blacharz samochodowy 721[03] z1 05 n

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

MINISTERSTWO EDUKACJI

NARODOWEJ

Leszek Kucharski
Tomasz Trojanowski

Wykonywanie połączeń blachy techniką zgrzewania
721[03].Z1.05

Poradnik dla nauczyciela

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy
Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Recenzenci:
mgr Stanisław Kołtun
mgr inż. Grażyna Uhman

Opracowanie redakcyjne:
mgr inż. Leszek Kucharski
mgr inż. Tomasz Trojanowski

Konsultacja:
mgr inż. Piotr Ziembicki

Korekta:

Poradnik stanowi obudowę dydaktyczną programu jednostki modułowej 721[03].Z1.05
Wykonywanie połączeń blachy techniką zgrzewania zawartego w modułowym programie
nauczania dla zawodu blacharz samochodowy.

Wydawca

Instytut Technologii Eksploatacji – Państwowy Instytut Badawczy, Radom 2006

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

SPIS TREŚCI

1. Wprowadzenie

2. Wymagania wstępne

3. Cele kształcenia

4. Przykładowe scenariusze zajęć

5. Ćwiczenia

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas zgrzewania

5.1.1 Ćwiczenie 11

5.2. Istota zgrzewania oraz budowa i jakość zgrzewanej spoiny

5.2.1. Ćwiczenie 12

5.3. Zgrzewanie oporowe oraz inne rodzaje zgrzewania. Rodzaje i charakter

wykonywanych złączy

5.3.1. Ćwiczenia 13

5.4. Zgrzewarki stosowane w naprawach nadwozi

5.4.1. Ćwiczenie 15

5.5. Zgrzewanie tworzyw sztucznych

5.5.1. Ćwiczenie 16

6. Ewaluacja osiągnięć ucznia

7. Literatura

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

1. WPROWADZENIE

Przekazujemy Państwu poradnik dla nauczyciela Wykonywanie połączeń blachy techniką

zgrzewania, który będzie pomocny w prowadzeniu zajęć dydaktycznych w szkole kształcącej
w zawodzie blacharz samochodowy.

W poradniku zamieszczono:

– wymagania wstępne, czyli wykaz umiejętności, jakie uczeń powinien posiadać przed

rozpoczęciem realizacji programu jednostki modułowej, tak by bez problemów mógł
wzbogacić swoją wiedzę, a także ukształtować swoje umiejętności związane z procesem
zgrzewania,

– cele kształcenia – wykaz umiejętności jakie uczeń ukształtuje podczas realizacji programu

jednostki modułowej,

– przykładowe scenariusze zajęć,
– ćwiczenia, które pomogą zweryfikować wiedzę teoretyczną ucznia oraz wykształcić

umiejętności praktyczne,

– sprawdzian osiągnięć, czyli zestaw zadań testowych,
– literaturę dodatkową.

W tej jednostce modułowej szczególnie ważnymi są:

– bezpieczeństwo i higiena pracy podczas zgrzewania,
– istota zgrzewania oraz budowa i jakość zgrzewanej spoiny,
– zgrzewanie oporowe oraz inne rodzaje zgrzewania, rodzaje i charakter wykonywanych

złączy,

– zgrzewarki stosowane w naprawach nadwozi,
– zgrzewanie tworzyw sztucznych.

Zalecane jest, aby zajęcia dydaktyczne prowadzone były metodami praktycznymi

z zastosowaniem metody tekstu przewodniego oraz ćwiczeń praktycznych poprzedzonych
pokazem. Formy organizacyjne pracy uczniów powinny być zróżnicowane, zatem można
stosować zarówno prace indywidualną, jak i prace w grupach.

Nauczyciel może dowolnie rozporządzać ćwiczeniami zawartymi w poradniku, a także

zalecić wykonanie wszystkich lub też wybrać tylko niektóre z nich. Również
przeprowadzenie ich zależy od nauczyciela – może zrealizować je zgodnie ze wskazówkami
zawartymi w poradniku lub według własnych pomysłów. Uczniowie powinni wykonać
ćwiczenia samodzielnie.

Po wykonaniu ćwiczeń uczeń ma możliwość sprawdzenia poziomu swoich umiejętności

poprzez wykorzystanie zaproponowanych w poradniku pytań w podrozdziałach Sprawdzian
postępów.

