"Wiedzieć, że się wie, co się wie i wiedzieć czego się nie wie - oto prawdziwa wiedza." Konfucjusz Uniwersytet Wrocławski
Instytut Politologii
EK
E O
K N
O O
N M
O I
M A
I
Wyk ad 1.
Za
Z g
a a
g d
a n
d i
n e
i n
e i
n a
i
a w
s
w t
s pn
p e
n
dr Marta Makuch
K a
l s
a y
s c
y z
c n
z a
n
a a
a h
o
h l
o i
l s
i t
s y
t c
y z
c n
z a
n
a
pr
p o
r c
o e
c d
e u
d r
u a
r
a m
e
m t
e o
t d
o o
d l
o o
l g
o i
g c
i z
c n
z a
n :
a
1. kl
k a
l s
a y
s c
y z
c n
z a
n
a (
e
( u
e k
u l
k i
l d
i e
d s
e o
s w
o o
w -ka
k r
a t
r e
t z
e j
z a
j
sk
s a
k )
a :
poznanie w a ciwo ci cz
ci (ich suma) pozwala na
sformu owanie praw rz dz cych ca o ci
(wyci gni cie wniosków)
Ograniczenia: konieczne dwa za o enia:
- mi dzy elementami nie zachodzi wzajemne oddzia ywanie
- nale y przyj
liniowy charakter zale no ci
2. ho
h l
o i
l s
i t
s y
t c
y z
c n
z a
n :
ca o
(gr. holos) nie sprowadza si do sumy swoich elementów
Dodatkowo:
uwzgl dnienie przy rozpatrywaniu zjawisk rodowiska, w jakim one funkcjonuj WYKŁAD1.
C y
z m
y
m j
e
j s
e t
s
t e
k
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i ?
a
ni
n e
i g
e d
g y
d
dz
d i
z a
i
fi
f l
i o
l z
o o
z f
o i
f i
i
Ksenofont, Arystoteles:
gr. oikos-dom, nomos-prawo (czyli wiedza
o prawach rz dz cych gospodarstwem
domowym)
kr
k ólo
l w
o a
w
a n
a
n u
a k
u
narodziny zwi zane
z publikacj A. Smitha w 1776 r. Badania nad natur i przyczynami bogactwa narodów
(ekonomia jako nauka teoretyczna)
na
n u
a k
u a
k
a s
p
s o
p ec
e z
c n
z a
n (ekonomia polityczna =
ekonomia spo eczna)
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a t
o
t
o c
o
c ,
, c
z
c y
z m
y
m z
a
z j
a m
j u
m j
u
si
s
ek
e o
k n
o o
n m
o i
m ci
c
J. Viner
Po
P
o c
o
c
o w
y
w m
y y
m lo
l n
o o
n
o e
k
e o
k n
o o
n m
o i
m s
i t
s ów?
w
? eb
e y
b
y a
s
a t
s r
t o
r l
o o
l g
o i
g a
i
a
wy
w g
y l
g da
d a
a n
a
n
a p
o
p w
o a
w n na
n u
a k
u
K. Rybi ski
bada sposób wykorzystania przez ludzi
ograniczonych zasobów do wytwarzania ró nych produktów i us ug oraz sposób, w jaki dzielone s uzyskane efekty mi dzy poszczególnych cz onków spo ecze stwa
Na
N c
a z
c e
z l
e n
l y
n
y p
r
p o
r b
o l
b e
l m
e :
pogodzenie sprzeczno ci mi dzy nieograniczonymi potrzebami ludzkimi w zakresie dóbr i us ug a ograniczono ci niezb dnych
do ich wytwarzania zasobów
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i :
a
to nauka o zjawiskach ekonomicznych
o procesie produkcji, dystrybucji i konsumpcji dóbr i us ug:
czyli o go
g s
o p
s o
p d
o a
d r
a o
r w
o a
w n
a i
n u
i
"Ekonomia zajmuje si fundamentalnymi problemami spo ecze stwa; jest spraw ka dego z nas i dotyczy wszystkich. Jest g ównym i w a ciwym studium ka dego obywatela (...)
Ludwig von Mises
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i :
a
to badanie tych dzia a , które
(za po rednictwem pieni dza lub bezpo rednio
- go
g s
o p
s o
p d
o a
d r
a k
r a
k
a b
a
b r
a t
r e
t r
e o
r w
o a
w ) wi
si z
transakcjami wymiany mi dzy lud mi
to badanie bogactwa
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i :
a
to nauka o sposobach do
d s
o k
s o
k n
o a
n l
a e
l n
e i
n a
i
a s
p
s o
p ec
e z
c e
z
st
s w
t a
w i
tw
t o
w r
o z
r e
z n
e i
n a
i
a c
y
c w
y i
w l
i i
l z
i a
z c
a j
c i
j zgodnej z zasadami
humanizmu
to badanie de
d c
e y
c z
y j
z i
j , podejmowanych przez jednostki
i spo ecze stwa, które dotycz zastosowania ograniczonych zasobów produkcyjnych o ró nych mo liwych zastosowaniach do wytwarzania ró nych produktów oraz przeznaczania wyprodukowanych dóbr na zaspokojenie potrzeb (bie cych lub przysz ych).
