Gimnazjum Jeździeckie

Heinrich Scinusdziarra

Voll<er Schusdziarra

Gimnazjum jeźdźieckie

Od wydawcy poh kiego przekładu

P r c z a n lu je m y k o l e j n y posycJ<; % K apow ied<iftii«j p r / c ic rio» x e n i

wydAwriictw je ż d z io c K iC h . A m o ra m i " a i m i ia r iu m |e^:dXłe»cKi<

g o '’ sr^ lc k « -

m e d y c y n y , o j c i e c i * y n d r H ę i n n c h i d r V'olk«»r S eh u * < ł= ierr.i. ort

lot kr«nuj«tcy u j » ż d i e n i » . W k k i ą i c e taj 9 b io « n ia ją a n i pi-oc«£y iv c h o w o

2 a c h o d £ < \c o w c z a s i e j a z d y k o n n « j te p u n k tu w id z e n i a a n a to m ii - n a u k i

o b u d o w ie c z ł o w i e k a . T a k i * u j^ c i* j» s l n ow a w lit«i'A iurz9 jo ż d z ie c k i e i.

D o ty c z y in t« r* c u jĄ c y c h « » p « k t6 w , ki<3re w r a m a c h ir o n in g u f i z y c z n e g o

u ła tw ia ją w y g im n a sty K o w a n i* p o * « c z « s 6 l n y c h p a rtii ini<;4ni. B u d o w a k o ń ć -

c a , wiet»a(l*t, v<xiadu m iq iin le w * g « J e s t o p i « a n a tu n a d e r p r z y a ^ p n i e

o r a s p r s e d e t a w i o n a s c h e m a t y c z n i c p r s y p o m o c y ry * u n k u w . w le n s p o -

aiib p o d s t a w y a n a t o m t c s n e o r a * m e c K a n ik a p o a z c i t e s ^ l n y c h p r o c e s ó w

r u c h o w y c h } e £ d £ c « 8l«j4^ « k ła tw e z ro z u m ia le . A u io rity s z c z e s d l o w o

a n a liz u j a t a k ż e w y m a g a n i a Jsp ra w n o jic io w e s t a w i a n e jo ż d ź c o m p r z c x ró ż

n e t e o r i ą j e ź d z i e c k i e , p r z e z I r e n e r iłw i in s tr u k t o r ó w i k o n fr o n lu ią je z

m o ż liw o śc ia m i c x l o w t e k a

p u n k tu w id z e n i o a n a to m ii. O d d z ie ln y ri>sedsiał

p o ś w i ę c o n y z o s t a ł g i m n a s t y c e p r z y g o t o w a w c z e j i o ż d ź c a . A u to r z y z a p r e -

z e n to w o ti w nim p rz y lc ła d y ć w t c x c ń taK p o m y s ło w o d o b r a n y c h , ż e ć w i

c z y ć m o ż n o w s z i ; d z i e . n a w e t z a b iu rk ie m . K s iq ż ic a t a j e s t d«>*łtonal>-in

u z u p e łn ie n ie m l i t e r a t u r y (a c łto w e j z a r ó w n o d la

i i;iito>'-nikiivr

je ź d z ie c t w a jo k i d l a s z k o l e n i o w e ^ : z o w te r s »>owiem k o n k r e t n e

ZbwkJ i r;ł<ły d o ty c z c |c e sp o * o t> d w u c z e n i a s«».- » notie-itania. I-o d o tm ii'

jo k i> o p fz c d n io . w y b o r u p r a c y i , j e j p r z e k ł a d u z i '; * y k a niem ie<-bit:gu d o

k o n a ł itlAlc 7. nam i ws|x>łprar;uj<^<:y M a r e k I t o s z c z y r .i l n s k i . XA c u int*

s e r d e c z n i© d z iijk u jc m y . D z ię k u je m y r ó w n ie ż d r E ^lżb iccie f’ia .V e fk ie | *a

d o k o n a n i e p o p r a w e k m e c y to r y c z n y c n . S^idzim y, ż e t r u d ja k t l u b i e z a d a

liśm y, a b y udosKlpni<^ n a s z y m j e ź d ź c o m t<; p o zy cj< ;, n ie p ó jd z ie n a faat^

n e, a s i a n o w i ć b<tdzie a s u m p t d o tw ó r c z y c h p r z e m y ś l e ń i p r a k i y i z > ^ x h

d o ^ w ia d c z e i

n a m a n e ż u .

2 r « « s z e n i e S t u d e r a ó w l>ol« k li:h

Z a k ł a d T r e n i n g o w y K o m

w Z b r o s ł a w i c a c h

Przedmowa

W y d a rz y ło s i ^ to t g órĄ p 6 ł w tcK u t«m u. P«\vn<>niu s.tar»z«m<; ;•:>

w ó w c « a s łe k « rz « w i w p « d t« d o r ą k A w io io w y d d n c d z io lo W iiheltne

s « l « r a p o d tylul«m

" N a u K o

) « s d y

k o n n o j**,

lo .i-o

g ru n to w n i* prz«studi<>w ai. a p r c o d k ilkom a lo ly p o d s u n t ^ I-' K a i/iż k -

k o intereauj«(C4% l«M ur4; sw o n tu s y n o w i, słw dertlow i tn o d y c y n y .

P o n i e w a i o ^ d w a j z «*m U ow aniam upravFiali )eźdt«<»ctwo,

w a ta s i ^ c z « « l o p o m i^ d x y nim i d y s k u s j a n a t«m al ró ż n y c ł* :cas«dni«''i '

d z i a d z i n y i a s d y k o n n « ). r<K*c« j a s n a , ż« A(* «ftw sz« tc it pogU itły

z b i o i n e . Umówili s i ę WlKc. iż r o z j e m c ą w k w « s lia « h s p a m y c h ^ ‘^dzcc

d l a n i c h n a u k a o b u d o w is e z l o w ś a k a , a n a to m ia . T a k ie p o s ta w ia n i*

s p r a

w y u z n a n o r a n a j b a r d z i a j o b la k ty w n * .

t> orów nui4e p r a k t y k ę z t « o r i ą , p r r s p r o w a d z l l i w i« l« c e n n y c h ot>«ci<'

w a c ji. O la ta g o p o s ta n o y d ti, t>y I r a ś c l ą p o c z y n i o n y c h u s t a i o ń podzi«ti>i

si<i z lic z n y m i m tiońnikam i j s i d z i c e t w a .

W ta k i s p o s ó b p o w s t a ł a la k s i ą ż k a . J s s l o n a i l u s t r o w a n a dt.«ko.%a-

Jyml r y c in a m i z z a k r o s u a n s lo m il. W y k o n a ł Je p a n R o la n d H elm us, is-w

rem u n a l « t ą S ię z a to s ł o w a u z n a n i a .

S t a p e l / s l d i s r s r.

D r m«d. H e in r ic h S c h u s u i i o r r a

D r m ed. V olkel S c h u s d s i n r m

W stę p

O statnio ja z d a tconno s ta j* si<; b a rd z o p o p u lo rn a . T>rxyUywa ktub<^w

jo£d£i«ckłch« ro d n ie lic z b a ic h członków i f>ropoixjonatni« do tc ^ o no*

r a s wi<;ce> zawodnilc^^w a la rlu ie w lic z n ie org an ix d w 4 riy ch tu>iikur&»>:h.

R s » c z zn ain ien n a, ż* m to d z ie i z a c z y n a ir\:er«BOwa<!' *iC 'Sprawti i^icx-

d^«nio konia.

U czniow ie p r z e c h o d z ą w klkibacn p o d staw o w e p r2 * « S k e te n ie |>i'okly<:z-

na, stu d iu ją c j«drvocz»6ni« lakiurQ io ż d z ie c k ^ . b y prahCtyk': ij^u^jeFriiC

4 e£ d zi« c ćwiciSAcy w p o c te c z o ła na u}*śdźalni, a inime !■> nie

OB<UA)4cy e a d o w alajcicy cn w yników , d o c ie k a w d«m u p r a y o y r kwycn

ni« p o w « d zeń . B ie r z e w t ^ d o ręk i p o d rę c z n ik J* id z ie e K i, n a przyktftd

N auko l a i d y konnoi W. M u o s e le ra . i w ielo k ro tn i* w a itu l* p o s s c z e g i t n *

ro c d s ia ly , a b y d o c ie c , w c»ym llcwi<( liródla (•'udnohi^c MAzeiutr/. |XMtbu>

d o w an y loortt\ s p i a s z y n a ujerdxalni<; i... N ieslety . W u jo ż d żan iti ••ukfto-

«ów ni* OSiafio *>4

łatw o, a n i p rę d k o .

C z y ż b y ta k s n a n e d sM to M u * * e l* ra nie sp a lrtia to p » k l« d a n /c n w

nim nadziei'* Z o b a c z m y w<4;e c o pa«s<% inni? C o p i* x c n o te n lemat P o d -

hajslcl. W aetjen, D u e rg e r, St«inbi-echt? W s z y s c y o n i n a p i» aii i wydAłi

d o b ro , a naw ot d o s k o n a l e k*i<(iki. T ra k tu ją o n e jo d n o k głownio o «

zko

laniu k o n ia , n a to m ia st w z n a c s r tie mniejsscyn sto p n iu

»<ko-

leniem je ź d ź c a , O lato g o t « t . g d y w p ra k ty c e n * u jo ż d ż a ln t wyłoni »i<f

w ^ ^ ltw o ś ć : J a k

to roW?. C o n a l o i y z a n n g a i o w a ć ? , je f d ti« C •«* ł a d

n e j z e w sp o m n ia n y c h p r a c n ie z n a jd z ie z a d o w a la ją c * * * wyjaiirtieoia.

C h c e m y z a z n a c z y ć , i * m e |* s t n a sz y m zam iar*m p is a n i* no w eg o p o d -

r>;c.snika je ź d z ie c k i e g o . O o te g o pow ołani SA *i1*kt>mif«

a zwła

s z c z a tr e n e rz y : to o n i z d o b y tą wiedxQ I d o iw « o d c» * o i* mo(>\ p rio K A iy -

wać. naa!<;piiyiii pokoloniom . Z am ierzam y n ato m ia st w l«j ksi^tzc* |»odjq«

pru b i: odpow iediu n a p y ta n ie : J a k »i«; to

wy»<»t.t.».>)-,• f>».l<>;i<>riwwa-

ni* p o s z c z e g ó l n y c h u k ła d ó w anatom ie& nych p o d c z a s stuKUwania |><>mOcy

J e ś d z la e k ic h .

S ę d i) d o te g o p o tr x * b n e w iadonKwct z z a k r * s u anettortii c z ło w iek a.

D oz n ic h n io bylibyiim y w a ła n te podo<: ra c io n a ln y c h metod tre n in g o

w y c h d o s ta te c z n i* jasnOb W n a stę p stw ie te g o u c z e ń m ógłby je bl<:dn>e

in te rp re to w a li i (a ts z y w ie s to s o w a ć w p ra k ty c e .

)

powini<>n t>yi' » o k p n » i>odŁla-

!(>•••'« cli';cł»y pr/eksxa<*: <iKy1vloik«>nii

X itin>VH'1/Vg'fW'^ wiAKiy,

Ultra przctatlowat-iy włnMonuip>i-.ioini a z y u -

K»

civi«i>^lk*. zw lasM S O i«^il rtie ma o n n a t o

v. m edycy-

'*<> <■ K ynipoia. I’o » ł n r 0««y

w i^ c BlresKCSa<; n .i ty l» , Uy n a

A^mtomai wyjaiStttć m*c>ianisn<y p*winiycl’i

ruchow ycli,

w ym bit; »obi« w ta sń y po^ti\d w lconirow«rAy|nyc-Ji iii-y-ypAd-

łcflcK

B y t iN o le, \vy«.-o(ty n A * z e bi;rtł\ c z a s « m i s a b o r w k i n e k r y ty c z n i« .

• J f l i l i t t f c - ł » * l c w n y ort io|^o, b y kw cB U onow ac' t e n r i c w y x n a v ra » c

W *Staei< r WiOieimem

na «:x>*ie.

Anatomia

Kości i wiązadła

Kręgosłup

P r r y o m a w i a n i u k r ę g o k ł u p a p o m o c n y b<:<izie r y s . 1. W id a ć tia r.im

c h a r a k ł « r y s t y c z n e w y g i ę c i * d o p r z o d u n a o d c i n k u k r< ;só w « z y j n / c h i

l ę d ź w i o w y c h ( t z w . l o r d o z a ) o r a z w y g i ę c i a d o t y ł u n a o d c i n k u kr<;s>'iw

p i e r s i o w y c h 1 k o ń c f k r z y ż o w e j ( t z w . I c y l o z a ) . N a o d c i n k a c h lo i r l o y y

k r ^ o s ł u p j e « t b a r d z l o j a l a s t y c z n y , s la n o w i< \c r o d z a j r o s o r u a m o tty z .u -

J ^ c e g o w s t r z f v ^ P*’* ! ' p i o n o w e j p o z y c j i tu ł o w i a . I s t o t n ą ro lij o d g c T ^ a j n

p r z y ty m , d z i a i a j < \ c « p o d o b n i e d o b u f o r ó w , c h r z ą s t k i m iQ d z y k r< ;so w c

o r o z z n a j d u j ą c e s i ę w n i c h J ą d r a g a l a r e t o w a t e . B e z t e g o " u r z ą d z e n i a ’'

k a i d y w s t r z ą s b y ł b y w c a t o ć c i p r z e n o s z o n y w z d i u ż t u ł o w i a - o d d o t u

d o g ó r y . W k o n s e k w e n c j i n i e a m o r t y z o w a n e r u c h y p o w o d o w a ł y b y c z « ;s tc

k o n t u z j e m ó z g u , k o m p r e s j ę p ł y n u m ó z g o w e g o 1 p ęk n i< > cia k r^ o £ .h .'i> ii.

T e s z k o d l i w e o d d z i a ł y w a n i a ł a g o d z ą w z n a c z n y m s t o p n i u w y g ii; c ta kr<;-

g O jsiu p a .

R y s . 2 p r z e d s t a w i a c z ł o n k r< ;g O E łu p a z t r z o n e m p o p r z e c z n o o w o tity m

o r a z ł u k l a m , z k t ó r e g o w y s t a j ą w y r o s t e k o ś c i s t y 1 w y r o s t e k b o c z n y . D o

w y r o s t k ó w t y c h p r z y t w i e r d z o n e s ą m l ę ć n t e . K r ę g i , p o ł o ż o n e j e d e n n a d

d r u g i m , t w o r z ą k a n a ł r d z e n i a , k r ę g o w e g o .

N a r y s . 3 p r z e d s t a w i o n y z o s t a ł , w u j ę c i u z b o k u , s t a w c z ł o n u kr<^-

g o w e g o . P o s z c z e g ó l n e k r ę g i p o ł ą c z o n e s ą z e s o b ą z a p o m o c ą wi<>7.(w

d e ł s t a w o w y c h , a k a ż d y z n i c h o t o c z o n y j e s t t o r e b k ą s t a w o w ą . T a k

s k o n s t r u o w a n y k r ę g o s ł u p s t a n o w i gi<>tkle i s i l n e r u s z t o w a n i c i

m o i l i w o ć ć r u c h u w e w s z y s t k i c h k i e r u n k a c h , ł ą c z n i c z r u c h e m o b ro ti> -

W r a -

R y s . 4 p r z e d s t a w i a k r ę g o s ł u p w i d z i a n y z p r z o d u . W tym u j i ; r i i i w y -

g l ę ó n i e w i d a ć . N a t o m i a s t w s z e l k i e k r z y w i z n y b o c z n e o z n a c z a j ą £<niniiy

c h o r o b o w e , k t ó r e - g d y w y s t ę p u j ą w n i e w i e l k i c h r o z m i a r a c h - i\i<>

w l e r a j ą s z k o d l i w e g o w p ł y w u . N a r u s z a j ą j e d n a k s y m e t r i ę tu ło w ia , c o w

p e w n y c h w a r u n k a c h m o i e p r z e s z k a d z a ć w u p r a w i a n i u j a z d y k o n n e j .

D o l n ą c z ę ś ć k r ę g o s ł u p a s t a n o w i k o £ ć k r z y ż o w a . C h a r a k t c t y ^ i J f '-

s i q o n a ty m , dbe k r ę g i t e g o o d c i n k a z r o ś n i ę t e s ą w j e d n ą c a t o i . ć . K o i ć

t a , z n a j d u j e s i ę p o n i i e j p i ą t e g o k r ę g u l ę d ź w i o w e g o i o d c h y l a Hi<; k-.j ty

ło w i ( K y f o z a ) .

P r z e j e c i e k r ę g o s ł u p a z c z ę i c l l ę d ź w i o w e j w c z ę ś ć k r z y ż o w y j e s t

s z c z e g ó l n i e w a i n e , g d y ż n a k ł a d a j ą s i ę tu ru c ł^ y k r ę g o s ł u p a z rvtchaini

R y s . i . K rQ g o * h jp z b o k u . 1 -

kr<ig‘ s z y j n e , 2 - ItrS gł p i c r s i o -

w r , 3 - k r ę a i l< :diw Jow o. 4 -

k o w ć k r * y * o w o

l^yttf 3 . [ ''r a g m e n t k r v £ o s t u p a

- k r ^ . 1 - w y r o s t e k p o p r z e c z
n y , 2 - » r z o n k r ę g u , 3 - ł u k k r ę
g o w y , 4 - k * n « ł k r ^ o w y , 3 -
w y r o s t e k k o l e * y 6 t y

R y s . 3 . K r < ^ X b e k u . ł - p o -
w i t t r z c h n i * s t a w o w e , 2 •» w y r o f i-

t o k k o l c z y s t y , 3 - t r z o n k r ^ u

R y s . 4 . K r < g o e ł u p - w id o k i,

p r z o d u . 1 - k r ę g i s

y j n * . 2 -

k r ę g i p t o r s i o w e , 3 - k r ^ l lę d ź

w io w e , 4 - k o i ć k r z y ż o w a , 5 -

c h r z ^ A t k a f n i ę d x y k r ę g o w o , 6 -
w y r o s t e k p o p r i e c z n y

m i e d n ic y . D l a t e g o t e ±

naJciujt\<:a

p o m i ę d z y

or-tiil?'.ic

chi;sĄS(kci m i ę d a y k r ę g o w a w r a z z c s l a w e m m i^ d sy iti'! iovy>'m ji»e1

n i* z b u d o w a n a .

O k r« ń l« n ift " k r z y t " b u d z i w ś r ó d j e ź d ź c ó w fiz c z o S A łn o z a i nlor«>><> wyt

n ie . T ttrm in t e n k o j a r z y

c x

<;&

c i a t a o k«pi;iL n y m d l a u j « ż d i f r -

n io w c o s n a c a e n i u .

Miednica, udo. staw biodrowy

z budow<^ m ittd n ic y i Joj p o w i^ isa n ia m i z inrtyrr., c z ( j4 c ia tn i tu to w ia

o r « z k o i ^ z y n a m l z a p o z n a j e ry*> 5. n ie z b < ;d n y d l a rro z u m io n iA w ielu

p r o c e s ó w r u c h o w y c h .

O d ty łu m i e d n ic y z n a j d u j e s l ^ k o i ć k rz y ż o v \‘A, a k tó r e j w a p o m in a -

tidm y’ p r * y o p i s i e k r ę g o s ł u p a . J e s t o n a p o ) ( \c z o r .o ; ri\t<>dnic4\ prz«?z

d w ie k o i c i m i « d n i c z n e .

m l c d n l c z n a s k ł a d a s i ę x t a l e r z a , g rzeb ;« * -..a i w y r o s t k ó w ,

s w « n y e h k ły k c ia m i. W d o ln e j c z ^ c i o tia d n ic y

s i c dw itr k o ^ i

k u l s z o w e z a k o ń c z o n e o d ty lu g u z o n u . z w o n y m i p o : ^ c z n i o s i e d z e n io w y m i .

G a t ę z i e k o d c i k u U z e y iry e h p r z e c h o d z ą w fl«ł<(zie

kobci

ło n o w y c h , ktA re

a c h o d z q s i ę z p r z o d u . W t e n s p o * 6 b k o ń c i m>edr...-y w r a z z kościo^

k rzy Ł o w < \ t w o r z y z a m k n ię t y p i e r ^ c i e i ^ c z y l i o b r ^ c = b io d ro w « v

N ie m o ż n a z a t e m n a p i n a ć k o ś c i k r « y i « w « i n i e n a l e ż n i e o d m ie d n ic y .

K a ż d y r u c h lu b z m i a n a p o z y c j i k o ś c i k r z y ż o w e j

p o w i ą z a n e

zm ia~

n q p o z y c j i w s z y s t k i c h k o ś c i m ie d n ic y . M a t o z a s A d n i c e * z n a c z e n i e d l a

d a l s z y c h ro z w a ż a iV . B o d z ie m y f e s z c z e o ty m

i n o k r o t n i e p r z y p o m i

n a ć .

K a r y s . 6 p o k a z a n y j e s t s t a w b io d r o w y o d z « '.v n ^ trz n e j ^ r o n y m ied

n i c y . J e s t o n u s y t u o w a n y w m i e j s c u , g d z i e s c r . o d : ^ e i ^ i 1

aczc

\ k o ś c i

m ie d n ic z n e , b i o d r o w a , Ic u ls z o w a i to n o w e . W kl<t#;a c z ^ ś ć p a n e w k i a la w u

b io d r o w e g o m a k s z t a ł t p 6 )k u li i w y ś c i e l o n a j e s t

m a z i s t y . D o te g o

k u l i s t e g o w g ł ę b i e n i a p a n e w k i s t a w u b i o d r o w e g o , !««t d o k ł a d n i e d o p a s o

w a n a g ł ó w k a k o ś c i u d o w e j ( r y s . 7 ) .

N a r y s . 8 z a p o m o c 4 \ s t r z a ł e k p o k a z a n o , j a k p r s y p o z y c j i s t o j ą c e j

c a ł y c i ę ż a r tu ł o w i a o p i e r a * i ę n a s i e w a c h b io d r o w y c h .

P r z e r w i e m y c z ę ś ć o p is o w i) Z M k r e S U a n a t O '

a b y pokr&tcc* omó

w ić m e c h a n iz m y p r o c e s ó w r u c h o w y c h , z a c h o d z ą c y c h w s t a w i e b i o d r o

w y m . R o z p a t r z m y p rs sy p a d e lc , g d y z n a j d u j ą c s i ^ «> p o z y c j i s t o j ą c e j p r z « -

c lly la m y o b r ę c z b i o d r o w ą d o p r z o d u łu b d o t y ł u . M e c h a n i z m y r z ą d z ą c e

1 8

K ys. S. M i e d n ic o . l - k o i S ć k r * y -

it'.twci. 3 - l a l o r c k o ś c i i n i e d n i c s -
n o ł, 3>- e r s « b i e i i k o ś c i r n i o d n i-

exiiQ ., 4 -

p r S f t d n i w y r o d e k k o t i -

ci m ictłnlc z n e j , S - g u z y śi<>-

rlKoitiow» - g u z k o ś c i kulsT^D-

'v e j, O - istf m o g a i ^ i k o ś c i k u ł

? - d o l n a g o ł^ ź Uowci

k '! l‘ vowi»i, f ) - g £ i i > a

łcojS.

I I li>n»wi>i, i n • jfiiiijiiia lo n o w n

Iły * . 6. Z ^ y / n ę t r a n a s t r o n a

.•nicdtiicy.

- p a n e w k a s i a w u

biotit^ow ego, 2 - g r a b i e ń k o ś c i
b>Qdro'^*j. 3 - p r z e d n i k o le c
k o u c i in ie d n ic z n c j, 4 - t a l o r z
łco-lci b io d r o w e j,

S — g u z

k u lc

c?.ow>', 6 - d o l n a

k o ś c i

k u ln r o w e j , 7 - d o ln a

k o ś -

: to n o w y )

R y s . 7 . K o ń ć u d o w a . 1 - g ło w a
k o £ c i u d o w » j, 2 - s z y j k a k o ń c i
u d o w « j, 3 - t r z o n k o ć c i u d o w o ],

4 - d o l n a n a s a d a k o ś c i u d o w e j

8 la n o w i^ C « J

s t a w u k o la

n o w e g o

R y s . 8 . N a c i s k w y w io rA n y

p r z e z c i q i a r c i a ł o n a s t a w y
b l o d i ^ w e p p * y p o s y c j i s lo ji^ -
c e j

'1 3

tym r u c h e m

s ic z o 3 < S ln ic i n t » r « » u j ą c e , g d y ż ni©jq bc‘7 .p o ń rcJn i Łwi.v-

z e k z n a p i n a n ie m k r z y ż a . W yiofcni^ni* jo a l ta tw e . p o n ie w a ż pr-zńl^^■<T

o p ia o w Ą ro b im y w c h w ili, g d y m am y j e s z c z e zarej<r»lix)w any w pami<;ci

a n a to m i c z n y o b r a a m ie d n ic y .

W y o b r a ź m y s o b i e o i p r z e p r o w a d z o n ą w p o p r z e k m ied n ic y p r z e z

o b y d w a s t a w y b io d r o w e . R y a. 9 p r z e d s t a w i a poło w i; m ied n ic y i lt;rtiw łO -

vry o d c i n e k k r ę g o a t u p a w id z i a n e o d ś r o d k a . P u n k t ”A" w s k a z u j e m iej

s c e , g d z i e p r z e c h o d z i w a p o m n J a n a o ś . M ie d n ic a z n a jd u je e i^ tu w n o r^

m alnym p o ł o ż e n i u , j a k u c z t o w j e k a w p o z y c j i s t o j ą c e j . W id o c z n a Je s t

wygi<;Ła k u p r z o d o w i I(}dźw iow a c z < ;ś ć k r ę g o s ł u p a i o d c h y l o n a a k o ś t ii e

d o ty łu c z

Ć<£ k r z y ż o w a k r ę g o s ł u p a . T ę ukońn<\ p o z y c j a k o ś c i k r z y ż a

w e j p rz y jn ^ u je r ó w n ie ż o b r ę c z b io d r o w a . > J e « z c z o b a r d z i e j m o ż n a to

u n a o c z n i ć , p r z e p r o w a d z a j t ^ c z g<S«Tłej k r a w ę d z i k o ć c t k r z y ż o w e j, o d ty

łu k u p r z o d o w i, lin i^ o z n a c z o n < \ n a r y s . 9 j a k o "B ", P r z e b i e g a o n o dA-

l«j p r z e z s p o j e n i e ło n o w e , t w o r z ą c z p o z io m e m k<^t 60*^. S tr z a łk i w s k a

z u j ą k i e r u n e k , w jal<im o b r ó c im y miedriic«i w o k ó ł o s i 'W . W ynik te g o

m o ż n a z a o b s e r w o w a ć n a ry « . 1 0 . K o ś ć k r z y ż o w a , a w r a z z niĄ ty ln a

c E ^ ć ć o b r ę c z y b io d r o w e j , o p u ś c i ł a s i ^ w d ó ł, zbliżajA C s i ^ d o p io n u .

R ó w n o c z e ś n i e w ta k im s a m y m »tOpniu, w ja k im o p u ń c d a si<{ ty ln a c z ^ ś ć

o b r ę c z y b io d r o w e j , m u s ia ł a s i ę p o d n i e ś ć Jej c z ę A ć p r z e d n i a .

R o z w a ż m y t e r a z , j a k b ę d z i e w ygl<\dało p r z e c h y l e n i e m ie d n ic y , J e i l i

c z ł o w i e k n ie b i d z i e s i ę z n a j d o w a ł w p o z y c j i s t o j ą c e j , l e c z p rz y jm ie t a

k ą p o z y c j ę , jok<ł p r z y b i e r a j e ź d z i e c w s i o d l e . M ie d n ic a z o s t a n i e o b r ó

c o n a r ó w n ie ż w o k ó ł o s i "A", k t ó r a p r z e c h o d z i p r z e z s t a w y b io d ro w e .

Z m ien ia s i ę j e d n a k r o z k ł a d c ic ;ż a r u j e f d i c a . P o ró w n a jm y r y s . 6 i 11.

W p o z y c j i s t o j i \ c e j c i ę ż a r tu ło w ia o b a r c z a s t a w y b io d ro w e . 2 c h w ilq

p r z y j ę c i a p o z y c j i s i e d z < \c e j c i ę ż a r c i a ł a p r z e m i e s z c z a si«; n a g a ł ę z i e

ko&ci k u ls z o w o - ł o n o w y c h . O b ró t o d b y w a s i ę ró w n ie ż z udzia.tem w s p o m

n i a n y c h k o ś c i .

P o łó ż m y t a r a z d ło ń n a g u z a c h s i e d z e n i o w y c h o d tyłu. o n a s t ę p n i e

p r z e s u ń m y J

u k o s e m d o p r z o d u , p o d o ln e j gał<;zi k o ś c i k u ls z o w c j i

d a l e j - a i d o k o ń c a k o ś c i ło n o w e j. A b y u ła tw ić s o b i o w y c z u w a '\ie b a

d a n y c h k o i c i , p rz y jm ijm y p ó łfiia d . P o z w o li to s p r a w d z i ć u m ie js c o w ie n io

w s p o m n i a n y c h p r z e d chw ilłv k o ś c i . Z a u w a ż m y , ż e s q o n e w y g ię te łu k o

w a to . W c z a s i e r u c h u m ie d n ic y , p r z y w y p r o s t o w y w a n iu s t ę m o ż n a w y -

r a f n i a w y c z u ć r u c h y g u z ó w s i e d z e n i o w y c h o r a z g a ł ę z i e k o ś c i k u l s = o -

w y c h . Z a l e ż n i e Od w z r o s t u d ł u g o ś ć ty c h k o ś c i u c z ł o w i e k a w y n o s i o d

6 d o e cm . Z t o g o m o ż n a w y w n io s k o w a ć . J a k w ie lk ie z n a c z e n i e d la

d o s i a d u j e ź d ź c a m a s p o s ó b o p a r c i a ty c h k o ś c i w aiodlo.

R y s . 9. M ie d n ic a w i d z i a n o z

b o k u p r z y n o rm a trie j p o a y c j i

c i a ł a ( w id o k o d w o w n ^ t r z ) .

1 - S k r s a i ^<L{.v<iov«e, 6 ■ - p r i e d -
ni k o ł e c k o i c l b io d r o w e j , 7 -

s p ó j n i o ło n o w a , a - d o l n a gat<^ż

k u łf ia o w o -ło n o w a , 9 - ^ u z y k u l-

s z o w e , 10 - k o ś ć k r z y ż o w o

R y s , 10. M i e d n i c a p r z e c h y l o n a

d o ty łu w i d z i a n a z b o k u o d
w own<\tr*

!.'yy

i.i*

R y * . 1 1 , R o z l o i e n i e c i ę ż a r u
n a m ie d n ic y p r z y p o z y c j i » ! • -

d z Ą c e j

N o r y s . 5 -> ll wido<i, ź e k o iie i K u ta s o w o -ło n o w e

s ą

luK uw oiu v%

‘ytt<V-

to . W z w ią z k u z tym n ie

o n » n o eeiioj s w e j <ilusO!ic.-i rów nom loiw

n ie p r z y l e g a ć d o s i o d ł a . W m i a r ^ n ae;l)yl«nl« si>t m ie d n ic y d o p r z o d u

o d c i n e k k o ^ c i , k tó r y p r z y l e g a d o sio d Ja , pi*£«4iuweć si<; lx ;d z ic d o p rs o >

d u I o d w r o tn ie . P o rłS w n a jm y to z krz««<etTi n a b i e g u n a c h , g d z i e w s a -

le ż n o b c i .od w y g ię c i a b i e g u n ó w , p r z y p r s o c h y l a n i u d o p r z o d u lu b iti> *.y-

l u c i ę ż a r b<;dzle s i ^ ' p r z e s u w a ) n a c o r a z lo in n y o d c i n e k tu k u u lw o r z o ''

n e g o p r z e z b i e g u n y k r s e a ł a . S i a d z i e w y ł ą c z n i e n a g u z A c h s i e d z e n i o

w y c h , o e i ^ a s i ^ m a k s y m a l n e e d e h y l e n i e m ie d n ic y d o ty łu . P o r ó w n a n i e

z k r z e s ł e m n a b i e g u n a c h m o t o p o m ó c iepaa) z r o z u m i e ć z a l c i n a » < ; p r z e

m i e s z c z a n i a s i ^ p u n k t ó w p o d p a r c i a o d k(^ta n a c h y l e n i a lu to w ia . O c z y

w is t e j e s t , i e r t a l o i y u w x g lq d n i4 r t f i n i c ę d ł u g o ś c i b ie g u n ó w k r z e s ł a i

łu to j k o ^ i łc u ls z o w e « ło n o w y c h (o - fi c m ) . P o c i ą g a to z a c o b ą r ó ż n i e j

w k ą t a c h n a c h y l e n i a . N a l e p y s w r 6 e i ć u w a g ^ n a J e s z c z e J e d n ą r ó ż n i e j

w i d o c z n ą n a r y s . 5, C h o d z i o lo ,

k o i c i k u i s z o w o - ło n o w e n i e s ą

u s t a w i o n a w z g lą d o m s i e b i e ró w m o le g le , l e c z z b i e ż n i e . B a r d z i e j o d d a l o n e

s ą V o k o li c y g u z ó w s i t t d s e n i o w y c h , k u p r z o d o w i z b l i ż a j ą s i ą , b y s i ^

p o łH c z y ó w s p ó j n i ł o n o w e j .

B ie g u n y k r s e s ł a s ą d o s i e b i e ró w n o le g ł e . R ó ż n i c a t a m a s w o j e u z a

s a d n i e n i e : k r z e s t o p o c h y l a s i< ty lk o d o p r& o d u i d o ty tu , m ie d n ic a n a

to m ia s t w y k o n u je b a r d z i e j s k o m p l i k o w a n e r u c h y . P o d c z n « j a z d y k o n n e j

Z u w a g i n a c e l e , ja k im s ł u ż y m i e d n ic a , z w ł a s z c z a p r z y j e ^ d z i e m a n e ż o -

w e j, s p e ł n i a ć m u s i o k r e ś l o n e w y m a g a n ia . R u c h y d o p r z o d u i d o ty tu to

ty lk o n ie k tó r e z w ie lu e l e m e n t ó w ć w i c z e ń u j e ż d ż e n l o w y c h . W y k o n y w a n e

• ą l e i s k ł o n y b o c z n e m i e d n ic y o n a * c a ł e k o m b i n a c j e s M o n ó w i s k r ^

tów . P r o c e s y te d o k o n u j ą

6 1 4

9,0 p o ś r e d n i c t w e m k o ś c i k u l s z o w o - i o n ^

w y c h d z id k i s w e j ł u k o w a t e j b u d o w i* .

Wiązadła stawu biodrowego

z o g r o m n e j l i c z b y w i ą s o d e ł i ć c l ^ g i e n w c h o d z ą c y c h w s k ł a d ko>v-

e t r u k c ji m ie d n ic y i s t a w u b io d r o w e g o w y b ie r z e m y z a l e d w i e J e d n o , a l e o

s z c z e g ó l n y m d l ^ n a s z n a c z e n i u . W ią z a d ło to w z m a c n i a s ta w b io d r o w y

o d p r z o d u . C i ą g n i e * i ^ o n o o d b rz c { ;u p a n e w k i s t a w o w e j w r e jo n io ko<i-

c i m ie d ru c z e j d o s z y j k i k o b c i u d o w e j i n a z y w a s i q lig a m e n tu m ll e o lo r -

tnale ( w i ą z a d ł o b i o d r o w o - u d o w e ) . J e ś l i w d a l s z y c h r o z w a ż a n i a c h u ż y j e

my n a z w y ła c iń s t c te j , t o u c z y n i m y to p e lo , a b y b e z j a k ic h k o l w i e k w ą t-

p l i w o i c i w y k a M Ć , c o m a m y n a inyiU . O m a w ia n e w i ą z a d ł o z r e g u ł y b ^

d z ie m y o k r e i l a ó m ia n e m w i ą z a d ł a s t a w u b io d r o w e g o .

Wy*, 12. WiĄ7.n<jlo e la w u b iod

row ego.

- wi<(zadlo staiv u

b io d p o w * a o . 2 - a k m j ponow U i

s la w u b iodrow ego, 3 - g u z s i e -
d

enlov»<y, « - gatł^ź k o i c i k u l-

R7,owo-(onowaJ.

» p r z e d n i wy

r o s te k k o ś c i m l« d n lce ei, 4 ~ u d o

R y*. l i * . S ta w taio<l(^v/y o4*
p r « i o r i y - p r z y p o z y c ji
c e j. 1 *■ w ią z a d ło alAWU biodrem

wego. 2

- p re e d n J k o la c Końct

b io d ro w « j, 3 > u d o , 4 - s u s kwl-

• z o w y . S -

k o ^ i k u lsx»*

w o -ło n o w « )

✓ y '

; ;

Ry*, 13b. Wlc^zadio a ta w u b io d
row ego napi<(te p o o p u s » c < « n (u

ud«

R y s . 1 3 c . P o e h y te n is m ledrucy

d o p r z o d u z a po m o c

n o p ię l» -

Bo w l^ z a d t a s ta w u b io d ro w e g o

p r z e z d a l s z e o p u s z c z a n i * u d a

Nft ry*. 12 w y ra ź n ie w id a ć ,

w W kna wi<\xad<a uKlodojcj sii; »|ji-

r«ktnl». P r z y p o z y c ji p to n o w sj k o źci udowe}

o n e silnio nBCłi\gtU',-<e.

T o n o r y g in a ln y u k ia d w tó k ie n z e z w a la no p o d n o s s o n io nogi do pntoclu

w |[ 6 r it,‘S d y i w ią z a d ło r o z p r ^ i o ois P « V tym. Wieszadło to ni* p ozw ala

Je d n a k n a p o d n o s z e n i ^ n o g i rytem w

g d y t - Jak w cpom ni«no - w

p o ey efi p io n o w ej w łó k n a w itiz a d ia

s ą

ntaksym alnio naci^Snć^le.

M o ż n a J e d n a k k w « a (io n o w a ć p o w y ż « z e a tw ie rd z a n ia , deweda<)c. >«

c z ło w ie k w p o z y c ji p io n o w ej m oże p r z e c i a i p o d n ie ś ć n o a ę tyłam w g«V-

r^. O w asenii Jest to m o iliw a , l e c z n ie b ^ d z lo to ru cłi w ataw io bio d ro -

w /m . B a d z ie to tylko s h id z e n ia . W k^zadto b lo k u je awym uk ła d em w łókien

ru c h u d a w s ta w ie b io drow ym w p o zy cji s t o j ^ e j c ia ła . JeiiU mimo te

n o g a b i d z i e u n o s z o n a d o tyłu i w

o d b itd s ie Si^ to d*t«;ki lemUi

t e blokujAC w t^ r a d to p r z e c h y l i m ie d n ic <; do p rz o d u , e o umożliwi sam i«-

r* o n y ru c h nogi. A by to s p r a w d z ić , k ła d z ie ei^ r ^ k ł na górnym kolcu

koAel b iodrow ej. O d z i e o n si<} z n a jd u je ? J « s t to tzw . g u z biodrow y. T e n

g u z b io d ro w y " z a c h o w u je si^** s p o k o jn ie p o d c z a s w y s u w a n ia n ogi do

p r s o d u i o p u A » c z a n ia d o p lo n u . O d y J e d n a k n o g a u n o s z o n a b ^ z i e do

tylu, w te d y k o le c b io d ro w y z a c z n i e p r z e s u w a ć s i ę d o p rz o d u . B a d z ie

dow odem , l i rv>ch t e n

je s t

m o tliw y ty lk o w r a z z p r z e c h ^ e m m tedrucy

* pow odu blołcifj^eeg o działarkia w ią z a d ła ata w u b io d ro w eg o . P o w y ż s z y

p r z y k ła d

usuwa wsselkie

wątpliwo&ei d o t y c z ą c e w pływu

ftlawu

biodrow e

g o

na w ap^zalolnodć

r u c h o w ą p o m ię d z y ud em

m ie d n ic ą w k ie ru n k u

o d p lo n u d o tylti.

