Fizykoterapia
Hydroterapia
Hydroterapia - definicja
HYDROTERAPIA – dział lecznictwa fizykalnego, wykorzystującego oddziaływanie wody na ustrój.
W lecznictwie woda może byd wykorzystywana w postaci wszystkich stanów skupienia:
-
cieczy,
-
lodu,
-
pary wodnej.
Hydroterapia - działanie
Czynniki oddziaływujące na ustrój w zabiegach wodoleczniczych:
Czynnik termiczny – temperatura wody,
Czynniki mechaniczne:
-
ciśnienie hydrostatyczne wody,
-
ciśnienie hydrodynamiczne wody,
-
wypór,
-
lepkośd,
-
spójnośd.
Hydroterapia - działanie
CZYNNIK TERMICZNY
Wpływ bodźców termicznych na ustrój zależy od:
-
natężenia bodźca termicznego,
-
okoliczności fizycznych,
-
możliwości termoregulacyjnych ustroju,
-
czasu działania bodźca,
-
zmiany natężenia bodźca w czasie,
-
powierzchni na którą działa bodziec,
-
właściwości fizycznych środowiska
Hydroterapia - działanie
Strefa komfortu cieplnego – zakres temperatur, w którym nie odczuwa się ani ciepła ani zimna,
zależy on od średniej temperatury skóry.
Cieplny punkt obojętny skóry (33ºC) – wynika ze średniej temperatury ciała:
-
w środowisku wodnym 34-36ºC,
-
w powietrzu 20ºC.
Hydroterapia - działanie
Praktyczna skala odczuwania przez człowieka temperatury wody:
-
woda zimna (8-20ºC),
-
woda chłodna (21-27ºC),
-
woda letnia (28-33ºC),
-
woda ciepła (34-37ºC),
-
woda gorąca (38-42ºC).
Podział ten jest niedokładny, ale może byd stosowany w ustalaniu temperatury wody do zabiegów
wodoleczniczych. (T. Mika)
Hydroterapia - działanie
Wpływ czynników termicznych na ustrój polega na oddziaływaniu na regulację cieplną ustroju –
termoregulację.
Regulacja cieplna ustroju zanurzonego w wodzie różni się od tej zachodzącej w powietrzu. Wpływają
na to właściwości fizyczne wody:
-
przewodnictwo cieplne - 25 razy większe od powietrza,
-
ciepło właściwe - kilka tysięcy większe,
-
wyeliminowanie możliwości oziębiania przez pocenie się.
Hydroterapia - działanie
Wpływ temperatury wody na układy i narządy:
SKÓRA – NACZYNIA POWIERZCHOWNE:
Zimno – zblednięcie skóry, następnie zaróżowienie,
Ciepło – rozszerzenie naczyo krwionośnych i włosowatych skóry, przekrwienie.
NACZYNIA KRWIONOŚNE GŁĘBOKIE:
- działanie ciepła i zimna zgodnie z prawem Dastre – Morata.
Hydroterapia - działanie
SERCE
ciepło – przyśpieszenie czynności serca, zwiększenie objętości wyrzutowej i pojemności minutowej
serca.
zimno – zwolnienie czynności serca, zmniejszenie objętości wyrzutowej.
TĘTNO
ciepło – przyśpieszenie,
zimno - zwolnienie
Hydroterapia - działanie
CIŚNIENIE KRWI
ciepło – obniża,
zimno – podwyższa.
ODDECH
ciepło – przyśpieszenie oddechu, zwiększenie wentylacji płuc,
zimno – spłycenie i nieregularnośd oddychania.
Hydroterapia - działanie
OŚRODKOWY I OBWODOWY UKŁAD NERWOWY
ciepło (krótkotrwałe) – pobudzanie ośrodkowego układu nerwowego,
ciepło (długotrwałe) – hamowania ośrodkowego układu nerwowego,
zimno – zwiększenie chęci do wysiłku, zwiększenie napięcia mięśni szkieletowych, zmniejszenie
przewodzenia impulsów ruchowych i czuciowych włókien nerwowych.
(T.Mika)
Hydroterapia - działanie
CZYNNIKI MECHANICZNE
Ciśnienie statyczne wody (ciśnienie hydrostatyczne) – ciśnienie panujące w dowolnym punkcie wody
nieruchomej, podlegającej przyciąganiu ziemskiemu.
Jest to ciśnienie działające na zanurzonego w wodzie człowieka.
Hydroterapia - działanie
Ciśnienie hydrostatyczne:
-
występuje w kąpielach,
-
zwiększa się wraz z głębokością zanurzenia i gęstością wody,
-
jest większe u człowieka stojącego niż u człowieka leżącego.
Hydroterapia - działanie
Podstawowe działanie ciśnienia hydrostatycznego:
• ucisk tkanek miękkich,
• wzrost ciśnienia śródbrzusznego,
• utrudnienie wdechów i ułatwienie wydechów,
• zwiększenie na drodze hormonalnej i odruchowej diurezy (diureza kąpielowa),
• przesunięcie krwi z części żylnej z obwodu do serca, co dodatkowo pociąga za sobą:
• zwiększenie objętości serca.
Hydroterapia - działanie
Ciśnienie dynamiczne wody (ciśnienie hydrodynamiczne) – odpowiada energii kinetycznej jednostki
objętości poruszającej się wody.
