27. KOMISJE JAKO ORGANY IZBY I ICH KWALIFIKACJE.
Komisje sejmowe są wyspecjalizowanymi organami wewnętrznymi sejmu, zajmującymi się
rozpatrywaniem, opiniowaniem i przygotowywaniem spraw stanowiących przedmiot obrad Sejmu, a w
szczególności wyrażaniem opinii o sprawach przekazanych pod ich obrady przez Sejm, jego Marszałka lub
jego Prezydium. Komisje są organami pomocniczymi Sejmu w tym znaczeniu, że przygotowują one tylko
akty i rozstrzygnięcia, które są następnie podejmowane przez Sejm, a same nie dysponują możliwością ich
podejmowania. Art. 110 ust.3 Konstytucji rozróżnia komisje stałe i komisje nadzwyczajne. Komisje stałe to
komisje, których utworzenie przewiduje regulamin Sejmu. Obecnie jest 28 komisji stałych, posługujących się
2 kryteriami dla określenia zakresu ich działania. Pierwsze kryterium ma charakter resortowy( problemowy).
Komisje resortowe to zakres działań odpowiedniej komisji jest podporządkowane odpowiedniemu ministrowi.
Drugie kryterium mam charakter funkcjonalny- zakres działania komisji wiąże się z realizowanymi przez
Sejm jego poszczególnymi funkcjami czy kompetencjami. Komisje nadzwyczajne to komisje, które
tworzone są przez Sejm doraźnie dla zajęcia się określona sprawą lub sprawami. Sejm określa cel, zasady i
tryb działania komisji nadzwyczajnych; zasadą jest że komisja nadzwyczajna zostaje rozwiązana po
wykonaniu swojej misji. Komisje sejmowe mogą składać się wyłącznie z posłów. Skład osobowy
poszczególnych komisji jest wybierany przez Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu, po zaciągnięciu opinii
Konwentu Seniorów. Pracami komisji kieruje jej prezydium, wybierane przez sama komisję. Komisje
sejmowe obradują na posiedzeniach.
128. SKŁAD, KOMPETENCJE I TRYB DZIAŁANIA KOMISJI ETYKI POSELSKIEJ.
W skład Komisji etyki Poselskiej wchodzą posłowie reprezentujący wszystkie kluby poselskie po jednym
członku z każdego klubu. Kandydatów na członków Komisji zgłasza przewodniczący klubu. Na kandydata na
członka Komisji proponuje się osobę o nieposzlakowanej opinii i wysokim autorytecie moralnym. Komisja
orzeka w sprawach posłów, którzy zachowują się w sposób nie odpowiadający godności posła; sprawami
posłów, którzy nie wykonują swoich obowiązków. Komisja orzeka na podstawie zasad etyki poselskiej
uchwalonych przez Sejm. Uchwala ona sprawozdania sejmowe. Zasady etyki poselskiej podlegają
zatwierdzeniu przez Sejm. Pracami komisji kieruje przewodniczący, a w czasie jego nieobecności zastępca
przewodniczącego. Funkcje przewodniczącego i jego zastępcy pełnią kolejno, po 3 miesiące, członkowie
Komisji. Komisja po rozpatrzeniu sprawy i stwierdzeniu naruszenia przez posła” zasad etyki poselskiej” może
w drodze uchwały:
1) zwrócić posłowi uwagę
2) udzielić posłowi upomnienia
3) udzielić posłowi naganę
uchwałę Komisja podejmuje bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy jej
członków.
129. SKŁAD, KOMPETENCJE I TRYB DZIAŁANIA KOMISJI DS. SŁUŻB SPECJALNYCH W skład
Komisji do spraw Służb Specjalnych wchodzi nie więcej niż 9 posłów. Sejm na wniosek Prezydium Sejmu, w
drodze uchwały, ustala liczbę członków komisji ds. Służb Specjalnych. Zgłoszenie kandydatów na członków
Komisji dokonują przewodniczący klubów poselskich lub grupy co najmniej 35 posłów. Zgłoszenie składa się
Marszałkowi Sejmu. Pierwsze posiedzenie Komisji zwołuje i prowadzi Marszałek Sejmu. Na posiedzeniu tym
Komisja wybiera ze swego grona prezydium komisji w składzie: przewodniczący i 2 zastępców. Uchwały
Komisji zapadają bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków komisji.
