Hasła na literę A:

ABÉLARD P

IERRE

(Abaelardus Petrus, Abailard Petrus)

AB ESSE AD POSSE (valet illatio, a posse ad esse non valet illatio)
ABHIDHAMMA
ABHINAVAGUPTA (Abhinava Gupta, Abhinavaguptapāda)
ABICHT J

AN

H

ENRYK

ABIOGENEZA (gr. – nie;  [biós] – życie;  [génesis])
ABORCJA
ABRAHAM IBN DAUD (Abrāhām ibn Daud ha-Lēvī, zw. Rabad I, Avendedehut lub
Avendehat)
Abraham ibn ezra (Abrāhām ben Meir ibn ‘Ezrā, zw. Avenare, Abenesra, Avenezra)
ABRAKSAS (Abraksas, Abrasax, Abrasaks, gr. )
ABRAMOWSKI E

DWARD

(ps. Warszawiak, Z. R. Walczewski, M. A. Czajkowski)

ABREK A

NDRZEJ

(senior)

ABSOLUT (łac. absolutus)
ABSOLUTYZM (łac. absolutus)
ABSTRAKCJA (gr.  [afaíresis]; łac. abstractio)
ABSTRAKCJONIZM
ABSURD (gr.  [átopos], łac. ab-surdus)
ABUBACER (Abū Bakr Mu

ÿammad ibn ‘Abd al-Mâlik ibn Muÿammad ibn

Mu

ÿammad ibn Þufayl al.-Qaysi)

ABULIA (gr.  – nie,  [boulé])
ACHILLINI A

LESSANDRO

ACTIO – PASSIO (gr. –  [poiéin – paschein], łac. actio – passio)
ADAM Z BOCHYNIA (z Bochenia, Adam z Łowicza)
ADAM Z BRZEZIN (Brzeziński)
ADAM Z BUCKFIELD
ADAMCZYK S

TANISŁAW

ADAM QADMON (KADMON)
ADELARD Z BATH (Adelhardus Barthonienis)
ADLER A

LFRED

ADORNO T

EODOR

W

IESENGRUND

ADVAITAVED

ÂNTA

ADVAYAV

ÂDA ([adwajawada], advayavâdin [advajawadin])

AELRED Z RIEVAULX
AESTIMATIVA VIS (władza zmysłowej oceny)
AETERNI PATRIS (UNIGENITUS)
AETERNITAS

→

CZAS

AETHER

→

ŻYWIOŁY

AEVUM

→

CZAS

AFEKT (łac. affectus)
ÂGAMA
AGAPE

→

MIŁOŚĆ

AGATHON

→

DOBRO

AGNOSTYCYZM (gr.  [ágnostos])
AGRIPPA VON NETTESHEIM (Henricus Cornelius)
AGRYPPA (



, Agrippa)

AHI

ÔSÂ

AHRENS H

EINRICH

1

ÀI [aj]
AILLY P

IOTR

D

’ (Pierre Marguerite, Pierre d’Ailly, Petrus de Alliaco)

AINESÍDEMOS (



Ainezydem z Knossos, Enezydem)

AISCHINES (



) Z SFETTOS (Aeschines)

AJDUKIEWICZ K

AZIMIERZ

ÂJĪVIKA [adziwika]
AJÑ

ÂNIKA [adźnianika] lub ajñânavâdin [adźnianawadin]

AJSCHYLOS (



, Aeschylus, Eschyl)

AKADEMIA BESSARIONA (Accademia Bessarionea)
AKADEMIA FLORENCKA
AKADEMIA KRAKOWSKA (Uniwersytet Krakowski, Uniwersytet Jagielloński)
AKADEMIA PLATOŃSKA
AKADEMIA RZYMSKA PLATOŃSKA
AKADEMIA WILEŃSKA (Uniwersytet Wileński)
AKADEMIA ZAMOJSKA (Hippaeum Zamoscianum)
ĀKĀŚA
AKCYDENS (gr.



[symbebekós])

AKOGNITYWIZM
AKRIYĀVĀDA [akrijawada], akriyāvādin [akrijawadin]
AKSJOLOGIA

→

WARTOŚCI TEORIA

AKSJOMAT
AKSJOMATYCZNY SYSTEM
AKSJOMATYKA
AKSJOMATYZACJA
AKT CZYSTY
AKT LUDZKI (łac. actus humanus)
AKT I MOŻNOŚĆ (gr.  [enérgeia];  [dýnamis];  [pathé], łac. actus,
potentia)
AKWARIUSZ M

ACIEJ

(Aquarius Matthias)

AKWINATA

→

TOMASZ Z AKWINU

ALAIN Z LILLE (Alain de Lille, Alanus ab Insulis)
AL-‘AMIRI (Abu’l-

ÿasan Muÿammad ibn Yūsuf al-‘Âmirī)

AL-ASZARI (Abū AL-

Ÿasan ‘Alī ibn Ismâ’il ibn Isÿaq al-Aš’aršī)

