Tworzenie aktów prawa miejscowego

Kryterium

Konstytucja art. 171.

1. Działalność samorządu terytorialnego podlega

nadzorowi

z punktu widzenia legalności

2. Organami nadzoru nad działalnością jednostek

samorządu terytorialnego są

Prezes Rady

Ministrów

wojewodowie

, a w zakresie spraw

finansowych regionalne izby obrachunkowe

Sejm

, na wniosek Prezesa Rady Ministrów, może

rozwiązać

organ

stanowiący

samorządu

terytorialnego, jeżeli organ ten rażąco narusza

Konstytucję lub ustawy.

Regulacja prawna

Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i

administracji rządowej w województwie (Dz.U.

Nr.31, poz. 206 ze zm.)

Ustawa z dnia 7 października 1992 r. o regionalnych

izbach obrachunkowych. (t.j. Dz.U z 2001 r. Nr 55,

poz. 577 ze zm.)

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym

(t.j. Dz.U. z 2001, Nr 142, poz. 1591 ze zm.), dalej

jako u.s.g., lub jeżeli nie ma oznaczenia

szczególnego odnosi się to do ustawy o samorządzie

gminnym

Orzecznictwo

Wojewoda sprawuje na podstawie kryterium

zgodności z prawem nadzór nad działalnością

gminną, a nie nad organami gminy. Wojewoda

jest

uprawniony

zastosowania

przysługujących mu uprawnień nadzorczych w

stosunku do uchwał i zarządzeń z zakresu

działalności gminnej niezależnie od tego, czy

pochodzą one od organów gminy, czy też od

organów jednostek pomocniczych gminy.

(Wyrok NSA W-wa 2008.04.09, II OSK 127/08)

Orzecznictwo

1.Każde zarządzenie

wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) podlega nadzorowi.

2. Z treści art. 90 i art. 91 u.s.g. nie można wywieść, że zarządzenia wójta (burmistrza), poza porządkowymi, nie podlegają

nadzorowi.

3. Ingerencja nadzorcza wobec aktu nienazwanego "zarządzeniem" jest dopuszczalna tylko w tych wypadkach, kiedy wójt

użyje innej nazwy dla określenia swojej formy działania, podczas gdy ustawodawca nakazał załatwienie sprawy (np.

powołanie zastępcy wójta) w tej właśnie formie. Akt taki, mimo że nie jest nazywany "zarządzeniem", jest nim "w sensie

materialnym".

4. Brak jest podstaw prawnych do wydania przez wójta (burmistrza lub prezydenta miasta) zarządzenia w przedmiocie

pozaregulaminowych nagród dla pracowników placówek oświatowych.

5. Zawarte w art. 85 u.s.g. sformułowanie "

nad działalnością gminną

" oznacza, że nadzór

sprawowany jest nad całą

działalnością (bez wyłączeń).

A zatem, cała działalność gminna podlega nadzorowi,

poza decyzjami indywidualnymi, o

których mowa w art. 102 u.s.g.

Odmienna wykładnia dopuszczałaby do sytuacji, w których zarządzenia burmistrza

pozostawałyby poza kontrolą organów nadzoru i sądów, co sprzeczne byłoby z obowiązującym porządkiem prawnym.

(Wyrok WSA w Warszawie 2006.12.08, II SA/Wa 1278/06)

Orzecznictwo

Nadzór administracyjny, podobnie jak i kontrola

sądowa,  nie  ocenia  aktu  prawa  miejscowego  na
podstawie  sposobu  jego  stosowania,  lecz  na
podstawie  treści  aktu.  Akt  normatywny  może
być  prawidłowy  lub  wadliwy,  niezależnie  od
tego,  jak  jest  stosowany.  I  odwrotnie,  z
wadliwego  stosowania  przepisów  nie  można
wyprowadzać wniosku o wadliwości przepisów.