Komisja ustala szczegółowo tryb swojej pracy i podejmowania rozstrzygnięć. Posiedzenia Komisji są
zamknięte. Komisja uczestniczy w sprawach dotyczących służb specjalnych, w postępowaniu z projektami
ustaw bieżących i innymi planami finansowymi państwa oraz w rozpatrywaniu sprawozdań z ich wykonania,
przedstawiając opinię właściwym komisjom. Służbami specjalnymi w rozumieniu regulaminu są: Urząd
Ochrony Państwa oraz Wojskowe Służby Informacyjne.
130. SKŁAD, KOMPETENCJE I TRYB DZIAŁANIA KOMISJI ODPOWIEDZIALNOŚCI
KONSTYTUCYJNEJ.
Do Komisji Odpowiedzialności Konstytucyjnej Marszałek Sejmu kieruje wstępne wnioski w sprawach
pociągnięcia do odpowiedzialności konstytucyjnej osób zajmujących określone ustawą najwyższe
stanowiska państwowe. W postępowaniu przed tą Komisja stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu
postępowania karnego. Osoba objęta wnioskiem oraz jej obrońca mogą brać udział w posiedzeniach
Komisji, na których przeprowadza się postępowanie dowodowe. Wniosek o pociągnięcie do
odpowiedzialności konstytucyjnej powinien zawierać wszystkie dane wymagane przez przepisy Kodeksu
postępowania karnego w stosunku do aktu oskarżenia. Uchwały o pociągnięciu do odpowiedzialności
konstytucyjnej lub o umorzeniu postępowania w sprawie Sejm podejmuje bezwzględną większością głosów
w obecności co najmniej połowy ogólnej liczby posłów.
131. POZYCJA USTROJOWA, KOMPETENCJE I FUNKCJONOWANIE SEJMOWEJ KOMISJI
ŚLEDCZEJ.
Komisję powołuje się do zbadania określonej sprawy. Komisję powołuje Sejm w drodze uchwały
bezwzględną większością głosów. W skład komisji może wchodzić do 11 członków. Skład komisji powinien
odzwierciedlać reprezentację w Sejmie klubów i kół poselskich mających swoich przedstawicieli w
Konwencie Seniorów, odpowiednio do jej liczebności. Poseł nie może wchodzić w skład komisji jeżeli:
- sprawa dotyczy go bezpośrednio
- brał albo bierze udział, występując w jakiejkolwiek roli procesowej, w sprawie przed organem władzy
publicznej
przedmiotem działania komisji nie może być ocena zgodności z prawem orzeczeń sądowych. Komisja, za
zgodą Marszałka Sejmu, może zawiesić swoją działalność do czasu zakończenia określonego etapu lub
całości postępowania toczącego się przed innym organem władzy publicznej. Pracami komisji kieruje jej
prezydium. Na zewnątrz komisję reprezentuje oraz działa w jej imieniu przewodniczący komisji lub, z jego
upoważnienia, zastępca przewodniczącego. Każda osoba wezwana przez komisję ma obowiązek stawić się
przed nią i złożyć zeznanie. Komisja może zwrócić się do Prokuratora Generalnego o przeprowadzenie
określonych czynności. Komisja ze swojej działalności sporządza sprawozdanie, które przekazuje
Marszałkowi Sejmu. Marszałek Sejmu zarządza drukowanie i doręczenie posłom sprawozdania.
132. TRYB POWOŁANIA CZŁONKÓW KOMISJI SEJMOWYCH I SENACKICH ICH ORGANÓW.
Komisje senackie wewnętrzne pomocnicze organy Senatu, rozważają i opracowują sprawy z własnej
inicjatywy oraz przekazane im przez Senat, Marszałka, Prezydium, są powoływane i rozwiązywane przez
Senat, mają charakter stały( ciągłe rozpatrywanie spraw określonego rodzaju) i nadzwyczajny( realizacja
ściśle określonych zadań). Senat wybiera i odwołuje przewodniczących komisji i ich członków. Posiedzenia
przewodniczących komisji senackich zwołuje Marszałek z własnej inicjatywy, na wniosek Prezydium,
przewodniczących 4 komisji. Jest 14 komisji stałych.Sekretarze nie są organami izb, prowadzą oni listy
mówców i protokołów posiedzeń senatu, dokonują obliczeń wyników głosowania i inne czynności od
Marszałka.
