Język rosyjski

http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/ros.html

1 z 2

2008-06-10 16:20

Język rosyjski
Русский язык

Cechy charakterystyczne języka rosyjskiego:

cechy

wschodniosłowiańskie

1.

silny wpływ akcentu na wymowę samogłosek:

akanie (аканье). Polega ono na wymawianiu głosek a i o

w pierwszej sylabie poprzedzającej sylabę akcentowaną jako
osłabione a

a.

w sylabach po sylabach akcentowanych i w sylabach przed
sylabami akcentowanymi (z wyjątkiem pierwszej) jako
zredukowaną samogłoskę ə (w niektórych przypadkach może
ona zanikać).

b.

голова [gəłava], голову [gołəvu], головка [gałovkə], жаворонок
[žavrənək], приделала [pridełła], хорошо [χərašo]
Akanie nie jest uwzględnione w piśmie (wyjątek stanowią: расти :
росла, заря : зори, калач : POL kołacz, казак : UKR козак, работа : CZE
robota).

I.

ikanie, jekanie (иканье, еканье). Polega ona na wymiawianiu
głosek a, o, e po spółgłoskach miękkich lub syczących w sylabach
nieakcentowanych jako zredukowany dźwięk bliski krótkiemu i lub
wąskiemu e, np.:
тяжелый [tĭžołəj], выглянул [vyglĭnuł], желтоватый [žĭłtavatəj],
шептать [šĭptať], светло [svĭtło], веду [vĭdu].
Zjawisko to nie jest uwzględniane w pisowni.

II.

2.

zachowane g, np.: нога, гора, готов; g występuje tam gdzie h, nawet w
słowach zapożyczonych, np.: Гамлет, Гомер.

3.

ps. ъj, ьj → oj, ej, np.: мою 'myję', рою 'ryję', бей 'bij', шея 'szyja', слепой
'ślepy'

4.

zachowanie miękkich: č', r', t', d', np.: часть, царь, Рим, дед, буря

5.

miękkie długie spółgłoski szumiące š'š', ž'ž' pisane przez щ, чс, жч, жж,
жд, зж, np.: щука, счастье, (он) жжёт, дождь

6.

dopełniacz zaimków i przymiotników -ovo, -evo, np.: хорошего, большого,
того, красного

7.

wyrównanie spółgłoski w celowniku i miejscowniku l. poj. r. żeńskiego na
-ka, -ga, -χa, np.: рука : руке; нога : ноге; соха : сохе

8.

często występuje akcentowana końcówka -a w mianowniku l. mn.
rzeczowników r. męskiego, np.: дома, города, острова

9.

nagłosowe ps. jь → i

10.

Język rosyjski

http://xpicto.republika.pl/slavonia/jezyki/ros.html

2 z 2

2008-06-10 16:20

tożsame: biernik l. mn i dopełniacz l. mn wszystkich rzeczowników
żywotnych

11.

zachowanie prasłowiańskiego typu abstraktów-kolektywów na -ьje

12.

liczebniki: два, три, четыре łączą się z dopełniaczem l. poj. rzeczowników,
np.: два вола, три окна, четыре стола

13.

zanik wołacza (wyjątek: Боже!)

14.

dużo krótkich form przymiotników

15.

stopień wyższy przemiotników nieodmienny, stopień najwyższy -
analityczny lub na -ейший, -айший (brak naj-!)

16.

3. sg. praes. kończy się na -t, np.: читает, пишет

17.

wpływ scs

scs połączenia ra, ła, re w miejscu pełnogłosu, np.: враг, охрана, среда,
здраствуй

a.

grupa žd zamiast rodzimej ž, np.: межды, одежда, гражданин

b.

grupa šč (w wymowie: š'š') zamiast č', np.: сокращу, освещать

c.

przedrostki: со-, боз-, из-, np.: собирать, восток

d.

inne miejsce akcentu w słowiach pochodzenia cerkiewnego, np.:
царство, богатство, средство, wobec rodzimych: Рождество, сбойство

e.

18.

dużo odrębnych słów, np.: башня 'baszta', вор 'złodziej', лягушка 'żaba',
колокол 'dzwon', лошадь 'koń'

19.

utrata osobnej formy 1. os. l. mn. trybu rozkazującego, w tej funkcji używa
się najczęściej form dokonanych 1. os. l. mn. czasu teraźniejszego z
charakterystyczną intonacją, np.: несём!, пойдём!

20.

3. os. l. poj. cz. teraźniejszego kończy się na -t, np.: пишет, читает

21.

brak czasu zaprzeszłego

22.

Wstecz

Spis treści

Wstęp

Na początek strony