Budda przekazał wiele nauk, z których powstały ró

ż

ne drogi i sposoby praktykowania.

W

ś

ród nich Droga Mahajany jest czym

ś

szczególnym. Co czyni j

ą

tak szczególn

ą

?

W ramach Mahajany Budda podał wiele ró

ż

nych metod. Wszystkie pochodz

ą

z

najwy

ż

szej m

ą

dro

ś

ci i s

ą

na bardzo wysokim poziomie. Mahajana zawiera dwa rodzaje

nauk: Sutry i Tantry. Tantra jest czym

ś

bardziej szczegółowym ni

ż

Sutra, bowiem ma do

dyspozycji wi

ę

cej metod. Metody Tantry (nazywane równie

ż

Wad

ż

rajan

ą

lub Mantrajan

ą

)

okre

ś

la si

ę

tak

ż

e jako

Ś

cie

ż

k

ę

Rezultatu (owocu) i s

ą

to najwy

ż

sze Nauki. Aby je we

wła

ś

ciwy sposób wykorzysta

ć

, trzeba mie

ć

du

ż

o zaufania i oddania do metod. Nie ma to

jednak nic wspólnego ze

ś

lep

ą

wiar

ą

.

Kiedy idziemy Drog

ą

Sutr, musimy si

ę

najpierw bardzo du

ż

o uczy

ć

. Na przykład

Abhidharma zawiera wiele nauk o zewn

ę

trznym

ś

wiecie, o powstaniu wszech

ś

wiata, a

Madhjamaka zawiera nauki filozoficzne. W ten sposób intelektem i logik

ą

bada si

ę

zewn

ę

trzny

ś

wiat, zdobywaj

ą

c zrozumienie jego natury, czyli jest to poznanie,

ż

e nie jest

on rzeczywisty.

Je

ż

eli uczymy si

ę

w ten sposób, wa

ż

nym jest

ż

eby nie traktowa

ć

Nauki jak normalne

studia. W Dharmie nie chodzi o to,

ż

eby si

ę

wi

ę

cej uczy

ć

, lecz o to,

ż

eby osi

ą

gn

ąć

wolno

ść

najwy

ż

szego o

ś

wiecenia i uwolni

ć

si

ę

od cierpienia. To jest co

ś

wi

ę

cej ni

ż

normalne wykształcenie. Wad

ż

rajan

ą

jest bardzo bezpo

ś

redni

ą

drog

ą

. Trzeba uwa

ż

a

ć

,

aby Dharma nie stała si

ę

tylko czym

ś

zewn

ę

trznym, lecz była do

ś

wiadczeniem.

Niektórzy ludzie sadz

ą

,

ż

e nie wystarczy tylko medytowa

ć

. Do

ś

wiadczenie medytacyjne

jest nam absolutnie niezb

ę

dne, ale dobrze jest równie

ż

, je

ś

li studiujemy ró

ż

ne teksty i

uczymy si

ę

. Musimy jednak jasno zda

ć

sobie spraw

ę

, co przez to osi

ą

gamy. Je

ż

eli

chcemy studiowa

ć

teksty, mamy najpierw trudno

ś

ci j

ę

zykowe. Poza tym powinni

ś

my

wiedzie

ć

,

ż

e w Tybecie uwa

ż

a si

ę

kogo

ś

za uczonego dopiero po 20, 30 latach studiów.

Ja sam najpierw sze

ść

lat uczyłem si

ę

j

ę

zyka, potem osiemna

ś

cie lat studiowałem teksty

i jeszcze długo nie sko

ń

cz

ę

. Je

ż

eli chcemy tak post

ę

powa

ć

, b

ę

dzie to bardzo długo

trwało. Przy tym ryzykujemy,

ż

e nauczymy si

ę

bardzo wielu słów, nie znaj

ą

c ich

znaczenia, a wła

ś

nie ono jest nam bardzo potrzebne. Oczywi

ś

cie, musimy si

ę

uczy

ć

,

ż

eby wiedzie

ć

o co chodzi, ale prawdziwe do

ś

wiadczenie otrzymamy tylko poprzez

praktyk

ę

. Systematyczna praktyka jest dla nas bardzo wa

ż

na. Dzi

ę

ki niej stopniowo

zrozumiemy coraz wi

ę

cej, poniewa

ż

pogl

ą

d powstanie jako cz

ęś

c tego do

ś

wiadczenia.