Nauczyciel może posłużyć się zamieszczonym w rozdziale 6 zestawem pytań testowych,

dokonując w ten sposób oceny wiedzy i umiejętności ucznia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Schemat układu jednostek modułowych

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

2. WYMAGANIA

WSTĘPNE

Przystępując do realizacji programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– charakteryzować technologie produkcji nadwozi samochodowych,
– charakteryzować procesy obróbki wiórowej i obróbki plastycznej,
– wykonywać operacje tłoczenia i cięcia blachy,
– wykonywać operacje kształtowania blachy w warunkach zakładu naprawy samochodów,
– posługiwać się dokumentacją techniczną,
– korzystać z różnych źródeł informacji,
– poszukiwać informacji w Internecie,
– stosować ogólne zasady bhp i p ppoż. w czasie eksploatacji maszyn i urządzeń.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

3. CELE

KSZTAŁCENIA

Po zrealizowaniu programu jednostki modułowej uczeń powinien umieć:

– scharakteryzować metodę łączenia materiałów poprzez zgrzewanie,
– scharakteryzować rodzaje zgrzein,
– opisać zasadę zgrzewania oporowego,
– scharakteryzować czynniki decydujące o jakości spoiny otrzymanej w wyniku

zgrzewania,

– przedstawić na rysunku połączenia zgrzewane elementów nadwozia,
– zorganizować stanowisko pracy,
– posłużyć się zgrzewarką przenośną,
– dobrać sprzęt i technologię zgrzewania do łączenia blach nadwozia w miejscach łatwo

i trudno dostępnych,

– rozróżnić etapy zgrzewania,
– przygotować blachy do zgrzewania,
– wykonać połączenie cienkich blach za pomocą zgrzewania punktowego,
– przeprowadzić proces zgrzewania elementów z tworzyw sztucznych,
– zastosować zasady bhp, ochrony ppoż. oraz ochrony środowiska.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

4. PRZYKŁADOWE SCENARIUSZE ZAJĘĆ

Scenariusz zajęć 1

Osoba prowadząca...................................................................................
Modułowy program nauczania: Blacharz samochodowy 721[03]
Moduł:

Technologia obróbki blachy 721[03]Z1.

Jednostka modułowa: Wykonywanie

połączeń blachy techniką zgrzewania

721[03]Z1.05

Temat: Charakterystyka zgrzewania oporowego oraz złączy zgrzewanych

Cel ogólny: Scharakteryzować metody łączenia metali poprzez zgrzewanie oporowe

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

– opisać rodzaje zgrzewania,
– wyróżnić na podstawie próbek rodzaje zgrzewania,
– scharakteryzować rodzaje zgrzewów,
– zastosować zasady bhp i ppoż. i ochrony środowiska.

Metody nauczania:

– mini wykład,
– pokaz,
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

– praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

– literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela dotycząca zgrzewania oporowego,
– ponumerowane próbki zgrzein,
– tabela ćwiczenia (załącznik 2) z rozdziału 5.3. Poradnika dla nauczyciela,
– przepisy i instrukcje stanowiskowe dotyczące bhp i ppoż..

Czas trwania zajęć:

− 180 minut

Uczestnicy:

– uczniowie kształcący się w zawodzie blacharz samochodowy.

Przebieg zajęć:

1) Powitanie uczniów.
2) Zapoznanie z celami zajęć.
3) Plan zajęć,

a) wprowadzenie:

– nauczyciel przedstawia kilka próbek, reprezentujących różne rodzaje zgrzewów,
– omawia metody wykonania poszczególnych próbek,
– zwraca uwagę na charakterystyczne cechy poszczególnych metod zgrzewania,

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

– omawia zagrożenia związane z bhp, ppoż. i ochroną środowiska,

b) praca indywidualna:

– nauczyciel przydziela uczniom próbki,
– uczeń dokonuje rozpoznania rodzaju zgrzewania,
– swoje spostrzeżenia opisuje w tabeli (załącznik 2) za pomocą znaku (+),
– po rozpoznaniu danej próbki przystępuje do badania następnych, postępując zgodnie z

podanym schematem,

c) podsumowanie zajęć:

– uczniowie potrafią rozpoznać na podstawie próbek metody zgrzewania,
– potrafią opisać cechy charakterystyczne zgrzewów.
4) Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ich aktywności pracy w zespole, a także

prezentacji wypracowanych pomysłów.

5) Pożegnanie uczniów.

Praca domowa

Szczegółowo opisać spostrzeżenia, jakie nasunęły się podczas wykonywania ćwiczenia.

