Zasady doboru

gniazd

wtykowych

Gniazdo wtykowe

to nieod³¹czny element

instalacji elektrycznej. Wielu

buduj¹cych zadaje sobie

pytania, jakie gniazda wybraæ,

jak (w jakiej iloœci) i gdzie je

zainstalowaæ, aby zapewniæ

bezpieczeñstwo u¿ytkownikom

i sprzêtowi zasilanemu

za ich pomoc¹.

P

roblematyka z tym
zwi¹zana obejmuje
kilka zagadnieñ. Nale-

¿y okreœliæ sposób instalacji,
zabezpieczenia i typ gniazd.
Zgodnie z Polsk¹ Norm¹,
w Polsce obowi¹zuje stosowa-
nie gniazd z dodatkowym ze-
stykiem ochronnym w postaci
bolca. Ka¿de gniazdo powinno
byæ oznaczone symbolem zna-
ku bezpieczeñstwa „B” (czyli
mieæ odpowiedni certyfikat).
Niektóre systemy, np. schuko,
nie s¹ zgodne z PN i nie posia-
daj¹ znaku bezpieczeñstwa.

W kolejnej publikacji postara-
my siê szczegó³owo omówiæ
ró¿ne typy gniazd wtyczko-
wych oraz rozwa¿yæ, które
z rozwi¹zañ jest najw³aœciw-
sze pod wzglêdem bezpieczeñ-
stwa u¿ycia.

Dla projektantów dobór

gniazd to ¿aden problem, po-
niewa¿ znaj¹ okreœlone zasa-
dy. Natomiast buduj¹cy dom
zwykle ma inny zawód, a cza-
sami równie¿ instalatorzy nie
potrafi¹ dobrze doradziæ jak
poprowadziæ instalacjê. Przy
planowaniu domu (biura) nale-
¿y uwzglêdniæ specyficzne dla
konkretnego u¿ytkownika wa-
runki i przekazaæ je jako wy-
tyczne projektantowi. W tym
celu warto jest przeanalizowaæ
kilka kwestii.

Ka¿dy z nas zetkn¹³ siê

z le¿¹c¹ na pod³odze pl¹tani-
n¹ przewodów – niewygodna,
nieestetyczna i czêsto niebez-
pieczna. Jak tego unikn¹æ?
Wystarczy dobrze wszystko
zaplanowaæ. Najpierw nale¿y
zrobiæ spis urz¹dzeñ, które bê-
d¹ eksploatowane w danym
pomieszczeniu.

W salonie na pewno bêd¹

potrzebne gniazda do zasilania
stoj¹cych lamp, sprzêtu audio-
wideo i odkurzacza. Nale¿y
wiêc za³o¿yæ, ¿e dla ka¿dego
z urz¹dzeñ jest potrzebne
osobne gniazdko. Jednak nie-
mal zawsze wkrótce po za-
mieszkaniu, zaczyna brakowaæ
gniazd. Dlatego przede wszyst-
kim nale¿y dok³adnie zastano-
wiæ siê nad prawdziw¹ iloœci¹
urz¹dzeñ zasilanych napiê-
ciem 230 V. Czêsto u¿ytkowa-
ny jest sprzêt, np. wie¿a ste-
reo, wymagaj¹cy oddzielnego
zasilania ka¿dego z jej elemen-
tów. Przy lub za telewizorem
czêsto stoi niewielka lampka
rozjaœniaj¹ca t³o wokó³ niego.
Kolejnym urz¹dzeniem bêdzie
nawil¿acz, a inne gniazda bê-
d¹ potrzebne do zasilania lamp
stoj¹cych i sto³owych. Hodow-
cy ryb musz¹ mieæ mo¿liwoœæ
pod³¹czenia akwariów. Jed-
nak pe³na lista przewidywa-
nych urz¹dzeñ to dopiero po-
cz¹tek. Doradzam, aby przewi-
dzieæ kilka gniazd dodatko-
wych, maj¹cych zasilaæ sprzê-
t, który dopiero pojawi siê za

Andrzej Dubrawski

www.elektro.info.pl

4/2002

44

Ramka potrójna z trzema gniazdami

kilka lat i nagle stanie siê stan-
dardowym wyposa¿eniem.