Wyrok WSA w Krakowie 2004.10.19, III SA/Kr 701/04

Orzecznictwo

1. Uchwała organu samorządowego w przedmiocie odwołania ze

stanowiska osoby będącej stroną stosunku pracy na podstawie

powołania, obok znaczenia aktu władczego wywołującego skutki w

sferze pełnienia funkcji, obejmuje równocześnie zdarzenie prawne

równoznaczne z oświadczeniem woli wywołującym skutki w sferze

stosunków pracy i nie stanowiącym aktu władczego.

2. Uchwały organu gmin w przedmiocie odwołania ze stanowiska

osób będących stronami stosunków pracy na podstawie powołania

nie podlegają nadzorowi o jakim mowa w art. 85 i nast. u.s.g.

Rozstrzygnięcie nadzorcze mogłoby dotyczyć wyłącznie sfery pełnienia

funkcji. Nie jest natomiast dopuszczalne stwierdzenie w trybie

rozstrzygnięcia nadzorczego nieważności uchwały organu gminy

obejmującej odwołanie ze stanowiska z tej tylko przyczyny, że doszło do

naruszenia art. 22 ust. 2 u.s.p.

(Wyrok NSA oz Poznań 2002.01.17, II SA/Po 1680/01)

Orzecznictwo

Rada gminy nie może występować do

wojewody  z  żądaniem,  aby  wojewoda
dokonał  prawnej  oceny  działań  wójta.  Takie
żądanie  wkracza  w  zakres  rozstrzygania
odnośnie  do  działalności  wójta  zastrzeżony
przez ustawodawcę dla wojewody.

(Wyrok WSA w Bydgoszczy 2008.06.24 II SA/Bd 346/08)

Organy

Art. 96. 1. W razie powtarzającego się naruszenia przez radę

gminy Konstytucji lub ustaw, Sejm, na wniosek Prezesa Rady

Ministrów, może w drodze uchwały rozwiązać radę gminy. W

przypadku rozwiązania rady gminy Prezes Rady Ministrów, na

wniosek ministra właściwego do spraw administracji publicznej,

wyznacza osobę, która do czasu wyboru rady gminy pełni jej

funkcję.

2. Jeżeli powtarzającego się naruszenia Konstytucji lub ustaw

dopuszcza się wójt, wojewoda wzywa wójta do zaprzestania

naruszeń, a jeżeli wezwanie to nie odnosi skutku - występuje z

wnioskiem do Prezesa Rady Ministrów o odwołanie wójta. W

przypadku odwołania wójta Prezes Rady Ministrów, na wniosek

ministra właściwego do spraw administracji publicznej, wyznacza

osobę, która do czasu wyboru wójta pełni jego funkcję.

Orzecznictwo

Skoro w przepisie art. 96 ust. 2 u.s.g. użyto

liczby mnogiej, to musi dojść przynajmniej do
dwóch naruszeń prawa. Wobec jasności tego
uregulowania  nie  ma  najmniejszej  potrzeby
do  stosowania  w  tym  względzie  wykładni
systemowej czy celowościowej.

(Wyrok NSA W-wa 2007.10.17, II OSK 491/07)

Komentarz

Obowiązek informacyjny ukształtowany w

sposób  bardzo  szeroko,  praktycznie  bez  granic
przedmiotowych.  Może  dotyczyć  każdego
przejawu  działalności  jednostki  samorządu
terytorialnego.

Podmiotowo

obowiązek

informacyjny

spoczywa nie tylko na organach gminy, ale
również na organach gminnych jednostek
organizacyjnych

oraz

związków

międzygminnych

Tryb

Art. 90. 1. Wójt obowiązany jest do przedłożenia

wojewodzie

uchwał rady gminy

w ciągu 7 dni od

dnia ich podjęcia. Akty ustanawiające

przepisy

porządkowe

wójt przekazuje w ciągu 2 dni od

ich ustanowienia.

Wójt

przedkłada

regionalnej

izbie

obrachunkowej, na zasadach określonych w ust.
1,  uchwałę  budżetową,  uchwałę  w  sprawie
absolutorium  oraz  inne  uchwały  rady  gminy  i
zarządzenia  wójta  objęte  zakresem  nadzoru
regionalnej izby obrachunkowej.