Wysnuć wnioski. Całość pracy w formie pisemnej przynieść na następne zajęcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Scenariusz zajęć 2

Osoba prowadząca...................................................................................
Modułowy program nauczania: Blacharz samochodowy 721[03]
Moduł:

Technologia obróbki blachy 721[03]Z1.

Jednostka modułowa: Wykonywanie

połączeń blachy techniką zgrzewania

721[03]Z1.05

Temat: Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas zgrzewania

Cel ogólny: Zastosować zasady bhp, ochrony ppoż. i ochrony środowiska.

Po zakończeniu zajęć edukacyjnych uczeń potrafi:

– opisać wymagania w zakresie bhp i ochrony ppoż., jakie należy spełniać w czasie

różnych metod zgrzewania,

– wyszczególnić zagrożenia występujące podczas zgrzewania,
– wyszczególnić wymagania związane z ochroną środowiska obowiązujące podczas

zgrzewania,

– zaplanować bezpieczne stanowisko pracy,
– udzielić pierwszej pomocy poszkodowanym w czasie prac związanych ze zgrzewaniem.

Metody nauczania:

– mini wykład,
– pokaz,
– ćwiczenia praktyczne.

Formy organizacyjne pracy uczniów:

– praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

– literatura z rozdziału 7 Poradnika dla nauczyciela dotycząca przepisów bhp podczas

zgrzewania,

– stanowiskowe instrukcje dotyczące zagrożeń związanych z bhp, ppoż., oraz zasad

udzielania pierwszej pomocy,

– fantom
– apteczka pierwszej pomocy,
– tabela ćwiczenia (załącznik 1) z rozdziału 5.1. Poradnika dla nauczyciela.

Czas trwania zajęć:

– 180 minut – 4 jednostki dydaktyczne

Uczestnicy:

– uczniowie kształcący się w zawodzie blacharz samochodowy.

Przebieg zajęć:

1) Powitanie uczniów.
2) Zapoznanie z celami zajęć
3) Plan zajęć

a) wprowadzenie:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

b) nauczyciel omawia zasady bhp i ppoż. podczas zgrzewania,
c) omawia zakazy i nakazy obowiązujące podczas pracy przy zgrzewaniu,
d) nauczyciel przeprowadza pokaz dotyczący udzielania pierwszej pomocy

przedlekarskiej osobom poszkodowanym podczas zgrzewania,

e) wskazuje literaturę, z którą należy zapoznać się, aby przeprowadzić ćwiczenie,
f) praca indywidualna:

– nauczyciel wskazuje teksty do przeczytania,
– nauczyciel rozdziela materiały dodatkowe,
– uczeń zapoznaje się z otrzymanymi materiałami,
– uczeń na podstawie zdobytych informacji uzupełnia tabelę z załącznika 1,
– uczeń udziela pomocy przedmedycznej osobie poparzonej podczas zgrzewania

wykorzystując manekina szkoleniowego,

g) podsumowanie lekcji:

– uczniowie potrafią wyszczególnić zasady bhp obowiązujące podczas zgrzewania,
– uczniowie potrafią przestrzegać zasad ppoż.,
– uczniowie potrafią udzielać pierwszej pomocy przedmedycznej,
– uczniowie potrafią wyszczególniać zasady ochrony środowiska.

4) Ocena poziomu osiągnięć uczniów oraz ich aktywności, a także prezentacji

wypracowanych pomysłów.

5) Pożegnanie uczniów.

Praca domowa

Szczegółowo opisz spostrzeżenia, jakie nasunęły Ci się podczas wykonywania

ćwiczenia. Szczególną uwagę zwrócić na zagrożenia występujące podczas zgrzewania. Całość
pracy w formie pisemnej przynieść na następne zajęcia.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5. ĆWICZENIA

5.1. Bezpieczeństwo i higiena pracy podczas zgrzewania

5.1.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Na podstawie wskazanej przez nauczyciela literatury, wymień i podziel wymagania

i zakazy związane z procesem zgrzewania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury,
2) w karcie ćwiczenia (załącznik 1), wpisać w odpowiednie kolumny wymagania i zakazy

związane z procesem zgrzewania,

3) zadanie wykonać indywidualnie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– mini-wykład,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– tablice poglądowe,
– instrukcje stanowiskowe dla urządzeń i narzędzi,
– instrukcje bhp i ppoż.,
– Kodeks Pracy,
– przybory do pisania.

Załącznik 1

Karta ćwiczenia

Imię i nazwisko.......................................................................................................