J e i l ł p r o c o s t e n z o s t a n i e n aM acaln ie p r z e b a d a n y , łatw iej b ę d t i c

z to z u iiu o ć Je g o łlu«troci<; n a r y s . 1 3 a - I 3 c .

J a k ą ro l« o<łgryvra w ią z a d ło s ta w u b io d ro w e g o p o d c z a s ja-rdy kor>-

n e j ł

J u ż w c z e ś n i e j o m a w ialiśm y r u c h m iednicy p r z y p o c h y la n iu jej do

p r z o d u 1 o d c h y la n iu d o tyłu. O d y s ie d iim y , ol>oJ^n<e c z y n a krzewi*,

c z y w s io d le , u d a w y s u n ię te « ą p o d kątem o k o ło 4 0 ^ k u p rzo d o w i. ci<f-

ż a r c i a ła s p o c z y w a n a g u z a c h s i e d z e n io w y c h I w tedy m ie d n ic a z n a jd u

je s l

w p o z y c ji m o k a y m aln eg o o d c h y le n ia d e tyłu. a w ią z a d ło »taw u

b io d ro w e g o w s t a n ie c a łk o w ite g o r o z lu f n ie n ia ( r y s . 1 3 a ) .

JfećU p o d s ta w a , n a k tó r e j sie d z im y , j e s t te g o ro d z a ju , iż c i ę ż a r c i a

ła s p o c z y w a w p ra w d z ie n o g u z a c h s ie d z « n io w y c n , le c z nogi o p u s z c z o *

n e s ą p o o b u s t r o n a c h , n p . k o n ia , w dół, w te d y nie m o ż n a zb liż y ć ud

d o plonu> g d y ż j u ż w c z e ś n i e z a c z y n a d z i a ł a ć b lo k u ją c y p r o c e s w ią z a

dła . P r z y c z y n ą te g o j e s t s k r ^ u d d o w e w n ą trz p rz y sp iraln y m u k ła d z ie

w łó k ie n w ią z a d ła . S t a n t e n z e s ł a ł zltu stro w a/iy n a ry s . 13b. w ią z a d ło

iOi^t

n<itomia«l k u la n o j*d<]£c« i>io ;co«l«lo ia s z c Ł e uoiiexxczoi^e

<ios«al»C7.<ue n i« k o w riol*. T r z e b a Jo p r s e s u n ą ć d a le i, w

I d o tyłu.

Pr»ti»>Ma#. mato o>A«tycEiMr wl<\xadl» n ie po|>uiici nawrot n o J«<len mUlmotc,

<4<<o n o ź o

e p u s z c z o t u ; ty lk o w ted y , g ily wiqzo<Jlo p rz B c » y li o b

fic ie bl«drow<\ d o p r r o d u . I>odsuiw a p o d p a r c i a p r z o s u n l «

z i u t ć y /

• i^ d £ « n i» w y c h rw> gal<;zie k o ^ c i Jculaaow o-lonow ych ( r y s . 1 3 c ) .

w n io s e k . ż « u m ie flsc z e n i« c i ^ 2 a r u i« ź d x c « wylc^cznie

iVA flu c4 ch •io e tte n io w y c ^ uniem ożliw ia o p a » z c s « n i « n&g do p o z y c ji p l ^

now aj i lym s«m ym ni»kio pr^/.yłoż«nie k o ta n d o siodUa. N i»kie p r z y t o i e -

i^lo k o la n bqd tiO m o iln r e ty lk o w tody, g d y p rz « s u n |* n iy e i ( ; i a r d a t a z

Guz<}w ftic d z e n io w y e h no kosici k u is* o w o -ło n o w * .

S K C z e g ó ln ie w c z e i n i e j w y e tijp -jJe d z i a t a n i « w lĄ s a d ta , k ie d y z d a r z a

ł'**. lit }CJ»l OOO wyj«jlkowc> k r ó tk io .

viriązAcll» glow u biodrc7W«go p o now nie mówić b ę d z ie m y p r x y r o s -

\A m arh (»<l lut; zwa^iym d o sia d a m foSelowym.

Mięśnie

M ię ś n ie p o H a d k o w e

O o ty c łirT o s omawiaU^imy k o ć e i. wj<^x«dlo o r a z r u c h y m icdnicy. u d a ,

kf<^o«tupa< «tol

Ja z d y k o n n e j |e s l j e d n a k ru c h . RucK d o p r z o d u . R u

c h y w y k o n y w a n e

p r z y potwocy m ięśn i. DiAtegO zam ierzam >' o m d w ii

k « t« |n o le m lfć ru e , k tó re p r z y j e i d z i * K onnej o d sry w aj4 \ s z c z e g ó l n ą

rol<j.

T rzcb A je n a jp ie rw o p iM Ć , a b y nast<$pnie wyjadnitS mec t u n i k ę ich

d t i o ia n i c . Z a czn ijm y o d o p i« u m ii;ćni pońlA dkow ych. N a r y s u n k u 14 wi

dzim y d u z y Rii^siert p o ś la d k o w y , k tó ry p r z y k r y w a p o w ewn<;trznej Stro

n ie t a l e r z a koAci b io d ro w e j mwły j ń re d n i mi<tsiet^ poAlAdkowv'.

N a ry s . IS d u ż y i ś r e d n i mi<;sień pośU idkovfy z o s t a ł y p r z e d z i e lo n o ,

m a k n a b yio p o k a z a ć zn«udu{f\cy «i«i w g lijbi mlttcieKi mo(y.

W sp o m n ian o p o w y ż e j Irz y mii{£nie prcc^biegajti o d m ie js c a s w e g o

z ac7 .« p ien ia n a t a l e r z u koAci m ie d n ic z n e j d o g ó m e s o z a k o i'ic z e n io k o ć c i

uiiow ej. Mii{ńnie te d zialA ją r o z w ie r o ją c o n a u d a . D w a w i ę k s z e dzia3aj<\

n a ^ cw iiitlrz, n a to m ia st ini<;sień m ały j e s t p rz y w o d z ic ie ie m .

^<ap>nonic d u ż o g o

poK lo d k o w eg o p r z e c i w d z i a ła p r z e c h y l a n iu

Ai>; m iodnlcy d o p rz o d m

-S

14. O uży

p o ś l a d

kowy

R y Ł 19. M ię śn i* p o b ta d k o w e.
1 -

mi<;sie>> pośladicow y,

2 - d u ż y mi<;siori p o ślad k o w y ,
p rz « d z i« lo n y , 4 - k o ś ć udow a,

5 - i u x k u l» x u w y , e - K -2, 7 -

R - 3. 6 - R - 4 , 9 - s ta w kol& now y,

10 -

p o d u d z ie o d zow ni^lrz,

11 ••

p o d u d z ie o d wowr>a<rz

/.■ '-r

I ty s . J7 , S c łio n io ly c z n y o b r a s

mi^Kni u d a

p o d u d s ia . 1 - M-l,

2 - R-2, 3 - R-3, i . 51-4, 5 -

ły d k i. 6 - m łę ir.ie p ro * ,

towiilkt p o d u d z ia , 7 - k o ś c i pod
u d z i a , 6 - kosić u d ow a, 9 - j;law
b io d ro w y , l O - g u z k u ls z o u y ,

1 1 - d o t n a gałĄ« k o ś c i k u iiizo -

Yiro-lonowej, 12 - przedr^i koloc

k o iic l b io d ro w ej

R yŁ. 1 6 . M i ^ s i o ń p r z 6 d n i « j

c z ^ k c i u d a . i - s a r t o r i u s - R - 1 .

2 - p r z y w o d z i c l o l e . 3 - a p ó j n i a ^
io n o w a , 4 - p r z ® d n i e romi<; k o ś

c i n i ie d n i c z n o j , 5 - s t a w k o łatk o -

2 £

Mięśnie uda i łydki

lic z b y

u d a eajmi«my sit; no r a z i « ty lk o tymi, M drc

■ I |iutrMcljn« d o ja zO y ltonr>c». S<\ lo c z t e r y mi<{4nie, którym i mucimy

s i c ftzc stfsó ło w c. N is r>al*;ty o b a w ia ć cii; n a z w ła c łrtstu c ft. U ty j* -

ir.y iert tylko J« d n o razo w o . P o tem ok reślai^ Je b ę d z ie m y m ianem " i « i d t i e e

kicli mi<;4ni uda** i sa « to s u ;e m y ay m b o tic zn o aK róty: R ~ l, R -2 , R-3, R-4.

9<y«, 16 p r z e d s ta w ia m ię sie ń p rz e d n io j c z ^ A c i u d a « n a z w ie S arto*

riŁiS

n a j d h i i s z y u d a ) ( i ł - l ) . M ię s ie ń to n j e s l p r z y c z e p i o n y «

p rz o d u d o g ó m o e o k o lc a k o ć c i biodrew ftj j c l q s n i e 6 i^ sp ira sn io po

pi'

C<Iiti«| e tr a n ia u d a , k o ń c z ą c si<{ t a w«wnQtrsrv«) stror>i» p o d u d a ia ,

p o n ii« j koinna, n a g r z e b ie n iu p is z c M lii

Nft tyin«j s tr o n ie u d o ( l y a . IS ) w id ać m t^eiort o n a z w ie S em iten d i-

i-r>Buc (nii«;aiań p ó tó c ic g n is ty ) ( R -

) ©raa Riiqai«i^ Samimoml>r'anelosus

(f!il

Si«ri pńH »onlaxty) ( R - 3 ) . Ol>ydwa le m i^tfntc r ^ s p o e s y n a jĄ

* 1 4

n a

t^-łno) eK<;Aci o b r ę c z y b iodrow oj, p r i y s u s a c h k u l* « o w y c h

p rz e c h o d s < t

r>o wtfwiM^trznoj a tro n ie u d o w d

ł, k o r t c i ą c •»<: p o n l i e j s ta w u k o la n o -

wcBOi ob o k R - l. B ic e p s (m iqstoA dwugłowy} (R » 4 ) r o z p o c z y n a »i<{ p o -

dobni« Jak M«3 i R -3 prssy g u s a c h k u U z o w y c h . j» < ln « k i« p r« « c h e d z > na

j-.trons' scwnęlrziw:^ p o d u d z ia , b y tom zoko>k:zy<! c i ^ rta

s trz a łk i.

Siśiato znam y j u i in t«resuj< icy n a s u k ła d m ię ś n i, z a a ta rta w m y s K ,

cO n o ś n a zn ic h p o m o c ą o s i(^ n c |£ , W s z y s tk i* ork« p o w o d u jii x e ln a n t*

nóSi ti. podci<vKAM p o d u d z ia d o tyłu, w g ó r ^ , 4 o u d a . I n a c z a j nidw i^c,

rr?*żrka d z ic k i nim z g i n a ć n o g ^ w s ta w ie k o la n o w y m .

R -1 . R -2. n - 3 mog<) p r £ c z te g o s k r ^ a ć p o d u d z i a w s ta w ie k o la n o -

w y n d o w e w n ^ r z . n ato m ia st R -* - n a zewTM|łrz. N<ala,iy z a z n a c z y ć , ż*

raina s k r a c a n i a p o d u d s t a w k ie ru n k u n a z9w n«|trx o d le g o u d o m o ż *

p o z o s la w a ć n k r< ^ o rw d o w aw ri^trz.

R -1 . R -2. n - 3 s q p r z y c z « p iu n e o b o k g u z ó w s i a d z a n lo w y c h , m o g ą

iviCc o t ł n i t a i p f z ó d m ied n ic y t w s p ó łd z ia ła ć p r z y p r z e c h y l a n iu a t jr ę c z y

t«iOdrowi:>j rto tylu.

W z w ią z k u z tym, Ze m tęsleA R ' l j e s t p r z y c z e p i o n y z p r z o d u do

w yrat^tka koKC( m iodrtlcznc), moŁe ± c iq g a d c x ^ £ o b r ę c z y b io d -

rr^-«j w d ó t t w sp iS id ziałać p r z y p r z e c łiy la n lu m iedrttey d o p rz o d u .

P o tym s z c z e g ó ło w y m o p is ie z o k r e s u d z i a ł a n i a m «;£nl u d a o a l e i y

r a z ] o s z c z e p rz y p o m n ie ć , j a k w iolorAkie z. p u n k tu w id z e n ia a n a to m ic z

n e g o a.^ ra o iliw o ć c i d z i a ła n i a ty c h s to s u n k o w o c i e n k ic h i d łu g ic h m i^ in i.

S ą o n e p r z y c z e p i o n e d o p rz e d n ie j b ^ d i ty ln e j c z < 4 c i m ied n ic y , o m i|a )

( c o ie a t tu c h a m k t e r y s t y c z n e ) s ta w b io d ro w y , p r f a c h o d c ą o b o k k o ^ i

u 4 a i «tAwu ie o la n o iv * g o . sla n o w i^ ^ c b « - z p o A m ln ie pot<4C£«n»tr pon'.;vtt»y

Ot>r4 C»A biocirow<\ i o b y d w o m o p o d u d z ia m i (ry m . 1 7 ) .

Co m o ż e z d « l* la £ io ż d z io c x a ic h pomoc<\7 X«l»zrH« o

f.otraeoi.-/

« tw «rz

iit o n a m otUw oAć p o r u » z « n t* s i ^ rsz ^ m , od<tzlel>M«. n l« z a i« t n ic

«<1 s ie b ie , przcct-wrko s o b i e o r a z wy>conyw»nl* w a z e tk ic h kom binacji n>>

chO’V<ych m ie d n ic y I p o d u d z i. A w i^ c u m o ż liw ia ją w s s y a t k o to , c o p o -

tr c e b n * j e s t j«ź<t£cow i d o u j e i d Ł a n i a . J o ^ z i e c m o ż e prśyci<)S«v(ć jo d n ^

lub obydw ie ły d k i d o b o k ó w k o n ia . M o±e l e i s k r ^ o ć

w s ta w ie k o -

lattowym. b a z zm U m y p o ło ż e n ia tMta, m o i « z a s t o s o w a ć oddK iatyw artle

iydkanu n i e s a ł e ż n i e o d p o z y c j i m iednicy, k tó ra p r z e c i e ż w c z a s i e Jazdy

n a kon iu &iat* je e t vr r u c h u . J« ń li J e ź d z ie c n ie używra w d a n e j chw ili

ty d « k , m o£« d o w o ln ie z m ie n ia ć p o z y c j ą m iedfucy. p r z e c h y la j< ^ |>\ do

p n o d u liib odchyl<^i\c d o ty łu , a l b o n a iMki. M o i e ró w nież wyłconywad

W«s«]ieiego r o d z a ju r u c h y , k tó r e p o w ią z a n e a ą z o s k r ^ e m m iednicy.

Z a k re ft « a y n n o i c i ( r u c h ó w ) , ja k l« t e n «««pó> m ię śn i jo ź d s i^ e k lc h

j e s t w s t a n ie w y k o n y w a ć , m o± na p o p r o s tu o k r e ś l i ć ja k o w ro d z o n y d«>r

j « i d i c a .

P r z y p a trz m y s l ^ J e s z c z e r y s . 16. P o n iż e j R -1 od s tro n y w e w n ą trz -

n s j u d a w idać srv ip « n>ię»ni p r z y w o d z ą c y c h . Wyra*t<k)<t o n « z o 6lo»«iko-

vfo s ie ro lć ie j b a z y z a c z e p i e n i a p r z y d o ln y c h g a ł ę z i a c h k o ś c i kui&zowo*

-to n o w y c h , a p o n a d to p r z y r o ś n ii jt e *v\ rów nie s z e r o k o d o irz a ro i k o » ei

udow e] ( r y s .

I B ) ,

N a le p y z w ró c ić u w a g ę f\a g r u b e ,

b e z p o ś r e d

nie p o łĄ e i« n l« p o m ię d z y m ie d n ic y ( udem w - o d r ó ż n ie n iu od pot<^c««niA

cienkim i mię<nlami je ź d z ie c k im i iniedrUcy z p o d u d z ie m ( r y s . I.?).

W p rz e c iw ie ń s tw ie d o po zw lerajĄ ceg o dzl& lanla m i ^ n l p o il a d k o -

w y eh a d d u k te r y s q m i^ tn la m i przyw odzłtcyfni i z a Ich p r z y c z y n ą o s i ą -

s ls Silny p r z y t e g u d d o sio d ło . R ó w n o c z e ś n ie Je d n a k Linieruehaniia-

j<^ e n » miedt%lc<;i g d y ż n ie ty lk o h am ują. I»cx n a w a t e a łk o w ie ie blOkujA

ru 6 h o b r y e z y b io d ro w ej.

W spom inam y o te j g r u p i e mi<;ini d la te g o , ż e o d g r y w a o n o w paw -

nym sto p n iu p o d w ó jn ą rolę. J e ź d i c y - s k o c z k o w i e o b t j ć ć si<; bcv nich

n ie

w s ta n ie . O la u } » ż d t a c z a u ż y c i e ic h p r z e c z y s a s n d u n Jflzuy

u jś id ic rU o w e J ,

c a iy m n a c i s k ie m p r z e s t r z e c m usim y p r z e d ic h u ż y w a -

r\lem. O ieh salcodllw ym w p ły w ie j e s z c z e n ie je d n o k ro tn ie btgdsje mowa.

N azwiem y je " p r z y w o d z ic ie laml”.

d o t y c h c z a s o w y c h r o z w a ż a ń w y n ik a w n io se k , ż e je ź d z ie c k i e mi^ń-

n!e ud R-1 - R -4 p o w o d u ją r u c h y p o d u d z ia . P o d o b n ie d c la ia ji\ n i ł « j po>

ło ż o n e mi«£nle p o d u d z i a n a a to p ^ o r a z p a lc e stó p .

U ys. 13. P rz y w o d z ić i« l. 1 - u d o .

2 - J^aląż k o d c l k u ls s o w o - to n o

w ej, J - p rz y w o d z ic ie !, 4 - slo w
t>łOdrowy, 5 - p rz e d n i k o le c k o » -

bio d ro w ej

Ry*. 19. 1 - mi<tśnio p ro s to w n i

ki p o d u d z ia , 2 - k o ś ć p is z e so
lo w a

K ys. 20. P o d u d z ie , l - mi<;śrtie

tydki, 2 - Ł taw k olanow y, 3 -

k o ń ć u d o w a , 4 - sin w sk o k o w y ,

5 - p ię ta , 6 - mic;«ni? p ro sto w n i
ki p o d u d z ia

K« s t r o n ie p r z « d n i » j p o d u d z iu ( r y ^ >9) zrt«jdu><( ««; m><(Aiuc

Iownikii podct<^oJ<vc« (>»lco

»tóp w

c o

•(«!«:>• do>e U w. obci<\j;-

A- £ at«m u m ię ś n ie n ie lo p o w o d tq e w łA ^ciw ^ pozycj<; aio p y

lĄCznie z obci<iSni<itA p l ^ 4 w C

&ste Jazd y k o n n e j.

W ty ln e j c z ę ś c i p o d u d z ia z n a jd u ją %ią m ię ś n ie zgina)<^ce iy d e k .

S k ła d a ją Alą o n e

p e w n e j lic z b y p o je d y n c z y c h im^Ani, «l« z«jmtenty

«i< tylico je d n y m z n ic h (m i4;sieii b r z u c h a t y ły d k i) G A « lro c n

m«,i». N a

z y w a ć g o b o d z ie m y p o p r o s tu m i ę ^ e n ły d k i. Mii^eieA le n p r z y c z e p i o n y

je a l z je d n e j s t r o n y d o d o ln e j n a s a d y Icoźci u d o w e j. prz«t>teg« p r z o z

s ta w k o la n o w y , p o d u d z i e , s t a w sicokow y i p r z y r a s t a d o g u z a koiici p ię

tow ej. T e n u k ła d m o ^ n a b y pOrównńt5 z O p isan y m u p r z e d n io uk tad em

m i ^ n i j e f d z ie c i c ic h u d . G a s t r o c n e m u s p o w o d u je , ż e m ię śn ie ły d e k . na>

p in a j^ c Ai^, tw a rd n ie lA

tut

n a pocz«(lku z g i n a n ia n o g i w k o la n ie p rz y

o b n U o n e i p i a c i e . P r a y o b a w ia n iu s t o s o w a n ia ły d e k zm w eseni ł>«dzi»my

p o w ró c ić d o t y c h z«B«dnietS.

Mięśnie brzucha

S poA ród tn l^ śn l b r z u s z n y c h s p e c ja ln ie in te r e « u j

n a s m i^£ni« p rzed *

niej i c i a n y b r;c u c h a . T w o r z ą o n e kUka w arstw , u k ła d a ją c s t f sy m e try c z

n ie p o o b u s t r o n a c h . M usim y zainteresowa<£ s i ^ tr z e m a mi<tiniami p r z e d

niej iielany b r z u c h a .

Na r y s . 2 ] wjda<! m ię sie ń

ukosiiTy

b r z u c h a , kU$ry p r z y c z e p i o n y je s t

o d

S trony e e w n v 'lrz n « j d o

ż e b n r

c i u ^ m e

uicotinie d o

p r z o d u w

d<>ł,

by drug:tn sw ym k o ń c e m p r z y c s e p i ć s i ę do g r z e b i e n in k o ^ c l m iedfiiez-

neJi w z g lę d n ie , b y w p o ś r o d k u b r z u c h o p r z e j ś ć d o linii b ia łaj. W c»>(ilei

p rz y ś r o d k o w e j ml<;sień p r o s ty b rz u c łiń jc»i p r z y c e o p i o u y w e k alin y ś r o d

k a d o ln e g o s k r a j u kla tk i p ie rs io w e j i ci<^nio si«; w d ó ł d o pr^edl^iej

c s^ A c l koAcI to n o w e j p r z e c h o d z ą c w wieszadło pach w in o w « , Z adaniem

ły c h m i^ in i j e s t s t w o r z e n ie p u n c e r z a o c h r o n n e g o d la Jamy b r z u s z n e j,

K a le ż y cw rO cić uwag<i

n a

ptyi<; s k ł a d a j ą c ą s i ^ z kilku w a rs tw m ięśni

u ło ż o n y c h w e d tu g o r y g in a ln e g o

w z o r u . M i ę k n ie

t e n a c ią g n ię te s ą

po>

m ięd zy d o ln ą k r a w ę d z i ą k la tk i p ie rs io w e j i p r z e d n i ą c z ę ś c i ą o b r ę c z y

b iodrow ej. M a ją o n e s z c z e g ó l n e z n a c z e n i e d la ru c h ó w o b u ty c h c z y ś c i

tułow ia. N a r a s i e p o p r z e s ta n i e m y n a tej w z m ia n c e , by w c z ę i c i d ru g iej

tej k s i ą i k i , p r « y om aw ianiu z a k r e s ó w c z y n n o ś c i p o s z c z e g ó l n y c h mięMni,

p o w ró c ić d o te g o ,

3 0

R y s. 21. P r z e d n i a e l r o n a lu lp -

w in. i ■> klatlcA p ie r s i o w o , S -

mU;aloń z» w n « ;tren y s k o ś n y

b r a u d h a . 3 - ke)J*e p r* * d n f k o ś -

ę i bi6drovv«j, 4 - g r z e b i e ń k o ^
c i b io d ro w e j, S - » p o Je n io t o i io -

F iys. 2 2 , M i« ;$ n lć l u ł o w l a - p r s ó d .

1 - k la tk a

p łe » -s io w a , 2 -

s k o i n y b r z u c h a -

pra.#d»iel<»ny.

« » -

w n ^ r z n y * k o ń n y brzucln& . 4 -
m i ^ i n i e z ^ w n ^ t r a n y i v.-*w nąłr*-

n>' • k P Ź n y b r z u c h a - rozch y ło rt® ,

5 - m i ę s i e ń p r o s t y b r z u c h a , 6 -

s p o j « n l« ła n o w a . 7 -f irz « » b J # ń
k o i c l b io d r o w e j

n 'r> y.

R y s . 2 3 . M l<|4ni« g r z b i e tu . 1 -

p o w i« r z c h o w n » g r.tb i« «

tUi 3 -

8)<;bokic g r z b i e

tu ( p o u s u n it^ c iu

p o

w ie p » e h o w n y ę h )

Mięśnie grzbietu

P o z o s t a ł y j a s z c z e d o o m ó w ie n ia

£ r z b i c t u . tV ieraehri(o w.i.--

ełw a s.z«roldcK m ię ś n i g r z b i s t u ( r y e . 2 3 ) p o k a z u j e ukł<^d wlóiciort rt>;:-

c h o d z ^ y c h a l ę w r ó ż n y c h k ią r u n k a c h . P o n iż s i

P ° o b u 6lron{i"ii

k r ę g o s łu p a , b i e g n ą z £ Ó ty n o d ó ł g l^ b o k io zw o je miijńrii. k tó ro tnftjfj

d u l e z n a c z e n i e f u n k c jo n a ln o i &łużĄ w z m o c n io n iu kręs'>^tupA>

p ie r s io w e j i m ie d n ic y . N a z w ie m y je o g ó ln y m mianom : mi-^śnie grroie'.!*.

Teoria jazdy konnej

a anatomia człowieka

D osiad je źd źca o trzech punktach podparcia

w p r h c y W. M u e s e le r & c z y t a m y o d o s i a d z i e j e ź d ź c a : “T u łó w z n a j

d u j e s i ą

p o z y c j i p i o n o w e j i s p o c z y w a n a o b u k o ś c i a c h s i e d z e n i o

w y c h i n a k r o c z u , a w ię c n a t r z e c h p u n k t a c h p o d p a r c i a " . K o ś c i s i e

d z e n i o w e 1 k r o c z e t o doi»ć o g ó l n i k o w e o k r e ś l e n i e , n i e p o d a j ą c e k o n k r e t

n e j l o k a l i z a c ji . C z y ż b y p o d poj«»ctefn k o ć c i s i e d z e n i o w y c h ro z u m ia n o

g u z y k u l s z o w e , a o k r e ś l e n i e " k r o r . z e " m iało o z n a c z a ć k o ś c i k u i s z o w o -

- ł o n o w e ?

Je ć U j e s z c z e r a z p r z e r z u c i m y k a r tk i te j k s i ą ż k i , to dojd^ic-my do

w n i o s k u , ż e n ie m o ż e b y ć t r z e c h p u n k t ó w p o d p a r c i a . S i e d z e n i e n a

d w ó c h g U z a c h s i e d z e n i o w y c h i r ó w n o c z e ś n i e n a t r z e c i m k o ś c i s t y m p u n

k c i e p o d p a r c i a z p r z o d u , n a k o ś c i ło n o w e j, j e s t a n a t o m i c z n i e n iem o żli

w e . Możefmy s i e d z i e ć n a o g r a n i c z o n y m o d c i n k u ł u k u gał<;zi ko«ici kuU

s z o w o - ł o n o w y c h . P r z y p o c h y l a n i u m ie d n ic y d o p r z o d u o d c i n e k p o d p a r

c i a o d p o w ie d n i o s i ę p r z e s u w u d o p r z o d u . T o n a c h y l e n i e m ie d n ic y j e s t

p o t r z e b n a , j a k z o b a c z y m y , p r z y n a p i n a n i u k r z y ż a i t r z e b a to u m ie ć w y

k o n a ć z r ó ż n y m n a s i l e n i e m d o p r z o d u lu b d o tyłu. P r z y d o s i a d z i e o p a r

ty m n a t r z e c h p u n k t a c h p o d p a r c i a n i e b y ł o b y to m o ż liw e .

N a l e ż y s t w i e r d z i ć , i ż o b r ę c z b i o d r o w a j e ź d ź c a z n a j d u j e s i ę w c i ą g

łym r u c h u , t a k d łu g o , j a k d t u g o p o r u s z a s i ^ k o ń . W s z y s t k i e r u c h y m ied

n i c y je ź d j£ c a o d b y w a j ą s i ę d z i d k i g a ł ę z i o m k o ś c i k u ls z o w o - ł o n o w y c h ,

k t ó r e d la i e ź d ź c a s ą ty m s a m y m , c o p a l c e s t ó p d l a t a n c e r k i .

P i e c h u r m o ż e o p i e r a ć s i ę n a c a ł e j s t o p i e , p o d c z a s g d y t a n c e r k a

p o d c z a s IBWych s p e c y f i c z n y c h ć w i c z e ń t a ń c z y n a k o n i u s z k a c h p a lc ó w .

J e ź d z i e c , j a d ą c w t e r e n i e , m o ż e u ż y w a ć c a ł e j s z e r o k o ś c i s w e g o

s i e d z e n i a , n a to m i a s t j e ź d z i e c u j c ż d ż e n i o w y d l a w y k o n a n i a p ro g r a m u

c z w o r o b o k u m u si u m i e ś c i ć s w ó j tu łó w n a g a ł ę z i a c h k o ś c i k u i s z o w o ^ o n o -

w y c h .

Napinanie k rzyża

W s z y s t k i e s z k o ł y j a z d y k o n n e j w y s u w a j ą z a g a d n i e n i e n iip in o n ia

k r z y ż a ja k o p i e r w s z o r z ę d n e j w a g i. J e s t to o d d z i a ł y w a n i e d o l e g o s to p -

: ..I

k.-iżrte jiu fito ^ o w a n te p o n to n y i».-Ktlv.ivł;!ci«-h io * l o d lo»

^ a p ir ta o if f U r x y x a KlOAujc #i<j p<‘z y ru R a n n iii. p r z y p u iiR d a c h i p 6 l -

par.xl>K:lt o r a a - w c d li ig M u e s e i c r a - " b y w p r s e r ó ^ r t y c h s y t u a c j a c h m O i-

•ia Ł'>yła z e s p o l i ć ai<; z k o n ie m , p r z y k l o i ć d o b iiid ła . w i> |r/.y ć

d o rw-

i.iiii IconiA**.

i< o u ie c z n o A ć o ifclstn b /w A n ia k r z y ż e m i j c s o z n a c z e n i e n i« s<\ p r z e z

■fik o c o t:woi»t«MW\vane. >vAtomiael w y k o n a n i e lo g o , A

bardsEiAj

\v> -u;:zeni9 I i a p o ly k a d u £ e tr u d n o K c i i nigdxj6- m e m t i y n f d o s z u k a ć sK>

dtinwitrdsti «>o py ta in ie : J o k si<^ lo ro b i?

J e ^ l i m u w a o " n a p i n a f i łu kr^cy-

ż a " , to n a p o d s t a w i e n a s z y c h a n a -

lo m ic z m y c h r o z w a ż a ń t r z e b a p r z y -

iajć, ż e u b y w a ją c : o k r e ś l e n i a " k r z y ż ”,

ntam y n a mysili H oiić k r ^ y i o w t y W io -

^ iBOdssim y »i<j

M u e e e l e r o m . W y

, . )

y -f.

n i k a to r ó w n i e ż z prxedA lA W ionej

■ ______ przox niBgo Ilustracji poka*ujłtceJ

k rc g o » > u p w r a z 2 m i e d n i c n a kt<S-

> iy ^ J->. " N a p i n a n i e k r « y i « "

'■*> » “

^-l)

t , . w o d lu g W, M u « S « lo i'a , b - n a -

w u j ę c i u z b o k u o K r e ś l a o n m e c h a -

pin.nnie k r z y ż a p r » , « z a o n g a i o -

k r ^ y i o w o j . Z g a -

w or.te m tc a n i b r z u c h a p r * y w y -

i>ro.^towaaym k r i ; g o s t u p i r

d * « a i ^ ‘o

n a s z y m w y w o d * m , j a k

w id a ć to n a iy » . 9 i 10.

;->od i l u s t r a c j ą w k > iq j!c e u M u e s e l e r a n a p i s a n o ; P r z y " n a p m a n iu

ki-r.yK.-i" w yA uw a s i ę dolina c z < ; ś ć k r ę g o s ł u p a d o pr%o<Ui (w iy iz k ko^ci< i

ki-łv-Kow.v k t ó r a tw o r z y poli^nzonii* kr<tgOi>tupa k m io fio ic tt). l i ó w n o c i o ź -

!(• m icciotca / o s t a j e v ty łu ol>n>^ona, a * p r z o d u poO nio*iorw u K ó w m e *

■■ ty ir fi.łj K g a d e a n iy , p o c h y l e n i e m ie d n ic y s o s ł a t o b ow iem p o d o b n ie o p i -

r a s .

IV oi-liiiedloniu (lA w y k o n y w a j łi a le j c z y n n o ś c i , M u t - s c l f r p is a i: " P r ? .y -

• ,,ę.'S:>i« ki-r.y^a mo&o i>y<i w p i e r v r s s e j g o d z i n i e a o r ó w n o la iw e , J a k i

d o u’y'><oriania, la k

p o z o s t a n i e i pó-i^niej^ U m i> ;vnienie k r z y i a

ii.t! v iy r'''Wiiiciii z r ó ż n y m n a s i le n i o m n a p l n a ii , tak- ja k k o i d y in n y m ię -

!*-ł.T.. l'iv ,y ftto s o w a n iu p o m o c y jc ż d S ie c łc iu h a g o d m o

p o t r z e b ą n o i o i y

iiiiiio; lut) w iQ cei a n g a i to w n u d z i a ta i ii * K r iy ż o m . W o i n a i-ówntwz n a p i n a ć

i<r/.yż, Vvy zaptii.tiec p r z e s u w a n i u »i<{ s i e d z e n i a d o hyhj, m o ż n a tc ii k r z y ż

■

Ji?dnaM:ćc n ie cłiOfJzi O r ó ż n o r o d n o odd*inl^'W ćinio“.

C z y w ia d o m o lorA:Ł, j&K

t o w y lc o n a ć ? W i^tpJiwe. N a j

w y ż e j m o ż n a s ii; d o m y & la ć ,

c o to b i4 . N a l e ż y iioirtyTwruć

umi<tś'ni«n>* Icrzyżau C z y t a

jcie kai<vtlc<t M t i « s o l e r a ta m

i z p o w ro te m , n i e z n e u d z i e -

my w n ie j i a d n y c h w a k a -

z ó w « k , A ni u M u o s e l e r a ,

a n i t e ż "w i n n y c h t e g o r o

d z a j u p o d r ó ż n i k a c h j « x -

d z iftc k ie J t n i« m o t n a s i ę t o

g o d o w ie d z i e ć . G d z i e o w o

n i e s ł y c h a n i e w a ż n e u m i ę ^

n i« n i« Alę z n a j d u j« ? O kt<S>

r e m ię d ^ le t u c h o d z i ?

W a n a t o m i c z n e j cK>{ńei

n a s z e j k si< |ż k i o m aw iatiw m y

m i ę ś n i e ; p o jta d K d w , Md i

p o d u d s i , b r z u c h a i grzb>eivi.

N ie p is a li ś m y n a t o m ia s t n ic

o u m i ^ ip i e n iu k r z y ż a . N i«

d la te g o , ż e

p o m n ie liś m y .

N ie p i a a li itn y , g d y i t a k i e

m i ^ i n i e w o g ó l e n i e i s t n i e

ją . M o ż e w ydaw a<i s i ę to

d z iw n e . J e d n a k z a n a to m i

c z n e g o p u n k tu w i d z e n i a j« c t

to p e w n ik , k t ó r e g o p o d w a

ż y ć s i « n ie d a .

S tw i e r d z e n i e t e g o fa k tu

n ie M ia tw ia a p r a w y . N ie

d a j* o d p o w ie d z i n a p y ta n ie :

W ja k i s p o s ó b o d b y w a si<;

n a p i n a n ie k r z y ż a ? J e ś l i n ie

m a u m i^ « n ie n ia k r z y ż a to

p r :s o c ie ż m u»i iu l n ie ć In n e ,

klói'* b y to w y k o n y w a ło ?

R y s . 2 5 . R o z lu ź n i o n y k r ^ y ż w
k łu s ie r o b o c z y m

R y s . 2 6 . N o p u jly k r r y ż p r y y

p r z e c h o d z e n i u d o kJu eo p o -
li r a d n i e g o

R y s . S7. S iln ie n a p i ę ty kricy s
p r z y w y k o n y w a n iu pełiie) p o
r a d y z k t u s a p o itro d n ia ę io

tYspomliialiiiiny J u i , ż c k o i ć k rz y ż o w a n o l c i y d o xanil<nl«;ttfgQ p ie r -

)vclenlo. j»ki tw o rz y o b r ę c z b iodrow a, i ż * k o iić krzysbowA m ożo •!<;

p e r u s t a d ;yłko w tedy, g d y z o s ta n ie w p ra w io n a w ru c li c a ł a o b r ę c z bio>

di^owa. P o n ia w s ż z a a d s a n r / siq z M u

»eSerein, i 9 p r z y n a p in a n iu k r z y -

iA tthodzl e o d e h y l« n l» m iednicy d o tyłu, m usim y p o s z u k a ć ini<;ćni, Mu

ra b y to dieialanie w ykonaty.

nimi mi(;&ni« bi-zueho! MlqAni« p r z e d

nie) ile la n y b rz u c h a !

N a tu ra ln ie , nie J» st iatw o u zm y sło w ić s o b io , i o n a l« ż y uaktywniiS

<nli,'^n:0 b r z u c h a b prxodU i ałjy * tylu n a p in n ó k r z y i . N aw ot to k a r z m e

d y c y n y mo*o d o jtij do laki«J konk lu z ji d o p ie r o w te d y , g d y do k ltid n ic

p rzoB tudiuj» p rz e b ie t) p r o c e s ó w ru c h o w y c h . T ym w i ę k s z a w ięc c h w o ła

Miłoneltti-owi, w sp a n ia ie m u |« id ź c o w i i in s tru k lo ro w i, k tó ry dzii;ki sw om u

niOpi'X»i;ii;tn«niu w y c s u e iu je id z ie c k io m u w y k o o c y p o w o i praw idłow o ów

p r o c e s ru ch o w y , c^lociA i n a s k u t e k b r a k u w ta d o m o ic i a n a to m ic z n y c h

nio potrafił wyjjiAnid, w Jaki s p o s ó b w y k o n a ć te n nach m iednicy.