Orzecznictwo

Przepis art. 90 u.s.g. nakazuje przekazywanie

organowi  nadzoru  -  wojewodzie  uchwał  rady.  Także  w
sytuacji,  gdy  uchwałę  (z  zakresu  właściwości  rady
uprawnionej  do  stanowienia  prawa)  podjął  organ
nieuprawniony  należy  przyjmować,  że  przedmiotowa
uchwała,  będąca  w  istocie  aktem  prawa  miejscowego,
jest  objęta  obowiązkiem  z  art.  90,  a  zatem  istnieje
obowiązek jej przedłożenia organowi nadzoru.

(Wyrok NSA W-wa 2006.09.13 II OSK 758/06)

Termin

1.  Termin  do  wydania  rozstrzygnięcia  nadzorczego  przez  wojewodę
rozpoczyna bieg w dacie doręczenia kwestionowanej uchwały, a nie od dnia
doręczenia niezbędnych do oceny jej legalności materiałów planistycznych,
a  jeżeli wojewoda stwierdza, że do oceny legalności  uchwały niezbędne są
określone  materiały  planistyczne  to  winien  do  nich  sięgnąć  przy  pomocy
dostępnych  mu  środków  prawnych  w  trakcie  trwania  postępowania
nadzorczego  mieszczącego  się  w  terminie  30  dni  od  dnia  przedłożenia
uchwały

przez

wójta.

2.    Przedkładanie  kontrolującemu  organowi  państwa  fragmentów
dokumentacji,  będącej  podstawą  aktów  poddanych  kontroli  (zwłaszcza  w
sytuacji,  gdy  organ  wzywa  do  wykonania  obowiązku  przedłożenia
dokumentacji  planistycznej),  uniemożliwia  dokonanie  kontroli  i  uzasadnia
wyeliminowanie z obrotu kontrolowanego aktu.

(Wyrok WSA w Krakowie 2010.09.09 II SA/Kr 589/10)

Termin

O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w

części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30
dni  od  dnia  doręczenia  uchwały  lub  zarządzenia  w  trybie
określonym  w  art.  90  u.s.g.  Po  upływie  tego  terminu  organ
nadzoru  nie  może  już  we  własnym  zakresie  stwierdzić
nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy - art. 93
ust. 1 cytowanej ustawy. Może jedynie zaskarżyć uchwałę lub
zarządzenie do sądu administracyjnego.

(

Wyrok WSA w Gliwicach 2009.06.08 III SA/Gl 321/09)

Kompetencje po upływie
terminu

Art. 93. 1. Po upływie terminu wskazanego w art.

91  ust.  1  organ  nadzoru  nie  może  we  własnym
zakresie  stwierdzić  nieważności  uchwały  lub
zarządzenia  organu  gminy.  W  tym  przypadku
organ  nadzoru  może  zaskarżyć  uchwałę  lub
zarządzenie do sądu administracyjnego.

2. W przypadku, o którym mowa w ust. 1,

wydanie

postanowienia

wstrzymaniu

wykonania uchwały lub zarządzenia należy do
sądu.

Procedura

2. Organ nadzoru,

wszczynając postępowanie

w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały
lub

zarządzenia

albo

toku

tego

postępowania,

może

wstrzymać

ich

wykonanie.

2a. Przepisu ust. 2 nie stosuje się do uchwały

lub

zarządzenia

zaskarżeniu

rozstrzygnięcia nadzorczego do sądu
administracyjnego.

Orzecznictwo

1. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności

uchwały organu gminy organ nadzoru wszczyna z urzędu, o
czym zawiadamia organ gminy (art. 91 ust. 5 ustawy z dnia 8
marca 1990 r. o  samorządzie gminnym - Dz.  U.  z 2001  r.  Nr
142,  poz.  1591  ze  zm.  w  związku  z  art.  61  §  1  i  4  k.p.a.).
2.  Brak  zawiadomienia  organu  gminy  o  wszczęciu
postępowania stanowi naruszenie przepisów postępowania,
które może mieć wpływ na wynik sprawy.

