„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Katarzyna Maćkowska

Podejmowanie działalności gospodarczej 741[01].Z5.01

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1

Recenzenci:
mgr inż. Maria Groen
mgr inż. Grażyna Jakubczyk

Opracowanie redakcyjne:

mgr inż. Joanna Kośka

Konsultacja:

mgr inż. Barbara Kapruziak

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 741[01].Z5.01
Podejmowanie działalności gospodarczej zawartego w modułowym programie nauczania dla
zawodu cukiernik.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2007

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

3

2. Wymagania wstępne

5

3. Cele kształcenia

6

4.

Przykładowe scenariusze zajęć

5.

Ćwiczenia

7

14

5.1. Istota rynku i gospodarki rynkowej

14

5.1.1. Ćwiczenia 14
5.2. Przedsiębiorstwo – struktura, cele i funkcje

18

5.2.1. Ćwiczenia 18
5.3. Klasyfikacja i formy opodatkowania przedsiębiorstw

22

5.3.1. Ćwiczenia 22
5.4. Procedura podejmowania działalności gospodarczej

26

5.4.1. Ćwiczenia 26
5.5. Podstawy marketingu

29

5.5.1. Ćwiczenia 29
5.6. Tworzenie biznesplanu

33

5.6.1. Ćwiczenia 33

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

34

7. Literatura

46

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy

Państwu Poradnik dla nauczyciela „Podejmowanie działalności

gospodarczej”, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole
kształcącej w zawodzie cukiernik 741[01].

W poradniku zamieszczono:

−

wymagania wstępne,

−

wykaz umiejętności, jakie uczeń opanuje podczas zajęć,

−

przykładowe scenariusze zajęć,

−

propozycje ćwiczeń, które mają na celu wykształcenie u uczniów umiejętności
praktycznych,

−

wykaz literatury, z jakiej uczniowie mogą korzystać podczas nauki.

Wskazane jest, aby zajęcia dydaktyczne były prowadzone różnymi metodami ze

szczególnym uwzględnieniem:

−

wykonywania ćwiczeń,

−

dyskusji dydaktycznej,

−

metody projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów mogą być zróżnicowane, począwszy od
samodzielnej pracy uczniów do pracy zespołowej.

W celu przeprowadzenia sprawdzianu wiadomości i umiejętności ucznia, nauczyciel

może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem zadań testowych, zawierającym
różnego rodzaju zadania.

W tym rozdziale podano również:

−

plan testu w formie tabelarycznej,

−

punktacje zadań,

−

propozycje norm wymagań,

−

instrukcję dla nauczyciela,

−

instrukcję dla ucznia,

−

kartę odpowiedzi,

−

zestaw zadań testowych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4

Schemat układu jednostek modułowych

741[01].Z5

Przedsiębiorstwo cukiernicze

741[01].Z5.01

Podejmowanie działalności

gospodarczej

741[01].Z5.02

Prowadzenie działalności

cukierniczej

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5

2. WYMAGANIA WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

−

posługiwać się komputerem w zakresie podstawowym,

−

korzystać z różnych źródeł w poszukiwaniu informacji,

−

dostrzegać i opisywać związki między człowiekiem i jego działalnością,

−

identyfikować podstawowe procesy rynkowe,

−

dostrzegać i interpretować podstawowe zjawiska związane z działalnością gospodarczą,

−

posługiwać się dokumentacją produkcyjną i organizacyjną zakładu cukierniczego,

−

objaśniać zasady organizowania pracy w zakładach cukierniczych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6

3. CELE KSZTAŁCENIA

W wyniku realizacji ćwiczeń poddanych w poradniku uczeń powinien umieć:

–

zdefiniować pojęcia: rynek, popyt, podaż, usługa, produkcja, przedsiębiorstwo, spółka,
gospodarka rynkowa, rynek pracy, bezrobocie.

–

określić zależności pomiędzy ceną, wielkością popytu i podaży,

–

określić stan i cenę równowagi rynkowej,

–

porównać rynki pod względem zasięgu, przedmiotu wymiany, sposobu sprzedaży,
branży, liczby dostawców, stopnia zaspokojenia potrzeb,

–

sklasyfikować podmioty gospodarcze w zależności od form własności oraz form
organizacyjno prawnych,

–

scharakteryzować rodzaje podmiotów gospodarczych,

–

określić rodzaje działalności gospodarczej,

–

opracować plan działalności małego zakładu produkcyjnego,

–

dobrać oraz określić organizacyjno-prawną formę działalności przedsiębiorstwa,

–

określić źródła pozyskiwania kapitału,

–

scharakteryzować rodzaje badań marketingowych,

–

określić znaczenie poszczególnych elementów marketingu,

–

opracować schemat postępowania dotyczącego legalizacji działalności gospodarczej.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca
………………………………………………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Cukiernik 741[01]

Moduł: Przedsiębiorstwo cukiernicze 741[01].Z5
Jednostka

modułowa:

Podejmowanie

działalności gospodarczej 741[01].Z5.01

Temat: Przygotowanie biznesplanu

Cel ogólny: Kształtowanie umiejętności sporządzania biznesplanu dla rozpoczęcia

planowanej działalności gospodarczej.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:

−

zdefiniować pojęcie bilans przedsiębiorstwa,

−

przedstawić podstawowe zasady sporządzania biznesplanu,

−

wymienić elementy biznesplanu,

−

wybrać formę prawną planowanej działalności,

−

wyjaśnić w jaki sposób można dokonać analizy sytuacji na rynku,

−

wymienić źródła finansowania działalności firmy,

−

dokonać klasyfikacji kosztów,

−

określić lokalizację firmy,

−

opracować biznesplan dla zakładanej przez siebie firmy

,

Metody nauczania–uczenia się:

−

dyskusja,

−

metoda projektów.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

−

grupowa.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 6 poradnika,

−

folie z prezentacją przykładowego biznesplanu,

−

karty pracy uczniów.

Czas: 180 min.

Przebieg zajęć:
1. Czynności organizacyjne.
2. Nawiązanie do tematu i określenie celu zajęć.
3. Wprowadzenie przez przypomnienie znanych treści: segmentacja rynku, formy prawne

przedsiębiorstw, działania marketingowe.

4. Realizacja nowych treści:

–

prezentacja przez nauczyciela idei biznesplanu,

–

omówienie elementów biznesplanu,

–

omówienie przykładowego biznesplanu,

–

dyskusja na temat cech profesjonalnie przygotowanego biznesplanu,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8

–

podział uczniów na grupy, wybór liderów, rozdanie kart pracy,

–

projektowanie biznesplanu na kartach pracy – załącznikach:

–

ogólna charakterystyka przedsiębiorstwa – załącznik nr 1,

–

nazwy produktów i usług oraz ich opis – załącznik nr 2,

–

analiza rynku oraz plan marketingowy – załącznik nr 3,

–

struktura organizacyjna oraz plan zatrudnienia – załącznik nr 4,

–

harmonogram działań – załącznik nr 5,

–

plan finansowy – załącznik nr 6.

