Główne zagrożenia i problemy

zdrowotne w Polsce, Europie i

na świecie

Marta Stankowska

Zagrożenia zdrowia:

-

Wadliwy styl życia

-

Zagrożenia w środowisku

społecznym

-

Zagrożenia w środowisku

fizycznym

Problemy zdrowotne:

-

Sytuacja ogólna

-

Umieralność niemowląt

-

Choroby układu krążenia

-

Nowotwory złośliwe

-

Urazy i zatrucia

-

Choroby układu

oddechowego i

trawiennego

-

Zaburzenia psychiczne

-

Choroby zakaźne

-

Choroby zawodowe i

związane z

wykonywaniem pracy

-

Inwalidztwo

i niepełnosprawność

-

Próchnica zębów i

choroby przyzębia

Zagrożenia zdrowia



Wadliwy styl życia

-nieprawidłowe nawyki żywieniowe
-mała aktywność fizyczna
-palenie tytoniu
-nadmierne spożycie alkoholu
-stosowanie substancji psychoaktywnych

Zagrożenia zdrowia



Zagrożenia w środowisku społecznym

-ograniczenie dostępu do podstawowych zasobów (praca,

mieszkanie)

-uzależnienie od systemu opieki społecznej
-niski poziom wykształcenia
-bezradność w poruszaniu się w ramach nowego systemu

społeczno-gospodarczego z syndromem wykluczenia i
„opuszczonych rąk”

Zagrożenia zdrowia



Zagrożenia w środowisku fizycznym

-zanieczyszczenia powietrza atomosferycznego

(dwutlenek siarki,dwutlenek azotu, pyły)

-degradacja środowiska naturalnego
-zanieczyszczenie wód powierzchniowych
-zagrożenia w środowisku pracy (hałas, wibracje,

substancje toksyczne, pyły)

Problemy zdrowotne



Sytuacja ogólna

Stan zdrowia ludności po roku 1991
stopniowo się poprawia ale dalej jest
niezadowalający w stosunku do krajów Uni
Europejskiej.

Problemy zdrowotne



Średnia długość życia

mężczyźni

kobiety

Polska

71

80

Unia Europejska

71

79

Świat

6

71

na podstawie „Rocznik Demograficzny 2011” GUS

Umieralność niemowląt



Jest to liczba zgonów niemowląt w
stosunku do 1000 żywo urodzonych, w
Polsce wskaźnik ten stale się zmniejsza
(średnio o troje dzieci co roku)



Niska masa urodzeniowa jest głównym
czynnikiem ryzyka umieralności
niemowląt. W 2007r. spośród wszystkich
dzieci urodzonych z wagą poniżęj 2500g-
68% zmarło.

Śmiertelność noworodków na świecie, 2009r.

Choroby układu krążenia



Najczęstsza przyczyna zgonów w Polsce
(47%), w Europie (49%), na świecie(30%)



Duży wpływ na ten stan rzeczy ma
niewłaściwy styl życia (siedzący) i bardzo
niska wykrywalność czynników ryzyka
takich jak: nadciśnienie tętnicze, cukrzyca,
hypercholesterolemia, miażdżyca.

Najczęstsze choroby układu
sercowo-naczyniowego:



nadciśnienie tętnicze



miażdżyca naczyń



zakrzepice naczyń żylnych



zawał serca



choroba wieńcowa



choroby naczyniowe mózgu np. udary
mózgu



Bardzo niepokojący jest fakt, że co trzeci

zgon sercowo – naczyniowy mężczyzn i

prawie, co 10 zgon kobiet dotyczył osób w

wieku młodym i średnim (poniżej 64 r.ż.).



Od lat 90-tych w Polsce obserwuje się trend

spadku umieralności z powodu chorób

układu krążenia, jednak szacuje się, że będą

one główną przyczyną zgonu współczesnych

społeczeństw, co najmniej do 2020 roku.



