Uniwersytet Rolniczy
Rok akademicki 2012/2013
Wydział Rolniczo – Ekonomiczny
Ochrona Środowiska
Rok III
Projekt nr 1
Temat: Zmiany temperatur powietrza i długości
termicznych pór roku w Polsce na podstawie
obserwacji dla stacji meteorologicznej Koszalin,
Warszawa, Wrocław
w latach 1971-2009.
Wykonali:
Magdalena Moskała
Tomasz Potempa
Paweł Kula
I inni…
1. Informacje wstępne
1.1.
Przedmiot opracowania.
Poniższe opracowanie ma na celu porównanie zmian zachodzących w przebiegu
temperatur dla stacji Koszalin w wieloleciu 1971 – 2009.
1.2.
Podstawa opracowania.
Opracowanie opiera się na analizie szeregów czasowych, których podstawowym
celem z jednej strony jest umożliwienie poznania natury rozwoju zjawisk w przyszłości
między innymi po to, aby dzięki tej wiedzy umożliwić przewidywanie przyszłości. Wymaga
wyodrębnienia trzech głównych składników kształtujących poziom zjawiska: tendencja
rozwojowa (trend), wahania okresowe, wahania przypadkowe.
Tendencja rozwojowa określa ogólny kierunek zjawiska w czasie. Wyodrębnienie
tendencji rozwojowej odbywa się poprzez oczyszczenie szeregu z wahań, czyli poprzez jego
wygładzenie. Ten zabieg może być przeprowadzony w różny sposób. W tym operacie
wykorzystano metodę średnich ruchomych.
W oparciu o średnie temperatury w Koszalinie w latach 1971- 2009 obliczane zostały
średnie z każdego roku, a na ich podstawie średnia z wielolecia. Następnym etapem było
zestawienie średnich dziesięcioletnich, a w oparciu o otrzymane dane utworzono wykres. Na
bazie średnich temperatur w latach 1971 – 2009 obliczono średnie ruchome dla każdego
miesiąca, średnia roczna i utworzono z nich wykresy.
Średnia ruchoma jest średnią arytmetyczną określonej liczby kolejnych wartości
szeregu czasowego. Liczba okresów, będących podstawą obliczania średnie ruchomej, może
być różna, w zależności od rodzaju wahań występujących w szeregu czasowym. Jeżeli
chcemy się pozbyć jedynie wahań przypadkowych, co dotyczy głownie rocznych jednostek
czasu, z reguły liczymy nieparzysto okresową średnią ruchomą. Gdy, zaś w szeregu
czasowym występują wahania sezonowe, to liczba okresów będących podstawą do obliczania
średniej ruchomej jest parzysta. Wynika to z faktu, iż wahania sezonowe uwidaczniają się
bądź w cyklach kwartalnych bądź miesięcznych.
Opracowanie termicznych pór roku w badanej miejscowości przeprowadzono na
podstawie podziału IMiGW:
Pora roku
Średnia dobowa
temperatura
zima
t ≤ 0°C
przedwiośnie
0°C < t < 5°C
wiosna
5°C ≤ t < 10°C
przedlecie
10°C ≤ t < 15°C
lato
t >15°C
polecie
15°C > t ≥ 10°C
jesień
10°C > t ≥ 5°C
przedzimie
5°C > t > 0°C
Opierając się na podanych czasach trwania termicznych pór roku ( w dniach) dla
miejscowości Koszalin obliczono średnie ruchome, a następnie wykonano wykresy dla każdej
termicznej pory roku.
Kolejnym etapem było określenie czasu trwania okresu wegetacji, okresu intensywnej
wegetacji i okresu dojrzewania oraz średnich ruchomych, a na podstawie otrzymanych
wyników utworzono wykresy.
2. Charakterystyka miejscowości
Miasto położone jest na Pobrzeżu Koszalińskim, a dokładnie znajduje się na styku
granic trzech mezoregionów: Wybrzeża Słowińskiego, Równiny Białogardzkiej i Równiny
Słupskiej. Po zmianach granic w 2010 roku miasto leży nad jeziorem Jamno.
Klimat obszaru Koszalina kształtują masy powietrza napływające znad Oceanu
Atlantyckiego, których cechy ulegają modyfikacji za sprawą sąsiedztwa Morza Bałtyckiego i
deniwelacji terenu na granicy Pobrzeża Południowobałtyckiego i Pojezierza Pomorskiego.