–

skompletowanie przez uczniów elementów biznesplanu, przygotowanie się do ich

przedstawienia,

–

prezentowanie przez uczniów projektów,

–

po każdej prezentacji dyskusja, pod kierunkiem nauczyciela, pod kątem realności

przedsięwzięcia, przyjętych założeń oraz szans ich realizacji w praktyce.

1.

Po zakończeniu prezentacji nauczyciel dokonuje oceny z uwzględnieniem następujących
kryteriów:

−

umiejętność pracy zespołowej 0–5 punktów

−

oryginalność pomysłu na firmę 0–10 punktów

−

umiejętność zarządzania zespołem 0–5 punktów

−

wypełnienie elementów biznesplanu 0–50 punktów

−

realność projektu 0–10 punktów

−

estetyka wykonania projektu 0–5 punktów

−

sposób prezentacji 0–5 punktów

−

szanse wykorzystania projektu w praktyce 0–5 punktów

−

rzetelność i wiarygodność zebranych informacji 0–5 punktów

Razem 100 punktów

Skala ocen:
90–00 celujący
80–98 bardzo dobry
70–79 dobry
60–69 dostateczny
50–59 dopuszczający
Ocena niedostateczna nie jest przewidziana, jeżeli projekt został wykonany. Oceny są
wystawiane podczas lekcji, przy udziale uczniów, co stanowi element utrwalający omawiany
temat.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

9

Karta pracy nr 1

Charakterystyka ogólna przedsiębiorstwa:

Podstawowy cel działalności:
…………………………………………………………………………………………………
……
…………………………………………………………………………………………………
……
Nazwa Firmy
…………………………………………………………………………………………………
……
Forma prawna
…………………………………………………………………………………………………
……
Informacje o właścicielach
…………………………………………………………………………………………………
……
Przedmiot działalności

…………………………………………………………………………………………………
……
…………………………………………………………………………………………………
……
Lokalizacja/ siedziba

…………………………………………………………………………………………………
……

Obszar działania przedsiębiorstwa

…………………………………………………………………………………………………
……

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

10

Karta pracy nr 2

Nazwy produktów i usług, ich charakterystyka

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

Karta pracy nr 3

Analiza rynku i plan marketingowy

Podmioty działające w branży, w tym konkurenci:

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Odbiorcy:

-indywidualni

………………………………………………………………………………………………………
-zbiorowi

………………………………………………………………………………………………………
Ceny oferowanych dóbr lub usług

………………………………………………………………………………………………………
Dystrybucja:

-rodzaje kanałów dystrybucji:

………………………………………………………………………………………………………
-organizacja sprzedaży

………………………………………………………………………………………………………
Karta pracy nr 4

Struktura organizacyjna i plan zatrudnienia

Zarząd firmy:

………………………………………………………………………………………………………
Plan zatrudnienia:

………………………………………………………………………………………………………
Wynagrodzenia:

-system płac

………………………………………………………………………………………………………
-fundusz płac

………………………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11

Karta pracy nr 5

Plan działalności operacyjnej

Poziom nakładów inwestycyjnych:

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Źródła finansowania:

-własne

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
-obce

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Plan produkcji:

- ilościowy

………………………………………………………………………………………………………
- wartościowy

………………………………………………………………………………………………………
Zaopatrzenie w materiały i surowce:

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………

Karta pracy nr 6

Plan finansowy

Przychody z działalności:

………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………
Koszty (rodzaje i wielkość):

………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………

Planowany zysk:

………………………………………………………………………………………………………

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

12

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca
………………………………………………………………………………….

Modułowy program nauczania:

Cukiernik 741[01]

Moduł: Przedsiębiorstwo cukiernicze 741[01].Z5
Jednostka

modułowa:

Podejmowanie

działalności gospodarczej 741[01].Z5.01

Temat: Promocja jako element marketingu mix

Cel ogólny: kształtowanie umiejętności opracowywania reklamy produktu cukierniczego

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń powinien umieć:
–

definiować pojęcie reklamy,

–

określać cele i funkcje reklam,

–

określać środki i metody przekazu reklamowego,

–

omówić poszczególne rodzaje reklam,

–

opracować reklamę wybranego produktu cukierniczego.

Metody nauczania–uczenia się:
–

wykład,

–

dyskusja dydaktyczna.

Formy organizacyjne pracy uczniów:
–

praca w grupach 4–6-osobowych.

Czas: 90 min.

Środki dydaktyczne:
–

foliogramy,

–

prasa,

–

ulotki i foldery reklamowe,

–

teksty z opisem 4 różnych sytuacji.

Przebieg zajęć:

1.

Wprowadzenie

2.

Nawiązanie do tematu, określenie celu zajęć.

3.

Wprowadzenie przez przypomnienie znanych treści: segmentacja rynku elementy
marketingu mix.

4.

Realizacja nowych treści:
–

wyjaśnienie pojęcia reklamy przez nauczyciela,

–

podział reklam i określenie jej celów,

–

dyskusja dydaktyczna na temat „forma a odbiór reklamy”,

–

dyskusja dydaktyczna w trakcie której uczniowie podają przykłady reklam,
klasyfikują je wskazują ich cel, grupę klientów dla których jest skierowana,

–

podział uczniów na grupy, wybór liderów,

–

opracowanie w grupach reklamy wybranego produktu cukierniczego (czas 20–30
minut),

–

zaprezentowanie przez liderów grup opracowanych projektów reklam,

–

po każdej prezentacji dyskusja, pod kierunkiem nauczyciela, pod kątem oceny
reklamy, jej plusów i minusów,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

13

5.

po zakończeniu prezentacji nauczyciel dokonuje oceny z uwzględnieniem następujących
kryteriów:
–

umiejętność pracy zespołowej 0–5 punktów

–

oryginalność pomysłu na reklamę 0–10 punktów

–

estetyka wykonania projektu 0–5 punktów

–

sposób prezentacji 0–5 punktów

–

szanse wykorzystania projektu w praktyce 0–5 punktów

Razem 30 punktów
Skala ocen:
29–30

celujący

26–28

bardzo dobry

22–25

dobry

19–21

dostateczny

15–18

dopuszczający

Ocena niedostateczna nie jest przewidziana, jeżeli projekt został wykonany. Oceny są

wystawiane podczas lekcji, przy udziale uczniów, co stanowi element utrwalający omawiany
temat.
6.

Podsumowanie lekcji:

Praca domowa:
Wyszukaj w mediach przykłady 3 reklam i określ ich cele, sposoby, środki przekazu
i sklasyfikuj je według poznanych kryteriów.