ś

eby praktykowa

ć

Tantr

ę

, trzeba rozwin

ąć

zaufanie, oddanie i widzenie na czystym

poziomie. Zaczynamy od widzenia siebie całkowicie czystymi, czyli od zaufania do nas
samych, do naszej natury Buddy. Dzi

ę

ki temu nie b

ę

dziemy dumni i nie b

ę

dziemy innych

traktowa

ć

jako gorszych od siebie, poniewa

ż

wszystkie istoty maj

ą

natur

ę

Buddy.

Oznacza to równie

ż

odwag

ę

wykonywania praktyki bez zastanawiania si

ę

, czy zdołam jej

podoła

ć

, czy te

ż

nie. Powinni

ś

my mie

ć

zaufanie do tego,

ż

e zarówno my, jak i wszystkie

czuj

ą

ce istoty, nosimy w sobie najwy

ż

sz

ą

m

ą

dro

ść

. Pierwszym warunkiem praktykowania

Wad

ż

rajany jest wi

ę

c zaufanie do naszej własnej warto

ś

ci. Drugim warunkiem jest

zaufanie do Trzech Klejnotów, do Schronienia. Pierwszym jest Budda, kto

ś

w pełni

o

ś

wiecony, b

ę

d

ą

cy poza ograniczeniami i bł

ę

dami, posiadaj

ą

cy w pełni rozwini

ę

te

wszystkie wła

ś

ciwo

ś

ci. Drugim klejnotem jest Dharma, nasza droga, wszystkie metody,

które przekazał Budda. Trzecim klejnotem jest Sanga, czyli ci, którzy pomagaj

ą

nam na

drodze.

Praktykuj

ą

c Wad

ż

rajan

ę

mamy zaufanie równie

ż

do Trzech Korzeni, którymi s

ą

: Lama,

Jidam i Stra

ż

nik. Lama jest

ź

ródłem błogosławie

ń

stwa. Jidam jest

ź

ródłem siddhi, czyli

szczególnych umiej

ę

tno

ś

ci. Stra

ż

nicy s

ą

ź

ródłem aktywno

ś

ci. Lama jest głównym

korzeniem, a wyra

ż

eniem jego umysłu jest Jidam, a jego aktywno

ś

ci

ą

Stra

ż

nik. Te Trzy

Strona 1 z 4

Na ścieżce mahamudry błogosławieństwo jest niezbędne

2009-09-12

Korzenie w

ż

aden sposób nie ró

ż

ni

ą

si

ę

od Trzech Klejnotów. Jak to jest mo

ż

liwe,

ż

e

Wad

ż

rajana jest najszybsz

ą

drog

ą

i umo

ż

liwia osi

ą

gni

ę

cie o

ś

wiecenia w jednym

ż

yciu?

To jest zwi

ą

zane z Lam

ą

. Na powolniejszej drodze Bodhisattwy gromadzimy zasług

ę

i

dobr

ą

karm

ę

oraz oczyszczamy si

ę

ró

ż

nymi metodami. Jest powiedziane,

ż

e do

całkowitego uwolnienia si

ę

ze wszystkich negatywnych rzeczy i nagromadzenia

pozytywnych, s

ą

potrzebne trzy niesko

ń

czone kalpy. To trwa tak długo, poniewa

ż

nasze

negatywne działania, powstałe z przeszkadzaj

ą

cych uczu

ć

, s

ą

zawsze wymieszane.

