OCENIANIE WYPOWIEDZI PISEMNYCH

KRYTERIA OCENIANIA:

KRÓTKA FORMA UŻYTKOWA

DŁUŻSZA FORMA UŻYTKOWA

WYPOWIEDŹ PISEMNA

Języki obce – materiał pomocniczy do oceniania wypowiedzi pisemnych

2

UWAGI OGÓLNE DOTYCZĄCE WYPOWIEDZI PISEMNYCH NA
POZIOMIE PODSTAWOWYM I ROZSZERZONYM

1. Praca nieczytelna lub całkowicie niezgodna z poleceniem lub niekomunikatywna dla odbiorcy

(np. napisana fonetycznie) nie podlega ocenie.

2. Praca odtworzona z podręcznika lub innego źródła nie jest uznawana za wypowiedź sformułowaną

przez zdającego i nie podlega ocenie.

3. Fragmenty pracy całkowicie niezgodne z treścią zadania oraz nienawiązujące do polecenia,

a jednocześnie zaburzające spójność i logikę tekstu (np. fragmenty na zupełnie inny temat
wyuczone na pamięć lub przepisane przez zdającego) są zakreślane i nie są liczone do liczby słów,
poprawności językowej oraz bogactwa językowego.

4. W punktacji wypowiedzi uwzględnia się stwierdzoną i udokumentowaną dysgrafię i dysortografię

zdającego (błędy ortograficzne nie są liczone przy ocenie poprawności językowej).

5. W pracy zdającego liczymy słowa oddzielone spacją.

POZIOM PODSTAWOWY

UWAGI DOTYCZĄCE ZADAŃ OTWARTYCH

TREŚĆ

• Przy ocenianiu informacji trzymamy się słowa pisanego, nie interpretujemy tekstu i nie

odgadujemy intencji autora.

• Informacja jest nieczytelna, jeśli musimy się jej domyślać.

• W kryterium treści oceniamy każdą z czterech informacji oddzielnie.
• Kolejność informacji przekazanych przez ucznia nie musi pokrywać się z kolejnością, w jakiej

zostały one określone w poleceniu.

• Wymagany jest przekaz informacji zgodny z poleceniem, ale nie spodziewamy się, że uczeń

przetłumaczy wyrażenia użyte w poleceniu dosłownie na język obcy.

• Każda „kropka” lub jej część wymaga oddzielnego odniesienia się do niej w pracy. Ten sam

element pracy nie może być realizacją różnych części polecenia.

POPRAWNOŚĆ JĘZYKOWA

• Zaznaczamy w wypowiedzi ucznia i oznaczamy na marginesie pracy błędy językowe (czyli

gramatyczne i leksykalne) oraz błędy ortograficzne.

• W oznaczaniu błędów i ocenie tego zadania nie uwzględnia się błędów interpunkcyjnych

i stylistycznych.

• Błędy merytoryczne są zaznaczane w pracy, ale nie są oznaczane na marginesie ani liczone przy

ocenie poprawności językowej pracy.

• Aby ocenić poprawność językową liczymy oznaczenia błędów na marginesie oraz wyrazy

w tekście i wyliczamy proporcje wg wzoru

liczba błędów x 100 .

liczba wyrazów

Następnie przyznajemy odpowiednią liczbę punktów, zgodnie z kryteriami oceny danego
zadania.

• Oceniając prace w kryterium poprawności językowej, nie mamy możliwości przyznania połówek

punktów.

KRÓTKA FORMA UŻYTKOWA (5 pkt.)

TREŚĆ

Inf. 1

Inf. 2

Inf. 3

Inf. 4

POPRAWNOŚĆ

JĘZYKOWA

RAZEM

liczba pkt.

0 - 1

0 - 1

0 - 1

0 - 1

0 - 1

5

Języki obce – materiał pomocniczy do oceniania wypowiedzi pisemnych

3

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA

Przy ocenie tego zadania bierze się pod uwagę głównie komunikatywność, a w mniejszym stopniu
ocenia się poprawność językową.
• Przyznaje się po 1 pkt. za każdą informację zgodną z poleceniem.
• Jeżeli brak informacji lub błędy językowe uniemożliwiają jej zrozumienie, przyznaje się 0 pkt.

za tę informację. Nie ma możliwości przyznania 0,5 punku.

