Eros (
łości i namiętności seksualnej. Grał na lutni podobnie jak
Apollo.
Istnieją różne wersje co do jego pochodzenia: według
miał być on pierwszym z bogów, rówieśnikiem
którego obecność musiała być konieczna do zrodzenia się pozostałych bogów. Według
był
, lecz jest to tylko jedna z bardzo wielu wersji dotyczących jego genealogii. Przedstawiany był jako
uskrzydlony piękny młodzieniec z łukiem i strzałą, którą godzi w zakochanych, by ich ze sobą złączyć. W czasach
późniejszych przedstawiany jako pulchne niemowlę z łukiem i strzałami. Jego odpowiednikiem w
(Kupidyn, Kupido).
Od imi
Spis treści
o
o
Eros w literaturze greckiej
Słowo eros w literaturze greckiej było używane dwojako: raz jako imię boga, raz jako rzeczownik wyrażający pragnienie
czegoś, czego się nie posiada.
Eros jako "pragnienie"
Takie rozumienie słowa eros wydaje się należeć do wcześniejszej tradycji niż to, w którym eros to imię
’'ερος (eros) jest rzeczownikiem pospolitym, nie oznacza on osoby, lecz pragnienie posiadanie czegoś,
czego się nie ma. Z tym pragnieniem wiąże się poczucie bólu spowodowane brakiem danej rzeczy. Dla
pramoc, bezosobowa siła. Rodzi się ona wraz z
Ziemią
. Jest siłą przeciwstawną Chaosowi.
Eros jako imię
W literaturze greckiej z VII
– VI w.p.n.e. eros to imię boga, któremu przypisywane są takie cechy jak: groźny, przebiegły,
okrutny, co miało odzwierciedlenie także w innych dziedzinach sztuki, np. na malowidłach Eros bije zakochanego batem
lub siekierą. W poezji, głównie za sprawą
, zaczęto mówić o podwójnej, bo słodko-gorzkiej sile Erosa. W
późniejszym okresie postać Erosa ulega zmianie, jest on uznawany za pięknego, młodego, urodziwego i skrzydlatego
boga, towarzysza
. Z upływem wieków jego obraz staje się bardziej figlarny, jest on też coraz młodszy. Przyjmuje
się, że to
jako pierwszy przypisał Erosowi łuk i strzałę jako jego atrybuty. Eros miał posiadać dwie strzały.
Jedna niszczyła życie, druga dawała człowiekowi spokojne szczęście. Jeszcze później Eros zaczyna być opisywany jako
syn Afrodyty, który często zaczepia innych bogów, płata im figle, za co często odbywa pokutę. W II w.n.e. Apelejusz pisze
baśń o Amorze (Eros) i Psyche "Przemiany", wydaje się że baśń ta stanowi fundament współczesnego obrazu Erosa –
Amora ze skrzydełkami i łukiem w ręku.
Eros w kosmogonii
Eros
to pierwotna siła kosmiczna istniejąca od początku istnienia świata. Należy do grona bogów najstarszych wraz
. Jest więc starszy od
. Różni filozofowie komentowali jego działanie
. Dla przykładu, według
wszechświat to zmaganie się miłości (erosa) ze sporem. W V
pisze o "kosmicznym Erosie" jako mocy godzącej sprzeczności. Zaś
uważał Erosa za
wszechmocnego.
Eros w "Uczcie" Platona
Platon
jest dialogiem poświęconym Erosowi czyli
. Na cześć Agatona, który po raz pierwszy wygrał we
współzawodnictwie teatralnym, zostaje wydana uczta. Kilku z uczestników uczty zgadza się wygłosić krótką mowę
wychwalającą Erosa. Biesiadnicy po kolei opowiadają kim (albo czym) jest ich zdaniem Eros. Dla Fajdrosa Eros jest
najstarszym bogiem, który budzi pragnienie cnoty. Pauzaniasz mówi o dwóch Erosach: Erosie między kobietą i
mężczyzną; oraz Erosie między dwoma mężczyznami, wywodzącemu się z Afrodyty niebiańskiej, a przez to o wiele
doskonalszemu niż ów pierwszy. Arystofanes uważa, że ludzie nie wiedzą o prawdziwej potędze Erosa. Opowiada mit o
tym jak przed wiekami na świecie żyły istoty trzech płci – męskiej, żeńskiej i androgynon (połączenie kobiety i mężczyzny,
albo ludzi tej samej płci). Androgynoni mięli cztery ręce i cztery nogi oraz dwie głowy. Przekonani o swej sile zaatakowali
bogów, aby zająć ich miejsce. Rozzłoszczony Zeus za karę porozcinał ich na pół. Od tej pory rozcięte połówki tęsknią za
sobą, szukają się więc, żeby się zjednoczyć. Owo pragnienie i poszukiwanie całości to właśnie eros. Najważniejsza w
całym dialogu jest jednak wypowiedź
, za pośrednictwem którego
wygłasza własny pogląd na temat
Diotymą. Mówi mu ona o prawdziwej naturze Erosa. Jest on
synem
, został poczęty w dzień urodzin
, więc jest jej towarzyszem i sługą.
Cechy Erosa jako syna Dostatku i Biedy:
ubogi, bosy, bezdomny
czatuje na to, co dobre i piękne
mężny, wytrwały, gwałtowny, groźny
nie jest ani śmiertelny ani nieśmiertelny
Eros pragnie piękna i dobra, a skoro go pragnie, to go nie posiada. Jest pośrodku między mądrością a nieuctwem. Jest
więc
. Bogowie nie filozofują, ponieważ mają mądrość, nieucy też nie filozofują, bo nie chcą zdobyć mądrości.
Filozofują ci, którzy są między mądrością a nieuctwem (Eros). Filozofem nie jest ten, kto posiadł mądrość. Filozofowanie
to samo kochanie mądrości, a nie jej posiadanie. Tak jak Eros znajduje się między nieśmiertelnością a byciem
śmiertelnym, tak filozof jest między nieuctwem a posiadaniem mądrości, jest on miłośnikiem mądrości. Eros to
umiłowanie mądrości i pragnienie posiadania jej.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
nowy dokument programu microsof Nieznany
Cenniki bud ~$wy Dokument programu Microsoft Office Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (2)
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (16)
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (3)
Nowy Dokument programu Microsoft Word (5)
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (19)
Nowy Dokument programu Microsoft Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (2)
Nowy Dokument programu Microsoft Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word 6
Fiza laborka Nowy Dokument programu Microsoft Office Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word 2
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (2)
Nowy Dokument programu Microsoft Word
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word (6)
Nowy Dokument programu Microsoft Office Word 8
więcej podobnych podstron