Podstawy bryd

ż

a towarzyskiego

dla studentów medycyny

(i innych trudnych przypadków)

Tomasz K. D. Skowro

ń

ski

Wydanie drugie (cyfrowo: II) wersja pierwsza (I)

Koluszki 2008

1

Rozdział I

Przygotowywujemy cztery kubki z uszkiem. Do każdego wsypujemy
odpowiednią ilość herbaty liściastej, najlepiej zawierającej w swoim składzie
Earl-Grey. Zalewamy wrzątkiem i uprzejmie podajemy grającym, starając się
jednocześnie chłonąć rozsiewaną przez nich wiedzę.

2

Rozdział II

II.0 Informacje podstawowe i techniczne.

W rozgrywce biorą udział cztery osoby tworzące dwie pary brydżowe grające przeciw sobie.

Brydżowa rozgrywka to „rober”. Rober dzieli się na dwie partie- jedna partia to
wylicytowanie i ugranie co najmniej stu punktów (niekoniecznie w jednym rozdaniu;
możliwe jest robienie partii „na raty”). Para, która wygra jedną partię, jest „po partii”- ze
względu na to, że np. wpadki po partii są dwukrotnie droższe niż „przed”, licytacja „po partii”
różni się nieco od licytacji „przed partią” („po partii” jest ostrożniejsza, np. punkt II.V.2).

Kwestii zapisu nie będę tutaj szczegółowo omawiał. Zaznaczę tylko, że do zrobienia partii
potrzeba: 3 BA (100 punktów= 40 + 2*30; pierwsza licytowana i ugrana lewa w BA liczy się
za 40, kolejne za 30), 4♥ lub 4♠ (120 punktów= 4*30; każda licytowana i ugrana lewa w piki
lub kiery to 30 punktów), 5♣ lub 5♦ (100 punktów= 5*20; każda licytowana i ugrana lewa w
trefle lub kara to 20 punktów). Zauważmy, że można zrobić partię grając np. najpierw 2♥,
potem zaś- 2♣ (2*30+2*20) itp.

Premią za zrobienie pierwszej partii jest 200 punktów, drugiej (czyli całego robra)- 500
punktów; zwycięzcę wyłania podsumowanie wszystkich zdobytych w czasie rozgrywki
punktów, może więc okazać się, że para, która zrobiła robra, przegra (jeśli wcześniej np. kilka
razy nie ugrała wylicytowanego kontraktu).

Zaznaczyć trzeba, że do licytowanych lew dodajemy „obowiązkowe” 6 lew, stanowiące
niejako „podstawę”. Punkty liczone są dopiero za lewy powyżej 6 (pkt II.III.1).

Obowiązuje dokładanie do koloru; nie ma obowiązku przebijania.

Jedną z najtrudniejszych rzeczy w czasie gry w brydża jest operowanie dwoma taliami kart-
mimo, że zasady są niby proste. Otóż karty tasuje zawsze partner osoby aktualnie rozdającej.
Przetasowawszy, kładzie talię po swojej prawej stronie. Po zakończeniu rozgrywki kolejnym
rozdającym jest (zgodnie z kierunkiem wskazówek zegara) gracz siedzący po lewej stronie
poprzedniego rozdającego (po prawej stronie tasującego- tu wyjaśnia się tajemniczy rytuał
kładzenia przetasowanych kart po stronie prawej, a nie na przykład po lewej, albo na
podłodze). Rozdający bierze potasowane uprzednio karty, podaje do przełożenia w prawo i
rozdaje. W tym samym czasie jego partner tasuje karty, którymi ostatnio grano, kładzie je po
swojej prawej stronie itd.

II.I Nazwy i starszeństwo kolorów

Starszy
♠

(pik/wino)

♥

(kier/czerwień)

♦

(karo/dzwonek)

♣

(trefl/żołądź)

Młodszy

Zdecydowanie preferowane są nazwy wytłuszczone.

3

II.II Ocena siły ręki (wartości własnych kart).

Karta

Punkty

As

4

Król

3

Dama

2

Walet

1

10

0

Inne

0

Nie liczą się punkty za:

„gołego” (singlowego) króla
„gołą” lub „drugą” damę
„gołego”, „drugiego” lub „trzeciego” waleta

Liczą się jednak punkty za:

„drugą” damę w układzie AD (as, dama);
„drugiego” waleta w układzie AW;
„trzeciego” waleta w układach AWx (x- dowolna karta) oraz KWx.