1'owtórBmy ratt J e s z c z e : n a p in a n ie k r:cy ża j e s t d z ia ła n ie m n ie napi>

i>nj<^cym, lo c x pOchy)«j<^cym, a m ianow icie k o » ć k rz y ż o w o z o s ta n ie o d -

c lty io n o <10 tylu, g d y O b n jce b io d ro w a

któr.-^ k o » ć k n y t o w a j e s t n o

s ta le p o u c z o n a ) ^ o s ło n ie z p rz o d u podcl<mrtK'to w gór<{ « a p o m o c ą

nii<;śni p r z e d n ie j lic ia n y b rz u c lv t. JeMli b<}d»iemy n a p i n a ć r4^wnomtemi*

i r ó u m o rz e p n ie mi^Knio b r z u c h a p o obM S tr o n a c h , w te d y o d c ią g n ie m y w

flir<t p r z e d n i ą połow<: o b r t ^ z y b io d ro w e j, c o s p o w o d u je w n a s tę p s tw ie

nbi^K cm c je j tyine) potow y. T a k i p r o c e s odł>ywa S i^ p r z y w y k o n y w an iu

p a r a d y .

JeiUi b o d z ie m y n a p i n a ć mi^Anie b r z u c h a ty lk o z Jedne) s tr o n y i d£ia>

Innie p r o s te g o mi^Anta b r z u c h a b i d z i e d o tn in o w a ło , to sp o w o d u je m y w

efel«cie p o c h y le n ie o b r a z y b io d ra w e i w bot<.

Im w i^ c ó j anga±ow<M- bi^dsciomy w ew n< ;trzny s k o » n y m i^siert br>:ucha,

tym iHknlzicJ p o c h y l a ć » i^ b « d s i e w b o k o b r ę c z b io d ro w o . a to w a r* y -

AZ>i: Icmu b<;dzif> d o d a tk o w y a k lo n d o p rx o d u lut> d o tyłu. in a c z e j

WM^: o d n o ś n a s t r o n a o b r ę c * y b io d ro w e j n ie ty lk o p rz e c ^ ty la Si^ w bok.

l e c z rd w n eczo H n ie p o d c u ig a n a z o s t a j e d o p r z o d u . P o n ie w a ż o b r ę c z

tjiodrow a Rinnowi s z ty w n y , z w a rty pienitcieiS p o lsz c z o n y c h z e s o b q n a

•ta le elem entów , jid y połow a o b r ę c * y W o d ro w e i u n o s i s K * Jednej s t r o

n y i w ykuw a d o p r z o d u , to d r u g a p o ło w a ol>r<;czy w tym c z a s i e m u s i

si<> o b n iż a ć i c o fa ć d o tyhi.

P o d o b n e

p r a c e c y r u c h o w e O d b y w a ją s i ^

j e ź d ź c a

n a Iceniu

p o d -

<tz«3 ia s d y n a k rz y w iz n a c h i K a k rc ta c h 01^2 p r z y

w y k o n y w a n iu C h o d ó w

\»oc znycłi.

P o w ró ćm y

d o tc su (ik i Mu(>Rclerti, wodlui! k«ir* g o |>i/.v t>'--

c h y la n lu inipUnicy d o ln a c x q ń ć (oHtgosiupo pritcauw.-ł «ii; iio (>fxo-\-..

U uatruje o n s w o j« wyVfOdy n a ry». 2 «n grułjJ^ Blrzał>«^ »kidru\vo>i/> po

p rz « c x n le n a w y a o k o i c i lę d źw i, po K o zu jąc k ie r u n e k pucho.

S tw ie rd z iliśm y J u i , i * p r z y o d c h y la n iu m ie d n ic y d o tytw Itjdźwiowj,-

o d c in e k k r ę g o s łu p a z a t r a c a a w e wygi<;ci« ku p rz o d o w i i z b liło »i>.' do

p io n u ( ry s . 2 4 b ) . R u c h k rę g ó w l^d£wiowyck> p r

«no » i Si<; n a k n;gi

p ie rsio w e n a s k u t e k te g o , ż e p r z » z z a a n g a ż o w a n ie uroi<;inienia g rz b ie

tu ró z c l

gaj(v s i ę k r ^ i p ie r s io w e , w w y n ik u c z e g o , z m n ie js z a s i ę w y-

g li]ćie kr<>goałupa d o tyłu.

“W yciĄ gni\ć ai< w g ó r ^ " - w ota in s tru k to r, tjy p o b u d z ić Jożdżc-:>

<lo

w yaiłku. S t a r r y in a tr u k t o r z y j a z d / k o n n e j w ie d z y z w tasr.o g o d oiiw iad-

c z e n la , ja k w a l n e j e a t to "wycic^ganie s iq w g<Sr<;".

N a sz y m z d a n ie m w artoA ć te g o “w y c ią g a n ia a i ^ “ polog« n« lyin, *<•

Sław z a w a rty p o m ię d z y piątym k rę g ie m lędfw iow ym i ko;ic>q k rzyżow /j

z o a ta je o d c ią ż o n y , c o u ła tw ia p o c h y la n ie m iednicy. K latk a p io reio w a

p o d n o si s i ę w y i e j I w tej p o z y c ji si*: u m a c n ia . W r e z u lta c ie b a rd z ie j

efek ty w n a s ta je si<; p r a c a mi^Ani bt*zucha. Jed y n y m z ad an iem ty c h mie;ś-

nl b i d z i e te iia z ty lk o p o d n ie s ie n i e p rz e d n ie j połow y obr«;c7.y btodrow<?j.

G d y b y k la tk a p ie r s i o w a n ie z o s t a ła p o d n ie s io n a w y ie j , w :ody micji^nic

b r z u c h a m iaat d d w ig a ć

pnóti

m iednicy w g ó r ę , r a c z e j zepchnc^tyliy go

4.6L

Vi' ta k ie j a y t u a c ji n a p in a n ie k rz y ;ia b y to b y uniem ożliw ione..

C u i e z n a c z e n i e p r z y w ią z u j e ai<; d o s k ie ro w a n ia w zroku na w prost,

a n ie w dót. K to s p o g l ą d a w dót, te n z o o k n ^ l a p le c y , z a m ia st j» p r o s

to w ać.

N ie mamy z a m ia ru k w e s tio n o w a ć ilu s tra c ji M u e s e le r a , g d y ^ p rz y

p o c h y la n iu c i a t a m ie d n ic a m o ^ e p r z e s u n ą ć s i ę d o przodv>. Z a le ż e ii to

b^dtele o d sity n a p i n a n ia k r z y t a . C łtodzi o to. z e z ly sim k ti ni«>

ka,

l i

k r ę g o s łu p s i ^ p r o s tu je , p o d o b n ie

ja k

to ,

± e

p rz ó d otoi-«rr,r\- liioit-

row ej z o s t a je p o d c i ą g n ię t y

z a

p o m o c ą mii;»ni b r z u c h a

v gcSr<:,

tyl

m iednicy a ię o b n iż a .

P o w y i s z ą u w a g ę u w a ż a m y z a niezbvdi><\, by ^o#rfź':i'wi <lii- rh'

zum lenla, i e m ual z a a n g a l o w o ć m ięknie b r z u c h a z p rz o d u . 1,'y

. tylu

n a p in a ć k r z y ż ( r y a . 2S, 2 6 , 2 7 ) .

Zastosowanie łydek

s t o s o w a n ie p o m o c y j e i d z i e c k i c n z a w s z e k o ja rz y «i<T z riziatA liioś-

c i ą ły d e k i k r z y ż a . D la te g o uw ażam y ^ a w s k a z a n e , by

(>o onv>-

w isntu Kwestii

nnpiriAnlo

k r^ iy ia pi*

yst<\pić

d o

z a g a d n io itio

sioso>

wonl4 tydelc.

Wiomy

t u i

analoiRicEiTOJ c C ^ i c I

r^m iejszej kaiąśłci,

i c u d o

pewln*

nn b y r «Ui'(;cone do wewnątrz za pomocy na)m niejsz«go mitcilnia pD»lad-

l<Awos<> ■ svi/oj£^ w ewnqtrzne\ «trAn<( p r z y l e g a ć d o s io d ła . P r z y ta k ie j po

zy cji n o ż n a s ię p o k u a i^ , by z « a ru ta t« w a (i p rzy w o d ziciQ l« . P r z y takim

po!oż«niu u dn cno2n« Osi<tgn<\d nl6ki« I p la sK le p r z y ł o ż e n ie k o la n a , a

tyrikn povvinri<) p r

y l» g a ^ n a w y*okoi(ć p o p n ^ ^ u lu b n i s c o z a nim.

j^odoi-.iom udA

Jćsl

s ta n o w is n i* p o m o s tu pOmi<:dzy rhiodnicą

(

p o d -

•.iilRlcm V/ c e l u p r z e k a s y w a n ia pod n iet i l>odic<>w. A b y ud o mogło w yko-

nv'w.\<: tc zA dania. musi p o z o s ta w a ć w a ta n i* ro z lu ź n io n y m , b y p rz y

> zybko naxt<;pujqcych po so b i* z m ia n a c h p o s y c j l m iednicy 1 p o d u d z ia

móc apraw nio przo łcazy w ać p ty n ^ e a Im pulay i k o o rd y n o w a ć ru c h y p o -

mi«,'dx>' nimi. Udo nł« m o ie dłu g o p o z o s t a w a ć w ta k ie j p o z y c ji w y jśe io -

w ei, ja k to wy±«j opisartO. M u si o n o s w o je p o l o t e n l e zm ienić, g d y ru c h

m iednicy i»go w ym aga, by n a s tę p n i* ż n i w p o w ró c ić d o sw oj piarwotn«J

l»»zyejL JeńU c h o d z i O u sta w ie n ie ły d e k i S topy, to w n iir ty c łi k s ią ż

k ach p r e z e n tu je si<; ró lin e pofilądy n a l»n tsm al.

P r z e w a ż n ie p an u j* p r z t k o n a n i* .

p o d u d e i« p o w in n o ł»yi^ p rz y ło

ż o n e SWĄ w e w n ^ r a n ^ s t r o n ą d o bo k u k o n ia n a w y a o k o ć c l poprągu*

Z d a rz a s i^ , i i n a u je ż d ż a ln i s ł y s z y s i « w s k a z ó w k i I n s tru k to ra

It^dzaju: “P a lc e s t ć p d o w ew raitrz!" J»£U c łic e m y p o d z i a ła ć p r z y ł e g a j ^

€ 4

do bolcu k o n ia łyd>C4. to m usim y Ją s k r ^ i £ ( n a zaw fvątrs) w k o la

n ie z a pomoc<^ m i^ in i je ź d z ie c k ic h . K ie d y z ro b im y to w p o z y c ji, p rz y

M óroj c to p a z n a jd u je st<; w p o r c j i ró w n o te g te j d o bolcu k o n ia , w tedy

<^’d k a p r z e s u n ie s i^ d o tylu w g 6 r ę i n ie p o d z i a ła .

7. kolci n o ż n a ró w n ież u d o w o d n ić, t e ły d k a , a ś c i ś l e j je j w e w n ^ r z -

no s tr o n a , p r r y r<>wneległym d o b o k u k o n ia u s ta w ia n iu s to p y rAwnież

m ogłaby p o d z ia ła ć . O yłoby lo m ożliw e, jo d n o k n i c p r z y u i y c i u mi<;śni

j«idxtockicł> u d a , l e c z p rs y w o d z ic ie lL W ted y j e d n a k o b r ^ z b io d ro w a

z o sta ła b y un!eruclv>m tona. c o p r z e s z k o d z ił o łj y w h a rm o n iz o w a n iu s i^ z

ruchem k o n ia . R 4w nleż u d a w te j p o z y c ji n ie m o g ły b y d o s t o s o w a ć s i^

do ru c h u k onia, g d y ż t>ylyt>y h a m o w an e, p o n ie w a ż r u c h y b o c z n c w ota,-

wie kolanowym s<\ niem ożliw e. D lateg o t e ż ły d k i

Icłusie s ą o d rz u c o n e

od konia.

Z logo wyniłca, ż c optymaln<^ p o z y c j ę d la d z i a ł a l n o ś c i ły d e k u zy sica

Si? p rz y u k ła d z ip s t6 p po d k^tem o k o ło 30**. N io z a l e ż n ie o d te g o ud o

mii«i |x>zoMAWn<: w aw ojcj p o z y c ji.

1 0

A t

U da u ł o i o n a - ja k to

nazw aliiśm /

- w p 0 2 y c |i w y^ściow oj putrut.M.

najtatwi«j I n a j p r ę d z a j u a k ty w n ić ły d k i, iginajĄC jo w kotartac^u W toj

p o s y c j i ,

w przeciw iai^tttw ie d o u p rz e d n io

o p iay w aT iej,

wsti'Z4^«>y Kvrkiu

m ogq by 4 a m o rty z o w a n e , g d y i u d o z podijd zia m p o rti» zn ei>; ifikby rm

z a w la c is . W ta n spos<Sb wstrz<^sy, którym p u d lc ita ty d k « , ro zk lad ajt)

łagodni*] n a d ł u ł t r y m o d c in k u .

P rz e jd ź m y d o r o z w a ż e n ia s p r a w y u s ta w ia n ia pi^ty. W ym agn si<;» by

p i^ ta j o ć d i c a b>-la m ożliw ie n ia k o o b cu^sni^ta. R a g u ła to mo rta co!u

n ie tylko Z A pobi«aani« a tałem u k łu c iu o s t r o g a n i b o ków kOnia. lo r z rńw -

n i « i cno sw e u

aso < im « n i» z a n a to m ic z n e g o punK tu w id z e n ia . PisAli-^my

j u i , ia : z n a j d u ją c a s i ^ n a p rz * d n i« i stro n i* p o d u d z i a mt^iinta a d c i^ S a ja

p«Jc« s tó p w g ó r q , a tym sam ym o b n iż a ją

Moglik>y£my n a tym p o p r a o s t a ć . g d y b y n i« to , ±» n ie k tó re a z k o jy

je ź d z ie c k i e za l« c a j< | n o c n e n a c i s k a n ie s to p ą n a s lrz a m i^ . by p r z e n to

o a lą g n ą ó n is k o o p u s B c s o n ą pWt^<

S to s u ją c z a r ó w n o Jedrtą, ja k i d r u g ą m e to d ę , u z y s k u j e s>« p o z o rn ie

p o d o b n e e fe k ty . J « d n s k ± « ’ n a s t ę p s t w a o r a z zjaw jsica te m u t o w a r z y s z ą c e

s ą d la i « £ d i c a o z a s a d m c z y m z n a c z a n iu . P o n ie w a ż p o z o rn ie podoi>ne

efek ty x iz y sk iw a n e s ą p r z e z z a s to s o w a n ie r ó ż n y c h m i ^ n t . dl»t«go mu

simy z ja w isk o to s s c z e g ó t o w o p rz e a n a tiz o w a ó ,

W A in* j**t,

p r z y n « c ia k a n iu s lo p ą strz « m i« n ia m («6nie j e ż d i i e c -

k ls udfc nl« p o s ł u g ą d o z g in a n ia n ogi

k o la n ia , p o n ie w a ż p r z y n a c i s

k an iu S to p ą

p r

s t u ] ą

o n e u d o w sta w i* biodrow ym . K atom iast

p o d u d z i* , i to J e s t stvrl«rd»*niem z a e a d n i c z e i w ag i, nie m o ie być p r z y

c ią g a n y d o b o k u k o n ia , a w i^c nie p rz y le g a s p o k o jn ie do tybm ki aiudta.

W drugim w y p a d k u s ta r a m y siq o b n iż y ć p ię l^, p o d c ią g a ją c p alco »\6p

\* g ó r^ i s a p o m o c ą

p ro s to w n ik ó w z n a jd u ją c y c h s i ę no prtedn;<<j atn^-

nie podudsis> W p r z e ć I w is ń s tw ic d o popr^iodnioj m alody m n tn « tii>dj!i'.- ic rA /

ró w rtcezeS n ie z g i n a ć n o g q w kolonie za p o m o c ą

jvżdxittckicii -tij.

W tym w y p a d k u ty d k o m o i* b y ć p r z y c ią g a n a d o b o k u kom a. Jo st

jviJL-

CZ6 j* 4 n « k o r z y ś ć . J u i w p o c z ą tk o w e j (azie z g in o n ia nogi rtopiitają juiit mi<^>;-

nJe ły d e k , l tu n a l e ż y p o d k r « i li q .

w toćnie j u i w p o c z ą tk o w e j (a ri« na

p in a ją s i ę m ięk n ie łydel<. A zalcm J u t p rz y u ł y c i u s t o s u n k o w e niedu&ej s i

ły o s i ą g a s i ę n a p i j c i e łydki, k tó re d la d o b r z e u je ż d ż o n e g o , c z u te g o ko n ia

w y s i a r c s y ja k o s ty r o u la to c d o w y k o n a n ia o k r e ś lo n e g o s te re o ty p u rucł^owego.

S ty m u la to r t* n i p r e y d a ls z y m n a p in a n iu m ięśn i je ź d z ie c k ic h udn.

m oże w r a s i e p o tr z e b y w zm o cn ić d z ia ła n ie , j e i l i p r z y zginantu notti w

k o la n ie siln ie j p r z y c ią g n ie m y p o d u d z ie d o k o n ia . W laki

niemy ż ą d a n e n a s i le n i * o d d z la ry w a m a ( ry*. 2 8 ) .

z p u n k tu wi<lzcr\U

m o t^

n a wycł^ijr>qć itael<;pwł<ti:« w nioski:

W y c is k a n ie p ie ty p o p r z e z aUcM « p i« -

r a n i e s t o p y w strz « m io n iu i r ć w n o -

e s o s n « dsialaniiT lyclk^ J o t n to m o ili-

wc- M o i n a w y s u w a ć lu w p ra w d z ie

icentrA rgum enty, ź e np. z o g a io p o w o -

n l* ułatw i s l ^ dzi<;ki sU n in jsz e m u n a -

eiSVowt • Ir s tm io n lA r. o d p o w io d n is j

s tro n y . Ni* m o i n a je d n a k w tedy d o -

w e d s ić , i « ty d k a z o s t a ł a praw id ło w o

s a s te s o w A n o . K o ń z a r e a g o w a ł n a

p r M m l « a x c s v n i e ci< ;żanj j e d d i c o . a

n (o n a ucisK łydki, f l d y i było o n a

w ć w c M S o d k o n ia o d s ia w io n a . K to w

taM s p o s ó b wyssV(oU tiObie k o n ia ,'b < ^

d s i » p ó i n i e j ( a k o a nim je ź d z ić .

Ni* s a m i* r e a m y p rz y jm o w a ć roli

s ę d z i e g o i f e r o w a ć art> itralnych w y r o -

Iców, k tó r a z z a p r o s o n to w a n y e h me

t o d Je s t l e p s z o . lo d y n i* x p u n k lu w i

d z e n i a a n a t o m a m o i* m y p r z e d s ta w ić

laK ie e s y In n e a rg u m e n ty .

N a s z y m z d a n ie m m o i n a k w o s lic

z a m k n ą ć o g ó ln y m 6 iw t*rdeeni*m . ±o

w ła ó c iw e u v y c i« łydki i« s l m a iliw e

t}'łka p r z y u s ta w ie n iu s t o p y d o b o k u k o n ia p o d lci\tem o k o ło 30 ^. W tedy

mi<&nie j e ź d z i e c k i e u d a p r z y c i t^ a j c i z g in » jq c o s i ^ w k o la n a c h p o d u d z ia

d o k o n ia , p r z y c z y m j u ż w pocz>V)«>wAj f a z i e z g i n a n ia n a p in a j;\ si^

n ie lydki, Jcńll o b n iż e n i* pi<tty n a s t ^ i l o w w y n ik u p o d c i e r a n i a p a lc ó w w

K<ir< z a p o m o c y p ro s to w n ik ó w p o d u d z ia - Pu^ty p o d c z a s s to s o w a n ia ty d k l

uSStywnia)<i s i ^ vr s ta w ie sk o k o w y m , a p o z a p r z « a t a n i u d z ia la ru a - r o z -

luini*]<( s l^ ( r y s - 3 £ ).

J e d y n i e

n a p in a n ie m ięśn i b r z u c h a u m o iliw ia

n a p m c n i e

k r z y ż a . U ż y

c ie m ię in i j e i d z i e c k i c h u d a jo s t iłro d k iem

k ie r u n k u n a j le p s z e g o s t o -

fiowanio łydek. Momy tu d o c z y n i e n i a

z e w s p ó tp r a c u i.- ^ c y n ii

parliam t

m ię ś n i

m i e d n i c y ast

d o p a lc ó w stó p .

VVi*ł* n a p i s a n o o p o b u d z a ją c y m 1 p r z e s u w a j ą c y m o d d z ia ły w a n iu >y-

d«K. S p ró b u jm y u d z ie lić o d p o w ie d z i n a p y ta n ie : J a k sit; lo robi?

U ys. 3S. U ż y w a n ie łydek. 1 -
R -1. 2 - R -2 . 3 - R -5 . 4 - R -4 .

5 - m ię in t* łydki, ó - m ięśni*

p ro s to w n ik i p o d u d z ia , 7 - k o i ć

p o d u d z ia , d - kodĆ u d o w a . 9 -
s ta w b io d ro w y . l O - g u z k u ł-
s z o w y ,

- d o ln a gatc^i k o ^ d

k u ls z o w o -to n o w e i. l a - p r z o d -
ni k o le c k o ^ c i b io d ro w e j

Włączanie się do ruchu konia

Z«nim p r z y s tą p i m y d o w ła ś c i w s z a t«m«itu, pr*yponinijm y a o b ic , ż«

p r z y o m a w ia n iu s p r a w y re g u lo w a n ia ru c h ó w m ie d n ic y braliKmy p o d u w a -

g<; ty lk o s k to n y

d o

p r z o d u

d o

l y ł u

( ry s . 9 i

1 0 ) , R u c h y te w y k o n y w a ń * s ą ty lk o p r z e lo tn io , n a chw ili;, no ile lo ko

n i e c z n e Je s t d o n a p i n a n ia k r z y i a .

P r t y w^<(czaniu s i ę d o ru c h u k o n ia , w o d r ^ i r u e n s u o d poprz«di^iO

w s p o m n ia n y c h ru c h ó w , c h o d z i o c ł a łc , c i c ^ t e . p rz e m ie iin o k o ły s o iiic o b

r ę c z y b io d ro w e j

n a

b o k i .

tr w a j ą c a t a k d łu g o . Jak d łu g o p o r u

s z a ‘« ię kort.

J a k w y g lą d a m a c h a n ik a te g o n ie z m ie r n ie w a l n e g o procesu"*

P am ięta m y , ±» k o ó c i m ied n ic y s<\ n a a ł a łe z r o ć n i c le z ko6ci.> k r r y -

,^ w < ^ tw o r z ą c r a z e m J e d e n z w a rty , n ie r o z d z le t n y pierŃ ciei^, w kiór>’ni

i a d n a c z ^ ś ć n te m o ż e p o r u s z a ć s>^ n i e z a l e ż n i e o d p o z o s t a ły c h koi^ci

m ied n ic y .

iZ w y jątk iem k ró tk ic h chw il z a tr z y m a n ia ko ii d o s i a d a n y p r z e z

j e ź d i c a z n a jd u je s i ^ vr c t ^ ł y m ru c h u . P o d c z a s r u c h u w el<;pia i kłu

s i e ł>okl J e g o k ło d y n o p rz e m ia n to w znosz<^ si*!. to o p a d a j ą W y tw arza

sr«{ p e w ie n r o d z a j k o ły s a n ia n a boki.

D b r ^ c z b io d r o w a J e s t p o łi^ c z o n a z d w om a sta w a m i biodrow ym i o r a z

z k r ^ o s ł u p e j n p r z e z s ta w m lę d z y k rę g o w y z n a j d u j ą c y s i ę pomi<tdxy k o ś

c i ą k r z y ż o w ą I p ią ty m k ręg iem o d c in k a lę d ź w io w e g o , W z w ią z k u i łym

ow o k o ły s a n ie o b r ą c i y b io d ro w e j n a b oki m o ż e o d b y w a ć si<> b e z p r z e

s z k ó d ty lk o w p rz y p a d k U i g d y n ie b ę d z i e h a m o w a n e w e w s p o m n ia n y c h

s ła w a c h , g d y b ę d ą o n s " p r z e p u s z c z a l n e ”.

G d y b ę d z ie m y s i e d z i e ć o d p r ę ż e n i , z e s w o b o d n ie o p u s z c z o n y m i no

gam i n a s p o k o j n ie p o r u s z a ją c y m s i ę k o niu, w te d y n a s z a o b r ę c z b io d ro

w a b ie r n ie d o s t o s u j e s i ę d o k o ł y s z ą c y c h r u c h ó w k o n ia . P o d c z a s te g o

lu c h u , r o z l u ź n io n a i s w o b o d n ie o p u s z c z o n a n o g a j e ź d ź c a b<;diio o p n -

da<S n a tę s t r o n ę , k tó r a w dan y m m o m en cie s i ę o b i\iż a . Odl>ywa s i ę to

d o k ła d n ie w chw ili w y k o n y w a n ia w ykrO ku t y l n ą n o g ą , a n a j n i ż s z y pun k i

le g o r u c h u w a h a d ło w e g o o s i ą g a s i ę w m o m e n c ie w y k ro k u i sta w ia n ia

n o g i n a z iem ię p r z e z k onia. J e i l l j e d n a k ż e r u c h y k o n ia b ę d ą n ie s p o k o j

n e lu b z a c z n i e o n k łu s o w a ć , w te d y n ie b ę d z i e m y mogli d łu ż e j u trzy m y

w a ć s i ę w b ie r n e j p o s ta w ie , g d y ż p o d r z u c a j ą c e d z ia ła n i e g r z b ie tu wy

t r ą c i ' n a s z ró w n o w ag i.

n a l e t y zatem

zA ch o w ać. b y utricym ad si<; w «io<tle?

W k(ii/\^cc W. IV!uesolorsi s n a id u je m y n a s t ę p u j ą c ą w skazówx<;i " J e i -

flr.icc pew iniait " p r z y s s a ć

e ii;"

z a

pomoc<\ u d i

m ię śn i

K r^.yio

d o s io d ła .

)nt w y ie j koiS p o d r s u e a , in s 7 .y b sz « j e s t tom po k łu s a , tym m ocnioj tr u s i

oi-i n&pinati

krzyw a".

w innym m iejscu ; ”O bustronr»e n a p in a n i*

lcrxyfta w k łu s ie jo s t k o tlic u z n e , l>y u lr z y m a ć si<; w s i o d le ”.

Z asto su j^ n ry s i ę w><ie

d o

ty c h w s k a z u w e k , b y ''p r z y s s a ć s i ę " u d a

d o Aiodlo.

P o if c i* " S M n ia " j e s t dlo w s^ y stlcich d o b r z « zro z u m ia ło . Zanim n o -

v.-»rtarerlzane d x io c k o s o c e n i e myt^leć o r a z zanJm Jefio zm ysły xaczn<\

‘xialn<*., ; u i p o tra li o no s s a ć p ie rń malkL G d y d z i e c k o d o ro d n ie i s l a -

■.ii> Sii; je£d£eftm i ró w n ie ż p o tra fi z a pomoc<\ sło m k i s s a ć oranżad< ( z

butełki, S 'aiom iasl p iw a

p r z e z

sło m k ą z b u te lk i s i ę n ie n ap ije l a b y

a -

«.p<«KoiO p riig o la n le i m usi wyla<^ z a w a r t o ś ć d o s z k l a n k i lub d o ija rd ta .

C o sti; iy c « y " p r z y s s o n i a s i ^ “ z a p om oci\ u d d o sio d ło , to - n i e s te t y

i <

"SSonin" nie jo s t c z ło w ie k o w i w ro d z o n y , W azetkJo p ró b y

'w y p rln isn ia ta k ic h po>«eoi'i in s tru k to i« k o ń c z Ą si<; (iaekiem . 52Ukaj<(C

df>.>i;i vvytiieia z ftyluacji, uczeiS m ocno z a c i s k a u d a lu b p o d u d z ia , b q d £

:«z )9di^e i d iv iiie , i w ta k i s|>03Ćb " p r z y tw ie r d z a s i ą " d o s io d ta . R o b i

v.'.i;c •«, c o s w s £ o c z a s u zA sła le p rx « > n a s o k r« illo n # ja k o n a j c i ^ i s z y

'r z s c i i j o i d i c a u ie łd ^ e n i o w e g o ( z o b . r y a . 1 8 ) . J e g o p ie ric ie iS b io d ro w y

-oKie

«■ to n s p o s ó b M ni*rucnom toriy I n t« ) « s t J u ł w s ła n i* w«(czy<i

« ię d o ru c h u Konicu

Z b ad ajm y t e r a z m o ż liw o ści " p r z y s s a a i o s i ^ ” p r z y u i > x i u mi^Aru j e ź -

'l«sei:k»;h ud. W lym coii> wró<':my d o w c * » 6 n l* J « « y e h u tita l^ ń i r y t . 19.

S tw ierd ziliśm y w czoA ni«i. ż o d z i a ła l n o ś ć ty c h mi^j^nt m oż« m.in. sp o w o

d o w ać <ii>;iiz^ic ^ d r i e i stro riy m ied n ic y lu b pr« y ci< ^at> ie p o d u d z i d o

uokuw k onia. P a w ln « ciw o £ ć ma z a s a d n i c z e z n a c z e n i e d la d a l s z y c h

r.aAxycli rozw ażali*

O d y k o ń p o r u s z a si«{ s p o k o j n ie w ry tm iczn y m k łu s ie i p r z y tym nio

'■ai^d^to p o d r z u c a , w ted y p r z y n is k o p r z y ł o ż o n y c h k o la n a c lt i c i ( ^ a j q c o

V.- d u l R!i^^ni<> j e ź d z i e c k i e u d a połra<i<v u tr z y m a ć w s io d le w ah ad ło w o

p o r u s z a ją c / ) £■<; n a tjoki obr<;c« biodrow 4^ K ogi j e i d i c a p o r u s z a j ą s<<; -

m iarow o w p io n ie p r z e z s t a w k o to n o w y i s k o k o w y . N ie b<tdsie lO j u i

iMcntOi le c z r o z p o c z y n a si<; c z y n n e w l< \czanie *i«; d o ru c łtu kvnlA

V<»),

C.riy tem po s i ę z w i^ k s ^ y i odrz\< cajĄ ce dz«alai'«ie g rz b ie tu S tan ie

&!•; ifiln ie jsz e . w tedy p r a c a m i^^n i j e ź d z i e c k i c h j u i m e w y s ta r c z y d o

irr-.-.yri.^ifia s ic d z e n in je ź d ź c a w sio d ło . P o z a tym mi4;)\»i (>'ch n ic m o ż n a

2 9 . C s / n n « w t ^ z a n i *

d o i r u c h u k ^ n l a z a p o m o c i ^

m i^ rU { « £ d « I « c k J ^ u d * w p r a

w a l

w lewo. 1 « kręj{Osłvip. 2 -

« t( w

biodrowy,

3 - s ł ó w

po m ię-

d * y S-tym Kr<igiem l^d iw io w y m

l k e i e i ^ k r * y * o w A . 4 - s t A w

kolanowy,

6 ł « w

sk o k o w y ,

6 - k i « t v n « k d z ia ta n i a
jc f d z ie c k ic n ud

Rys. 30. u'^czc>r»ie <1^ do ru

c h u k o n i a z a p o m o c y m i ę ś n i

' b r z u c h * .w p F B w o i w I o w o .

1 - kręgO A łup, 2 - s la w b io d ro

w y, 3 - s ta w

poitti^zy piĄfyir.

k r ^ i « i n l4diwiO»«rym i

RoiclĄ

k rzy żo w ał, 4 - s ta w kolono»cv.
5 - s ta w skołrou-y« ó - k ie tu n e k

d z ia ła n ia m>t;Kni l^rsucha, 7 -

k i « - n i n « k d z-iote> ł4a j e ź d z i ^ c K i c h

u d a 0^kk>> o p a re t> )

u iy w a ć w e z a s ia ,

gdy

a n g a ż tg e s t^ ja na

rz*cz

uaktyw nienia łydek.

W » v ń i ^ k u z ty m . k o i ^ n u u ą j ą c t e o r i ą M u e s e l a r a , t r z a b a u c i o e «>< d o

p o m o e y * * a « ^ c * ito " d z i a ł a n i a “ i n i t ć n i k r z y ż a " . Z r o z w a z a ń o n a p < n a r t(u

U t x y ^ w ia d o m o , t « m i ę ś n i a k r z y i a ( o

b r z u c h a . W jad o A io

] u £ . Ł« tn o ± n » m i e d n i c y o d c h y l i ć d o ty ł u z a

p r o a t e ^ o i u le o in e - '

g o m i ę ś n i a b r z u c h a ,

d ^ t a i a ć o n * b ^ d < | r ó w n O c z » » n i « i róinmoc»«*rk.

r\t« . p o o b u s t r o n a c h c i a t o . P r z y k ł a d o w o , p o d o t> n i«

dZ>eje> S d v c h c e ^

m y z a trz y m a < i k o m a

* 0

p o m o c A

p / i r a d y ,

Obocm<>

iiom y s y t u a c ł 9 i g d y n i e c h c « * « y z a t r z y m y w a ć Icortio.

ci'h.:om y K-its^o-

w a ć , u tr z y m u j ą c w a i o d l e ob r« < rz

p r s o ^ t

rutrn >>u

b a k i . W ty m p r z y p a d k u n i* n a l a ż y uZyv>-««! ł y c h

rów ntum ioiytto <

r ó v t n o c z e £ n i a z o b u s t r o n , l « c z t y l k o n a p r z a m i a n . r a s n n

slrm is>,

r a z ria praw 4( M r o n ę c i a ł a , t»y k a ^ o r a a e o w u obnixai>|< . | j««; €zxt{^'

c z y b lo

lrov>aj p r z y c i ^ s a ć d o a io d ło . W m J a r^ zwi<}lc»x.i:;.a si<,- tcrx(nt

k lu * a t r z e b a n a a i l a n t a d z i a ł a n i a ml<;Ani b r z u c h a

w zm O i;iue

{ r y s .

3 0

P r ^ j m u l ^ o n e t « r a z z a d a n i e , j a k i e p r z y w o ln y m te m p ie Ichie-a w y k o n y

w a ły m l ^ in i e j e ź d z i o c k i e u d a , c><^n<\c m ie d n ic y w d ó l. p o a c z i ,* f d y no*

8 l w p io n ie re a o r o w a l y .

A c o iwyfconujĄ J « i d z i e c k i e irii^ńnle udaT T e r a z

i.a;d.<;o jn«; o n o

p ogotow iu, b y w r o s i e p o t r z e u y s g i n a ć n e g ^ w Ktawic kciai-.ov.>m o r a z

by o p ie r a ć ł y d k ę n a b o k u k o n ia . C.hcem y tu a a a k c « n !t> w a c czynriuw<^

i D r

n i a

lydkJ n o b o k u k o n ia , u d y ły d tra ro f iu ż n io ^ n ^ n .ij-

d " i e si<j V/ bard?,o d o g o d n e j p o z y c ji w y jś c io w e j cło d z io ta n io . Mi<:»nle

tydki m

0 3

<i m iednici;

o b c i t i f i n r ^ ć

w d ó l, b y um ożliw ić mi(;ó-

rtiom b rz u c h o pom oc w utrzy*nyw an;u s i o d z o n io ja ^ .d ż c a w sio d ło .

w n ie k l6 ry c h p r z y p a d k a c h moŁe

collci«m w y m i n y p o d z ia ł

c r y n n o » c i t zad a ri. Mi<;knio b r z u c h a n p . u tr z y m u ją s i e d z e n i e j e i d i c a w

©iocll'?,

P)i<;śnio

jc id z ie c lc io wda w m ia rę p o lrz e ts y p r£ y c :ir ^ a jq łydki

do b o k u

;<oniA,

T a k clziojo »i<; w ó w c z a s , g d y j e ź d z i e c ^ram ierza p r z y

s p i e s z y ć {ponfiSUć) r u c h k o n ia . K ie osi<^r>ie o n je d n a k te g o d lu g o -

irwałym u c is k a n io m bolców k o n ia ,

l e c *

w te d y , g d y p o d z i a ła tydkĄ w od

pow iednim m om encie w

(orm i«

k r ń ł k ic s o

p o c i ś n i ^ c i a

c z y

ł r q c e n i a

(p u l-

ru c h y m ię sn i ły d e k - p rz y p . tłum .). W sp o m in a liśm y ju ż o łym, oma

w ia ją c b io rn o w t<\czaiiia sii( d o r u c h u k o n ia . W ja ć n le w ó w c z a s n a s t ę p u

je moment, g d y r a z l u in i o n o ły d k a d o ty k a b o k u k o n ia p o d c z a s o b n iż a n ia

s i ę jo d n c ) s tr o n y o b r ę c z y b io d ro w e j j e i d i c a n o s k u t e k w yicroku k o n ia

jCgo ły ln ^ k o ń c z y n r\ d o p rz o d u .

J e ź d z i e c w U u s ie z a p o m o c q mt<}>>nl )> rzu ch a p r z y c i < ^ a wi<;c na

p rz e m ia n to lew»^, to pr*w .i s t r o n ę o b r ę c z y b io d ro w e j d o s io d ła . h :iq 4 n ie

j e ź d z ie c k i e u d a mogi\ w tym p o m a g a ć , je ś l i n ie s<^ z a j ę t e w tym c z a s i e

nng ażo w o n io m ty d k i d o d z i a ła n i a (w p ro w a d z e n io m ły d k i d o a k c j i ) .

J e ś l i j e ź d z i e c d z ia ła łydk<\, w łq c z a S ię tym sa m y m c z y n n i e d o r u -

i'h u k onia, k tu ry z o s t a je p o b u d z o n y d o w y d łu ż e n i a w y k ro k u lu b p rz y

s p i e s z e n i a tem pa. W te n s p o s ó b z o s t a j e w y k o n a n a k o m e n d a in s tru k to ra :

" P o b u d z ić k o n ia do m c h u n a p rz ó d " .

P ro g n io ray z n a c is k ie m p o d k r e ś li ć , ż e p r z y w l^ c s a n i u s i ę do ru c h u

k o n ia to p r z e m ie n n e d z ia ła n ie r a z z a p o m o c ą m ię ś n i le w e j s tro n y , a

n a s tę p n ie p ra w e j s tr o n y c ia ła m a p o s ta w o w e z n a c z e n i e , L e p ie j u ż y w a ć

o k re ń le n ia p ra w o - i le w o s tro n n a n a p in a n ie k r z y z a n a p rz e m ia n , by u n ik

n ą ć n ie p o ro z u m ie ń .

Wic m o i n a T^han^onizowod a lę % ru c h e m k o n ia , o b n iż a ją c e g o kolej.*

n o r a z prawA. r a * lewĄ s t r o n ę g r z b ie tu , p r z y r ó w n o c z e s n y m o b n iż a n iu

ol^ydwu sti-on o b r ę c z y bio d ro w ej. B yło łiy lo p o c h y l a n ie s t ę d o p r z o d u i

o d c h y la n ie do tyłu, a n ie k o ły s a n ie s i ę n a bokL N a w e t n a k u r s a c h wi

d u je s i ę taki fa łs z y w y d o s i a d w k łu s ie , k tó ry z a n a to m ic z n e g o punktu

w id z e n ia j e s t z g ru n tu b łę d n y .

