Kto jest Żydem?

29.03.2007.

Każdy, kto ma matkę Żydówkę lub przeszedł przez oficjalną procedurę konwersji na judaizm jest Żydem.

Należy zaznaczyć, że bycie Żydem nie ma nic wspólnego z przekonaniami lub tym co się robi. Osoba
urodzona z rodziców nie-Żydów nawet wyznająca tę samą wiarę jak Żydzi ortodoksyjni oraz

przestrzegająca praw i zwyczajów judaizmu nadal pozostaje nie-Żydem nawet dla najbardziej liberalnych
odłamów judaizmu podczas gdy osoba urodzona z matki Żydówki nawet jeśli jest ateistą i nigdy nie

praktykuje religii żydowskiej nadal uważana jest za Żyda nawet przez ultra ortodoksyjnych Żydów.

W tym sensie, judaizm jest bardziej podobny narodowości niż inne religie i bycie Żydem jest jak
obywatelstwo.

Takie stanowisko utrzymuje się od najwcześniejszych początków judaizmu. W Torze można znaleźć wiele

odniesień do „obcych co między wami żyją” lub „szlachetnych prozelitów” oraz „prawych obcych”. Są to
różne określenia nie-Żydów żyjących między Żydami, którzy przejęli część lub wszystkie przekonania i

rytuały judaizmu, a jednocześnie nie przeszli przez formalny proces konwersji i nie zostali Żydami. Kiedy
osoba przejdzie już na judaizm, nie mówi się o niej używając specjalnych określeń; jest tak samo Żydem

jak każdy, kto urodził się Żydem.

Mimo iż wszystkie odłamy judaizmu zgadzają się co do tych ogólnych zasad, istnieje kilka niezgodności co
do tego, czy jakaś osoba jest Żydem czy nie. Większość z tych niezgodności dzieli się na wie kategorie.

Po pierwsze, według tradycyjnego judaizmu ta osoba jest Żydem, jeśli matka była Żydówką, niezależnie

od tego, kim jest ojciec. Z drugiej strony, według odłamu liberalnego, osoba jest Żydem jeśli którekolwiek
z rodziców jest Żydem. Tak więc, dziecko z ojca Żyda i matki chrześcijanki jest Żydem zgodnie z odłamem

zreformowanym, ale nie według zasad ortodoksyjnych. Sprawa staje się jeszcze bardziej skomplikowana,
ponieważ status dzieci tego dziecka również jest poddawany w wątpliwość.

Po drugie, bardziej tradycyjne odłamy nie zawsze uznają ważność konwersji dokonanej przez bardziej

liberalne odłamy. Bardziej współczesne odłamy nie zawsze postępują zgodnie z procedurami wymaganymi
przez bardziej tradycyjne odłamy, a w ten sposób unieważniają konwersję. Ponadto, ortodoksyjni Żydzi

nie uznają autorytetu konserwatywnych, reformowanych i rekonstrukcjonistycznych rabnów w
przeprowadzanych konwersjach, a odłam konserwatywny rozważał, czy uznać autorytet rabinów

reformowanych.
O oświadczeniu Agudath Ha-Rabonim

W marcu 1997, Agudath Ha-Rabonim wystosowało oświadczenie, gdzie oznajmiono, iż odłamy
konserwatywny i reformowany są „poza Torą i poza judaizmem". Oświadczenie to było szeroko

nagłaśniane i źle interpretowane, dlatego też wymaga kilku słów wyjaśnienia. Szczególną uwagę należy
zwrócić na trzy punkty: 1) oświadczenie nie kwestionuje statusu żydostwa Żydów reformowanych i

konserwatywnych; 2) oświadczenie nie jest oficjalnym stanowiskiem odłamu ortodoksyjnego; 3)
oświadczenie to miało na celu przyciągnąć ludzi do judaizmu a nie wyłączenie ich z pośród wierzących.