Oprócz powyższej punktacji znaczenie ma rzecz jasna układ kart. Dodajemy zatem:

4 punkty za renons (brak kart w jednym z kolorów)
2 punkty za singletona (jedna karta w którymś kolorze)
1 punkt za dubletona (dwie karty w kolorze)
Punkty te doliczamy dopiero po wynikłym z przebiegu licytacji uzgodnieniu koloru z
partnerem (są one NIEISTOTNE w początkowych fazach licytacji, w szczególności zaś
podczas otwarcia).

UWAGA! Zawsze, kiedy w niniejszym skrypcie wspominane są punkty służące do oceny siły
ręki, chodzi o wszystkie punkty, które mamy w kartach. W żadnym przypadku nie chodzi o
punkty obliczone przez zsumowanie kart należących do tylko jednego koloru!

II.III Podstawy licytacji

Licytację rozpoczyna osoba, która rozdawała karty.

„Pas” (odzywka negatywna; każda inna odzywka zwana jest odzywką pozytywną) w jednej
kolejce nie wyklucza pozytywnej odzywki w kolejce następnej (jeśli, rzecz jasna, licytacja się
w międzyczasie nie zakończy).

Licytując, określamy

1)

ilość lew (wziątek), które zamierzamy wziąć, przy czym obowiązuje zasada, że
głosimy liczbę o 6 mniejszą, niż ilość lew, które musimy uzyskać (czyli, jeśli
licytujemy „1”- musimy wziąć 7 lew; „2”- 8 lew; „5”- 11 lew; „7”- wszystkie 13 lew-
z tego względu licytacja w brydżu kończy się na wysokości „7”).

4

2)

kolor, jaki chcemy obrać za atutowy (bijący inne kolory) lub deklarujemy „bez atu”
(BA)

Obowiązująca kolejność odzywek:

1) Ilość lew (określająca poziom licytacji)

2) W przypadku tej samej ilości deklarowanych lew- starszeństwo koloru, przy czym „bez

atu” traktowane jest podczas licytacji jak najstarszy kolor.

Wobec tego kolejność odzywek wygląda następująco:

1♣ -> 1♦ -> 1♥ -> 1♠ -> 1BA -> 2♣ -> 2♦ -> 2♥ -> 2♠ -> 2 BA -> (…) -> 7♣ -> 7♦ -> 7♥ ->
7♠ -> 7 BA

Poza tym każdą pozytywną odzywkę przeciwnika można skontrować (odzywka „kontra”);
kontrujemy, jeśli uważamy, że przeciwnik nie ugra wylicytowanego kontraktu (np. mamy
dużo kart w kolorze, który przeciwnik obrał za atutowy). Odzywka „kontra” ma poza tym
różne umowne znaczenia (np. „kontra wywoławcza”, czyli na wysokości „1”).

„Kontra” podwaja stawkę rozgrywki.

W przypadku, kiedy osoba skontrowana (lub jej partner) uważa, że zrealizuje kontrakt (czyli,
ż

e kontrujący nie ma racji) może zgłosić odzywkę „rekontra”. Rekontra to kolejne

podwojenie stawki rozgrywki.

Oczywiście poszczególne stopnie licytacji można opuszczać, nie można jednak wracać do
niższego stopnia licytacji, jeśli wcześniej zgłoszony został wyższy (np. poprawnym
przebiegiem licytacji jest 1♣ -> 1♠ czy 1BA -> 3♥, a niepoprawnym 2♠ -> 2♣ lub 2♥ -> 1♥).

Podsumowując, jeśli wygramy licytację na wysokości, na przykład, 2♥ (jest to nasz
wylicytowany kontrakt), zobowiązani jesteśmy do wzięcia ośmiu lew, a kolorem atutowym są
kiery; 4♠- dziesięć lew, atutem są piki; 3BA- dziewięć lew, żaden kolor nie jest kolorem
atutowym.

Przykładowa licytacja:

Pas - 1♣ - pas – 1♥ –
1♠– 2♣ – pas - 3♣ –
Pas – pas – pas

Para, która wygrała powyższą licytację (wylicytowany kontrakt- 3♣), zobowiązała się do
wzięcia dziewięciu lew, za kolor atutowy obierajac trefle.

Trzy pasy kończą licytację (poza przypadkiem, kiedy są to trzy pierwsze odzywki- wtedy
licytację kończy ewentualny czwarty pas).

II.IV Reguły licytacji

A.