Is tn ie ją d w ie m etody w y s ia d y w a n ia M u s a . P i e r w a z a - g d y je ź d z ie c

%v>-cislca K ręg o słu p

o d c h y la ją c a ię p r z y tym ró w n ie ż n ie c o do

lylu, c o u sz ty w n ia m ied n ic ę i p r z y k a ż d y m k r o k u k ł u s a j e ź d z ie c u d e

r z a b ru ta ln ie S ie d z e n ie m o g r z b ie t k o n ia . Z w ł a s z c z a p r r y w ię k sz y m

icntple k oń o d c z u w a lo l^ ardzo b o le ś n ie . D ru g a - g d y j e ź d z i e c p rz y

Ą6

k a tc ly m k r o k u k o n i a w k ł u s i e p o c h y l a o b i e s t i \3 n y mi«dni<;y d o |>r;<odij,

p o w i < ;k s z a j ą c w t e n s p o s ó b z a k azctym r a z o m w y g n a c ie

i ę d i w K —

w o j d o p r z o d u , W to ri spOiiiSl? j«£da&icc n i c w t ^ c x a

d o lUCUu korti.'!,

r )a (o m la s t korS s i a l e u d e r z a w j o g o d o ty łu Lub d o pr^eodu

k r c f g o s ł u p a . D la k o n i a , m im o w s z y s l k o , l a drM gn melod«i

z rto ś i.iu f-

s z a Od p ie c w s K o j.

Z a w s z e J e d n a k r o z y g r u ic ja

prrtby iih a rn to n iz o w a n ia ai*; jo x d ź c a

z koniem j e s t d la g r z b i e tu i k r ę g o s łu p a k o n ia d u ż y m u tru d n ie n ie m . C ie r

pi p r z y tym ró w n ie ż k rę g o A tu p je£<tźca. J« » l o n w te d y 'lie s d o ln y , by

w y p ro s to w a ć swiSj k r ę g o s ł u p o r a z w y e iq 8 '’'ł<i 8 ° w

g d y ż udorzD>

n ta z d o łu s ą n a d e r n ie p rz y je m n e . J e ź d z i e c s t a r a sii;; wi<;c u n ik a ć te.^o,

w /ysuw aj^c sw ój k r ę g o s ł u p d o p r z o d u lut^ w y s k łe p i a ją c g o d o tyłu.

Powfró<5my n a cKwll<j d o ro z d z ia łu , w któryni o p is a liś m y k r ę g o s łu p .

Povvt6r»piy, ż e w y fiięci* k r ę g o s ł u p a o r a z c ł i r z ^ s t k i m i«;dzykręgow e »lu -

d o ł a g o d z e n ia uderze>S i wstr£<ąitów plyn< \cych o d d o łu do

mo to m s c łia n iz m te n n i^ w y s t a r c z a d o c a łk o w ite g o z a m o rty z o w a n ia siU

n ie ja ^ y c h w s tr z ą s ó w . D la te g o n a le ż y p o s ł u i y ć si<; dod.&tkowymi liro d k n -

ml, k ló r e p o n iż e j o p is z e m y .

G d y z e s k o c z y m y c ł io ć b y z n is k ie g o s t o p n ia s c h o d ó w p rz y n o g a c ii

s z ty w n o w y p ro e to w a n y c łi w k o la n a c h , o d c z u je m y to w o k o lic y k ręg o tU u -

p a n a ty to n ie p rz y je m n ie , ż » d ru g i r a z ju z n ie ł><;<lztemy podejrrtowa<:

te g o ro<(zAju pn5tsy. P o s t a r a m y s ię nato m ia al p r z e z u s i ^ c i e n ó g w kola

n a c h s t w o r z y ć s o b i e r o d z a j r e s o r u , kt<Sry l e n w s t r z ą s z ła g o d z L K a ż d y

g im n a sty k ro b i to p r z y z e s k o k u z p r z y r z ą d u . Powr»5ćmy do j e i d ż c a .

J e ć l l b i d z i e o n p r ó b o w a ł p r z e z p r z e m i e n n e d z ia łar> i« mi<;>ni b r z u c n a

o r a z m ię ś n i J e ź d z i e c k i c h u d a , p r z y e l a s t y c z n y c h s ł a w a c h , w t ą c z y ć

d o r u c h u k o n i a , k o ! y s z ( \ c s w o j ą o b r ę c z b i o d r o w ą n a b o k i, u z y s k a p o

d o b n y e f e k t j a k s i m n a s t y k l ą d u j ą c y p r z y z e s k o k u n a u g i ę t e w k o J e n e c i t

n o g i. J e i d z f e c a m o r t y z u j e p ł y n ą c e o d d o ł u w s t r z ą s y z a p o m o c ą k o ł y s a

n i a O b r ^ ^ ą b i o d r o w ą n a b o k i. B ę d z i e w ó w c z a s w s t a n i e u t r z y m y w a ć

SWÓJ k r ę g o s ł u p w y c i ą g n i ę t y w g ó r ę i s p o k o j n i e , b e z n i e p r z y j c m n y c l i

w r a i e A b ę d z i e nim b a l a n s o w a ć w s t a w i e m ię d z y k r ę g o w y m p o d p iąty m

k r ę g le m o d c i n k a l ę d ź w i o w e g o .

N iektórym j e i d l c o m u d a je s i ę , mimo b łę d n e g o w y s ia d y w a n ia w kłu

s i e z u s z t y w n i o n ą o b r ę c z ą b io d ro w ą , p r z y d u ż y m n a k ła d z ie s t a r a ń i

w y siłk ó w c z ę ś ć lę d ź w io w ą i p ie r s i o w ą k r ę g o s ł u p a u trz y m y w a ć w y c ią g

n ię te w g ó rę . N a o d c i n k u k rę g ó w s z y j n y c h Ju ż s i ę

1 0

n ie u d a j e i w s z c l '

k io p ró b y w tym k ie r u n k u k o ń c z ą s i ę bólem gło w y . D o c h o d z i w ię c do

trz ę sie n l^ t g ło w ą w rytmie k łu s a .

KeosuniuJ<\c, w lqc K anie « i^ d o r u c h u k o n ia p o io e n iia p rs o m i« n n * J

J:>!intnlr.oi^ci m l^nni b r z u c h o i łnMiśni |e 'i d e i c r ; k i c h lid, Uy w p r o w a d z ić

ol>ri;n7. tkiodrowi^ w ko ty » z < \cy ru c h n o b o k t, hai-nioniy.uj'^cy

k o ty itz ^ -

cytn m c h e m koniA.

N ^ięini« b r z u c h o unktywniaj«^ *1^, g d y p o t r z e b n o b<;d

ie p o ch y l« rii»

miotlciicy <ło p r z o d u , o r a z ulr8ymuj<\ k r ę g o s ł u p w o d p o w ie d n ie j p o s ta w i« .

w ’ g a l o p i e n a » l c \ p i w ł ( \ c z « n j « s i < i d e r u c l t u k o n i a v I n n e p o « > ^ b , ^ . o ,

p r z y k a i d y m ( o u l » g a l o p u i e £ d z i e c • l o s o w o < l b < ; d z i o t a k i e s a m ? p o m o c O

t a k p r s i y z a g a i o p o w a r i i u .

Parada - zatrzymanie

Jo d n y tn z o s z c z o g ó l n i e w a l n y c h ć w i c z o ń w u je ż d ż a n iu j e s t p rz » ~

c>>odscnie d o "ald i" e s y l i £ a lrz y m a n i« . W. M u e s e l e r p is o l: “Ć w ic z e n ie

to ma n ie z w y k ło d u i « z n n c z e n i * d la k s z t a R o w e n i a d o s i a d u , w y c z u w a n i a

i o d d z ia ty w a n ia n a k o n ia pr% ez J e ^ d i c a " .

M ależy r 0 z r d ż n i « 4 p « ir)^ p a r a d ę , kt<^ra z m i e r z a d o c a łk o w ite g o z a -

Irz y m o n ia k o n ia ; o r a * p 6 tp a r o d < , k tó r a » ł u ż y d o s k r a c a n i a te m p a w d a

n e j o d m ia n ie c h o d u lu b d o p r s e j : i c l a d o i n n e g o r o d z a j u c h o d u , tu b l « ż

g d y z a pomoc<\ p ó t p a r a d y c h c e m y u s y s k a ć s i l n i e j s

« Z A branie k o n ia

w ra z z o d p o w ie d n io w y n io s ły m c h o d « m .

J o b i i ć w i c z e n i e z a t r z y m y w a n i a n i * z O f t l a n i e o d r a z u z a d o w a l a j ^ ^ c o

w y k o r i A n e , n a l e i y j e p o w t a r z a ć

w lalo k ro Ł n ie.

M a s i l e n i e o d d z i a ł y w a n i a

z a l e ż e ć b ę d z i e o d w r a ż t i w e i c i

k o n lo . P r z e j ś c i e n p .

z k ł u s a

vvycl«^ni^-

l e i j o d o " i ł r i j "

m usi

b y ć w y k o n a n e z w i c ; k s z y m n a s i l e n i o m

n iż

n p . p r z o j -

Kc>e

k t u s a

p o A ro d n ie g o d o ktuśei z e b r a n e g o .

K a ż d o r a z o w o , g d y z a m ie r z a m y z a Ż A d a ć o d k o n ia c z e g o ś n o w e g o ,

ż ą d a n i e p o w in n o b y ć p o p r z e d z o n e p ó l p a r a d q . W to n i»posOt> k o ń z o e t a -

}9 n ie ja k o u p r z e d z o n y , j e ć d z i e c n a t o m ia s t p o p r a w ia s w ó j dosiadL

M iody jc:i< lzicc b ę d z i e p o c z ą t k o w o p r ó b o w a ć w y k o n y w .ić z a trz y m y

w a n ie k o n ia lub p r z e c h o d z e n i e d o n i ż e s e g o c h o d u z o p o m o c ą p o s i ą g o -

n ia w o d z a m i d o ty h j. T r z e b a J e d n a k Jak n ajw czes^n ieJ n a u c z y ć g o p r a

w id ło w e g o w y k o n a w s tw a . C h o d z i tu o p r z y c i ą g a n i e k r z y ż a , o tk-ypro^to-

w a n ie s i ę i o o d d z i a ły w a n ie łydł<ami. T e n s p o e ó b o d d z ia ły w a n ia z a n a -

lORiicznogO p u n k tu w id z e n i a p r z e d a ta w iliń m y w p o p r z o d n i c h r o z d z i a ł a c h

( i y » . 9 I łO ) .

Omówmy

n a j p i e r w

w y k o n y w a n ie p e ł n e j

p o r o d y . O d c h y l a m y

w lo d y

p r a w u i lewi^ s t r o n i ;

o b r ę c z y b io d r o w e j

J e d n o c z e « n i e d o ly lu p r z e z

-^9

R y * . 3 1 . P e ł n a p a r o d & . Ł - k r ^

g o s ł u p , 2 - s l a w b i o d r o w y , 3 -

stow ) p o m i ę d z y p i ą l y m
K d£> viow y(n i k o A c i q k r z y ż o w ą ,

4 - at&w k o to n o w y , S - s t a w s k o

k o w y , 6 - o d c h y l e n i e m ie d n ic y
d o ty łu -(m Iq B n i» b r z u c h a ) , 7 -

k i e n i n e k d z i a ł a n i a j« £ d z i o c k i c h

m i^ńhi w da, 6 - k i e r u n e k d z i a ł a
n ia w o d z y

p o d c l

SAnie z a p o m o c ą m lą ś n i b r z u

c h a je j p r s « d n i e j c z ą u c t w g6r«i.

W 'y p ro sto w a n i« i w y c i q s a n i « k r ^

g o s ł u p a w

o m ó w iliśm y p r z y n a

p in a n iu k r z y i a . N a l e ż y p r z y tym u w a

ż a ć , b y w y p r o s t o w a n i e k r< ;g o stu p a

n a s t ę p o w a ł o r z e c z y w i ś c i * w g ó r ę , a

ni® d ó ty łu , O d c h y la n i# d o tyłu, c o

al< c z y s t o s p o t y k a , n ie J e s t b y n a j

m niej r ó w n o z n a c z n e z n a p in a n ie m

k r z y ż a 1 p r o s to w a n ie m k n ^ g o s t u p a .

R ó w n o c z e ś n i e z n a p i n a n ie m k r z y

ż a i p r o s to w a n ie m kr<^gO słupa n a l« ± y

U y n . 3 2 . P e ł n a p a r a d a , a - £!»•

^ a p o m o c ą n ie k io j rę k i n u prKÓd,

b - d o b r z e z a pomocf^ k r z y ż a i

o b u ł y d e k , c - Źle dzial«;',:e

Vydek n a g r z b i e t

zw ięS cszyć n a p i ę c i e w o d z y , w s p ó ł d z i a ł a j ą c ły d k a m u O d b y w a sn{ to w teri

s p o f ló b , i e J e ź d z i e c k i e m ię ś n ie u d a z g i n a j ą n o g ę w k o la n ie i w z d l o ż -

n o ś c i o d n a s i l e n i a p a r a d y s ł a b ie j lu b sU n iei pr'/.y ciq iia)i( ły d k i d o L»

V;'>

k o n ia p r r y p o p r ^ u , c o p o w o d u je p o d s t a w i e n ie ty ln y c n k o ń c z y n kom o

p o d k ło d ę . P o w o d z e n i e w t e j m ie r z e u w a r u n k o w a n e j e s t tym, a b y k o ń

s o s t a l n a ty l e u j e ż d ż o n y i u c z u l o n y , i o o d p o w ie d n io z a r e a g u j o n a p o

m o c e J e ź d ź c a . M łody, n i e d o s t a t e c z n i e w y s z k o l o n y k o ń n ie b<;dZiO w »!o-

n ie t e g o p r a w id ło w o w y k o n a ć .

S z k i c z a p o ż y c z o n y z k s i ą ż k i M u c ic le i- o ( l y s . 32 i p o r. z ty s . ;d7l,

p o k a z u j e e te k t p e ł n e j p a r a d y p r z y w ła śc iw y m i p r - y nicwtaścswy^"- -‘ży^

c i u p o m o c y .

Kaicwy j e e z e z o r« » p o d k r o ś lić , ż e n a l * i y b«zw zgl<;drti« u n ik a ć u ż y -

v.-arii& m ięsn i p rzy \v e ilz ic ie li tid p r z y w y k o n y w a n iu p a r a d y i r y * .

®),

g<ły4 tw if^zana s Jyw cijizty\vni«nio obr<cczy b io d ro w o j u n ic in o iJ iw ia w y-

KS<;pow«nio i«j k o ł y s z ą c y c h r u c h ń w n a b o k i. U±ywaj<\c p rz y w o d z lc ia li,

jo id ri^ O a n g a i u i e mi<;ini« b r z u c h a p r z e c i w miit^niom p ro sto w n ik o m , p r z y

r z y m z t«J p ró b y atl z a w a z c p ro a io w n lk l vk-ychOdzą zwyci<;sKo.

P r z y i)ici»l<aniu udam i n a s t ę p u je u n ie r u c h o m i e n ie m ied n ic y ,

b e z

ołtŁ*nyionin d o ty łu ni* m o ż e b y ć mowy o prow idlow yrn »'yl«or>aniu

p a r a d y . N‘oiloiy tu w*l«tza(* j e e z c z c ir.nc t r u d n o ^ l , ja k ie mog<\ yii-yst^pl^

o r z y

p a i ^ d y . O d c h y le n ie m ie d n ic y d o ty łu m o i e b y ć u lr u d -

rioriL* przpK w ią z a d ło * law u biodrowogc>, jo ć li u d a b<;dą x,a b a r d z o a k r ^

r.onft n a zrwni\ti*

. N*i«wi«ll<ie n a w e t ekr< :cG nis u d n a z e w n ą tr z w yelaiw

c z y dla ro z lu ź n ie n ia w ią z a d ła n a ty )s, b y obr< ;cz b io d r a w s u z y s k a ł a

pn:rzel'»*<t\ Kwobod<; nicł^u.

v n ti»tiial pijlpai-ady M u c s e l e r p is a ł, i o w y k o n u je «iii jq w taici s p o

d l i ł ;»iŃ

p a r a d n i Dla u c z n ió w s z u k a j ą c y c h k o n k r e t n y c h rad I w s k a -

zow<!k d o ty c z ą c y c h « p o a o b u jo j w y k o n a n ia J e s t to o k r e ś l e n i e n y t ą c e .

rt)>ej«eu auloi* te n tw io rd zi, t.« p r z y p ó ł p a r a d z i c o b y d w io s t r o

ny m icdnicy n a l e i y j e d n o c z e ś n i e O d ch y lić d o ty łu , p o d c z a s g d y w in 

n y m n ie jikcu w zm ianicujo, ± e "rta zal<r<;tach I w g a l o p i e t r z e b a s t o s o w a ć

ir-dr.o

lr« n n o r.o p in a n ia m ię śn i k r z y ż a w c o l u w y a u n i ę c i a d o p r z o d u wo—

w n ^ r z n e j o biodraT .

O u e r ę e r ujm uie t e sprsw<{ j a k o ”d o o i« d p r z e c i w n y w s t o s u n k u d o

w«;<lzidta“. S o e ^ e r k a i a je £ d i c o w i 'p r z e t r z y m a ć s i ln i e j w o d z ^ o d s t r o

ny, >M> kt<łrł| w y k o n u ją z a k r ę t , p r z e s u w a j ą c «i<}±ar c i a t a n a w e w n ę trz n e

b io d ro ". i'o d h « J s k y d la w ylcortania p a r a d y z a l e c a “wlafcCiwe wsp<iłdz(a>

la n ie l>'dck, w o d z y i k r z y f a Je^dica**. S t e l n b r e c h t mówi o p O c i(^ a n lu

o d c z a s u d o c z a s u w o d z y , k tó r a pow inna, w s p ^ d z l a ł a ć z t y d k ^ te ) s a

mej s tr o n y , O a n g a ż o w a n iu k r z y ż a n i e w s p o m in a . P o n a d to u w a ż a , t o

s to s o w a n e d o le g o p o m o c e , Ij. r ę k a i ty d k a , p o w in n y d z i a ł a ć z w y c z u *

o e m .

i o

m e p o s i a d a w y c z u c ia , n ig d y g o s o b i e n ie p r z y s w o i , g d y ż te

g o n ie m o ż n a » ię w y u c z y ć . C z a s r u c h u k o ń c z y n k o n i a j e s t t a k krtftld,

i e n a u c z y c i e l n ie j e s t w s t a n ie w ł ó c z y ć a lę w e w ła ś c iw y m m om encie,

a la k iie u czei^ n ie z d ^ ^ s k o r z y s t a ć z u d z i e l o n y c h w s k a z ó w e k .

K ie m o ż n a w ię c z a s ł a n i a ć s i ę ''w y c z u w a n ie m * s u g e r o w a n y m p r z e z

S t•ln b r•e h ^ a . T r z e b a podJ«tć p r ó b ę z n a l e z i e n i a o d p o w ie d z i n a p> tan le:

J a k s i ^ to ro b i?

N’io m ożem y p o d z ie lić pojtli^du M u e s e le r a , ŻO p e ł n ą parad< ; i p

łpa~

FAdf; wy^^^nujo s l^ w la k i «am s p o s ó b . I s ln ie je p r z e c ie :^ w y r a ź n a ró ł.n i-

R y a . Ą'J. P ó l p a r a d a n a Iowo.

- k r ^ o s ł u p ,

> * ta w b io d ro w y ,

3 - s tó w p o m i« d « y
giom ł ę d ^ i o w y n i i lco£ci(\ k r z y -

żow(|,' 4 - s t a w k o la n o w y , 5 -

staw -iakiokow y.

'- k i « r u n « k

d z i a ła n i a ml^Anl brzucha*, ? •
k i« r u ń « k d z i a ł a n i a |« ź d z i * c k i c h
m i ja n i vida. B - k i a m n a k d z i a ła

n ia w o d z y

i '

R y s. 54. P o p i;d z o n i« . I - icrv{Bo-
«łup, 2 - « ia w b io d ro w y . 3 - slo w

p o m ię d z y pią ty m k ręg iem lę d ź

wiowym i' k o « c ii( k rz y ż o w o , 4 -
*taw k o la n o w y , 9 - s ta w łk o k < ^

w y ,

— k lw n in a k d z i a ła n i a m ięś

ni b r z u c h a , 7 - k ia r u n a k d z i a
ła n ia l a i d z i « e k i c h m iq«ni u d a.

6 - k ia r u n e k d z ia ła n ia w o dzy

c a . P r z y w y k o n y w a n iu p * ln « ) p a r a d y m i^^nl* b r z u c h a p o d c i ą g a ją rd w -

n o m ie m ia z o b u s t r o n o b r ę c z b io d ro w ą p r z o d a m w

o d c h y la ii;-

tym *«itiym k r z y * d o ty łu ( o b u s t r o n n e n a p i n a n i* k r z y ż a ) . P r z y p ó tp a r a -

d s l a n a ło m la s i z o s l a j a z a a n g a ż o w a n e u m ię ó n ia n ia b r z u c h a z jc d n « | s t r o

n y w c « lu p o d c i ą g n i ę c i a p r i o d s m w g 5 r ^ je d n a j a tr o n y o ł j n f r z y biodn> -

w aj ( ) « d n o s tr o n n « n a p i n a n i a k r z y ż a ) . K r ę g o s ł u p jo » t w tym c z a s i e p r o s

to w a n y c a p o m o c ą rol^Ani g rz b lo tu , I/y d k a w ta ń c lw e ) s tr o n y z o s ła jo z a

p o m o c ą, m i ę in i J a i d z i a c k i c h u d a p r z y c i ą g n ię t a d o b o k u k onia, n a z o m z

Ja d n o a tro n n y m d z i a ła n i e m k r x v ż a I ły d e k ma m ie js c a j» d n n « iro n n » ■>»-

c ią g n ię c ia w o d z y ( r y s . 3 3 ) .

W p r z y t e c s o n y c h w y p o w i« d z ia c h b a r d z o o g ó ln ik o w o p a d a ty o d p o w ie

d z i n a p y ła n ia j J a k a ię w y k o n u j# p

łp a r a d ę ? M u sim y w i^e s p r e c y z o w a ć

ró w n ie ż o d p o w ie d z i n a p y ta n ia : K iv d y s i ę lo ro b t? I tu , ja k si<; w y d o js,

tlcwi tr u d n o ś ć w w y ja ś n i e n iu te g o z a g a d n io n ia .

W lite r a tu r z e J e ż d z i a c k i a j p o d k r « ś ia s i ę , ż e w a ż n e j e s t w ykotinnio

p a r a d y w a w ła ic iw y m m o tn eacie. P ow in n o a i« to o d b y w a ć p o d c z o e

w y k ro k u z a d n i ą konSczyną k o n ia i JaAli mo to o d d z ia ły w a ć na zeO rom o

k o n ia , u a t a w a ć w m o m e n c ia s ta w ia n ia taj n ogi n a ziem ię.

W tej fa z ie r u c h u n o g a k o n ia Jest u g ię ta i p o d c z a s p o ro d y nii> mo

ż e p r z e j a w i a ć o p o r u , c o m ogło b y s i ę zdarzy< i w n a s t ę p n e j fazio

w an ia.

JetfU u w a ż n ia p r z a a n a l i z o w a i t e k s t k s i ą ż e k c y to w a n y c h a u to ró w , to

zau w a ż y m y , ż e ro z r ó ż n ia m y d w a ro d z a ja p a r a d :

1. P a w d a p r c y tr a y itlu J ą c A - p o w i n n a o n o m i« £ jiliejA ce p o d c s a a

pi-zoi-io«x«niA

tylnaj korVeayny k o n ia

i w ó w c z a s , t łd y

o b n iż a

Bl<i

je d n a

•

O b rę c z y b io d ro w e j ) e i d i c a .

2. P a r a d a z b ie r a ji\e a - n a ł o ż y jq w y k o n y w a .' p o J k n u io c kiprzodnio

o k io ś lo n e j (oay ru c h u koilla. g d y Jego iio g n Silnwiano jc#i nn r.ioml,

XV ja k i s p o s ó b w y c z u je m y t»i^ w ła ś c i w y mimciil? J>rzyponintjmy s e -

iłie pi'ocft* w l<tczania

d o r u c h u k o n i* , c - d y p ro w a jy!n« k o ń c z y n a

koitict v%

< kluftio p rK e a u w a »!<> d o p r z o d u , p r n w a lo p o tk a k o n ia sic; co fa .

lym <‘ KA«io e b n iłA si<; p m w a s t r o n a k o itia i pr»-iw.ł iili^una e b rQ cx y

l)ioiii^nw«j je s id iu b . N a|niikaxy purtkl tcfiu r u c h t t o

i.-u;.t s>it w chw itii g d y

lylm^ rłOa<{ koii st&wia n a a-.iemi. P o z o m i o k o ń c a y si<; c o (an i«

pro w o j ło p a tk i k o n ia , k tó r a r o s p o c s n i * t o r a z sw ó j ru c h k u p rzo d o w i,

H‘ lym •tiidium p r z e k u w a n ia ty ln e j k o ń c z y n y k o n ia d o p rz o d u ) • * -

pom occi p ro w o M ro n n y e n ml<?ńni b r z u c h a p r ^ y c t< ^ a o p a d a j ą c ą

i'ia pi'awcv dtron<( e z ^ ń d o b r ę c z y b io clrow sj d o s io d ła . Iv:i(;Knie j o ź d z i a c -

kit‘ p r a w ił f o u d a mog4( w lym'H|»omagać, p rzy c iĄ g a jĄ c w d ó l m ie d n ic ę ,

I JesI to praWKiłowe w l i c z a n i e «!<{ d o rucł^u k o n ia ( r y s . 3 0 ) . Zam iailt

lojia moB.-\ mi«{iinio J c ż d s i c c k i e n i w n i e i o d ciĄ g n (\ć ty d k ę d o k o n ia . J e i l l

r^i-ocon t« n o d b y w a ć • ! « b ę d z i * p r z y o d d a n y c h w o d z a c h , s p o w o d u ją to

H-yd>użaniQ i p rz y s p i« s z » n » « w y k r o k

w k o n ia .

to p o b u d z a n i* lu b

p o p v d

a n i * ( r y s . 3 4 ) .

J o i l i

fa z io p r z e s u w a n i a d o p r z o d u ty tn « ) n o £ l k o n ia u iy j« m y ły c h

ticunych m ie rn i c o p o p r z e d n i o , u 4 ^ w a j^ c w ró w n e j m ie rz e k r z y ż a I ły»

d e k , l e c z n ie oddaj.-\c w o d z y , lo z p o m o c y popQ dz«i<^cych zmieniły «i^

nrt p rz « ( rz y m u |

c e , n a p iS tp a ra d ę ( r y a . 3 3 ) .

J e ś l i p ó lp a r a d ę z a s to « u je m y d o p i e r o w m o m e n c ie « ta w ia n ia tylne)

n o ^ i p rjio z K onta n a ziem i, lo p r z y ła k i snntym wykottani<i z przetrzymu<>

J«\cej ziKtenta

n a zbleirającct, zsin ajt^cct a t a w y s k o k o w e parad<;.

M u«imy tu ła j om ńw łć p o ja w i a ją c e » ię w l i te r a tu r z e J e id z le c k te J o g ó l

n ik o w a v/«kjtzów ki w y k o n y w a n ia p ó tp a r n d y w ro d z a ju ; " d z ia ła ź p rz e c iw

k o w<;d£idlu'* lutj " s t a r a ć >■«; w i a i c i w i e z h a r m o n iz o w a ć d z ia ln n ie w o d z y ,

k r z y z n i l)'d « k “.

Zdai<^r

w yi<)cznie n n "w yr.żucie'* p r z y w y k o n y w a n iu o k r e ś lo n e g o

piY>i;n»u ru c h o w e g o p r z y u i y c l u w ła ś c i w y c h m t^ńni w oclpowioiitiiit) m o

m e n c ie , m a ^ n a to p r ó b o w a ć u s i ln i e p rs e :^ c a l e iy tii tt i n ie osiqgn<ti

za~

(tow<\ł.»j,-ic.ych efektów .

Jak ii; inlr>;anio ita lc ^ y a n g a ib o w a ć , le g o inu

iia n au czy < i aiij

a n a t o -

iRt.. K!i> ]>nti«(i z a pom oc.'\ mi<;in< b r z u c h a a n fia io w A ć d o w sp<^łdalata-

■lin k rz y :i - c?,y to je d n o s tr o n n ie , c z y t « i o b u s t r o n n ie - le n n a p e w n o

3 1

n & u c z y s i ^ w l ą c z o ć d o r u c h u k o n ia i p r z y s w o i

\vyl‘<'nyw»''>it>

p a r a d I p ó l p a r a d .

D la uchvw ycenia inom enlu r o z p o c z ijc ia i c z a s u Irwaiiio paiyici. <>nr-

d z o p rzo cio :^ kruL kiego. j^śHif.ipc tn-d-.cic pOczqlkuu-t> zmuKZOAy e>l>e<^r-

w o w ać łopatkc; k o n ia , b y z.>łj(toKować parndc; w ó w c » a s , g dy lu p u tk a »>■;

c o la . T o s p o j r z e n i e r\ie pOvt*:ntio p o w o d o w a ć p o c h y ic m a głow^*. porii<“-

w o ż vr/ciK iżeni

krt^g o elu p o Uytoi>y v.tedy utrufdnion«. Siopiiiow o jożd/.if-c

d z i« n a b i o r a ć w tym w p ra w y i w y c z u c ia w w y b o rz e o d p o \v i« d n ie s n

mom entu. W zwi<(zku z

bt^dzic n o ż n a c o r a z cz<;ściQj re z y g n o w a ć a

pom ocy w z ro k u , p r z s p r o w a d z a jr ^ r j« d y n i« c o p e w ie n c%as SttmoUoitlrol<,-.

W k o ń c u m o i n a b ^ z i » te g o c a łk o w ic ie z a n i e c h a ć .

N asU ertie d z i a ła n i a po m o c y d la w y k o n a n ia p a r a d y m o ż n a o d p o w ie d

nio re g u lo w a ć p r z e z o d p o w ie d n ie ndipi^cie mi^ilrii b r z u c h a i mii;»ni j« ż -

d z ie c k ic h . N a * ilo n i« to b i d z i e s ł a b s z a , j«śJi p ó lp a r o d a s łu ż y ć ma tylko

po to . b y k o n ia u c z y n i ć b a r d z i e j uw ażnym .

W w y p a d k u , £ d y z a m ie rz a m y z ro b ić p r z o j » c

> 9

z w yciągni<;lego kłu

s a d o z e b r a n e g o , lu b z g o ła d o s tę p a , u ż y je m y ty c h mi<;śni w « p o s ó b

z d e c y d o w a n y , a n a w e t k ilk a k ro tn ie .

Równowaga - pójść z ruchem konia

14/ p o p rz e d n im r o z d z i a l e mówiliemy o tym, ż « jo ź d z ie c p r z y wlrycza-

niu s i ę d o rvichu k o n ia p o w in ie n b a l a n s o w a ć k rę g o s łu p e m p o n a d koły

s z ą c y m n a l>oki ru c h e m m iednicy. T r z e b a to b a r d z i e j s z c z e g ó jo w o w y .

ja iirtii, K r< ;g o sła p s t a j e si«j nar?.<\dem r u c h u , potniąc: jc d n o c z o :(n :i; fun

k c ją p o d p o r y d la tnnycH

cin ła. P r ó c z tccjo

Oł. :r<L<l:inir

u trz y m y w a n ia rów n o w ag L W y o b r« źiay s o b i e , ż e z a m ia s t pol^uzćiM a e ln s -

t y c z n e g o mamy d o c z y n i e n ia z« sztyw nym p o t.^ czen iem kr^^ęnsKipa

k o ś c i ą krzyżow <j. W ted y k rę g o s łu p u p o d o b n iłtjy ci<f do m a s z tu n a ź b k -

ló w ce. K a ż d y p r z e c h y ł ło d z i m a s z t w y k o n u je z ni<\ w sp ó ln ie . Im siln io j.

s z « SĄ k o ł y s z ą c e r u c h y ło d z i, tyir. w ię k s z y Je s t p r z e c h y l w ie r i c h o tk a

m a sz tu .

R u c h y k o ty s z f i c e m ie d n ic y p rz « tji« g a i(\ J e d n a k d u ż o « zyl)ciej, je d n e

po d ru g lc lti W saklej s y t u a c ji

p r z y c z e p i o n y do m iednicy k n ^g o -

s łu p m ó g łb y ty lk o w te d y ra z e m

m ied n ic y te ru c h y wykony»vn<;, g d y b y

lutów u ż y ł o g ro m n y c lł ilo ś c i e n e rg ii mt<:Bnioweł n a w praw i.m iir «<> w i-uch.

In n a r z e c z , ż e m ie d n ic a p r z y sw o jej k o n s t r u k c j i n ie łk-yn^zymałńliy l^ go

o b c i ^ « n i a I u l e g ła b y u s z k o d z e n i u .

K y * .

. R u c h m « i »

l u u m o c o -

w a n o g o n a ł o < j s {

K y*. 3 0 . Z a c h o w a n i o a i ę k r ^

> tu p a p r z y w i e s z a n i u ei<|

^ 9

m c h u k o n in , 1 - Icr<go»łup, Z -
• ta w pon\i<;d£y k rę g lo m l< ;diw ie-

wym J k o ś c lĄ k r z y td w Ą ,

- ataw

Wo<łrOV\ry

! '

I ' '

■ '/i

R y s. 37. P o s t a w a lutow ia

w ieko w p o z y c ii •to jq c o j. o -

■io>‘ii>Aliia

p o s t a w a , b - w o J * k o w a

posiA w a, P - w rod«t( e i < ;i k o ie l

w m ied n icy

R y a . 3 8 . Ś r o d e k ci<{żkośrci J e ź -

d i c a P . a - p r z y n ie d b a łe j p o s
ta w i* p r z e d dzlcwi<itym kr<;gJarn
p la rc io w y m , b - p r z y w y p r o s t o
w a n e j p o s t a w i e w dziew iĄ tym

kr^gU p ie rs io w y m

r,i

T e g o w s z y s tk lÓ B o u n ik a m y d z i ę k i k o n s t r u k c j i p o łą c z e n ia ruchom ym

staw om c z ą ć c l lę d ź w io w e ) k r< ;g o słu p a z k o 4 c i ^ krzyiO w <v S l w a n a to

k r ę g o s łu p o w i m o ż llw o ó c l, b y w y b a la n s o w a ć r u c h y m ie d n ic y p r z y mini

malnym u t y c i u sUy.

P o s ł u t m y e i^ p r z y k ła d e m . J e ś l i a r t y e t a c y rk ó w ^ ', slo iq c n a d c s c o ,

k tó r a o p i e r a s i ę p o p r z e c z n i o n o ruchom ym w a lc u , c h c c sii^ u tr z y m a '; w

ró w n o w a d z e , m o ż e to z ro b iti ty lk o w taki s p o s

b, t o s k ła n ia eii; c o V " '

tułow iem w le w o , g d y d e s k a g r o z i p r z e c h y ł e m w p ra w o , i o d w ro tn ie .

P o d o b n ie J e a t z k r ^ o s ł u p e m j e l d ć c a p o d c z a s J a z d y k o n n e j, Jee^i on

w y n S w n o w a io n y p r z y o d p r ę ż o n y m , p r z e p u s z c z a l n y m d o s i a d z i e . W p r z y

p a d k u ró w n o w a g i z m ie n n e j u z y s k a m y w y r ó w n o w a te n i e , g d y prz>' w ^ c z o -

n iu

d o r a c h u k o n ia w y k o n y w a ć b ę d z ie m y k o ł y s z ą c e n jc h y n ie d n ic y ;

w te d y z a pomoc<\ p r z e c i w s t a w n y c h s k ło n ó w tu ło w ia z a c h o w a m y ró w n o

w a g a ( r y s . 3 6 ) .

W a rto tu z a u w a ż y ć , ż e r ó w n o w a g a c z ł o w i e k a , ró w n ie ż n a stałym

p o d ło ż u , w p o z y c j i « to ) ą c e j j e s t c h w ie jn a , a z a te m zm ie n n a . C iało , k tó r e

\v s t o s u n k u d o s w e j w y s o k o ś c i o p i e r a st<> n a n i e d u ż e j p o w ie rz c h n i, b y -

łoł>y n i e u s t a n n i e n a r a ż a n e n a u p a d k i, g d y b y n ie p r o c a m i^^ni p r z e c i w -

d z la ita j^ c y c h l r e f l u l u j ^ c y c h c h w ia n ie s i ę c a ł e j sy lw e tk i. W u s t a w i c z n e j

w al

e o u t r z y m a n i e ró w n o w a g i pom o c n C czą r o lę o d g ry w a p r z e m i e s z c z a

n ie l i r o d k a c i ę ż k o i c S . o g r a n i c z a j ą c e z a k r e s p r a c y m ię ś n i d o minimum.

W - p 'i e r w s z y c h l a t a c h s w e g o ż y c i a c z ło w ie k z d u ż y m w>-siłkiom u c z y

s i ^ 'n a j p i e r w s i e d z i e ć , p o te m n a s t ę p u j ą p i e r w s z e p r ó b y p o w s ta w a n ia n a

n o g i, k tó ry m t o w a r z y s z y z a t a c z a n i e s i ę c z y n a w e t u p a d k i. W r e s z c ie

p e w n e g o d n i a o w a n i e p e w n o ś ć u s t a j e . W y ro b io n a z o s t a j e i-ównowaga,

M a s tę p u je to w ó w c z a s , g d y u k s z t a łt o w a ł y s i ę o d r u c h y o b r o n n e , tj. p r z e

m i e s z c z a n i e c i ^ ± a r u c i a ł a z a p o m o c ą m ię śn i w s t r o n ę p r z e c i w n ą te ], n a

któriit s i ę cł^yU. Z c z a s e m n a s t ę p u j e a u to m a t y z a c ja r u c h ó w d o te g o e to p -

n o a , ż e w o g ó le n ie z d a je m y s o b i e z n ic h s p r a w y .

R ó w n o w a g a w p o z y c j i s t o j ą c e j z o s t a j e o s i ą g n i ę t a , g d y linia p io n o w a

p r z e b i e g a o d ó r o d k a g ło w y p o p r z e z ś r o d e k c i ę ż k o ś c i ( g u z b io d ro w y )

d o p u n k tu p o d p a r c i a , tj. s tó p . N a ry a . 3 7 a p r z e d s t a w i o n y p r z y k ła d o k

r e ś lo n o ja k o p o s t a w ę n o rm a ln ą . K a l e t y z w r ó c ić u w a g ę , t e 4roctek c i i;ż -

k o ś c i c z ł o w i e k a w p o z y c j i s t o j ą c e j z n a jd u je s i ę w m ied n ic y na w y ^ o -

k o ś ć l t r z e c i e g o k r ę g u k o ś c i k r z y ż o w e j.