Najmniej opadów notuje się w lutym i marcu, a najwięcej w lipcu. Na terenie obszaru
Koszalina zdecydowanie przeważają wiatry wiejące z kierunków południowo-zachodnich. W
miesiącach zimowych wieją wiatry zachodnie i południowo-zachodnie, które przynoszą
odwilż. Na wiosnę wieją wiatry północne i północno-wschodnie, przynoszące pogodę dość
suchą i silnie skontrastowaną termicznie. W lecie przeważają chłodne wiatry zachodnie i
północno-zachodnie, przynoszące wilgotne i deszczowe masy powietrza polarno-morskiego.
Zima jest tu łagodna i krótka; przeciętna temperatura powietrza jest ujemna tylko w styczniu i
lutym. Wiosna jest relatywnie długa i chłodna. Również lato jest chłodniejsze niż w Polsce
centralnej, lecz różnice te są mniejsze aniżeli wiosną. Szczególnie charakterystyczna jest
niewielka liczba dni gorących. Jesień jest długa i ciepła, znacznie cieplejsza od wiosny.
Pobrzeże Koszalińskie rozciąga się od Wybrzeża Trzebiatowskiego i Równiny Gryfickiej na
Pobrzeżu Szczecińskim po Kępę Swarzewską i Kępę Pucką na Pobrzeżu Gdańskim. W
podłożu osadów czwartorzędowych oraz trzeciorzędowych występują wypiętrzenia skał
starszych: we wschodniej części regionu wyniesie- nie zaliczane do platformy
wschodnioeuropejskiej, w zachodniej części jurajski wał pomorski. Istnienie tych wgłębnych
struktur wywarło pewien pośredni wpływ na przebieg współczesnej linii brzegowej Bałtyku.
W przeciwieństwie do Pobrzeża Szczecińskiego i Pobrzeża Gdańskiego linia brzegowa jest
mało urozmaicona, wykazując tylko lekkie wgięcie pomiędzy walem pomorskim i
wyniesieniem Łeby. Została wyrównana przez działalność fal, podcinających wysoczyzny
morenowe i akumulujących piaszczyste mierzeje, przekształcane przez wiatr w wały
wydmowe, za którymi wytworzyły się odcięte od morza jeziora i torfowiska. Od strony lądu
towarzyszy im polodowcowa równina, nie przekraczająca na ogół (z małymi wyjątkami
wzgórz morenowych) wysokości 100 m n.p.m. Od wzniesień pojeziernych dzieli nadmorską
nizinę łagodny stopień terenowy o wysokości 50-100 m. Nizinę tę rozcinają rzeki, biorące
początek na wzgórzach pojezierza. Są to Parsęta z Radwią, Grabowa, Wieprza, Słupia,
Łupawa i Łeba. Szerokość niziny wynosi 25-30 km, ale dolinie Parsęty towarzyszy zatokowe
wgięcie niziny w kierunku południowo-wschodnim do 60 km od brzegu morza.
Zróżnicowanie termiczne powierzchni morza i powierzchni lądu wpływa nie tylko na klimat
lokalny wybrzeża, lecz również na mezoklimat szerszego pobrzeża. Pod względem
geobotanicznym zaznacza się różnica między terenami nadmorskimi i położonymi dalej od
morza. Na wydmach rośnie nadmorski bór sosnowy z bażyną czarną, na torfowiskach bór
bagienny z wrzoścem, stosunkowo liczne są gatunki roślin zielnych atlantyckich. Na
równinach morenowych występują lasy mieszane i buczyny. Pobrzeże Koszalińskie zajmuje
powierzchnię około 6,5 tys. km2 i dzieli się na 6 mezoregionów: Wybrzeże Słowińskie ,
Równinę Białogardzką , Równinę Sławieńską , Wysoczyznę Damnicką , Wysoczyznę
Żarnowiecką oraz Pradolinę Łeby i Redy.
Wybrzeże Słowińskie to wąski pas lądu wzdłuż brzegu Bałtyku, długości 200 km i
powierzchni około 1120 km2, od ujścia Parsęty po Kępę Swarzewską. Na jego krajobraz
składają się: plaża, nadmorskie wydmy, nadbrzeżne jeziora i bagna oraz elementy rzeźby
polodowcowej, do których należy przede wszystkim łuk morenowy nad jeziorem Gardno,
wznoszący się w kulminacji Rowokołu do 115 m n.p.m. i podcięty falezą koło Poddębia (na
wschód od Ustki). Linia brzegowa jest wyrównana przez działalność fal. Wydmy odcinają od
morza płytkie jeziora. Łącznie zajmują one powierzchnię 172,6 km2, tj. około 1/6 regionu.
