NAZWY I DEFINICJE

Makrama, podobnie jak robienie na drutach, szydeł-
kowanie, koronczarstwo i tkactwo, stanowi wytwarza-
nie różnych przedmiotów z wielu rodzajów włókien.
W przeciwieństwie do innych technik, które polegają na
zahaczaniu o siebie lub przeplataniu nitek, podstawą ma-
kramy jest wiązanie węzłów, łączenie sznurków i ponow-
ne wiązanie supłów.

Nitka, sznurek, kordonek...

Nitki, sznurki, kordonki, linki. W makramie te słowa
oznaczają jedno: określoną grubość włókna. W książce
wprowadzam zamienne terminy, żeby uniknąć monoto-
nii. Jeśli więc piszę „zwiąż dwa sznurki”, a Ty chcesz wy-
korzystać kordonek, nie przejmuj się – używaj tego, co
potrzebne Ci do wykonania projektu.

Skróty

Skróty występują w różnych podręcznikach, również
w tych o szydełkowaniu czy robieniu na drutach. Dzię-
ki nim opisy są krótsze i łatwiejsze do rozszyfrowania.
Jeżeli na początku mojej instrukcji napiszę np. „zawiąż
rząd podwójnych połówkowych półsztyków”, to potem
wystarczy tylko „zawiąż rząd PPS”. Spis skrótów znaj-
dziesz na s. 19.

Włókna aktywne i nieaktywne

Włókna aktywne to takie, które wiążesz. Włókien nieak-
tywnych nie używa się w danej chwili do wiązania. W ma-
kramie włókna bez przerwy zmieniają swoją rolę – nie-
aktywne stają się aktywne i odwrotnie. Jeśli w instrukcji
polecę „zostaw te 3 włókna nieaktywne”, będzie to ozna-
czać, by nie używać ich w danym momencie.

Zmiana i przegrupowanie

W większości projektów nitki dzieli się na grupy, którymi
należy operować podczas wykonywania makramy. Naj-
częściej tworzy się grupę złożoną z 4 nitek, ale można też
używać pasm z 2 lub 3 nitek. Większość wzorów składa
się z liczby nitek podzielnej przez 4.

Przegrupowanie to po prostu łączenie określonej licz-

by sznurków z dwóch sąsiednich grup. Dokładny opis

łączenia nitek znajdziesz na każdym etapie wykonywa-
nia projektu.

Na kolejnych stronach często będą pojawiać się

słowa „zmiana” i „naprzemiennie”. Np.: „zawiąż 4 rzędy
naprzemiennych węzłów tkackich, używając 16 nitek”.
Oznacza to, że w pierwszym rzędzie musisz wykonać
4 pojedyncze węzły tkackie. Następnie przegrupować
nitki i zawiązać drugi rząd 3 węzłów tkackich. Nitki na
końcu każdego rzędu będą nieaktywne. Przegrupujesz
je ponownie i zawiążesz kolejny rząd.

Splot naprzemienny został zastosowany do wykona-

nia serwetki (s. 24) i torby na zakupy (s. 62).

Mocowanie węzłów

Podczas wiązania nitki muszą być napięte. Aby to osią-
gnąć, należy przywiązać lub przymocować sznurki w od-
powiedni sposób. Dzięki temu zapanujesz nad wzorem.
W każdej instrukcji znajdziesz wskazówki, jak zamoco-
wać sznurki.

Węzeł łańcuszkowy (s. 15) stosuje się, gdy nitki są

cienkie i trudne do rozdzielenia. Taki supełek łatwo roz-
wiązać – wystarczy pociągnąć za pętelkę. Węzeł łańcusz-
kowy to odmiana węzła nad ręką.