Sposób uzyskania informacji zwrotnej od ucznia po zakończonych zajęciach:

−

anonimowe ankiety ewaluacyjne dotyczące sposobu prowadzenia zajęć i zdobytych
umiejętności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

14

5. ĆWICZENIA

5.1. Istota rynku i gospodarki rynkowej

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Poniższa tabela przedstawia kształtowanie się wielkości popytu i podaży na pączki

w pewnym mieście. Co miesiąc testowo zmieniano cenę jednostkową pączka. Podaj miesiąc
kiedy cena jednostkowa pączków osiągnęła wartość równowagi rynkowej?

Miesiąc

Cena w zł

Wielkość popytu

Wielkość podaży

Styczeń 0,40

700

100

Luty 0,50 600

200

Marzec 0,60

500

300

Kwiecień 0,70

400

400

Maj 0,80 300 500

Czerwiec 0,90

200

600

Lipiec

1,00

100

700

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

utworzyć wykres przedstawiający krzywe popytu i podaży, zaznaczając na osi

X – wielkość popytu i podaży, na osi Y – cenę,

2)

odczytać z wykresu cenę równowagi rynkowej,

3)

odczytać z tabeli miesiąc w którym cena osiągnęła wartość równowagi rynkowej.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Połącz pojęcia z odpowiadającymi im definicjami. Rozwiązanie (pary litera i cyfra) podaj

w ostatnim wierszu tabeli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15

pojęcie definicja

A.

Gospodarka
rynkowa

1.

zainteresowanie danym dobrem (ilość nabywana) przy danej jego
cenie i w danym czasie.

B.

Rynek

2.

to ilość produktów bądź usług oferowana do sprzedaży w danym
czasie po określonej cenie.

C.

Konkurencja

3.

jest to ilość pieniędzy, jaką trzeba zapłacić za dany towar;
wyrażony w pieniądzu lub nakład pracy i innych środków,
konieczny do wytworzenia danego dobra lub wykonania usługi

D.

Cena 4.

cena, która równoważy popyt z podażą.

E.

Podaż

5.

proces w trakcie którego uczestnicy wymiany określają
przedmiot wymiany i warunki wymiany, czyli cenę

F.

Popyt

6.

gospodarka, w której zasadniczym regulatorem procesów
gospodarczych jest samoczynnie działający rynek, czy też
mechanizm rynkowy

G.

Cena
równowagi
rynkowej

7.

proces w trakcie, którego uczestnicy rynku dążą do lepszej
pozycji w stosunku do innych, przedstawiając oferty
korzystniejsze od innych pod względem ceny, jakości,
atrakcyjności i nowoczesności wyrobów i usług, warunków
zapłaty, warunków dostaw, itp.

Rozwiązanie:

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać wszystkie pojęcia i definicje,

2)

zastanowić się które definicje odpowiadają analizowanym pojęciom,

3)

uzupełnić ostatni wiersz tabeli podając rozwiązanie w postaci pary litera + cyfra.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16

Ćwiczenie 3

Wymienione poniżej czynniki podziel na: wypływające na podaż lub wpływające na

popyt. Rozwiązanie podaj zakreślając X w kolumnach „podaż”, „popyt”.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

czynniki

kształtujące popyt

czynniki kształtujące podaż

poziom dóbr i usług
substytucyjnych

skłonność do oszczędzania

ceny czynników produkcji

czynniki losowe np. susza

cena

tradycja

pozom techniczny produkcji

technologia wytwarzania

moda

struktura ludności wg płci

dochody

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać wszystkie wymienione czynniki,

2)

zastanowić się które czynniki odpowiadają za popyt, a które za podaż,

3)

uzupełnić tabelę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Zaznacz literą „P” które z poniższych zdań są prawdziwe, a literą „F” oznacz zdania które

są fałszywe.

Rynek jest to proces w trakcie którego uczestnicy wymiany określają tendencję
i modę na nadchodzący sezon.

Kryterium zasięgu rynku oznacza przedmiot jaki wymieniany jest na danym
rynku.

Główną cecha funkcjonalna gospodarki rynkowej jest mechanizm rynkowy
równoważący podaż z popytem, decydujący o alokacji zasobów
gospodarczych przedsiębiorstw.

Podstawowym czynnikiem który decyduje o wielkości podaży danego towaru
lub usługi jest jego cena.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

17

Gospodarka rynkowa oparta jest na dominacji prywatnej własności zasobów
(kapitału).

Cena równowagi rynkowej to cena, która równoważy popyt z podażą.

Gospodarka rynkowa ma charakter rzeczowy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać wszystkie zdania w tabeli,

2)

zastanowić się które są prawdziwe a które fałszywe,

3)

uzupełnić tabelę wpisując w wolnej kolumnie litery „P’, „F”.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

18

5.2. Przedsiębiorstwo – struktura, cele i funkcje

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Oceń prawdziwość poniższych zdań i wstaw krzyżyk we właściwej kolumnie tabeli.

Zdanie Prawda

Fałsz

Działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy jest charytatywna
działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych,
wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły.

Przedsiębiorstwa mają swobodę dostępu i prowadzenia działalności
gospodarczej.

Ustawy nie wprowadzają żadnych ograniczeń wolności działalności
gospodarczej.

Cechą charakterystyczną działalności gospodarczej jest zarobkowość.

Odrębność organizacyjna oznacza, że przedsiębiorstwo posiada
samodzielność finansową.

Struktura organizacyjna to pewien układ i wzajemne zależności
pomiędzy komórkami organizacyjnymi, a także pomiędzy
poszczególnymi stanowiskami pracy.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać wszystkie zdania,

2)

zastanowić się nad ich prawdziwością,

3)

zakreślić krzyżyk w odpowiednich kolumnach oznaczonych „prawda”, „fałsz”.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

19

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Podaj dwa przykłady przedsięwzięć które nie są działalnością gospodarczą ze względu na

charakter charytatywny lub okazjonalny. Uzasadnij swój wybór.

……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przypomnieć sobie i przeanalizować definicję działalności gospodarczej,

2)

zastanowić się nad charakterem i rodzajami podejmowanych przedsięwzięć,

3)

podać przykłady przedsięwzięć które nie są działalnością gospodarczą i uzasadnić swój
wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Przedsiębiorstwa mają prawo do: samodzielności, jawności, równości

i samofinansowania. Połącz rodzaj prawa z właściwym jego opisem. Rozwiązanie (pary litera
i cyfra) podaj w ostatnim wierszu tabeli.

Pojęcie swobody

definicja

A.

Samodzielność
przedsiębiorców

1.

swoboda tworzenia i prowadzenia przedsiębiorstwa.

B.

Jawność działalności
gospodarczej

2.

prawo do swobodnego sposobu organizowania kapitału

oraz zmiany profilu i zakończenia działalności
gospodarczej.