Kuchnia, w której podobnie

jak w ³azience, nale¿y dodat-
kowo uzale¿niæ dobór gniazd
od ich usytuowania wzglêdem
zaworów wodnych (tzn. kra-
nów, natrysków) oraz otwar-
tych zbiorników, np. wanny.
Gniazda powinny byæ zasilane
z kilku obwodów, a oddzielne-
go zabezpieczenia wymaga
pralka, kuchenka, piekarnik
oraz inne du¿e odbiorniki ener-
gii elektrycznej. Zasilanie pral-
ki i lodówki nie powinno byæ
przerywane awariami powodo-
wanymi przez pozosta³e urz¹-
dzenia, a dla bezpieczeñstwa
i wygody ka¿de z tych urz¹dze-
ñ powinno mieæ swoje gniazdo.
Czêsto u¿ytkuje siê równo-
czeœnie kilka z urz¹dzeñ stano-
wi¹cych wyposa¿enie kuchni:
sokowirówka, mikser, malakser,
szybkowar, krajalnica, ekspres
do kawy, ma³y telewizor, radio
i oœwietlenie szafek to tylko
czêœæ stale zwiêkszaj¹cego
siê wyposa¿enia. Szeregi
gniazd planuje siê zarówno po-
wy¿ej roboczego blatu szafek,
jak i za nimi. Przy wejœciu, na
dole pod wy³¹cznikiem gniaz-
do do sprz¹tania oraz kilka
gniazd w pobli¿u sto³u, np. do
lampki.

£azienka to pomieszcze-

nie mokre, w którym najlepiej
jest ograniczyæ do minimum
iloœæ gniazd. Jednak nie da siê
tego unikn¹æ. Konieczne s¹
gniazda do pralki, suszarki, su-
szarki czy golarki. Tak jak
w ka¿dym pomieszczeniu

tak¿e tutaj przyjmuje siê, ¿e
ka¿de z u¿ywanych tam
urz¹dzeñ jest na sta³e prz y ³ ¹-
czone do gniazda. Dodatkowo
proponujê w ka¿dym zespole
umieœciæ jeszcze po jednym
gnieŸdzie.

Ogród to teren zewnêtrzny,

nara¿ony na opady atmosfe-
ryczne, w którym równie¿
mo¿na instalowaæ gniazda.
Zwykle s¹ one instalowane na
zewnêtrznych œcianach budyn-
ków i na œcianach innych bu-
dowli ogrodowych. Kolej-
nym miejscem do ich
umieszczenia s¹ s³upki oœ-
wietleniowe oraz zasilaj¹-
ce. W zale¿noœci od pot-
rzeb mog¹ byæ wyposa¿a-
ne w lampy ogrodowe,
czujki ruchu i gniazda
wtyczkowe. IloϾ i roz-
mieszczenie zale¿¹ wy-
³¹cznie od wielkoœci ogro-
du i jego przeznaczenia.
Przy planowaniu nale¿y pa-
miêtaæ o grillu oraz d³u-
goœci przewodu kosiarki
czy odkurzacza do zbiera-
nia liœci. Ze wzglêdów bez-
pieczeñstwa powinno u¿y-
waæ siê przewodów zasila-
j¹cych bez przed³u¿aczy.
Gniazda ogrodowe powinny
byæ bezwzglêdnie wyposa-
¿one w znajduj¹cy siê
w domu w wy³¹cznik.

Rozmieszczenie gniazd

stanowi kolejny problem.
Podstawowym dokumen-
tem umo¿liwiaj¹cym roz-
³o¿enia gniazd w pomiesz-
czeniu jest szczegó³owy
plan zagospodarowania

S³upek zasilaj¹cy Gira. Z ty³u oœwietlenie kierunkowe.