Znaczniejszymi obiektami bagiennymi są Bielawskie Błota koło Karwi na wschodnim krańcu
regionu i bagna na południu od jeziora Łebsko. Większe jeziora są zasilane przez rzeki:
Łebsko przez Łebę, Gardno przez Łupawę, Bukowo przez Grabową, Jamno przez mniejsze
cieki (Dzierżęcinka, Unieść). Inne rzeki bezpośredniego zlewiska Bałtyku: Parsęta, Wieprza i
Słupia uchodzą bezpośrednio do morza. Strefa nadmorska, którą jest Wybrzeże Słowińskie (a
także Kaszubskie, Trzebiatowskie i wyspa Wolin), przedstawia swoisty geosystem
przyrodniczy, w którym na środowisko lądu nakłada się oddziaływanie morza (i odwrotnie),
przy czym dużą rolę odgrywają procesy zachodzące w atmosferze. Wyrazem tego są bryzy
morskie i lądowe, cieplejsze zimy i chłodniejsze miesiące letnie niż w głębi lądu, późniejsza
wiosna dłuższa jesień, zawartość w powietrzu cząsteczek jodu i chlorku sodu jako aerozoli.
Falowanie, będące efektem działalności wiatru, powoduje szybko zachodzące zmiany linii
brzegowej, abrazję, transport rumowiska i akumulację. Wiatr kształtuje też wydmy. Na te
czynniki naturalne nakłada się działalność ludzka: umacnianie brzegów i wydm, budowa
urządzeń portowych, miast i osiedli rekreacyjnych, niszczenie szaty roślinnej,
zanieczyszczenie wód przez ścieki komunalne i rolnictwo. W celu ochrony środowiska
przyrodniczego utworzono w 1967 r. Słowiński Park Narodowy o powierzchni 18247 ha,
obejmujący min. unikatowe w Polsce ruchome wydmy na mierzei między brzegiem morskim
a jeziorem Łebsko, dochodzące do wysokości 56 m, jeziora Łebsko, Gardno, Dołgie Wielkie i
Małe. Występuje tu nadmorski bór sosnowy z bażyną czarną i bór bagienny z wrzoścem i
woskownicą europejską - roślinami charakterystycznymi dla klimatu oceanicznego w Europie
Zachodniej. Liczne i różnorodne jest ptactwo wodne - gniazdujące i sezonowe (łącznie ok.
250 gatunków). W 1979 r. UNESCO zaliczyło Słowiński Park Narodowy do światowej sieci
rezerwatów przyrody.
Równina Białogardzka znajduje się na wschód od doliny Parsęty między Białogardem a
Koszalinem, wysuwając się klinem wzdłuż górnego biegu Parsęty w obręb pojezierzy -
Drawskiego na zachodzie i Bytowskiego na wschodzie. Zajmuje powierzchnię około 1800
km2. Za granicę wschodnią przyjmuje się pasmo wzgórz na wschód od Koszalina (Krzyżanka
136 m n.p.m.), przebiegających z północo-zachodu na południowy-wschód przez 13,5 km w
poprzek zwężenia pasa równin nadmorskich. Jest to glacjotektonicznie spiętrzona morena
czołowa, w której tkwią porwaki piasków i iłów trzeciorzędowych. Powierzchnię równiny
tworzy lekko falista morena denna, rozczłonkowana przez prawe dopływy Parsęty, z których
największa jest Radew. Jeziora są małe i nieliczne.
Równina Sławieńska jest przedłużeniem Równiny Białogardzkiej w kierunku wschodnim,
oddzielonym wałem Wzgórz Koszalińskich osiągających wysokości ponad 100 m. Sięga po
dolinę Słupi, zajmując powierzchnię około 1520 km2. Od południa ogranicza ją stopień
terenowy Wysoczyzny Polanowskiej. Powierzchnia terenu jest mało urozmaicona, miejscami
zupełnie płaska i wznosi się od 40 do 60 m. Oprócz gliny morenowej budują ją częściowo
piaski glacjofluwialne oraz iły i mułki glacjolimniczne, w szczególności między dolnym
biegiem Wieprzy i Grabowej, rzek przecinających Równinę Slawieńską szerokimi dolinami,
które w czasie recesji zlodowacenia pełniły funkcje dolin marginalnych pradolin). Na północy
między równoleżnikowym odcinkiem doliny Wieprzy a wybrzeżem ciągnie się pasmo moren
czołowych fazy gardzieńskiej, ostatniej w czasie recesji zlodowacenia z terytorium dzisiejszej
Polski (Wzgórza Barzowickie 72 m n.p.m.).
