzeczy”, „Stan rzeczy − negatywny”, w: Nowak, Andrzej J., Sosnowski, Leszek (red.), Słownik poj

ęć

filozoficznych Romana Ingardena, Kraków: Universitas, s. 254-259.

2

Black, M., 1976, „The Identity of Indiscernibles”, w: M. J. Loux (red.), Universals and Particulars. Readings in Ontology,

Notre Dame-London: University of Notre Dame Press 1976, s. 250-262.

śartobliwy dialog o wielkich czarnych

kulach. Istnieje polski przekład: „Identyczno

ść nieodróżnialnych”, przeł. A. Straszecka, maszynopis

Boche

ński, I. M., 1938, „Powszechniki jako treści cech w filozofii św. Tomasza z Akwinu”, Przegląd Filozoficzny 41.*

Wyra

źnie powiedziane: u św. Tomasza nie ma wspólnych własności.

Boche

ński, J. M., 1948, „O analogii”, w: Bocheński 1993, s. 50-78. Jedna z najważniejszych prac tzw. Koła

Krakowskiego. Zawiera nieprzyjazne formalizacje w j

ęzyku Peano-Russella.

Boche

ński, J. M., 1956, „Zagadnienie powszechników”, w: Bocheński 1993, s. 79-105. W teczce znajduje się (lub

znajdowała si

ę) kopia z poprawkami w formułach.

Boche

ński, J. M., 1989, „Pięć dróg”, w: Bocheński 1993, s. 469-503. Logiczna analiza dowodów św. Tomasza.

Boche

ński, J. M., 1993, Logika i filozofia. Wybór pism, Warszawa: PWN.

Boecjusz, 2005, „Komentarz do Isagogi Porfiriusza. Druga redakcja, ks. I”, przeł. T. Tiuryn, Studia Antyczne i

Mediewistyczne 3, s. 109-114.

Bradley, F. H., 1893, Zjawisko a rzeczywisto

ść, przeł. J. Szymura, Toruń: Comer 1996. Regresy relacyjne omawiane są

w rozdz. II i III.

Burgo

ński, A., 2004, „Monadologia Leibniza a metafizyka Traktatu Wittgensteina. Próba opisowego porównania obu

stanowisk”, Przegl

ąd Filozoficzno-Literacki 8, s. 157-170.

Carnap, R., 1995, „O formie zda

ń należących do logiki nauki”, w: Logiczna składnia języka, przeł. B. Stanosz,

Warszawa: PWN, §§ 72−81, s. 370−417.

Carnap, R., 1993, „Filozofia i składnia logiczna”, w: H. Buczy

ńska-Garewicz, Koło wiedeńskie, Comer: Toruń 1993, s.

111−118.

Chrudzimski, A., 1999, „Metafizyczny nominalizm”, Edukacja Filozoficzna 28, s. 220−235. * Zwi

ęzły tekst prezentujący

współczesne kontrowersje dotycz

ące zagadnienia uniwersaliów.

Chisholm, R., 1991, „Co to jest argument transcendentalny?”, przeł. J. Rabus, Principia IV, s. 23-46.* Tekst zawiera

wa

żny komentarz J. Hartmana.

Churchland, P. M., 1995, „Problem umysłu i ciała”, przeł. T. Baszniak, w: Chwede

ńczuk (red.) 1995, s. 47-58.

Copleston, F.,1981, Filozofia współczesna. Bdania nad pozytywizmem logicznym i egzystencjalizmem, przeł. B.

Chwede

ńczuk, Warszawa: PAX 1981. Zawiera rozdziały o weryfikacjonizmie (s. 48-62) i obronę metafizyki (s. 63-

77).

Cze

żowski, T., 1965, „O indywiduach oraz istnieniu”, w: Czeżowski 2004, s. 180−187.

Cze

żowski, T., 1977, „Transcendentalia − przyczynek do ontologii”, w: Czeżowski 2004, s. 188−192.

Cze

żowski, T., 2004, O metafizyce, jej kierunkach i zagadnieniach, Kęty: Antyk.

Davidson, D., 1991, „O schemacie poj

ęciowym”, Literatura na Świecie 5, s. 100−119.

Degen, J. W., 1991, „Accidents IV: The Ontological Hexagon”, w: Burkhardt, Smith 1991, t. I, s. 13-15.* Wariacja na

temat kwadratu ontologicznego.

Dummet, M., 1992, „Realizm”, przeł. T. Placek i P. Turnau, Principia VI, s. 5-31.
Dummet, M., 1998a, „Realizm i antyrealizm”, w: Gutowski, Szubka (red.), Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, Lublin:

TN KUL.

