MIKROEKONOMIA

dr Elżbieta Lorek

dr Elżbieta Lorek

• D. Begg, S, Fisher, R. Dornbusch, Ekonomia t. I i III PWN,
• M. Rekowski, Wprowadzenie do mikroekonomii,AE Poznań,
• G.Dębniewski, H. Pałach. W. Zakrzewski, Mikroekonomia

Materiały do wykładów i ćwiczeń, UWM Olsztyn

• M. Nasiłowski, System rynkowy Podstawy mikro- i

makroekonomii, Wyd. Key Text,

• R. Milewski, Podstawy ekonomii, PWE,
• P. Samuelson, W. Nordhaus, Ekonomia tom 1, PWN,

Warszawa

LITERATURA

Mikroekonomia

1/16

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

• nauka społeczna, zawiera elementy nauk ścisłych

• wykorzystuje w procesie badawczym wiedzę z dziedzin:

statystyka, historia gospodarcza, socjologia, psychologia
społeczna, prakseologia (sprawne działanie),

• w oparciu o ekonomię rozwijają się dziedziny ekonomii

stosowanej: ekonomiki branżowe, marketing, zarządzanie,
finanse, rachunkowość

Mikroekonomia

2/16

dr Elżbieta Lorek

Termin ekonomia

• wprowadzony w VI w p.n.e. przez Ksenofonta

z greckiego Oikosnomikos - nauka o gospodarstwie

domowym;
Oikos – dom

Nomos –prawo

• IV w p.n.e. Arystoteles

• XVII w ekonomia polityczna [społeczna] - procesy

gospodarowania w skali społecznej [

politikos–grec.społeczny

]

• od czasu Marshalla1890 r. ekonomia

Mikroekonomia

3/16

dr Elżbieta Lorek

• nauka o tym, jak społeczeństwa radzą sobie z problemem

rzadkości zasobów [wykorzystują ograniczone zasoby],
jak używają ich do produkcji dóbr, jak dzielą je pomiędzy
różne grupy ludzi

Mikroekonomia

4/16

Ekonomia

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

5/16

Ekonomia

• nauka zajmująca się badaniem zachowania podmiotów

gospodarczych w dziedzinie wykorzystania ograniczonych
zasobów, które mogą być w rozmaity sposób zastosowane

w sferze

produkcji, podziału, wymiany i konsumpcji

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

6/16

Podmiot gospodarczy

• określona forma organizacji, podejmująca samodzielne,

decyzje, kierująca się własnym interesem i ponosząca
związane z tym ryzyko

Podmioty gospodarki narodowej

pogrupowane

w sektorach instytucjonalnych według pełnionych funkcji
i celów, jakim służą w gospodarce

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

7/16

Sektor przedsiębiorstw

Sektor gospodarstw domowych

Sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych

Sektor instytucji niekomercyjnych

Sektor instytucji rządowych i samorządowych

Sektor przedsiębiorstw

• jednostki wytwarzające towary i usługi, inwestujące zyski

lub wypłacające gospodarstwom domowym w postaci dywidendy,
cel - maksymalizacja zysku;

Sektor gospodarstw domowych

• gospodarstwo domowe - dobrowolny związek ludzi wspólnie

zamieszkujących i wspólnie podejmujących decyzje dotyczące
zarobkowania i wydatkowania pieniędzy, konsumują dobra
wytworzone przez sektor przedsiębiorstw i dostarczają czynników
wytwórczych,
cel – maksymalizacja zadowolenia

Mikroekonomia

8/16

Sektor instytucji finansowych i ubezpieczeniowych

• jednostki zajmujące się zarobkowo operacjami pieniężnymi,

pośredniczą miedzy oszczędzającymi a inwestorami,
cel - maksymalizacja zysku;

• instytucje powołane do realizacji określonego celu społecznego

- partie polityczne, stowarzyszenia, fundacje

Mikroekonomia

9/16

Sektor instytucji niekomercyjnych

(demokracji społecznej)

Sektor instytucji rządowych i samorządowych

• państwo, samorządy -dostarczanie dóbr publicznych, prowadzenie

polityki antycyklicznej, społecznej, redystrybucja PKB

Zasoby

• środki pozyskiwane z natury lub uczestniczące, bądź

przekształcane w procesach produkcyjnych w celu

zaspokojenia potrzeb

Mikroekonomia

10/16

• działalność indywidualna i zbiorowa, która prowadzi do

zaspokojenia materialnych potrzeb człowieka

Gospodarowanie

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

11/16

Rzadkość

• podstawowy problem ekonomiczny, ograniczoność zasobu,

przyczyna powstania i poznawania ekonomii

• jest wynikiem zależności między zapotrzebowaniem ludzi na

dobra a ograniczonymi zdolnościami wytworzenia tych dóbr

• powoduje z konieczność dokonywania wyborów, co i jak

produkować

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

12/16

Koszt alternatywny

• każdemu wyborowi towarzyszą dwa efekty- korzyści i koszty,

każdej korzyści towarzyszy powstanie kosztu alternatywnego
(kosztu utraconych korzyści)

• koszt zaniechanych możliwości, korzyści wynikających

z najlepszego nie zastosowanego zasobu [koszt najbardziej
cennej nie wybranej alternatywy]

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

13/16

Potrzeby

• stan braku czegoś, powoduje dążenie do zaspokojenia potrzeb

• źródła potrzeb

- organizm (fizjologiczne),

- środowisko przyrodnicze (ochrona przed chłodem),

- środowisko społeczne (stosunki towarzyskie, dążenie do

dobrobytu),

- wartości duchowe (uczenie się, uczestnictwo w kulturze),

- życie gospodarcze (związane z produkcja, wymianą, konsumpcją)

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

14/16

Produkcja

• celowa działalność, w której czynniki wytwórcze przekształcane

są w dobra ekonomiczne

Podział

• udział ludzi (gospodarstw domowych), podmiotów, państwa

w masie wytworzonych usług, dokonywany przez wymianę

Wymiana

• całokształt aktów kupna – sprzedaży

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

15/16

Dobra

• produkty i usługi uzyskane w trakcie przekształcania zasobów

w procesie produkcyjnym

Zasoby

• zasoby ludzkie
• zasoby naturalne
• zasoby kapitałowe
• technologia

Czynniki produkcji

• zasoby zastosowane do procesów produkcyjnych

dr Elżbieta Lorek

Mikroekonomia

16/16

Rzadkość – konieczność wyboru

Zasada racjonalnego gospodarowania – ujmowana dwojako:

• zasada największego efektu przy danym nakładzie środków

• zasada najmniejszego nakładu środków do osiągniętego efektu

Najbardziej ekonomiczny wybór – ten, w którym w którym stosunek
nakładów do efektów jest najmniejszy (i odwrotnie), wybór najlepszy
spośród konkurencyjnych

Rachunek ekonomiczny - porównanie efektów uzyskanych z danej
działalności z nakładami na daną działalność