• Jeżeli tekst jest poprawny pod względem językowym, tzn. nie zawiera błędów lub zawiera błędy,

stanowiące nie więcej niż 25% liczby wszystkich wyrazów w tekście, przyznaje się 1 pkt
za poprawność językową.

• Jeżeli tekst zawiera błędy językowe (gramatyczne i leksykalne) i błędy ortograficzne, stanowiące

więcej niż 25% liczby wszystkich wyrazów w tekście, przyznaje się 0 pkt. za poprawność
językową.

• Punkt za poprawność przyznaje się, jeśli tekst zawiera więcej niż połowę wymaganych informacji

(minimum 3 punkty za przekazanie informacji).

DŁUŻSZA FORMA UŻYTKOWA (10 pkt.)

TREŚĆ

Inf. 1

Inf. 2

Inf. 3

Inf. 4

FORMA BOGACTWO

JĘZYKOWE

POPRAWNOŚĆ

JĘZYKOWA

RAZEM

liczba

punktów

0 - 0,5 - 1 0 - 0,5 - 1 0 - 0,5 - 1 0 - 0,5 - 1

2

2

2

10

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA

Przy ocenie tego zadania bierze się pod uwagę treść, formę, bogactwo językowe i poprawność
językową.

Treść:
Przyznaje się maksymalnie po 1 punkcie za każdą informację.
1 pkt

- informacja zawiera wszystkie elementy określone w poleceniu,

0,5 pkt.

- informacja zawiera część elementów określonych w poleceniu,

0 pkt.

- brak informacji lub błędy językowe uniemożliwiają jej zrozumienie.

Forma:
2 pkt.

- wypowiedź zgodna z wymaganą formą,

- układ tekstu spójny, logiczny,
- objętość pracy może przekroczyć podane granice do

± 10 % (108-119, 151-165 słów),

1 pkt

- wypowiedź częściowo zgodna z wymaganą formą,

- układ tekstu częściowo spójny, logiczny,
- objętość pracy może przekroczyć podane granice do

± 15 % (102-107, 166-172 słów),

0 pkt.

- praca jest niezgodna z wymaganą formą (niezależnie od stopnia realizacji pozostałych

kryteriów),

-

układ tekstu niespójny, chaotyczny,

-

objętość pracy przekracza podane granice ponad

± 15% (do 101 słów, od 173 słów).

Bogactwo językowe
2 pkt.

- zróżnicowane struktury gramatyczne,
- urozmaicone słownictwo i frazeologia,

1 pkt

- mało zróżnicowane struktury gramatyczne,
- mało urozmaicone słownictwo i frazeologia,

0 pkt.

- niezróżnicowane struktury gramatyczne,

- bardzo ubogie słownictwo i frazeologia,

- praca liczy mniej niż 60 słów, czyli 50% wymaganego limitu (niezależnie od stopnia

realizacji pozostałych kryteriów)

-

zdający przekazał mniej niż połowę informacji, czyli uzyskał mniej niż 2 punkty za treść

(niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów).

Języki obce – materiał pomocniczy do oceniania wypowiedzi pisemnych

4

Poprawność językowa
2 pkt.

- błędy gramatyczne i/lub leksykalne i/lub ortograficzne, stanowiące od 0 do 15% liczby
wszystkich wyrazów,

1 pkt

- błędy gramatyczne i/lub leksykalne i/ lub ortograficzne, stanowiące powyżej 15%, nie
więcej jednak niż 25% liczby wszystkich wyrazów,

0 pkt.

- błędy gramatyczne i/lub leksykalne i/lub ortograficzne, stanowiące powyżej 25% liczby
wyrazów,

- praca liczy mniej niż 60 słów, czyli 50% wymaganego limitu, (niezależnie od stopnia
realizacji pozostałych kryteriów),

- zdający przekazał mniej niż połowę informacji, czyli uzyskał mniej niż 2 punkty za treść
(niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów).

UŚCIŚLENIE KRYTERIÓW OCENIANIA DŁUŻSZEJ FORMY UŻYTKOWEJ

TREŚĆ

Ponieważ informacje w liście są dwuczęściowe przyznajemy:

• 1 punkt za informację, jeśli zdający przekazał w tekście obydwie jej części.
• 0,5 punktu jeśli zdający przekazał tylko jedną część.