Dummet, M., 1998b, „Wst

ęp. Metafizyczne spory o realizm”, w: M. Dummet, Logiczna podstawa metafizyki, przeł. W.

Sady, Warszawa: PWN, s. 7−35.

Florenski, P., 2008, „Sens idealizmu. Metafizyka rodzaju i oblicza”, przeł. P. Rojek, Logos i Ethos 27, s. 141−164.

Interesuj

ąca analiza fragmentu Porfiriusza i wskazanie dwóch sensów uniwersalności − abstrakcyjnego i

konkretnego. Z komentarzem tłumacza.

Foster, J., 1998, „

Świat dla nas: obrona idealizmu fenomenalistycznego”, przeł. R. Majeran, w: Gutowski, Szubka (red.)

1998, s. 181-205.

Frank, S. L., 2007, „Z historii dowodu ontologicznego” oraz „Dowód ontologiczny istnienia Boga”, przeł. T. Obolevitch, w:

S. L. Frank, Dowód ontologiczny i inne pisma o wiedzy i wierze, Kraków: WN PAT, s. 29-107 oraz 109-154.
Znakomity przegl

ąd zagadnienia pióra jednego z największych filozofów rosyjskich.

Frege, G., 1977a, „Poj

ęcie i przedmiot”, w: Frege 1977, s. 45−59.

Frege, G., 1977b, „Funkcja i poj

ęcie”, w: Frege 1977, s. 18−44 (techniczny fragment na s. 33−44 można pominąć).

Frege, G., 1977, Pisma semantyczne, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN.
Gilson, E., 1948, Byt i istota, przeł. D. Eska, J. Nowak, Warszawa: PAX 2006.
Gogacz, M., 1976, „Zawarto

ść problemowa traktatu «De ente et essentia» Tomasza z Akwinu”, w: Studia z problematyki

esse (Tomasz z Akwinu i Boecjusz) (Opera philosophorum medii aevi. Textus et studia, t. 1), Warszawa: Akademia
Teologii Katolickiej 1976, s. 9−108. Erudycyjny komentarz do klasycznego opusculum.

Grygianiec, M., 2000, „Le

śniewski przeciwko powszechnikom”, Filozofia Nauki 31-32, s. 109-125.

Grygianiec, M., 2001, „Kotarbi

ński przeciwko powszechnikom”, Przegląd Filozoficzny 39, s. 95-114.

Grygianiec, M., 2005, „Incendium philosophiae”, Filozofia Nauki 52, s. 103-112. Odpowied

ź na krytykę Wciórki (2005).

Grygianiec, M., 2007, Identyczno

ść i trwanie. Studium ontologiczne, Warszawa: Semper.

Gut, A., 2005, Gottlob Frege i problemy filozofii współczesnej, Lublin: Wyd. KUL. Jedyna monografia o Fregem po

polsku. Rozdziały III i IV przedstawiaj

ą ontologię Fregego.

Hartman, J., 1997, „Problematyka istnienia − rekapitulacja”, w: J. Hartman, Przez filozofi

ę, Kraków: Aureus 2007, s.

497−507.

Heidegger, M., 1961, „Kanta teza o byciu”, przeł. M. Por

ęba, w: Znaki drogi, Warszawa: Spacja 1999, s. 379−408.

Zaawansowana analiza stwierdzenia,

że bycie nie jest rzeczowym orzeczeniem, lecz zakładaniem.

Heidegger, M., 1994, Bycie i czas, Warszawa: PWN, rozdz. I, s. 3−22.
Heil, J., 2001, „Funkcjonalizm, realizm i poziomy bytu”, przeł. A. Frankowski, w: U. M.

śegleń (red.), Pragmatyzm i

filozofia Hilarego Putnama, Toru

ń: Wyd. UMK 2001, s. 129-147.

Hick, J., 1994, Argumenty za istnieniem Boga, przeł. M. Kuni

ński, Kraków: Znak. Krytyczna analiza dowodów.

Hintikka, J., 1969, „O logice ontologicznego argumentu. Pewne elementarne uwagi”, przeł. E. Niezna

ński, Miscellanea

logica 1 (1980), s. 439−449. Tekst do

ść techniczny.

3

Honderich, T., 2001, Ile mamy wolno

ści? Problem determinizmu, przeł. A. Florek, Poznań: Zysk i S-ka. Krótka i zwięzła

ksi

ążka.