Mimo, że w ostatniej dekadzie lat w Polsce

obserwujemy trend spadku umieralności

sercowo-naczyniowej, to jednak jest ona

nadal zdecydowanie wyższa niż w krajach

Europy Zachodniej

Nowotwory złośliwe



Przyczyna 25% zgonów w Polsce, 20% w

Europie i 13% na świecie.



Wsród ogółu Polaków w wieku 45-64

nowotwory stanowią największe zagrożenie

życia.



W Polsce na nowotwory złośliwe co roku

umiera ponad 45 000 mężczyzn i niemal

35000 kobiet. Notuje się, niestety, coraz

wyższy coroczny przyrost liczby zgonów z

powodu nowotworów u kobiet.

W Polsce najczęściej występującymi
nowotworami złośliwymi są:



U kobiet:

-rak piersi
-rak płuca
-rak żołądka
-rak szyjki macicy



U mężczyzn:

-rak płuca
-rak żołądka
-rak gruczołu

krokowego

-rak odbytnicy

Czynniki rakotwórcze



Czynniki chemiczne

węglowodory aromatyczne, arsen, azbest,

sadza, smoły, oleje mineralne, pył drzewny i

skórzany itd.



Czynniki fizyczne

promieniowanie jonizujące (Roentgena, radu

itp.) oraz nadfioletowe. Te rodzaje

promieniowania wywołują uszkodzenia DNA



Czynniki biologiczne

wirusy onkogenne, ich udział w rozwoju

nowotworów u zwierząt jest udowodniony

Urazy i zatrucia



Sytuacja w Polsce w zakresie urazowości jest gorsza od

przeciętnej w Europie zarówno pod względem poziomu

umieralności, jak i charakteru jej zmian w czasie.



Znaczna część zgonów z powodu zewnętrznych przyczyn

urazów i zatruć - około 1/4 wśród mężczyzn i 1/5 wśród

kobiet - jest skutkiem wypadków drogowych. Polska pod

względem śmiertelności wskutek wypadków drogowych

zajmuje jedno z pierwszych miejsc w Europie.



Tylko niewiele mniejszym zagrożeniem niż wypadki drogowe

są samobójstwa, których liczba w ostatnich latach wzrosła.



Częstość samobójstw mężczyzn jest w Polsce

wyższa od przeciętnej w Europie, natomiast

kobiet jest niższa.

Samobójstwa

Choroby układu oddechowego
i trawiennego



Co piętnasty zgon w Polsce jest spowodowany
chorobami układu oddechowego albo trawiennego,
a częstość obu tych grup przyczyn jest jednakowa.



Najczęściej:

◦

POChP

◦

Zapalenie płuc

◦

Marskość wątroby

Zaburzenia psychiczne

PRZYCZYNY ZABURZEŃ PSYCHICZNYCH



przyczyny endogenne (nieznane czynniki tkwiące w organizmie

chorego - dziedziczenie, kondycja psychiczna, nieznany proces

chorobowy) - zaburzenia schizofreniczne i afektywne. STRES!



przyczyny somatogenne - zaburzenia organiczne:choroby mózgu,

zmiany w tkance mózgowej (blizny, nacieki), zaburzenia

przewodnictwa nerwowego.



przyczyny psychogenne (wywodzą się z samych przeżyć) -

zaburzenia paranoiczne, reaktywne, nerwicowe, psychosomatyczne,

osobowości.



uzależnienia (toksykomanie, nałogi)



uzależnienie od alkoholu

Według szacunków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO),

do 2020 r. choroby psychiczne staną się jednym z

poważniejszych problemów zdrowotnych w populacji

europejskiej.