Komisje sejmowe mogą składać się wyłącznie z posłów. Skład osobowy poszczególnych komisji jest
wybierany przez Sejm, na wniosek Prezydium Sejmu, po zaciągnięciu opinii Konwentu Seniorów. Pracami
komisji kieruje jej prezydium, wybierany przez samą komisję. Kandydatów na członków komisji mogą
zgłaszać przewodniczący klubów poselskich lub grupy 35 posłów.
133. PROCEDURA DZIAŁANIA KOMISJI SEJMOWYCH I SENACKICH.
Komisja sejmowa. Jej zadaniem jest:
- rozpatrywanie i przygotowywanie spraw stanowiących przedmiot prac Sejmu.
- Wyrażanie opinii w sprawach przekazanych im przez plenum Sejmu, Marszałka lub Prezydium Sejmu
- Pomaganie Sejmowi w jego działalności kontrolnej w zakresie określonym przez Konstytucję i ustawy
Sejm powołuje na okres swojej kadencji 28 komisji stałych i może powoływać komisje nadzwyczajne i tzw.
komisje śledcze do zbadania określonej sprawy. Stałe komisje to np.: Komisja Odpowiedzialności
Konstytucyjnej, Sprawiedliwości i Praw Człowieka. Pierwsze posiedzenie komisji zwołuje i prowadzi
Marszałek. Posiedzenia są zamknięte. Komisje mogą zapraszać na swoje posiedzenia innych uczestników.
Komisje obradują na posiedzeniach w których mają obowiązek uczestniczyć osoby, których działania
związane są z rozpatrywanymi sprawami. Komisja może uchwalać dezyderaty, opinie, sprawozdania,
projekty uchwał, rezolucji, apeli.
Komisje senackie
Posiedzenia przewodniczących komisji senatu zwołuje Marszałek z własnej inicjatywy, na wniosek
Prezydium. Służą one koordynowaniu współpracy między komisjami, wskazaniu potrzebnych inicjatyw
ustawodawczych, rozpatrywaniu innych spraw. We wszystkich posiedzeniach komisji mogą brać udział
senator, nie będący ich członkami, mogą też posłowie i administracja rządowa( bez głosowania). Komisja
może utajnić posiedzenie lub zamknąć na wniosek Marszałka, przewodniczącego komisji. Wszystkie komisje
w ramach swych kompetencji rozpatrują i przedstawiają Senatowi stanowisko dotyczące ustaw uchwalonych
przez Sejm.
134. UPRAWNIENIA KONTROLNE KOMISJI SEJMOWYCH.
Każda komisja sejmowa ma prawo żądania informacji i gromadzenia wiadomości o działalności organów
rządowych. W sprawach związanych z wprowadzeniem w życie i wykonywaniem ustaw i uchwał Sejmu
właściwe komisje przeprowadzają kontrole. W wypadkach gdy problematyka zamierzonej kontroli wiąże się z
przedmiotowym zakresem działania także innej komisji, kontrola taka powinna być podjęta we
współdziałaniu z zainteresowaną komisją jako kontrola wspólna bądź przy udziale przedstawicieli takiej
komisji. Prezydium sejmu określa ogólne zasady przeprowadzenia kontroli. Komisja przeprowadzająca
kontrolę określa zakres oraz sposób jej przeprowadzenia. Wyniki kontroli ujmuje się w sprawozdaniach,
które przekazuje się Marszałkowi Sejmu. Komisje mogą przeprowadzać w wyznaczonym przez siebie
składzie wizytacje oraz badania działalności poszczególnych zakładów i spółek z udziałem Skarbu Państwa,
przedsiębiorstw i innych instytucji państwowych.