Bhp Ppoż. Ochrona

środowiska

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.2. Istota zgrzewania oraz budowa i jakość zgrzewanej spoiny

5.2.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Połącz za pomocą zgrzewania punktowego otrzymane elementy nadwozia

samochodowego i sprawdź jakość wykonanego połączenia.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania oraz zasady bhp i ppoż.. Nauczyciel powinien określić sposób
sprawdzenia jakości spoiny.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury,
2) zgromadzić niezbędne materiały, urządzenia i narzędzia,
3) zorganizować stanowisko pracy,
4) przeprowadzić proces zgrzewania otrzymanych elementów,
5) wykonać próbę wytrzymałości zgrzein,
6) w czasie wykonywania ćwiczenia zwrócić szczególną uwagę na przepisy bezpieczeństwa

i higieny pracy i przeciwpożarowe,

7) zadanie wykonać indywidualnie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– pokaz z instruktażem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– regulaminy i instrukcje dotyczące obsługi zgrzewarek,
– elementy nadwozia samochodowego przygotowane do zgrzewania,
– zgrzewarka stanowiskowa,
– narzędzia pomiarowe i traserskie,
– narzędzia mocujące,
– narzędzia do kontroli wytrzymałości zgrzein,
– środki ochrony osobistej,
– sprzęt gaśniczy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.3. Zgrzewanie oporowe oraz inne metody zgrzewania. Rodzaje

i charakterystyka wykonywanych złączy.

5.3.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Przygotuj do zgrzewania elementy nadwozia samochodowego wykonane z blachy

stalowej.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres,

sposób wykonania oraz przepisy bhp i ochrony środowiska.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury,
2) zgromadzić materiały i narzędzia, niezbędne do wykonania ćwiczenia,
3) wykonać ćwiczenie przestrzegając przepisy bhp i ochrony środowiska,
4) zadanie wykonać indywidualnie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– mini-wykład,
– pokaz z instruktażem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– elementy nadwozia samochodowego,
– narzędzia i środki do czyszczenia i odtłuszczania blach,
– narzędzia i materiały ścierne,
– instrukcje dotyczące obsługi urządzeń do osuszania blach,
– urządzenie do osuszenia blachy.

Ćwiczenie 2

Na podstawie przygotowanych, ponumerowanych próbek, wykonanych różnymi

metodami, rozpoznaj rodzaje zgrzewania.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia.

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury,
2) zadanie wykonać indywidualnie,
3) w karcie ćwiczenia (załącznik 2) dane, ponumerowane próbki, przyporządkować do

odpowiedniego rodzaju zgrzewania, stawiając znak „+” w odpowiedniej kolumnie tabeli.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– mini-wykład,
– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

–

ponumerowane próbki zgrzein,

– tabela do ćwiczenia (załącznik 2),
– przybory do pisania.

Załącznik 2

Tabela do ćwiczenia

Imię i nazwisko........................................................................................................................

Rozpoznaj rodzaje zgrzewania stawiając znak „+” w odpowiedniej kolumnie tabeli.

próbki

Zgrzewanie

oporowe

Zgrzewanie

tarciowe

Zgrzewanie

zgniotowe

Zgrzewanie
wybuchowe

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.4. Zgrzewarki stosowane w naprawach nadwozi

5.4.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Opisz schemat blokowy zgrzewarki i przygotuj urządzenie do pracy.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury,
2) zapoznać się z informacjami zawartymi w instrukcji obsługi zgrzewarki,
3) zapoznać się z przepisami bhp i ppoż. związanymi z obsługą urządzenia,
4) opisać schemat zgrzewarki w karcie ćwiczenia (załącznik 3),
5) przygotować zgrzewarkę do pracy.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– mini-wykład,
– pokaz z objaśnieniem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– zgrzewarka przenośna,
– instrukcja obsługi zgrzewarki,
– przybory do pisania,
– karta ćwiczenia (załącznik 3).

Załącznik 3

Karta ćwiczenia

Imię i nazwisko..........................................................................................................................

Na poniższym rysunku nazwij trzy wydzielone zespoły zgrzewarki oporowej

Rys. do ćwiczenia 1

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

5.5. Zgrzewanie tworzyw sztucznych

5.5.1. Ćwiczenia

Ćwiczenie 1

Wykonaj połączenie z tworzyw sztucznych techniką zgrzewania gorącym klinem.

Wskazówki do realizacji:
Przed przystąpieniem do realizacji ćwiczenia nauczyciel powinien omówić jego zakres

i sposób wykonania.