Wysoczyzna Damnicka znajduje się pomiędzy dolinami Słupi i Łeby, wznosząc się 20-30 m
wyżej niż przylegająca od zachodu Równina Sławieńska, tj. do 60-80 m, a miejscami nawet
do 100 m. Dzięki większemu wzniesieniu i stromym zboczom rozgraniczających dolin
Wysoczyzna Damnicka wyraźnie się wyodrębnia z otaczających ją regionów. Na północy, na
pograniczu Wybrzeża Słowińskiego przebiegają wzgórza morenowe fazy gardzieńskiej,
którym towarzyszy od południa sandr. Gleby, podobnie jak w sąsiednich regionach, są
przeważnie bielicoziemne na piaskach i brunatnoziemne na glinach, podobny jest też, jak na
Równinie Sławińskiej typ gospodarki rolnej; lasów jest mało. Region zajmuje powierzchnię
830 km2 i jest pozbawiony miast. Nazwę nadano mu od położonej pośrodku wsi Damnice
(przy linii kolejowej ze Słupska do Lęborka, odcinka magistrali pomorskiej). Istnieje tylko
parę zakładów przemysłowych (Jerzyce koło Słupska, Dębnica) i mała elektrownia wodna w
Żelkowie nad Łupawą, która płynie przez środek regionu i wpada do jeziora Gardno na
Wybrzeżu Słowińskim.
Wysoczyzna Żarnowiecka jest dobrze wyodrębnionym regionem, którego wysokość
przekracza 100 m n.p.m., oddzielonym od zachodu i południa Pradoliną Łeby i Redy, a od
wschodu rynną Jeziora Żarnowieckiego. Region ma około 800 km2 powierzchni i jest
rozczłonkowany obniżeniami na wiele kęp wysoczyznowych: Gniewinowską, Osiecką,
Salińską, Tawęcińską, Łebieniecką i Redkowicką. Na wysoczyźnie zaznaczają się dwa pasma
niewysokich wzgórz morenowych (na północy i na południu) oraz zalesiony sandr (Puszcza
Wierzchucińska).
Pradolina Łeby i Redy jest bardzo wyraźnie wykształconą formą dolinną, powstałą w czasie
recesji zlodowacenia z terytorium dzisiejszej Polski i odpływu wód roztopowych na zachód.
Pradolina ma około 90 km długości i około 350 km2 powierzchni, przy czym rozszerza się w
kierunku północno-zachodnim od około 1.5 km w okolicach Wejherowa do 5,5 km u wylotu
na Wybrzeże Słowińskie. Pradolina tworzy wyraźny meander na zachód od Wejherowa i
zmienia kierunek z zachodniego na północny na zachód od Lęborka. Współcześnie spadek
dna doliny następuje w dwóch kierunkach. Reda płynie na wschód do Zatoki Puckiej, Łeba na
północo-zachód do jeziora Łebsko. Dział wodny pod Strzebielinem leży na wysokości 40 m i
biegnie po stożku napływowym, osadzonym przez spływającą ze wzniesień pojeziernych
Łebę. Wysokie położenie działu wodnego i wzrost wysokości o kilkadziesiąt metrów równin
morenowych od Sławieńskiej przez Damnicką do Żarnowieckiej nasuwa przypuszczenie o
podnoszeniu się lądu na tym obszarze po ustąpieniu zlodowacenia, tak jak stwierdzono
obniżanie się skorupy ziemskiej w okolicach Szczecina. Dział wodny dzieli pradolinę na
część należącą do Pobrzeża Koszalińskiego (Pradolina Łeby) i część związaną z Pobrzeżem
Gdańskim (Pradolina Redy). Dolne części obu pradolin są zatorfione. Pradolina oddziela
pobrzeża od pojezierzy.
3. Część obliczeniowa
Rysunek 1. Średnia temperatura powietrza w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla
poszczególnych miesięcy z 40-lecia.
Tabela 1. Średnia temperatura dekadowa z uwzględnieniem pory ciepłej oraz suchej, w
Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2009.