C.

Równość
przedsiębiorców

3.

prawo do wyboru formy organizacyjnej przedsiębiorstwa

i swobodnego określania jego wewnętrznej struktury.

D.

Samofinansowanie

4.

prawo do swobodnego konkurowania z innymi

przedsiębiorcami, podlegające szczególnej ochronie

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

20

prawnej w drodze przepisów o przeciwdziałaniu
praktykom monopolistycznym i o zwalczaniu
nieuczciwej konkurencji.

Rozwiązanie:

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać dane z tabeli,

2)

zastanowić się jaką definicję przypisać poszczególnym prawom przedsiębiorców,

3)

uzupełnić ostatni wiersz tabeli podając rozwiązanie w postaci pary litera + cyfra.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Narysuj schemat liniowej i sztabowej struktury organizacyjnej.

liniowa struktura organizacyjna

sztabowa struktura organizacyjna

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

21

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przypomnieć sobie rodzaje struktur organizacyjnych przedsiębiorstw,

2)

zastanowić się nad cechami przedsiębiorstw o strukturze liniowej i sztabowej,

3)

narysować schematy w wyznaczonych polach.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

22

5.3. Klasyfikacja i formy opodatkowania przedsiębiorstw

5.3.1 Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Połącz pojęcia z odpowiadającymi im definicjami. Rozwiązanie (pary litera i cyfra) podaj

w ostatnim wierszu tabeli.

pojęcie definicja

A. Spółka kapitałowa

1.

każdy człowiek występujący jako podmiot prawa cywilnego,
samodzielnie kształtująca swoje prawa i obowiązki
wynikające z działań prawnych.

B. Osoba fizyczna

2.

wyodrębniona jednostka organizacyjna, która na mocy
odpowiednich przepisów dysponuje swoim majątkiem
i ponosi pełną odpowiedzialność za swoje zobowiązania.

C. Osoba prawna

3.

podatek od wartości dodanej, dodawany na każdym etapie
cyklu zakupów czy usług.

D. Spółka osobowa

4.

spółka charakteryzująca się tym iż jej funkcjonowanie opiera
się na kapitale wspólników. Wspólnicy odpowiadają za
zobowiązania spółki do wysokości wniesionego kapitału.

E. Dochód

5.

spółka która opiera swą działalność na osobistej pracy
wspólników w przedsiębiorstwie spółki.

F. Podatek VAT

6.

różnica między przychodami a kosztami prowadzenia
działalności.

Rozwiązanie:

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać wszystkie pojęcia i definicje,

2)

zastanowić się które definicje odpowiadają analizowanym pojęciom,

3)

uzupełnić ostatni wiersz tabeli podając rozwiązanie w postaci pary litera + cyfra.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

23

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Uzupełnij zdania.

Kryterium wielkości pozwala podzielić przedsiębiorstwa na: mikro, …………..,

…………….. i ……………. przedsiębiorstwa. Podstawą podziału jest …………….
zatrudnionych pracowników. Mikroprzedsiębiorstwo zatrudnia do ………….. osób. Małe
przedsiębiorstwo to takie w którym w poprzednim roku zatrudnionych było średnio od 10 do
………………….. pracowników, w średnim pracowało od 50 do ……………………………
osób. Wpływ na powyższą klasyfikacje mają również ……………… osiągnięte w ubiegłym
roku oraz wartość majątku przedsiębiorstwa.

Pod względem …………………………………. przedsiębiorców można zaliczyć do

sektorów: publicznego lub prywatnego.

Spółka to związek dwóch lub więcej osób które działają

…………………………………………………., np. osiągnięcia zysku z prowadzonej
działalności gospodarczej.

Spółki mogą mieć charakter ………………..bądź osobowy. Spółka kapitałowa

charakteryzuje się tym iż jej funkcjonowanie opiera się na ……………………………...
Wspólnicy odpowiadają za zobowiązania spółki do wysokości ………………………
kapitału. Grupa spółek kapitałowych obejmuje spółki:
………………………………………………………………………

Spółki osobowe opierają swą działalność na pracy wspólników w przedsiębiorstwie

spółki. Spółki osobowe to:………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………………………………………………...

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać powyższy tekst,

2)

zastanowić się i przypomnieć sobie pojęcia dotyczące klasyfikacji przedsiębiorstw,

3)

przeczytać tekst ponownie ze szczególną uwagą,

4)

uzupełnić tekst.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

24

Ćwiczenie 3

Zastanów się jaką firmę chciałbyś prowadzić w przyszłości. Określ rodzaj działalności,

formę prawną i formę opodatkowania przyszłego przedsiębiorstwa. Uzasadnij swój wybór.
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

zastanowić się nad rodzajem przyszłej działalności,

2)

przypomnieć sobie, zastanowić i wybrać formę prawną przedsiębiorstwa,

3)

przypomnieć sobie, zastanowić i wybrać formę opodatkowani dla nowej firmy,

4)

uzasadnić swój wybór.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

praca w grupach ćwiczeniowych.

–

dyskusja dydaktyczna,

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

25

Ćwiczenie 4

Połącz nazwy form opodatkowania z ich opisem. Rozwiązanie (pary litera i cyfra) podaj

w ostatnim wierszu tabeli.

forma opodatkowania

opis

A.

Karta podatkowa

1.

opodatkowaniu podlega dodatnia różnica pomiędzy
uzyskanymi przychodami a kosztami uzyskania tych
przychodów. Ta forma opodatkowania wymaga
prowadzenia podatkowej księgi przychodów
i rozchodów lub ksiąg rachunkowych.

B.

Ryczałt od przychodów
ewidencjonowanych

2.

podstawę opodatkowania przyjmuje się zadeklarowany
przychód. Bez znaczenia jest koszt uzyskania
przychodu, a co za tym idzie – dochód.

C.

Opodatkowanie na
zasadach ogólnych

3.

forma opodatkowania która zwalnia podatnika
z prowadzenia ksiąg, składania zeznań i deklaracji
podatkowych. Wysokość podatku ustalana jest według
stawek określonych w ustawie i nie zależy od
przychodów czy dochodu przez nas osiągniętego.