AL-BAGHDADI (Abu’l Barak

ât Hibat Allâh ibn Malkâ al-Baghdâdī al-Baladī)

ALBERT H

ANS

ALBERT Z SAKSONII, Albertus de Helmstade, Albertus Rickemersdorf, Albertus
Parvus, Albertutius
ALBERT WIELKI (Albert z Lauingen, Albert z Kolonii)
ALBERTI L

EONE

B

ATTISTA

ALBERTYZM
ALBINUS ZE SMYRNY ( , Albinos)
ALCHEMIA
ALCHER Z CLAIRVAUX
ALEKSANDER Z AFRODTZJI
ALEKSANDER Z AJGAJ
ALEKSANDER Z ALEKSANDRII
ALEKSANDER Z HALES (Alexander Halensis)
ALEXANDER NECKHAM (Neckam, Necham)
ALEKSANDRYJSKA FILOZOFIA
ALEKSANDRYNIZM (aleksandryzm)

2

ALEMBEK W

ALERIAN

ALEMBERT J

EAN

B

APTISTE

LE ROND D’

ALETHEIA

→

PRAWDA

ALEXANDER S

AMUEL

Al-FARABI (Abū Na

šr Muÿammad ibn Muÿammad ibn Þarkhân ibn Awzalug (Ûzlug)

al-F

ârâbî)

ALFRED Z SARESHEL

(Alfred Anglicus, Alfred Anglik)

Al-GAZALI (Abū

Ÿamid Muÿammad ibn Muÿammad aþ-Þūsî al-Gazâlī, al-Ghazālī lub

al-Ghazzālī)
ALGEBRA BOOLE’A
ALGORYTM
ALHAZEN (Abū ‘Alī al-

Ÿasan ibn al-Ÿasan ibn al-Hajtam, łac. Alhacen)

ALIENACJA
ALIQUID

→

TRANSCENDENTALIA

AL.-KINDI (Abū Yūsuf Ya’qūb ibn I

šhāq al-Kindî, łac. Alkindus)

ALKMAJON Z KROTONU (



Alkmaion, Alcmaeon, syn

Peiritosa
ALKUIN (Alcuin, Alchoin, Albuin, Alcwin, Elhwine)
ALQUIÉ F

ERDINAND

ALTERNATYWA
ALTHUSIUS J

OHANNES

AMALRYK Z BÈNE (Almaricus, Amauricus)
AMBICJA
AMIDA
AMIDYZM (zw. nenbutsu-shū)
AMONIUSZ SAKKAS
AMOR

→

MIŁOŚĆ

AMORALIZM
AMPERE A

NDRÉ

M

ARIE

ANAKSAGORAS (



) Z KLAZOMENAJ

ANAKSYMANDER (



[Anaksímandros], Anaximander) z Miletu

ANAKSYMENES (



, Anaximenes) z Miletu

ANALITYCZNA FILOZOFIA
ANALIZA (gr.  [análysis], rozbiór)
ANALOGIA (



)

ANAMNEZA (gr.  [anámnesis])
ANARCHIZM EPISTEMOLOGICZNY
ANARCHIZM POLITYCZNY (gr. anarchos [an-archeos])
AN

ÂTMAN lub anâtmavâda

ANCILLA THEOLOGIAE (służebnica teologii)
ANDRONIKOS Z RODOS ()
ANDRZEJ Z BUKU
ANDRZEJ GAŁKA Z DOBCZYNA (Jędzej z Dobczyna k. Śremu w Wielkopolsce)
ANDRZEJ GRZYMAŁA Z POZNANIA
ANDRZEJ Z KOKORZYNA
ANDRZEJ Z ŁABISZYNA
ANDRZEJ Z MALBORKA (Andreas de Marienburg)
ANDRZEJ RUCZEL Z KOŚCIANA
ANDRZEJ WĘŻYK (Wanszik, Wanszyk, Waszyk, Wązik, Marzik, Magister Serpens)
ANGELUS SILESIUS (Anioł Ślązak, Jan Scheffler)

3

ANIHILACJA
ANIMA

→

DUSZA

ANIMAL RATIONALE

→

CZŁOWIEK

ANIMIZM
ANIOŁ

W

FILOZOFII

ANOMIA
ANTEPRAEDICAMENTA
ANTIOCHEŃSKA SZKOŁA
ANTIOCHOS Z ASKALONU (Antiochus, Antiochos)
ANTONI A

NDRZEJ

(Antonius Andreas, A. Anreae, A. Andreu)

ANTROPICZNA ZASADA
ANTROPICZNY WSZECHŚWIAT
ANTROPOCENTRYZM (gr. [ánthropos

])

ANTROPOLOGIA FILOZOFICZNA
ANTROPOMORFIZM
ANTROPOZOFIA
ANTYCHRYST (gr.