Wci

ąż

od nowa robimy co

ś

negatywnego, co zawraca nas z powrotem. Kiedy

otrzymujemy pomoc od lamy, jego błogosławie

ń

stwo mo

ż

e sprawi

ć

,

ż

e dzi

ę

ki naszej

otwarto

ś

ci bardzo szybko rozwinie si

ę

w nas natura buddy, esencja naszego umysłu,

najwy

ż

sza m

ą

dro

ść

. Błogosławie

ń

stwo działa dzi

ę

ki temu,

ż

e spotyka si

ę

nasza

otwarto

ść

i współczucie lamy. Wtedy ju

ż

nie tylko nasze własne wysiłki umo

ż

liwiaj

ą

nam

post

ę

py na

ś

cie

ż

ce; otrzymujemy równie

ż

pomoc od nauczyciela. Sprawia to,

ż

e nasza

droga staje si

ę

szybka i bezpo

ś

rednia. Kiedy otrzymujemy błogosławie

ń

stwo ciała, mowy

i umysłu lamy, mo

ż

emy ujrze

ć

prawdziw

ą

natur

ę

naszego umysłu. Przypomina to

przebudzenie si

ę

ze snu niewiedzy.

Otwarto

ść

umo

ż

liwiaj

ą

ca ten proces, to co

ś

wi

ę

cej ni

ż

tylko fakt,

ż

e jaki

ś

nauczyciel nam

si

ę

podoba, bo potrafi dobrze mówi

ć

. Aby otrzyma

ć

błogosławie

ń

stwo musimy przede

wszystkim postrzega

ć

lam

ę

jako esencj

ę

wszystkich Buddów, jako kogo

ś

całkowicie

czystego. Wówczas oddanie b

ę

dzie bardzo gł

ę

bokie i błogosławie

ń

stwo zadziała

niezwykle szybko.

Ś

rodkiem umo

ż

liwiaj

ą

cym rozwini

ę

cie takiego oddania jest guru joga,

medytacja na lam

ę

. U nas jest to medytacja Karmapy.

Widzie

ć

Lam

ę

jako esencj

ę

Buddów trzech czasów nie znaczy widzie

ć

go w fizycznej

formie historycznego Buddy. Esencj

ą

jego umysłu jest Dharmakaj

ą

. Dharmakaja

manifestuje si

ę

bez ograniczenia w ró

ż

nych formach na poziomie Sambhogakaji i

Nirmanakaji. Mo

ż

na to zrozumie

ć

równie

ż

tak: esencja umysłu Lamy, a wi

ę

c

Dharmakaja, jest absolutnym Lam

ą

. Ta esencja ukazuje si

ę

w ró

ż

nych formach, a wi

ę

c i

w Lamie relatywnym, którego wła

ś

nie znamy. To jest to, co mo

ż

emy zobaczy

ć

i usłysze

ć

.

Kiedy praktykujemy Guru Jog

ę

, powinni

ś

my wszystko widzie

ć

jako sposób wyra

ż

enia si

ę

Lamy, jako jego gr

ę

. Powinni

ś

my stara

ć

si

ę

widzie

ć

wszystkie formy jako "Ciało Lamy",

wszystkie d

ź

wi

ę

ki jako "Mow

ę

Lamy" i wszystko co powstaje w umy

ś

le jako "Umysł

Lamy". To nie znaczy,

ż

e zewn

ę

trzny

ś

wiat si

ę

zmieni i b

ę

dzie wygl

ą

dał jak konkretna

fizyczna forma Lamy. Znaczy to,

ż

e zjawiska i pustka b

ę

d

ą

nierozdzielne. Wszystko co

si

ę

przejawia jest puste, pustka tak si

ę

manifestuje. Zjednoczenie manifestacji i pustki

jest Ciałem Lamy. Rozumienie tego to widzenie wszystkiego jako form

ę

Lamy. Mowa

Lamy oznacza,

ż

e esencja mowy jest pusta, a wi

ę

c,

ż

e d

ź

wi

ę

k i pustka s

ą

nierozdzielne.

Umysł Lamy jest nierozerwalnym zjednoczeniem rado

ś

ci i pustki; wszystko co powstaje

w umy

ś

le jest nierozerwalne ze stanem Prawdy. To jest znaczenie Ciała Wad

ż

ry, Mowy

Wad

ż

ry i Umysłu Wad

ż

ry.