• 0 punktów jeśli brakuje obydwu części informacji lub błędy językowe uniemożliwiają ich

zrozumienie.

FORMA

Za wymaganą formę przyznajemy 2 pkt., jeśli zdający zawarł w liście pięć elementów
obligatoryjnych, zaznaczonych w tabeli tłustym drukiem. Przy ocenie formy nie są brane pod uwagę
elementy nieobligatoryjne oznaczone kursywą, bez względu na to, czy są zawarte w pracy zdającego,
czy nie. Nie liczymy ich do ilości słów i nie zaznaczamy w nich błędów.

forma pełna realizacja formy (2pkt)

częściowa realizacja formy (1 pkt)

List prywatny

•data,
•zwrot grzecznościowy rozpoczynający list, typowy

dla listu prywatnego,

• wstęp,
• rozwinięcie,
•zakończenie,
•zwrot grzecznościowy kończący list, typowy dla

listu prywatnego,

•podpis.

•list zawiera przynajmniej trzy z pięciu

obligatoryjnych elementów (w tym
rozwinięcie).

List formalny

•data,
•zwrot grzecznościowy rozpoczynający list, typowy

dla listu formalnego,

•wstęp, w którym określony jest cel listu,
•rozwinięcie, w którym omówiony jest temat; na ogół

każdy nowy aspekt w osobnym akapicie,

•zakończenie, w którym na ogół wyrażone jest jakieś

życzenie,

•zwrot grzecznościowy kończący list, typowy dla

listu formalnego,

•podpis,
•informacje o załącznikach.

•list zawiera przynajmniej trzy z pięciu

obligatoryjnych elementów (w tym
rozwinięcie).

Jeśli zdający użyje zwrotu grzecznościowego rozpoczynającego lub kończącego list, który nie jest
adekwatny do danego rodzaju listu (prywatny, formalny), nie podkreślamy tego zwrotu i nie
zaznaczamy na marginesie błędu stylistycznego. Uwzględniamy to w wymaganej formie, tzn. nie
zaliczamy danego elementu z pięciu obligatoryjnych w ocenie zgodności z formą (np. zwrotu
grzecznościowego rozpoczynającego list).

JEŻELI LIST ZAWIERA MNIEJ NIŻ 3 Z 5 OBLIGATORYJNYCH ELEMENTÓW, TO PRACA JEST
NIEZGODNA Z WYMAGANĄ FORMĄ (PIERWSZE PODKRYTERIUM) I NIEZALEŻNIE OD
STOPNIA REALIZACJI POZOSTAŁYCH PODKRYTERIÓW (SPÓJNOŚĆ I OBJĘTOŚĆ)
OCENIANA JEST W ZAKRESIE KRYTERIUM FORMY NA 0 PUNKTÓW.

Języki obce – materiał pomocniczy do oceniania wypowiedzi pisemnych

5

Oceniając dłuższy tekst użytkowy w kryterium formy, bierzemy pod uwagę trzy podkryteria
i rozpatrujemy każde z nich oddzielnie. Oceniamy:

w jakim stopniu list jest zgodny z wymaganą formą (pierwsze podkryterium)
spójność i logikę tekstu (drugie podkryterium)
objętość pracy (trzecie podkryterium)

Każde z trzech wyżej wymienionych podkryteriów może być spełnione na poziomie 0, 1
lub 2 punktów.

Przykład 1.
- wypowiedź zgodna z wymaganą formą – 2 pkt.
- układ tekstu spójny i logiczny – 2 pkt.
- górny limit słów przekroczony o 20 słów, czyli ok. 13% – 1 pkt

Łączna ocena formy: 2 pkt.

Przykład 2.
- wypowiedź zgodna z wymaganą formą – 2 pkt.
- układ tekstu spójny i logiczny – 2 pkt.
- górny limit słów przekroczony o 32 słowa, czyli ponad 15%– 0 pkt.