Rozwiązanie:

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać podane w tabeli formy opodatkowania i opisy,

2)

przyporządkować opis dla każdej formy opodatkowania,

3)

uzupełnić ostatni wiersz tabeli podając rozwiązanie w postaci pary litera + cyfra.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

26

5.4. Procedura podejmowania działalności gospodarczej

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Uzupełnij wniosek RG-1 o nadanie numeru REGON. Wypełnij zgłoszenie korzystając

z informacji o przedsiębiorstwie które poda nauczyciel.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wydrukować wniosek ze strony internetowej Głównego Urzędu Statystycznego,

2)

przeczytać wniosek i zastanowić się nad danymi które należy wpisać do wniosku,

3)

uzupełnić wniosek RG-1.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

opis przedsiębiorstwa dla którego należy sporządzić wniosek,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Zaprojektuj pieczątkę firmową przedsiębiorstwa cukierniczego korzystając z informacji

o przedsiębiorstwie które poda ci nauczyciel.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przeanalizować dane i przypomnieć sobie jakie elementy powinny znaleźć się na
pieczątce,

2)

ułożyć graficznie wszystkie potrzebne elementy,

3)

zaprojektować pieczątkę.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

27

Środki dydaktyczne:

–

opis przedsiębiorstwa dla którego należy zaprojektować pieczątkę,

–

wzory różnych pieczątek,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 3

Wydrukuj ze strony internetowej Ministerstwa Finansów zgłoszenie identyfikacyjne NIP-1.

Wypełnij zgłoszenie korzystając z informacji o przedsiębiorstwie które poda Ci nauczyciel.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

wydrukować wniosek ze strony internetowej Ministerstwa Finansów,

2)

przeczytać uważnie wniosek, zastanowić się nad danymi które należy wpisać do wniosku,

3)

przeczytać informacje o firmie wskazane przez nauczyciela,

4)

uzupełnić zgłoszenie NIP-1.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

opis z danymi przedsiębiorstwa dla którego należy wypełnić zgłoszenie identyfikacyjne

NIP-1,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

W wolne miejsca, obok nazw instytucji, wpisz jakie formalności związane

z rozpoczynaniem działalności jakie możesz w nich załatwić. Poszukaj w Internecie adresów
tych instytucji działających w miejscu twojego zamieszkania, wpisz je do odpowiednich
rubryk tabeli.

Instytucja

Rodzaj działań związanych

z rozpoczynaniem działalności

gospodarczej.

adres

Urząd Gminy

Urząd Skarbowy

Urząd Statystyczny

Zakład Ubezpieczeń
Społecznych

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

28

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

przypomnieć sobie treści nauczania dotyczące działań jakie należy podjąć rozpoczynając
działalność gospodarczą,

2)

przeczytać nazwę instytucji i zastanowić się nad rodzajem formalności jakie można tam
załatwić,

3)

znaleźć w Internecie dane adresowe instytucji działających na terenie twojego miejsca
zamieszkania,

4)

uzupełnić tabelę właściwymi informacjami.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika,

−

stanowisko komputerowe z dostępem do Internetu.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

29

5.5. Podstawy marketingu

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj hasło oraz logo reklamowe dla małej cukierni. Następnie zaproponuj najlepsze

według Ciebie środki reklamy. W trakcie wykonywania ćwiczenia pamiętaj, że reklama
towarzyszy nam wszędzie. Każdemu przedsiębiorstwu funkcjonującemu dziś na rynku zależy
na jak najlepszym zaprezentowaniu swojej oferty, na dotarciu do potencjalnych klientów oraz
skłonieniu ich do zakupu lub skorzystaniu z oferty świadczonych usług. Celem reklamy jest
komunikacja z klientem.

Hasło reklamowe

Logo reklamowe

Środki reklamy

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny. Prowadzenie zajęć w grupach ćwiczeniowych 2–3-osobowych

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

scharakteryzować specyfikę działalności małej firmy cukierniczej,

2)

określić grupę docelową klientów,

3)

opracować hasło i logo reklamowe,

4)

dobrać odpowiednie do wielkości przedsiębiorstwa i specyfiki działalności firmy środki
reklamy i zapisać w tabeli.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

ćwiczenie praktyczne,

–

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:
–

materiały pomocnicze: ulotki reklamowe firm.

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 2

Połącz pojęcia z odpowiadającymi im definicjami. Rozwiązanie (pary litera i cyfra) podaj

w ostatnim wierszu tabeli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

30

pojęcie definicja

A. Cena konkurencyjna

1.

planowanie, koordynacja i kontrola wszystkich działań
przedsiębiorstwa ukierunkowanych na aktualne i potencjalne
rynki zbytu.

B. Marketing

2.

ogół czynności zmierzających do poznania zjawisk
i procesów rynkowych oraz ich wzajemnych zależności
i związków.

C. Promocja

3.

systematyczne, celowe i obiektywne projektowanie,
gromadzenie, analizowanie oraz prezentowanie informacji na
potrzeby podejmowania decyzji marketingowej.

D. Analiza rynku

4.

zespół instrumentów, za pomocą których firma komunikuje
się z wybranymi segmentami rynku.

E. Dystrybucja

5.

cena porównywalna z ofertami innych sprzedających.

F. Badania

marketingowe

6.

przesunięcie towarów z miejsc ich wytworzenia do
ostatecznych odbiorców.

G. Segmentacja rynku

7.

instrumenty oddziaływania na rynek wykorzystywane przez
przedsiębiorstwo w celu osiągnięcia celów marketingowych.

H. Marketing-mix

8.

podział rynku.

Rozwiązanie:

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1)

uważnie przeczytać wszystkie pojęcia i definicje,

2)

zastanowić się które definicje odpowiadają analizowanym pojęciom,

3)

uzupełnić ostatni wiersz tabeli podając rozwiązanie w postaci pary litera + cyfra.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

indywidualna praca ucznia.

Środki dydaktyczne:

–

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

31

Ćwiczenie 3

Opracuj program promocji wyrobów cukierniczych produkowanych na rynek lokalny.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny. Praca w grupach ćwiczeniowych.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

wybrać potencjalnych odbiorców (segment rynku),

2)

sformułować cel promocji (może być to: informowanie o produkcie lub wprowadzenie
nowego produktu),

3)

sformułować informację (np. opracować ulotkę, reklamę do gazety lokalnej bądź kartę
stałego klienta),

4)

wybrać instrumenty promocji (reklama, public relations, promocja sprzedaży itp.).

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

ćwiczenie praktyczne,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

Ćwiczenie 4

Oceń reklamę wybranego produktu spożywczego zamieszczoną w mediach.

…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………
…………………………………………………………………………………………………...

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

wyszukać reklamę wybranego produktu spożywczego,

2)

dokonać analizy reklamy,

3)

ocenić reklamę,

4)

zapisać wnioski.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

32

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

–

dyskusja dydaktyczna,

Środki dydaktyczne:

−

przykładowe reklamy produktów spożywczych,

−

literatura zgodna z punktem 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

33

5.6. Tworzenie

biznesplanu

5.6.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opracuj biznesplan utworzenia i rozwoju małego zakładu cukierniczego.

Wskazówki do realizacji
Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

tematyczny.