N o rm a ln a p o s t a w a c z ło .w ie k a s t o j ą c e g o m o ż e ła tw o s i ę zm ien ić nn

p o s t a w ę n i e d b a ł ą , o d c i ą ż a j ą c ą , g d y m ie d n ic a z o s t a n i e o d c h y lo n a d o ty

łu , a ż d o g r a n i c y , g d z i e u tr z y m a n a j e s t p r z e z w ią z a d ło n ta w u b io d ro w e

g o . W t e n s p o s ó b n a s t ę p u j e o d c i ą ż e n i e m ię ś n i I o s z c z ę d n o ś ć e n e rg ii.

Tnk/^

o O serw u jo m y c z y s t o w g r u p l « g im rta s ty k ó w , lctórxy o c z a -

ku.iĄ w k o ) « jc e . a i p r t y r z t ^ d d o l i c z e n i a z o s t a n i a d l a n ic h zw o ln io n y .

P r/^ c iw t^ ń e iw iM n le g o joiU •y Jw e tK a v rypr< j*onoj p o c ta w y w o ta k o w e j,

lokk<i pncl.iiift d o p rro H u . M o c n o n a p r ę ż o n e nit

; » n i c p o ś l a d k ó w z a p o b t o -

p r z o c h y l e n i u d o p r z o d u ( r y s . 3 7 b ) .

I'*omi<;dzy tymi d w o m a o p is a n y m i p o s t a w a m i iM n io je m n ó s tw o w a r i a n -

tii«v p o 4 i‘« d n ic h . C z to w ie k u tr z y m u j e p e w n ą o k r « ś l o n q p o s t a w ę c i a ł a n ie

-.iiilżej J a k J e d n ą m inutę. P o d c z a s k a ż d o r a z o w o j z m ia n y p o s t a w y n a s t ę

p u je p i 'z e m i « s z c z e n l e ś r o d k a c i ę i k o £ c i i o d p o w i e d n i e z a s t o s o w a n i e in

d y cl> mi«;śni d o u tr z y m y w a n ia ró w n o w a g i.

P o d c z a s g d y u c z ł o w i e k a w p o s t a w i e s t o j ą c e j A ro d o k c i ę ż k o ń « l

srtA jduję s i ę w m ied n ic y , to u J e i d ź c a j e s t o n z l o k a li z o w a n y d u ż o w y -

rnt«n«w icio n a w y s o k o ś c i dziew i< ^tego k r ę g u p i e r s i o w e g o , a ś c i ś l e j

pr^>Xl lyin kr<;gicm (i-y s. 3 fia ).

N 'a l« iy s z c z c s t^ l n ic podkre»li<5, p o n i e w a ż n i e j e d n o k r o t n i e s p o t y k a

m y W li i e r a t u r e e in to rm a c ję , ż e ś r o d « k c i ę ż k o ś c i j e i d i c a z n a j d u je » ą

p o d o b n ie ta k u c c t o w i e k a s t o j ą c e g o , c z y l i n a w y s o k o ś c i t r z e c i e g o k r ę -

;i l ę d ź w i o w e g o W m i e d n i c y .

Ś r o d e k c i ę ż k o ś c i j e i d ^ c a p o w in ie n w m i a r ę m o l li w o ć c i z n a j d o w a ć

»>ę w p io n ie n a d ś r o d k ie m c i ę ż k o ć e i k o n ia i

w s z y s t k i c h z a i s t n i a -

lycl) fr y lu a c ja c h ta k a w s p u l z a l o ż n o ć ć p o w in n a b y ć z a c h o w a n a .

J e ś l i ś r o d e k c i ę i k o ć c i J e l d i c a z n a j d u j e s i ę n a w y s o k o ś c i d s i e w i ą -

(''()<' !<ręp,\i p io i-slo w c g o , to w y s t a r c z y m in im a ln e o d c h y l e n i e tu ło w ia j e i -

d;^c« w j e d n ą s t r o n ę , b y j e g o ś r o d e k ci<iżkO Bci z a t r a c i ł p o e y c j ę n a d

ś r o d k ie m c i ę ż k o ś c i k o n ia . D l a t e s o r ó w n ie ż n a t r e n i n g a c h k o n i e c z n e J e s t

z a c h o w y \v a n ic w y p r o s t o w a n e j s y lw e tk i p r z e z j e ^ d f e a .

O k r e ś l a n e p r z e z n ie k tó r y c h t o o r c t y k ^ w k r y t e r i a p o p r a w n e g o d o s ia >

’ •. k tó r y tim otiliw ia p r z e p r o w a d z e n i e lin ii p io n o w e j p r z e b i e f t a j ^ c e j o d

i.c>wt jc ż c t^ c a p o p r z e z ecaw baii< o w y , b i o d r o i o b c a s , u z n a ć n a l e ż y z a

iM rrt«o tri>(ne. L in ia ta p r z e b i o s a r ó w n ie ż p r z e z ś r o d e k c i ę ż k o ś c i k o n ia .

U p r z e d n io p o w ie d z ie liś m y , ż e ś r o d e k c i ę ż k o ś c i j e ź d ź c a w n o rm a l

n e j p o z y c ji z n a j d u je s i ę

p r z e d

d z i e w i ą ty m k r ę g ie m p ie rs io w y m .

Ma ir« >i«iroJi: u z a s a d n i e n i e , g d y ż k r ę g o s ł u p n a te j w y s o k o ś c i n o rm a ln ie

w y c ię ty j n s t k u tyłow i, W z a l e ż n o i i c i o d s t o p n i a t e g o w y g i ę c i a p u n k t

ci«;żko>(c< lo ż y b li ż e j lu b d a l e j p r z e d k r ę g o ^ p e m ( r y s . 3 8 a ) .

J a k Już w sp o m in a liś m y , p o d c z a s j a z d y k o n n e j d o l n e z a k o ń c z e n i e

k r c p o s l u p a m u s i w y b a la n s o w a ć k o ł y s z ą c e r u c h y m ie d rtic y . D o b a l a n s o -

-A ;»a !<^piej s ł u ż y le d r ta k p r ę l p r o s t y n iż w y g ię ty .

S f

D la te g o l r x e b a

wyprOMOWAĆ i wy<UuiyĆ. b y sniwotowAĆ p ia rs io *

w e w y g ię c i e k n ; g o s l u p « d o p r z o d u t I^d-«WJ

W« Mrysięcio (to ly!u. WU-cly

lin ia k e ^ o e ł u p o n a j b o r d s i e j p r z y b i i y

d o w ep o m n iartej linii p r^ e b iE *

S aJq c« J p r z « z ś r o d e k c i ^ i k o ć c i i c ^ d i c a i k o n ia . W te n s p o s ó b a lw o r z o -

n e z o s t a n ą o p ty m a ln a w a r u n k i d o b a l a n a u k r ę g o s ł u p a o r a z u s t a b il iz o

w a n ia ró w n o w a g i J « ^ z l « e k i « j .

N a b a l a n s t e n ia to tn y w ptyw w y w ie ra r u c h k o n i a d o p rz o d - ^ “N a

p rz ó d ! " - t o n a c z e l n a d e w i z a j e i d z i e c k a .

P r z y m a z a n i u i p r z y z w ię k s z a n i u te m p a tu łó w j e f d ź c a p r z e j a w i a

t e n d e n ś j ^ d o o d c h y l a n i a

d o tytu. 'To s a m o z r e s z t ą z ja w is k o w y s tę

p u j e w s a m o c h o d z i e , c z y w p o c i ^ u . J e i d z i e c p r z e c i w d z i a ł a tem u z ja

w i s k u « « p o m o c ą g ł ę b o k i c h m ię s n i g r z b i e tu . kt<Sre r ó w n ik i u!rzyrauj<(

k r ę g o a t u p w s t a n i e w y p ro s to w a n y m , h a rm o n iz u jc ie s i ę z ru c h e m k o n ia .

W c e l u w tc ic z e n ia s i ę d o r u c h u kortia o p r ó c z ru c h ó w lx > czn y ch p o n a d

z n a j d u j ą A

w r u c h u w a h a d ło w y m m ie d n ic ą n i e z b ę d n y j e s t j e s z c z e

r u c h d

p r z o d u - d o ty łu . W y b a la n s o w a n ie k r ę g o s ł u p a w takim k ie r u n

k u n a z y w a m y " p ó j ń c ie m * n ic h e m k o n ia ".

W. M u e s e l e r r»ie r ó ż n i c u j e w y ra ź rtie t y c h d w ó c h p o ję ć , tj. " w ł ą c z e

n ia s i ę d o r u c h u k o n i a ” 1 " p ó j ś c i e z ru c h e m k o n ia " . C z u je m y s i ę w

o b o w ią z k u p o j ę c i a te r o z g r a n i c z y ć , I t o n ie ty lk o z e w z g lę d u n a defin i

c j ę . T & k f e s p u n k t u w id z e n i a an ato m ii p r z e b i e g a j ą c e p r o c e s y ru c h o w e

i w y p ły \» a ją c e s t ą d w n io s k i m o i n a le p ie j o k r e ś l i ć , le p ie j r o z g r a m c z y ó

i lopJej w y j a ś n i ć . T r z e ł j a p r z y tym z a z n a c z y ć , t e o b a le r u c h y p r a k

t y c z n i e s i ę z& zęb iaj^^ N ie je d « n a lb o d ru g i, l e c z i J e d e n I dru g i.

S u m u ją c , n a l e ż y p o d k r e ś l i ć , i e w y d łu ż a n ie k r ę g o s ł u p a p r z e z J e id ^ .-

c a u j e ż d ż e n i o w e g o j e s t n ie o d z o w n ą k o n i e c z n o ś c i ą i dlalegi.>

r .

b y ć s t s i e , b e z p r z e r w y p r z e s l n c c g a n o i w y k o try w a n e . Jalc wytiikfi 1

/ <tc>-

t y c h c z ą s o w y c h w y w o d ó w , p r z y n o s i to j e i d i c o w i n a s t ę p u j ą c e k o r» y e e i:

. s t a w m i ę d z y k r ę g o w y p o m ię d z y piątym k r ę g ie m lędźw iow ym ■ koń>

c i ą k r z y ż o w ą z o s t a j e o d c i ą ż o n y . R u c h y m ie d n ic y s t a j ą s i ę p r a e z !o

u ła tw io n e .

2. Z a k r e s d z i a ł a l n o ś c i m ię śn i b r z u c h a p o w i ę k s z a sic;, g d y K ręgo

s ł u p j e s t w y p r o s t o w a n y

w y d łu ż o n y , a k la tk a p ie r s i o w a uniosiotna.

3. Ś r o d e k c i ę ż k o ś c i j e i d ż c a w a io d le p r ( e m i e s z c £ a ai<,'

1 ^ 0

w%-»o-

k o ś ć d z i e w i ą te g o k r ę g u p ie r s i o w e g o , c o i^ a tw ia b a l a n s o w a n i e k r ę g o s ł u

pem .

W y d łu ż a n ie k r ę g o s ł u p a m a te ż je d n a k u je m n y a s p e k l . W yró w n u je

o n o m ia n o w ic ie f i z j o l o g i c z n e w y g ię c ia k r ę g o s ł u p a , k tó ro p r z c c ie Z <Ag<^

d z ily u d e r z e n i a p r z e b i e g a j ą c a o d d o łu . J e i d s l e c o d c z u w a Satem siln ie j

le u d e r z e n i a , c o tlojłinguio g o

je d n e j jilrtJny flo s z y b k i e g o v /y u c * c n in

ai'{ K sluki "w łijc w in ia sii’ d o r u c h u k a n io " , r d r u g i e j J e d n a k w wr>'pi»<J-

k u nie p o w o clzo ń w le j n aucc; s k ł a n i a g o to d o s z u k o n m in n y c h s p o s o

bów j a z d y . S t^ d p o w s la jo np, n ie p r a w id ło w y d o s i a d w k lu s io , o cx y m

p isnlipm y u p r z e d n i o .

Rozluźnienie

W c z y s t k ia te o r i« j e ź d z i e c k i e e g o d n i e p o d k r e ś l a j ą , ±o s w o b o d a i

'o z l u i n i e n i c jc id ^ - c n n a (<ontu n a l o ^ d o lu n d a m e n ta in y c H z a s a d jo z d y

k o n n ej.

O p is y w a n e w p o p r z e d n i c h r o z d z i a ł a c h " n a p i n a n i e k r z y ż a " , vtfł<^cza-

n i» si<; d o r u c h u k o n ia o r a z z w ią z a n o z tym r u c h y m ie d n ic y m ożliw e

w te d y , g d y z o s t o n q w y ł ą c z o n e w s z e l k i e in n e p r z e c i w d z i a ł a n i a . Mog(v

o n e b y ć r< 5żnorodne, Do n a j b a r d z i e j n i e b e z p i e c z n y c h z a l i c z y ć n a l« ± y

«itovv« ś c i s k a n i e u d am i s io d ła , c z y l i s t o s o w a n i e p r z y w o d z tc ie lL U iy w a ~

r«* ty c h mi(;óni j e s t k a rd y n a ln y m b tę d e m . N ie m a j e d n a k c h y b a j e ź d i c a ,

któr>' b y n a p o c z ą t k u n a u k i n ie p o p e ł n ia ł t e g o b łę d u . C o wl<;cej, j o s t

w ielu je ź d ź c ó w , ki<Srzy n ig d y te g o n ie zaniechaj< v. S ą t e g o pow o d y .

U c is k s i o d ła i u d e r z e n i a z d o łu n a m i^ ó n ie i i c i i ^ g n a p o w e w n ę tr z n e j

e lio riie u d y p o w o d u ją p r z e c i w d z i a ł a n i e ty c h mi^iśnl. P is a liń m y J u t o lym,

i e c i< ;źar tu ło w ia j e ź d ź c a s p o c z y w a n a K o ó c ia c h kulftzow o>łonow ycłv.

N ic w y tw o rz y ły si«; tam i a d n c p o d u s z k i * m ię ś n i. D la te g o t e ż w tym

m iirjscu ła tw o d o c h o d z i d o b o l« » n e g o o d b i c i a lu b o b t a r c i a s k ó r y - W n a -

Sli^pstwie to ^ o maj<\ m ie js c e r e a k c j e o b r o n n e ; u c i s k a n i a u d a m i p o z w a la

j o i d i c o w i u tr z y m y w a ć w ra ż liw e m i e j s c a * d a l a o d s i o d ło . Innym p ow o

dem ś c i s k a n i a u d a m i s i o d ła j e s t to , ż e J e ź d z i e c n io o p a n o w a ł

u m ie j ę t

n o ś c i h a rm o n iz o w a n ia si<; z ru c h e m k o n ia . N a r a ż o n y ) c s t o n w te d y n a

d z ia ła n ie s iły b e z w ł a d n o ś c i p r z y p r z y s p i e s z a n i u le m p a . c o s i a r o si<»

p o k o n y w a ć u c i s k a j ą c m o c n o s i o d ło ud am i, a j a k o u c łiw y tu d l a z a c łio w o -

n ia (•dwnowagi u t y w a w o d z y . J o i U j o ź d z i e c n i e z o s t a n i e w p o r

p o u c z o

ny I p o k ie ro w a n y , ła tw o p r ;c y z w y c z a ja e i ę d o ta k i e g o s p o s o b u j a z d y .

S iln e z n a t u r y p r z y w o d z ic i e le w z m o c n ią s l ^ w w y n ik u ta k ie g o p o n tę p o -

w an ia j e s z c z e b a r d z i e j, a ż w k o ń c u utw or:ey si<; r o d z a j s p l o tu m ię śn i,

któ ry uniem ożliw i p ł a s k i e p r z y ł o ż e n i e u d y w e w n « ;lrz n ą c z < :ń c ią d o s i o d

ła. Ś c i s k a n i e udam i s i o d ł a ł>ywa r ó w n ie ż w y w o ły w a n e p r z e z n i e s p o k o j

n e g o k o n ia , k tó ry np. w y k o n u je b a r a n i e s k o k i . J e ź d z i e c

p o p r z e z

s iln e

H ciSkanie « iodłn udam i b ro n i si<; p r z e d w y s a d z e n io m z s i o d ł a , n ie b a -

CKqc rta tu, i o z a c h o w u je

W w y niku !ipai?ly<:xriQi;;ii

ir^k.ł-

n ia k o la n p o k a ż d y m s k o k u k o n ia i« ź d z io c w y e u w o si<; z s iu d ia c o r a ^

w yxcj, a p o Ir z ^ c im lu b c z w a rty m tak im s k o k u ju ż nid z n o jd u j^ spOaiO—

b u n a d a l s z e u lr z y m y w a m e s t q n& g r z b i e c i e k o n ia i lą d u je w p ia s k u ,

ja ś li n ie z d o t a ł s l ^ w c z e ź n i e j z t a p a ć z a g rz y w y . T y m c z a s e m j e ź d z ic c

powJnieA w ta k ie j s y t u a c j i z a a n s a ż o w a ć ini<(śriie b r z u c h a o r a z m ię śn ie

j«idzie<fl<ie u d a , b y s i e d z e n i e p o z o s t a w a ł o w s io d le i z a d z i a ia t y ty d k i.

W l« n SDOSdb m ie d n ic a p o z o s t a n i a m c h o m a i mo±o d o s t o s o w a ć si<; d o

z a J a tn ia ty c h s y t u a c ji .

B łę d n e J e a t r o z u m ie n ie , i e r o z l u i n i e n i e j e s t p rz e c iw ie ń stw o m n a p i

n a n ia

ż o mi<;4nl*

w s t a n i e z w io tczaty m . Ml<;śnie o d p o c z y w a

ją , z n a j ^ u } ^ s i ę J e d n o c z e ś n i e w s t a n i e g o to w o ś c i, t>y w r a z i e p o tr z e b y ,

Vf* w ła śc iw y m m o m e n c ie p r z e z o d p o w ie d n i c z a s m ogły z a d z i a ła ć .

Ś c i s k a n i * u d J e s t w ię c lo r m ą o a m o o b ro n y p r z e d bólem o r a z p r z e d

d z ia ta n i« m s i ły b e z w ł a d n o ś c i , k t ó r a g r o z i w y tra c e n ie m z ró w n o w ag i. A

z a te m J 4 s t tó n a t u r a l n a r e a k c j a n a s z e g o o rg a n iz m u .

W tajŚelwle p o w in n iś m y b y ć z a d o w o le n i, ż e o rg a n iz m p o tra ii ta k s z y b

k o ) ^ t

sow & ć ś r o d k i z a r a d c z e d l a n a s z e g o d o b r a . J e d n a k p r z y j e ź d z i ć

u j e l d i e n i o w e j ' te p o ż y t e c z n e o d r u c h y stajĄ si<; p r z e s z k o d ą , g d y i w w y

nik u z a a n g a ż o w a n i a p r z y w o d z ic i e ii obr< icz b io d ro w a z o s ta je uniorucht> -

m lona, c o u m o i li w l a w łą c z e n i e s i ^ d o r u c h u k o n ia . J e s t to s p e c y f i c z n a

s y t u a c ja : o b r o n n e o d r u c h y w r o d z o n e * ą w lym p r z y p a d k u n ie w ła ś c iw e ,

g d y ż p r z e s z k a d z a j ą w w y k o n y w a n iu z a d a ń u je ż d ź e n io w y c h . P ra w d o p o

d o b n ie n a tym p o l e g a ta je m n ic a o g r o m n y c h tr u d n o ś c i je ź d ź c ó w l in a tr u k -

to ró w w p r a c y s z k o l e n io w e j.

Dosiad fotelowy

wklęsły krzyż

In n a fo r m ą o b r o n y j e ź d ź c a p r z e d n ie p rz y je m n y m i d o z n a n ia m i w o k o

licy k r o « z a j e s t tz w . d o s i a d fo telo w y , p o l e g a j ą c y n a sk ra jn y m p r z e s u

w a n iu p<>dstawy p o d p a r c i a w s i o d le k u tyłow i, n a ty ln y lę k . D u ż ą ro lę

o d g ry w a tu z p e w n o ś c i ą w y g o d n ic tw o j e ź d ź c a . W y g o d n ie j Je s t bow iem

s i e d z i e ć n a g u z a c h k u l s z o w y c h , o d c h iy ia ją c s i ę d o tyłu p r z y w y s o k o

u ło ż o n y c n u d a c h , c o s p r a w i a , ż e ty d k i p r z y l e g a j ą d o bok ó w k o m a n ic

p r z y p o p r ę g u , l e c z

p r z e d

p o p rę g ie m . T o k i d o s i a d m o ż n a poi^ćw-

n a ć d o w y p o c z y n k u n a fo telu . J e ź d z i e c b ie r n ie p o z w a la s i ę n o s i ć k o n io

wi w te rjs n ie .

J a z d y u j e i d ź e n i o w e j w ta k i s p o a ó b n ie d a s i ę je d n a k u p ra w ia ć .

I n s tru k to r n a u j e ż d ż a l n i z a ż ą d a p r z e s u n i ę c i a ły d e k d o ryłu, ta k b y z n a |-

dMw^-tly ei'{ on«t p r x y ty ln e j kraw <;dzi p o p r ę g u . J e ś d z i o c z r a z u :faało»t>-

j e S

<; <lo ( e g o , |«CZ p o KltKu k r o k o c tl p o w r ó c i d o p o p r z o d n i o j p o z y c ji.

I tAtc bvc*zi« w c i q g u w i« iu le k c ji. T a k i J e £ d z i o c p r o w a d z i n i e u s l a n n q

walka; z « ayrym w tttz a d le m a ta w u blO d ro w o g o .

>•* r y s . 13 ( a i c ) o b ja ć n ilia m y u t o ż e n i e m io d n ic y o r a z z o c h o w a -

n io jsł^ w<<\cadto s ta w u b io d r o w e g o . T r z o b a lo j e s z c z « r a z p rz y p o m n lo ć .

T a k dtufiO. Ja k Je^-dzicc b<;dzi« ■i e d z i o ł c a ł k o w i c i e n a g u z a c h a l e d z e -

io w y ch , p r z y s k r a jr tio d o ty łu p r z « c h y l o n e J m ia d n ic y , w><^

a d t o s ta w u

UioriroweBo n ic p o z w o li n a u ł o i a n i « ły d k i pi*zy popr<;g,u. W zw iq ;;k u z

tym b>:(lKio Ai>> in u s i^ t p r z e s t a w i ć , b y irii«dnici; p r z e c h y l i ć d o p r z o d u i

c i o £ a r c i o ta p r z e m i e ś c i ć n d k e iie i k u łs z o w o - ło n o w e . W te d y ły d k i s a m o

i.ito£<^ »i({ n a w ła ś c iw y m m lejscw i a m ie d n ic o w m ia rę p o t r z e b y starvi«

iiichom eu

Ml<;i>niami, k tó r« po ch y laji^ m iednic<; d o p r z o d u , *<\ m ięórile g r z b i « -

l>j w s p o m a g a n e p r z e z mii^siert J o i d s i e c k l u d a - R - l , A b y m ig a n ie t e z a -

<;iii£a^.owaO d o d z i a ł a n i a . J e f d z i a c m uai si<{ w y p r o s t o w a ć , p o d o b n ie Jak

p r z « d “n a p in a n ie m k r z y ż a " . R ó i n i c a

b i e g a n a tym , ż e o b y o d c łiy lić

i'iedniC

; d o tylu, j e ź d z i e c m usi r ó w n o c z e ś n i e n a p i n a ć m ic s n ie b r z u c h a .

łV drugim w y p a d k u mi<;en)e t e p o so s< aj(( p o z a z a k r e s e m d z i a ła n i a , a lb o

w iem 'm ie d n ic a p o w in n a

p r z e c h y l i ć

do przodu. Nie

w o tn o

tet

napi

n a ć d u l c g o m i^ ć n ia p o & la d k a .

b lo k o w a ł o b y lo r u c h m ie d n ic y .

S a m o w y p r o s t o w a n i e s i ^ w y s t a r c z y , b y p r z y r o z lu ź n io n y m d o s i a

d z i e p rz e c liy la ć m ie d n ic ę o k ilk a p o trz e l> n y c h s t o p n i d o p r z o d u . Ż a d e n

in s li-u k to r n i e w y ja ś n i j e d n a k d o k ła d n ie u c z n i o w i , o ile s t o p n i m a m ie d -

m«-«j przechylH *. W n o w o p r

yj<;laj p o z y c j t c i a ł a j e ź d z i e c ^<>dzie m ^gł

H a rm o n iz o w a ć s i ę z r u c h e m k o n ia , a j e g o ły d k i s a m e u ło it^ s i q n a w ł a ś

ciw y m m ie js c u . I t e r a z | u l J e ź d z i e c s a m b ę d z i e si<; p o p ra w ia ł.

W tym m ie js c u n a l e ż y o m ów ić r y s u n k i M u e s e ł e r a z o k r e ś le n i o m

••wktci«ly k r y y * “.

ł t y s u n e k 3 9 a o b ja iin io n o la p id a r n i e , m ^w b^c, z e n a s k u t e k te g o p ^

w s ta j e p r z e c i w n e d z i a ł a n i e w a i o s u n k u d o “ n a p i n a n i a krzyża**, g d y t

m ie d n ic a z o s t a j e p r z e c h y l o n a d o p r z o d u . W* n a s t ę p s t w i e ta k i e g o O k re ć -

lo n ta c z y t e ln i k j e s t p r z e k o n a n y , t o p o c h y t e n i e m ie d n ic y d o p r z o d u j e s t

b tP d em , a v/i<

c t r z e b a t e g o z a n i e c h a ć . P o w t ó r e , o k ro ć le rU e to k s z t a ł

tu je w y o b r a ż e n i e , ż e p o c h y l e n ie m ie d n ic y d o p r z o d u p o w o d u je w k lę s ł y

k r z y ż .

? a n tm z ajm iem y w le j s p r a w i e s t a n o w i s k o , t r z e b a z w r ó c ić u w a g ę ,

■ e - jeAli c h o d z i o d e f i n ic j ę - n a st< |p lło tu p o m y le n ie p o ję ć . K o b ć k r z y

żo w o « n a t u r y j e s t w y g ię to d o p r z o d u . J e s t to k o ć ć n i e e l a s l y c z r i a i jej

R y s. 3 y . W tcl.:sły

h r z y z . a - p i- a e -

i^ieg p r o c o e u w e d tu g W. M u«e& -

l e r a , b - m ie d n ic a o d c h y lo n o d o

ty łu , J e ź d z i e c k ie m i^ in ie u d a

ro z lu £ n io n « , c - m ied n ic o p o c h y
lo n a d o p r z o d u , j e ź d z i e c k i e

m ię ś n ie u d o ria p in o j^ s i^

w k l« ;tło s o p ro f ilu n ie n i e je » t w

s t a n i e z m ie n ić .

T o e e M u e s e l e r m a n a m yń-

u£yvrbj((e o k r e ś l e n i a "wkl<tsły

krzyj:'%, to d a i e k o d o p r z o d u w y

g i ę t a p o r t ta l^ d i w i o w a k r ^ g o s ł u -

po.

n a s s * s t a n o w i s k o

w o b e c o b u p o w y t s z y e h p u n k tó w ;

!• P ó c h y l e n l o m ie d n ic y d o

p r z o d u in ie J e s t b łę d e m , p r z e c i w

n ie •* W n i e k t ń i y c h s y t u e tc j a c h

J e s t w r ^ c s k o n i e c z n e ( n p , p r z y

dosiadacie fo te lo w y m ) . W p o d o b

n y c h p r e y p a d k a e h n a l e ż y to w y

k o n a ć , h y u m o ż liw ić l^ a rm o n lz o w a n ie s l ^ z r u c h e m k o n io . P r o s z ę p r z y

p o m n ie ć s o b i e to w s z y s t k o , c o n a p is a liś m y o s k l o n o c h m ied n ic y i roti

Wli^zadła s t a w u b io d r o w e g o . M ie d n ic a w s t o s u n k u d o z n a j d u ją c e g o SlQ

W ru clitt g r s b i e t u k o n i a J e s t ru c h o m a . M ie d n ic a m o ż e ty lk o w takim w y

p a d k u h a r m o n iz o w a ć s i ę z ru c h e m k o n ia , g d y r u c h y o b r ę c z y b io d ro w e j

b ę d ^ mo±Uw« z a rA w n o d o p r z o d u , j a k i d o ty lu , a p o n a d t o j a k o s k ł o n y

n a b o k i i s k r ę t y .

P r z y c z y n ą * \rk l< :sly c h pleców**, czy tJ z b y t n ie g o p r z e g i ę c i a p o rt ii

lę d ź w io w e j k r ^ o a l u p a d o p r z o d u , n ie j e s t p r z e c h y l m ie d n ic y . K e g u liiją

t o m ię k n ie j e ź d z i e c k i e u d a R -2 - R -4 . J e ć ti u sta w im y m ie d n ic y w s k r a j

nym p o ło ż e n i u d o tyKi, t o m i^tfn ie j e ź d z i e c k i e o d p r ę ż y si<; t a k d a lt-c e .

i e b ^ q c a ł k ie m l u ź n e ( r y s . 3 9 c ) . J e 4 li Z l e g o s k r a j n e g o p o ło ż e n ia d<>

ty ł u przeclirylaffly m i e d n ic ę

p o w ro te m d o p r z o d u , m ię ś n ie te s t a n ą s i ę

n a p i ę te ja k lin y I s p o w o d u j ą , ż o m ie d n ic a n i e p rzo cIry U

d a l e k o

d o p r z o d u . D z ię k i t e m u p r o c e s p r z e c h y ła r U a s i ę m ie d n ic y n ig d y n ic

o s i ^ a t a k i c h ro z n ) ia ró w , ż e s p o w o d o w a ło b y to prz<>>vadnie s iln o wygi>{-

c i e p a r t u lę d ź w i o w e j k r ę g o s ł u p a d o p r z o d u .

P r z y c z y n a " w k l ę s ł y c h p le c ó w " tkw i w sa m y m kr<>goslupie, k tó r e g o

J e ź d z i e c n i e p o tra fi - c z y t e ż n ie c h c e - p r o s t o w a ć i ro z c lą g A ^ . J e ś l i

p r z y c z y n « \ t e g o j e s t s t / 'b a w o la , n ie i w i a d o m o ś ć b ą d ź n ie d o r o z w ó j mi<;ś-

ni, m o ż n a p r ó b o w a ć te m u z a r a d z i ć . W w y p a d k u Je d n n k , g d y spowodow<

n e j e s t to z m ia n a m i c h o ro b o w y m i k r ę g o s ł u p a , w y s tą p u jq c y m i n ic ty lk o w

o k o lic y lę d ź w i, l e c z r ó w n ie ż n a o d c in k u p ie rs io w y m , w te d y t r z e b a sn :

z a s t a n o w i ć c z y w ogól<^ J e s t s e n s u p r a w ia ć J a z d '; kontici.

mięśni pośladkowych

Innym n itrb o z p ic c r-o ń e tw c m . z a g r o i a jĄ c y m ru c h liw o ś c i I s w o b o d z ie

m iodnicy, jo s t u ^ c i c m ię ś n i p o i l a d k o w y c h . P o n ie w a ż z n a j d u ją »i<; o n o

w p o b liż u k o ś c i k rK y io w o j, u w a ż o si«r je z a " u m ię ś n ie n ie k r z y ż a "

ata~

la mówi s i ę o ic h n a p in a n iu . P o n ie w a ż p r ó b y ta k ie m u s z ą ko iS czy ć si<;

n ie p o w o d z e n ie m , c o B k la n ia n ie k tó r y c h te o r e ty k ó w d o po (tiq d u , o b y ic h

w ojtó łe nie u ż y w a ć . T a k g e n e r a l n i e n e g a t y w n e a l a n o w i i k a ró w n ie ż J e a t

l)łi;clnc. Mi';i'.fiin poulnclkow o m uezi) b y ć u ż y w o n e ,

b e z ic h p o m o c y

nie mojJlibyAmy r o z w ie r a ć ud o r a z s k r ę c a ć ic h d o w e w n ą trz , p r z y k ł a d a -

J<\c pl

s k ^ w cw n<;trzn

s t r o n ą d o s io d ła . N a l e ż y s t o s o w a ć je d o t y c h

{unkcji, d o k t ó r y c h y.o.tlaly p r z o z n t « c io n e .

Do n a p in a n ia k r z y ż a s ł u ż ą ml<;śnie b r z u c h a . Va<j»nie p o ś l a d k o w e

do te g o sit; n ie n a d a j ą , H łę d n o u ż y c i e d u ż e g o m ię ś n ia p o ś l a d k o w e g o

p r z e s z k a d z a w p o c h y l a n iu m ie d n ic y d o p r z o d u . J e s t lo mimo w s z y s t k o

je d n a k m ni«ji;s^m b łę d e m a n i ż e li u ż y c i e p r z y w o d z lc ie li.

Dosiad w ustawieniu bocznym

dosiad skrętny

D o ty c h c z a s o w e r o z w a ż a n i a O p ie ra ły s i ę n a z a t o ź e n i a c h , ż e k o ń p o

r u s z a sii; n a w p r o s t. J e d n a k n a u j e ż d ż a ln i je ź d z im y t e ż n a k r z y w iz n a c h ,

n p . w n a r o ż n i k a c h , n a k o lo , n a w o lc ie o r a z w te d y , g d y ć w ic z y m y cho>

dy b o c z n e ,

C o n o te n tom at z n a jd z ie m y w l i t e r a t u r z e J e ź d z i e c k ie j ?

U W a e tje n a c z y ta m y :

j e ź d z i e c p o w in ie n z w r a c a ó uw ag i; b y w

c h o d a c h b o c z n y c h n ie p r z e c h y l a ć si<t n a b o k , l e c z s i e d z i e ć p r o s to ,

•lic c o f a ć b io d r a , w ł{ \czy ć s i ę d o r u c h u k o n ia , lAć z ru c h e m k o n ia , ra

m iona { b a r k i ) j e ź d ź c a z a w s z e r ó w n o le g le z ło p a tk a m i k o n ia ".

łi^ u e s e lo r w y m ag a, b y b io d ro j e ź d ź c a u s t a w i o n e b y ły ró w n o le g le d o

b io d e r k o n ia , a b a rk i j e ź d ź c a — r ó w n o le g le d o ło p a te k k o n ia ,

S te i n b r e c h t ujm uje S p ra w ę d o ^ ć o b s z e r n i e : 'J e ź d z i e c p o w in ie n p r a

c ę rą k i w s p o m a g a ć d o s i a d e m w ta k i s p o s ó b , i e tułów je g o s k ie r o w a n y

b q d z le z a w s z e w s t r o n ą w sk a z y w a n /> w d a n y m m o m en cie p r z e z w y g ię

te g o k o nia. Mam n a m y^ll d o s i a d , p r z y k tó ry m w e w n i,'trz n e b io d r o ' b ę

d z i e w yeuni<;te d o p r z o d u , z e w n ę t r z n a ł y d k a o d » u n i^ ( a d o tyłu, a w ew

n ę t r z n a - d o p r z o d u , p r z y j e ź d z l e n a k r z y w i z n a c h w e w n ę tr z n y g u z » ie -

flz c n io w y - b a r d z i e j Obr.ir\żorty. S z t u c z n e u s t a w i e n ia b i o d e r n ic p o w in n o

p r z e n o s i ć s i ę n a ra m io n a , g d y ż w y s u n i ę c i e w e w n ę t r z n e g o p o w o d u je c o t-

ÓJł

n i^ e ta ^ o w ru ^ r z n o g o . N a krzyvk‘ie ru ich zevm <:tr

ita to p a lk a k o n ia zaiot^^EA

W ilk a s y łv k , d la io g o m u s i o n Ją o d p o w ie d n io -u s ta w ić . Z g o d n ie X tym

w y * u w a r ó w n i e i z«wn<{trzny bo p k d o p r z o d u . A wi<fc n a c z p

b a rid

b io d r a u a ta w io n o bąd<t w o d w ro tn y s p o s ó b . J e s ! to z a d a n io , któ~

rom u n U w ia lu je £ d £ c ó w p o tra fi s p r o s t a ć . W i ę k s z o ś c i w y d a w a ć E

1 9

d z i« J * s z c s e b a r d z i e j n a t u r a l n a ulrzym ^-w ania ró w n o m ie rn e g o u s ta w ie n ia

o b u b a rk ó w . T a k i d o s i a d , w o d w ro tn y m u s t a w i e n iu b io d r a i b a rk u t« £ d ż ^

c a j a s t w la ć c iw y i p o w r a c a ć d o n ia g o b^d<; p r z y om aw ianiu ć w ic z e ń

n a k p * y w ia n a c h . N a z y w a ć g o b<

d z ie m y 'd o s i a d e m w ygiętym ". P ra w id ło -

w e ć ^ ^^

** a p o s o b u s i e d z a n i a n a k o n iu p o t w i e r d z a p o s ta w a k onia. J o ż -

d s i a c n ia p o l r z e b u je w te d y s i ^ r a t o w a ć u ż y w a jc tc sz tu c z n y c tn ćro d k ó w .

Jak p r s y e lA k a n ia k o la n , w y p y c h a n ie d o p r z o d u b io d r a i b a r k u , ł«-cz

b ło m ia w i l c z a sl<i d o r u c h u k o t^ a , innym i s t ó w y - z n a jd u je s i ę w pet*

naj s n(m h a rm o n ii”.

w s z y s t k i c h t r z e c h c y t a tó w w y r a ź n i e w ynilca, t e p r z y J e ź d z ie n a

k r c y w ia n a c h b io d t « j a i d ź c a p o w in n y b y ć u s t a w i o n e ró w n o leg le d o b io

d e r ko itla, p o d o b n ia Jak r a m io n a J s £ d £ c a r ó w n o le g le d o ło p a te k koniom.

I s n ó w n a s u w a

a l ^ p y t a n i a ;

J a k

s i c t o r o b i ? K t ó r y

z J « i d £ c o w s i ę t» « -

dzil, chCĄC la g o d o e i a e ? Z a w s z e d y s z a ł p r z y w y k o n y w a n iu ty c h ćw i

c z e ń , n a w o ły w a n ie i n s t r u k t o r a : W y s u n ą ć w e w n ę t r z n e b io d ro d o p rz o d u !

Z a la d w ia J a d n a k t o u c z y n i ł •> zrtów u w a g ę in s tr u k t o r a ; D la c z e g o sew<

n ę tr a n a nainlt; j a s t c o f n i ę ta <io ty łu ? J e d n a k p r s y u s ta w ie n iu z e w n ę tr z n e

g o ra in la n J a d o p r z o d u - w e w n ę t r z n e b i o d r o u c i e k a d o tylu. O grom nie

łlia w y g o d n e t o w y k r ę c a n i a i w y d a ja

s i ę ,

i a S te i n b r e c h I ma r a c j« . Iwiet'-

dz<(Ci ±» wńu w ie lu p o tr a ll te m u s p r o s t a ć .