Węzeł nad ręką (s. 14) jest wykorzystywany do mo-

cowania grubych, łatwych do wyodrębnienia sznurków.
Jeżeli projekt zakłada wiązanie od jednego końca, węzeł
można pozostawić jako integralną część wzoru; możesz
go również rozwiązać po zakończeniu pracy. Jeśli jed-
nak wiązanie zaczyna się od środka i biegnie w dwóch

MATERIAŁY

W specjalistycznych sklepach z artykuła-
mi włókienniczymi, pasmanteriach,
a nawet w sklepach z materiałami
budowlanymi i ogrodowymi znaj-
dziesz niezliczoną ilość rodzajów
i kolorów włókien. Od Ciebie zale-
ży, czy wybierzesz materiały natural-
ne lub syntetyczne – decyzja będzie
zapewne podyktowana konkretnym
wzorem.

Sztuczny jedwab, nylon, polipropy-

len, a nawet plastik to tylko niektóre gatunki włó-
kien syntetycznych. Do naturalnych należą m.in. baweł-
na, wełna, jedwab, len, sizal i ich mieszanki; dostępne są
w niezliczonych fakturach i barwach. Ale nie ograniczaj
się do klasycznych włókien. Eksperymenty ze srebrzy-
stymi lub złocistymi drucikami mogą się okazać nie la-
da wyzwaniem.

Wybierając nici i węzły, miej na uwadze sposób, w jaki

zamierzasz wykorzystać wykonany przez siebie produkt.
Miękkie włókna, takie jak wełna i jedwab, nie są zbyt moc-
ne i mogą po pewnym czasie stracić formę. Delikatna tur-
kusowa włóczka, która tak Ci się podoba, nie jest zbyt do-
brym materiałem na siatkę na zakupy. Zamiast niej wybierz
kolorowy sizal lub nylon. Tak samo przemyśl wykonanie
smyczy dla psa. Wydaje Ci się, że do Twojego pudelka naj-
lepiej pasuje jedwabna pleciona smycz, ale tu bardziej prak-
tyczny będzie wodoodporny nylon. Jednak w przypadku
ozdobnej opaski do kapelusza nie ma sensu robić jej ze
skóry, jeśli bardziej podoba Ci się jedwab. Dekoracja na-

krycia głowy nie

będzie narażona
na duże znisz-
czenia, więc mo-
żesz wykonać ją

z tego, co wo-

lisz.

Krótko mówiąc: do wyrobu przedmiotów praktycz-

nego użytku wybieraj mocne włókna. Delikatne nitki na-
dają się do ozdób.

Muszę podkreślić, że im cieńszy sznurek, tym większe

wyzwanie dla artysty-amatora. Nie oznacza to, że projekt
będzie niewykonalny – po prostu uporanie się z małymi
węzełkami jest znacznie trudniejsze. Dlatego na początku
warto wypróbować podstawowe węzły na grubym, solid-
nym sznurku. Takie ćwiczenie przyniesie wiele korzyści
w przyszłości. Nawet osoby, które już kiedyś przeżyły przy-
godę z makramą, powinny przećwiczyć wiązanie węzłów,
które zastosują przy wykonywaniu konkretnego projektu.

SPRZĘT I OZDOBY

W wielu projektach wykorzystuje się ozdobne koraliki.
Szklane paciorki o różnych kształtach i kolorach są do-
stępne w pasmanteriach albo sklepach indyjskich. Najle-
piej kupić paciorki od razu z odpowiednim otworkiem.
Zabierz do sklepu próbkę zakupionego sznurka i upew-
nij się, ile włókien może przejść przez paciorek. Dzięki
temu nic nie zakłóci Twojej pracy.

Do wykonania niektórych projektów (np. siatki na

butelkę, s. 58, i smyczy, s. 26) przydadzą się meta-

lowe kółka do kluczy i obrotowe karabińczy-

ki. Możesz potrzebować też drewnianych

kółek, patyczków lub kołeczków – moż-

liwości są nieograniczone, a resztę

podpowie Ci wyobraźnia.

10

Podstawy

makramy

Nazwy i defi nicje 11

1

Zawiąż WNR, łącząc razem 4 sznurki w odległości
ok. 7,6 cm od końca sznurka. Zrób pięć takich pęcz-

ków.