1. Otwarcie licytacji to pierwsza pozytywna (nie „pas”) odzywka.
2. Zgłoszenie swojego koloru o zalicytowanie go na najmniejszej możliwej wysokości.
3. Poparcie koloru partnera dzielimy na słabe i silne:

i. słabe poparcie to zalicytowanie koloru partnera w najbliższej kolejce na najmniejszej

możliwej wysokości

5

ii. silne poparcie to

•

zalicytowanie w najbliższej kolejce koloru zgłoszonego przez partnera
„z przeskokiem” (tzn. nie na najmniejszej możliwej wysokości, ale o jeden
stopień wyżej) albo

•

zgłoszenie w najbliższej możliwej kolejce swojego koloru i zalicytowanie
koloru partnera w następnej kolejce

4. Powtórzenie własnego koloru to powtórne zgłoszenie tego koloru w następnej kolejce na

najmniejszej możliwej wysokości.

B.

1. By otworzyć (A1) licytację, potrzebujemy minimum 12 punktów (obliczonych wg zasad

opisanych w pkcie II.II); pewne specyficzne układy kart pozwalają na otwarcie licytacji z
mniejszą ilością punktów (pkt II.V.3).

2. Aby zgłosić swój (niegłoszony wcześniej przez partnera) kolor (A2), potrzeba co najmniej 5

kart w tym kolorze. Jeśli licytacja została już otwarta (przez kogokolwiek), wymagane jest 9-10
punktów (w przeciwnym przypadku- 12 punktów).

3. Nie zgłaszamy koloru, który wcześniej zgłosił przeciwnik (z wyjątkiem gry tzw. „treflówką”,

gdzie odzywka 1♣ nnie musi oznaczać, że przeciwnik chce grać z treflami jako atu). W
przypadku posiadania 5 kart w kolorze głoszonym przez przeciwnika rozważamy kontrę (patrz
wyżej).

4. Zgłaszając swój kolor, zawsze zgłaszamy najdłuższy ze swoich kolorów, nawet jeśli nie jest on

najmocniejszy lub najstarszy.

5. W przypadku posiadania dwóch kolorów z jednakową ilością kart, zawsze zgłaszamy starszy z

nich (nawet, jeśli mamy w nim słabsze karty!).

6. Jeśli nie mamy pięciokartowego koloru ->patrz II.V „Zrównoważony rozkład kart”.

7. Aby słabo poprzeć (A3i) kolor, który wcześniej zgłosił partner powinno się mieć co najmniej 3

karty w tym kolorze i co najmniej 6-7 punktów (jeśli mamy więcej- 4 lub 5 kart w kolorze
partnera, możemy go poprzeć mając mniej niż 6 punktów. Jeśli mamy 6 i więcej kart w kolorze
partnera, popieramy nawet przy zupełnym braku punktów).

8. Aby silnie poprzeć (A3ii) kolor, który wcześniej zgłosił partner powinno się mieć

1) Co najmniej 3 karty (w tym co najmniej jedną wyższą od waleta) w tym kolorze i co
najmniej 10 punktów albo
2) Co najmniej 4 karty w tym kolorze i co najmniej 8 punktów albo
3) Co najmniej 5 kart w tym kolorze i co najmniej 6 punktów albo
4) 3 dowolne karty w kolorze partnera, co najmniej 10 punktów i niezły własny (z dwoma
figurami), pięciokartowy kolor.
W razie wątpliwości co do wyboru poparcia (słabego bądź silnego) przeważnie lepiej wybrać
poparcie słabe.

6

9. Aby powtórzyć kolor (A4), który zgłosiło się w poprzedniej kolejce, trzeba mieć w nim co

najmniej 6 kart. Aby powtórzyć po raz kolejny wymagane jest 7 kart itd. Do poparcia
sześciokartowego koloru partnera potrzeba dwóch w nim kart (patrz punkt 11) i 6 punktów.

10.

Do zgłoszenia drugiego koloru (po zgłoszeniu pierwszego, minimum pięciokartowego)

potrzeba w nim 4 kart. Aby poprzeć drugi kolor partnera, potrzeba 4 w nim kart (patrz punkt
11) i 7-8 punktów.

11.

Celem licytacji jest posiadanie przez partnerów w sumie co najmniej 20 (na 40) punktów

(w przypadku licytacji powyżej drugiego stopnia- min. 23-26 punktów) oraz co najmniej
ośmiu kart w kolorze atutowym (w przypadku gry w kolor). Powyższe reguły nie są wobec
tego regułmi sztywnymi, ale wymagają wprowadzania różnych modyfikacji w zależnosci od
konkretnych układów kart w poszczególnych rozdaniach (np. mając więcej kart w kolorze
atutowym możemy grać z nieco mniejszą ilością punktów).