MuCiiny z a te m z a ] ^

się

spraw<^ w y a u w a n i a d o p r z o d u b io d r a i r a

m ien ia. Tak 1 z a p o m o c ą c z a g o w y s u w a ć j a d o p r z o d u ? D ziw ne. ±«

S t a i n b r a c h t u ż y w a w p a w n y m m i e js c u o k r e i l o n i a ''w y sta w ia d o p r z o d u ’*,

a w innym m lajscw " w y p y c h a d o p t^ o d u " . S p r a w i a lo w r a ż e n ie , ja k b y

a u t o r n (« liy ł c a ł k ie m p e w n y , c z y j e s t t o ‘S iry s ta w ia n ie ” b io d r a , c z y t e ż

" w y p y c h a n ia " .

P r t o a n a U z u j e m y w ię c t o s z c z e g ó ł o w o . R o z p o c z y n a m y o d s tw ie r d z e

n ia fa k tu , i » o b r ę c z b io d r o w a J a s t zam k n ię ty m n a s z ty w n o p ie rś c ie n ie m ,

k tó r y p o d c z a s j a z d y n a k o n iu p o ru s z a J A c y m s i ę p o Unii p r o s te j k o ły s z e

s i ę n a p r z e m ia n t o n a ł«w<^ t o n a praw<% s t r o n ę , w t^ c z a j ^ c e i ę w t«ri

s p o s ó b d o r u c h u . A d z i e j ą s i ę t o z a s]» raw q m ię ś n i b r z u c h a o r a z

n i j a i d z i a c k i c ł i , c o o m ó w iU im y s z c z e g ó ł o w o w r o z d z i a le o w ta c z a n iu

s i ę d o n i c ł t u k o n ia . T u z a jm ie m y s i ę r o z w a ż a n ie m , ja k b ę d z i e lo w ygl<^

d a ło p o d c z a a J a z d y n a k rz y w ń z n a c h , n a k o le . z a z n a c z a j ą c , ż e ró w n io ż

w* lym iji- ^ y p o d k u r>«t m o i n a z a n i e c h a ć włifCKOtiiti ai<{ cło r u c h u k o n i a ,

I.?,:;; »■ n o w e j d l a ^ o ^ d i c a « y t u « c j i .

A by nip bylO riic ja s n o ^ c i. załó ż m y , ż e j e d

i«my rui lew<i

[->o-

r.i«w<iż koi» wyaK*iy

d o ferodk«, le w e b io d r o { e i d i c a p o w in n o

2 0

»-

l«L- w y p clin iiile d o pi'7,odu. Z ^ d a n io " w y p y c h a n ia " *«wi<?ra w e o b i« ni* -

b»£pi«<:soń«hw o, ż « z o s l a m o (Jo le g o u ż y ty d u i y mi<}sień poślA dkow yi

ici^AezAioby to lilo k o w a m e o d n o ś n e j s t r o n y o b r ę c z y b io d ro w e j i st«iw-j

ticidl-owfrao, ur^ionfOieliwiaHc tym sam ym wt<^cz»ni« łiC <lo r u c h u kenlet.

>'<iniia«t "w y p y ch o ił", s p ró b u jm y ■'wycK igftć". Do t« g e p o tr z e b n e J«»t je d -

n o K lra n n a zAangASiawAnio mi<;bni b r z u c h o . P o d c z a s r u c h u k o n ia p o łinii

proftteij obi'<;tt

b io d r o w a k o ły s z o s iq n o b o k i lam i z p o w ro tem . O b n iźd -

nio jcdntrj s t r o n y w s p a m o g a n e j« a t p r z

« 2

mK^ifnle b r z u c h a tej wlaAni*

• ir o n y , a gtiiw nie p r z e z z n a j d u ją c y

t<} p o d rtlmi m i^A ień p r o s ty b r z u c h a .

.\'a k r z ) ’w iz iia c h mn z o s t a ć w

wn<;ti*

.n« b io d ro "w yci< \gnięt«'' d o p rz o d u .

<V tyiTi c c iu t r

« b a z a a i ig a ż o w a ć dO d z i a ła n i a w k la r u n k u d o p r2 0 d u i

le k k o w dól tow<( s t r o n ę

b r s u c i i a . O l i w n i e b i d z i e t u d z i a ł a ć vre-

.vn<>trsny i>kobny mM;si«ń b r z u c h a po «tro rtio lew o), k tó r y p o c i j ^ n l o la -

v..i stroiM; obr<:<;»y bio<lr«wej d o pi% odu. J o d n a k i o m o i c to no*t/j|pi^

ty lk o w ó w c z a s , g d y s t w o r z y a i ą d r u g l t i z tro n io o b r ę c z y , b io d ro w a j m o i -

iiwo<ić c o f n i ę c ia »i<t d o tyłu. J e d n o c z e ć n i o o b r ę c z b io d r o w a pow irm a

wU\CZy< s i ę d o r u c h u k o n ia z a p o m o c y k o ł y s a n i a s i ^ n a b o k i. O d b y

w a ć »ii

to bc^dzio r.a K kutok d z i a ł a l n o ś c i m i ^ ś r u a p r o s t e g o i s k o i n o g o

b r z u c h a , T e g o r o d z a ju i v c h y m o żn o b y o k r e ś l i ć j a k o p o c h y l a n ie s i ^ w

skr^-eie a lb o t e ż « k rt;ty z p o c h y la n ie m « ię . U d a wykonuJ<i w ta d y akr<{t

ra z e m z obr<;czr) bśodro\v<^. W n a s t ę p s t w i e te flo u z y « k u j e

u k ła d , w

którym w e w n c t r z n a ł y d k a p r z y l e g a d o b o k u k o n ia p r z e d p o p r ^ s ia m , a

■r^wr.fjtrziia - z a popn^giem , p r z y c z y m u d o le w e w ykr< ;coiie z o s t a j e

n ie c o n a zew n.:jtrz, o p r a w e - d o w « w n q trz. 7, b o k u s k r ę t y te »e\ p r a

w ic n ie w id o c z n e .

J e ś li je d n a k nio w ^-kr^cimy ud w o p i s a n y w y z e j s p o s ó b , to m ię sie ń

t) rz u c h a n ie b i d z i e iniSet s p o w o d o w a ć p o ic ^ d a n s g o r u c h u m ied n ic y . P r z y

nioi-ur.hoinycb u d a c h m ie d n ic a m o ż e p o r u s z a ć sii; ty lk o w o k o ło je d n e j

o« i, k*.óra p r z e b i e g a w p o p r z e k p r z « z o b y d w a s t a w y b io d ro w e . J e ś li

kiei\ii-i

1* 1

«SJ cno z o s t a ć z fn isn io n y . w te d y u d a mus-^c^ sii; w ykr<:cić

\ i o p is a n y s p o s ó b . P o z o s t a w a n i a w s ta n ie r o z l u ź n i e n i a b i d z i e p o d s t a

wowym w a ru n k ie m s k r ó tu . U d a pełr\i<( w tym c z a s i e t e i r o lę p r z e k o ź n i -

• •'iw d la ły d e k , k tó re w e la s ty c z tły m r o a i u i n l o n l u z w i s a j ą p o o b u s t r o -

i . a r h konia, W r a z i e p o tr z e b y z o s t a n ą u a k ty w n io n e p r r .a z j e ź d z i e c k i e

ini<.;;inla ud.

6 5

to n

m a m y r o z w i ^ a a -

rł(^ połowi? le g o t r u d n e g o lo d o n iii.

P o B z liń m y p o linii w y m o g arS t e o r e t y

k ó w . w y s tA w ia J o c

w e w n ^ t r s n « bio

d r o d o p r z o d u . W łĄ c z a m y s i ę p r = y

ty m

do r u c h u k o n ia ,

to k ż « b io d

ra p oru£zaj< \ si<; r ó w n o le g le d o

b io d « r k onia.

P o z o s t a j e t e r a z d m g a c z i t ś ć

z a d a n i a - z e w n ę tr z n y tjo rk pow i

n ie n r ó w n i e i

p r E « s u n q ć

-si< do

p r z o d u z a pomocc^ miqen» rom ion i

g r z b l t t u . P o w o d u je to je d n a k u s u

w a n ia si<t w e w n ę l r z n o g o b io d r a do

ty łu i w a lk a b t e d r a p r z e c i w b a r k o

wi s a c ^ n a S

1 4

o d n o w a .

J« ż« li p r z y w y s ta w ia n iu w e w -

n ^ t r z n a ^ e b io d t« z a s t o s o w a li ś m y

" w y e i ^ a n t i t ''. d l a c z e g o t n l« m o± -

"iys, 40. S p i r a l e .

- mt<:

le n

p r o s t y

b r <

U C h a ,

roi<;&icit

s ^ * '-

b o k t » k o K n y b r ^ M C l i a ,

^ -

m i ^ -

• • • ń p o w ie r

c h o w n y » k o » n y

b r z u c h a ,

g r z b i e tu ;

« z y i

n a b y le g o z a s t o s o w a ć r

w n i « i w

o d n ie s ie n i u d o b a r k u ?

M ogłoby p o w s t a ć p o d o i r z e n l e , i « z a a n g a ż u j e m y m l^ ć n le b rzucr.!i

d o p o r u s z a n i a b o rk u . T a k . R ^ w n ie i w o d n t«

iei^iu d o p o r u s z a n i a 'va^-

Jdctn

m o ż n o

z a o n g a ż o w a ć m i^ in ie b r z u c h a . P o s t a r a m y »iif '.<3

u d o w o d n ić .

P rz y jrz y jm y s i ę r y s ,

n a którym z o s t a ł s c h e m a t y c z n i e p r;« 4 < ::a -

w io n y p r z e b i e g w łó k ie n m ię s n i b r z u c h a ( p o r . z ryft.

2 1

2 2

) .

p io n o w ą z a z n a c z o n o p r z e b i e g Wł

k ie n m i ę in i a p r o s t e g o b r z u c h a , sz^r<i

.> w łó k n a m ię ś n ia s l c o ś n a g o g łę b o k ie g o o r a z czarrM^ - m tę e n ia p o w ;e :^ -

c h o w n e g o s k o ś n e g o b r z u c h a . C h a r a k t e r y s t y c z n e , ż e w t^ki^a s z a r o t» « g -

nv\c z le w e j o d doKa pod<(iaj<( d a le j u k o s e m d o g ^ r y , w p ra w o , ja k

w łó k n a c z a m e . K o n ty n u u ji^ c t e n k ie ru n e k , u k o s e m w g d r i; w o k ó ł kia tk i

p ie r s io w e j, p o p r z p z p l e c y d o s z y ł d e ł ^ i c z a ^ s i ę d a l s z e m i ę in i e * ;tv»-

d o b n y m p r z e b i e g ie m w łó k ie n , z a z n a c z o n e k r e s k a m i, W t e n s p o s ó r rn.imy

c a ł y s p i r a l n y u k ła d jni<;śni. k tó ry « i< » n ie s i ę Od d o h j le w ej s tr o i:y T-.ed-

n ic y , u k o s e m p o b r z u c h u , w p r a w e g ó r q d o k la tk i p ie r s i o w e j i d('.'V

w o k ó ł nie ) d o p la c ó w i s z y i .

U k ła d n a dn jig lej s t r o n i e c i a ł a i e s t s y m e lr y c z n y . K a to ż y Rii; t t

n ie n ie d o t y c z ą c e r o d z a j u > s p o s o b u d z to la m a ty c h u łd a d ó w apirali-.y.->

><■:

0 6

SklncJAKi *'•< Ort* a so n o d z ic lrM e d ziatoj< )cych p o j^ d y o c a y c h mi<;»ni,

KIóre

r^iw nioi w s p ó łd z i a ła ć zb io ro w o , z g o d n ie z kioi-unkiem e p l-

i\MricrgO ei<\Su, o p o d o b n y m u l^ ladzie w łó k ie n , im p u ls woli inoxo jn p o b u

d z a ć kOioJno, tnie ja ^ ijy sta n o w iły je d n ^ z w a rlq c a t o i ^ A iiatom ia o k r o i

ła to ittko <«*Scuch k łn * in a ty c

n y . Z druKioj s t r o n y mi>;iAllie to musz<\

d z ia ła ć nie tyłłeo z g o d n ie » K icrunkiom s p ir a li, jaic g d y b y p o lodnym to -

r^« , k ló iv rtje d o p u s z c z a ż a d n o s o in n e g c ru c h u . twSog^ r ó w n le t d z i a ła ć

O ddziolnis ftlbo w irtn y e h u g ru p o w a n ia c h , ja k l e i wt<iczy(i »i<J c z y n n i e

iub [tacłwxvy>vać «iq b i« m io w s t o s u n k u d o okrot^loiicgO ru c ^ u . T u ló w

;e«t t a k u a ia w io n y , f e p o ir a li sobis- r a d z i ć w ka^.dej s y łu o c ji.

A te r a z w rń ć m y d e n a s z e g o d o s i a d u w u stow iei^iu b o c z n y m , S lw ie i^

d z ilitm y j u t , i e wyct(UK«my d o p r s o d u lew e b io d ro ZA p o m o c y le w e g o

b ii;b o k i» a o rtiq £ n ia s k o d n e s o b r z u c h o . K a s z im puls w oli p o b u d z ił riast<;p-

ny m ię s ie ń a p i r a ln e g e c i n s u - p o w io rz r h o w riy p r a w y mii^siłri b r z u c h a ,

d o p r s o d u p ra w y b a rie K a s k u i c k te g o d sla ła r^ ia to « la J e

wvvi(vgnif;lo d o p r z o d u piviw a e tro n n kIaIKi p l« rs lo w « j w sp iiln io z p r « -

4vyr(i i^ifkicm,

r o c i e J u K c I y n a k o lo x k r< ;ran ia klntki p io r s io w o j w y k o n a n y z a

pomoc.-^ p o w ic rz c iio w i^ e s o skOiSnego m i^ in i a b r z u c h a o s ł o n i ę t y z o s ta n ie

w w y s t a r e z a j ^ c y n s to p n iu . J « i l i k o n ie c z n y b ę d z i e g ł ę b s z y alcr^;!, g d y

luk sit: z m n ie js z y lu b p r z y chio d acłt b o c z n y c h , it i o i n a b i d z i e to z r o b ić

z a p o m o c ą u k ła d u sp iriiln aS O m ię śn i p lo c ó w i s z y i .

O s ią g n ^ i u m y w i ^ p o z y c j ę , p r z y M ó re |

biOdrO 1 p r a w y t>arl<

zoaiaJ<| p r z M u n i ę i e d o p r z o d u i w t*r> s p o s ó b b io d r o

u s t a w i o n e rd w -

n o te g i* d o Iconio. A z a te m o a i ^ n ę l t ń m y to , c o i i te i n b r e c h t n a z y w a “d o

s ia d e m SK ręconym ". c o c»dpow tada u s ta w ie n iu k o n ia w w y g ię c iu b o c z n y m .

O k r e ś l e n ie " d o s i a d s k r ę c o n y " w o d n ie s ie n i u d o r u c h ó w s k r ę tn y c h

io ^ .d ic a le p iej o d d a j e o b r o z d o s i a d u . J e i d z i e c p o w in ie n s i c w y k r ę c a ć ,

a riie w y g in a ć . Je^U m iałby On rz e c z y w iiś c io ‘Vry£ir>ać się*‘, w te d y om a

w ia n y u k ła d s p i r a l n y n ie * o » ia o !e w y k o r« y * t« n y , o j e ź d z i e c ui^yje in

n y c h m ię sn i, c o b y ło b y rkaturałnie błędom .

Młirlftmy ju ż p r z y k ł a d u i y c t a o k re » le n > a 'n a p t n a n i e k r z y ia '* . S tw ie i^

dztlińm y te ż , ja k łatw o n i e j a s n e n a z e w n ic tw o m o t « s p o w o d o w a ć o m y łk ę

w a n g a ż o w a n iu w ło ści« v y ch roię&ni,

VVyginanie s i ę j e ź d ź c a m ogło b y apowodowAĆ n i e b e z p i e c z e ń s t w o ,

je ę o k r ę g o s łu p p o z o s t a n i e w p io n ie , a je g o ś r o d e k c i ę ż k o ś c i z n a j d u ją

c y s i ę n a wy«>dko£c> d z ie w ią te g o k r ę g u p ie r s i o w e g o , n a w e t p r z y n ie d u -

ty m s k ło n ie zm ien i d o ty c łic z a s o w « | p o z y c j ę i p r z e m i e ś c i s i ę n o z e w n ą tr z .

nio pozo£laj<)c ju ± p o n a d ś r o d k ie m

k o n ia . K r<;go«hip m u s i p o z o s t a w a ć w

p o sta w i* p io now «i, w y d tu ś o n y w

N a to m ia st s k r ^ ó w m io d n ic y i

k la tk i p iereiow ffj W r a s s b o rk ie m ni*

w ylconuio si<} w o k ^ ł k r ^ g o s tu p a ,

g d y i b ie r z e o n róv>nio± u d s i a ) w tym

ru c h u . K o n s t r u k c j a te g o sp o m p lik o -

w a n o s o r u s z to w a n ia s « z w a ] a n a to.

a b y Jeg o d o ln a c z ^ & i w y k r ę c a ł a «tę

w }edn<i s t r o n y , p o d c i a * g d y Jego

ŚĆ g A m a - w s t r o n y p rz«ciw n«^

w n i* ż ta k w y k rę c o n y m t s a r a z o m

u staw io n y m p io n o w o k r ^ o s h i p e m b * -

la n s o w a ^ t r z e b a n a d w a h a d ło w o po

r u s z a j ą c ą sl<i m i » d n ic ^

W p o z y c ji s k r ę c o n e g o d o s i a d u

w sp o m n ia n e cit^gi

s p i r a l n e

um ożliw ia

ją w y k o n a n ie p o s z c z e g ó l n y c h z a d a ń ,

k tć re z o s t a ły w y m ie n io n e n a p o c z ą t

k u n in ie js z e g o r p z d z t a łu , p r z y

p r e

zen to w a n iu p o g lą d ó w r ó ż n y c h te o r e ty

ków J e ź d z ie c tw a .

T o w s z y s t k o , c z o g o p r z y n ie

s k o o r d y n o w a n y m a n g a ż o w a n i u m i^ in i

nie p o tra lilijm y s p r o w a d z i ć d o w s p ó l

n e g o m ianow niko, p r z y d o s i a d z i a

S k r ^ o n y m ro z w ija s i ^ h a rm o n ijn ie ,

g d y ż ujfeywamy w ła iic iw y c h m ię ś n i,c o

p o z w a la n a w ykonaniie n a m ie r z o n e g o

s t e r e o t y p u ruc^howego.

Chcielibyi^m y r a z j e s z c z e p o d k re -

i l i ó z n a c z e n i * m i^^nl b r z u c h a . Z a p o

m o c ą t y c h m i ę in l m o ż n a :

■ /

l - t \ l

R y s. 41> S c h e m a ty c z n y o b r a

u k ł a d u

mi<ićniowego p o w y ż e j i

p o n iż e j m iednicy,

> R -

- R

R -2, 3 - R -3,

4 - R-4, 5 -

umiir4-

n ie n ie ły d k i, O - m ięknie p r o s to
w niki p o d u d z ia ,

7 -

k o i ć p o d

u d z ia , e - k o < ć u d o w a, 9 - staw
b io d ro w y , l O - g u z y kLdszow e,

1 1

- d o l n a g a ł ą i k o i ć i kulSZO-

w o -ło n o w e j,

p rz e d n i ko le c

k o 4 c i b io d ro w e j, 13 - k r ^ g o s tu p ,

14 - m ię ć n ie b r z u c h a . 15 - m icii-

n ie g r z b i e tu , 16 - k la tk a p ie r
s io w a

. P r z e c h y l ić d o ty lu c a t ą o b r ę c z

b io d ro w ą ( o b u s t r o n n e n a p i n a n ie k r z y z a ) . O b rę c z - b io d ro w a p r z e c h y l a

s i« w o k ó ł o s i p r z e b i e g a j ą c e j - p o p r z e ć » n i e w p o z io m ie p r t e z s ta w y b:«>d^

ro w e.

13. D o ć i o d s k r ó c o n y ; j o

łop r )<>v/e; .•'* zoVcr<:cie

i ł y t . -Jj. D o c lA d B k M jco n y ; g a
lo p z ;ov.'0j n o VV|>rO»(

• \'r.

•'

-■

2. Pi*ayciĄięnv|ć o b r< :c z b i o d

r o w y je< lr.o titro iin ii' lio p r z o

d u

{

p o c 7 q t? l < d o s i a d u xkr<:>

r o n o s o ) . O b r y je * biOtiix>wiJ

ITKy lym wkr-^cOi..i

o s i p o z io n i p j , klui*)!!

p r Z G b i e c n p r z o z ś r o d e k lnlc^d-

nsfiy.

.1.

P r * o c t i y l i 4

o b r a c a błoO co-

j e d iio a tr o n n i e w Uok lub

w b o k rto tylu (

ąc

z o n ie s« ;

d o r u c h u k o n ia , j e d n o s t r o n n e

n a p i n a n ie k r z y i a ) .

P p z y e l< \g n q ć d o p r z o d u

jod rv i alron<i

k lo lk t

p ie r s io w e j.

X n ryjł.

1 7

p r z e d s t a w i o

n o obr< ;cz b i o d w w ą p o m ię d z y

liT^iaml m ię ś n i j e ź d z i s c k i c h

u d a , n a p i ę ty c h k u dOlOWi dO

ty d o k . Iły*. <łl d o d a tk o w o p o

k a z u j e , t a k z a w i » s

2 0

iiA je » t

obr< ;c« b io d r o w a p o m ię d z y

rr.:ońniami b r z u c h a i m ięiin io -

ml jo-ździeckiinL

.‘/.ó w iliim y le i- o d o s k o

n a l e \v«pó]pracuj< \cym s y s l o -

mie m ię śn io w y m , p o c z -iw jtz y

o d n tia d n ic y , a n a k o n iu fsz-

k a c h p a lc ó w e to p y *kor«-.zy\v-

» z y . T e r a z p o z n a liu m y w z o

ro w o WRprttpracujflicy *yslf?m

mi<.-iVniow^- w re la c ji o d miod-

n : c y d o g lo w y . P r z y r u c h a c h

m ioflnioy o r u p y mięAni połł>-

i o n y r l i )>owyżej i p o n iż e j p o -

tro'i<^ z c (^ob<\ id e a ln i e w s p ó ł

p r a c o w a ć . M i e d n ic a m o ż e b y ć

p r z e p h y l f t n o d o p r z o d u , d o

ty lu , w b o k , o n ic /.a l e £ m c od

tOBO jo d n o u z a d n io p o d l e g a ć rviChom »kri{ti.ym, M' kwi:iijtrxa> ji v ‘.j *

. -

cham ! mog<\ b y ć u t y t o w m iarf; p o ir z c u y łydki.

Opisuj<^c

mi<{Knitt j« x d :iie t:l< ic ,

s lw ic rd z u l^ in y ,

u o

».'i

o n e i - -

dftrom dJo j i i d ź c ó w - u jo ś d ź c n io w c ó w . T r z e b a , abysiitiy si-.-

o n » w s p a n ia l e 7.aprograinovv.ine, la k b y s p e c j a li ii « tll.i

. •

C h o d z i o lo, o b y ir lł m o tliw o ć c i gruiUownie- p o z n a ć i

ż y łk o w a ć .

P r z e c * y t a m y r o z jo « z c zc> Icoricow-j- w n io * e k Stoinbi-ec titn, -y: •

nn paczc^Łku n i n i e j s z e g o r o z d z i a łu . A u to r to n łw i^ rd ^ i,

j«ż<

z ic . t <

o p a n o w a n iu s k r ó c o n e g o d o s i a d u b ie r n ie wt^^cza sic; d o ru c ł.u korii^.

J e s t to tw ie r d z e n ie n a w s k r o ć b łę d n o . Nie ma c z ł o w i e k a , k tó ry f.-r>:rj!nlj^-

w d o s i a d z i e s k r ó c o n y m w y k o n y w a ć c rio d y b o c z n e , b e z a k ty w n o g o

.'-

ż o w a n ia m ięśn i. S t e l n b r e c h t z a l e c a j e d n a k - « t o s o w a ć w ta i c tw e miO£-'..t,

a c z y n i to w w y n ik u s w e g o d o ś w ia d c z e n i a je ź d z i e c k i e g o . N'!imo

p e łn ie n ie z n a ł .b u d o w y m ię ś n i, d z id k i n ie p r z e c ię t n e m u ta len tó w ,

te n byt d la n ie g o n a ty le zn ik o m y , ż e o d n o e ił w r a ż e n i e , ja k o b y v o , >li-

m ię ś n ie nio m iały tam z a s t o s o w a n i a .

W p o d o b n y s p o s < ib d z i ś j e s z c z e w y k o n u ją u j e t d 2 a n i e v%vb:!r.. :■. •■

c y lei d y s c y p l in y a p o rto w e j. M ożem y to zaobsenik-ow ai: n a l y j . •».

z a p o t y c z o n y c ł i z k s i ę g i M u e s e le r a , n a k tó r y c h d o s i a d nkr«,H:Oł.v ■

s z c z e g ó l n ie d o b r z e d e m o n s tr o w a n y .

Wyjeżdżanie narożników

w p o p rz e d n im r o z d z i a l e piAalićm y o t>'m, ż e doeiacJ ekr^cor.-.

z a s t o s o w a n i e w s z ę d z i e tam , g d z i e «n« m ie js c o j a z d a ru' krwywsi-i

o r a z p r z y c h o d a c ł^ b o c z n y c h . Do ts g o do<.-hodzi j e s z u ^ c zagolOK--'

nie.

M o ż n a o g ó ln ie p o w ie d z i e ć , z e d o s i a d skr<;cor«y bt^dzie stos.--.v .

w s z ę d z i e tam, g d z i e k o ń z o s t a j e u s ta w io n y w w y g ię c iu bonr.r.y.T..

W z w i(\Z k u z t^’m p r z e a n a l i z u j e m y k i lk a p r a k t y c z n y c h p i^ y p ,.; i-.

P r z y w y j c i d i a n i u n a r o ż n i k a j e ź d z i e c z a c h o w u je Si»l

ix iw e rz y sta n a z a k r ę c i e . W n ie k tó r y c h r e g i o n a c h r o w e r na*yw ai:>'

■'d ru c ia n y m oałcm ". N ig d z ie n ic łiay.w ano itałom icisl dol.^cl

nym koniem ". P a r a / r a z u j ł^ c m o ż n a wi«?i; p o w ie d z ie ć , żm n a o i i o

z a c h o w y w a ć s i ^ p o d o b n ie ja k n a rO w erZe, n a to m ia s t n a k o n :u

K ie mamy z a m ia r u u b t i i a ć w le n s p o s ó b r o w e r z y s to m c z y lo?. ja:-.;

dossadajĄ Cym o s ł y . C h o d z i lu taj je d y n ie o z a k o d o w a n ie w p a n iO i .

J c ź d i c o w i riA k o n iu

n i e

w o l n o

z a k r v c i e

p o c h y l a ć

» ■ « ?

d o w e w n ą t r * . Ś r o d e k c i ę ż k o ś c i j e ź d ź c a n i«

r.n a jd u je so } b ow iem w le d y n a d lira d k io m

^i^tk O b C i k o n ia , w e w n ę t r z n a

bi<uiro I xewn<{tr^n« ra m k ; n io •<\ w fUartie o d p o w ie d n i o . at<; f t k r ^ i ć . a

ly d U

n i* b ^ d

p r z y ł o ż o n * n a w ła ś c iw y m m io js c u . Ma w y j e ż d ż a n i e

i.v.roŻ!iika m e to d ą r a w e r z y s t u w k o ń z a r e a g u j e w l« n s p o s ó b , i o n io b<>

<tzi<F sil} wy(tma<^ b o c z n i e .

P rK o p iso w o kor^ ma b y ć n a z a k r y c i e w y g ię t y b o c z n i e , c z y l i ta k , t ; /

wygi<;cie c a ł « a ° k r < ^ o a łu p a o d p o w ia d a ł o w y g ię c i u łu k u , ja k i kort z a t a

c z a . K o p y ta n ó g ty ln y c h p o w in n y p o k r y w a ć A la d y p i^ zedm ch.

Olo k o n ia n io j e e l to w y g o d n e , p o d o b n i e j a k s k r ę c o n y d o s i a d d la

je £ d £ e a . P o n i e w a ż Je ć c tz ie c u ła tw ia c o b i e (ę e s y n n o d ć . n a ś la d u jf \c n a

z a k r ę c i e i'

% verzystę, k o ri p o d o b n ie - u ła tw ia s o b i e b r a n i e z a k r ę t u , nio

wyginof<^C

b o c z n i e . P o w o d u je to w y p a d a n i e s a d e m n a zew n^^lrz. Ma

tu r a ln ie ta k ie g o p o s t ę p o w a n i a n i* m o ż n a t o l e r o w a ć . A ja k p o w in n o p r £ o -

bti?gać w y k o n a n ia p ra w id to w e ? A w ię c - p r z * d n a r o ż n ik ie m p ó t p a r a d a ,

n a s t ę p n i e d o s i a d s k r ę t n y , p r z y i«t^rym w e w n ę t r z n a s t r o n a o b r ę c r y biod>

row oj p o c i ^ n i ę l a z o s t a j e d o p r z o d u p r z e z s k o i i n y m ięB ień b r z u c h a ,

w ew iii;tr

;n a ^ydka p r z y popr<{gu, z e w n ę t r z n a s t r o n a o b r ę c z y b io d r o w e j

o r a z r e w n ę l r z n a ł y d k a p r z e s u n i ę t e zo&tai^^ d o ty łu ; z e w n ę t r z n a ły d k a

p r z y l e g a s a r n z z a p o p r ę g i e m , z e w n ę t r z n y b a r k p o c i ^ n i ę t y d o p r z o d u

p<-z(>z z o w n ^ tr z n y slco iin y in iifsie ń b n s u c n a .

M ie d n ic a w tej u k o ś n e j p o z y c j i m u s i b y ć r ó w n ie ż r o z l u ź n i o n a i

w k o » y s a ć

s i ę w r u c h k o n i a . A b y s o b i e lo u ła tw ić , j e i d z i c c

możi> :iczy<i w m yeti: rAz, d w a , t r z y . C z t a r o k r o t n i e z a k o t y s a l a s i ę mi«d->

(..^■a w tym slco ^ n y m u s t a w i e n iu , j e ź d z i e c p r z e p i s o w o p o k o n a ł z a k r ę t n a

k o n tu w y g ię ty m b o c z n i e , b y n a p r o s t e j p o w r ó c i ć d o p r o s t e j p o z y c |L

J a k j u ż w s p o m in a liś m y w u p r z e d n i o p r z y t o c z o n y m p r z y k ł a d z i e w y j« -

c h a n iA n a r o ż n i k a z o s t a ł o w y lc o n a n e w a d li w i r . ‘T aicie w a d liw e w y k O n an i«

m o ż e m ie ć m i e j s c e r ó w n ie ż w ó w c z a s , g d y m ię k n ie b r z u c ł t a j e i d ^ c a a<\

-1

ty te n ie w y d o l n e , £ o n ie s<\ w a t a n ł e w y k o n a ć w y m a g a n e g o s k r ę l u

tułow ia.

»'irty w p o z y c j i "stoj.-y:'* p o r u s z y m y m i e d n ic ą , n a s t ą p i lo j a k w d o b

r z e n a o liw io n y c h s t a w a c h b io d r o w y c h - b e z s z c z e g ó l n y c h o p o r ó w . J e ^ l l

p o n i s r y m y m ie d n ic ą s i e d z ą c w s i o d l e , r u c h o d b y w a ć s i ę b ę d z i * CO

p r a w d a r ó w n ie ż w s t a w a c h b i o d r o w y c h , l e c z s t a w y t e n i e t> ędą j u ż

d ź w ig a ć c i ę ż a r u c i a ł a , g d y ż s p o c z n i e o n o n a g a ł ę z i a c h k o ś c i k u l s z o w o -

- ł o n o w y c h ( r y s . J l ) . W e w n ę t r z n y m t ę s ł e r t u k o ^ r t y b r z u c ł i o . a b y w y k o

n a ć s k r ę t tu ło w ia , m u s i p r z e c i ą g n ą ć c a ł y c i ę ż a r c i a t o n o w e w n ę t r z n ą

7 0

k o b c i k u ls z o w c i . o t a c z a j f ^ c a l« k o ź ć mi<;kka p o w lo k n

a z a

o p ó r ,

z a te m ta k is c i l o ś ć p o tr z o b n « j d o w y k o n a n in

z«<Jonia e n e i ^

gil. U d a

w i-o^Juźitioniu p r z y l e g a ć d o « io d la , l« c e k ie d y ż &<\

w s t a n i o l o k k o m p l o tn e s o r o z l u ź n i e n i a , ż e n i e sUtwiajci ŻA dnego opOiM "

J e ś l i m i ę s i e ń b r z u c h a j o s i z a s ła b y , n io b< ;dzis miijił w y k o n o ć z a

d a n i a . J e ź d ź c o w i z c » ła b y m i mii>^niami b r z u c h a n io p o z o s t a j ą nic in n e

g o , j a k ć w i c z y ć i c h w z m o c n ie n ie p r z o z s o l i d n ą i racionaln<^ glmnas<yk<;.

Ł opatką do wewnątrz - chody boczne

D o s ia d s k r ó c o n y s t o s o w a n y j e s t l« ż p r z y c h o d a c h b o c z n y c h . Da

w y k o n a n ia **lopatk<| d o w e w n ą t r z ” p o t r z e b n y b<;dzifl to k i d o s i a d , ja k

p r z y w y j e ż d ż a n i u n a ro in ik iS w . J e ś l i d o s i a d u si<t n ie zm ieni, k o ń p o p ricc-

b y c l u n a r o ż n i k a p o d e t i a ć b ę d z i e w d a l s z y m c i ą g u w w y g ię c iu po ś c i a

nie , J e ź d z i e c m o ż e w tym p r z e s z k o d z i ć , s<ly p o p ó t p a r a d z t e pozwoSi

k o n io w i ty lk o p r z e d n i m i k o ń c z y n a m i k r o c z y ć p o ś l a d z i e p r z y H cianie.

Z r o b i o n lo z a p o m o c ą ł y d e k i w o d z y , p o w o d u ją c tym c h

d k o n ia d o

p rzo d U i b o k ie m . O b n ; c z b io d r o w a j e ź d ź c a w ł ą c z a s i ę d o ru c h u podot>-

n ie J a k p r z y w y j e i d ż a n i u n a r o ż n i k a .

P o d c z a s w y k o n y w a n i a to g o t r a w e r s u t r e n e r p r a w d o p o d o b n ie z w ró ć ,

u w a g ę , b y w z r o k J e £ d i c a z o s t a ł s k i e r o w a n y d o p u n k tu , g d z ie mn r.a«l^v*

p ić zm io n a. A z a te m j e ź d z i e c p o w in ie n d o j e ż d ż a ć d o k ła d n ie d o wyatna*

c z o n e g o m i e js c a . J e s t to - w y d aw alo b > ' s i ę - m a ło is to t n e , j e d n a k ż e

w b r« w p o z o r o m m a d u ż e z n a c z e n i e . N a p o c z ą t k u t r a w e r s u j e ź d z i e c

prz y ją ^ , p o d o b n ie j a k p r z y w y j e ż d ż a n i u n a r o ż n i k a , d o s i a d s k r ę c o n y .

J e d n a k ż e s k r ę c e n i e to n ie j e s t Ju ż w y s t a r c z a j ą c e d o w y k o n a n ia tr a w e r

s u . D la w y k o n a n i a s k r ę t u c i a ł a im p u ls woU m u si t e r a z u a k ty w n ić

cw -

n ę t r z n y m i ę s i e ń s k o u n y b r z u c h a w o k ó ł k la tk i p i e r s i o w e j , p r z e c h o d z ą t ;

n a m i ę ś n i e g r z b i e t u i s z y i . J e ź d z i e c s p o s t r z e ż e , ż e d la w y k o n a n ia pil

n i e j s z e g o s k r ę t u c i a ł a m u s i s i ę t c r o z b a r d z i e j w y p r o s t o w a ć i u s ta w ić

sw o je z e w n ę t r z n e ra m ię w k i e r u n k u n a w e w n ę t r z n e u c h o k o n ia . STa s k i j -

te k u a k t y w n i e n ia m ję ś n i s z y i s k r ę c a s i ę g ło w a i z te g o n o w e g o u s t a w i e

n ia J e ź d z i e c s p o g l ą d a n a p u n k t z a k o ń c z e n i a r u c h u . Ż ą d a n ie s p o g l ą d a

n i a n a punlcl z a k o ń c z e n i a r u c h u b o c z n e g o s ł u ż y lu n i e ty lk o o n e n l a c - i.

l e c z j e s t im p u ls e m d l a j e ź d ź c a d o m a k s y m a l n e g o u a k ty w n ie n ia m ięśn i

s z y i . W le n s p o s ó b o s i ą g a m y p o z y c j ę , p r z y k tó r e j d z i a ł a w c a ły m ewyir.

r o z m i a r z e s p i r a l n y c i ą g m ięćn i.

W z ro k s k i e r o w a n y w b o k lu b te ż w s t r o n ę p r z e c i w n ą o d d z ia łu je

h a m u ją c o n ie ty l k o n a m i ę ś n i e s z y t , l e c z r ó w n i e ż n a o g ó ln o (u n k c jo n o -

T i

w a n ie

y.riaicluj<(cych si<* p o n iiśe j

spirAlncgo

c i e ^ u . P r z y lokiin

uSUadxic d o s l o d skrr-<;or>y n i c b^dziC ' Ani le k k i, a n i ■ 'o z l u ś n i o a y .

t y d c k i w o d z y £Osl<kio o p i s « n « w p o ctrc c x n it< a c l^ i Jp a l

pedobiM r d o ć w i c z e n i a ''to p a tk c ( dff w łw n Ą tr * " , j o k i d ln t r a w e r s u .

T r ? .c j ji p o d k r e ś l i ć , i e r ć w n i e i p r * y tr « w o r s < e n a ł o ż y w ł ^ c s y ć al<{

d o iv c !iu korMa, klói-y k r o c z y p r« a > ti{ p u i^ e koł% cxyt\am i z c w n < ;lrz n y m l

p r ^ e d «v«v/ti^tr

. n e - w k i e r u n k u w b o k d o p r r o d u .

P r z y :r A \v « rs ie w p r a w o je id S iB C W l ą c s a e it; d o r u c h u k o n ia , \v y -

w s k i x ;c i o ew<^ p r a w ą ' « tro n t; o b r ę c s y b i o d r o w e j d o p r z o d u ,

A n g a ż u ją c m i(;£ ie ń j o ż d z i « c k i u d a R - ł . K & leży u n i k a ć p r z y tym n a p i n a

n i a pra-A-.-ch m i^Cni p r o s t y c h b r z u c h a , a w ię c p r a w o s t r o n n e g o n a p i n a n i a

ki':'.y:!'.A, ponicw i-ki w w y n ik u l e g o nasl>>pitby p r z c c h y i d o ly iu p r a w e j

s u r a n y o b r ę c z y b io d r o w e ) . N i* m o i n a l»js n a p i n a ć p r z y tym d u l o g o mic;&-

nifl p o ^ l a i k o w e g o , b y n i e p r z e s « k a d z a < ! w p r z e c h y l e n i u m ie d n ic y d o

i^rgodu.