2

Umocuj pęczki obok siebie na panelu za pomocą szpi-
lek. Zawiąż po jednym WT na każdym pęczku. Sta-

raj się wiązać supły na jednej wysokości.

3

Zacznij wiązanie od lewej strony. Odłóż na bok dwa
nieaktywne sznurki. Zawiąż WT, używając czterech

następnych sznurków. Powtórz czynność, zostawiając na
końcu rzędu 2 nieaktywne sznurki. Wykonaj 13 rzędów
złożonych z naprzemiennych WT.

4

W ostatnim rzędzie mocno zawiąż sznurki i przytnij
tak, aby powstały krótkie frędzelki.

M AT E R I A ŁY

54 m plecionego bawełnianego sznurka

o grubości 3 mm

linijka lub centymetr

nożyczki

panel

szpilki o dużych łebkach

Podkładki pod szklanki

Te proste makramowe podkładki zabezpieczą Twój stół przed śladami od kubków z gorącą herbatą

lub orzeźwiającym napojem. Ich wykonanie jest łatwe i szybkie. Możesz zrobić komplet, który będzie

pasował do serwetek ze s. 24.

Przygotowanie materiałów

Sznurek potnij na 20 odcinków o długości 66 cm.

W Y M I A R Y M O D E LU

7,6 x 12,7 cm

W Y K O N A N I E

Węzeł nad ręką (WNR), węzeł tkacki (WT)

Wiązanie od jednego końca

20 Podkładki pod szklanki

Podkładki pod szklanki 21

4

Rozdziel sznurki przewleczone przez koralik. Lewy
przełóż przez sznurki po lewej stronie, a drugi przez

te po prawej. Zawiąż 2 rzędy w odwrotnej kolejności niż
te nad koralikiem (czyli przekładając sznurki od środka
na zewnątrz).

Zostaw po jednym sznurku nieaktywnym po bo-

kach, a na czterech środkowych zawiąż jeden WT. Po-
dziel pasmo na dwie części i zawiąż na każdej po jed-
nym WT. Powtórz ten wzór 3 razy (jak w punkcie 2).

5

Odepnij obrączkę od panelu i rozwiąż WNR. Ułóż
sznurki w odpowiedniej kolejności. Zwiń luźny pierś-

cień. Połącz przeciwne końce sznurków za pomocą WT
(bez pasma utrzymującego). Powstanie 6 węzłów.

6

Naciągnij gotową obrączkę na rurkę z kartonu. Przy-
tnij końce sznurków w odległości 3 mm od węzłów.

Zabezpiecz węzły kroplą kleju, aby się nie rozwiązały. Po-
zostaw do wyschnięcia.

Kolorowe zakładki

W podobnej tonacji, ale każda jest inna.

Za pomocą zaledwie dwóch nitek o różnych

odcieniach niebieskiego koloru możesz

wyczarować trzy oryginalne zakładki.

Ta propozycja stanowi doskonałą okazję

do wypróbowania kilku trudniejszych węzłów.

W Y M I A R Y M O D E LU

28 cm razem z frędzlami

M AT E R I A ŁY

7,3 m niebieskiego bawełnianego

kordonka

7,3 m jasnoniebieskiego
bawełnianego kordonka

linijka lub centymetr

nożyczki

panel

szpilki

igła do wyszywania

W Y K O N A N I E

Węzeł nad ręką (WNR), podwójny

półsztyk (PPS), węzeł tkacki (WT),

odwrócony podwójny półsztyk (OPPS)

Wiązanie od jednego końca

30 Plecione obrączki na serwetki

Kolorowe zakładki 31

Elegancki naszyjnik

Osoby z dużym doświadczeniem w robieniu makram wysoko cenią sobie pracę z lnem – lniane włókno

to najszlachetniejszy surowiec wśród sznurków. Klasyczny wzór proponowanej ozdoby wprowadzi Cię

w arkana pracy z tym materiałem. Jestem pewien, że po ukończeniu tego projektu

nie zechcesz używać innych włókien.

