CHOROBY ŁOJOTOKOWE
Choroby łojotokowe
• Łojotok
• Łupież łojotokowy
• Łojotokowe zapalenie skóry
• Trądzik pospolity (Acne vulgaris)
• Trądzik różowaty (Rosacea)
ŁOJOTOK
• Nadmierne wydzielanie łoju (sebum) przez
gruczoły łojowe.
• Tłusta skóra, lśniąca, rozszerzone ujścia
gruczołów łojowych, masy łojowo-rogowe
• Włosy często tłuste 1 dzień po myciu
• Cechy dziedziczne
• Zaburzenia hormonalne,
• Dieta
• Zakażenia
• Zaburzenia układu nerwowego
• Stres
• Zaparcie
• Klimat
ŁOJOTOK - przyczyna
Łojotok nie jest chorobą, sprzyja
jednak powstawaniu:
• łupieżu łojotokowy
• łysienia łojotokowego
• trądzika pospolitego
•trądzika różowatego
•wyprysku łojotokowego
• Najsilniej występuje:
– Skóra owłosiona głowy i twarzy
– Czoło i nos
– Fałdy nosowo – policzkowe
– Okolice zauszne
– Okolica mostka, międzyłopatkowa
ŁOJOTOK
• Łupież jako objaw
• Może być leczony
• Dobór odpowiednich kosmetyków
ŁOJOTOK
ŁUPIEŻ
Nadmierne, drobnopłatowe łuszczenie się:
a)skóry gładkiej – pityriasis alba
b)skóry owłosionej głowy
Bez łojotoku - łupież zwykły
Z łojotokiem – łupież tłusty
• Jednostka chorobowa
• Objaw choroby
• Łuszczyca
• Grzybica
ŁUPIEŻ
ŁUPIEŻ - czynniki wywołujące
• Składniki kosmetyków do pielęgnacji
włosów, farb, preparatów do trwałej
• Nieprawidłowa pielęgnacja włosów – źle
spłukanie włosy – resztki szamponu
• Woda nadmiernie chlorowana
• Nadmierne wysuszenie lub zapocenie
skóry głowy
• Pityrosporum ovale
• Zaniedbania higieniczne
Łupież zwykły suchy
Pityriasis simplex
• Owłosiona skóra głowy - początek
• Sporadycznie okolice brwi, wargi górnej,
pachy i pachwiny
• Srebrzystopopielate łuski
• Bez zmian morfologicznych w strukturze
włosa
• Bez wypadania włosów
• Problem estetyczny
• Trudny do wyleczenia
Łupież tłusty
Pityriasis steatoides
• Tylko owłosiona skóra głowy (szczytowa część)
• Następstwo łupieżu zwykłego
• Żółtawe, tłuste, nawarstwione łuski
• Ścieńczenie i atrofia włosów
• Wypadanie włosów
• Wraz z rozwojem łysiny – ustępowanie choroby
• Częściej mężczyźni
• Możliwe zmiany zapalne – trudno odróżnić od ŁZS
• Świąd skóry, zadrapania, nadkażania
Łojotokowe zapalenie skóry
• Stan zapalny skóry o przewlekłym
przebiegu obejmujący obszar skóry
bogatej w gruczoły łojowe, owłosionej
lub okolice wyprzeniowe
Łojotokowe zapalenie skóry
czynniki etiologiczne
• Nadmierna aktywność gruczołów łojowych
(okres niemowlęcy, pokwitanie)
• Czynniki zakaźne
Malassezia furfur
• Czynniki immunologiczne
spadek odporności,
infekcja HIV
• Związek z łuszczycą
(szczególnie owłosiona skóra głowy)
• Inne czynniki
pora roku (zima), dieta (niedobór cynku i wit.B), choroby neurologiczne, stres,
zaburzenia nastroju, zaniedbania higieniczne
Łojotokowe zapalenie skóry
patogeneza
• Zaburzenia wydzielania łoju,
doprowadzające do powstania
niewielkiego stanu zapalnego
• Na tak zmienioną skórę nakłada się
prawdopodobnie infekcja Pityrosporum
ovale oraz drożdżakami
• Nieostro odgraniczone ogniska
rumieniowe z otrębiastym złuszczaniem
• Okolice łojotokowe
• Przerzedzenie włosów (też brwi)
• Świąd i pieczenie
Łojotokowe zapalenie skóry
• Łuszczyca
• Grzybica
• AZS
• Kontaktowe zapalenie skóry
(oprawki okularów!)
