"Wiedzie

ć

,

ż

e si

ę

wie, co si

ę

wie i wiedzie

ć

czego

si

ę

nie wie - oto prawdziwa wiedza."

Konfucjusz

Uniwersytet Wrocławski

Instytut Politologii

EKONOMIA

EKONOMIA

EKONOMIA

EKONOMIA

EKONOMIA

EKONOMIA

EKONOMIA

EKONOMIA

Wyk ad 1.

Zagadnienia wst

Zagadnienia wst

Zagadnienia wst

Zagadnienia wst pne

pne

pne

pne

dr Marta Makuch

WYKŁAD1.

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

Klasyczna a holistyczna

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

procedura metodologiczna:

1.

klasyczna (euklidesowo

klasyczna (euklidesowo

klasyczna (euklidesowo

klasyczna (euklidesowo-

-

-

-kartezja

kartezja

kartezja

kartezja ska)

ska)

ska)

ska)::::

poznanie w a ciwo ci cz

ci (ich suma) pozwala na

sformu owanie praw rz dz cych ca o ci

(wyci gni cie wniosków)

Ograniczenia: konieczne dwa za o enia:

- mi dzy elementami nie zachodzi wzajemne oddzia ywanie

- nale y przyj

liniowy charakter zale no ci

2.

holistyczna

holistyczna

holistyczna

holistyczna:

ca o

(gr.

holos

) nie sprowadza si do sumy swoich

elementów

Dodatkowo:

uwzgl dnienie przy rozpatrywaniu zjawisk rodowiska, w jakim one funkcjonuj

WYKŁAD1.

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

Czym jest ekonomia?

niegdy

niegdy

niegdy

niegdy dzia

dzia

dzia

dzia filozofii

filozofii

filozofii

filozofii

Ksenofont, Arystoteles

:

gr.

oikos

-dom,

nomos

-prawo (czyli wiedza

o prawach rz dz cych gospodarstwem

domowym)

kr

kr

kr

kró

ó

ó

ólowa nauk

lowa nauk

lowa nauk

lowa nauk

narodziny zwi zane

z publikacj A. Smitha w 1776 r.

Badania nad

natur i przyczynami bogactwa narodów

(ekonomia jako nauka teoretyczna)

nauka spo

nauka spo

nauka spo

nauka spo eczna

eczna

eczna

eczna (ekonomia polityczna =

ekonomia spo eczna)

WYKŁAD1.

Ekonomia to co

Ekonomia to co

Ekonomia to co

Ekonomia to co , czym zajmuj

, czym zajmuj

, czym zajmuj

, czym zajmuj si

si

si

si ekonomi

ekonomi

ekonomi

ekonomi ci

ci

ci

ci

J. Viner

Po co wymy

Po co wymy

Po co wymy

Po co wymy lono ekonomist

lono ekonomist

lono ekonomist

lono ekonomistó

óó

ów?

w?

w?

w? eby astrologia

eby astrologia

eby astrologia

eby astrologia

wygl

wygl

wygl

wygl da

da

da

da a na powa

a na powa

a na powa

a na powa n

n

n

n nauk

nauk

nauk

nauk

K. Rybi ski

bada sposób wykorzystania przez ludzi
ograniczonych zasobów do wytwarzania ró nych
produktów i us ug oraz sposób, w jaki dzielone s
uzyskane efekty mi dzy poszczególnych cz onków
spo ecze stwa

Naczelny problem

Naczelny problem

Naczelny problem

Naczelny problem:

pogodzenie sprzeczno ci mi dzy

nieograniczonymi

potrzebami ludzkimi w zakresie dóbr i us ug

a

ograniczono ci

niezb dnych

do ich wytwarzania zasobów

WYKŁAD1.