KOSZALIN
Rok
Średni
a
roczna
Średnia
z pory
ciepłej
Średnia z
pory
chłodnej
1971
8,1
12,7
1,6
1972
7,7
12,3
1,3
1973
7,9
12,3
1,8
1974
7,9
11,4
3,0
1975
8,3
12,8
1,9
1976
6,9
11,9
0,0
1977
7,9
11,9
2,3
1978
7,4
11,9
1,0
1979
7,1
12,3
-0,2
1980
6,8
11,8
-0,1
Średnia
1971-1980
7,6
12,1
1,3
1981
7,8
12,9
0,7
1982
8,3
13,3
1,3
1983
8,8
13,4
2,4
1984
7,9
12,7
1,1
1985
6,8
12,4
-1,1
1986
7,3
12,0
0,7
1987
6,4
11,5
-0,8
1988
8,5
13,1
2,2
1989
9,4
13,4
3,8
1990
9,5
13,1
4,4
Średnia
1981-1990
8,1
12,8
1,5
1991
8,2
12,6
2,0
1992
8,9
13,3
2,7
1993
8,0
12,6
1,4
1994
8,9
13,5
2,6
1995
8,2
13,3
1,1
1996
7,5
13,6
-1,1
1997
8,3
13,0
1,7
1998
8,3
12,9
1,9
1999
9,3
14,0
2,6
2000
9,8
14,0
3,8
Średnia
1991-2000
8,5
13,3
1,9
2001
8,6
13,6
1,6
2002
9,3
14,3
2,2
2003
8,5
13,4
1,6
2004
8,4
13,1
1,8
2005
8,5
13,4
1,6
2006
9,2
14,6
1,5
2007
9,5
13,7
3,7
2008
9,3
13,3
3,6
2009
8,8
13,5
2,1
Średnia
2001-2009
8,9
13,6
2,2
Średnia
miesięczn
a z
wielolecia
8,3
13,0
1,7
WARSZAWA
Średnia
roczna
Średnia
z pory
ciepłej
Średnia z
pory
chłodnej
8,2
13,8
0,3
7,9
13,5
0,1
7,9
13,1
0,6
8,2
12,5
2,2
9,2
14,4
2,0
7,2
12,9
-0,8
8,1
12,7
1,6
7,0
12,3
-0,3
7,2
13,3
-1,2
6,6
12,3
-1,5
7,7
13,1
0,3
7,6
13,1
-0,1
8,5
14,0
0,7
9,1
14,8
1,2
7,9
13,5
0,1
7,5
13,4
-0,8
7,5
13,5
-0,9
6,6
12,8
-2,1
8,4
13,9
0,6
9,5
14,3
2,8
9,4
13,6
3,5
8,2
13,7
0,5
8,0
13,4
0,4
8,8
14,2
1,2
6,6
11,5
-0,2
8,8
14,1
1,5
8,2
14,2
-0,2
6,8
13,5
-2,5
7,8
13,1
0,5
8,2
13,9
0,2
9,0
14,7
1,1
9,7
14,9
2,4
8,2
13,7
0,4
8,3
14,4
-0,2
9,3
15,3
0,9
8,3
14,2
0,0
8,4
13,8
0,8
8,6
14,6
0,1
9,0
15,7
-0,5
9,6
14,8
2,4
9,8
14,7
2,9
8,9
14,6
0,9
8,9
14,6
0,8
8,3
13,8
0,5
WROCŁAW
Średnia
roczna
Średnia
z pory
ciepłej
Średnia z
pory
chłodnej
8,3
13,8
0,7
8,1
12,9
1,5
8,3
13,2
1,6
8,9
12,5
3,7
9,2
14,1
2,4
7,9
13,1
0,6
8,6
12,8
2,8
7,9
12,6
1,4
8,1
13,4
0,7
7,3
12,4
0,2
8,3
13,1
1,6
8,6
13,8
1,4
9,0
14,4
1,5
9,4
14,9
1,7
8,2
13,3
1,0
7,4
13,5
-1,2
9,4
13,6
3,4
7,4
13,3
-1,0
9,2
14,2
2,2
9,8
14,4
3,2
9,9
13,9
4,2
8,8
13,9
1,6
8,4
13,5
1,3
9,8
15,0
2,4
8,4
14,0
0,6
9,8
14,5
3,1
8,9
14,5
1,1
7,1
13,3
-1,6
8,7
13,7
1,6
9,3
14,5
2,1
9,7
15,0
2,3
10,4
15,3
3,6
9,1
14,3
1,6
9,0
14,5
1,4
9,9
15,2
2,5
9,1
14,8
1,2
9,3
14,6
1,9
9,1
14,7
1,1
9,4
15,7
0,7
10,2
15,0
3,6
10,2
14,8
3,8
9,5
14,9
1,9
9,5
14,9
2,0
8,9
14,1
1,7
Rysunek 2. Średnie dekadowe temperatury powietrza w odniesieniu do średnich rocznych, dni
ciepłych oraz dni chłodnych, w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu z 40-lecia.