Sposób wykonania ćwiczenia:

Uczeń powinien:

1)

opisać firmę jaką „planujesz” założyć,

2)

przedstawić produkty lub usługi jakie firma będzie oferowała,

3)

określić cele działalności,

4)

przedstawić sposób zarządzania i kto będzie realizował wybrane cele,

5)

scharakteryzować rynek,

6)

określić działania marketingowe i sposób sprzedaży,

7)

opisać proces wytwarzania produktów,

8)

przedstawić informacje finansowe,

9)

dołączyć załączniki.

Zalecane metody nauczania–uczenia się:

−

prowadzenie zajęć metodą projektów,

−

praca w grupach ćwiczeniowych,

−

dyskusja dydaktyczna.

Środki dydaktyczne:

−

przykładowe biznesplany,

−

literatura z rozdziału 7 poradnika.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

34

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1
Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Podejmowanie działalności
gospodarczej”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–7, 9–11, 14–18, 20 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 8, 12, 13, 19 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. a, 3. d, 4. b, 5. b, 6. b, 7. c, 8. a, 9. c, 10. b, 11. d,
12. a, 13. b, 14. d, 15. a, 16. a, 17. b, 18. c, 19. c, 20. d.

Plan testu

Nr
zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować zjawisko popytu

A

P

a

2

Określić czynniki wpływające na popyt

B

P

a

3

Zdefiniować poziom równowagi cenowej

A

P

d

4

Rozróżnić kryteria podziału rynku

B

P

b

5

Wyjaśnić pojęcie działalność gospodarcza

A

P

b

6

Zdefiniować pojęcie segmentacji rynku

A

P

b

7

Scharakteryzować pojęcie odrębności
ekonomicznej przedsiębiorstwa

B P c

8

Rozpoznać schematy struktur
organizacyjnych

C PP a

9

Sklasyfikować przedsiębiorstwa wg
kryterium wielkości działalności

A P c

10

Rozpoznać formę prawną
przedsiębiorstwa

B P b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

35

11

Określić podstawę opodatkowania dla
ryczałtu od przychodów
ewidencjonowanych

C P d

12

Określić odpowiedzialność za
zobowiązania wspólników spółek
kapitałowych

C PP a

13

Scharakteryzować wady spółki z o.o

C

PP

b

14

Określić co zawiera zgłoszenie
o zarejestrowanie działalności gospodarczej

C P d

15

Scharakteryzować zadania urzędu
skarbowego

C P a

16

Wymienić, jakie akty prawne regulują
sprawy pracownicze

A P a

17

Scharakteryzować pojęcie segmentacji
rynku

A P b

18

Wyjaśnić zasady kształtowania cen

B

P

c

19

Scharakteryzować sprzedaż osobistą C

PP c

20

Określić celowość pisania biznesplanu

C

P

d

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony
na udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań dotyczących podejmowania działalności gospodarczej.

5.

Zadania są wielokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

36

6.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi:
zaznacz prawidłową odpowiedź X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź
zaznaczyć kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową),

7.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

8.

Na rozwiązanie testu masz 45 min.

Powodzenia!

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Popyt jest to
a)

ilość nabywanych dóbr w danym czasie po określonej cenie.

b)

całkowita ilość towarów oferowana do sprzedaży.

c)

ilość pieniędzy jaką trzeba zapłacić za określoną ilość towaru.

d)

nakład pracy konieczny do wytworzenia towaru.

2.

Oprócz ceny wielkość popytu kształtują
a)

ceny dóbr konkurencyjnych.

b)

ceny czynników produkcji.

c)

technologia wytwarzania.

d)

czynniki losowe.

3.

Poziom równowagi cenowej zostanie osiągnięty
a)

w sposób ciągły zmniejsza się podaż tego dobra.

b)

popyt jest większy niż podaż.

c)

popyt jest mniejszy niż podaż.

d)

w momencie kiedy popyt równoważy podaż.

4.

Kryterium zasięgu rynku oznacza
a)

rynek monopolistyczny.

b)

obszar geograficzny jaki obejmuje dany rynek.

c)

rynek sprzedaży bezpośredniej.

d)

rynek dóbr i usług konsumpcyjnych.

5.

Działalność gospodarcza to
a)

charytatywna działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa, oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych.

b)

zarobkowa działalność wytwórcza, handlowa, budowlana, usługowa, oraz
poszukiwanie, rozpoznawanie i eksploatacja zasobów naturalnych.

c)

wytwarzanie dóbr lub usług przez przedsiębiorców posiadających koncesję.

d)

jednorazowa akcja dobroczynna, mająca na celu pomoc najuboższym.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

37

6.

Segmentacja rynku jest to
a)

system informacji.

b)

podział rynku na grupy odbiorców.

c)

strategia cenowa.

d)

klaryfikacja.

7.

Odrębność ekonomiczna przedsiębiorstwa oznacza
a)

brak limitów przy korzystaniu z kredytów bankowych.

b)

wydzielenie działu ekonomicznego w przedsiębiorstwie.

c)

samodzielne podejmowanie decyzji ekonomicznych.

d)

kierowanie się wielkością zysku przy podejmowaniu decyzji.

8.

Przedstawiony na rysunku schemat struktury organizacyjnej to

a)

struktura liniowa.

b)

struktura sztabowa.

c)

struktura jednostek ratowniczych.

d)

struktura sztabowo-liniowa.

9.

Małym przedsiębiorstwem jest firma zatrudniająca w roku poprzednim
a)

od 50 do 250 pracowników.

b)

do 10 pracowników.

c)

od10 do 50 pracowników.

d)

powyżej 250 pracowników.

10.

Kryterium formy własności w klasyfikacji przedsiębiorstw pozwala na wyodrębnienie.
a)

spółdzielni i fundacji.

b)

przedsiębiorstw prywatnych i państwowych.

c)

indywidualnej działalności gospodarczej.

d)

spółek kapitałowych i osobowych.

11.

Podstawą opodatkowania w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych jest
a)

ilość zatrudnionych pracowników.

b)

wysokość dochodu podatnika.

c)

koszty podatnika.

d)

przychód podatnika.

12.

Wspólnicy spółek kapitałowych odpowiadają za zobowiązania spółki.
a)

do wysokości wniesionego kapitału.

b)

całym swoim majątkiem.

c)

do wysokości zaciągniętego kredytu bankowego.

d)

do wysokości otrzymywanego wynagrodzenia.

13.

Wadą spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest
a)

niskie koszty założenia i prowadzenia działalności.

b)

wysoki minimalny kapitał zakładowy.

c)

jednoosobowe kierownictwo.

d)

brak określenia minimalnego kapitału niezbędnego do podjęcia działalności.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

38

14.

W zgłoszeniu o zarejestrowanie działalności gospodarczej w urzędzie gminy nie należy
podawać
a)

nazwy firmy.

b)

miejsca prowadzenia działalności.

c)

imienia i nazwiska.

d)

numeru REGON.

15.