Wyposa¿ony w zaœlepkê i dwa gniazda wtyczkowe IP 44

⇒ LIYY, LIYCY, LIYY-P, LIYY-P, LIYCY-P, YKSLY, YKSLYekw, RDY(St)Y Bd,

RDY(St)Yv Bd, INTERBUS, PROFIBUS oraz YKY, YKSY

⇒ UTP, FTP kat. 5E, LAN-T1 ÷ LAN-T15, TWINAXIAL, RG

⇒ YTKSY, YTKSYeks, YnTKSY, YnTKSYekw, YTLY,

YTDY, YTDYekw, SCYY,

TECHNOINSTAL XzKAXw, XzKAXwekw

⇒ YPMY, YPMYekw, YPMX, TECHNOAUDIO PG, PM, PGW

⇒ YWD, YWDek, XWD, YWDpek, YWL, YWLek, XWL, RG

⇒ TDY, TLY, LgY, TDWY, TLWY, OMY, OWY, YnKGSLY

⇒ Kable i przewody specjalne zaprojektowane wed³ug wymagañ

klienta w tym: do obwodów iskrobezpiecznych, olejoodporne,

bezhalogenowe, z materia³ów uniepalnionych i o zmniejszonej emisji

dymów, o poszerzonym temperaturowym zakresie eksploatacji

(od –60°C do 120°C)

UDZIELAMY 5-CIO LETNIEJ GWARANCJI

NA PRODUKOWANE PRZEZ NAS KABLE DO UK£ADANIA NA STA£E

Ø

Prowadzimy tak¿e sprzeda¿ kabli i przewodów od najlepszych

producentów krajowych i zagranicznych

WYSOKIEJ KLASY SPECJALIŒCI UDZIELAJ¥ PORAD TECHNICZNYCH

W ZAKRESIE DOBORU I EKSPLOATACJI

Zapraszamy na nasze stoisko nr 1175, pawilon 1

ELTARG 2002

Spó³ka Akcyjna w Warszawie

®

TECHNOKABEL S.A.

ul. Marsza³kowska 4

00-950 Warszawa

Zarz¹d i Dzia³

Techniczny tel. (022)

629 60 27

Dzia³ Sprzeda¿y

tel. [phone]

fax [phone]

TECHNOKABEL S.A.

FABRYKA KABLI

ul. Wiatraczna 28

06-550 Szreñsk

k/M³awy tel. (023) 653

41 81 tel. (023) 653

44 50

fax [phone]

TECHNOKABEL S.A.

FABRYCZNA

HURTOWNIA

ul. K³obucka 8

02-699 Warszawa,

tel. [phone]

fax [phone]

e-mail: [e-mail]

www.technokabel.com.pl

KABLE STEROWNICZE I TELEINFORMATYCZNE

Fabryka Kabli Technokabel w Szreñsku produkuje

kable i przewody nastêpuj¹cych typów:

[e-mail]

F

46

www.elektro.info.pl

4/2002

zabezpieczenia. Puszki z dop-
rowadzonymi i zaizolowanymi
przewodami mo¿na wype³niæ
styropianem i po dok³adnym
naniesieniu na plany zagipso-
waæ. PóŸniej, po przestawieniu
lub zmianie umeblowania,
wystarczy lekko pukn¹æ m³ot-
kiem w wybrane miejsca, wy-
j¹æ wype³nienie i zamontowaæ
gniazda wtyczkowe. Bez kucia,
brudzenia i ha³asu – szybko
i tanio.

jak montowaæ

gniazda?

