background image

Laboratorium Teorii Obwodów 

  

Elementy RLC w obwodzie prądu sinusoidalnie zmiennego

 

Rok akademicki: 
  
 
 Dzienne 
Nr grupy: 
  

Wykonawcy: 
 
 
 

Data 

Wykonania 

ćwiczenia 

Oddania 

sprawozdania 

 

 

Ocena: 

Uwagi: 
  
  
  

 
 
1. Wiadomości teoretyczne 

 
-Prawo Kirchhoffa 
 

I. Suma amplitud zespolonych prądów w gałęziach schodzących się w węźle jest 
równa zero:  

 

II. Suma amplitud zespolonych sił elektromotorycznych źródeł prądu w dowolnym 
zamkniętym oczku obwodu jest równa sumie amplitud zespolonych napięć na 
wszystkich impedancjach tego oczka:  

 

 
-Admitancja:
 jest liczbą zespoloną, jej część rzeczywista to konduktancja (G), a urojona to susceptancja 
(B): 

jB

G

Z

Y

1

 

 
Impedancja 
(opór całkowity) – wielkość opisująca elementy w obwodach prądu przemiennego. 

 

jX

R

Z

 

 
 
 

 
2. Szeregowe połączenie elementów RLC 
 
Schemat połączeń 
 

background image

 

R = 250 

,   L = 0.7 H ,   C = 20 F 

 
Tabela wyników pomiarów 
 

 

Lp. 

z pomiarów 

z obliczeń 

U

R

 

U

U

C

 

U

L

-U

C

 

0,1 

28 

26 

21 

17 

26,30 

0,2 

54 

51 

42 

33 

51,79 

0,3 

80 

75 

62 

48 

14 

76,30 

0,4 

105 

99 

83 

64 

19 

100,80 

0,5 

139 

130 

110 

84 

26 

132,57 

narysować wykres wskazowy napięć i prądów, 

 

 

obliczyć  na  podstawie  pomiarów  parametry  elementów  R,  L,  C  oraz  kąt  przesunięcia  fazowego 
między napięciem i prądem,  

  
 
 
 
 

Lp 

X

L

 

X

C

 

 



 



 



 



 

[

o

1  

219,8 

159,2 

250 

257,2 

13,5 

 
 

A

 

V

 

 ~220V 

V

R

 

V

V

background image

 2 
 3 
 4 
 5 

 

obliczyć X

L

 i X

C

 i kąt przesunięcia na podstawie danych znamionowych, 

 

obliczyć impedancję zastępczą szeregowego połączenia elementów  RLC na podstawie danych 
znamionowych, 

 

sprawdzić słuszność II prawa Kirchhoffa na podstawie pomiarów 

 
 
 
 

Przykładowe obliczenia  
 

]

[

26

84

110

V

U

U

C

L

 

 

V

U

U

U

U

C

L

R

57

,

132

26

130

2

2

2

2

 

5

,

13

250

60

arctg

R

X

X

arctg

C

L

 

8

,

219

7

,

0

*

314

L

X

L

 

2

,

159

20

*

314

10

1

6

C

X

C

 

2

,

257

)

(

2

2

2

2

C

L

X

X

R

X

R

Z

 

3. Równoległe połączenie elementów RLC.

 

 

Schemat połączeń. 

 

R = 250 

,   L = 0.7 H ,   C = 20 F 

 

 Tabela wyników pomiarów. 

 

  

Lp. 

z pomiarów 

z obliczeń 

I

R

 

I

L

 

I

C

 

I

L

-I

C

 

26 

0,12 

0,1 

0,13 

0,16 

-0,03 

0,11 

50 

0,23 

0,2 

0,25 

0,30 

-0,05 

0,21 

74 

0,35 

0,3 

0,37 

0,47 

-0,1 

0,32 

99 

0,47 

0,4 

0,48 

0,63 

-0,15 

0,43 

127 

0,60 

0,5 

0,62 

0,80 

-0,18 

0,53 

 

 

 
 

A

 

V

 

 ~220V 

A

A

A

R

 

background image

narysować wykres wskazowy napięć i prądów, 

 

 
obliczyć na podstawie pomiarów parametry elementów: G, B

L

, B

C

 oraz kąt przesunięcia fazowego 

pomiędzy napięciem i prądem, 

  

Lp 

B

L

 

B

C

 

 

[S] 

[S] 

[S] 

[S] 

[

o

 1 

0,004 

0,0045 

0,00628 

0,0044 

24 

 2 
 3 
 4 
 5 

  

obliczyć G, B

L

, B

C

 i kąt przesunięcia fazowego na podstawie danych znamionowych, 

obliczyć  admitancję  i  impedancję  zastępczą  równoległego  połączenia  elementów  RLC  na  podstawie 
danych znamionowych, 
sprawdzić słuszność I prawa Kirchhoffa . 