Łączna ocena formy: 1 pkt

Przykład 3.
- wypowiedź częściowo zgodna z wymaganą formą np.: brak zwrotu kończącego list – 1 pkt
- układ tekstu spójny i logiczny – 2 pkt.
- dolny limit słów przekroczony o 17 słów, czyli ok. 14% – 1 pkt

Łączna ocena formy: 1 pkt

Przykład 4.
- wypowiedź zgodna z wymaganą formą – 2 pkt.
- układ tekstu częściowo spójny i logiczny – 1 pkt
- górny limit słów przekroczony o 32 słowa, czyli ponad 15%– 0 pkt.

Łączna ocena formy: 1 pkt

Przykład 5.
- wypowiedź niezgodna z wymaganą formą, tzn. zawiera tylko dwa elementy z

pięciu

obligatoryjnych – 0 pkt.

- układ tekstu częściowo spójny, logiczny – 1 pkt
- objętość pracy w granicach normy – 2 pkt.

Łączna ocena formy: 0 pkt.

BOGACTWO JĘZYKOWE

• Do bogactwa językowego zaliczamy struktury użyte we właściwym kontekście. Dopuszczalne

są drobne błędy niezakłócające komunikacji (np. błędy ortograficzne).

• Oceniając list w kryterium bogactwa językowego, powinniśmy pamiętać, że jest to zadanie

odpowiadające wymaganiom dla poziomu podstawowego. 2 punkty można przyznać za pracę,
która charakteryzuje się zróżnicowanymi strukturami gramatycznymi oraz urozmaiconym
słownictwem na poziomie podstawowym.

• Oceniając list w kryterium bogactwa językowego, nie mamy możliwości przyznania połówek

punktów.

Języki obce – materiał pomocniczy do oceniania wypowiedzi pisemnych

6

POZIOM ROZSZERZONY

WYPOWIEDŹ PISEMNA (18 pkt.)

ZADANIE

Treść Kompozycja

Bogactwo

językowe

Poprawność

językowa

Razem

Maksymalna
liczba
punktów

5 4 5 4

Poziom

A B C A B C A B C A B C

Liczba
uzyskanych
punktów

5 4-3-2 1-0 4 3-2 1-0

5 4-3-2 1-0

4 3-2 1-0

18

TABELE ZAWIERAJĄCE KRYTERIA OCENY POSZCZEGÓNYCH RODZAJÓW WYPOWIEDZI
PISEMNEJ ZAWARTE SĄ W ANEKSIE DO INFORMATORA MATURALNEGO (www.cke.edu.pl) DLA
KAŻDEGO JĘZYKA OBCEGO

SZCZEGÓŁOWE KRYTERIA OCENIANIA NA POZIOMIE ROZSZERZONYM
1.

W punktacji wypowiedzi uwzględnia się stwierdzoną i udokumentowaną dysleksję zdającego

(błędy ortograficzne nie są liczone przy ocenie poprawności językowej).

2.

Podkryterium objętości pracy w kryterium kompozycji:

pracę oceniamy na poziomie B:

przekroczenie do 10% dolnego limitu słów występuje w pracy liczącej 180-199 słów,
przekroczenie do 10% górnego limitu, występuje w pracy liczącej 251 - 275 słów,

pracę oceniamy na poziomie C:

przekroczenie o ponad 10% dolnego limitu występuje w pracy liczącej poniżej 180

słów,

przekroczenie o 10% - 20% górnego limitu występuje w pracy liczącej od 275 do

299 słów.

3.

W przypadku prac liczących powyżej 300 słów (ponad 20% górnego limitu) zdający otrzymuje

0 punktów za kompozycję pracy (niezależnie od stopnia realizacji pozostałych kryteriów).

4.

Jeśli praca liczy mniej niż 100 słów, przyznajemy 0 punktów w kryterium poprawności

językowej i kryterium bogactwa językowego.

5.

Błędy merytoryczne rzeczowe bierzemy pod uwagę przy ocenie treści, a błędy logiczne przy

ocenie kompozycji.

6.

Konsekwencja w układzie graficznym pracy oznacza podział na akapity zgodny z treścią pracy

(np. oddzielne akapity na argumenty za i przeciw w rozprawce).

7.