R o z lu ź n i e n i* o r a s h a r m o n i a p o m i ę d z y J « i d ż c c m l k o n ie m n i e mogc^

r .o s ( a ć z a k ł ó c o n e , g d y ż p n y w y k o n y y /a n iu t » g o z a d o jn ia j e s t t o s z c z e ~

jjó ln ie w a ż n e . S k r a j n i e n a z e w n ą t r z s k r ę c o n y k n t g o ^ u p m u s i b a l a n s o

w a ć poiMid u k o ń n io u»taw lon<v o b r < ;c z ą b i o d r o w y i z t e j p o s y c j i w łf \c z y 4

dfu; d o r.ichŁi k o n ia ,

R tfV fro c z e S n ie n a i e i y w o d p o w ie d n im m o m e n c i e z a s l o a o w a ć d z i a ł a -

riif; tydofa. Z e w n ę t r z n a ł y d k a m a p o w o d o w a ć p r z e s t < ; p o w a n i e x e w n ^ tr z ~

n ej (y ln e j k o ń c z y n y k o n i a p r z e d w ewn<*lr

n ą tylnt^,. w ew rw jlrsftA ty dko.

m a n i c p o z w a l a ć k o n io w i n a w p a d a n i e d o w e w n ą t r z o r a z u t r z y m y w a n i e

c ą g t o ś e i r u c h u <to p r z o d u .

y .a ł o ło « t zad & ń j c f d z i a c k i c h w y m a g a j ą c y e t i t a k r ó ż n o r o d n y c h o d -

dziniyw A Ó j w y m ai{o jący c> i r ó w n o c z e i n i e ty lu ^ o ^ o ż o ^ y c h s l o r e o t y p ć w

ruchOWyciv,

Zagalopowanie

S t o s o w a n i e p o m o c y d o z a g a l o p o w a n i a z a c z y n a « i^ o d s k r ę c e n i a

dO A tadu,

p o m o c ą k t ó r e g o j e ź d z i e c u s t a w i a k o r .t a .

W, N t-io e e ie r p i» a l n a l e n le m a t; "G -d y b y J e ź d z i e c p o c i s n ą ł k o n i a

M 'zy:tem i o b y d w o m a iydkctm i d o p r s o d u , o d d a j ą c r ó w n o c z e ś n i e w o d z e ,

w ie d y k o ń z a k i u s o w a ł b y p r z y u s t a w i e n m w p r a w o lu b w l^ w o . A b y i o d -

n « k lis iA w io n e s o b o c z n i e k o n i a w p r o w a d z i ć n ic d o k iu sei, l e c z elo g a l o

pu.

lr z o t; a z m ie n ić k o l e j n o ś ć

ruchu

j e g o k o r 'ic z y n . M o s lą p i t o p r z e z

e n e r g i c z n o w y p c h n i j i* d o p r z o d u w o w n « ;trx n ttg o g u

« s i « d

c n io w » S o

p r z * T j o d n o s ł r o n n e n « p i< tcitt k r * y ź o . W xw i/\ztcu z tym o b y d w ie r/tS-i

w y c ia lc a j^ <to p r z o d u ( w«wn<{trxrka p r z y po(>D>gu, s«rwr>i«trsno t-.a jc d n ct

d ło ń z a p o p r ^ i e m ) . e A r d z t o j j « d o « k d z ia lA t y d k a w«wn<}trznA‘’.

C o to o z n a c z a « p u n k l u w i d z e n i a a n a l o m a ? P o w tó r z m y r a z i e ^ < c x e :

n i e w y c i s k a m y w e w n ę t r z n c s o g u z a s i e d z e n i o w e g o d e p r z o d u i n ie i s : -

r iie je j a k i e k o l w i e k u m i ę ś n i e n i e k r z y i a , k t ^ r e ntoeU byaim y n a p i n a ć . T^rzyj-

m ujom y d o s i a d s k r ^ n y w t a k i s p o s ó b , i e p o c i ą g a m y d o p r z o d u jed:-u\

s t r o n y o b r ę c z y b i o d r o w e j z a p o m oc< i g)<;bo k i e g o m ic ^ riia s k o ^ n e c o b r z u

c h a t e j i e s t r o n y , g d y r<5wnoc z e i n t e to k i s a m m i^ s ie i^ p o d r u g '* ) fi>ron>o

c i a ł a o r a z m l^ ń n ie g r z b i e t o w e p o d c i n a j ą drvg<^ s t r o n y k la tk i p i e r s i o w e j

w r a z ss tM rk ie m d o p r z o d u . Ł y d k i w s p < ^ c z e s t n i c z y l y w s k r ę ć io m ie d n i

c y w t e n s p o s ó b , i o z e w n ę t r z n a l e ż y b l i s k o ty l n e j k r a w ę d z i p o p r ^ ^ u .

a p o m o c c i p r o s t e g o m i ę ś n i a b r z u c h a Z p r a w e j z o s t a n i e pO(i£;c^lU<^'

t o p r a w a s t r o n a o b r ę c z y b io d r o w e j p r z o d e m w g d r ę , a ly in a s tn a r .a s i ę

o łH tliy ( i e d n o B t r o n n e p r z y c i ^ f t A n i e k r z y i a ) . W tym s a m y m c z a s i e tn i< » -

n i e j e ź d z i e c k i e p r a w e g o t l d y p r z y c i n a j ą p r a w ą t y d k ę d o b o k u k o n ia .

O p ty m a ln y m o m e n t b ę d z i e w t e d y , g d y p o m o c e p o d z i a ta j A w chw ali =oCa^

n i a s i ę p r a w e j ł o p a t k i k o n ia .

P o m o c e w ta k im u l d o d s i e j a k d o z a g a l o p o w a n i a p o w t a r z a n e s s prv:y

k a i d y j n (o u ie .

Trening

w r o z d z i a l e o * * n ap in an iu k rz y w a " p o d k r e ś l a l i ś m y , i e n ie p o w o d z e n i e

p r z y w y lfo n y w a n iu t e g o ć w i c z e n i a s p r o w a d z a s i ę d o le g o , ż c ail;.- u>:

.L>ri

n ie w ie, k t ó r e m i ę k n i e n a l e t y d o t e g o a n g a ż o w a ć , lu b f e t j e g o tr.:>?inie

• 4

z a s ł a b e ,

W p i e r w s z y m p r z y p a d k u p o w in n o w y s t a r c z y ć d o k ła d n o w y ju ii

k t ^ r e m i ę i n i e n a l e t y u a k t y w n i ć . W p r z y p o d k u d r u g i m wyjaini»?.:.<f r j y f -

rU e i j e s t k o n i e c z n e , l e c z n i e p r z y n i e s i e to n a t y c h m i a s t o w e g o

r e s ; i l : a l u .

g d y ż s ł a b e m ii{ćnie n a s k u t e k sam t^ g o w y j a ś n i e n i a n ie wzmoc-iii.^

D la te g o u w a ± a jn y , i t b ę d z i e p o i r y t c c z n e p o d a ć tu k ilk a u w a g o tr e n i n g u .

W tym c e l u m u s im y z a j ą ć s i ę s p r a w y s i ły m ię ń n i, m u sim y t e ż

w y -

j a ś n i ^ k itk a d e f i n ic j i, ktiSre s ą k o n i e c z n e d l a z r o z u m i e n i a x a g a d r.ic -iia .

U w a g i te p o w in n y s t w o r z y ć p o d s t a w ę d t a a u t o a n a l i z y w a r u n k ó w : rr.oiti'-

w o ń c l, z a i e i n i e o d w i e k u i p ic i, jo k io j e ź d z i e c m a p r e d y s p o z y c j e : p c i'-

s p e k t y w y s u k c e s ó w w u p r a w i a n e j g a J ę z t s p o r t u .

d i l a miij.Hm w l u r o k u ż y c i a j e a l u d

i s w c z < \ t i c h ł o p c ó w j « d n a k o -

w /i. W i n o i ' ; t ‘p i> 'w u I4 t w i : r tif ;lo o n o j e d n a k u c ł i l o p t M j w a t x y b c l o j i o s i q -

i ;n pw/>j » v c z y l p o m i^ ^ d z y 2 0 i 3 0 r e k i p m ż y c i a >

l e g o

« i l a

A l n p n i o w o

W <>•'’ r o k u ż y c i o • ł a n o w i o n a o k o ł o

p o x i o m u z

< v k re « u r o * k w i l u . U k o b i o l w z r o s t s U y j « * t m n i e i a z y I w w i n k u 16 d o

t') l a t w y n « « i o u o t o 6 5 ^

m ę s k i a ) . U b y S e k a i t y w C 5 r o k u j t y e i a

p t - w b i c e o p o f ł o b n i p j o k u m * j i c z y

r>.

SiU; mUfdni. ki<ira w y k s z ta ł c ił a *i<! p r s y w y k o n y w a n iu c o d z i e n n y c h

cK ynnO 'rri, o k ro t-ln sii; jo k o si»<» n o n n « ttłq . Q i;d x ie o n a r<S£na w » a l e i -

<>d t-odKAjii

.aitMdni<?ni«. K ow al n a p e w n o ma wti{ksz<v *i><; m iędni

m i n p , >egai'tliialrr..

Sit',' ntii;!>iii tn icrzy jtiii; d y n a m o m e tre m o r a x Innym i, m niej lu b b a t ^

•K om plikow anym i pr/.yrz.-^dami.

K a i d y m i ( ; s i p ń m o ^ i t a d o w o l n i e n a p i n a ć a i d o s c c s s y t u j e g o m o i l i -

w o b c i . \ V y k « * t t n o w t a k i m w y p a d k u s i t a n a z y w a n a j e s t slt< \ m a k s y m a l n y

P o d w p t y w o m I t i p o o z y s i t a m i ^ ^ n t m o i o w z r o « n q < : o o k o ł o l O f k

l'>>od 'w p ł y w e m p o b u d e k p s y c ł i i c z n y c K i , n p . p o d c z a s s a w o d ^ , w o l a s w y -

e l ( ; s t w A l i ; b i n n e n a d z w y c z a j n e o k o l i c z n o ś c i s t r e & o w e n o g ^ z w i ę k s z y ć

sit<; mi<

!ii;i i \ a w e l p o w y j k e j p u n k t u m a k s i m u m ^ j e d n a k p o w o d u j e t o w k o n »

s e k w e n c j i ty m w i < ; k s » e z m < ; c z e n j e «

C 7 . a s . w i a k i m m w i i n a a n g a i o w a ć m i i ^ ś r ti e d o p r a c y , z a l e ż y n i e ty ł

k u o d i c h s i i y , l e c z r> S w n ie ż o d i c h u k r w l e n i a . P o r ó w n e ć l o m o i n a d o

a p a r a t u c h c w o - d y n a m i c z n e f i o , k t ó r y m o i e f u n k c j o n o w a ć %vłedy, g d y w r a z

k r w t i \ d o s t a r c z y s i i ( m u d o k o m ó r e k m i ^ ć n i o w y c ł t c a ł y z e s t a w p r o d u k

t ó w o d < y w « - z y c » w p o t t t a c i w c g ł o w o d a n ^ w i t t w s z c z ó w . K t ó r e n a s t < , 'p n i e

<!x<slajił to in s i > a i a n e d l a w y t w o r z e n i a e n e r g i i . K r e w d o p r o w a d z a r ń w n i e i

k o n i e c z n e i l o h c i t t * n u . a o d p r o w a d z a p r o d u k t y s p a l a n i a .

W wyniłcu c o d z i e n n e j p r a c y o c ł l a r a k t e r z e d ynam łc*nyi»i o r a z w ięlc-

s z o ś c i ć w ic z e ń sp o rto w y c t^ z m ie n ia ją sl«? o k r e s y w y tr z y m a ło ś c i i r o g e -

■łci-ftcji sil. W k o r z y s t n y c h w a r u n k a c h o d b y w a »i<f lo w M ofuinku l : 1.

• o k r c F ic iłs lo b ie n io ( ;«m>;<;zonia)

w y p o c z y n k u d o p ły w a d o mi«:inl

Muwa. tsuflata w Ilon k re w . o p ro d u k ty s p a l a n i a zo sla j< \ o d p r o w a d z o n e .

le n spoEMib M p e w n io iia j e s t ci<\gt<>i^ć d z i a ł a n i a w n a ftz y n t ±yi:iti co*

ttziriinym .

P r z y n a p i ę c i u

o s i l e n i e p r z e k r a c z o j ą c - e j

m a k s y m a l n e )

r i.u c y j e s i z a p e w n i o n e u k r w i e n i e

n i e w i e l k i e zm < ;c z e n i e i w z w i ą z

k u z ty m Kiła m o ż e b y ć u t r z y m y w a n a p r z e z d ł u ż s r y o k r e s n a p o z i o m i e .

J e ż e l i n a p i< > c ie M i^ ń n i p r x e k r o c z y

2 0 - 3 0 %

i c h m a k e y m a ł n e j m o c y , w t e d y

n a t r z y n i a k r w i o n o & n c 7 .o s l a r v \ t a k s i l n i e z a c i £ n i < ; l c ,

i e

p r z e p ł y w k r w i

}<j»l unie m o żliw io n y . Z ja w is k o to w ysl»;puje

p r z y &lotyczr>ui |>iv,-

c y mięCni, kioUy wyal«;pujc\ m ez-m icnne, diuguli-waiu

W y d a t k o w a n i e c r ł ^ r g i i w t a k i c h p r z y p a d k a c h j e s t < lu i« . i « c z O fira in -

c x o n * w c x a s i e l z a l « i n e o d l« g o , i « k d k ugo w t a k i c h w a r u n k a c h moici^

p r a c o w a ć b * i d o p t y w u tle n u .

O k r e a p r a c y d y n a m ic z n e j b y w a d w u k ro tn ie w K tkazy o d okreA u p ro

c y s t a ty c z n e j .

K t o w t ^ c w c z a » i e J a z d y k o n n « j ś c i e k a u d a , l e n m ę c z y » iv »zyl>-

c i e j o d l a g o , k to u z y w a w ł a ś c i w y c h m ię ś n i , n a p i n a j ą c j e t y lk o w miar<;

p o t r z « b y , g d y ż s t w a r z a im tym s a m y m w a r u n k i d o r « g o n e r e c j i .

Jftftli

m ię ś n ie n i« m d o e t a to c z n i e s iln « , b y s p r o s t a ć zadaniocn,

n a

l o t y j* p o d d a ć tr e n in g o w i, p r s y c z y m lr z * b a

u w z g lę d n ić dy»cyplin<;

s p o r t u w k tó ro j mit>Hnia t e m a jq słu>:yć.

P r z y p o d n o s z e n i u c lę ia n & w i d o s p r in tu w y m ag « n «

s ą

pot<;żne mic,'»*

0 1 9

, k tó r e w k ró tk im c z a s i e p o w in n y p r o d u k o w a ć a ilę o a z c z y to w y n n a -

t t il e n iu . N a p i j c i e mi^Ani p r z e w r y ż s z a lara k r y t y c z n ą granic*; 20-30?<> m a-

k ay m ath * j m o c y vr w a r u n k a c h , g d y n a c z y n i a k r w io n o i n e z o s t a j ą siln ie

ś c l« ^ n io n e . J e d n a k w ty c h g a i q z lo c h s p o r tu trw a (o s to s u n k o w o fcnóiko.

W c z a e i a p r z e r w n a s t ę p u j e p o n o w n e u k rw ie ru e , k tó r e w yróiynujo d e fic y t

tle n o w y , a p ro d u k ty s p a l a n i a s ą o d p r o w a d z a n e w r a z z o d p ły w a ją c ą

k rw ią

Z a w o d n ic y t y c h d y s c y p l i n s p o r to w y c h p r o w a d z ą tr e n in g w k ie ru n k u

w y k s z t a ł c e n i a d u i e j U o ś c i p o je m n o ś c i s u b s t a n c j i rai<{śniowej. O s ią g a j ą

o n i s w o je c e l e w t e n s p o s ó b , t o p r a c u i ą p r z e c i w k o d u i e m u oporOWi

p r z y h ie w io lk ie j i l o ś c i r u c h u .

T a k i s iło w y tr e n in g , z w a n y Iz o m eiry czn y m , siost/ije s ta ty c z n e '

n a n le mi^ńni, c o p r o w a d z i d o z g r u b ie n ia w łó k ie n m iiąiniow ych- P o w ięk

s z a j ą

[^ ró w n ie ż p r z y tym n a c z y n i a krw iono& ne, l e c z m a to z n a c z e n i o

p o d r z ę d n e . I n a c z e j w y g lą d a s p r a w a u d łu g o d y s ta n s o w c ó w . K a p ie c ie

ni j e s t u n ic h w ie lo k ro tn io s ł a b s z e , n a to m ia st w y s iłe k r o z k ł a d a s ię na

d łu ż s z y o k r e s . W m n i e js z e j m ie rz e c h o d z i u n ic h o sili;, a b a r d z i e i i>

w y trz y m a ło ś ć d z i a ł a n i a m ięśn i.

Ał>y to w y k s z t a ł c i ć , t r z e b a z a s t o s o w a ć s p e c y f i c z n y r o d z a j t r e n i n g u ,

k t ó r y p o w o d o w a ł b y z w i ę k s z e n i e u k r w i e n i a m ię ó n l. O s i ą g a s it; to w d r u -

d z e t r e n i n g u i z o t o n i c z n e g o - w y d ł u t a j ą c e g o m i ę s i e ń p r c y z a c h o w a n i u

j e d n a k o w e g o n a p i ę c i a .

P o d c z a s , g d y p c s y tr e n in g u iz o m e try c m y m dom inuje z a s a d o p o k o

n y w a n ia d u ż y c h o p o r ó w b e * s t o s o w a n ia ru c h ó w d y n a m ic z n y c h , p rz y

tr« n in £ u w y trz y m a ło ś c io w y m , Iz o to n ic z n y m s t o s u je s i ę d u ż o a k c ji ru c h o

7<S

w y c h p r» y poKonyy/Aniu ni»w i«Jkioj;o O p a ru . W w y o ik u to g o k»rtalliił«\

m i^ in i e o m n ie js z o j o b j^ to ć c i , n a lo m ia s i zwii;>cs£& uią s i e ć n a czy * ł

k rw io n o ś n y c h .

J«»li c U u s o d y s la tta o w la c p o tra fi b ic g ttć z ro z lu ź n io n y m i m ięśn iam i,

trsy m u jq c n o p ls 'c ip p o n iż e j 2 0 - 3 0 ^ m a k s y m o ln e j m o c y m ięśn i, lo praiy

xor\ym u k iw ie iiłu m o i » o n olcrot^lorip o b c i ą ż o n i e s to s u n k o w o dJu—

g o p rac irz y m ^ -w a ć .

T r e n i n g s>łowy i tran lrig w y tr z y m a to i c io w y n i» daj<^ * is w z a je m n ie

zast<\piC. K a i d y r o d z a l tr e n in g u m us) b y ć d o s t o s o w a n y d o k o n k r s tn o j

łl y s c y p l in y A p o :io w e |. T b d w a r o d a a j o t r e n i n g u p o w in n y b y ć p ro w a c i* o -

r»? o d d a i f ln i o , a

r o s i* p o t r a e b y n a l e i y s t o s o w a ć Ich k o m b in a c ją .

P r z e z z w i< ;k sz a n ie m a « y nti^AriieweJ 1 p o w ie l a n ie s ia tk i n a c z y ń

k r w io n o ś n y c h tr e n in jj kaztoH uJ* w y d o l n o ś ć m it;ćni. P o n a d to p o p r z e z I r e -

ru n s d o s k o n a l i s t ^ o l a s t y e s n o i ć w i ą z a d e ł s ło w o w y c h , z d o l n o ś ć r e a s o -

v.-<inia n e rw ó w . K o o r d y n a c ja p r a c y m i^ in i.

A b y tr e n in ji dow&ł w yniki, n a l e i y z w i ę k s z a ć w y m a g a n ia d l a o d n o ć -

tiy ch g m p m,<}Anl«wych w p o r ó w n a n iu e lymi, k tó r e s t a w i a n e b y ły d o tą d

w p r a c y ria c o

lub w u p r a w i a n y c h d o t y c h c z a s d y s c y p l i n a c h spor>~

tu. W y m a g a n ia tre n iitflo w e , je illi mej(^ « ta n o w ł ć podniet<; d l a w y s iłk u , m u-

ł i i k r c s y w i u e WKi'»\stttil. N ie w o ln o j e d n a k d o p r o w a d z i ć d o w y c s e i'*

p o o ia , £ d y i

w ó w c z a s

wyntKi m ia s t w z r a s t a ć , b^d(^ * i^ z m n le j» z o ly . Z a -

r^ w n o i r e n e r , j a k i d o iw ia < ic z o n y z a w o d n ik z n a jA

zjaw iA ka d o s k o n a t »

i w z w ią z k u 2 tym n a z il« n i« tr e n i n g u o d p o w ie d n i o re s u lu j^ ^

J e ś l i r ó w n o c z o ś n i o tre y iu je s i ^ Icillca f t r u p

to n te k o n i e c s n i e

v/yniki u w i d o c z n i j el<; p o Jedriakow yny c z a s l o . W a i n ^ r o lę o d g r y w a z a w -

ir s e s t a n w y jiściow y, w jak im znajduj<\ ju i; p o s z c z e g ó l n e m ięk n ie .

K to m a a itn c m ię ś n ie b r z u c h a , t e n s z y b c i e j o s i ą g n i e e iK k o ń c o w ą

n iż le n , k tó r e g o i»t<;:Snie z n a j d u ją

w s t a r t i e z w io tc z a ty m . Jeitli z g i n a -

c z * p o d u d K ia }>rz«^ r o z p o c z ę c i e m t r e n i n g u b y ty le p ie j rozw ini<:le, to

wv;xo-^i>iv) do(lz<% si<; i t a o b s e r w o w a ć i»st< ;py»

O g ó ln i* bior<(C, r e z u l t a t y w p ic rw A Z ł'c łi o k r « s a c h tr e n in g u e ą n i e

d u ż e . K o n i e c z n y j e s t o k r e s o d LO d o 3 0 ty g o d n i, b y o s i ą g n ą ć w y n ik

(in a ln y d la p o s z c z e g ó l n y c h g r u p m ię sn i.

l>o z a p r z e s t a n i u tr e n in g u u z y s k a n y p r z y r o s t s i t y sto p n io w o s i ę c o f a ,

'.■y w k o ń c u o s i ą g n ą ć n o rm a ln y p o z io m w y n ra s « riy n a c o d z i e ń w p r a c y

z a w o d o w e j e s y t e ł w p o d e jm o w a n y c h ć w i c z e n i a c h s p o r to w y c h .

P o d c z a s , g d y s i ł a j e s t n a c o d z i e ń w ie J k o ^ c iA s(&tą, d o d a tk o w e

z w ię k s z a n i e u z y s k a n e w w y n ik u p r z e p r o w a d z o n e g o tr«r«ir«g<A s p a c j a t n e -

g o m u s i b y ć odbu(lowyv/ar<>.

P r x y u n i e r u c h o m i e n iu j o k i a j ś

c i a ła , n p . p r z y z ła m a o io c h , s i

ł a mi^Ani c z y b k o s l

o b n ix a . -Z jaw isk o to p r z a b i e g a w tr e n o w a n y c h g r u

p a c h m i ^ im a x y b c i e j w p o ró w n a n iu d o ty c h , k tó r o u ż y w a n e b ą tylko

n a c o d is io n n e p o t r z e b y .

W y d

Ć<i o r g a n i z m u w t r e n in g u p r z e d p o łu d n ie m j« « t w i<;ksxa a n i-

i e l i p o p o łu d n i u lu b w ie c z o re m . Z w i ę k s z o n a p o d a ± w ttam in o i-a

wp{^'\v

p ro m ie n io w a n J a uU ra/iolfftott^ego dzJałai<) k o r z y s t n i e j i o k r e ś l a j ą w>-£jol-

n o i ć o r g a n iz m u z a l e ż n i e o d p o r y ro k u . W y d o ln o ś ć t a o s i ^ a aw

s z c z y t )esieni< v T r z e b a z w r ó c ić uw o g t;, i e n o d m i e m e d o p ro w a d z a r.ie

witamiry d o o r g a n i z m u n ie d a j e re z u lta ló w .

M titU w o& ci w y r e n o w a n i a p o s z c z e g ó l n y c h c e c h w i r ó d lu d z i s ą o g ro m

n ie z r ó ż n i c o w a n e . O g ó ln ie r z e c z b io r ą c , m o ż liw o ś c i te si^ m n ie js z e w

p r z y p a d k u Icobiet n i ż m ę ż c z y z n . W w ie k u d z i e c i ę c y m

p r a w ie rówr>c.

P ó ir if e j z w i

kszai<^ s i ą w y r a ź n i e a c h ło p c ó w , b y w w ie k u Jat 2 0 -3 0

o&i<^na<^ sw ó j s z c z y t . U k o b ie t w w ie k u Int 2 0 - 3 0 w y n o s i to o k o io 30V«

w p o ró w n a n iu z m < tżczyznam L W p ó ź n i e js z y m w ie k u r ó ż n ic o te z a o i o r a -

JĄ ai«.

N ie d a 5»S *

p r z e w id z i e ć , j a k d a l e c e m o i n a o k r c i l o n ^ o * o b v

w y tre n o w a ć . K ic tc tó r y c h lu d z i m o ż n a d o p r o w a d z ić d o p o z io m u m i^ trro w -

s k i e g o w p r z y p a d k u iru iy ch tr e n in g d a j e m ie rn e re z u lta ty . A b y m oynn

b y ło w y r o b ić s o b i e k o n k r e t n ą i w ią ż ą c A o p in ię o p r z y d a t n o ś c i s p o r .o -

w e j dainej o s o b y , t r z e b a minimum s z e ś c i o t y g o d n i o w e g o t r e n i n e u p r a k t y c z

n e g o .

D la k a ż d e j d y s c y p l i n y s p o r to w e j g o d n y p o l e c e n i a j e s t p r z e d e w s z y s t

kim t r e r u o g .w y tr z y m a ło ś c io w y , s t w a r z a j ą c y s o l i d n ą p o d s t a w ę d o d a l s z y c h

ć w ic z e ń , a p r z y ty m tr e n in g o g ó ln o r o z w o jo w y d la p o d w y ż s z e n i a s p r a w

n o ś c i p r g a n i z m u .

W ty m c e l u n a l e ż y u ł o ż y ć p r o g r a m o d p o w i e d n i c h ć w i c z c ń g!iir.r,-^&-

l y c i n y c h , n p .: k r < :c o n i a g t o w ą , s lc J o n y t u ło w ia w p r z ó d i w b o k ,

t u ło w ia , k r ą ż e n i e tu ło w ie m , z g ln a r a ie k e t o n , u n o s z c n i< > l u to w ia h ii

( p o m p U ) , s k a k a n k a . ć w i c z e n i a b i e g o w e .

D la r ó ż n y c h g a ł ę z i s p o r t u p o s z c z e g ó l n e g r u p y m ię ś n i m uszt^ b y ć

i n a c z e j p r z y g o t o w a n e ( t r e n i n g s p e c j a l i s t y c z n y ) .

A b y j e ź d z i e c ~ u j e ż d ż e n i e w ie c p o s i a d ł s p r a w n o ś ć r u c h o w ą ć o w y

k o n a n ia zada/S p r z e w i d z i a n y c h p ro g ra m e m , p o w in ie n ć w tc z y ć przecie

w s z y s tk im m i ę i n i e p r z e d n i e j i c i a ^ y b r z u c h a o r a z m i^4 n ie j e ź d z i e c k i e

u d d la s p r a w n e g o w y k o n y w a n ia " p o p i n a n ia k r z y ż a " , w ł ą c z a n i a s i ^ do

r u c h u k o n ia o r a z p a r a d t p ó łp a r a d .

W edlup p o c z y n i o n y c h p r r .c z n o s o b :te rv /o e ji wi<;l<AXObć lu d z i r o z p o -

cj:y^«ij<jeych J&juK; konr»r\ a a r d w n o m l^iin ic b rs u c h & i J« k i m i c t n i e

d ric c ic ie ud mn

z a

n ia b o , b y s p ro f^ tn ć w>'mogBnIom sto w in iiy m p r z y w y -

k o y w n n i u ZAdaK u jo ś d ie n io -A -y c h .

o n e zaWASa j o s z c z c

Hłabft

VI w ip lg , k t i i r s y t<; gAl<^ź s p o iw u |u-ż u p m w iA jf t, p o n i e w a ż n a u k u -

l e k b r n k ‘,t w i e d z y mi<t(ini l y c u n ł g d y p r a w i d ł o w o n t e u :iy w a jc \, o n i t p ż

ich. n i e ćwia*{^,

Znr(Sis’n o m)>;ćnio b r z u c h n , j o k I m l< iśn ie j e ź d z i e c k i e u d mu*z<^ 2 0 &-

!,%C

r<o<i{<an(t łrcningow i

n ilo w e m u . I ^ o d z im y

s to « o w « ć formy I rc n m s u I*o-

fc^iYCiiinefie, o p is a n e p r z e z H cltin g era . ^ '■cto d a ta Je st ta k pi<o«ta, ż e

k a i d y

procu}<^ey zaw odow o

m o ż o

ć w i c s i c n i a

k ilk a k ro tn ie w c ią g u d n ia

J c i U t r e n i n g b i ; d z i e p r o w a d z o n y r o g u l a r r u o i A u m ie n n lo , n a

w n i k i

łiłc ire e b « będzif?

d i u £ o c x c k a ć .

?.£<;dni(! X t ą % as

dr), nvata il o ^ ć napi<>ć l e c z d u ż y o p ó r - w y rA b ia

w w y n ik u s w ię k s z a n iA eif; s u b s t a n c j i mi<;źniow«j. C h o d e l w ię c o to,

&>•

;<aśd(\

ty c h p a r tii

mi<tRni

p o d d a ć c z l e r o > lu b p iije lo k r o tn i* w

dr.ia /is c z y to w o m u o b c i ą ż e n iu .

C h c ie lib y ś m y n a tym m ie js c u p o lo c ld k i l k a ćw iczo iS . k t ^ r c O p a trr.y -

ms i<r<»H(i(n k o m e n ta rz o m .

1. Mi<;ilnie p ro ato w n ik i n a pr»«dniftj jitrerti« p o d u d z ia : p a lc e a l£ p

podcicvsnąć w gór<:, trz y m a ć w lej p o z y c ji p r* y » * czytow ym n a p ię c iu

około S s e k u n d .

. M ię£fue j e ź d z i e c k i e ud: w p o z y c j i s t o j ą c e j ( d l a ró w n o w a g i m o ż -

nu o p r z e ć s i ^ r ^ k ą o ś c i a n ę ) d o tiv \, t y l n ą c z < i c i ą ( 1 / 3 ) p o d u d z i a J e d -

i.iu-i n o g i p r z o s u w a ć p o p r z e d n i e ) d o ln e j s t r o n i e d r u g i e j n o g i; w te j p o

z y c ji p r ó b o w a ć n a sil<; z g i n a ć n o g < w k o l a n i e , p o k o n u j ą c o p ^ c n o g i

p o d p i e r a j ą c e j : w y t r z y m a ć o k o ło 5 e e lo in d .

.1. Mi^Anie b r z u c h a ( ć w ic z e n ie (o p o le c a H « ttin g « r): s p lo ó ć d ło n ie

na b rz u c h u i z a p o m o c ą ram ion c ią g n ą ć jc d o tyłu: mi4;śrue b r z u c h a

nah^yR-.nlnic n a p ią ć i p rz e c iw s ta w ia ć ; w y trz y m a ć o k o to S se k u n d ; alb o :

ko:ico przecią£r)i<;lcj w p o p r z e k plec<Sw c h u s tk i u c h w y c ić w d ło n ie i 8»1-

r i e c ią g n ą ć do p rz o d u ; praieciw ko tem u n a p in a ć mi

» n ie b r z u c h a .

Mi<;Anle g rz b ie tu ( ć w ic z e n ie z a le c a n e p r z e z H o ttin g e ra ): s ie d z ą c

rm ziemi p r z y c ią g n ą ć k o la n a m ocno do tułow ia; ram ionam i o b ją ć p o d -

•.:'’Jxia s i do ło k c i: p rz e c iw k o o p o ro w i ram ion p r o s to w a ć lut^w ,

.=>. K om binacja m ię śn i b r z u c h a - g rz b ie tu : w p o z y c ji « to ją c e j m ak>y-

•r.alnie r o z c ią g n ą ć ( w y d ł u iy ć ) kr^gOAhlp, n a p in a ją c r<Swnoc z e ć n io m ię i-

n .r '--'.■i>r-hn p o o b u s tm n a c h

ro b ić 10 ta k pilnie, ja k tylko m o żn a by

Ć w ic z e n ie 1.

Cw iC

o n i« 2.

Ć w i c z e n ie i .

C w i c s e n k e 3.

C w lc z * n l« 4.

C w i c z o n io S.

■ \ m

C w ic z o n i e

C w i c z o n io 7,

8 1

tym K p o s o b o n p o d c i ^ n ą ć Olł«X;ci b io d ro w y p rz o d e n ; w j;fł«v i

'y -

Iłć d o tylu.

ft. K o m b in a c ja b r = u c h - R rz b ie l -

Kic. «' •

J a k ćw ic z e n i® 2 ; ra w n o c z c :& n le łew ym lo b p in w y " '

p o d c iA S n ^ ć j e d n ^ s t r o n y o b r s c r y błOdrowt;, i prsc-c.nyl«i’ d o t>K.,

.'t.-

ro z« m ro z c li^ n ^ ^ ć ( w y d ł u ż y ć ) kr«;gosłvip; i:w r4ti-: uwoR*{, Łiy k

c h y l a ty s i ę n a K ew n<\trz. a ni«» d o w ew nci:rx, w c€f]u xv>'kluc K cnm - j i y -

w a n ia p r z y w o d z ic ie li.

7, K o m b in a c ja n»i<}

n i g r z b i e t u i b r z u c h a d o skr<;;u tułowijs.: laic'.

p o s t a w a w y jć c io w a - l e k k i e u g l ^ i s k o ta n ; p m w o rami*}

w łokci--<

p o d kc^em 90**i a p r z e d r a m i ę U trz y m y w a n e p o z io m o p r z e d p ió r k a m i : le

w e ram t< w p o d o b n e j p o z y c j i z a p le c a m i; p o c i ą g n i e c i e l» w « p o b io d r a i

p r a w e j s t r o n y k la tk i p i e r s i o w e j d o p r z o d u : r ę c o p o ru a z a j< \

p r * y tym

w p rz e c iw n y m Ic ie rtin k u ; p r z e t r z y m a ć 5 s e k u n d w m a k a y tn a tn y m nap«$c:u:

p o w tó r z y ć ć w ic z e n i o o d w r o tn ie .

S k r ę t tu ło w ia p o d o b n i e jnJc w ć w ic z e n iu 7: * te j p o r y c j i pr/«:e:iV -

Uć w b o k o b r t f c z b i o d r o w y o d stron> ' w y

lawjorA>go d o przod>i b jo d rń

za, p o m o c i\

g r z b i e t u : bezfK iŃ rcd n io p olem f>owt*'*!-^.y':

n a d ru g it * tr o n ^ .

W s z y s c y p r a c u j ą c y z a w o d o w o . w łf\czoJqc ty c h , k tu r z y p ra c « \ aw n

bardSO z a a b s o r b o w a n i , mog<^ o p i s a n e ć w ic z e n i a \vykonyv»-ać w c t ^ ę u

d n lo . N ie z a jm ie t o w i ę c e j j a k I S m inut d z ie n n in .

J r z ^ d n i k s i e d z ^ tc y z a b iu rk ie m m o ż e tr e n o w a ć s w o je mł«;iŁnie br7i>-

cK a p o k ry jo m u , b y n ik t to g o n ic d o s lrz e ę ia t. M o z ę o n r ó w n i e t o d CZ-t-

s u (Jo c z a s u p o d n i o » ć s i ^ z krz^osla i \vykono<' por.<*»tule cw>c s<'r.!rt.

B n r d z a w s k A z a r .e j e s t n a t u r a l n i e , b y a l o s o w a ć d o d a tk o w o Iro n in c

n ie zny.

W o b ec z n a c z e n i a , j a k i e o d g r y w a ją m is ń n if b r z u c l ia . raoit-.o -• • •••

p r z ó d w a la n ie m z ł ó ż k a s p l e ś ć d ło n ie z t>'łu g ło w y i fio d iiio ^ ć *»t? d~>

p o z y c j i s i e d z ą c e j i z powix>l?m. VV z a l e ż n o ś c i otl s i ty nii«iirłi m o£r;n to

r o b ić poczĄ lk o w u r ł - 4 - k r o tn ie , by z c z o s c m dojść: d o JO iM.-y.

W ta k i s p o s ó i

k a ż d y m a s p o s i o b ii o ś t lio n o w a n in iw o it'h fniys '-!

k ie r u n k u siłowyrr) i w y trz y m a ło ś c io w y m , o s o b n o lub w konnl^ii-iaciach, *y»>~

te ty ć z n io d ln cCitoi'<cl lu to w ia lu b o d d z ie ln ie d ia (lo a rc .•o ę ^ S iiiy fh p r;* .

mifgttni.

Nauczać i uczyć się

Wrdćmy ro* jc » z c s e d o ksią-żki M w eselero i zacy tu jm y Jego wypt»-

w iorti: "OobrzŁ- u io ż d to n o konio

<ak/\ r r a d k o ń c l^ , ja k rz a c z y w iń c ic

ri?»br>:y j^£łl#.cy. B«j\vnl«*ż wl«\czanie j»ł^ d o r u c h u k o n in l przyci<(gonia

»ię C9 iŁiOdla nic polrttfi

je źd ź có w , albowiem nie n a u c z y li a i« n a -

k r z y i a . T o . c o k a l d o d x l« c k o p o tra fl n a h u ń l« w c « , d t a w i ^ l u K O ^

c i je źd ćc& w }sg! z a (ru d n e . P o w in n o lo p o b u d z i ć p o w s

« c h n e d n i e n i e

i « i d £ c

w, b y

ta je m n ie j* .

C z y ta m y tu . x« ‘'n a p i n a n i e krzyta** i w łĄ c z a n io « i ę d o r u c h u k o n i a

j e s t d la j o ź d f c a t a k w a t n « . io k ta b lic z k a m n o ± e n ia d la u c s n i a . K a i d y

j e ź d z i e c p o w in ie n p r z e p r o w a d z a ć »ainol<ontroK , Ja k d a l e c e o p a n o w a ł t<i

*iAbliczkQ m n o ż e n ia ” , b y m o i n a g o b y ło z a l i c z y ć w p o c z e t 1% w y b r o -

ny>.ii d o Bim nazjum ) e id z i« C k ie g o c z y n a w e l a k a d e m ii j e i d z i e c k i e ) .

i>«:K<:iłiwy jc '.! le n , kt«>iv m o i o sa m s t w i e r d z i ć , ż o lo o p a n o w a ł. Z d e

p ry m o w an i

n a to m ia s t c l . K tórzy z m u s z e n i

p r « y c n a ć • ! « p r z e d

t e n te o p a n o w a li u m ie j^ tn o ic l "naplryania krzyża** a n t t e i w t«^czania

s i ^ d o ruciivi k o n ia . W a z y a c y oni z o s t a n ą z a l i c z e n i d o o w y c h 9 9 ^ n ie

u k ó w i - mdw i^e K z y k ie m s z k o ln y m - z o s t a n ą p o s a d z e n i w oAleJ ła w c e .