Tabela 2. Suma opadów atmosferycznych w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla
poszczególnych lat 1971-2010.
KOSZALIN
Lata
suma
roczna
pora
ciepła
pora
chłodna
1971
601
398
203
1972
710
488
222
1973
806
403
403
1974
911
409
502
1975
510
219
291
1976
535
259
276
1977
681
392
289
1978
702
443
259
1979
714
412
302
1980
904
547
357
1981
954
449
505
1982
482
255
227
1983
680
341
339
1984
676
509
167
1985
648
342
306
1986
681
460
221
1987
777
500
277
1988
744
421
323
1989
603
349
254
1990
709
427
282
1991
861
590
271
1992
666
332
334
1993
812
551
261
1994
628
229
399
1995
741
465
276
1996
650
460
190
1997
675
354
322
1998
1016
572
444
1999
766
406
360
2000
676
373
303
2001
850
568
282
2002
813
387
426
2003
606
337
269
2004
836
422
414
2005
720
370
350
2006
632
407
225
2007
1013
596
418
2008
742
364
378
2009
761
436
325
2010
876
589
287
Śr.
734
421
313
WARSZAWA
suma
roczna
pora
ciepła
pora
chłodna
501
314
187
648
537
111
520
315
205
691
355
336
430
318
112
348
202
146
594
417
177
600
423
177
432
248
184
597
362
235
652
413
239
411
280
131
468
270
198
569
453
116
479
325
154
463
323
140
573
342
231
483
297
186
479
320
159
459
318
141
438
268
170
557
301
256
488
282
206
628
329
299
564
418
146
451
360
90
582
420
162
613
386
227
487
315
172
524
304
220
561
406
155
555
311
244
535
355
179
523
302
221
490
269
221
479
305
174
602
385
216
537
321
216
652
394
258
798
566
232
537
346
191
WROCŁAW
suma
roczna
pora
ciepła
pora
chłodna
660
435
225
634
509
125
501
327
174
774
428
346
691
443
248
684
393
291
776
549
227
651
466
185
593
378
215
623
477
146
643
400
243
364
255
109
523
354
169
523
409
114
595
420
175
657
452
205
571
361
210
524
309
215
443
304
139
433
270
163
457
314
143
429
190
239
544
323
221
431
244
187
649
511
138
510
394
116
635
485
150
566
348
218
395
253
142
622
416
206
638
466
172
504
316
188
417
271
146
446
229
217
545
356
189
631
408
223
563
341
222
474
295
179
724
464
260
694
509
185
568
377
192
Tabela 3. Liczba dni z opadem w Koszalinie, Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat
1971-2010.
KOSZALIN
Lata
suma
roczna
pora
ciepła
pora
chłodna
1971
116
64
52
1972
105
70
35
1973
126
72
54
1974
125
71
54
1975
93
50
43
1976
107
55
52
1977
128
69
59
1978
113
67
46
1979
125
61
64
1980
132
82
50
1981
153
80
73
1982
84
44
40
1983
117
56
61
1984
102
72
30
1985
135
74
61
1986
130
68
62
1987
125
76
49
1988
126
60
66
1989
98
55
43
1990
135
78
57
1991
144
88
56
1992
134
69
65
1993
155
87
68
1994
146
69
77
1995
139
71
68
1996
126
79
47
1997
125
81
44
1998
176
103
73
1999
164
81
83
2000
146
76
70
2001
154
95
59
2002
142
84
58
2003
163
94
69
2004
204
115
89
2005
170
81
89
2006
177
95
82
2007
199
106
93
2008
185
97
88
2009
183
102
81
2010
182
93
89
Śr.