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

to nauka o zjawiskach ekonomicznych
o procesie produkcji, dystrybucji i konsumpcji

dóbr i us ug:

czyli o

gospodarowaniu

gospodarowaniu

gospodarowaniu

gospodarowaniu

"Ekonomia zajmuje si fundamentalnymi problemami

spo ecze stwa; jest spraw ka dego z nas i dotyczy

wszystkich. Jest g ównym i w a ciwym studium

ka dego obywatela (...)

Ludwig von Mises

WYKŁAD1.

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

to badanie tych dzia a , które

(

za po rednictwem pieni dza lub bezpo rednio

- gospodarka barterowa

gospodarka barterowa

gospodarka barterowa

gospodarka barterowa

) wi

si z

transakcjami wymiany mi dzy lud mi

to badanie bogactwa

WYKŁAD1.

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

to nauka o sposobach doskonalenia spo

doskonalenia spo

doskonalenia spo

doskonalenia spo ecze

ecze

ecze

ecze stwa

stwa

stwa

stwa i

tworzenia cywilizacji

tworzenia cywilizacji

tworzenia cywilizacji

tworzenia cywilizacji zgodnej z zasadami

humanizmu

to badanie decyzji

decyzji

decyzji

decyzji, podejmowanych przez jednostki

i spo ecze stwa, które dotycz zastosowania

ograniczonych zasobów produkcyjnych o

ró nych

mo liwych zastosowaniach

do wytwarzania ró nych

produktów oraz przeznaczania wyprodukowanych

dóbr na zaspokojenie potrzeb (

bie cych lub

przysz ych).

WYKŁAD1.

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

analizuje nak

nak

nak

nak ady i efekty

ady i efekty

ady i efekty

ady i efekty zwi zane

z doskonaleniem metod wykorzystywania
zasobów

jest nauk badaj c zachowanie si

zachowanie si

zachowanie si

zachowanie si ludzi

ludzi

ludzi

ludzi - jak

ludzie radz sobie z rzadko

rzadko

rzadko

rzadko ci

ci

ci

ci , jak rozwijaj

dotkliwy problem alokacji ograniczonych
zasobów w celu zaspokojenia
konkurencyjnych ch ci

WYKŁAD1.

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

Ekonomia:

bada, w jaki sposób spo ecze stwo

decyduje:

-

-

-

- co?

co?

co?

co?

-

-

-

- jak?

jak?

jak?

jak?

-

-

-

- i dla kogo?

i dla kogo?

i dla kogo?

i dla kogo?

wytwarza

WYKŁAD1.

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

-

-

-

-

-

-

-

-

rrrr

rrrr

é

é

é

é

é

é

é

é

sum

sum

sum

sum

sum

sum

sum

sum

é

é

é

é

é

é

é

é

::::

::::



podmiot:

podmiot:

podmiot:

podmiot:

cz owiek



przedmiot:

przedmiot:

przedmiot:

przedmiot:

obszar ludzkich zachowa

obejmuj cy produkcj , wymian i u ytek

czyniony z dóbr i us ug



cel:

cel:

cel:

cel:

formu owanie teorii ludzkich zachowa

i ich weryfikacja w zestawieniu

z rzeczywisto ci

WYKŁAD1.

☺

… „Naucz papugę, co to jest podaż i popyt a

otrzymasz ekonomistę…”

T. Carlyle

WYKŁAD1.

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

Ekonomia: podzia

ekonomia skali globalnej

ekonomia skali globalnej

ekonomia skali globalnej

ekonomia skali globalnej

(ekonomia gospodarki

wiatowej)

makroekonomia

makroekonomia

makroekonomia

makroekonomia

(badanie wielko ci

zagregowanych)

mezoekonomia

mezoekonomia

mezoekonomia

mezoekonomia

(ekonomia bran y, teoria

struktury bran owej)

mikroekonomia

mikroekonomia

mikroekonomia

mikroekonomia

(bada poszczególne elementy

gospodarki jednostki, gospodarstwa domowe,

przedsi biorstwa)

WYKŁAD1.

