Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 147

PODSTAWOWE ZASADY OCHRONY

PRZECIWPOŻAROWEJ ORAZ POSTĘPOWANIA

W RAZIE POŻARU

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 148

Odporność pożarowa budynków

odporność

pożarowa

budynków

wysokość

obiektu

kategoria

zagrożenia

ludzi

gęstość

obciążenia

ogniowego

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 149

Kategorie zagrożenia ludzi

Obiekty użyteczności publicznej, mieszkalne i zamieszkania zbiorowego
kwalifikuje się do kategorii zagrożenia ludzi (ZL):

ZL I

zawierające pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego
przebywania ponad 50 osób niebędących ich stałymi
użytkownikami, a nieprzeznaczone przede wszystkim do
użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się (np.
teatry, hale widowiskowo-sportowe, duże obiekty handlowe)

ZL II

przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o
ograniczonej zdolności poruszania się (np. szpitale, żłobki,
przedszkola, hospicja)

ZL III

użyteczności publicznej niezakwalifikowane do ZL I i ZL II

ZL IV

mieszkalne

ZL V

zamieszkania zbiorowego niezakwalifikowane do ZL I i ZL II
(np. hotele, motele, domy wypoczynkowe)

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 150

Gęstość obciążenia ogniowego

gęstość obciążenia ogniowego =

całkowita energia cieplna mogąca

powstać przy spaleniu materiałów

w pomieszczeniu

jednostka powierzchni

pomieszczenia

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 151

Grupy wysokości budynków

Grupy wysokości budynków:

wysokie (W) – od 25 do 55 m włącznie nad poziomem
terenu lub mieszkalne o wysokości od 9 do 18
kondygnacji nadziemnych włącznie

niskie (N) – do 12 m wysokości włącznie
nad poziomem terenu lub mieszkalne
o wysokości do 4 kondygnacji
nadziemnych włącznie

średniowysokie (SW) – od 12 do 25 m włącznie
nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości
do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie

wysokościowe (WW) – powyżej 55 m nad poziomem terenu

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 152

Odporność pożarowa budynków

Elementy budynku, odpowiednio do jego klasy odporności pożarowej,

powinny spełniać co najmniej następujące wymagania odporności ogniowej:

Klasa odporności ogniowej elementów

Klasa

odporności

pożarowej

budynku

główna

konstrukcja

nośna

konstrukcja

dachu

Strop

ściana

zewnętrzna

ściana

wewnętrzna

przekrycie

dachu

A

R 240

R 30

REI 120

EI 120

EI 60

E 30

B

R 120

R 30

REI 60

EI 60

EI 30

E 30

C

R 60

R 15

REI 60

EI 30

EI 15

E 15

D

R 30

(-)

REI 30

EI 30

(-)

(-)

E

(-)

(-)

(-)

(-)

(-)

(-)

Oznaczenia w tabeli:
R – nośność ogniowa w minutach
E – szczelność ogniowa w minutach
I – izolacyjność ogniowa w minutach
(-) – nie stawia się wymagań

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 153

Trójkąt ognia pożaru

TRÓJKĄT OGNIA POŻARU

CIEPŁO

TLEN

PALIWO

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 154

Materiały pożarowo niebezpieczne

Materiały pożarowo niebezpieczne

• gazy palne
• ciecze palne o temperaturze zapłonu poniżej 328,15 K

(55°C)

• materiały wytwarzające w zetknięciu z wodą gazy palne
• materiały zapalające się samorzutnie na powietrzu
• materiały wybuchowe i pirotechniczne
• materiały ulegające samorzutnemu rozkładowi lub

polimeryzacji

• materiały mające skłonności do samozapalenia

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 155

Źródła zapłonu

Źródła zapłonu:

• otwarty płomień (np. zapałki, zapalniczki, świece),
• żar papierosowy,
• paleniska,
• żarówki,
• płomień palników gazowych,
• rozżarzone cząstki metalu podczas spawania, cięcia i lutowania,
• łuk elektryczny i wyładowania atmosferyczne,
• nagrzane powierzchnie zewnętrzne urządzeń grzewczych (np. kuchenek,

piecyków, grzałek, patelni, frytkownic),

• uszkodzona lub wadliwie eksploatowana instalacja elektryczna (wystąpienie

przeciążenia, zwarcia, nagrzania styków osprzętu elektrycznego),

• ciepło powstające podczas tarcia (np. bębnów hamulcowych, łożysk),
• iskry mechaniczne,
• iskry udarowe,
• wyładowania elektryczności statycznej,
• spalanie wybuchowe środków pirotechnicznych.

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 156

Techniczne systemy zabezpieczeń przeciwpożarowych

Techniczne systemy

zabezpieczeń przeciwpożarowych

systemy sygnalizacji

pożarowej

tryskaczowe

urządzenia gaśnicze

gazowe urządzenia

gaśnicze

wentylacja pożarowa

(klapy dymowe)

czujka dymowa

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 157

Zasady zachowania się w sytuacji pożaru

Procedury działania w sytuacji pożaru przyjęte w danym zakładzie

pracy powinny odpowiadać na pytania:

• Jaki jest tryb podejmowania decyzji w sytuacjach awaryjnych,

zagrożenia?

• Jaki jest obieg informacji?

• Jakie ustalono sygnały alarmowania i ostrzegania?

• Jakie są zadania kadry kierowniczej, personelu

inżynieryjno-technicznego, służby ochrony, pracowników?

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 158

Rodzaje gaśnic

Rodzaje gaśnic powinny być dostosowane do gaszenia grup pożarów,

które mogą wystąpić w obiekcie.

Grupa pożarów

Charakterystyka materiałów

A

pożary ciał stałych zwykle pochodzenia organicznego, przy
spalaniu których obok innych zjawisk powstaje zjawisko
żarzenia, np. drewno, papier, węgiel, tworzywo sztuczne,
tkaniny, słoma

B

pożary cieczy palnych i substancji stałych topiących się
wskutek ciepła wytworzonego podczas pożaru, np. benzyna,
alkohole, aceton

C

pożary gazów, np. wodór, acetylen, gaz ziemny

D

pożary metali lekkich, np. magnez, glin, potas, sód

F

pożary tłuszczów i olejów w urządzeniach kuchennych

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 159

Typy gaśnic

TYPY GAŚNIC

gaśnice śniegowe

gaśnice proszkowe

Szkolenia bhp w firmie ©

szkolenie wstępne ogólne 160

Rozmieszczenie sprzętu gaśniczego

Zasady rozmieszczania sprzętu gaśniczego

9

Sprzęt powinien być umieszczony w miejscach łatwo dostępnych,

widocznych, przy wejściach i klatkach schodowych, przy przejściach
i korytarzach, przy wyjściach na zewnątrz pomieszczeń.

9

W obiektach wielokondygnacyjnych sprzęt należy rozmieszczać w tych

samych miejscach na każdej kondygnacji, jeżeli istniejące warunki na
to pozwalają.

9

Do sprzętu powinien być zapewniony dostęp o szerokości co najmniej

1 m.

9

Odległość dojścia do sprzętu nie powinna być większa niż 30 m.

9

Sprzęt należy umieszczać w miejscach nienarażonych na uszkodzenie

mechaniczne oraz działanie źródeł ciepła.