Husserl, E., 2000, Badania logiczne, t. II, Badania dotycz

ące fenomenologii i teorii poznania, cz. I, przeł. J. Sidorek,

Warszawa: PWN, Badanie III „Z nauki o cało

ściach i częściach”, s. 275-366.

Ingarden, R., 1946, „Człowiek i czas”, w: Ksi

ążeczka o człowieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1998, s. 39−69.

Klasyczne rozwa

żania dotyczące teorii czasu i trwania w czasie.

Ingarden, R., 1972, Z teorii j

ęzyka i filozoficznych podstaw logiki, Warszawa: PWN. Fragmenty dotyczące rzekomej

sprzeczno

ści przedmiotów ogólnych: „Pytania esencjalne”, § 11 „O ideach” (s. 366-376), „Dodatek. W sprawie

istnienia przedmiotów idealnych” (s. 483-507).

Ingarden, R., 1960a, Spór o istnienie

świata, Warszawa: PWN, „Wstęp” do I Księgi i „Podstawowe pojęcia

egzystencjalne”, s. 75-146 (mo

żna pominąć dygresję o przyczynowości w § 12, s. 106-126) (Uwaga! Wydanie

pó

źniejsze ma inną numerację stron i paragrafów).

Ingarden, R.,1960b, Spór o istnienie

świata, Warszawa: PWN 1960, § 43 „Klasowa koncepcja przedmiotu

indywidualnego i jej krytyka”, s. 462-472.

Jackson, F., 1977, „Statements about Universals”, w: Mellor i Oliver 1997, s. 89-92. Bardzo krótki tekst formułuj

ący

klasyczne zarzuty przeciwko skrajnemu nominalizmowi („Czerwie

ń jest kolorem” itd.).

Jadacki, J. J., 1998, „Analizy intencjonalne Romana Ingardena”, w: Orientacje i doktryny filozoficzne. Z dziejów my

śli

Polskiej, Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW, s. 293-375. Zawiera zwi

ęzłe omówienie poglądów Ingardena.

Kalinowski, A., 1991-1992, „Dowody na nieistnienie przedmiotów ogólnych”, Roczniki Filozoficzne XL, z. 1. Tomistyczny

punkt widzenia.

Koj, L., 1987, „Reizm”, w: Filozofia a nauka. Zarys encyklopedyczny, Wrocław: Ossolineum, s. 576-584.
Kołodziejczyk, S. T., 2006, Granice poj

ęciowe metafizyki, Wrocław: FNP. Praca poświęcona interpretacji

transcendentaliów („poj

ęć granicznych”).

Kotarbi

ński, T., 1949, „O postawie reistycznej, czyli konkretystycznej”, w: Kotarbiński 1961, s. 492-503.

Kotarbi

ński, T., 1956, „Pojęcie istoty rzeczy”, w: Kotarbiński 1961, s. 481-492.

Kotarbi

ński, T., 1958, „Fazy rozwojowe konkretyzmu”, w: Kotarbiński 1961, s. 504-514.

Kotarbi

ński, T., 1961, Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk, Wrocław: Ossolineum.

Kr

ąpiec, M. A., 1966, „Wstęp do Metafizyki Arystotelesa”, w: (i) M. A. Krąpiec, T. A. śeleźnik, Arystotelesa koncepcja

substancji, Lublin: TN KUL 1966 (jako „Arystotelesa koncepcja substancji”), (ii) M. A. Kr

ąpiec, Arystotelesowska

koncepcja substancji, Dzieła t. VI, Lublin: KUL 2000, (iii) Arystoteles, Metafizyka, Lublin: RW KUL 2000, t. I, s. V-CIII.

Kripke, S., 1988, Nazywanie a konieczno

ść, przeł. Bohdan Chwedeńczuk, Warszawa: IW PAX.

Kripke, S., 1995, „Identyczno

ść a konieczność”, w: Szubka (red.) 1995, s. 95-125.

Krzysztofiak W., 1991, „Negatywne sytuacje w

świetle ontologii Romana Ingardena”, w: M. Omyła (red.), Szkice z

semantyki i ontologii sytuacji, Warszawa.

Krzysztofiak J., 1990, „Romana Ingardena koncepcja negatywnych stanów rzeczy”, Ruch Filozoficzny 47, nr 2, s. 144-

146.

Leibniz, G. W., „Zasady filozofii, czyli monadologia”, §§ 1-10. Sformułowanie zasad ontologii kombinacyjnej.
Le

śniewski, S., 1994, „Próba dowodu ontologicznej zasady sprzeczności”, Filozofia Nauki 6.