Po pierwsze, oświadczenie Agudath Ha-Rabonim nie mówi, że Żydzi reformowani i konserwatywni nie są

Żydami. W oświadczeniu nie ma słowa na temat statusu Żydów. Jak wyjaśniono w omówieniu powyżej,
status Żyda nie ma nic wspólnego z tym, w co się wierzy; jest to jedynie kwestia tego, kim byli rodzice.

Żydzi reformowani i konserwatywni są Żydami, tak jak byli nimi od zawsze, i nawet Agudath Ha-Rabonim
zgodzi się w tej kwestii. Debata nad tym, kto jest Żydem koncentruje się nad tym samym, co zawsze, tak

jak to opisano powyżej: judaizm reformowany uznaje dziedziczenie żydostwa w linii męskiej oraz
konwersje przeprowadzone przez nieortodoksyjnych rabinów.

Po drugie, Agudath Ha-Rabonim nie jest oficjalnie głosem głównego nurtu ortodoksyjnego. Tak więc

oświadczenie nie jest reprezentatywne dla jednogłośnego stanowiska judaizmu ortodoksyjnego w
Ameryce. Faktycznie, Rada Rabiniczna Ameryki (The Rabbinical Council of America), która jest gałęzią

rabiniczną Związku Ortodoksyjnych Gmin Żydowskich w Ameryce, natychmiast wystosowała ostre
oświadczenie odcinając się od tego "szkodliwego publicznego oświadczenia [które] rzuca wyzwanie

narodowi żydowskiemu".
Na koniec, zanim zacznie się potępiać takie oświadczenia, należy spróbować zrozumieć stanowisko tych,

którzy je wydali. Zgodnie z doktryną ortodoksyjną, Tora jest sercem judaizmu. Wszystko czym są Żydzi
skupia się wokół niezmiennego, wiecznego i wzajemnie wiążącego przymierza między B-giem i narodem

żydowskim. Tak brzmi definicja wiary żydowskiej zgodnie z nurtem ortodoksyjnym, a pozostałe odłamy
judaizmu określa się według ich ortodoksyjnej miary. Można kwestionować zasadność tej miary, lecz nie

można zaprzeczyć, iż judaizm konserwatywny i reformowany nie mogą się mierzyć z ortodoksyjnym.
Judaizm reformowany nie wierzy w wiążącą naturę Tory a judaizm konserwatywny wierzy, iż prawo może

1

być zmienione.

Intencją Agudath Ha-Rabonim nie było odcięcie Żydów reformowanych i konserwatywnych od ich
dziedzictwa. Wręcz przeciwnie, intencją było sprowadzenie Żydów reformowanych i konserwatywnych z

powrotem do tego, co ortodoksyjni uważają za jedyny prawdziwy judaizm. W oświadczeniu zachęcano
Żydów reformowanych i konserwatywnych do opuszczenia swoich synagog i „przyłączenia się do synagogi

ortodoksyjnej, gdzie zostaną ciepło przywitani". Można sądzić, iż słowa Agudath Ha-Rabonim były szczere
choć chybione w swych intencjach. Niektórzy z Żydów ortodoksyjnych i chasydów twierdzą, iż gdyby nie

było synagog reformowanych lub konserwatywnych, wszyscy byliby ortodoksyjni. Jednakże, całkiem
możliwe, że gdyby nie było takich odłamów jak judaizm reformowany i konserwatywny, większość tych

wyznawców całkowicie odwróciłaby się od judaizmu, a to byłoby wielką tragedią.

W przekonaniu głównego nurtu ortodoksyjnego wydaje się, że lepiej jest jeśli Żyd należy do ruchu
reformowanego lub konserwatywnego, niż gdyby miał w ogóle nie wyznawać judaizmu. Podczas gdy

ortodoksi woleli by, gdyby wszyscy Żydzi byli ortodoksyjni (tak samo jak reformowani i konserwatywni
woleliby, żeby wszyscy Żydzi należeli do ich właśnie odłamu), przyznają jednak, tak jak to powiedział

Rabin Kook :"To co nas łączy jest o wiele większe, niż to co nas dzieli".

tekst pochodzi z serwisu JewFAQ

2