Sposób wykonania ćwiczenia

Uczeń powinien:

1) zapoznać się ze wskazanymi przez nauczyciela fragmentami literatury,
2) zgromadzić niezbędne materiały i narzędzia,
3) zapoznać się z instrukcją nagrzewnicy do zgrzewania tworzyw sztucznych,
4) wykonać ćwiczenie zgodnie z poleceniami nauczyciela,
5) zadanie wykonać indywidualnie.

Zalecane metody nauczania – uczenia się:

– mini-wykład,
– pokaz z instruktażem,
– ćwiczenia praktyczne.

Środki dydaktyczne:

– termoplastyczne tworzywa sztuczne,
– stanowisko do zgrzewania tworzyw sztucznych,
– instrukcja nagrzewnicy,
– nagrzewnica z odpowiednio zakończoną końcówką,
– dociskająca rolka walcowa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

6. EWALUACJA OSIĄGNIĘĆ UCZNIA

Przykłady narzędzi pomiaru dydaktycznego

TEST 1

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie połączeń
blachy techniką zgrzewania”

Test składa się z 20 pytań wielokrotnego wyboru, z których:

– zadania 1,2,3,5,6,9,10,11,12,15,19,20 są z poziomu podstawowego,
– zadania 4,7,8,13,14,16,17,18 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

– dopuszczający – za rozwiązanie co najmniej 8 zadań z poziomu podstawowego,
– dostateczny – za rozwiązanie co najmniej 11 zadań z poziomu podstawowego,
– dobry – za rozwiązanie 15 zadań, w tym co najmniej 3 z poziomu ponadpodstawowego,
– bardzo dobry – za rozwiązanie 18 zadań, w tym co najmniej 6 z poziomu

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. c, 2. a, 3. a, 4. b, 5. d, 6. a, 7. b, 8. c, 9. d, 10. c, 11. a,
12. d, 13. b, 14. a, 15. b, 16. b, 17. a, 18. b, 19. b, 20. a.

Plan testu

zadania

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Zdefiniować proces zgrzewania

Scharakteryzować czynniki decydujące
o jakości zgrzewu

B P a

3 Rozróżnić wady zgrzein

Nazwać błędy wykonywane w czasie
zgrzewania

B P b

5 Określić celowość kontroli zgrzein

6 Rozpoznać metody badań nieniszczących B P a

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7 Scharakteryzować zgrzewanie liniowe

8 Sklasyfikować rodzaje energii

9 Zidentyfikować zgrzewanie punktowe

10 Ocenić właściwości zgrzeiny

11 Scharakteryzować zgrzewanie liniowe

12 Scharakteryzować zgrzewanie garbowe

13 Określić rolę zgrzewania doczołowego C

14 Scharakteryzować zgrzewanie zwarciowe

15 Określić rolę zgrzewania gorącym klinem

16 Zidentyfikować czynniki energetyczne

Określić zagrożenia występujące podczas
zgrzewania

C PP a

Rozróżnić zagrożenia występujące podczas
zgrzewania

D PP b

19 Zastosować przepisy ochrony środowiska C P b

20 Zastosować przepisy bhp

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem co najmniej

jednotygodniowym.

2. Przygotuj odpowiednia liczbę testów.
3. Zapewnij samodzielność podczas rozwiązywania zadań.
4. Przed rozpoczęciem testu przeczytaj uczniom instrukcje dla uczniów.
5. Zapytaj, czy uczniowie wszystko zrozumieli. Wszystkie wątpliwości wyjaśnij.
6. Nie przekraczaj przeznaczonego czasu na test.

Instrukcja dla ucznia

1. Przeczytaj uważnie instrukcje.
2. Podpisz imieniem i nazwiskiem kartę odpowiedzi.
3. Zapoznaj się z zestawem zadań testowych.
4. Test zawiera 20 zadań. Do każdego z nich podane są 4 możliwe odpowiedzi. Tylko jedna

jest poprawna.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem, a
następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedź.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi sprawiało Ci będzie trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

1) Zgrzewanie jest to:

a) sposób łączenia materiałów polegający na doprowadzeniu przez nagrzanie do stanu

plastycznego z jednoczesnym dociskiem.

b) sposób łączenia metali polegający na doprowadzeniu przez nagrzanie do stanu

plastycznego połączone z jednoczesnym dociskiem.

c) sposób łączenia metali i termoplastycznych tworzyw sztucznych polegający na

doprowadzeniu ich w miejscu łączenia przez nagrzanie do stanu plastycznego
z jednoczesnym zastosowaniem docisku.

d) sposób łączenia tworzyw sztucznych polegający na nagrzaniu ich w miejscu łączenia

do stanu ciastowatego z jednoczesnym zastosowaniem docisku.