Lewis, D., 1970, „Anzelm i rzeczywisto

ść”, w: B. Chwedeńczuk (red.), Filozofia religii, Warszawa: Spacja-Aletheia 1997,

s. 123-138. Analiza argumentacji Anzelma i wa

żne uwagi na temat okazjonalnej teorii rzeczywistości.

Lewis, D., 1986, „Modal Relism at Work: Properties”, w: Mellor i Oliver 1997, s. 173-187. Jest to fragment z pracy On

The Plurality of Worlds, Oxford: Blackwell 1986.

Lewis, D., 1996, „

Światy możliwe”, w: Szubka (red.) 1996, s. 127-135.

Lobkowicz, N., 1996, „Od substancji do refleksji. O drodze zachodniej metafizyki”, w: Czas kryzysu, czas przełomu,

przeł. G. Sowinski, Kraków: Znak-WAM, s. 109-132. Pi

ękny tekst wprowadzający w problematykę metafizyki.

Loux, M. J., 1978, Substance and Attribute. A Study in Ontology, Dorderecht: D. Reidel.
Loux, M. J., 1991, „Substance”, w: Burkhardt, Smith 1991, t. I, s. 870-873.*
Lubowiecki, 1994, „Przedmiot w ontologii Traktatu logiczno-filozoficznego”, Principia VIII-IX, s. 247-270.
Łukasiewicz, J., 1997, O zasadzie sprzeczno

ści u Arystotelesa, Warszawa: PWN.

Łukasiewicz, J., 1961, „O determinizmie”, w: J. Łukasiewicz, Z zagadnie

ń logiki i filozofii. Pisma wybrane, Warszawa:

PWN, s. 114-126.

MacDonald, S., 2002, „The Esse/Essentia Argument in Aquinas’s De ente et essenita”, w: B. Davies (red.), Thomas

Aquinas. Contemporary Philosophical Perspectoves, Oxford: Oxford University Press 2002, s. 141-157.*

Mackie, J. L., 1997, Cud teizmu. Argumenty za istnieniem Boga i przeciw istnieniu Boga, przeł. B. Chwede

ńczuk,

Warszawa: PWN. Kompetentna krytyka dowodów na istnienie Boga.

Malcolm, N., 1960, „Argumenty ontologiczne Anzelma”, przeł. M. Szczubiałka, w: B. Chwede

ńczuk (red.), Filozofia religii,

Warszawa: Spacja-Aletheia 1997, s. 101-121. Obrona rozumowania

św. Anzelma, krytyka krytyki Kanta.

Marciszewski, W., 1987, „V. Deskrypcje okre

ślone”, w: Logika formalna. Zarys encyklopedyczny z zastosowaniem do

informatyki i lingwistyki, Warszawa: PWN, s. 61-71.

Meinong, A., 1994, „O teorii przedmiotu”, przeł. T. Lubowiecki i J. Mizera, Principia VIII-IX, s. 171-212.
Moisiejew, W. I., 2004, „Ontologia Le

śniewskiego i logika wszechjedności“, przeł. P. Rojek, Kwartalnik Filozoficzny t.

XXXII, z. 1, s. 101−126. Próba skonstruowania rachunku logicznego dla wyra

żenia idei W. Sołowjowa. Tekst dość

techniczny.

Moisiejew, W. I., 2007, „Idee i perspektywy filozofii wszechjedno

ści”, przeł. P. Rojek, w: L. Augustyn, W. Rydzewski

(red.), Granice Europy, granice filozofii. Filozofia a to

żsamość Rosji, Kraków: Wyd. UJ 2007, s. 167−178. Świeże

spojrzenie na teori

ę analizy i syntezy.

Nagel E., Newman J. R., 1966, Twierdzenie Gödla, Warszawa: PWN.
Niezna

ński, E., 2007, Sformalizowana ontologia orientacji klasycznej, Warszawa: Wydawnictwo UKSW.

Nowaczyk, A., 2002, „Carnap i Heidegger o metafizyce”, Przegl

ąd Filozoficzny 1. Wskazanie na podobieństwa między

krytyk

ą metafizyki u obu skłóconych filozofów.

4

Nowaczyk, A., 2004, „Czy istnienie jest predykatem?”, Kwartalnik filozoficzny XXXII, z. 1, s. 37-51.
Nowak, A. J., Sosnowski, L. (red.), 2001, Słownik poj

ęć filozoficznych Romana Ingardena, Kraków: Universitas.