(Uchwała NSA 2002.10.21, OPS 9/02)

Komentarz

Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały

(zarządzenia) organ nadzoru wszczyna z urzędu, o czym zawiadamia organ
gminy  (art.  91  ust.  5  u.s.g.  w  zw.  z  art.  61  §  4  k.p.a.).  Datą  wszczęcia
postępowania  w  sprawie  wydania  rozstrzygnięcia  nadzorczego  jest  data
powiadomienia  jednostki  samorządu  terytorialnego  o  tym  fakcie.
Zawiadomienie  nie  przerywa  biegu  terminu  wydania  rozstrzygnięcia
nadzorczego

. Zakres i tok postępowania, o którym mowa w art. 91, nie ma

wpływu na bieg trzydziestodniowego terminu (wyrok NSA z dnia 30 sierpnia
1995 r., III SA 439/95, ONSA 1996, nr 3, poz. 140).

Elementy formalne

3. Rozstrzygnięcie nadzorcze powinno zawierać

uzasadnienie faktyczne i prawne oraz pouczenie
o dopuszczalności wniesienia skargi do sądu
administracyjnego.

4. W przypadku nieistotnego naruszenia prawa

organ nadzoru nie stwierdza nieważności
uchwały lub zarządzenia, ograniczając się do
wskazania, iż uchwałę lub zarządzenie wydano z
naruszeniem prawa.

Przepisy

Kodeksu

postępowania

administracyjnego stosuje się odpowiednio.

Komentarz

Rozstrzygnięcie nadzorcze, ze względu na postanowienia art. 91 ust. 3 u.s.g.,

powinno  zawierać  uzasadnienie  faktyczne  i  prawne.  Wskazanie  podstawy
rozstrzygnięcia nadzorczego polega na powołaniu art. 91 oraz właściwych przepisów
prawa  materialnego  lub  procesowego.  Uzasadnienie  rozstrzygnięcia  musi
odpowiadać zarówno pod względem treściowym, jak i logicznym podstawie prawnej i
sentencji rozstrzygnięcia nadzorczego. Organ nadzoru powinien wskazać naruszenie
prawa,  zawierając  w  uzasadnieniu  prawnym  wykładnię  przepisu  prawa  i  jego
zastosowanie do danego rozwiązania przyjętego w akcie organu gminy (wyrok NSA z
dnia  20  kwietnia  2007  r.,  I  OSK  191/07,  LEX  nr  327815).  Obligatoryjnym  elementem
rozstrzygnięcia  nadzorczego  jest  wywód  dotyczący  rodzaju  (charakteru)  naruszenia
prawa (wyrok NSA z dnia 28 marca 2003 r., II SA/Wr 1500/3, Dz. Urz. Opols. 2004, Nr
21, poz. 648).

Charakter stwierdzenia
nieważności



Akty  obarczone  wadami  nieważności  obowiązują,  podlegają  wykonaniu,  o  ile  nie
zostaną  unieważnione  na  mocy  innego  aktu,  deklarującego  taki  właśnie  skutek
prawny.  Jeśli  brak  deklaracji  nieważności,  akt  pozostaje  ważny.  Jest  to  zatem
konstrukcja "unieważnialności z mocą wsteczną„.



Stwierdzenie  nieważności  ma  charakter  aktu  deklaratoryjnego,  który  działa  z  mocą
wsteczną  (ex  tunc)  od  daty  wydania  aktu  stwierdzającego  nieważność  aktu
administracyjnego dotkniętej wadą. Dla oceny wadliwości aktu nie są istotne przepisy
prawa  materialnego  z  daty  stwierdzenia  jego  nieważności,  lecz  przepisy
obowiązujące w dacie jego wydania.