Wiêkszoœæ producentów

oferuje gniazda mocowane do
puszek za pomoc¹ ³apek roz-
porowych oraz wkrêtów. Do-
datkowo niektóre gniazda po-
siadaj¹ na rogach otwory
umo¿liwiaj¹ce ich monta¿ za
poœrednictwem ko³ków rozpo-
rowych (oczywiœcie na zew-
n¹trz puszki). Monta¿ na
wkrêty jest znacznie lepszy,
poniewa¿ zapewnia dobre
przyleganie do œciany. Dziêki
temu ³atwiej jest zapewniæ es-
tetykê i szczelnoœæ oraz
wypoziomowaæ. Przymocowa-
nie wkrêtami zapobiega wyr-
waniu gniazda ze œciany, na-
wet jeœli wtyczka wchodzi bar-
dzo ciasno. Zaleca siê u¿ywa-
nie wy³¹cznie podtynkowych
puszek sprzêtowych umo¿li-
wiaj¹cych ten sposób przyt-
wierdzania.

dodatkowe

wymagania

Ka¿dy obwód gniazd musi

byæ chroniony przed skutkami
zwarcia. W instalacjach domo-
wych przyjmuje siê zabezpie-
czenie 16 A o charakterystyce
typu B na ka¿dy obwód gniazd
wtyczkowych. Z jednego zabez-

pieczenia mo¿na zasilaæ do 8
gniazd, obecnie produkowane
gniazda wtyczkowe s¹ przysto-
sowane do maksymalnego ob
ci¹¿enia pr¹dem 16 A (230
V). Starsze instalacje s¹ zabez-
pieczone bezpiecznikami topi-
kowymi.

W instalacjach elektrycz-

nych mog¹ w pewnych sytu-
acjach powstawaæ przepiêcia
wywo³ywane wy³adowaniami
atmosferycznymi lub czynnoœ-
ciami ³¹czeniowymi. W zale¿-
noœci od wyposa¿enia obiektu
budowlanego w instalacjê od-
gromow¹ i odleg³oœæ od stacji
zasilaj¹cej, instalacja powinna
byæ objêta jedno- lub wielo-
stopniow¹ ochron¹ przeciw-
przepiêciow¹. Pierwsze zabez-
pieczenie powinno znajdowaæ
siê w z³¹czu. Zawiera ono trzy
lub cztery odgromniki i ograni-
cza wartoœæ przepiêæ do ok.
3-4 kV. Kolejne zabezpieczenie
(II stopnia) pod³¹czane jest
w rozdzielnicach wewnêtrz-
nych i tablicach rozdzielczych
i swoim zasiêgiem obejmuje in-
stalacjê ca³ego mieszkania lub
domu jednorodzinnego. Ograni-
cza ono wartoœæ przepiêæ do
ok. 1 do 1,5 kV i charakterys-
tyce 8/20. Jeœli znamionowy
pr¹d zabezpieczeñ nadpr¹do-
wych jest mniejszy od dopusz-
czalnego pr¹du ogranicznika,
to uk³ad nie wymaga stosowa-
nia dodatkowych zabezpieczeñ
nadpr¹dowych. Podan¹ wy¿ej
wartoœæ wytrzymuje wiêk-
szoœæ urz¹dzeñ eksploatowa-
nych w gospodarstwie domo-
wym. Ochrona I i II stopnia
obejmuje ca³¹ instalacjê wew-
nêtrzn¹. Wysokiej klasy sprzêt
audiowideo oraz komputerowy
jest szczególnie wra¿liwy na
przepiêcia, a straty mog¹ byæ
bardzo dotkliwe. Dlatego w ce-
lu dodatkowej ochrony przed
skutkami przepiêæ drogich
urz¹dzeñ elektronicznych nale-