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

Ekonomia

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

pozytywna i normatywna

eksplanacja

eksplanacja

eksplanacja

eksplanacja

eksplanacja

eksplanacja

eksplanacja

eksplanacja

(wyja

(wyja

(wyja

(wyja

(wyja

(wyja

(wyja

(wyja

nianie):

nianie):

nianie):

nianie):

nianie):

nianie):

nianie):

nianie):

W ekonomii wyja nianiu poddanych jest sze

grup

zjawisk :

-

preferowane cele gospodarcze

-

ekonomiczna wiedza

-

decyzje

-

rezultaty decyzji (czynno ci gospodarcze)

-

stan gospodarek

-

procesy gospodarcze

W. Balicki

WYKŁAD1.

Eksplanacja

Eksplanacja

Eksplanacja

Eksplanacja

Eksplanacja

Eksplanacja

Eksplanacja

Eksplanacja

s

ss

s

s

ss

s

aba i mocna:

aba i mocna:

aba i mocna:

aba i mocna:

aba i mocna:

aba i mocna:

aba i mocna:

aba i mocna:

ssss aba:

aba:

aba:

aba:

wskazywanie na zjawisko

nieekonomiczne jako przyczyn zjawiska
ekonomicznego

mocna:

mocna:

mocna:

mocna:

ma miejsce, gdy zjawisko

gospodarcze jest skutkiem zmian w
innym procesie lub stanie gospodarczym

WYKŁAD1.

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

Ekonomia pozytywna

((((

((((

ekonomia opisu

ekonomia opisu

ekonomia opisu

ekonomia opisu

ekonomia opisu

ekonomia opisu

ekonomia opisu

ekonomia opisu

):

):

):

):

):

):

):

):

-

zbiór twierdze zawieraj cych obiektywne
i naukowe wyja nienie rzeczywisto ci

(jak

jest?)

Nurty:

1.

1.

1.

1.

wypowiedzi o charakterze czasoprzestrzennym

wypowiedzi o charakterze czasoprzestrzennym

wypowiedzi o charakterze czasoprzestrzennym

wypowiedzi o charakterze czasoprzestrzennym
(ekonografia)

2.

2.

2.

2.

o charakterze praw nauki

o charakterze praw nauki

o charakterze praw nauki

o charakterze praw nauki (teoria ekonomii)

3.

3.

3.

3.

tezy zdroworozs

tezy zdroworozs

tezy zdroworozs

tezy zdroworozs dkowe

dkowe

dkowe

dkowe (ekonomia

zdroworozs dkowa)

WYKŁAD1.

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

Ekonomia normatywna

((((

((((

ekonomia wyja

ekonomia wyja

ekonomia wyja

ekonomia wyja

ekonomia wyja

ekonomia wyja

ekonomia wyja

ekonomia wyja

niania

niania

niania

niania

niania

niania

niania

niania

):

):

):

):

):

):

):

):

-

zbiór ocen i zalece opartych na subiektywnym
warto ciowaniu zjawisk

(dlaczego jest tak, jak jest?)

Nurty:

-

ekonomia postulatu

ekonomia postulatu

ekonomia postulatu

ekonomia postulatu (

jak by powinno

?)

-

moralistyka gospodarcza

moralistyka gospodarcza

moralistyka gospodarcza

moralistyka gospodarcza (

co jest dobre, a co z e

?)

-

postulatywny

postulatywny

postulatywny

postulatywny (

co warto tworzy , a co likwidowa

?)

-

in

in

in

in ynieria gospodarcza

ynieria gospodarcza

ynieria gospodarcza

ynieria gospodarcza (

co nale y robi , aby by o tak,

jak by powinno

?)

WYKŁAD1.