Akt  stwierdzający  nieważność  innego  aktu  uchyla  wszelkie  skutki  prawne,  jakie
powstały  od  dnia  doręczenia  lub  ogłoszenia  aktu  nieważnego,  a  organ  nadzoru,
podejmujący  rozstrzygnięcie  o  stwierdzeniu  nieważności,  jedynie  potwierdza  ten
fakt.  W  stosunku  do  aktu,  którego  nieważność  stwierdzono,  upada  razem  z  nim
domniemanie legalności i prawidłowości, a to niesie ze sobą ważną konsekwencję w
kwestii  oceny  działania  organu  administracyjnego,  które  może  być  kwalifikowane
jako  wadliwe  i  powodujące  szkodę  uzasadniającą  wystąpienie  z  roszczeniami
odszkodowawczymi.



Sprawa, która była przedmiotem aktu uznanego za nieważny, wraca do stanu, w
jakim się znajdowała przed jego wydaniem.

Charakter rozstrzygnięcia
nadzorczego



Rozstrzygnięcie nadzorcze z art. 91 stanowi podstawowy środek nadzoru, zaliczany

do  grupy  środków  merytorycznych,  typu  weryfikacyjnego.  Ma  charakter  aktu
administracyjnego,  jest  bowiem  władczym  oświadczeniem  woli  organu  administracji
publicznej,  opartym  na  przepisach  prawa,  skierowanym  na  wywołanie  konkretnych
skutków  prawnych  wobec  konkretnego  adresata.  Akt  ten  podejmowany  jest  w  sferze
zewnętrznej administracji: między organami nadzoru a gminą nie ma zależności służbowej
lub osobowej.



Zakres  przedmiotowy  aktów,  wobec  których  może  zostać  zastosowane  rozstrzygnięcie
nadzorcze  przewidziane  w  art.  91  ust.  1,  obejmuje  uchwały  i  zarządzenia  organów  gminy
sprzeczne z prawem. Przepis ten nie zawiera ograniczenia, o jakim mowa w art. 101 u.s.g.,
które odnosi się do uchwał i zarządzeń z zakresu administracji publicznej. Należy w związku
z  tym  przyjąć,  że  sprecyzowanie  zakresu  aktów  wymienionych  w  art.  91  może  zostać
dokonane według innych kryteriów.



Uwzględniając konieczność wyraźnego rozdzielenia nadzoru administracyjnego nad

działalnością gminy od kontroli sprawowanej przez sąd powszechny, można zaakceptować
stanowisko, zgodnie z którym uchwały oraz zarządzenia organów gminy stanowiące
oświadczenia woli kształtujące stosunki cywilnoprawne podlegają właściwości sądu
powszechnego i tym samym nie są objęte zakresem nadzoru nad działalnością gminną.

Istotne naruszenie prawa



Za  "istotne"  naruszenie  prawa  uznać  należy  uchybienie,  prowadzące  do  skutków,
które  nie  mogą  być  tolerowane  w  demokratycznym  państwie  prawnym  (z
uzasadnienia  wyroku  TK  z  dnia  9  grudnia  2003  r.,  P  9/02).  Może  ono  polegać  na
naruszeniu  prawa  materialnego  albo  procesowego,  o  ile  naruszenie  norm
procesowych mogło mieć wpływ na materialne ukształtowanie treści aktu. W wyroku
z dnia 29 lipca 2005 r., IV SA/Wa 995/05, LEX nr 190588, WSA w Warszawie podkreśla,
że  przedmiotem  kontroli  sądu  administracyjnego  jest  legalność  aktu,  co  oznacza
konieczność  zbadania,  czy  akt  ten,  biorąc  pod  uwagę  jego  treść,  może  zostać
pozostawiony w obrocie prawnym.