 
 

 

Przykładowe obliczenia 

 

 

A

I

I

C

L

18

,

0

8

,

0

62

,

0

)

1

 

 

A

I

I

I

I

C

L

R

53

,

0

)

18

,

0

(

5

,

0

)

1

2

2

2

2

 

0044

,

0

0045

,

0

00628

,

0

004

,

0

00628

,

0

10

*

20

*

314

0045

,

0

7

,

0

*

314

1

1

004

,

0

250

1

1

2

2

2

2

6

L

C

C

L

B

B

G

Y

C

B

L

B

R

G

 

background image

0

24

004

,

0

00136

,

0

arctg

G

B

B

arctg

L

C

 

 
4. Mieszane połączenie elementów RLC. 

  

Schemat połączeń. 

 

 

Tabela wyników pomiarów. 

  

LP. 

z pomiarów 

z obliczeń 

U

L

 

I

R

 

I

U

RC

 

U

0

 

Ω 

23 

0,18 

37 

0,1 

0,15 

25 

0,18 

17 

24 

133,3 

47 

0,37 

77 

0,2 

0,31 

50 

0,37 

34 

48 

129,7 

70 

0,5 

115 

0,3 

0,47 

75 

0,55  

50 

70 

127,3 

92 

0,7 

151 

0,4 

0,60 

98 

0,72 

65 

92 

127,8 

118 

0,93 

192 

0,5 

0,78 

124 

0,93 

84 

118 

126,9 

 

 

 

 𝑈  =   𝑈

𝑦

 

2

+ ( 𝑈

𝑥

  −  𝑈

𝑅

 )

2

 

𝑈

𝑦

= 𝑈

𝐿

𝑠𝑖𝑛𝛼 

𝑈

𝑥

= 𝑈

𝐿

𝑐𝑜𝑠𝛼 

𝛼 = 𝑎𝑟𝑐𝑡𝑔  

𝐼

𝐶

𝐼

𝑅

  

𝑈

0

= 𝑈 2 

 

na podstawie pomiarów wyliczyć parametry obwodu zastępczego,

 

  

Lp 

B

C

 

Z

RC

 

RC

 

X

L

 

 

[S] 

[S] 

[] 

[

o

[] 

[] 

[

o

 1 

0,00628  0,004  

134 

-57,5 

219,8 

126,9 

  

32,5 

 2 
 3 
 4 
 5 

  

obliczyć  impedancję  zastępczą  układu  przy  połączeniu  mieszanym  na  podstawie  danych 
znamionowych,sprawdzić słuszność praw Kirchhoffa  
 

 
 

A

 

V

 

 ~220V 

A

A

V

R

 

V

background image

 Obliczenia 

 

A

I

I

I

C

R

93

,

0

78

,

0

5

,

0

2

2

2

2

 

00628

,

0

10

*

20

*

314

6

C

B

C

 

004

,

0

250

1

1

R

G

 

8

,

219

7

,

0

*

314

L

X

L

 

9

,

126

93

,

0

118

0

I

U

Z

 

 
 

Wnioski i uwagi końcowe. 
W  układzie  RLC  przy  zasilaniu  napięciem  przemiennym  występuje  przesunięcie  między 
napięciem  a  prądem.  Wartość  tego  kąta  decyduje  o  charakterze  układu    oraz  o  mocach 
pobieranych  w  układach.  W  układzie  występuje  moc  czynna  pobierana  przez  element 
rezystancyjny, moc bierna oraz pozorna. Dla połączenia szeregowego wynik dodatni przy różnicy 
U

L

-U

C

  wskazuje  nam  że  układ  ten  ma  charakter  indukcyjny,  ponieważ  kąt  φ  jest  dodatni  i  suma 

spadków napięć na układzie RLC spóźnia się za prądem. W połączeniu równoległym elementów 
RLC prąd spóźnia się za napięciem co wskazuje na pojemnościowy charakter układu. W układzie 
mieszanym jest podobnie więc mamy charakter indukcyjny. W układzie RLC przesunięcia fazowe 
napięcia  i  prądu  są  efektem  niepożądanym,  ponieważ  zwiększa  to  pobór  mocy  czynnej  co 
powoduje  zmniejszenie  sprawności  układu.  Gdy  reaktancja  układu  bądź  susceptancja  całego 
układu  wynoszą  zero  to  układ  znajduje  się  wstanie  rezonansu  równoległego  bądź  szeregowego.  
Wartości obliczone napięcia i prądu różnią się troszkę od wartości wskazywanych przez mierniki, 
a  związane  to  jest  z  tym,  iż  niewielkie  napięcia i  prądy  odkładają  się  i  płyną  przez  te  mierniki  a 
które nie zostały uwzględnione przy obliczeniach. Te niewielkie różnice w wynikach potwierdzają 
słuszność praw Kirchhoffa.  

 

 

5

,

57

004

,

0

00628

,

0

arctg

G

B

arctg

C

RC