Odpowiedź na pozew

Pismem rozpoczynającym postępowanie w sprawie jest pozew, 
którego odpis sąd doręcza stronie przeciwnej. Jak powinna 
zachować się strona, która dostała taki pozew? Biernie czy 
może wypadałoby jednak jakoś zareagować? Taką możliwość 
reakcji daje stronie pozwanej instytucja odpowiedzi na pozew.

Art. 207 § 1 kpc wprowadza zasadę, że pozwany może przed pierwszą 
rozprawą wnieść odpowiedź na pozew. W sprawach zawiłych 
przewodniczący może zarządzić przed pierwszą rozprawą wniesienie 
odpowiedzi na pozew. Wniesienie odpowiedzi na pozew jest również 
obowiązkowe w postępowaniu gospodarczym.

Odpowiedź na pozew powinna spełniać ogólne warunki pisma 
procesowego. A więc oznaczenie stron, sądu, sygnatury sprawy, wnioski i 
ewentualne zarzuty oraz krótkie uzasadnienie swoich twierdzeń. 
Odpowiedź na pozew jest również pismem procesowym mającym na celu 
przygotowanie rozprawy – a więc należy podać zwięźle stan sprawy, 
wypowiedzieć się co do twierdzeń strony przeciwnej i dowodów przez nią 
powołanych oraz wskazać dowody na poparcie swojego stanowiska w 
sprawie. 

Z chwilą złożenia odpowiedzi na pozew strona wdaje się w spór co do 
istoty sprawy. Wiążą się więc z tym poważne konsekwencje prawne. W 
związku z powyższym strona najpóźniej w odpowiedzi na pozew powinna 
podnieść ewentualny zarzut niewłaściwego oznaczenia wartości 
przedmiotu sporu, niewłaściwości sądu, zarzuty, że sprawa należy do 
właściwości sądu polubownego, jak również podnieść ewentualne zarzuty 
odnośnie wyłączenia sędziego.

Meritum odpowiedzi na pozew powinny jednak stanowić zarzuty 
merytoryczne – a więc wskazujące z jakich powodów powództwo strony 
przeciwnej nie może się ostać. Polega to na przytoczeniu takich 
okoliczności, z których wynika, że podstawa powództwa nie istnieje i 
wobec tego roszczenie jest niezasadne. Może to również polegać na 
zakwestionowaniu okoliczności faktycznych wskazanych w pozwie. 
Zaprzeczając okolicznościom faktycznym strona wnosząca odpowiedź na 
pozew może złożyć oświadczenie, że twierdzenia strony przeciwnej są 
nieprawdziwe. Zaprzeczone fakty stają się sporne i sąd musi dążyć do ich 

1

rozstrzygnięcia. Wspomnieć w tym miejscu wymaga o tzw. ciężarze 
dowodu. Ciężar udowodnienia danej okoliczności spoczywa na stronie, 
która taką okoliczność podnosi. 

W odpowiedzi na pozew zaprzeczać można również podstawie prawnej 
pozwu. Uogólniając można powiedzieć, że sprowadza się do 
zakwestionowania zastosowania danego przepisu do stosunku prawnego 
wskazanego w pozwie.

Nawet jeśli strona pominie jakiś zarzut w odpowiedzi na pozew nie ma 
powodu do zmartwień. Zarzuty mogą być podnoszone przez cały czas 
trwania postępowania przed sądem pierwszej instancji. Podniesienie 
nowych zarzutów w postępowaniu odwoławczym jest znacznie 
utrudnione. Może bowiem dotyczyć tylko takich sytuacji, gdy dana 
okoliczność nie była dotychczas znana stronie lub nie mogła się na nią 
powołać.

W odpowiedzi na pozew strona może również wnieść powództwa 
wzajemne. Jest ono dopuszczalne wtedy, gdy roszczenie wzajemne jest 
w związku z roszczeniem powoda lub nadaje się do potrącenia. 
Powództwo wzajemne może być zawarte albo w odpowiedzi na pozew, 
albo w osobnym piśmie – zgłoszonym jednak nie później niż na pierwszej 
rozprawie lub sprzeciwie od wyroku zaocznego.

Odpowiedź na pozew wnosi się do tego sądu, który zarządził doręczenie 
odpisu pozwu. Od odpowiedzi na pozew sąd nie pobiera żadnej opłaty – 
chyba, że odpowiedź zawiera zgłoszenie powództwa wzajemnego.

Jeśli sporządzenie odpowiedzi na pozew nie jest obowiązkowe – 
powyższe okoliczności pozwany może również podnieść w sądzie do 
protokołu we wstępnej fazie rozprawy, gdy sąd pyta się strony o ich 
stanowisko w sprawie.

2