O’Connor, 1954, „The Identity of Indiscernibles”, w: Loux 1976, s. 271-280.
Omyła, M. (red.), 1991, Szkice z semantyki i ontologii sytuacji, Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
Orenstein, A., 1999, „Zdania egzystencjalne”, w: Klawiter, Nowak, Przybysz (red.), Umysł a rzeczywisto

śc. Pozańskie

Studia z Filozofii Humanistyki, 5 (18), s. 383-392. Analiza logicznych trudno

ści związanych z jednostkowymi

zdaniami egzystencjalnymi („Pegaz istnieje”) i sposobami ich usuni

ęcia.

Parfit, D., 1995, „To

żsamość nie jest ważna”, przeł. M. Iwanicki, S. Judycki, T. Szubka, w: P. Gutowski, T. Szubka (red.),

Filozofia brytyjska u schyłku XX wieku, Lublin: TN KUL 1998, s. 437-466.

Parfit, D., 2001, „To

żsamość osobowa”, przeł. R. Wieczorek, w: Górnicka-Kalinowska (red.) 2001, s. 65−91.

Perzanowski, J., 1989, „Logiki modalne a filozofia”, w: J. Perzanowski (red.), Jak filozofowa

ć? Studia z metodologii

filozofii, Warszawa: PWN 1989, s. 333-346; tak

że jako Logiki modalne a filozofia. Rozprawy habilitacyjne nr 156,

Kraków: Wyd. UJ. Fragment po

święcony analizie pojęć Ingardena, alternatywnej wobec ujęcia J. Woleńskiego.

Perzanowski, J., 1994, „Teofilozofia Leibniza”, w: G. Leibniz, Pisma z teologii mistycznej, Kraków: Znak, s. 243 -353.

Znakomite wprowadzenie nie tylko do filozofii Leibniza, lecz tak

że do wszelkiej ontologii kombinacyjnej.

Perzanowski, J., 1988a, „Byt”, Studia Filozoficzne 6−7, s. 63−85. Wnikliwa analiza poj

ęcia bytu.

Perzanowski, J., 1988b, „Ontologie i ontologiki”, Studia Filozoficzne 6−7, s. 87−99.
Plantinga, A., 1995, Bóg, wolno

ść i zło, przeł. K. Gurba, Kraków: Znak. Interesujące zastosowanie koncepcji światów

mo

żliwych do zagadnień filozofii religii. W rozdziale poświęconym dowodowi ontologicznemu (s. 125−161)

omówiono modaln

ą wersję argumentu i krytykę Kanta.

Plantinga, A., 1970, „World and Essence”, w: Loux 1976, s. 353-386.
Plantinga, A., 1996, „Dwie koncepcje modalno

ści: modalny realizm i modalny redukcjonizm”, przeł. T. Szubka, w: T.

Szubka (red.), Metafizyka w filozofii analitycznej, Lublin: TN KUL, s. 217-256.

Poczobut, R., 1995, Romana Ingardena fenomenologia bytu idealnego, Lublin: Wyd. UMCS. Ksi

ążka porównuje

pogl

ądy Ingardena z tradycją arystotelesowsko-tomistyczną.

Poczobut, R., 2000, Spór o zasad

ę niesprzeczności, Lublin: TN KUL. Rozdział IV.1 zawiera dyskusję dotyczącą

niesprzeczno

ści przedmiotów ogólnych.

Popper, K. R., 1992, „Logika, fizyka i historia”, w: K. R. Popper, Wiedza obiektywna. Ewolucyjna teoria

epistemologiczna, Warszawa: PWN, s. 363−406.

Porfiriusz, 1975, „Wst

ęp do Kategorii Arystotelesa (Isagoga)”, w: Arystoteles, Kategorie i Hermeneutyka z dodaniem

Isagogi Porfiriusza, przeł. K. Le

śniak, Warszawa: PWN, s. 87-115 (zwłaszcza Wstęp);

Przeł

ęcki, M., 1984, „Argumentacja reisty”, Filozofia Nauki 2-3, 1993, s. 347-364. Elegancka krytyka reizmu.

Przeł

ęcki, M., 1982, „Zasada wyłączonego środka a zagadnienie idealizmu”, Filozofia Nauki 2-3, 1993, s. 335-346.

Krytyka tezy Ajdukiewicza (1937).

Putnam, H., 1981, „Mózgi w naczyniu”, w: Putnam 1998, s. 295−324. Nie jeste

śmy mózgami w naczyniu. Do tej

pocieszaj

ącej konkluzji prowadzi bardzo wysublimowana argumentacja.