Istotne naruszenie prawa

W orzecznictwie sądów administracyjnych za istotne naruszenie prawa materialnego uznano:

- podjęcie aktu bez podstawy prawnej aktu (wyrok WSA w Krakowie z dnia 30 stycznia 2009 r., II SA/Kr

1242/08, LEX nr 478532);

- podjęcie przez radę gminy uchwały na podstawie normy prawnej uznanej za niekonstytucyjną (wyrok

WSA w Szczecinie z dnia 18 lipca 2007 r., II SA/Sz 472/07, LEX nr 463991);

- powtarzanie w akcie prawa miejscowego treści przepisów ustawowych (wyrok WSA w Olsztynie z

dnia 29 stycznia 2009 r., II SA/Ol 974/08, LEX nr 478533);

- brak pełnej realizacji zakresu delegacji ustawowej, upoważniającej do wydania aktu prawa

miejscowego, poprzez pominięcie niektórych obligatoryjnych elementów aktu (wyrok WSA w
Opolu z dnia 4 października 2007 r., II SA/Op 344/07, LEX nr 419013);

- nieuwzględnienie wytycznych zawartych w upoważnieniu do wydania aktu prawa miejscowego

(wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 20 grudnia 2006 r., II SA/Wr 585/06, OwSS 2007, nr 2, poz. 34);

- wprowadzenie do aktu prawa miejscowego uregulowań sformułowanych w sposób trudny do

odczytania (wyrok WSA w Opolu z dnia 13 września 2007 r., II SA/Op 350/07, LEX nr 433951);

- brak w uchwale zmieniającej norm przejściowych regulujących sytuację podmiotów uprawnionych na

podstawie dotychczasowych przepisów (wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2000, I SA 1399/99, LEX nr
55322).

Istotne naruszenie prawa

Za istotne naruszenie prawa procesowego uznano m.in.

- niezachowanie procedury konkursowej przy zatrudnianiu kierownika urzędu stanu cywilnego (wyrok NSA z

dnia 19 czerwca 2008 r., II OSK 467/08, LEX nr 400307);

- podjęcie uchwały przez radę gminy w głosowaniu, któremu przewodniczyła osoba nieuprawniona (wyrok

WSA w Krakowie z dnia 6 listopada 2007, III SA/Kr 784/07, LEX nr 340471);

- pozbawienie gminy możliwości czynnego udziału w postępowaniu nadzorczym (wyrok WSA w Warszawie z

dnia 10 czerwca 2005 r., I SA/Wa 1707/04, LEX nr 1791340);

- brak powiadomienia o wszczęciu postępowania nadzorczego (wyrok WSA we Wrocławiu z dnia 31 maja 2005

r., II SA/Wr 145/05, NZS 2006, nr 1, s. 12; uchwała NSA z dnia 21 października 2002 r., OPS 9/02, ONSA

200, nr 2, poz. 43);

- brak zgody rady powiatu na odwołanie sekretarza gminy będącego radnym powiatowym (wyrok WSA w

Białymstoku z dnia 16 września 2004 r., II SA/Bk 371/04, LEX nr 173740);

- udział w głosowaniu nad podjęciem uchwały rady gminy radnego podlegającego wyłączeniu (wyrok NSA z

dnia 10 września 2002 r., II SA/Wr 1498/02, OwSS 2003, nr 1, poz. 18);

- brak dostatecznego uzasadnienia rozstrzygnięcia nadzorczego w przedmiocie stwierdzenia nieważności

uchwały w sprawie wygaśnięcia mandatu radnego (wyrok NSA z dnia 21 maja 2001 r., SA/Kr 541/01, OwSS

2002, nr 1, poz. 18);

- niedopełnienie przez organ prowadzący obowiązku powiadomienia rodziców dzieci uczestniczących w

zajęciach o likwidacji placówki oświatowej (wyrok NSA z dnia 18 kwietnia 2001 r., SA/Sz 149/01, LEX nr

49256);

- niezasięgnięcie opinii wymaganej prawem przed podjęciem uchwały przez radę gminy (wyrok NSA z dnia 28

października 1999 r., II SA/Wr 1347/98, OwSS 2000, nr 3, poz. 81).