Choroby zakaźne



Gruźlica – 1/3 ludności świata jest

zakażona prątkiem gruźlicy



HIV



WZW typu B (liczba chorych zmniejsza się

od końca lat 80)



Trąd – liczbę chorych na trąd szacuje się na

ok. 10 milionów osób

Ludzie żyjący z HIV w Polsce, WHO 2008

Oszacowana ilość zgonów w wyniku AIDS w Polsce, WHO 2008

Total: 33.3 million

[31.4 million – 35.3 million]

Western &

Central Europe

820 000

[720 000 – 910 000]

Middle East & North Africa

460 000

[400 000 – 530 000]

Sub-Saharan Africa

22.5 million

[20.9 million – 24.2 million]

Eastern Europe

& Central Asia

1.4 million

[1.3 million – 1.6 million]

South & South-East Asia

4.1 million

[3.7 million – 4.6 million]

Oceania

57 000

[50 000 – 64 000]

North America

1.5 million

[1.2 million – 2.0 million]

Central &

South America

1.4 million

[1.2 million – 1.6 million]

East Asia

770 000

[560 000 – 1.0 million]

Caribbean

240 000

[220 000 – 270 000]

Adults and children estimated to be living with HIV



2009

Estimated number of adults and children
newly infected with HIV



2009

Western &

Central Europe

31 000

[23 000 – 40 000]

Middle East & North Africa

75 000

[61 000 – 92 000]

Sub-Saharan Africa

1.8 million

[1.6 million – 2.0 million]

Eastern Europe

& Central Asia

130 000

[110 000 – 160 000]

South & South-East Asia

270 000

[240 000 – 320 000]

Oceania

4500

[3400 – 6000]

North America

70 000

[44 000 – 130 000]

Central &

South America

92 000

[70 000 – 120 000]

East Asia

82 000

[48 000 – 140 000]

Caribbean

17 000

[13 000 – 21 000]

Total: 2.6 million

[2.3 million – 2.8 million]

Estimated adult and child deaths from AIDS



2009

Western &

Central Europe

8500

[6800 – 19 000]

Middle East & North Africa

24 000

[20 000 – 27 000]

Sub-Saharan Africa

1.3 million

[1.1 million – 1.5 million]

Eastern Europe

& Central Asia

76 000

[60 000 – 95 000]

South & South-East Asia

260 000

[230 000 – 300 000]

Oceania

1400

[<1000 – 2400]

North America

26 000

[22 000 – 44 000]

Central &

South America

58 000

[43 000 – 70 000]

East Asia

36 000

[25 000 – 50 000]

Caribbean

12 000

[8500 – 15 000]

Total: 1.8 million

[1.6 million – 2.1 million]

Choroby zawodowe i związane
z wykonywaniem pracy



Istniejąca sytuacja epidemiologiczna w
zakresie zapadalności na choroby
zawodowe w Polsce nie jest związana
wyłącznie z warunkami higienicznymi
w środowisku pracy, lecz w dużej mierze
również ze skutecznością metod
diagnostycznych

Inwalidztwo i
niepełnosprawność



Szacuje się, że liczba osób

niepełnosprawnych w Polsce wynosi około

4,8 mln. Około 1/3 przypadków niepełnej

sprawności wystąpiła między 40-tym a 50-

tym rokiem życia, a co dwudziesta osoba

jest niepełnosprawna od urodzenia,

bądź stała się niepełnosprawna w pierwszym

roku życia. Najczęstszą przyczyną (ok. 60%)

niepełnosprawności są schorzenia narządu

ruchu oraz choroby układu krążenia.

Około 30% niepełnosprawności jest

następstwem urazów

Próchnica zębów i choroby
przyzębia



wyniki badań przeglądowych wskazują, że

na próchnicę choruje ponad:

90% dzieci
98% dorosłych
a na choroby przyzębia:
50% dzieci 12-letnich
92% dorosłych poniżej 45 roku życia.



próchnica i jej następstwa są głównymi

przyczynami wczesnej utraty uzębienia.

Źródła:



WHO



Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego



Statystyki policyjne



Dane GUS



Euglorech