Charakterystyka fali przepiêciowej 8/20

µs

Gira gniazdo wtyczkowe

z zabezpieczeniem przepiêciowym

wnêtrza. Stosunkowo ³atwo
okreœliæ iloœæ i miejsce gniazd
przeznaczonych do zasilania
sprzêtu umieszczonego na sta-
³e (kuchenki, sokowirówki, te-
lewizora). W zaplanowanych
miejscach nale¿y zamontowaæ
szeregi gniazd. Obecnie w ofer-
cie niemal ka¿dego producen-
ta gniazd znajduj¹ siê ramki –
od pojedynczych do piêciokrot-
nych. Co najmniej jedna taka
grupa gniazd powinna siê zna-
leŸæ na œcianie za przewidy-
wanym miejscem ustawienia
sprzêtu. W ka¿dym zespole
warto zostawiæ przynajmniej
po jednym gnieŸdzie, którego
zastosowania jeszcze nie da siê
okreœliæ, poniewa¿ na pewno
w nied³ugim czasie stanie siê
ono konieczne. Poza tymi
gniazdami proponujê zainstalo-
waæ gniazdka antenowe, tele-
foniczne i komputerowe. Przy

wejœciu do pomieszczenia, pio-
nowo pod wy³¹cznikiem, war-
to umieœciæ gniazdo wtyczko-
we do zasilania odkurzacza lub
froterki.

przezornoϾ

Na podstawie gotowego

projektu pomieszczenia, trudno
je tak zaplanowaæ, aby gniazd-
ka zawsze by³y pod rêk¹.
Przezornym proponujê nawet
dwukrotne zwiêkszenie ich
iloœci, poniewa¿ dodatkowa in-
stalacja wcale nie musi byæ od
razu wyposa¿ana w gniazda.
Wystarczy osadzenie puszek in-
stalacyjnych i doprowadzenie
do nich przewodów zasilaj¹-
cych (nale¿y przy tym pamiê-
taæ o pozostawieniu miejsca
w rozdzielnicy), w którym zos-
tan¹ zamontowane dodatkowe

47

4/2002

www.elektro.info.pl

dobraæ. Zbiorczy wy³¹cznik
ró¿nicowopr¹dowy powinien
zareagowaæ z opóŸnieniem.
Pozosta³e urz¹dzenia ochron-
ne ró¿nicowopr¹dowe powinny
mieæ charakterystykê bezzw-
³oczn¹. Taki dobór zapewnia
selektywnoœæ wy³¹czania, tj.
ograniczenie obszaru wy³¹cza-
nego w przypadku zagro¿enia.

Niektóre gniazda wtyczkowe

posiadaj¹ specjalne przes³ony
zamykaj¹ce otwory. Ruchoma
przes³ona, otwierana bolcami
wtyczki, stanowi ochronê
przed dzieæmi. Wszêdobylskie
dzieci s¹ zabezpieczone przed
pora¿eniem pr¹dem. Izolacyj-
na przes³ona ca³kowicie unie-
mo¿liwia wetkniêcie w otwór
gniazda jakiegokolwiek przed-
miotu. Wœród czo³owych pro-
ducentów domowego osprzêtu
elektrycznego panuje od kilku
lat tendencja obejmowania ta-
ka ochron¹ wszystkich nowych
gniazd. Jedynie stare serie, po-
woli wycofywane z produkcji,
mog¹ nie mieæ przes³on.

W wilgotnych i mokrych po-

mieszczeniach, np. w ³azien-

ce, nale¿y zachowaæ szczegól-
n¹ ostro¿noœæ. Prawie ka¿dy
wie, ¿e w takich miejscach
u¿ywa siê gniazd „hermetycz-
nych”. £atwo je rozpoznaæ po
klatce zakrywaj¹cej otwory
wtykowe. Proszê jednak zwra-
caæ uwagê nie tylko na wyg-
l¹d, bo sam fakt wyposa¿enia
gniazda w klapkê nie oznacza,
¿e mo¿e siê ono znaleŸæ
w ³azience. Czêsto gniazdo
z klapk¹ posiada jedynie sto-
pieñ ochrony IP 21. S¹ to tzw.
gniazda kroploszczelne, które
nie wszêdzie mog¹ byæ zasto-
sowane. Wszystkie gniazda
wtyczkowe, w zale¿noœci od
tzw. strefy powinny posiadaæ
podwy¿szony stopieñ ochrony.
W strefie „O÷2” (stanowi¹cej
przestrzeñ nad otwartymi
zbiornikami wody, na przyk³ad
brodzikiem) nie wolno instalo-
waæ jakichkolwiek gniazd. W
obiektach publicznych nale¿y
obowi¹zkowo stosowaæ gniaz-
da o wy¿szych stopniach och-
rony IP, a powy¿sza informacja
dotyczy obiektów prywatnych,
na przyk³ad mieszkañ.