II.V Zrównoważony rozkład kart

Zrównoważony rozkład kart to brak koloru pięciokartowego oraz co najmniej dwie karty w
każdym kolorze. Wyjątkiem jest rozkład typu 4-4-4-1 (trzy kolory czterokartowe i jeden
jednokartowy), który także określany jest mianem zrównowarzonego, pomimo iż zawiera
singla (kolor jednokartowy). Licytacja w przypadku zrównoważonego rozkładu kart opiera się
na specjalnej umowie, mającej na celu niedopuszczenie do zmarnowania niezłej często karty.

II.V.1 „Treflówka” (otwarcie 1♣

).

Otwarcie 1♣ stosowane jest w trzech sytuacjach:

A.

Kiedy mamy w ręku 5 trefli i minimum 12 punktów.

B.

W przypadku zrównoważonego rozkładu kart i 12-14 punktów („po partii”- 12-15
punktów, patrz II.V.2).

C.

Niezależnie od rozkładu kart, jeśli mamy na ręku co najmniej 18 punktów (po partii- co
najmniej 19) .

UWAGA! Po otwarciu 1♣ partner musi odpowiedzieć zgodnie z poniższym schematem.

II.V.1.1 Schemat odpowiedzi na otwarcie 1♣:

Co ma odpowiadający

Co wtedy licytuje

6 lub mniej punktów
lub
mniej niż 8 punktów i brak pięciokartowego koloru

1♦ jeśli licytujący przed nim przeciwnik
spasował
Pas jeśli licytujący przed nim przeciwnik
zalicytował pozytywnie

Więcej niż 6 punktów i pięciokartowy kolor

Najniższą możliwą w pięciokartowy kolor

Więcej niż 10-11 punktów i pięciokartowy kolor

Z przeskokiem pięciokartowy kolor

8-12 punktów i nie ma pięciokartowego koloru

1 BA

Więcej niż 12 punktów i nie ma pięciokartowego koloru

2 BA

8 punktów i brak pięciokartowego koloru

W zależności od układu- jeśli karty
punktowane są w czterokartowych kolorach-
1BA; jeśli nie- 1♦

7

II.V.1.2 Schemat objaśnienia przez otwierajacego.

Ponieważ otwarcie 1♣ stosowane jest w trzech sytuacjach (II.V.1.A, B, C), w drugiej swojej
odzywce otwierający musi wyjaśnić, który konkretnie wariant miał na myśli.

Sytuacja

Objaśnienie otwierającego

A.

Zgłasza trefle na najmniejszej możliwej wysokości

B.

•

Zgłasza (jeśli ma) swoją starszą czwórkę (♥ lub ♠) na najmniejszej możliwej
wysokości albo

•

Jeśli nie ma starszej czwórki zgłasza BA na najmniejszej możliwej wysokości
albo

•

Popiera kolor zgłoszony przez partnera (II.V.1.1)

UWAGA! Trzeba pamiętać, że 1♦

jako odpowiedź na otwarcie 1♣ nie jest

zgłoszeniem koloru, ale odzywką sztuczną oznaczającą słabą kartę.

C.

•

Zgłasza pięciokartowy kolor z przeskokiem (tzn. nie na najmniejszej możliwej
wysokości, ale jeden stopień wyżej) albo, jeśli nie ma koloru pięciokartowego

•

Zgłasza BA z przeskokiem

II.V.2 Otwarcie 1 bez atu.

Jest to odzywka ściśle określona. Otwieramy w ten sposób licytację mając zrównoważony
rozkład kart i 15-17 punktów (przed partią; po partii 16-18 punktów).

Jeśli licytacja już trwa, powiedzenie 1BA nie ma żadnego specjalnego znaczenia- oznacza
po prostu zrównoważony rozkład kart (nie mówi, że mamy 15-17 lub 16-18 punktów).

Ponieważ otwarcie 1BA oznacza niezłą kartę, odpowiadający może spasować tylko, jeśli
jego karty są bardzo słabe (6 i mniej punktów i brak pięciokartowego koloru lub max. 3
punkty z pięciokartowym kolorem) . Jeśli odpowiadający ma pięciokartowy kolor, zgłasza
ten kolor, a jeśli ma co najmniej 7 punktów i nie ma pięciokartowego koloru, zgłasza 2
BA.