Medytuj

ą

c na lam

ę

potrzebujemy zaufania, które wzmocni oddanie albo sprawi,

ż

e

b

ę

dziemy mogli otrzyma

ć

błogosławie

ń

stwo i rozpozna

ć

natur

ę

umysłu. Linia Kagyu jest

lini

ą

przekazu, w której oddanie jest szczególnie wa

ż

ne. Wielu o

ś

wieconych naszej linii

podkre

ś

la cz

ę

sto,

ż

e jest ono warunkiem koniecznym do rozpoznania natury umysłu.

Oddanie jest jak zal

ąż

ek, bez którego nic nie mo

ż

e wyrosn

ąć

.

Mo

ż

na wyró

ż

ni

ć

si

ę

trzy rodzaje zaufania. Pierwsze to podstawowe zaufanie, które

sprawia,

ż

e w ogóle mamy potrzeb

ę

studiowania i praktykowania Dharmy mimo,

ż

e nikt

nas do tego nie zmusza. Drugi rodzaj jest podobny, lecz si

ę

ga gł

ę

biej mamy coraz

wi

ę

ksz

ą

potrzeb

ę

praktyki i wkładamy w ni

ą

coraz wi

ę

cej wysiłku, poniewa

ż

naprawd

ę

rozumiemy, jak wielkie ma to znaczenie. Trzeci rodzaj zwi

ą

zany jest z zaufaniem do

Trzech Klejnotów i przekonaniem o działaniu prawa karmy. Ufamy gł

ę

boko,

ż

e wszystkie

Strona 2 z 4

Na ścieżce mahamudry błogosławieństwo jest niezbędne

2009-09-12

nasze działania przynosz

ą

okre

ś

lone skutki. Kiedy rozumiemy te trzy rodzaje zaufania,

powstanie w nas gł

ę

bokie oddanie. Czasami rozwini

ę

cie całkowicie czystego oddania dla

kogo

ś

, kto posiada fizyczne ciało, mo

ż

e okaza

ć

si

ę

trudne. Wtedy mo

ż

na rozwin

ąć

oddanie dla jidama. To równie

ż

jest bardzo dobre.

Istnieje wiele rodzajów guru jogi. Dla nas, uczniów linii Karma Kagyu, guru jest Karmapa.
Wiele osób ma w

ą

tpliwo

ś

ci, kto jest ich rdzennym lam

ą

. Nie stanowi to jednak problemu,

poniewa

ż

kiedy mamy bardzo szczególny zwi

ą

zek z jakim

ś

nauczycielem, mo

ż

emy

uzna

ć

go za naszego rdzennego lam

ę

i my

ś

le

ć

,

ż

e Karmapa jest

ź

ródłem wszystkich

lamów. Je

ś

li bardzo chcemy medytowa

ć

na naszego lam

ę

, mo

ż

emy to robi

ć

. Jednak

koniecznie powinni

ś

my pami

ę

ta

ć

,

ż

e esencj

ą

tego lamy jest Karmapa, i

ż

e nasz

nauczyciel jest aktywno

ś

ci

ą

Karmapy. Wszystko pochodzi od Karmapy.