Ciśnienie hydrodynamiczne:
- kąpiele wirowe, natryski, natryski podwodne.
Hydroterapia - działanie
Wypór wody (wypór hydrostatyczny)
Siła wyporu, zgodnie z prawem Archimedesa zależy od stanu zanurzenia ciała w wodzie, czyli od
objętości wypartej przez nie wody.
Wypór wykorzystywany jest jako czynnik odciążający w kinezyterapii, pod warunkiem że wszystkie
ruchy wykonywane są wolno.
Hydroterapia - działanie
Działanie wyporu wody (prawo Archimedesa)
- pozorna utrata masy ciała,
- ułatwienie ruchów,
- rozluźnienie mięśni.
Hydroterapia - działanie
Spójnośd – wynik oddziaływania sił spójności ( sił Van drer Waalsa), które są efektem odziaływania
między cząsteczkami wody.
Lepkośd – powstawanie sił tarcia, czyli oporu przeciwko siłom wewnętrznym.
Przy wykonywaniu podczas kinezyterapii ruchów szybkich występują opory wody związane głównie z
jej lepkością i stanowiące czynnik obciążający.
Hydroterapia - działanie
Intensywnośd działania termicznego i mechanicznego na ustrój zależy od:
-
powierzchni ciała,
-
czasu trwania zabiegów
-
wieku,
-
płci,
-
stosunku powierzchni ciała do objętości,
-
rytmów biologicznych (okołodobowe rytmy termoregulacyjne).
Zabiegi wodolecznicze
Ogólną liczbę zabiegów wodoleczniczych ocenia się nawet na około 120 różnych metod!
Wykorzystuje się wodę w trzech stanach skupienia: stałym, ciekłym i gazowym.
Zabiegi wodolecznicze
Kąpiele
Półkąpiele
Natryski
Polewania
Zmywania
Nacierania
Zawijania
Okłady
Płukania
(T.Mika)
Zabiegi wodolecznicze
KĄPIEL – postępowanie w którym całe ciało lub jego cześd pozostaje przez określony czas zanurzone
w ośrodku o odpowiedniej temperaturze.
Rodzaje kąpieli:
-
Kąpiel zimna, chłodna, letnia, ciepła,
-
Kąpiel kinezyterapeutyczna,
-
Kąpiel o temperaturze wzrastającej (35-42ºC),
-
Kąpiele parowe,
-
Kąpiele wirowe (perełkowe).
Kąpiele wirowe
Kąpiele wirowe
Kąpiel wirowa kooczyn górnych
Kąpiel wirowa kooczyn dolnych
Kąpiele wirowe
Kąpiele wirowe
Działanie:
-
rozluźnienie tkanek,
-
zmniejszenie napięcia mięśniowego,
-
poprawa ukrwienie,
-
łagodzenie bólu,
Wskazania:
-
przewlekłe stany zapalne,
-
stany pourazowe,
-
przykurcze bliznowate.
Kąpiel kinezyterapeutyczna
Kąpiel kinezyterapeutyczna
Zabiegi wodolecznicze
PÓŁKĄPIELE – mniej obciążająca forma terapii.
Wykonuje się:
-
Półkąpiele ciepłe,
-
Półkąpiele gorące.
Półkąpiele
Zabiegi wodolecznicze
NATRYSK – zabieg wodoleczniczy w którym zasadniczy wpływ wywiera ciśnienie i temperatura
uderzającego w ciało jednego lub wielu strumieni wody.
W zależności od temperatury wody rozróżnia się natryski:
-
zimne,
-
ciepłe,
-
gorące,
-
o zmiennej temperaturze.
Zabiegi wodolecznicze
W zależności od zastosowanego ciśnienia wyróżnia się natryski o:
-
niskim ciśnieniu (1,5 atm),
-
średnim ciśnieniu (1,5 – 2 atm),
-
wysokim ciśnieniu (2-4 atm).
W wodolecznictwie stosuje się natryski:
-
ruchome,
-
stałe,
-
parowe.
Zabiegi wodolecznicze
Natryski ruchome:
-
Natrysk biczowy (skupiony):
- natrysk szkocki,
- natrysk nitkowaty.
-
Natrysk wachlarzowy.
Natryski stałe:
-
Natrysk spadowy (deszczowy),
-
Natrysk płaszczowy (boczny).
Zabiegi wodolecznicze
Natryski specjalne:
-
Natrysk z masażem ręcznym,
-
Natrysk podwodny (masaż podwodny),
-
Natrysk nasiadowy.
Natrysk ruchomy
Natrysk stały
Natrysk podwodny
Natrysk podwodny
Natryski specjalne
Natryski
Wskazania:
-
nerwice,
-
stany wyczerpanie psychicznego,
-
nerwobóle,
-
choroba zwyrodnieniowa stawów,
-
zaburzenia ukrwienia obwodowego.
Natryski
Przeciwwskazania:
-
niewydolnośd krążenia,
-
nadciśnienie,
-
choroba wieocowa,
-
stany padaczkowe,
-
stany wyniszczenia,
Zabiegi wodolecznicze
POLEWANIA – w zabiegach tych wykorzystuje się odziaływanie na skórę czynnika termicznego w
postaci strumienia zimnej wody o niskim ciśnieniu.
Polewania mogą byd całkowite lub częściowe.
Polewania
Kąpiele parowe
Dziękuję za uwagę!