[Antíchristos])

ANTYESENCJALIZM
ANTYFONT SOFISTA (Antifon) z Aten
ANTYINDUKCJONIZM
ANTYKULTURA

→

POSTMODERNIZM

ANTYMATERIA (antycząstki)
ANTYMECHANICYZM
ANTYNOMIA
ANTYNOMIZM
ANTYPEDAGOGIKA
ANTYREDUKCJONIZM
ANTYSTENES () Z ATEN
ANTYSZTUKA
ÂNVĪKŠIKI [anwksziki]
ANZELM Z CANTERBURY
APAGOGE

→

DEDUKCJA

APATIA (gr.  [apátheia])
APEIRON (gr.



[ápeiron])

APELLES (gr. )
APERCEPCJA (łac. apperceptio)
APODYKTYCZNA WIEDZA
APOHA
APOKATASTAZA (gr.



[apokatástasis])

APOLINARIUSZ Z LAODYCEI MŁODSZY ( [Apolinários
ho Laodikéus], Apolinarius)
APOLLODOR Z FALERONTU (Apollodorus)
APOLONIUSZ Z TIANY

[ 

APORIA (gr.



[aporía])

APPETITUS (łac. appetitus)
A PRIORI

W

FILOZOFII

A PRIORI – A POSTERIORI
APRIORYZM
APULEJUSZ (Apuleius) Z MADAURY
ARAKIEŁOWICZ G

RZEGORZ

4

ARCHÉ (gr. 
ARCHELAOS ATEŃCZYK ()
ARCHETYP
ARCHIMEDES
ARCHONT (gr. [archon])
ARCHYTAS Z TARENTU
ARENDT H

ANNAH

ARETÉ (



)

ARETOLOGIA (gr.



[areté])

ARGUMENTACJA (łac. argumentatio)
ARGUMENTUM ANSELMI (ratio Anselmi)
ARGYROPULOS J

AN

ARHANT
ARIUSZ (Areios, Arius)
ARKEZYLAOS () Z PITANY
ARMSTRONG D

AWID

M

ALET

ARNAULD A

NTOINE

ARNOBIUSZ STARSZY (Arnobius)
ARRIAGA R

ODRIGUEZ

ARS

→

SZTUKA

ARTES LIBERALES, S

ZTUKI

WYZWOLONE

(disciplinae, artes saeculares, saeculares litterae,

artes magnae)
ARYSTARCH Z SAMOS ( )
ARYSTOBULOS ()
ARYSTOKLES Z MESSYNY (



ARYSTOKSENOS (



Z TARENTU (Aristoxenus)

ARYSTON Z CHIOS
ARYSTOTELES (



, Aristoteles)

ARYSTOTELIZM
ARYSTYDES (Aristides)
ARYSTYP Z CYRENY (



[Arístippos], Aristippus)

ASCEZA
ASERCJA (łac. assertio)
ASERCYJNA FUNKCJA
ASKLEPIADES Z TRALLES (gr. ; łac. Asclepius)
ÂSTIKA
ASTROFIZYKA (gr.



ástron



ASTROLOGIA (gr.  [astron])
ASTRONOMIA (gr.  [astron])
ATANAZY Z ALEKSANDRII ( [Athanásios], Athanasius, Atanazy Wielki)
ATEIZM
ATENAGORAS () Z ATEN
ÂTMAN
ATOM (gr.  [to átomon])
ATOMIZM (gr. átomos])
ATRYBUCJI ANALOGIA

→

ANALOGIA

AUGUSTYN (Aurelius Augustinus)
AUGUSTYN Z ANKONY (Augustyn Triumphus Oesa)
AUGUSTYN NIFUS (Eutychus Augustinus Niphus Suessanus)
AUGUSTYNIZM

5

AUM albo o

ô [ą]

AUSTIN J

OHN

AUSTIN J

OHN

L

ANGSHAW

AUTARKIA
AUTODETERMINIZM

→

WOLNOŚĆ

AUTOMAT (gr.  [autómatos])
AUTOMATYZM (gr. [automatismós])
AUTONOMIA
AUTONOMICZNA ETYKA

→

ETYKA

AUTORYTARYZM (łac. auctoritas)
AUTORYTET (łac. auctoritas)
AVATARA
AVEMPACE (Abū bakr Mu

ÿammad ibn Yaÿyà ibn aš-Šâ’igh, zw. Ibn Bâğğiah)

AVENARIUS R

ICHARD

AVIDY

Â

AWERROES (Abū ‘l Wal

îd Muÿammad ibn Aÿmad ibn Muÿammad ibn Rušd)

AWERROIZM
AWERROIZM ŻYDOWSKI
AWICEBRON (Ibn Gabīrōl, Shelōmōh ben Jehūdah, Avencebrol)
AWICENNA (Abū ‘Ali al-

Ÿusayn ibn ‘Abd Allâh ibn al-Ÿasan ibn ‘Alî ibn Sînâ)

AYER A

LFRED

J

ULES

6