• Zespół Sezary’ego i reakcja polekowa
Łojotokowe zapalenie skóry
Różnicowanie
• Szampon z ketokonazolem
(raz na 7-14 dni)
• Szampon dziegciowy (
codziennie lub co drugi dzień)
• Szampony z siarczkiem selenu
• Kremy z pochodnymi imidazolu
(Clotrimazol,
Travogen)
• Kortykosteroidy o słabej lub średniej sile
działania
(z dodatkiem antybiotyków lub leków
przeciwgrzybiczych)
• Preparaty zawierające kwas salicylowy, w
połączeniu z glikokortykosteroidami
(na
owłosioną skórę głowy)
Łojotokowe zapalenie skóry
Leczenie zewnętrzne
Rzadko konieczne
• krótki kurs (10-14 dni) leków p/grzybiczych
• małe dawki izotretinoiny – 10-20 mg/d do 10
mg 3 x w tygodniu
• antybiotyki stosowane w trądziku
Łojotokowe zapalenie skóry
Leczenie ogólne
Trądzik różowaty
• początek pomiędzy 30 i 50 r. ż.
• nigdy nie występuje przed okresem
pokwitania
• rozwija się głównie u osób ze skórą
łojotokową wykazującą zaburzenia
naczynioruchowe
• zaburzenia hormonalne
• zaburzenia naczynioruchowe polegające na łatwym
czerwienieniu się pod wpływem bodźców emocjonalnych
i fizycznych
• zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego
– niedokwaśność soku żołądkowego
– nieżyt żołądka
– zapalenie żołądka spowodowane obecnością bakterii
Helicobacter pylori
– przewlekłe zaparcia
– stany zapalne dróg żółciowych
Trądzik różowaty - przyczyny
• stosowanie maści i kremów
sterydowych na skórę twarzy powoduje
występowanie zmian typu trądziku
różowatego gł. wokół ust i oczu
• nadkażenia skóry pasożytami -
nużeńcami demodex folliculorum (nużyca)
lub drożdżakami
Trądzik różowaty - przyczyny
Trądzik różowaty – czynniki
wyzwalające
• promieniowanie słoneczne
• zmiany temperatury otoczenia
• błędy dietetyczne (gorące pożywienie,
przyprawy, alkohol, nietolerancja niektórych
pokarmów)
• przyjmowanie niektórych leków (np. przeciw
nadciśnieniu)
• zaobserwowano także nasilanie się zmian w
czasie miesiączki i w okresie przekwitania
Trądzik różowaty – objawy
• Zmiany w trądziku różowatym dotyczą
wyłącznie skóry twarzy
• Przebieg choroby ma charakter przewlekły
i nawrotowy
Trądzik różowaty – okresy
1. Rumieniowy
2. Grudkowo – krostkowy
3. Naciekowy i przerosły
Trądzik różowaty – okres I
• zmiany mają charakter rumieniowy, z
przemijającym zaczerwienieniem twarzy,
pojawiające się pod wpływem gorących
pokarmów, alkoholu, ostrych przypraw,
słońca, wysokiej temperatury (sauna,
solarium), wiatru i mrozu, a także po
wejściu do ciepłego pomieszczenia z
zimnego dworu
• zaczerwienienie staje się bardziej trwałe
• obserwuje się liczne rozszerzenia
drobnych naczyń
• pojawiają się czerwone grudki i krostki
wypełnione treścią ropną
Trądzik różowaty – okres II
• znaczny przerostem tkanki łącznej i
gruczołów łojowych
• na nosie miękkie guzowate twory
(guzowatość nosa)
• skóra jest świecąca
• pory wybitnie rozszerzone i wypełnione
gęstym łojem
Trądzik różowaty – okres III
Trądzik różowaty – leczenie
Leczenie jest długotrwałe, wielomiesięczne,
a nawet kilkuletnie