II.V.3 Inne specyficzne otwarcia

II.V.3.1

Blok 3 w kolor

Otwarcie 3 w kolor (3♣, 3♦, 3♥, 3♠) stosujemy, kiedy mamy 6-10 punktów i długi, co
najmniej siedmiokartowy kolor.

Jeśli, mając siedem kart w jednym kolorze, mamy co najmniej 11 punktów, otwieramy
1 w ten kolor, a jego długość sygnalizujemy powtarzając zgłoszenie (patrz punkt
II.IV.A4 i II.IV.B.9)

Dopuszczalne jest zgłoszenie powyższego bloku nawet po otwarciu licytacji przez
przeciwnika, jeśli licytacja nie osiągnęła jeszcze poziomu dwóch (zalecana jest w tym
przypadku szczególna ostrożność).

8

II.V.3.2

Otwarcie 2 w kolor („konwencja koluszkowska”)

2 w kolor otwieramy posiadając dwa pięciokartowe kolory i mniej niż 11 punktów.
Otwieramy starszą piątką (np. mając pięć kierów i pięć trefli, otwieramy 2♥; mając pięć
pików i pięć kierów- 2♠; mając pięć kar i pięć trefli- 2♦

)

z wyjątkiem sytuacji, w której

mamy pięć pików i pięć trefli- wtedy otwieramy 2♣

.

Jeśli mamy 11 i więcej punktów, licytujemy, zgłaszając starszą piątkę na wysokości
jednego.

9

Rozdział III

Podstawy rozgrywki

III.1 Ogólne zasady rozgrywki

1.

Rozgrywa para, która wygrała licytację („rozgrywający”); drugą parę nazywamy „obrońcami”.

2.

Z pary rozgrywającej jedna osoba jest tzw. „dziadkiem” (jej karty są rozłożone na stole i ta
osoba nie bierze udziału w rozgrywce- chodzi o to, że ktoś musi robić herbatę, kiedy nie ma
osób realizujących lekcję pierwszą- patrz Rodział I). Rozgrywa ta osoba z pary, która wcześniej
w przebiegu licytacji zgłosiła ostatecznie grany kolor (lub BA).

3.

Pierwszy wist wykonuje przeciwnik siedzący po lewej stronie rozgrywającego (wistuje się „do
stołu” czy też „do dziadka”). Karty „dziadka” są wtedy zakryte!

4.

Karty „dziadka” rozkładane są po pierwszym wiście, kiedy karta pierwszego wistu (i tylko ona)
leży na stole. Dalsze karty dokładane są zgodnie z ruchem wskazówek zegara.

5.

Osoba biorąca lewę zagrywa pierwszą kartę w kolejnej. Jeśli lewę wzięła karta ze stołu,
rozgrywający musi zagrać ze stołu!

6.

Grając staramy się myślec. Np. zagranie asa (szczególnie atutowego), kiedy przeciwnik trzyma
króla tego samego koloru powoduje przeważnie, że zrzucana jest blotka i przeciwnik może
spokojnie wziąć lewą na tego króla. Staramy się kierować zasadą „minimalnego przebicia”-
czyli kartę przeciwnika bijemy naszą jak najmniejszą- oczywiście jest to zasada względna,
wymagająca każdorazowej konfrontacji z aktualną sytuacją.

Głupie zagrywki usprawiedliwiają zastosowanie przez partnera represji w formie
zwymyślania, gróźb karalnych i przemocy fizycznej z zabójstwem w szczególnych
przypadkach włącznie.

III.2 Zasady pierwszego wistu

III.2.1

Gra w kolor

a.

wistujemy w singletona lub dubletona (ale nigdy w atu!)

b.

w kolor zgłoszony w trakcie licytacji przez partnera

c.

w asa ze swojego najdłuższego koloru

d.

raczej nie wistujemy w kolor, który w przebiegu licytacji zgłosili przeciwnicy- nigdy
(no, prawie nigdy) nie wistujemy w kolor, który grają

III.2.2

Gra bez atu

a.

wistujemy w czwartą kartę od góry z naszego najdłuższego koloru

b.

w kolor zgłoszony w trakcie licytacji przez partnera

c.

nie wistujemy z singla lub dubla

d.

nie wistujemy asem (chyba, że przeciwnicy grają 7BA, wtedy koniecznie asem)

III.2.3

Kiedy nie wiadomo, czym wistować

a.

spod dużego palca, pilnując tylko, żeby pod dużym palcem nie znalazło się atu