Putnam, H., 1975, „Znaczenie wyrazu «znaczenie»”, w: Putnam 1998, s. 93-184. Wersja teorii sztywnego odniesienia.
Putnam, H., 1998a, „Wiele twarzy realizmu”, w: Putnam 1998, s. 325-369.
Putnam, H., 1998, Wiele twarzy realizmu i inne eseje, Warszawa: PWN.
Quine, W. V. O., 2000, „O tym, co istnieje”, w: W. V. O. Quine, Z punktu widzenia logiki, Warszawa: Aletheia, s. 29-48;
Rogalski, A. K., 1955, Z zastosowa

ń Ontologii Stanisława Leśniewskiego. Analiza ujęcia Desmonda P. Henry’ego,

Lublin: RW KUL.

Rorty, R., 1982, „Czy istnieje problem fikcjonalnego dyskursu?”, w: Konsekwencje pragmatyzmu. Eseje z lat 1972−1980,

przeł. Cz. Karkowski, Warszawa: Wyd. IFiS PAN 1998, s. 154−183. Przegl

ąd stanowisk dotyczących wypowiedzi o

przedmiotach fikcyjnych i ich konsekwencji.

Rorty, R., 1995, „Identyczno

ść ciała i umysłu”, w: Chwedeńczuk (red.) 1995, s. 215−244.

Rosiak, M., 2003, Spór o substancjalizm. Studia z ontologii Ingardena i metafizyki Whiteheada, Łód

ź: Wyd. UŁ. Zawiera

zwi

ęzłe omówienie poglądów Ingardena.

Russell, B., 1905, „Denotowanie”, w: J. Pelc (red.) Logika i j

ęzyk. Studia z semiotyki logicznej, Warszawa: PWN 1967, s.

253-275. Klasyczny tekst filozofii analitycznej.

Russell, B., 1912, Problemy filozofii, przeł. W. Sady, Warszawa: PWN 1995, rozdz. 9-10(„

Świat powszechników”,

„Nasza wiedza o powszechnikach”), s. 101-122. Klasyczny tekst dotycz

ący realizmu w kwestii uniwersaliów.

Rygalski, A., 1995, „Le

śniewski i Ingarden o uniwersaliach”, w: Perzanowski, Pietruszczak, Gorzka (red.),

Filozofia/logika: filozofia logiczna, Toru

ń.

Rygalski, A., 2006, „Krytyka dowodu ontologicznego w uj

ęciu Kanta i Fregego”, w: J. Miklaszewska, P. Spryszak (red.),

Kant wobec problemów współczesnego

świata, Kraków: Wyd. UJ, s. 353−362.

Salamucha, J., 1946, „Z historii jednego wyrazu (istota)”, w: J. Salamucha, Wiedza i wiara. Wybrane pisma filozoficzne,

Lublin: TN KUL 1997, s. 71-82. Krytyka klasycznego poj

ęcia istoty.

Searle, J. R., 1999, Umysł na nowo odkryty, przeł. T. Baszniak, Warszawa: PIW, rozdz. I-II, s. 15-89. Omówienie

dyskusji w filozofii umysłu.

Schlick, M., 1993, „Prze

życie, poznanie, metafizyka”, w: H. Buczyńska-Garewicz, Koło wiedeńskie, Comer: Toruń 1993,

s. 99−109.

Sikora, P., 2004, Słowa i zbawienie. Dyskurs religijny w perspektywie filozofii Hilarego Putnama, Kraków: Universitas

2004. Rozdział „J

ęzyk i znaczenie” (s. 167-191) zawiera omówienie filozofii języka Putnama.

Simons, P., 1995, „Kategorie i sposoby istnienia”, przeł. J. Makota, w: W. Stró

żewski, A. Węgrzecki (red.), W kręgu

filozofii Romana Ingardena, Warszawa-Kraków: PWN, s. 63-77. Doskonały artykuł porównuj

ący analizę kategorialną

(Arystoteles), semantyczn

ą (Ockham) i egzystencjalną (Ingarden). *

Smith, B., 1997, „On Substances, Accidents and Universals. In Defence of a Constituent Ontology”, Philosophical

Papers 27, s. 105-127, http://ontology. buffalo.edu/smith//articles/greensboro.html. Tekst zawiera m.in. analiz

ę

„kwadratu ontologicznego”.