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i :
a
analizuje na
n k
a ad
a y
d
y i
i e
f
e e
f k
e t
k y
t zwi zane
z doskonaleniem metod wykorzystywania
zasobów
jest nauk
badaj c za
z c
a h
c o
h w
o a
w n
a i
n e
i
e s
i
s
lu
l d
u z
d i
z - jak
ludzie radz sobie z rz
r a
z d
a k
d o
k
ci
c , jak rozwijaj
dotkliwy problem alokacji ograniczonych
zasobów w celu zaspokojenia
konkurencyjnych ch ci
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i :
a
bada, w jaki sposób spo ecze stwo
decyduje:
- co
c ?
o
?
- ja
j k
a ?
k
- i
i d
l
d a
l
a k
o
k g
o o
g ?
o
wytwarza
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a - résu
s m
u é:
po
p d
o m
d i
m o
i t
o :
t cz owiek
pr
p z
r e
z d
e m
d i
m o
i t
o :
t obszar ludzkich zachowa
obejmuj cy produkcj , wymian i u ytek
czyniony z dóbr i us ug
ce
c l
e :
l formu owanie teorii ludzkich zachowa
i ich weryfikacja w zestawieniu
z rzeczywisto ci
WYKŁAD1.
… „ Naucz papugę, co to jest podaż i popyt a otrzymasz ekonomistę…”
T. Carlyle
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i :
a
: p
o
p d
o z
d i
z a
i
ek
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a s
k
s a
k l
a i
l
i g
l
g o
l b
o a
b l
a n
l e
n j
e (ekonomia gospodarki
wiatowej)
ma
m k
a r
k o
r e
o k
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i (badanie wielko ci
zagregowanych)
me
m z
e o
z e
o k
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i (ekonomia bran y, teoria
struktury bran owej)
mi
m k
i r
k o
r e
o k
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i (bada poszczególne elementy
gospodarki jednostki, gospodarstwa domowe, przedsi biorstwa)
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a
po
p z
o y
z t
y y
t w
y n
w a
n
a i
i n
o
n r
o m
r a
m t
a y
t w
y n
w a
n
ek
e s
k p
s l
p a
l n
a a
n c
a j
c a
j (w
( y
w j
y a
j ni
n a
i n
a i
n e
i )
e :
)
W ekonomii wyja nianiu poddanych jest sze grup
zjawisk :
- preferowane cele gospodarcze
- ekonomiczna wiedza
- decyzje
- rezultaty decyzji (czynno ci gospodarcze)
- stan gospodarek
- procesy gospodarcze
W. Balicki
WYKŁAD1.
E s
k p
s l
p a
l n
a a
n c
a j
c a
j s ab
a a
b
a i
i m
o
m c
o n
c a
n :
a
s ab
a a
b :
a wskazywanie na zjawisko
nieekonomiczne jako przyczyn zjawiska
ekonomicznego
mo
m c
o n
c a
n :
a ma miejsce, gdy zjawisko
gospodarcze jest skutkiem zmian w
innym procesie lub stanie gospodarczym
WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a p
o
p z
o y
z t
y y
t w
y n
w a
n
a
(ek
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a o
p
o i
p s
i u
s ):
)
-
zbiór twierdze zawieraj cych obiektywne
i naukowe wyja nienie rzeczywisto ci (jak jest?)
Nurty:
1.
1
wy
w p
y o
p w
o i
w e
i d
e z
d i
z
i o
o c
h
c a
h r
a a
r k
a t
k e
t r
e z
r e
z
e c
z
c a
z s
a o
s p
o r
p z
r e
z s
e t
s r
t z
r e
z n
e n
n y
n m
y
(ekonografia)
2.
2
o
o c
h
c a
h r
a a
r k
a t
k e
t r
e z
r e
z
e p
r
p a
r w
a
w n
a
n u
a k
u i
k (teoria ekonomii)
3.
3
te
t z
e y
z
y z
d
z r
d o
r w
o o
w r
o o
r z
o s
z dk
d o
k w
o e
w (ekonomia
zdroworozs dkowa) WYKŁAD1.
E o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a n
o
n r
o m
r a
m t
a y
t w
y n
w a
n
a
(ek
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a w
y
w j
y a
j ni
n a
i n
a i
n a
i ):
)
- zbiór ocen i zalece
opartych na subiektywnym
warto ciowaniu zjawisk (dlaczego jest tak, jak jest?) Nurty:
- ek
e o
k n
o o
n m
o i
m a
i
a p
o
p s
o t
s u
t l
u a
l t
a u
t (jak by powinno?)