Naruszenie nieistotne

Naruszenia nieistotne to naruszenia drobne, mało znaczące,

niedotyczące  istoty  zagadnienia.  Za  nieistotne  naruszenie  należy  uznać
takie,  które  jest  mniej  doniosłe  w  porównaniu  z  innymi  przypadkami
wadliwości,  jak  nieścisłość  prawna  czy  też  błąd,  który  nie  ma  wpływu  na
istotną  treść  aktu  (wyrok  WSA  w  Szczecinie  z  dnia  13  kwietnia  2006  r.,  II
SA/Sz 1174/05).

"Wskazanie" nie stanowi formy władczej ingerencji w działalność

gminy,  nie  można  zatem  uznać  go  za  akt  nadzoru.  Nie  stanowi  bowiem
rozstrzygnięcia  organu  nadzoru,  na  które,  w  myśl  art.  85  ust.  1  u.s.p.
przysługuje  skarga  do  sądu  administracyjnego  (postanowienie  NSA  z  dnia
16 kwietnia 2002 r., II SA/Wr 2151/00,

Skutki

Art. 92. 1. Stwierdzenie przez organ nadzoru

nieważności  uchwały  lub  zarządzenia  organu
gminy  wstrzymuje  ich  wykonanie  z  mocy
prawa  w  zakresie  objętym  stwierdzeniem
nieważności,

dniem

doręczenia

rozstrzygnięcia nadzorczego.

Wyjątek

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do uchwały lub

zarządzenia o zaskarżeniu rozstrzygnięcia
nadzorczego do sądu administracyjnego.

Komentarz

Wstrzymanie z mocy prawa wykonania uchwały lub zarządzenia dotyczy tylko

rozstrzygnięcia  nadzorczego  stwierdzającego  nieważność  uchwały  (zarządzenia)  z
art.  91  ust.  1  u.s.g.,  natomiast  nie  znajduje  zastosowania  wobec  aktu  "wskazania"  z
art.  91  ust.  4,  jak  i  innych  aktów  podejmowanych  w  postępowaniu  prowadzonym
przez  organ  nadzoru  na  podstawie  art.  91  u.s.g.,  pozostałych  przepisów  rozdziału
10ustawy  o  samorządzie  gminnym  czy  też  przepisów  zawartych  w  ustawach
szczególnych.

Wykładnia logiczna przepisu art. 92 ust. 1 prowadzi do wniosku, że

rozstrzygnięcie nadzorcze z art. 91 ust. 1 nie podlega wykonaniu od momentu jego
doręczenia organowi gminy. Dopuszczalność wykonania aktu, co można wnosić z
postanowień art. 92 ust. 1 w zw. z art. 98 ust. 5 u.s.g., zachodzi dopiero po uzyskaniu
przez niego przymiotu prawomocności.

Rozstrzygnięcie nadzorcze, o którym mowa w art. 92 ust. 1, nie jest aktem

prawomocnym, jako że przymiot prawomocności uzyskuje dopiero z upływem
terminu wniesienia skargi bądź z datą oddalenia lub odrzucenia skargi przez sąd (art.
98 ust. 5 u.s.g.).

Podmioty uprawnione

Zgodnie z przepisem art. 3 par 2 pkt 7 przedmiotem skargi do

sądu  administracyjnego  mogą  być  akty  nadzoru  nad  działalnością
jednostek  samorządu  terytorialnego.  Podmiotem  uprawnionym  do
wniesienia  skargi  jest  organ  gminy,  którego  działanie  zostało
wyeliminowane  z  obrotu  prawnego  rozstrzygnięciem  nadzorczym
(rada gminy, bądź wójt, burmistrz, prezydent miasta).

Wyznaczenie 30-dniowy termin dla wyznaczenia rozprawy

przez  sąd  administracyjny,  na  której  ma  być  rozpoznana  skarga
organu  gminy  na  rozstrzygnięcie  nadzorcze,  jest  podyktowane
faktem, iż w świetle art. 92 ust. 1 u.s.g. doręczenie organowi gminy
rozstrzygnięcia  nadzorczego  stwierdzającego  nieważność  uchwały
lub zarządzenia organu gminy wstrzymuje z mocy prawa wykonanie
tej  uchwały  lub  zarządzenia,  co  z  kolei  skutkuje  niemożnością
podjęcia na ich podstawie żadnych działań.