Na tarasach i w ogrodach

mog¹ byæ instalowane wy-
³¹cznie gniazda IP 44 lub
o wy¿szym oznaczeniu.

Ca³a instalacja w mieszka-

niu lub domu powinna zawie-
raæ przewód ochronny PE do-
prowadzony do ka¿dego gniaz-
da. Oczywiœcie ka¿de gniazdo
musi posiadaæ, zgodnie z PN,
bolec ochronny i niedopusz-
czalne jest mostkowanie prze-
wodu neutralnego na bolec.
Dla zapewnienia poprawnego
zadzia³ania wszelkich zabez-
pieczeñ konieczne jest tak¿e
po³¹czenie przewodem wy-
równawczym CC wszystkich
czêœci przewodz¹cych obcych
i dostêpnych, takich jak rury
wodoci¹gowe, kanalizacyjne i
gazowe.

Gira gniazdo z zabezpieczeniem

ró¿nicowopr¹dowym

¿y miejscowo zastoso-
waæ ograniczniki III stop-
nia (charakterystyka
8/20). Koniecznie nale¿y
je instalowaæ, gdy gniaz-
do znajduje siê w du¿ej
odleg³oœci od ogranicz-
nika stopnia II (

λ ≥ 15

m). Ograniczniki miejs-
cowe s³u¿¹ do ochrony
urz¹dzeñ zasilanych
z jednego lub kilku znaj-
duj¹cych siê w pobli¿u
gniazd wtyczkowych.
Obecnie oferowane s¹
ograniczniki montowane
na szynê w rozdzielnicy,
wbudowywane w gniaz-
da wtyczkowe lub w for-
mie umo¿liwiaj¹cej ich
instalacje wewn¹trz podtynko-
wych puszek instalacyjnych lub
w kana³ach kablowych i list-
wach zasilaj¹cych. Zabezpie-
czenia te posiadaj¹ sygnaliza-
cjê optyczn¹ i dŸwiêkow¹. Na-
le¿y zwróciæ uwagê, ¿e miej-
scowe ograniczniki mog¹ byæ
instalowane wy³¹cznie w ins-
talacjach zawieraj¹cych oprócz
przewodu fazowego l i neutral-
nego N, przewód ochronny
(PE). Oczywiœcie takie ochron-
niki s¹ instalowane za wy³¹cz-
nikami ró¿nicowopr¹dowymi.

Jednym z najlepszych spo-

sobów ochrony przed pora¿e-
niem jest instalowanie wy³¹cz-
ników ró¿nicowopr¹dowych,
które s³u¿¹ do ochrony przed
poœrednim dotykiem. Zwykle
instalacja elektryczna w miesz-
kaniu jest wyposa¿ona w jeden
lub kilka wy³¹czników ró¿ni-
cowopr¹dowych stanowi¹cych
ochronê poszczególnych czêœ-
ci instalacji. Pr¹d zadzia³ania
nie powinien byæ wiêkszy ni¿
30 mA. Jeœli w instalacji ko-
nieczne jest zastosowanie
dwustopniowej ochrony to
w celu zapewnienia selektyw-
nego zadzia³ania wy³¹czni-
ków nale¿y odpowiednio je