- mo
m r
o a
r l
a i
l s
i t
s y
t k
y a
k
a g
o
g s
o p
s o
p d
o a
d r
a c
r z
c a
z (co jest dobre, a co z e?)
- po
p s
o t
s u
t l
u a
l t
a y
t w
y n
w y
n (co warto tworzy , a co likwidowa ?)
- in
i yn
y i
n e
i r
e i
r a
i
a g
o
g s
o p
s o
p d
o a
d r
a c
r z
c a
z (co nale y robi , aby by o tak,
jak by powinno?)
WYKŁAD1.
R a
z d
a k
d o
k
:
jest podstaw racji bytu ekonomii konieczno racjonalnego, efektywnego podzia u
ograniczonych zasobów mi dzy nieograniczone potrzeby
Poj cie przeciwstawne nieograniczonej obfito ci Za
Z s
a ób
b r
z
r a
z d
a k
d i
k
i (
o
( g
o r
g a
r n
a i
n cz
c o
z n
o y
n )
y
taki, na który popyt
przy cenie równej zero przewy sza dost pn poda
WYKŁAD1.
P t
o r
t z
r e
z b
e a
b :
a
to odczucie konieczno ci posiadania lub u ytkowania rzeczy lub us ugi
Np
N .
p
. t
z
t w
z .
w
. p
i
p r
i a
r m
a i
m d
i a
d
a M
a
M s
a l
s o
l w
o a
w
a
(u
( k
u ad
a
d h
i
h e
i r
e a
r r
a c
r h
c i
h c
i z
c n
z y
n
y p
o
p t
o r
t z
r e
z b
e
b
od podstawowych do z o onych):
)
potrzeby biologiczne (fizjologiczne)-
potrzeby bezpiecze stwa-
potrzeby afiliacyjne (spo eczne)-
potrzeby osi gni
(presti u)-
potrzeby samorealizacji
WYKŁAD1.
R c
a j
c o
j n
o a
n l
a n
l e
n
e g
o
g s
o p
s o
p d
o a
d r
a o
r w
o a
w n
a i
n e
i :
e
dokonywanie najbardziej korzystnych (optymalnych) wyborów przy podejmowaniu decyzji w zakresie celów spo eczno-gospodarczych oraz rodków i metod (sposobów) realizacji tych celów
Zasada racjonalnego gospodarowania (zasada gospodarno ci) dwa wymiary:
1.
1
na
n j
a w
j i
w ks
k z
s e
z g
e o
g
o e
f
e e
f k
e t
k u
t przy danym nak adzie rodków
2.
2
na
n j
a m
j n
m i
n e
i j
e s
j z
s e
z g
e o
g
o n
a
n k
a ad
a u
d
rodków na osi gni cie
danego efektu
WYKŁAD1.
R c
a h
c u
h n
u e
n k
e
k e
k
e o
k n
o o
n m
o i
m c
i z
c n
z y
n :
y
porównywanie
uzyskanych z danej dzia alno ci
gospodarczej efektów z ponoszonymi w
zwi zku z t dzia alno ci nak adami w
celu wyboru mo liwie najlepszych, czyli
najbardziej efektywnych ekonomicznie,
wariantów podejmowanych decyzji
WYKŁAD1.
K s
o z
s t
z
t a
l
a t
l e
t r
e n
r a
n t
a y
t w
y n
w y
n :
y
czyli ko
k s
o z
s t
z
t u
t
u r
t a
r c
a o
c n
o y
n c
y h
c
h m
o
m li
l w
i o
w ci
c
wielko
dochodów, korzy ci utraconych w wyniku
niewykorzystania posiadanych zasobów
w sposób inny (alternatywny)
WYKŁAD1.
y e
t c
e z
c n
z o
n
:
zadowolenie uzyskiwane z zaspokojenia
danej potrzeby, mo liwe dzi ki posiadaniu okre lonej ilo ci danego produktu
B. Oyrzanowski
U yt
y e
t c
e z
c n
z o
n
og
o óln
l a
n
a (
c
( a
c ko
k w
o i
w t
i a
t )
a
suma poszczególnych
u yteczno ci danych dóbr
U yt
y e
t c
e z
c n
z o
n
kr
k a
r co
c w
o a
w
u yteczno
p yn ca z nabycia
ostatniej dodatkowej jednostki danego towaru maleje w miar nabywania kolejnych jednostek danego dobra
WYKŁAD1.
To co sprawia, e jest ona [ekonomia]
najbardziej fascynuj c jest to, e jej
fundamentalne zasady s tak proste, e
ka dy jest w stanie je zrozumie ,
jednak
niewielu je rozumie
M. Friedman
WYKŁAD1.
WYKŁAD1.