5

Soin, M., 2005, „Wittgenstein o negacji”, Przegl

ąd Filozoficzny 53, s. 175-186. Polemika z tezą o autonomiczności

negacji u Wittgensteina, zawart

ą w Ontologii W. Stróżewskiego.

Stalnaker, R. C., 1996, „

Światy możliwe”, w: Szubka (red.) 1996, s. 137-154.

Stein, E., 1936, Byt sko

ńczony a byt wieczny, przeł. I. J. Adamska, Poznań: W drodze 1995. Dzieło porównujące

metafizyk

ę św. Tomasza z fenomenologią.

St

ępień, A. B., 1995, „Romana Ingardena ontologia egzystencjalna. Kilka uwag”, w: W. Stróżewski, A. Węgrzecki (red.),

W kr

ęgu filozofii Romana Ingardena, Warszawa-Kraków: PWN, s. 57-61. Krytyka Ingardena i porównanie jego

koncepcji istnienia z tomizmem.

St

ępień, A. B., 1995, „Teorie relacji: filozoficzne i logiczna”, w: Zagadnienie punktu wyjścia w filozofii. Teorie relacji:

filozoficzne i logiczna, Lublin: TN KUL.

Strawson, P. F., 1995, Byt i identyczno

ść, w: Szubka (red.) 1995, s. 53-77.

Strawson, P. F., 1980, Indywidua, Warszawa: PAX, „Wst

ęp” i rozdz. I „Ciała”, s. 7-55.

Stró

żewski, W., 1987, „Trzy koncepcje istnienia”, w: Stróżewski 1994, s. 49-72. Porównanie koncepcji istnienia

Parmenidesa, Heraklita-Hegla-Heideggera i Tomasza.

Stró

żewski, W., 1964, „Z problematyki negacji”, w: Stróżewski 1994, s. 373-395.

Stró

żewski, W., 1994, Istnienie i sens, Kraków: Znak.

Stuchli

ński, 1994, „Pragmatyczno-logiczna zasada sprzeczności”, Filozofia Nauki 5.

Suszko, R., 1968, „Ontologia w «Traktacie» L. Wittgensteina”, Studia Filozoficzne 1, s. 97−121. Tekst zało

życielski

polskiej ontologii sytuacji i logiki niefregowskiej.

Swinburne, R., 1974, „Identyczno

ść osoby”, przeł. S. Stecko, w: J. Górnicka-Kalinowska (red.), Filozofia podmiotu,

Warszawa: Aletheia 2001, s. 329−345. Argumentacja za pierwotno

ścią pojęcia tożsamości.

Swinburne, R., 1995, Spójno

ść teizmu, przeł. T. Szubka, Kraków: Znak. Analityczna filozofia Boga. Zawiera zwięzłą

krytyk

ę weryfikacjonizmu (rozdz. „Warunki spójności (1)”, s. 41-63) i analizę modalności („Rodzaje konieczności”, s.

313-337).

Szubka, T., 1995, Metafizyka analityczna P. F. Strawsona, Lublin: RW KUL.
Szubka, T., 1998, „Trzy formy współczesnego antyrealizmu”, Kwartalnik Filozoficzny, t. XXVI, z. 1.
Szubka, T., 2001, Antyrealizm semantyczny. Studium analityczne, Lublin: RW KUL.
Szymura, J., 1990a, Relacje w perspektywie absolutnego monizmu F. H. Bradleya, Kraków: Wyd. UJ 1990. Ksi

ążka

zawiera rzadk

ą w polskiej literaturze dyskusję na temat relacji wewnętrznych i zewnętrznych oraz analizę

konkretnych uniwersaliów.

Tarnowski, K., 1995, „Zagadnienie Boga w «Sporze o istnienie

świata» Romana Ingardena”, w: A. Węgrzecki (red.),

Roman Ingarden a filozofia naszego czasu, Kraków: PTF, s. 63-80, tak

że w: K. Tarnowski, Bóg filozofów, Tarnów:

Biblos 2000, s. 35-59. Praca stanowi interesuj

ące, ogólne spojrzenie na całe dzieło Ingardena.

Tucha

ńska, B., 2001, „Fregowskie odróżnienie Sinn i Bedeutung”, Principia XXX−XXXI, s. 81−89.

Tugendhat, E., 1992, „Heideggera pytanie o bycie”, przeł. J. Sidorek, w: Ernst Tugendhat, Bycie. Prawda. Rozprawy

filozoficzne, Warszawa: Oficyna Naukowa 1999, s. 123-154. Rzetelna krytyka pogl

ądów Heideggera.