F

Rozmieszczenie odgromników i ochronników przepiêciowych w sieci TN-C-S

gniazda

w inteligentnych

instalacjach

Inteligentne instalacje elek-

tryczne s¹ czêsto wykorzysty-
wane do sterowania gniazdami
wtyczkowymi. W instalacjach
konwencjonalnych by³o to te¿
mo¿liwe, lecz bardzo rzadko
stosowane. Za poœrednictwem
magistralnych czujników gniaz-
da mog¹ byæ selektywnie za-
i wy³¹czane, a tak¿e regulo-
wane (np. œciemnianie lamp
stoj¹cych). Nie wymaga to sto-
sowania specjalnych gniazd.
Standardowe gniazda s¹ zasi-
lane za poœrednictwem wyrob-
ników umieszczonych w roz-
dzielnicach, w pustych przest-
rzeniach budowlanych, natyn-
kowo lub w puszkach podtyn-
kowych. Ze wzglêdu na roz-
bie¿noœæ obci¹¿alnoœci gniaz-
da i wyrobników nale¿y unikaæ
tego rozwi¹zania. Jedynie za-
³¹czania za pomoc¹ 16 A zes-
tyku wyrobnika za³¹czaj¹cego
jest prawid³owym zastosowa-
niem. Szczególnie niekorzystne
jest zasilanie gniazda wtyczko-
wego za pomoc¹ œciemniacza
(zwykle kilkaset W). W³¹cze-
nie du¿ego odkurzacza (silnik
komutatorowy, czasem o mocy

48

www.elektro.info.pl

4/2002

ok. 2 kW) lub grzejnika o wiêk-
szej mocy spowoduje uszko-
dzenie kosztownego wyrobnika.
Zasilanie odkurzacza niepe³-
nym napiêciem spowoduje
równie¿ po pewnym czasie
spalenie silnika.

gniazda

wtyczkowe

o szczególnym

zastosowaniu

Gniazda wtyczkowe o szcze-

gólnym zastosowaniu, np. do
zasilania sprzêtu komputero-
wego czy plazmowego telewi-
zora powinny byæ zasilane za
poœrednictwem wydzielonych
obwodów. Aby obwody te mog-
³y zapewniaæ stabilne napiê-
cie i bezprzerwowe zasilanie
nie mog¹ byæ równoczeœnie
u¿ywane do zasilania urz¹-
dzeñ powoduj¹cych przy za-
i wy³¹czaniu przepiêæ, spad-
ków napiêæ i zak³óceñ wy¿-
szymi harmonicznymi. Gniazda
te wyró¿niaj¹ siê odmienn¹
budow¹, dziêki czemu wyklu-
czaj¹ mo¿liwoœæ w³o¿enia do
gniazda jakiejkolwiek wtyczki,
nawet p³askiej. W ofercie ryn-
kowej znajduje siê kilka typów
gniazd s³u¿¹cych do tego ce-

lu, ale nie wszystkie spe³niaj¹
swoje zadanie.

wnioski

Tylko dobrze zaplanowana

instalacja elektryczna zapewni
komfort i

bezpieczeñstwo

mieszkañcom. Przed zleceniem
projektu elektrycznego warto
zrobiæ spis wszystkich po-
mieszczeñ oraz urz¹dzeñ elek-
trycznych, które bêd¹ w nich
u¿ywane. Dopiero póŸniej
mo¿na bêdzie je nanieœæ na
rzut poziomy. W miejscach zas-
tawionych szafami lub innymi
meblami tak¿e nale¿y przewi-
dzieæ gniazda lub tylko puszki
z doprowadzonymi przewoda-
mi. Tak przygotowany podk³ad
znacznie u³atwi pracê projek-
tantowi elektrykowi.
Planowanie instalacji elektrycz-
nej stwarza wiele problemów,
choæ nie wszystkie zwi¹zane
s¹ z gniazdami wtyczkowymi.

&

literatura

1. Katalog Gira.
2. Instalacje elektryczne – COBO-

PROFIL.

2. Ochrona przed przepiêciami –

Andrzej Sowa.

3. IEC PN-60 364 – instalacje elek-

tryczne w obiektach budowlanych.

a)

b)

Gira gniazda z klapk¹ i bolcem IP 44

– wystêpuj¹ w szerokiej gamie

kolorystycznej

£azienka wyposa¿ona w brodzik. Oznaczenie stref