Urząd skarbowy nadaje
a)

numer NIP.

b)

numer REGON.

c)

numer PESEL.

d)

tytuł członka związku przedsiębiorców.

16.

Sprawy dotyczące zatrudniania pracowników reguluje:
a)

kodeks pracy,

b)

dzienniki ustaw,

c)

prawo o przedsiębiorczości,

d)

umowy kredytowe jakie obciążają przedsiębiorcę.

17.

Segmentacja rynku to
a)

planowanie działań ekonomiczno-finansowych na rynku.

b)

podział rynku, wyodrębnienie poszczególnych grup klientów.

c)

koncentracja rynku na sprzedaży jednego produktu.

d)

konsolidacja klientów w celu obniżki cen towarów i usług.

18.

Kształtując cenę metodą konkurencyjną należy
a)

wprowadzać okresowe zmiany cen, jednak nie częściej niż trzy razy w roku.

b)

stosować różne ceny w zależności od grup klientów.

c)

porównać cenę produktu z ofertami innych sprzedających.

d)

zsumować koszty produkcji i sprzedaży.

19.

Sprzedaż osobista nie obejmuje
a)

spotkań handlowych.

b)

prezentacji produktów.

c)

reklamy drukowanej.

d)

ofert na towary i usługi.

20.

Biznesplanu nie sporządza się wówczas, gdy przedsiębiorstwo
a)

rozpoczyna swoją działalność.

b)

oczekuje pomocy od banku.

c)

istnieje potrzeba zmiany strategii.

d)

kończy swoją działalność.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

39

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Podejmowanie działalności gospodarczej

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

40

TEST 2

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Podejmowanie działalności
gospodarczej”

Test składa się z 20 zadań, z których:

−

zadania 1–19, 11–14, 16–19 są z poziomu podstawowego,

−

zadania 10, 15 i 20 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą prawidłową odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

−

dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,

−

dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 10 zadań z poziomu podstawowego,

−

dobry – za rozwiązanie 14 zadań, w tym co najmniej 2 z poziomu ponadpodstawowego,

−

bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu
ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. a, 2. b, 3. a, 4. a, 5. c, 6. b, 7. a, 8. d, 9. b, 10. a, 11. b,
12. c, 13. d, 14. d, 15. a, 16. b, 17. d, 18. c, 19. a, 20. a.

Plan testu

Nr

zad.

Cel operacyjny
(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1

Zdefiniować pojęcie podaży A

P

a

2

Określić czynniki wpływające na podaż B

P b

3

Zdefiniować cenę równowagi rynkowej

A

P

a

4

Scharakteryzować gospodarkę rynkową B

P a

5

Określić wady systemu wolnorynkowego

B

P

c

6

Wymienić czynniki segmentacji rynku wg
kryterium demograficznego

A P

b

7

Określić zasadę swobody prowadzenia
działalności gospodarczej

B P

a

8

Zdefiniować pojęcie działalności
gospodarczej

A P

d

9

Zdefiniować pojęcie przedsiębiorstwa A

P

b

10

Rozpoznać rodzaje struktur organizacyjnych
przedsiębiorstw

C PP a

11

Określić ilość zatrudnionych
w mikroprzedsiębiorstwie

A P

b

12

Sklasyfikować przedsiębiorstwa wg formy
prawnej

A P c

13

Scharakteryzować podatek w formie karty
podatkowej

C P d

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

41

14

Określić zobowiązania finansowe
wspólników spółek osobowych

B P d

15

Scharakteryzować wady indywidualnej
działalności gospodarczej

C PP a

16

Określić rolę urzędu skarbowego

C

P

b

17

Wymienić kryteria segmentacji rynku

A

P

d

18

Wymienić elementy marketingu-mix

B

P

c

19

Określić cel badań marketingowych

C

P

a

20

Scharakteryzować typy działań public
relations

C PP a

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1.

Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z co najmniej jednotygodniowym
wyprzedzeniem.

2.

Omów z uczniami cel stosowania pomiaru dydaktycznego.

3.

Zapoznaj uczniów z rodzajem zadań podanych w zestawie oraz z zasadami punktowania.

4.

Przeprowadź z uczniami próbę udzielania odpowiedzi na takie typy zadań testowych,
jakie będą w teście.

5.

Omów z uczniami sposób udzielania odpowiedzi (karta odpowiedzi).

6.

Zapewnij uczniom możliwość samodzielnej pracy.

7.

Rozdaj uczniom zestawy zadań testowych i karty odpowiedzi, podaj czas przeznaczony na
udzielanie odpowiedzi.

8.

Postaraj się stworzyć odpowiednią atmosferę podczas przeprowadzania pomiaru
dydaktycznego (rozładuj niepokój, zachęć do sprawdzenia swoich możliwości).

9.

Kilka minut przed zakończeniem sprawdzianu przypomnij uczniom o zbliżającym się
czasie zakończenia udzielania odpowiedzi.

10.

Zbierz karty odpowiedzi oraz zestawy zadań testowych.

11.

Sprawdź wyniki i wpisz do arkusza zbiorczego.

12.

Przeprowadź analizę uzyskanych wyników sprawdzianu i wybierz te zadania, które
sprawiły uczniom największe trudności.

13.

Ustal przyczyny trudności uczniów w opanowaniu wiadomości i umiejętności.

14.

Opracuj wnioski do dalszego postępowania, mającego na celu uniknięcie niepowodzeń
dydaktycznych – niskie wyniki przeprowadzonego sprawdzianu.

Instrukcja dla ucznia

1.

Przeczytaj uważnie instrukcję.

2.

Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.

3.

Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.

4.

Test zawiera 20 zadań wielokrotnego wyboru.

5.

Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, poprzez zaznaczenie
prawidłowej odpowiedzi X (w przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć
kółkiem, a następnie ponownie zakreślić odpowiedź prawidłową).

6.

Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.

7.

Kiedy udzielenie odpowiedzi będzie Ci sprawiało trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie
na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8.

Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Powodzenia!

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

42

Materiały dla ucznia:

−

instrukcja,

−

zestaw zadań testowych,

−

karta odpowiedzi.

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1.

Podaż jest to

a)

ilość produktów lub usług oferowana do sprzedaży, w danym czasie, po określonej

cenie.

b)

ilość nabywanych dóbr lub usług w danym czasie, po określonej cenie.

c)

całkowita ilość dóbr i usług na rynku w okresie jednego roku obrachunkowego.

d)

dostarcza danych do analizy rynku.

2.

Wielkość podaży zależy od

a)

podatności nabywców na reklamę.

b)

technologii wytwarzania.

c)

wykształcenia producenta.

d)

dochodów konsumenta.

3.

Cena równowagi rynkowej to
a)

cena przy której popyt równoważy podaż.

b)

wzrasta wielkość popytu na to dobro.

c)

zmienia się wielkość popytu i podaży tego dobra.

d)

zmniejsza się podaż tego dobra.