Orzecznictwo

Aby rada gminy mogła wystąpić ze skargą

na rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody,
wcześniej musi podjąć uchwałę o zaskarżeniu
rozstrzygnięcia. W przeciwnym wypadku sąd
skargę odrzuci.

(Postanowienie WSA w Krakowie 2009.12.22II SA/Kr 473/09 )

Rozstrzygnięcia sądu

Art. 94. 1. Nie stwierdza się nieważności

uchwały lub zarządzenia organu gminy po
upływie jednego roku od dnia ich podjęcia,
chyba

że

uchybiono

obowiązkowi

przedłożenia uchwały lub zarządzenia w
terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo
jeżeli są one aktem prawa miejscowego.

2. Jeżeli nie stwierdzono nieważności uchwały lub

zarządzenia

powodu

upływu

terminu

określonego  w  ust.  1,  a  istnieją  przesłanki
stwierdzenia  nieważności,  sąd  administracyjny
orzeka  o  ich  niezgodności  z  prawem.  Uchwała
lub  zarządzenie  tracą  moc  prawną  z  dniem
orzeczenia  o  ich  niezgodności  z  prawem.
Przepisy

Kodeksu

postępowania

administracyjnego co do skutków takiego
orzeczenia stosuje się odpowiednio.

Komentarz

Jeżeli z powodu upływu terminu jednorocznego nie jest możliwe stwierdzenie

nieważności  uchwały  (zarządzenia),  a  istnieją  po  temu  obiektywne  przesłanki  w
postaci  istotnej  sprzeczności  aktu  z  prawem  (por.  art.  91  ust.  1  u.s.g.),  sąd
administracyjny orzeka o jego niezgodności z prawem. Skutkiem takiego orzeczenia
jest  utrata  mocy  prawnej  przez  uchwałę  (zarządzenie).  Oznacza  to,  że  uchwała  nie
jest eliminowana z obrotu prawnego ex tunc, jak w razie stwierdzenia jej nieważności,
lecz  ex  nunc,  tzn.  pozostaje  w  mocy  przez  okres  od  jej  wejścia  w  życie  do  czasu  jej
uchylenia  przez  sąd  i  do  tego  momentu  wywiera  skutki  prawne.  W  świetle
postanowień art. 94 ust. 2 zdanie drugie, uchwała lub zarządzenie tracą moc prawną z
dniem orzeczenia o ich niezgodności z prawem. Przyjąć trzeba, że chodzi tutaj nie o
dzień podjęcia orzeczenia, ale o datę uprawomocnienia się orzeczenia sądu (do czasu
upływu terminu wniesienia kasacji,  a w razie jej wniesienia -  do czasu jej odrzucenia
albo merytorycznego rozpatrzenia, wyrok WSA nie jest prawomocny, tym samym zaś
nie może wywoływać skutków prawnych).

Konstrukcja przyjęta w art. 94 ust. 1 zakłada swego rodzaju "sanację błędu"

istocie chodzi tu o sanację aktu organu gminy obarczonego wadą prawną) ze względu
na upływ czasu. Ustawodawca wychodzi z założenia, iż w sytuacji kiedy uchwała
(zarządzenie) w okresie roku nie wywołała ujemnych skutków, to prawdopodobnie
także po tym terminie skutki takie nie wystąpią

Orzecznictwo

Upływ roku od daty podjęcia uchwały rady gminy

nie stanowi przeszkody do stwierdzenia w
każdym czasie jej nieważności, jeżeli wójt lub
burmistrz uchybił obowiązkowi przedłożenia
uchwały wojewodzie w terminie ustawowym
(art. 94 ust. 1 zd. 2 w związku art. 90 ust. 1
ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
terytorialnym - Dz. U. Nr 16, poz. 95 ze zm.).

(Wyrok SN 1993.09.09 OSNC 1994/5/111)