Mówi

ę

to nie tylko dlatego,

ż

e jest on moim lam

ą

. Istnieje wiele poziomów tulku, czyli

tych, którzy

ś

wiadomie si

ę

odradzaj

ą

. Lama Karmapa znajduje si

ę

na najwy

ż

szym z tych

poziomów. Oznacza to,

ż

e jest on w pełni o

ś

wiecony i wci

ąż

na nowo odradza si

ę

, by

pomóc wszystkim istotom. Jego imi

ę

- Karmapa - znaczy: "Pan Aktywno

ś

ci Buddów". W

chwili, w której osi

ą

gn

ą

ł o

ś

wiecenie, otrzymał w darze od stu tysi

ę

cy daki

ń

Czarn

ą

Koron

ę

. Podobnie jak intronizowany król, Karmapa dostał od daki

ń

Czarn

ą

Koron

ę

na

znak swego o

ś

wiecenia i tego,

ż

e jest "Panem Aktywno

ś

ci Wszystkich Buddów". Korona

ta, cho

ć

jest dla nas niewidzialna, zawsze znajduje si

ę

nad jego głow

ą

. Pó

ź

niej

wykonano jej materialn

ą

kopi

ę

, aby

ś

my równie

ż

mogli widzie

ć

ten znak aktywno

ś

ci

Karmapy. Guru joga stanowi esencj

ę

naszej praktyki, chocia

ż

oczywi

ś

cie powinni

ś

my

praktykowa

ć

całe nyndro.

W praktyce Guru Jogi powstaje przed nami w przestrzeni Karmapa, albo inny Lama,
który jest Jego esencj

ą

. Koncentrujemy si

ę

na wizualizacji i modlimy si

ę

bardzo gor

ą

co o

błogosławie

ń

stwo Lamy. Dobrze je

ż

eli oddanie jest bardzo mocne, tak mocne, jak to

mo

ż

liwe, bez pow

ą

tpiewania i poza zwyczajowym my

ś

leniem. Mówi si

ę

,

ż

e oddanie

powinno by

ć

tak mocne,

ż

eby nie powstawały my

ś

li, ani zw

ą

tpienie kiedy Lama powie,

ż

e

woda jest ogniem, albo na odwrót. Najró

ż

niejsze zwyczajowe my

ś

li znikaj

ą

. My

ś

li si

ę

o

doskonałych wła

ś

ciwo

ś

ciach Lamy i ma si

ę

do nich zaufanie. Potem przychodzi

błogosławie

ń

stwo Lamy, jako błogosławie

ń

stwo ciała, w formie białego

ś

wiatła z Jego

czoła i wibracji OM. Błogosławie

ń

stwo mowy przychodzi do nas w formie czerwonego

ś

wiatła z Jego gardła i wibracji AH oraz błogosławie

ń

stwo umysłu w formie niebieskiego

ś

wiatła z Jego serca i wibracji Hung. Najpierw ka

ż

de przychodzi z osobna, potem

wszystkie razem. Ta medytacja oczyszcza ciało, mow

ę

i umysł i otrzymujemy

błogosławie

ń

stwo ciała, mowy i umysłu Lamy. Otrzymujemy tak

ż

e cztery inicjacje, co

pó

ź

niej manifestuje si

ę

jako cztery Kaje, czyli cztery stany Buddy, a wi

ę

c o

ś

wiecenie. Po

takiej medytacji i recytacji mantry KARMAPA CZIENNO, nasze ciało, mowa i umysł staj

ą

si

ę

nierozdzielne z ciałem, mow

ą

i umysłem Lamy i trwamy w tym stanie.