140
77
62
WARSZAWA
suma
roczna
pora
ciepła
pora
chłodna
102
59
43
95
71
24
104
55
49
120
82
38
78
48
30
79
43
36
99
60
39
110
75
35
86
41
45
99
69
30
131
73
58
67
40
27
96
54
42
76
57
19
105
65
40
92
59
33
88
52
36
89
34
55
90
52
38
85
60
25
117
68
49
116
61
55
127
65
62
144
76
68
126
70
56
111
71
40
118
80
38
137
80
57
111
63
48
113
53
60
134
84
50
117
66
51
135
85
50
179
87
92
152
66
86
146
74
72
157
86
71
149
81
68
158
82
76
179
93
86
115
66
49
WROCŁAW
suma
roczna
pora
ciepła
pora
chłodna
109
64
45
102
70
32
101
60
41
125
78
47
95
60
35
91
47
44
116
67
49
98
66
32
102
55
47
96
66
30
110
63
47
72
43
29
90
48
42
99
77
22
109
60
49
100
62
38
109
64
45
97
46
51
86
53
33
85
58
27
99
66
33
107
56
51
123
67
56
121
65
56
116
71
45
115
86
29
110
74
36
125
76
49
113
62
51
120
66
54
136
80
56
108
64
44
117
76
41
160
89
71
154
75
79
157
87
70
176
89
87
153
83
70
183
100
83
172
92
80
116
68
48
Rysunek 3. Średnie dekadowe temperatury powietrza w styczniu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu z 40-lecia.
KOSZALIN
WARSZAWA
WROCŁAW
Rysunek 4. Średnie dekadowe sumy opadów atmosferycznych w styczniu, w Koszalinie,
Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.
KOSZALIN
WARSZAWA
WROCŁAW
Rysunek 5. Średnie dekadowe liczby dni z opadem w styczniu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.
KOSZALIN
WARSZAWA
WROCŁAW
Rysunek 6. Średnie dekadowe temperatury powietrza w lipcu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu z 40-lecia.
KOSZALIN
WARSZAWA
WROCŁAW
Rysunek 7. Średnie dekadowe sumy opadów atmosferycznych w lipcu, w Koszalinie,
Warszawie i Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.
KOSZALIN
WARSZAWA
WROCŁAW
Rysunek 8. Średnie dekadowe liczby dni z opadem w lipcu, w Koszalinie, Warszawie i
Wrocławiu dla poszczególnych lat 1971-2010.
KOSZALIN
WARSZAWA
WROCŁAW
Tabela 4.
Czas trwania okresów termicznych w latach 1971-2009
KOSZALIN
Rok
Długość okresów termicznych w
dniach
OG
OG >
3
OW
OIW
OD
(L)
1971
269
263
214
159
56
1972p
280
243
228
141
39
1973
267
258
204
147
77
1974
344
329
215
132
46
1975
242
233
199
153
83
1976p
241
235
215
143
58
1977
283
275
217
152
70
1978
262
257
221
151
67
1979
266
247
208
151
87
1980p
245
232
203
138
61
Średni
a
269,
9
257,2
212,
4
146,
7
64,
4
1981
263
257
220
159
82
1982
278
272
229
163
93
1983
267
260
233
166
83
1984p
249
242
219
170
55
1985
238
231
208
161
57
1986
268
257
221
144
57
1987
256
248
219
135
35
1988p
238
232
210
161
73
1989
363
329
253
172
78
1990
344
329
284
170
83
Średni
a
276,
4
265,7
229,
6
160,
1
69,
6
1991
272
265
234
139
73
1992p
296
282
221
151
97
1993
239
232
215
161
98
1994
288
281
244
152
78
1995
282
276
220
163
75
1996p
243
239
223
152
75
1997
288
268
203
148
93
1998
293
283
214
167
67
1999
284
274
238
165
105
2000
328
314
257
201
87
Średni
a
281,
3
271,4
226,
9
159,
9
84,
8
2001
255
249
225
175
72
2002
298
291
232
161
108
2003
276
269
236
155
101
2004
307
283
234
163
70
2005
256
249
223
167
88
2006
311
305
271
178
112
2007
279
245
165
99
2008
319
239
162
87
2009
*
*
*
174
80
Średni
a
283,
8
280,5
238,
1
166,
7
90,
8
WARSZAWA
Długość okresów termicznych w
dniach
OG
OG >
3
OW
OIW
OD
(L)
234
229
211
155
110
268
260
223
151
92
254
245
211
151
91
294
275
225
148
73
255
249
222
164
125
244
239
196
153
72
275
269
248
152
84
256
253
228
147