Rzadko

Rzadko

Rzadko

Rzadko

Rzadko

Rzadko

Rzadko

Rzadko

::::

::::

jest podstaw racji bytu ekonomii konieczno
racjonalnego, efektywnego podzia u
ograniczonych zasobów mi dzy nieograniczone
potrzeby

Poj cie przeciwstawne nieograniczonej obfito ci

Zas

Zas

Zas

Zasó

óó

ób rzadki (ograniczony)

b rzadki (ograniczony)

b rzadki (ograniczony)

b rzadki (ograniczony)

taki, na który popyt

przy cenie równej zero przewy sza dost pn

poda

WYKŁAD1.

Potrzeba:

Potrzeba:

Potrzeba:

Potrzeba:

Potrzeba:

Potrzeba:

Potrzeba:

Potrzeba:

to odczucie konieczno ci posiadania lub u ytkowania

rzeczy lub us ugi

Np. tzw. piramida Maslowa

Np. tzw. piramida Maslowa

Np. tzw. piramida Maslowa

Np. tzw. piramida Maslowa

(uk

(uk

(uk

(uk ad hierarchiczny potrzeb

ad hierarchiczny potrzeb

ad hierarchiczny potrzeb

ad hierarchiczny potrzeb

od podstawowych do z o onych

):

):

):

):

potrzeby biologiczne (fizjologiczne)-

potrzeby bezpiecze stwa-

potrzeby afiliacyjne (spo eczne)-

potrzeby osi gni

(presti u)-

potrzeby samorealizacji

WYKŁAD1.

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

Racjonalne gospodarowanie:

dokonywanie najbardziej korzystnych (optymalnych)

wyborów przy podejmowaniu decyzji w zakresie

celów spo eczno-gospodarczych oraz rodków

i metod (sposobów) realizacji tych celów

Zasada racjonalnego gospodarowania

(zasada

gospodarno ci) dwa wymiary:

1.

1.

1.

1.

najwi

najwi

najwi

najwi kszego efektu

kszego efektu

kszego efektu

kszego efektu

przy danym nak adzie rodków

2.

2.

2.

2.

najmniejszego nak

najmniejszego nak

najmniejszego nak

najmniejszego nak adu

adu

adu

adu

rodków na osi gni cie

danego efektu

WYKŁAD1.

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

Rachunek ekonomiczny:

porównywanie

uzyskanych z danej dzia alno ci

gospodarczej

efektów

z ponoszonymi w

zwi zku z t dzia alno ci

nak adami

w

celu wyboru mo liwie

najlepszych

, czyli

najbardziej efektywnych ekonomicznie,

wariantów podejmowanych

decyzji

WYKŁAD1.

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

Koszt alternatywny:

czyli

koszt utraconych mo

koszt utraconych mo

koszt utraconych mo

koszt utraconych mo liwo

liwo

liwo

liwo ci

ci

ci

ci

wielko

dochodów, korzy ci utraconych w wyniku

niewykorzystania posiadanych zasobów

w sposób inny (alternatywny)

WYKŁAD1.

U

U

U

U

U

U

U

U

yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

::::

::::

zadowolenie uzyskiwane z zaspokojenia
danej potrzeby, mo liwe dzi ki posiadaniu
okre lonej ilo ci danego produktu

B. Oyrzanowski

U

U

U

U yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

og

og

og

ogó

óó

ólna (ca

lna (ca

lna (ca

lna (ca kowita)

kowita)

kowita)

kowita)

suma poszczególnych

u yteczno ci danych dóbr

U

U

U

U yteczno

yteczno

yteczno

yteczno

kra

kra

kra

kra cowa

cowa

cowa

cowa

u yteczno

p yn ca z nabycia

ostatniej dodatkowej jednostki danego towaru
maleje w miar nabywania kolejnych jednostek
danego dobra

WYKŁAD1.

To co sprawia, e jest ona [ekonomia]

najbardziej fascynuj c jest to, e jej
fundamentalne zasady s tak proste, e
ka dy jest w stanie je zrozumie ,
jednak

niewielu je rozumie

M. Friedman

WYKŁAD1.

Dzi kuj za uwag

!