Gdy prawidłowo wykonujemy guru jog

ę

, mo

ż

emy otrzymywa

ć

błogosławie

ń

stwo i dzi

ę

ki

temu ci

ą

gle si

ę

rozwija

ć

. Dotyczy to równie

ż

praktyki jidama czy stra

ż

nika; bez

błogosławie

ń

stwa lamy wła

ś

ciwie nic si

ę

nie wydarza. Zwłaszcza na

ś

cie

ż

ce mahamudry

błogosławie

ń

stwo jest niezb

ę

dne. Bez niego nic si

ę

nie dzieje, po prostu nie pojawia si

ę

do

ś

wiadczenie. Niektórzy ludzie my

ś

l

ą

,

ż

e guru joga to tylko przygotowanie, poniewa

ż

nale

ż

y do nyndro - praktyk wst

ę

pnych. Z tego powodu nie mog

ą

oni wła

ś

ciwie oceni

ć

jej

znaczenia. Jednak je

ż

eli chcemy rozpozna

ć

natur

ę

umysłu, praktyka guru jogi jest

cz

ęś

ci

ą

naszej

ś

cie

ż

ki, po prostu musimy j

ą

wykonywa

ć

. Równie

ż

tutaj nasza motywacja

jest bardzo wa

ż

na. Powinni

ś

my rozwija

ć

bodhiczitt

ę

, czyli o

ś

wiecon

ą

postaw

ę

, i

medytowa

ć

, aby

ś

my mogli pomóc wszystkim istotom. Powinni

ś

my zawsze wyra

ż

a

ć

ż

yczenia,

ż

eby wszystkie istoty osi

ą

gn

ę

ły o

ś

wiecenie. Je

ś

li z tym nastawieniem

praktykujemy guru jog

ę

, równie

ż

gdy jest ona nasz

ą

główn

ą

praktyk

ą

, znajdujemy si

ę

na

Strona 3 z 4

Na ścieżce mahamudry błogosławieństwo jest niezbędne

2009-09-12

wła

ś

ciwej drodze.

Pyt.: Co to jest błogosławie

ń

stwo?

Błogosławie

ń

stwo nie jest czym

ś

substancjonalnym, co pochodzi z zewn

ą

trz. Jest to

proces, pojawiaj

ą

cy si

ę

dzi

ę

ki naszemu otwarciu dla Lamy. Błogosławie

ń

stwo powstaje w

naszym umy

ś

le. Przy tym istniej

ą

ró

ż

ne błogosławie

ń

stwa, np. błogosławie

ń

stwo

długiego

ż

ycia. Mo

ż

na czyta

ć

teksty Dharmy i je rozumie

ć

. Kiedy jednak nauczyciel

powie komu

ś

potem dokładnie to samo, mo

ż

e si

ę

zdarzy

ć

,

ż

e umysł na moment tak si

ę

rozwinie,

ż

e zrozumienie b

ę

dzie całkowite. Tak si

ę

dzieje, poniewa

ż

istnieje

błogosławie

ń

stwo.

Pyt.: Co mo

ż

na zrobi

ć

, aby utrzyma

ć

oddanie?

To sprawa czasu. Na pocz

ą

tku oddanie jest bardzo mocne, albo nie, podobnie jak

zaufanie. To,

ż

e ono tak si

ę

zmienia, przychodzi i odchodzi, jest wynikiem Samsary,

uwarunkowanej egzystencji, w której

ż

yjemy. Je

ż

eli regularnie praktykujemy i

wzmacniamy nasze współczucie, wtedy zaufanie i oddanie utrzymaj

ą

si

ę

. Pó

ź

niej

oddanie nie b

ę

dzie ju

ż

uwarunkowane, lecz trwałe i stabilne.

Dziamgon Kongtrul Rinpocze (1954 - 1992) uwa

ż

any był za trzeci

ą

inkarnacj

ę

wielkiego

uczonego i mistrza medytacji tradycji Karma Kagyu, Dziamgona Kongtrula Lodro Taje,
który

ż

ył w dziewi

ę

tnastym wieku we wschodnim Tybecie i był guru XV Karmapy. Jego

inkarnacja, Dziamgon Kongtrul Czientse Oser, równie

ż

został dzier

ż

awc

ą

linii Kagyu.

Przekazał on najwa

ż

niejsze nauki XVI Karmapie. III Dziamgon Kongtrul Rinpocze - Lodro

Czokji Senge - jako dziecko opu

ś

cił Tybet razem z XVI Karmap

ą

. Wychował si

ę

i zdobył

wykształcenie w klasztorze Rumtek w Sikkimie. W młodo

ś

ci towarzyszył XVI Karmapie

podczas kilku podró

ż

y na Zachód. Pó

ź

niej sam stał si

ę

bardzo aktywnym nauczycielem

Dharmy na Zachodzie. Zgin

ą

ł w 1992 roku w wypadku samochodowym w Sikkimie.

Fragmenty wykładu wygłoszonego w 1987 roku w Regensburgu.
Tłumaczył Wojtek Tracewski
Artykuł pochodzi z "Diamentowej Drogi" nr 21
"Kagyu Life po polsku" Nr 2
"Buddhism Today No 2/1996"

Strona 4 z 4

Na ścieżce mahamudry błogosławieństwo jest niezbędne

2009-09-12