Przygotowanie materiałów

Przygotuj 9 kawałków nici, każdy o długości 2,7 m. Weź
trzy nici, nawlecz na nie czarny paciorek i przesuń go na
środek pasma. Odłóż tę część ozdoby. Teraz złóż na pół
trzy następne nici, żeby znaleźć środek, i zawiąż WŁ w od-
ległości ok. 10 cm od środka.

WYKONANIE ZAPIĘCIA

1

Pasmo z WŁ przypnij do panelu. Naciągnij dwie nit-
ki, a trzecią zawiąż na nich 10 OPPS. Wyjmij szpil-

kę i rozwiąż węzeł łańcuszkowy. Zawiązane węzły wygnij
w łuk, aby w dole powstało pasmo sześciu nitek. Chwyć
po jednym zewnętrznym sznurku z prawej i lewej stro-
ny i zawiąż 3 WT na pozostałych czterech. W ten sposób
powstanie pętelka. Podziel pasmo na trzy części, każda
złożona z dwóch nitek. Zrób potrójny warkocz o długości
23 cm. Zakończ go trzema WT. Odłóż tę część robótki.

Weź trzy pasma z nawleczonym koralikiem. Umo-

cuj je na panelu tak, aby paciorek się nie przesuwał.
Zbierz wszystkie nitki pod paciorkiem. Złap zewnętrz-
ną nić z prawej i lewej strony i zawiąż 3 WT na pozo-
stałych czterech. Otrzymasz zapięcie naszyjnika. Podziel
pasmo na trzy części po dwie nici. Wykonaj potrójny
warkocz o długości 23 cm. Zakończ go trzema WT.
Odłóż tę część ozdoby.

ŁĄCZENIE ELEMENTÓW NASZYJNIKA

2

Obie części robótki ułóż na panelu w odległości
1,3 cm. Przypnij je szpilkami. Podziel wszystkie nit-

ki na cztery części, każda złożona z trzech nitek. Zawiąż
po 2 WT w każdej grupie. Nawlecz po jednym błyszczą-
cym koraliku na pasma utrzymujące. Zabezpiecz każdy
koralik jednym WT.

3

Podziel nitki na trzy części, każda złożona z czterech
nitek. Zawiąż po 2 WT w każdej grupie. Nawlecz po

jednym koraliku z mrożonego szkła na pasma utrzymu-
jące. Zabezpiecz każdy koralik jednym WT. Zostaw po
bokach po dwie zewnętrzne nitki. Pozostałe podziel na
dwie części, każda złożona z czterech nitek. Zawiąż po

W Y M I A R Y M O D E LU

4,8 cm w najszerszym

miejscu naszyjnika, całkowita

długość – 33 cm

M AT E R I A ŁY

25 m lnianej nici

czarny szklany paciorek

o średnicy 10 mm

12 błyszczących szklanych

paciorków o średnicy 5 mm

5 paciorków z mrożone-

go szkła o średnicy 6 mm

linijka lub centymetr

nożyczki

panel

szpilki

W Y K O N A N I E

Odwrócony podwójny

półsztyk (OPPS),

węzeł tkacki (WT),

węzeł łańcuszkowy (WŁ),

podwójny półsztyk (PPS),

węzeł nad ręką (WNR),

warkocz potrójny (WR3)

Wiązanie od jednego końca

44

Elegancki

naszyjnik

Elegancki naszyjnik 45

zem 4 pasma), para kremowych. Jeśli sznurki zawiązane
są nieprawidłowo, jest czas na naprawienie błędu.

5

Teraz będziesz pracować na dwóch parach sznurków.
Wbrew pozorom nie jest to takie trudne. Jeśli bę-

dziesz obserwować układ kolorów, natychmiast zauwa-
żysz każdą pomyłkę. Zacznij od lewej strony i przesuwaj
się w prawo. Przełóż pierwsze dwie niebieskie nitki nad
dwiema sąsiednimi. Zawiąż PPS, używając prawego pa-
sma jako wiązanego. Chwyć następne dwie nitki – kremo-
we – i przełóż je nad dwiema sąsiednimi. Wykonaj PPS.
Powtarzaj czynność, aż dojdziesz do kółka.