4.

Gospodarka rynkowa charakteryzuje się
a)

prywatną własnością kapitału.

b)

wymianą towarów na rynku międzynarodowym.

c)

internetowymi aukcjami kupna-sprzedaży.

d)

brakiem konkurencji na rynku.

5.

Wadą systemu wolnorynkowego jest
a)

brak kapitału dla rozwoju gospodarki.

b)

brak innowacyjnych rozwiązań na rynku.

c)

rozwarstwienie dochodów społeczeństwa.

d)

niski poziom wykształcenia przedsiębiorców.

6.

Kryterium demograficznym podziału rynku na segmenty jest
a)

zasięg rynku.

b)

dochody ludności.

c)

wiek.

d)

wpływ reklamy

.

7.

Swoboda działalności gospodarczej nie oznacza
a)

swobodnego określenia terminów płatności podatków.

b)

jawności działalności.

c)

samodzielności przedsiębiorców.

d)

równości przedsiębiorców.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

43

8.

Działalnością gospodarczą nie jest
a)

produkcja mebli.

b)

handel artykułami spożywczymi.

c)

usługi remontowe.

d)

okazjonalna, jednorazowa sprzedaż towarów.

9.

Przedsiębiorstwo to podmiot gospodarczy
a)

zależny ekonomicznie od banku.

b)

prowadzący działalność gospodarczą na własny rachunek.

c)

posiadający akcje spółek giełdowych.

d)

posiadający własny lokal, dla celów gospodarczych.

10.

Przedstawiony na rysunku schemat struktury organizacyjnej to

a)

struktura funkcjonalna.

b)

struktura liniowa.

c)

struktura jednostek ratowniczych.

d)

struktura sztabowo-liniowa.

11.

Mikroprzedsiębiorstwo to przedsiębiorstwo które w roku poprzednim zatrudniało
a)

od10 do 50 pracowników.

b)

do 10 pracowników.

c)

od 50 do 250 pracowników.

d)

powyżej 250 pracowników.

12.

Stosując kryterium formy prawnej podziału przedsiębiorstw można wyodrębnić
a)

przedsiębiorstwa prywatne i państwowe.

b)

przedsiębiorstwa budowlane.

c)

indywidualną działalność gospodarczą, spółki, przedsiębiorstwa państwowe,
spółdzielnie.

d)

przedsiębiorstwa usługowe i handlowe.

13.

Podstawą obliczenia podatku opłacanego w formie karty podatkowej jest
a)

wysokość dochodu podatnika.

b)

przychód podatnika.

c)

koszty podatnika.

d)

stała stawka określona w ustawie.

14.

Wspólnicy spółek osobowych odpowiadają za zobowiązania spółki
a)

do wysokości wniesionego kapitału.

b)

do wysokości zaciągniętego kredytu bankowego.

c)

do wysokości otrzymywanego wynagrodzenia.

d)

całym swoim majątkiem.

15.

Wadą indywidualnej działalności gospodarczej jest
a)

pełna odpowiedzialność finansowa przedsiębiorcy (całym swoim majątkiem).

b)

niskie koszty założenia i prowadzenia działalności.

c)

jednoosobowe kierownictwo.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

44

d)

brak określenia minimalnego kapitału niezbędnego do podjęcia działalności.

16.

Urząd statystyczny nadaje
a)

numer NIP.

b)

numer REGON.

c)

numer PESEL.

d)

tytuł członka związku przedsiębiorców.

17.

Segmentacji rynku dokonuje się na podstawie
a)

ceny maksymalnej oferowanych towarów i usług.

b)

formy organizacyjnej przedsiębiorstwa.

c)

kryterium ekonomicznej opłacalności produkcji towarów.

d)

kryterium ekonomicznego, demograficznego, geograficznego, psychologicznego.

18.

Elementy marketingu-mix to
a)

zróżnicowane potrzeby klientów i ich siła nabywcza.

b)

popyt – podaż – cena równowagi.

c)

produkt – cena – dystrybucja – promocja.

d)

produkt – konkurencja – gospodarka rynkowa.

19.

Celem badań marketingowych jest
a)

dostarczenie informacji o rynku i potencjalnych klientach.

b)

określenie ceny minimalnej produktów.

c)

zbadanie wysokości odsetek w kredytach bankowych.

d)

określenie rodzaju opakowania dla produktu.

20.

Działania public relations obejmują
a)

informacje o firmie w formie ustnej, pisemnej i audiowizualnej.

b)

upusty cenowe.

c)

reklamę w formie zewnętrznej lub drukowanej.

d)

karty stałego klienta.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

45

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko..........................................................................................

Podejmowanie działalności gospodarczej

Zakreśl poprawną odpowiedź.

Nr

zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10

a b c d

11

a b c d

12

a b c d

13

a b c d

14

a b c d

15

a b c d

16

a b c d

17

a b c d

18

a b c d

19

a b c d

20

a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

46

7. LITERATURA

1.

Chudy S., Kabat F., Pietraszewski M.: Ekonomika przedsiębiorstw, podręcznik, cz. 1.
eMP2, Poznań 2005

2.

Jakubowski W. J., Maj T., Załęski P.: Podstawy przedsiębiorczości. Oficyna Edukacyjna
Krzysztof Puzdro, Warszawa 2003

3.

Karwowski J. (red.): Podstawy marketingu. ZSB, Szczecin 2003

4.

Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik Warszawa 1996

5.

Mikina A., Sepkowska Z., Sienna M.: Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w warunkach
gospodarki rynkowej. Cz. 1. REA, Warszawa 2003

6.

Mierzejewska-Majcherek J.: Podstawy ekonomii. Difin, Warszawa 2004

7.

Mikina A., Sienna M.: Przedsiębiorczość – klucz do sukcesu. REA, Warszawa 2002

8.

Mikina A., Sienna M.: Przedsiębiorczość. WSiP, Warszawa 2002

9.

Musiałkiewicz J.: Podstawy przedsiębiorczości. Ekonomik Warszawa 2006

10.

Pietraszewski M.: Szansa dla przedsiębiorczych. eMPi

2

Poznań 2002

11.

Sobiecki R.: Podstawy przedsiębiorczości – poradnik praktyczny dla ucznia. Difin,
Warszawa 2004

12.

Skawińska E.: Podstawy marketingu. WSB, Poznań 2005

13.

Wiśniewski A.: Marketing. WSiP, Warszawa 1995

Źródła internetowe

14.

www.awista.org.pl

15.

www.bankier.pl

16.

www.fww.org.pl

17.

www.gus.pl

18.

www.malybiznes.pl

19.

www.ms.gov.pl

20.

www.twoja-firma.pl

21.

www.vat.pl

22.

www.zus.pl