72
249
236
205
165
107
229
225
206
140
75
255,8
248,0
217,5 152,6
90,1
257
252
207
153
101
267
262
220
162
107
250
244
226
175
123
238
235
219
178
67
235
230
212
162
109
256
252
232
158
100
243
237
214
156
71
227
223
205
161
113
292
283
242
179
103
310
301
266
164
95
257,5
251,9
224,3 164,8
98,9
259
254
228
150
90
263
253
211
151
106
224
220
206
163
109
262
254
223
162
95
270
265
216
168
97
241
238
227
158
106
254
239
193
149
99
267
260
211
169
102
250
246
226
171
112
298
276
245
200
111
258,8
250,5
218,6 164,1 102,7
244
239
221
178
92
286
280
233
166
126
260
253
221
157
117
272
260
230
171
90
242
237
219
174
109
304
298
241
183
123
258
254
238
171
117
304
292
240
180
104
*
*
*
177
108
271,3
264,1
230,4 173,0 109,6
WROCŁAW
Długość okresów termicznych w
dniach
OG
OG >
3
OW
OIW
OD
(L)
268
253
218
162
109
280
274
249
148
79
267
258
219
154
97
356
339
239
150
70
256
250
223
164
114
251
245
225
161
72
287
282
258
156
84
267
261
235
160
72
285
282
222
158
106
239
237
213
147
78
275,6
268,1
230,1 156,0
88,1
272
267
248
165
107
281
274
244
167
114
260
253
235
182
108
248
242
222
173
72
241
238
217
166
72
313
308
287
168
104
256
250
227
164
86
239
234
216
170
113
291
283
251
179
104
319
310
279
170
103
272,0
265,9
242,6 170,4
98,3
264
259
238
147
94
288
277
237
164
115
237
233
217
172
115
288
281
251
164
103
283
278
224
178
91
245
241
229
169
89
291
280
218
157
108
290
283
222
178
111
273
257
236
178
120
314
307
258
205
120
277,3
269,6
233,0 171,2 106,6
262
253
230
183
91
300
294
266
169
122
273
268
241
161
122
288
278
240
184
102
249
241
224
181
114
324
249
189
123
271
244
180
115
336
322
248
175
111
*
*
*
184
107
284,7
281,4
242,8 178,4 111,9
KOSZALIN
Rok
Długość okresów termicznych w
dniach
OG > 3
OW
OIW
OD (L)
71-80
269,9
257,2
212,4
146,7
81-90
276,4
265,7
229,6
160,1
91-00
281,3
271,4
226,9
159,9
00-09
283,8
280,5
238,1
166,7
WARSZAWA
Rok
Długość okresów termicznych w
dniach
OG > 3
OW
OIW
OD (L)
71-80
255,8
248,0
217,5
152,6
81-90
257,5
251,9
224,3
164,8
91-00
258,8
250,5
218,6
164,1
00-09
271,3
264,1
230,4
173,0
WROCŁAW
Rok
Długość okresów termicznych w
dniach
OG > 3
OW
OIW
OD (L)
71-80
275,6
268,1
230,1
156,0
81-90
272,0
265,9
242,6
170,4
91-00
277,3
269,6
233,0
171,2
00-09
284,7
281,4
242,8
178,4
4. Wnioski
W analizowanym okresie 1971-2009 widoczna jest tendencja wzrostowa temperatury co
wyraźnie można zauważyć na Wykresie 1. Średnia temperatura roczna z wielolecia wynosi 8,2°C.
Dla miesięcy ciepłych średnia temperatura wynosi 13°C natomiast dla zimnych 1,7°C na
przestrzeni wielolecia.
W miesiącach zimowych zaobserwowano dużą zmienność temperatur. Dane dla miesięcy
luty oraz grudzień na przestrzeni dekad wykazują spadek temperatury. W miesiącach ciepłych
największy wzrost temperatury nastąpił w lipcu oraz sierpniu. Najcieplejszym miesiącem jest
lipiec, jego średnia temperatura z wielolecia wynosi 17,2 °C. Najcieplejsze lata wystąpiły w
ostatniej dekadzie. Powyższe dane pozwalają wywnioskować, że średnia temperatura powietrza w
Koszalinie wzrasta o ok 0,5 C co dekadę. Wraz ze wzrostem temperatury wzrasta również średnia
ilość dni z opadem w poszczególnych miesiącach, zwłaszcza w listopadzie gdzie wynosi obecnie
ponad 20 dni. W przypadku sumy opadów największy wzrost możemy zaobserwować w
miesiącach ciepłych (zwłaszcza sierpień).