A Jak lo o d c z u j ą tr e n e r z y ? C z y b^di^ onJ z a d o w o le n i , c z y te± s p e

s z e n i ? N a le f y p r z y p u s z c z a ć , ż e o k a i ^ z a d o w o le n i e , g d y ic h p o d o p is c z ^

ni o p a n u j ą lę " t a b li c z k ę m n o ż en la''i tj. zAAady " n a p i n a n i a k r z y t a " .

d o ^ w ia d c z e n io w iem y, ja k ie I r u d n o i c i s p r a w i a o c e i^ a o p ó ź n io n y c h

UC .'Iliów.

2 b y i u p r o s z c z o n e bysoby « p ro w a d z a n ia d o le g o , 4 e p r z y c z y n y j e s t

b r n k zdolnoK ci u c z n ió w lub, t e zaw ió d t t r e n e r .

Nie lu laj m ie js c e , by zajm o w ać •!< • z k o ln y m i m e to d a m i n a u c z a n i a .

J e d n a k p a r t n e r s k i s t o s u n e k p o m t^ d sy lr* n « re m j e ź d z i c c k l m 1 u c z n ie m

je ź d z ie c k im w>-daje st<; p o tr z e b n y

c e lo w y , p o n le w a ± s t a w i a n ie Im z a d a -

itia s q boi-dzo p o w a ż n e ,

Atjy nicklói-e

iilch omówió, w róćm y j e s z c z e d o tw i e r d z e n i a M oe«

s e l e r a , ż o 99*» j e ź d ź c ó w nie potrafi le g o , c o k a ż d e d z i e c k o w y k o n u je

CDdzianniB n a l^ u ćtaw ca, tz n . " n a p in a n ia k r z y i a " . Mówicie b e z o g r ó d e k ,

oLitor to n u w a i a . i e 9 9 ^ J e i d i c ó w Jeal n a ty le g ł u p i c h i s p o r to w o n ie -

u z d o ln lo n y c h , t e nii^ p o tra fi o p e n o w a ó t a k d z i e c i n n e g o z a d a n i a . C zyżkiy

to b y ła z a r o z u m ia ło ś ó t r e n e r a - n a u c z y c i e la ? T o g o n i e p r z y p u s z c z o m y .

M e iliw c , t e c h c i a ł e n vt le n s p o s ó b p e d k r e i l l ć z n a c z a n i e " n a p i n a n ia

k r z y i a " d la Ja z d y u j s i d i e n i o w e j ? A m o ie c h c i a ł u p r z y to m n ić s i w l e r d z e -

nie ,

" n a p in n n ie k r z y ż a " JosI n ic zy m innym , Jok tym , c o k a i d e d z i e c

k o w y k o n u je n a h u ś t a w c e ? A lb o t e ż c h c i a ł w l« n a p o .ió b p o d a ć s p o s ó b

n a u c z a n i a »i<{ “n a p i n a n i a k r z y ż a ”? M usim y lu je d n a k z g ł o s ić z aslrzeż< ^ -

n ie . Bywaj<i h u ć t a w k i n a ty ł* m a s y w n e , ż e n a w e t c z ł o w i e k a d o ro s i« f:a

m o ż n a n a n i e p o s a d z i ć . SprdtHąjm y p r z e p r o w a d z i ć n a s t ę p u j ą c y ko i.k u r» :

n a Je d n q h u ś t a w k ę p o s d z i m y d z i e c k o , k tó re m u w o ln o b ę d z i e rozt»<ja<'

j<| w t r a d y c y jn y s p o s ó b . N a d r u g ^ h u ś t a w k ę p o s a d z i m y w y b o rn e g o J e ^

ddtca u ja £ d ± e n io w e

o , k tó r e m u w o ln o b i d z i e r o z l j u j a ć h u ś t a w k ę tylico z a

pom ecĄ " n a p i n a n ia k r z y w a ”. M o i n a z f tó iy z a ł o ż y ć . ±» k o n k u r s te n wy

g r a ł o b y b e z w ą tp i e n ia d z i e c k o , k tó r e w krótkim c z a s i e ro z r u s z a ło k iy

h u e ta w k ę d o m a k s y m a l n y c h w y c h y le ri, p o d c z a s g d y J e ź d z i e c u je ź d ż e r u o -

w y m u s ia łb y z a d o w o li ć s i ę m iernym i w a h n ię c ia m i s w e j h u śta w k i.

P o r d v m a n ie " n a p i n a n i a k r z y t a " d o w y g itia s ó w n a H u śta w c e j e s t tu

d o

ć n i e s z c z ę ił li w e . S a m o " n a p i n a n ie k r z y t a " n ie r o z r a s z a h u śia w k L

A w ię c n i e j e s t w c a l e d z i e c i n n y zabaw «i n a u c z e n i e s i ę le g o . Ja k rów -

n i e i n ie J e s t t e ż d z i e c i n n ą zabaw<^ d la tr e n e r ó w , b y o b ja ś n ić , w ja k i

s p o M b s i ę to ro b i.

A ni t a , a n i i n n e w s k a z ó w k i M u e s e l e r a n ie si^ w ła ś c iw e , g d y ż n a

s k u t e k b r a k u p o d s t a w o w y c h u riad o m o ści z a n a to m ii S

o n e w s z y s t k i e

opokli* n * f a l* * y v /y c h p r z e s ł a n k a c h . G d y b y M u e s e l e r m ial ta k ie wiad<v

motfel, to z p e w n o ^ c lĄ z a p r o p o n o r r a lb y Inne ć w ic z e n i a , k tó r y c h w y k o n a ^

n ie y ^ m a g a lo b y a n g a ż o w a n i a w ia i c i w y c h m ięśn i.

W y c h o d z im y c h ę t n i e ż ą d a n io m M u e « e le r a n a p r z e c i w , by z g łę b ić ta

je m n ic ę " n a p i n a r u a k r z y ż a " i p o dejm ujem y p r ó b ę w y j a i n i e n i a z p u iik tu

w id z e n ia an a to m ii, k tó r e m ię ś n ie b io r ą w tym u d z ia ł, a b y | e n a s t ę p n i e

docfBlOwo w tym k ie r u n k u tr e n o w a ć . T r e n e r o m p o w in n o to u ła tw ić w y j a ^

n le M e p e w n y c h z a g a d n i e r t, a u c z n io m um ożliw ić i c h z ro z u m ie n ie .

J e ś li t r e n e r J e s t W S ia n ie w y ja ś n ić u c z n io w i, a n a w e t p o k a z a ć n a

r y s u n k u , ±a p r z y " n a p i n a n iu k r z y ż a " n a l e ż y p r z e d m ą k ra w ę d ź o b r ę c z j-

b io d ro w ej p o d ci< ^ n < \ć d o g ó r y z a p o m o c y m ię śn i b r z u s z n y c h , b y p r z e z

to ^ I n a c z ę ś ć m ie d n ic y w r a z z kości<\ k r z y ż o w y p r z e c h y l ił y s i ę d o ły -

ł« , w te d y n a p e w n o p r ę d z e j or» to zrOieumie i w ła ś c iw ie w yk o n y .

c a ł q o d p o w i e d a i a l n o ś c i q m o ż em y s t w i e r d z i ć , ż e d u ż o w ię c e ; n iz

je ź d ź c ó w jeBt n a ty le in ie lig e n trty c h , b y t o z ro z u m ie ć I w y k o n a ć .

J a k ju ż o tym w s p o m in a lić m y , c z ę s t o d o s i a d io l« lo w y j e s t p r< > 'c z y -

vrlelu n ie p o r o z u tn ie ć h a u je ż d ż a ln i . N a k a ż d e j p r a w ie le k c ii si^ s z y

s i ę u w ag i I n s tr u k t o r a , b y J e d e n , d r u g i i d z i e s i ą t y je;2d»iec przesui>s-Ii

iydtćl d o tyłu. T a k to p r z e b i e g a tygo d n iam i I m te s ią c a m l. W r e s z c ie z r e -

z y g )io w a n y i n s t r u k t o r d a j e z a w y g ra n ą .

A p rz « C i

Ź u c > o rt ła lw iaj SrOzum in, j« ć li «ii; mu \<irytłumaczy, ±«

p«?.vf: r.yn.-» Jpf.o Błyyl d aleU o wysunl<ttyc^> «*o p r z o d u n<Sg n ie l e ż y w

nojjoifll. le c x w o d e h / lo n y m d o ly łu u s t a w i e n iu m ie d n ic y .

H ysunoU dnw o d S i te g o p r » e k

nw iqc

. M oS oo lo n a e t ą p n l o w y p ró b o -

i t A

si^nKojoym

K o n i u ■

« y « t« m a ty e s n ie ć w i c s e m a tc p o w ta r z a ć .

le n 4-^08<’>t} ufiuw a •!<; s in » korS «ni«m i.

JcK d-icy, K tórzy n io d o b r s «

w ćw iczoC m ym Jcłusie, nl« mos<\

w>.l<:zyć

d o r u e n u konlou N igdy nl* p r z y s z ł o Im d o gJow y, i e m ied

n ic e możnoi i-ownlcE prK cchylA ii n o b o k i. o p o n o d lo s k r ę c a ć . W l/iśnio

ło n ’jł i\ d i«»t !ok d a l e c e pO dpadaj<\ey, I i n ie u j d z i e

O r t

u w a g i ż a d n e g o

t<*.st)Mk*,nra. Jo^ti moi^,emy d o i> tal« ezn i« Ja e n o M -yloiyć u c z n io w i, n a czy m

iłKlc,;^ isiołn r r r tz z y , n n p e w n o te n bkąd n a p ra v /i i b i d z i e m iał s z a n s ę

iOwa<: w!/\C

.Anie Sii; d o r u c h u k o n ia .

liV»Ryscy, Irtórzy nio poti*a(ii^ w łą c » y ć ai<; d o r u c h u k o n ia , m aiq rów

n ie ż tru d n o F c i z w ykonyw ar> lem p a r a d y 1 p ó ip a r a d y . I tu s a c z y n a si<i

b tc d n c k o to . A ro o ś n a b y te g o unlkrt«ić, w p r o w a d z a j ą c o d p o c z ^ k u e y e -

lontat^-cznci ita u k ę w li^ c z a n in ai«* d o m cł^u k o n ia , d o d a j ą c d e t « g o ć w i-

c z k n i e p a i'n d i p iiłp a r a d .

korygow (»nia z e p ł i i t y c l i koni p i s a n o w io t« . N a to m ia s t o k o r y g o w a .

riiu im aniorow aiT j-eh

i e ź d ^ - c ń w

- o n i

s ł o w a .

N a

p o w n o

b y ł o b y m nivj

r « -

p « u t y c h k o m ,

g d y b y

b y ł u m n i e j

z m a n io r o w a n y c h j « ź d i c

w . I o d w ro tn ie .

Nioiec

u d A i o b y

b t ^ d n c

k o lo p r z e r w a ć , s t o s u je i c r a c j o n a l n e m eto d y

n t v k i j a z d y

k o n n e j.

P rzypom riijm y tu la j łez»{ S lo i n b r e c h l a , w e d łu g k t ó r e g o w y k o n y w a n lo

p a r a d i p ó łp a r a d o r a z “r.a p in a m e k rz y ż a * ’ j e s t s p ro w Ą w y c z u c i a . K to

lo g o w y c z u c ia n ie ma. (en n ig d y u m io ję tn o ^ c i t e j n ie o p a n u j e , g d y ż n a -

uesy<i e i ł ’.<*CO n ic m o ż n o . M o ż e to b y ć r o z g r z e s z e n i e m d l a ty c h , M

l'*y rtie maj.T o c lio ty d o n a u k i lu b t e ż o d p o w ie d n ic h z d o l n o ś c i. T y c h

jcMt z pewno:%ci.'t n ie w ip łij. N io o m ie s z k a ji^ o n i p r z y o k a s j i it\ t« * q si<;

|iki«liif!iwAĆ.

V e « . ł S l

i i ł t > i v c h l c > | ł f n v p l . - > ! o n i o i i ł i p o d ł o ż u i i i o m o ż l i w o ś c i c i a u c z o n i a

i n r z w o b o . t n i e u w i i i j i ^ j i n o H C i p r z e k o n y w n i - ^ c e g o ' v y j a « n i e n i o .

p o -

nf!

m i c f ^ n i , ' K r t i i y e l l » i « n i e i n a , n i c m o ż n a p r o b l e m u w y j a ś n i ć i w

V I v ; ^ r U u

l y

.'3

k o g a k o l v j - i o k n a u c z y ć . W t o d y p o z o s t n j c c a l q r z e c z a p r O -

\ v A r i : i ć d o % \ y c z u c i a .

:5loiiit'r<?«;l-.tn w y n ik a , ±e b y ł o n n io ty lk o b a r d z o d o b ry m

le ż d ż c c m , le c z ró w n ie ż d o b /y m i z a p a lo n y m n a u c z y c i e l e m , k tó r y g o ló w

byK’ ku tem u [A kiekolw iok p r z e s t a n k i .

:tĄ dny w ie d z y u c z e ń «n« »AW«xe p r* w o

.'alt »iij •-«> roi/i?

Wlttdy rta u r.z y c lo l r u e c h ^ tn iił odpowiAdtt^ T o je a l *prv«wA w ycjsucio. 'ikiu

m&.«z te w y c z u c io lub n ig d y ■l<f l«flO nio rtou>i»y<(s!

P o w r ó ć m y r a s j e s z c z o d o » p ra w y “p ra y w o risi* iłiij" clo KOf.ift

p o m o c q ły d e k . C ó ł p o m o ś o u c z n io w i u w a g « , Oy

ro b ić l«£LO (/•'Sy

u i y c l u «Uy, joAli n ik t mu rtl* v/yU urnaczy, c o z a m ia » t Icfio ro lm j u w i -

n i» n , b y " p r z y k le i ć * i ę ” d o k o n i« . U c* # A p e w in i» n w io(tziu £ . k ti W

ni« m a d o t e g o ans«>*ow**«i. • k«»irych m** nnffAżowA* nio w otno,

J o k m o i n a lo u c z n io m w y tlu m « «

y<t,

k ilk a p o k o le /i i r e n « r

v.'

n«w .oływ ało d o u ż y c i a m iiióni, k tiir y c h w o g ó l« n io m a?

S tw io r d z e n io to n ( e i « s l z a r s u le m ; I r o r - c r i y m og li o tym n ie v.';<'«łr.itt..

D aw n iaj w y c h o d z o n o * « « l o i e n i a , i * |>o<!ot>ni« l<ik i-amuj porviezott

p r z « s

ra m ie n ia , la k n o g a pr% «z nii;'^>u« n o |;i, « ko4il k r

yi!»VM

ró w n ie i* p r z e z m i ę ś n i * z n ajd u j< tc« s i ^ w ti>i o k o li c y . T a k io p rz y ( > u » z c '/e -

n la p r * y j ^ o z a p o w n ik .

J«<U l i c z e ń z a r a z o d p o c z ą t k u n a u c z ) ' s i « MŻywanio m ię śn i. :o -ue

d o jd z ie d o i c l s k a n t a u d a m i, c z « g o u je m n * s k u tk i w ie lo k ro tn ie nn;^ i-ino-

w a liim y .

P o w r a c a m y d o te g o p ro b le m u , g d y ż ma lo o g ro m rte z n a c z e n i e , ly m

r&zem o d w o ła m y » i^ d o n e u ro lo g ii. B o d z ie m y u * iło w a li w y tłum acz^■ć od

s t r o n y d e l a ł a l n o ć c i n e r w

w o w o n ie p rzy jero r^ e z j a w i s k o ś c i s k a n i a . C.hco-

m y p o d a ć s p o s ó b ~na z lik w id o w a n ie te g o b ł ^ u , b y w yci< ^nc\ć k or^kratne

w n io s k t p r * y d a t n e w n a u c z a n i u i u c z e n i u s i ę . Z ia w is k o ś c i s k a n - a

z w a llim y n a tu r a ln y m , c e lo w y m , refleksyjnyiT. p r o c e s e m , d z id k i k lśrerr. ^

titfdw b ro n i s i ę p r z e d n ie p rz y je m n y m odcJr-itilywanicm c z y n n ik ó w .;cv.-n':trz-

r y e h

n a s i e d z e n i e j e ź d ź c a . P o d r a ż n i e n i e , jo k ie wyvwolv»je u c i s k aio'.<>A .

r u c h k o n ia n a k r o c z e i u d a , j e s t o d bierai-.* I p r z e k a z y w a n e p f 3 f . -

o r-

w y c s u c i o w e d o r d z e n i a k r ę g o w e g o <

'-v c e n lr u m o d ru c ^ w p r £ C 'i v

• i o n e n a n e r w y r u c h u , p r o w a d z ą c e d o ntiOAni Ś c is k a fa .c y c h , pO)MiB.:(i|ĄC

je d e d z i a ł a n i a o b r o n n e g o . W s z y s t k o :o ortby-wn si«: s r y b k o l>o?

. ■ »hi

w oti i m ózgu.

R d z e ń kr<igow y j e s t jed n aic ty ik o 'z łjiłc jii ckład -jw .i c o i t l r a i i .- .

u k ła d u n e r w o w e g o i s ł u ż y n ie ty łk u d<> a;>iu<inej w \ ': e j cl;£ialAIni>>

i i-

c h o w e j, l e c z p r z e b i e g a j ą c e tam s p l o ty -.orw ow e prz>rkazuj<^ pndMi:".-/

e z u e l o w a p o z a w s p o m n i a n e c e n lru m odrufiln^w, d o \v^'żoj p o io ż o n > .

c e n t r ó w m ó z g o w ia i k o r y m ó z g o w e j, S la m la d p r o w a d z a znów inn*>

Z p o w ro te m d o m ii;śnl ( r y s ,

4 4

P o t o r a c h c z u c i o w y c h p r z e p ł y w a ogrotrinA h c z b a p o d n io i

i«'‘ r:v.'-'h.

m ię ś n io w y c h , s t a w o w y c h , a p rzt^d e w stysłiciR i o d na;Z4\dów

■«e;rsj

/ *

i i

s ł u c h u O ra z w i,'cnu p t> prxe» r>r^v-

l<iczniki a * d o k o ry m ó^gow oj, g d z i«

s o s t a J t \

p r z e t w o r z o n e

n a

w i a d o m o

O d c s u c ia • s |> o s lr

et< in la . Z o g ro in -

noj UciiUy p o b u d z e r i i w r a i « r t m 6zg

w y s c g r c f io w u j» ty lk o

ty c h

w a ;^ n ie js x y c h , kt<Jr« I r a d a j ą d o ś w ia -

d o m o d c l. V\’y b ń r t a n j* » t * r« g u ły

O ptym alny.

W rA:^.nych r ^ j o n f t c h m ó z g u (oiw

m ow one s ą o d p o w ie d z i >ta p o b u d z e -

k ie r o w a n o

b y w a j ą w a d l u g

w ie ś c i -

wońci> J o » lł d o t y c z y t o UAktywnio-

n ia

w a p d td K iatariiem

nadrx < ;d rv tti

c e n tro U

m d s g o w s). O o p l« ro p o a k c e p t a c j i te j-

ż« o k r « « l o n » r u c h y z o s t a j ą w y k o n a

n e .

P o s w a l a

to n a z g ry w a n io

r ó ż n e

g o

r o d s a j u

r u c h ó w

w h a rm o n ijn y

c a t o i ć ( k o o r d y n a c j a

m c h ó w ) .

.‘CT.dziec n ie m a p o t r z e b y z n e la rta w ia ć s i ę . kio«ly I * ja k im n a s i l e -

■

łtiig a ^ o w a i: p o e s c z c ^ ó l n c mi<:i&rue d o p r a c y ,

^ ' e z y a l k o t e

z a ła tw ia

d o » k o n iłly kosr.ouler j e g o m ó z g u , j e ć l i ty lk o p o s i a d a in f o rm a c je , n p . p r s y

n».-hu skr<}tny’^i ja k i* m it;ćn ie, ja k i e c z ę ś c i c i a t a i w ja k im k ie r u n k u

majj^

z e s ł a ć s k r ó c o n e .

J e id i^ c o w t n ie z a l e i: y n a tym , t>y tym z to ż o n y m p r o c e s e m ru c h o w y m

KWiadotnie w s z c s e B < ^ < ^ h k ie r o w a ć . N a to m ia s t ś w ia d o m ie ro£wt<^

u je p r o i

C**y iMchOwe s t e r o w a n a p r z e z m a zjj, a p o d le g le j e g o w oli,

>«ie p o d ^ t a d o m i o , a u t o m a t y c z n ie ś c i s k a ć u d o , l e c z ś w ia d o m ie "na>

piriat*: k rz y i* ’

p o m o c y m ię£ n i b r z u c h a . £wiadonti<? angaiowa<C' n a p r z e *

mlAtn m;«jArki.> brr.uR hn i j « £ d z i e c k i e m ię ś n ia u d . b y w l i c z y ć a i « d o r u -

cłtłt krwii<». Sw:ad«>mi«,

p o m o c y mii;bni b r z u c r t a i m ifjio i gr«l>i«lu w y -

n o n tt i clos«act »kr<{lny itd.

J a k

iv to o<lbyw a?. J e ś l i w y k o n a łe m p ra w id ło w o z a m i e r z o n e ć w ic z e

nie. n p . u ży łem ły d e k e a pom oc<\ mi<:«ni j e ź d z i e c k i c h u d , w te d y w moim

c e n tra ln y m c y ste rn ie n e rw o w y m p o z o s t a j e z a p i s p o b u d z e n i a . W r a z i e p o -

lrZ «oy is tn ie je m o ż liw o ś ć w y w o ła n ia ■ o d tw o r z o n i a t e g o p o b u d z e n i a . W

te n s p o s ó b tw o rz y si<; s t e r e o t y p m o t o r y c z n y d l a t y c h p r o c e s ó w r u c h o

w y m . k tó re biorv> u d z i a ł w w y k o n y w a n iu c ało M ci ć w ic z e n i a .

Ily s . 44. lAik o d ru c h o w y , i . m i ^ -
sie ii,

- lu k o d ru c h o w y , 3 -

rctzeił kri;gow>-, -l - d r o g a d o -

prowadx«]<^c« i n f e m a c j e , 5 ~
mA

- d r o g a o d p raw ad zaj< ^ -

ci» n a k a z y c e n tra li

N «Jpiorw o g r a n i c z a si<} d o mii-iimum wj..ir; z Ani* m y Oiłrur.h:>w ■

w y c h , W m ia r^ p o w t a n a n i o c a ł y p r o c u s p r z o b i o g n /or-iis ij-.yi.i,.!?;, f«»-

zn4vr s a r e j e s t r o w a n e , c o s t w a r z a w a ru n K i d o s to p n io w e g o (»uior:.%tyao-

w a n ia a i ^ o d r u c h o w e g o ś c i s k a n i a u d , p o w s ta j e

m ojcj

w o

kor.-.rolo*

y ra n a p r z « s móaig, a u t o m a t y z a c j a z uw zgl<;dni»rii«ni mitrkni j e ż d z i t c k i c h

Ua.

W y p ły w a a t ą d w n io a e k , ż « u c z « i^ m uai w i» d z i« ć do łctad m e. i<*.<Spe

m l^4n[e n a l a ^ a n g a ż o w a ć d o p o s z c z e g ó l n y c h <Svlez«<V. T y lk o w te n

S l^oadb m o l * « e a t a ć w ła ś c i w i e z a p r o g r a m o w a n y c a p i* ćwieeo>''> »' r.arw

tra in y m s y s ł e m i * n e rw o w y m . W d o l s z e j p r o c y w w>-niku w ;e io V ^ :!-.e so

p o w ta r z a r tia d o p r o w a d z i sii; d o z a u t o t n a t y r o w a n i a r u c i ó w ,

z a p t ^ g r a m o w a n i e n a s t ą p i ł o p r z y u ż y c i u n ie w laśctw > '« h nuijKni,

ftO pOeimga s a S0t><\ t>tędne w y k o n a n io o d n o ś^ n e g o ĆwicZtfma, lo Jaki

b ł^ d riy a te rw o ty p r u c h o w y J e s t b a r d z o t r u d n o z m i» n ić n « p ra w id ło w y .

Pomljaje^c t« w s z y c t k i * n a u k o w a w y w o d y , m o ż n a p o p ro a tu t>owia-

d s l a ^ : T a k d łu g o ć w i c z y ć p r z y u b y c i u w l a ^ r i w y c h

a ż w e jd z ie

ło w k re w . P o w i e d z e n i a to m o ż n a u z u p e ł n ić :

A ż

w e jd z ie w m i^»r.ie

d o m ń z g u .

Z p o w y ż s z y c h r o z w a ż a ń w y n ik a , iż n i* d a »•<; t e g o o s iĄ g n a ć w

tr y b ie p r z y s p i e a z o n y m .

N a l e ż y z a w s z e p a m ię t a ć , ± e s z c z e g ó ł o w e o m ó w ie n ie p r o c e s ó w r u

c h o w y c h i o b ja ń n le n l * d o t y c z ą c * u ż y c i a w ł a ś c i w y c h m i^em m a o g ro m n e

z n a c z e n i e . K o n i e c z n o ś ć c z < ;a te g o p o w t a r z a n i a ć w ic z e n i a ceiens <Joptx>-

w a d z a n i a d o a u t o m a t y c z n e g o w y k o n a w s t w a n a a u w a w n io s e k , ż « z a d a n i a

t e n a l e ż a ł o b y p o d z i e li ć n a c z ę ś c i a k ł a d o w e I u tr w a l a ć je naipi<-*^v w

ta k i a p o a ó b .

W o js k o w e m e to d y m u s z t r o w a n i a n ie sc\ d z i ś c h ittn ie p rz y jm o w a n e i

o g ć ln i* tr « k to w a r\e s ą ja k o p r z e ż y t e k . J e d n a k p r z c d « t a w i o n e u w a n in k o -

w a n ia n e u r o l o g i c z n e d o w o d z ą , ż e ta k t s y a t e m u tr w a la n ia > doa><<>iMlenia

ć w i c z e ń m a s w o je u z a s a d n i e n i e : w ym ofia l«?go b ow iem n o s ?

s y s t e m n e rw o w y .

N ie c z u j e m y s l ^ p o w o ła n i d o p o d a w a n i a p r z e p i s ó w i m elod ■> ;e ż d ż '\-

r>ia. T r e n e r i y p o tr a fii\ to d a l e k o le p ie j o d n a s . U w a ż a m y je d n a k

w s k a z a n e z w r ó c i ć u w a g ^ , ż e znajomoś<C a n a to m ii i płyni^ce a tą d w iiio*-

ki p o w in n y l»yć w y k o r z y s t y w a n e d o k s z ia M o w a n la w ła ś c iw y c h m otod n a

u c z a n i a . N a l e ż a ł o b y s k o n t r o l o w a ć d o t y c h c z a s s t o s o w a n e m e tody <iaur;za-

n i a p o d k ą te m p r z y d a t n o ś c i ć w i c z e ń w f it ą p n y c h i w z y g k iw a n y r r e(el<tów

S J

<łi'47. dot> -czftce p rz tfra b ip n iA n o w o g o mAtorinIu w k o n k r e tn y m oki-»»io i

r'iv cp in w « d jiai.-x o K iy ty c * n f\ « n « Il

*<5

d o ły « h c j : a * o w y c h m e to d

t\i I (iw dzin noftunĄĆ a i ^ w t^tpliw o^cii c n y slorO i z a k o r z e n i o n o m e to d y

i.^ iii-z n n to

ł ^ ita Uo ^ iia jo m o ^ c i anato m ii K « w az« n a J le p s K e ,

■iV e x n « l c p r n k t y c

n * i twkcji n ie mogĄ mi*tS r a l o js c a ob«K «nno w y^

u>orly i cbiiisCni^niot f l d y t w yeiarz<inio >wisli;puj^ s z y b k o p o s o b i e . S lq d

w n io s e k , i e k o n i e c z n e <ło d a n e j le k c ji o b j a t n i o n i a p o w in n y b y ć p r z e k a

z a n e ucitnloir. 'A -ceoinioj. U c z e ń , k tó rem u p r z e d lo k c jA o b j a ś n i o n o , J a k ie

ćwiCKeniA

w y k o n y w ra n e i k t ć r e w zwi<|zl<ii z tym m i( ;in le I r e e b a

na^

lo.sowft<ł, ło tw iej z r a z u m ie u w a g i i n s l r u k l o r a n a ujeid^.<ilnl i

lM*dłiic w «t<\nio k o i y g o w a

p o p e ł n ia n e b tą d y .

S p riiw a o p a n o w a n i a o k r e ś l o n e j um lej< |lno»ci, c z y l i z a d a n i a ru c K o w e -

g a ,

c i e r p l i w o ś c i l a n j w n o t r e n e r a , J a k

l i c z n i a . K a ż d y

C K lo w io k

pciirzob^ijc i n n « s ° o k r o « u >ia p o z n a w a n ie i z r o z u m i e n i e . Z r ó ż n i c o w a n y

ifrs-! tA k io r z o f i K o n ie c z n e g o p o w ta r z a n i a ć w l c z o n i a , b y d o j ś ć d o » lo p -

iiin AiłlomAryKacji, K a p a d e t a w t e o b k e r w a c jt t r « n e r b i d z i e m ógł o k r e ś l i ć ,

jjcłzie b r a k u j e i><»y w tnitjśnśachi ł z a i e e l »5wir

Stenia

d l a ic h w ^sm onnienia,

Sb>Mm uczo>> p o p a d n i e w n a w y k u i y w a n l a f a t s z y w y c K m ię ś n i. C ie r p liw o ś ć

j e a l p o i r z c b n a l e ż d la te g o , t o

r ó ż n y

s t o p i e ń w y s z k o l e n i a k o n i i in d y w i-

diiAinciui! ic h c ^ to ro k le r ó w b a r d z o u tr u d n ia

p ra c * ;.

K ie m o ż n a n i e u w z g l ę d n i a ć (a k tu ,

k o ń

je s t

r ó w n t e t Islott^

c i\. B uw lA snti wol<; i p r z e d w y k o n a n ie m ć w i c z e n i a n a l e t y g o r ć w n i e i

d o t e g o p r z y g o t o w a ć .

R ć w n i e ż u k o n ia o d g ry ^ ^ ^ M

k r e w . ś c i a n a , m io d n ie , k o ś c i t

nei^yy. R ó ż n i j« £ d * ic y m a jt\ o d m ie n n e , s p e c y f i c z n e , s p o s o b y o d d z i a t y w a -

niA n a k o n ia , d la to g o i r e a k c } a k o n ia n « p odi«ioty b < ^ z l e r ó ^ n a . K o ń •

pod<>l>nie j a k j o ż d z i e c - p o d l e g a ró ż n y m w p ty w o in » e w n ^ lrz r iy i» I t a k ż e

l i t e r a z m c c z e n iit. iiCi<r n .o ż rta w i ^ - d o p u ś c i ć clo p r z e t r e n o w a n i a , d o p r

»~

ra ^ c z e fiio . P r z e n w y w c z a s i e ć w i c z s n

b a r d z o w s k a z a n e , zw loK X eza

c<ty x«yk

ti'.'.yiiui>c s><; j e d o k r y t y c z n e j a n a l i z y w y k o n a n y c h zada«'>.

VVł<{kB*ość d z i s i e j s z y c h je £ < t£ców t o s ł a b o ro zw in i< ;ci ( t z y c z n i c I n t c

le k iu a tiiś c i. N*a s k u t e k t e g o ic h m ię ś n ie ła lw o ulega><\ z m ę c z e n i u 1 tutów

p o p a d a w s t a n n ie k o n t r o l o w a n e g o o d r u c h u . S i t a m i ę ś n i u ja w n i a s i ę gtćw >

n ie w p o p e ł n i a n y c h b ł ę d a c h ś c i s k a n i a u d a m i s i o d ł a , u s z t y w n i a n i u micd>

n ic y , w d o s i a d z i e (o telo w y m ■ in n y c h .

K ic r.Awsszo ;r * r .o r j o s t w s i a n i e p o s t a w i ć d i a g n o z ę w s p r a w i e ź r ó d

ł a b łę d ó w p o p e łi> ia n y c h p r z e z u c z n i a . P r z y w y k o n y w a n iu p a r a d y n p .

%JC£eń p o v n n ie n z a pomoC<^ m ię ś n i b r z u c h a p r z e c ł i y l i ć O b r ę c z b io d r o w y

Ait

d o ty lu , a i « i d z i « c k i e mic;iinto u d a inaj<| utaklyw itić ł\'<lk<;.

iKi-

Wcl z a a w a n s o w a n i f« £ d £ \:y p rz y z n a jO t

p r z y wykuiiyw<irit<i pMiucJy

d u ż e g o te m p a ć c i s k a j< t M o d ło udom i. l*r«i)*r»\vt tr u d n o do«>trz<t<- !«kt

bt<id » b o k u , J« £ li n ia z o a t a l o to b a r d z o w id o e s n i e zn>t>ioti

. \ ' o ż e o n

n a to m ia s t o s u l n l « » tw i« r d x ić . i o p a r a d a n io z e s t a l a i^rawjiUowu w ykorav-

n a 4 m o ż o to p o w i e d z i e ć u c z ttlo w L W tak im w y p a d k u

«no<* M m

d o c i e k a ć p r z y c z y n y i do>a£ d o k o n s t a t a c j i ,

l« ż y o n a w M ciskaoiw

u d a m i s i o d ła .

W ró ć m y J e s z c z e d o ć w i c x e n w c h o d a c h b o czrv y clv J « ż d

ie c p o c z y -

(lii p o s t ę p y , ć w i c z y ł s p o k o j n i e , a b łę d y w w ynil<u u w a g i w » k a tó w « k

t r a n e r a b y ł y s t o p n i o w o tjsiMMtnc. P e w n e g o d n ia je d n a k x«<c:ata z a k ł ó c o

n a p ł y n n o ś ć w y k o n a n i a , T r e n e r d o s t r z e g a to , j e d n a k mimo w n ik ttw y c h

o b s « r w a c j i n i e p o tr a f i d o c i e c p r z y c z y n y . Rot)i vri«ic glo& no uw ag*:, m ó -

wił^c: G d z i e ś la m tkw i łu u n u łe c . J e l d z l e c s s u k a w p a m te c i g n a n y c h mu

p r z y c z y n h a m o w a n i a ru c h tą , k tń r e p o z n a ł w te o i^ i. A w ie c : n a p i n a n i e

p r z y w o d z ic l a li . b ł ę d n e p o c h y l e n i e m ie d n ic y . n a p « < c te wi^^zadlo s ta w u

b io d r o w e g o , n i e d o s t a t e c z n e w tło c z e n ie s t ^ d o r u c itu k o n ia , niedoatialecrz..

n y s k r ę t k r ^ g o s h j p a . W w y n ik u p r z e p r o w a d z o n e j a u '.

an al> zy p r z y p o m in a

•O b ie, ż e z a b a r d z o k o n c e n t r o w a ł s i ^ n a tym , b>* d z u i i a ć z o w n ^ tr z n ^

łydkĄ ,

n a s k u t e k

t e g o m o c n o p r z y c i s k a ł cał<\ s w q z ^ w n ^ t r z t i ą n o g ę

d o b o k u k o n ia . W t a k i e j s y t u a c j i m ie d n ic a n ie m o g ła wi<^c;«yO S ię d o

r u c h u k o n ia . D o b r z e u j e t d l o n y kor^ m o m e n ta ln ie z a re a g O w a L T r e n e r z a

u w a ż y ł, j e d n a k n ie p o tr a fił n a ty c h m ia s to w o d o s z u k a ć Si<{ ir«Sdla b łę d u .

J e d y n i e J e ź d z i e c m o ^ e n a s k u t e k o g ó ln ik o w e j u w a g i t r e n e r a d o c i* c ,

g d z i e tkw i h a m u le c .

T r e n e r r e g u l u j e te m p o n a u k i j e ź d i c o w z a l o

no»i;i i«ri ji-jj^ !-/oi;y.y-

w Jsly c h p o stc ;p ó w . J e ź d ź c y p o w o d o w a n i am bicj/^ c h c t i robi*' w<TC».'ł. a n i

ż e li p o tr a f ią . C h c i e l i b y b ł y s z c z e ć tta z a w o d a c h . Ku'>i jec>l w olny od

p r ó ż n o ś c i ? N a l c i y n a j p i e r w s i a n o w a t w k l a s i e "L" ^anim pry.<łjd.'.ie s i v

d o “P " . J e ź d z i e c c h c i a t t ^ j u l p r z e r a b i a ć m a tem atyk^' w y d s i t o f '' /.a k r o -

»u. g d y j e s z c z e n i e o p a n o w a ł p o d s t a w . W lakir^h w>'t>®dku. h t r e n e r p o

w in ie n w s i c a z y w a ć , g d z i e l e ż y a k t u a l n a g m r ii c a możliwotif-i j e i d r . - a , a l e

s w ą w ieclz.'\ i d o il w ł a d c z e n i e m m u si lę gronic<; p r z e s u w a i

'irs’. N a

tym p o le g a z a s a d a p a r t n e r s t w a .

C z y s t o s i ^ z d a r z a , i e t r e n e r o s o b i 4 c i e s z k o l i k o m a . n o k: -tym je

g o u c z e ń j e ź d z i . B y ło b y j e d n a k le p ie j, g d y b y n a

u c a .- i ' k u p ił

s o b i e s t o r s z e g o k o n ia , k tu iy p ra w id ło w o r e a g u j e 'lA pomo<'C, V>'!ii>^y

m ógłby o n d o k ł a d n i e pozna<^ z a s a d y d o s i a d u .

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Omawiane lektury gimnazjum
Inicjacja seksualna młodzieży gimnazjalnej na przykładzie szkoły wiejskiej
ANALIZA WYNIKÓW EGZAMINU GIMNAZJALNEGO DLA UCZNIÓW KLAS III
Matematyka 2 Lekcje powtórzeniowe w gimnazjum
Probny Egzamin Gimnazjalny 2010 czesc matematyczno przyrodnicza
gimnazjum etap szkolny 2013 angielski
Cechy doskonałego rycerza - etos rycerski, j.polski - gimnazjum, Konspekty
HIPERŁĄCZA cd, II gimnazjum
cechy podzielności, Matematyka, Gimnazjum
2 Konkurs wiedzy o Zamościu, gimnazjum i liceum
W kregu Biblii, język polski w gimnazjum
Czasownik forma dokonana i niedokonana, Scenariusze j. polski Gimnazjum, Gimnazjum Klasa I
3-4 Test Polska na arenie międzynarodowej 1815-1943 gimn, gimnazjum i liceum
Ankieta ekologiczna, spiżarka nauczyciela gimnazjum, opiekun SK LOP

więcej podobnych podstron