DLACZEGO

„ABECADŁO ŚMIECIADŁO”?

Zrównoważony rozwój można najprościej określić jako rozwój cywilizacji, który

obok dbania o wygodę i zdrowie ludzi, zapewnienie mu dobrobytu i rozwoju społecznego
zapewnia ochronę środowiska i dóbr naturalnych, tak by kolejne pokolenia ludzi, mogły
również żyć na godnym poziomie. Edukacja dla zrównoważonego rozwoju (popularnie
nazywana edukacją ekologiczna) to ważna inwestycja na przyszłość. Powinniśmy
przekonać jak najwięcej ludzi, że w naszych obecnych działaniach musimy brać pod uwagę
interesy przyszłych generacji. Nasi następcy (wnuki i praprawnuki) powinni mieć dostęp
do środowiska o kondycji co najmniej takiej (a najlepiej lepszej) jak teraz. Tereny
wypoczynkowe z czystą wodą, żywność produkowana na nieskażonych glebach, dorodne
lasy, staja się już dzisiaj dobrem coraz rzadszym. Problemem dostrzeganym przez
wszystkich jest coraz większa ilość produkowanych śmieci. Codziennie każdy z nas
POLAKÓW wyrzuca ok. 1 kilograma odpadków, a firmy i samorządy nie prowadzą
skutecznej i odpowiedzialnej gospodarki odpadowej. Prawie wszystkie odpady (aż 98%)
wywożone są na składowiska, a tylko niewielka cześć jest zbierana selektywnie lub
kompostowana. Ten stan rzeczy musi ulec zmianie nie tylko pod groźbą unijnych kar, ale i
ze zwykłego obowiązku i odpowiedzialności przed następnymi pokoleniami.

Dla sprawy warto wykorzystać fakt, że najlepszym nośnikiem dla idei segregacji

odpadów są dzieci. Dzisiaj małe i beztroskie jutro będą decydować o polityce, gospodarce i
zarządzaniu środowiskiem. Dlatego Stowarzyszenie „EKOSKOP” z Rzeszowa postanowiło
przygotować oryginalne i nowatorskie dla polskiego systemu edukacji ekologicznej
najmłodszych narzędzie uczące prawidłowych postaw względem domowych śmieci.
Członkowie i sympatycy Stowarzyszenia (wiodącymi autorami byli Halina Gruszkoś i
Mirosław Ruszała) napisali elementarz ekologicznych dla dzieci, czyli „ABECADŁO
ŚMIECIADŁO”. Projekt powstał przy merytorycznym wsparciu pracowni edukacji
ekologicznej Związku Komunalnego „Wisłok”.

Abecadła służą nauce liter. W naszym „ABECADLE” każdej literze alfabetu

towarzyszy kolorowy rysunek i krótki, łatwy do zapamiętania wierszyk opisujący wybrany
„śmieciowy” problem. Dzieci bardzo lubią naukę liter i wierszyków wiec łatwo przemycić

„pod tym płaszczykiem” przydatną ekologiczną wiedzę i poprawne zachowania.
Stowarzyszenie w 2008 roku sprawdziło to w praktyce pilotażowo przeprowadzając w
rzeszowskich przedszkolach i szkołach podstawowych 105 godzinnych zajęć ekologicznych
z wykorzystaniem książeczki. Opinia dzieci i zainteresowanie nauczycieli kontynuacja
podobnych zajęć było tak duże, że stało się impulsem do przygotowania kolejnego
poprawionego wydania książeczki.

Pierwsza edycja „ABECADŁA, była współfinansowana przez Wojewódzki Fundusz

Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Rzeszowie, została wydana w nakładzie 1600
sztuk i trafiła do Rzeszowa oraz innych gmin centralnego Podkarpacia. Projekty oparte o
wykorzystanie „ABECADŁA ŚMIECIADŁA” pod nazwą „Pierwszy krok w ekologię”
dofinansował Fundusz Inicjatyw Obywatelskich FIO, a projekt edukacji „śmieciowej” w
małych środowiska wiejskich Fundacja PZU.

W roku 2008 rozpoczął się program „ABECADŁA ŚMIECIADŁA” dla 12 ośrodków
edukacyjnych w Polsce finansowany przez NFOŚiGW w ramach którego wydana została ta
płyta. W projekcie biorą udział ekolodzy, edukatorzy , dzieci i nauczyciele;

Związku Gmin Zagłębia Miedziowego z Polkowic,

Związku Gmin Powiatu Dzierżoniowskiego ZGPD 7 z Dzierżoniowa,

Związku Komunalnego Gmin „Czyste Miasto, Czysta Gmina” z Kalisza,

Związku Międzygminnego „Koniński Region Komunalny" z Konina,

Związku Międzygminnego Obra z Wolsztyna,

Celowego Związku Gmin CZG-12 z Długoszyna,

Celowego Związku Gmin R-XXI z Nowogardu,

Związku Gmin Doliny Wielopolki i Tuszymki z Ropczyc,

Związku Gmin Dorzecza Wisłoki z Jasła,

Związku Komunalnego „Wisłok” z Rzeszowa

Olsztyńskiego Centrum Edukacji Ekologicznej z Olsztyna,

Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Lipiu działającego na rzecz Związku Miast i Gmin
Dorzecza Parsęty.

W roku 2009 nasze Stowarzyszenie „EKOSKOP” z wykorzystaniem idei nauki

ekologii przez zabawę i przy okazji nauki liter realizować będzie projekt „Dla środowiska
działamy razem” w miastach Rzeszów, Łańcut, Strzyżów, Błażowa, Tyczyn, Boguchwała i
Głogów Młp. Wsparcia udzieli Fundusz dla Organizacji Pozarządowych i rządy Norwegii,

Lichtensteinu i Islandii w ramach Norweskiego Mechanizmu Finansowego i Mechanizmu
Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

Mamy nadzieje ze przedszkolaki i uczniowie zerówki będą mogli nauczyć dorosłych

nie tylko wierszyków ale i segregacji odpadów, że staną się domowymi „Eko-policjantami” i
przyczynia się wraz z rodzinami do ochrony naszych lasów i rzek. Może zmianie złych
nawyków pomocne będą wierszyki z „ABECADŁA ŚMIECIADŁA”.

Wszak po każdej powodzi nasze piękne i na ogół ciągle dzikie rzeki płyną setkami

ton śmieci, które nie spadają z nieba!

Zainwestujmy w nasza wspólna przyszłość.

Katarzyna Ruszała

Prezes Stowarzyszenia „EKOSKOP” z Rzeszowa