Wciórka, W., 2005, „Argument Mariusza Grygia

ńca za niepoprawnością definicji przedmiotu ogólnego”, Filozofia Nauki

52, s. 83-101.

Wieczorek, R., 2001, Modele i rzeczywisto

ść. Argument H. Putnama na rzecz odrzucenia realizmu metafizycznego,

Filozofia Nauki 35, s. 101-111.

Williams, C. J., 1999, „By

ć i istnieć”, przeł. S. T. Kołodziejczyk, Kwartalnik filozoficzny XXVII, z. 3, s. 160-200. Zawiera

komentarz tłumacza i wywiad z autorem.

Williams, B., 1999, „Ile wolno

ści powinna mieć wola?”, przeł. T. Baszniak, w: Ile wolności powinna mieć wola i inne

eseje z filozofii moralnej, Warszawa: Aletheia, s. 171-196.

Wittgenstein, L., 2002, Tractatus logico-philosophicus, przeł. B. Wolniewicz, Warszawa: PWN. Tezy 1-2.063 formułuj

ą

zasady ontologii kombinacyjnej.

Wojtysiak, J., 1995, „Wiele czy jedna odmiana istnienia? Tomistyczna krytyka Ingardenowskiego pluralizmu

egzystencjalnego”, w: A. W

ęgrzecki (red.), Roman Ingarden a filozofia naszego czasu, Kraków: PTF, s. 81-90.

Wojtysiak, J., 2005, O słowie BY

Ć. Z teorii wyrażeń egzystencjalnych i ich filozoficznego zastosowania, Lublin: TN KUL.

Wole

ński, J., 1990, „Momenty bytowe i modalności”, w: Woleński 1996, s. 72-83. Krytyczna analiza pierwotności-

pochodno

ści, polemika z J. Perzanowskim.

Wole

ński, J., 1992, „«Byt» i byt”, w: Woleński 1996, s. 109-124. Rozprawa z filozofią klasyczną − „byt”, tak samo jak

„nic”, to synkategoremat!

Wole

ński, J., 1993, „Dwie koncepcje transcendentaliów”, w: Woleński 1996, s. 147-158. Analiza utrzymana w duchu

Cze

żowskiego.

Wole

ński, J., 1996, W stronę logiki, Kraków: Aureus. Zbiór artykułów, w tym także dotyczących zagadnień

ontologicznych.

Wole

ński, J., 1993, Metamatematyka a epistemologia, Warszawa: WN PWN. Rozdział IX o realizmie zawiera analizę

pogl

ądów Ajdukiewicza.

Wolniewicz, B., 1968, Rzeczy i fakty. Wst

ęp do pierwszej filozofii Wittgensteina, Warszawa: PWN. Doskonałe

wprowadzenie do pierwszego Wittgensteina.

Wolniewicz, B., 1985, Ontologia sytuacji. Podstawy i zastosowania, Warszawa: PWN. Doskonała logiczno-filozoficzna

analiza i rozwini

ęcie pierwszego Wittgensteina. Uwaga! Zaawansowane środki logiczne.

Wójtowicz, A., 2007, Znaczenie nazw a znaczenie zda

ń. W obronie ontologii sytuacji, Warszawa: Semper.

Podsumowanie bada

ń nad ontologią sytuacji i logiką niefregowską.

Wright, C., 1996, „Realizm, znaczenie i prawda”, w: Szubka (red.) 1996, s. 295-325. Tekst trudny, wymaga min.

dwukrotnej lektury.

Wszołek, S., 1997, Nieusuwalno

ść metafizyki. Logiczno-lingwistyczne aspekty debaty Rudolfa Carnapa z Ludwigiem

Wittgensteinem i Karlem R. Popperem, Kraków-Tarnów: Biblos.

6

Wszołek, S., 2008, „Metafizyka i j

ęzyk. Spór Carnapa z Heideggerem”, w: R. J. Woźniak, Metafizyka i teologia. Debata u

podstaw, Kraków: WAM 2008, s. 93-108.

śegleń, U. M. (red.), 2006, Teoria znaczenia Michaela Dummeta i jej konsekwencje metafizyczne, Toruń: Duet. Szkice

A. Derry i T. Szubki oraz esej Dummeta „Znaczenie i uzasadnienie”.

śegleń, U. M. (red.), 2001, Pragmatyzm i filozofia Hilarego Putnama, Toruń: Wyd. UMK. Zawiera teksty Putnama, jego

żony (?) oraz polskich i zagranicznych komentatorów.