6

Kółko jest teraz z prawej strony. Uporządkuj sznurki,
żeby zacząć drugi rząd. Teraz wiązanie będzie biegło

w lewą stronę, a lewe sznurki posłużą za pasmo wiąza-

ne. Chwyć dwie niebieskie nitki i dwie kremowe. Zawiąż
PPS. Powtarzaj czynność, aż dojdziesz do kółka.

Zrób 24 rzędy. Wiąż na zmianę w prawą i lewą stro-

nę, za każdym razem przekładając sznurki.

WYKOŃCZENIE

7

Wybierz dwa podwójne pasma z każdego boku tek-
tury i zawiąż na nich kawałek nitki w kontrastowym

kolorze (patrz: ilustracja). Zegnij tekturę, zsuń robótkę
i przewróć ją na lewą stronę. Ponownie naciągnij wore-
czek na tekturę i przesuń do góry, aby ostatni rząd PPS
zrównał się z brzegiem tektury.

Wygładź pasma, aby znalazły się po odpowiedniej

stronie robótki. Zaznaczone jaskrawą nitką pasma powin-
ny leżeć po bokach. Dół robótki wykończ WT bez pasm
utrzymujących. Zaznaczone pasma zawiąż na końcu.

Po obu stronach robótki znajdź parę sznurków sąsia-

dujących ze sznurkami zaznaczonymi. Zawiąż WT, do-
ciskając go mocno do krawędzi tektury. Chwyć następ-
ne dwie pary sznurków i zrób kolejny WT. W ten sposób
zawiąż wszystkie pary sznurków. Na końcu zdejmij nit-
ki z zaznaczonych sznurków i zawiąż na nich WT. Przy-
tnij końce i odwróć robótkę na prawą stronę. Dokładnie
wypchnij rogi.

Na metalowe kółko załóż kółko do kluczy.

Przygotowanie materiałów

Przygotuj 3 kawałki kremowego sznurka długości 91 cm
oraz 18 kawałków po 1,2 m. Przytnij 18 kawałków nie-
bieskiego sznurka, każdy długości 1,2 m.

Metalowe kółko przymocuj do panelu. Trzy kawałki

kremowego sznurka złóż na pół i przeciągnij przez kółko,
zabezpieczając WS. Otrzymałeś sześć sznurków. Teraz za-
wiąż 4 WT na czterech sznurkach utrzymujących.

1

Odepnij kółko. Wsuń tekturę między sznurki (patrz:
ilustracja). Po obu stronach tektury powinny zna-

leźć się trzy sznurki. Owiń oba pasma sznurków dooko-
ła tektury i zwiąż za pomocą WT. W ten sposób powsta-
ną pasma kotwiczące.

2

Wsuń tekturę między kolana. Kółko musi być z przo-
du. Chwyć po jednym sznurku z każdej strony i za-

wiąż 4 WT na pozostałych sznurkach i węzłach wykona-
nych na początku.

3

Przewlecz koniec jednego sznurka wiązanego przez
igłę. Przeciągnij sznurek pod węzłami. Tak samo zrób

z drugim sznurkiem. Przytnij wszystkie końce.

4

Połóż tekturę na panelu z kółkiem po lewej stronie.
Weź dwa niebieskie sznurki, złóż je na pół i zawiąż

kolejno na paśmie kotwiczącym, stosując WS. Obok za-
wiąż dwa kremowe sznurki. Powtarzaj wiązanie, zmie-
niając kolory, aż zużyjesz wszystkie sznurki. Następnie
odwróć tekturę na drugą stronę. Sprawdź, czy wzór się
zgadza: para niebieskich sznurków złożonych na pół (ra-

52

Saszetka

z

kluczami

Saszetka z kluczami 53