Do bogactwa językowego zaliczamy struktury użyte we właściwym kontekście. Dopuszczalne są

drobne błędy niezakłócające komunikacji (np. błędy ortograficzne). Oceniając wypowiedź
pisemną w kryterium bogactwa językowego, powinniśmy pamiętać, że jest to zadanie
odpowiadające wymaganiom dla poziomu rozszerzonego. 5 punktów może otrzymać praca, która
charakteryzuje się zróżnicowanymi strukturami gramatycznymi oraz urozmaiconym słownictwem
na poziomie rozszerzonym.

Języki obce – materiał pomocniczy do oceniania wypowiedzi pisemnych

7

UŚCIŚLENIE KRYTERIÓW OCENY WYPOWIEDZI PISEMNEJ NA POZIOMIE

ROZSZERZONYM

W kryterium kompozycji, bogactwa językowego i poprawności językowej wyodrębnione zostały
podkryteria główne i drugorzędne (podkryteria drugorzędne podano w tabelach kursywą).
Podkryteria główne mają dwukrotnie większą wagę niż podkryteria drugorzędne.

Oceniając pracę w kryterium kompozycji stosujemy podkryteria główne i drugorzędne
w następujący sposób:
np. zdający
1. tworzy wypowiedź częściowo spójną, harmonijną, zachowuje pewną logikę w tekście, a więc w tym

podkryterium kwalifikujemy pracę na poziomie B,

2. realizuje fragmentarycznie wstęp lub zakończenie, ale zachowuje w miarę właściwe proporcje

między częściami pracy, a zatem w tym podkryterium również kwalifikujemy pracę na poziomie B,

3. nie wyodrębnia graficznie głównych części pracy, czyli w tym podkryterium kwalifikujemy pracę

na poziome C,

4. przekracza podane granice objętości pracy ponad 10%, czyli w tym podkryterium również

kwalifikujemy pracę na poziomie C.

Wartość pierwszych dwóch podkryteriów liczymy podwójnie:

1. BB,
2. BB,
3. C,
4. C

W ocenie kompozycji zdecydowanie przeważa kwalifikacja pracy na poziomie B, chociaż zawiera ona
także elementy zakwalifikowane na poziomie C. W związku z tym praca powinna otrzymać 2 punkty.

Podobnie postępujemy stosując kryterium bogactwa językowego. W przypadku zdającego, który:
1. stosuje urozmaicone słownictwo i frazeologię na poziomie zaawansowanym – poziom A,
2. stosuje mało urozmaicone struktury składniowe na poziomie średniozaawansowanym – poziom B,
3. posługuje się nieporadnym stylem, lecz praca jest zrozumiała – poziom C,
wartość pierwszych dwóch podkryteriów liczymy podwójnie:

1. AA,
2. BB,
3. C.

W rezultacie bogactwo językowe powinno zostać ocenione na 3 punkty.

Oceniając pracę w kryterium poprawności językowej obliczamy procent błędów w wypowiedzi
zdającego. Stosujemy podkryteria główne oraz podkryteria drugorzędne, których waga jest o połowę
mniejsza.

Przy liczeniu błędów bierzemy pod uwagę błędy językowe (gramatyczne i leksykalne), błędy
ortograficzne oraz błędy interpunkcyjne, przy czym błąd ortograficzny i interpunkcyjny liczony
jest jako 0,5 błędu.

Sumujemy te błędy i porównujemy ich ilość z liczbą wyrazów w pracy, a następnie przyznajemy
odpowiednią liczbę punktów, zgodnie z kryteriami podanymi poniżej:

4 pkt.- błędy stanowiące od 0 do 5% liczby wszystkich wyrazów,
3 pkt.- błędy stanowiące powyżej 5%, nie więcej jednak niż 10% liczby wszystkich wyrazów,
2 pkt.- błędy stanowiące powyżej 10%, nie więcej jednak niż 15% liczby wszystkich wyrazów,
1 pkt- błędy stanowiące powyżej 15%, nie więcej jednak niż 20% liczby wszystkich wyrazów,
0 pkt.- błędy stanowiące powyżej 20% wszystkich wyrazów.

np. 10 błędów językowych, 5 błędów ortograficznych i 3 błędy interpunkcyjne w pracy = 14 błędów.

W pracy liczącej 220 słów, 14 błędów to ponad 6%, co oznacza, że zdający otrzymuje 3 punkty za
poprawność językową.