2) Brak zgrzewu powstaje na skutek:

a) niskiego natężenia prądu lub za krótkim czasie jego przepływu.
b) zbyt małej siły docisku, przy zbyt dużym natężeniu prądu.
c) zbyt małej szybkości stygnięcia zgrzein.
d) braku chłodzenia.

3) Przegrzanie powstaje na skutek:

a) nadmiernego natężenia prądu lub zbyt długiego czasu jego przepływu.
b) rozprysku roztopionego metalu.
c) nadmiernego natężenia prądu przy za krótkim czasie jego przepływu.
d) zbyt długiego czasu przepływu prądu, przy zbyt niskim natężeniu.

4) Głębokie wgniecenia powstają podczas zgrzewania w wyniku:

a) niewłaściwego chłodzenia.
b) zbyt dużego nacisku elektrod.
c) dużej powierzchni roboczej elektrod.
d) zanieczyszczenia elektrod.

5) Kontrolę zgrzein przeprowadza się w celu:

a) sprawdzenia walorów estetycznych zgrzeiny.
b) sprawdzenia mocy zgrzewarki.
c) sprawdzenia układu chłodzącego elektrody.
d) ustalenia wytrzymałości zgrzeiny.

6) Jedną z metod badań nie niszczących jest:

a) oględziny zewnętrzne przy zastosowaniu lupy powiększającej.
b) rozrywanie za pomocą klina.
c) łamanie za pomocą stempla prasy.
d) rozwiercanie.

7) Zgrzewanie liniowe jest metodą zgrzewania:

a) wybuchowego.
b) oporowego.
c) tarciowego.
d) kuziemnego.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8) W procesie zgrzewania energia elektryczna zamieniana jest na energię:

a) mechaniczną.
b) chemiczną.
c) cieplną.
d) jądrową.

9) Zgrzewanie punktowe polega na:

a) przepływie napięcia w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.
b) zmianie częstotliwości w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.
c) zmianie rezystancji w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.
d) przepływie prądu w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.

10) Właściwy kształt zgrzeiny i jej właściwości wytrzymałościowe zależą głównie od:

a) wilgotności powietrza.
b) ciśnienia cieczy chłodzącej.
c) temperatury zgrzewania.
d) grubości łączonych elementów.

11) Zgrzewanie liniowe polega na:

a) łączeniu części parą elektrod krążkowych, wykonujących kolejne zgrzeiny nakładane

na siebie.

b) łączeniu części parą elektrod krążkowych, wykonujących kolejne zgrzeiny rozłożone

co 50 mm.

c) łączenie części przez docisk parą walców z jednoczesnym przepływem prądu.
d) łączenie części przez docisk elektrody krążkowej, przez którą doprowadzone jest

natężenie.

12) Zgrzewanie garbowe polega na:

a) wykonaniu zgrzeiny o dużej średnicy.
b) wykonaniu kilku zgrzein, ale każdej z osobna.
c) wykonaniu kilku zgrzein liniowych jednocześnie.
d) wykonaniu jednocześnie kilku zgrzein w miejscach garbów.

13) Zadaniem zgrzewania doczołowego jest:

a) łączeniu dwóch części wykonanych z dwóch różnych metali.
b) łączeniu dwóch części ich czołami.
c) łączeniu metali z tworzywami sztucznymi.
d) bezśladowym łączeniu dwóch materiałów.

14) Zgrzewanie zwarciowe polega na:

a) dokładnym dociśnięciu do siebie zgrzewanych powierzchni i przepuszczeniu przez ten

styk prądu o odpowiednim natężeniu.

b) zwarciu ze sobą dwóch elementów znajdujących się pod napięciem.
c) dokładnym dociśnięciu do siebie dwóch elementów z siłą wystarczającą do ich

połączenia.

d) dokładnym dociśnięciu do siebie dwóch elementów z jednoczesnym dodaniem

spoiwa.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

15) Zgrzewanie metodą gorącego klina stosuje się do łączenia:

a) chemoutwardzalnych tworzyw sztucznych.
b) termoplastycznych tworzyw sztucznych.
c) termoutwardzalnych tworzyw sztucznych.
d) metali kolorowych.

16) Głównym czynnikiem energetycznym powodującym nagrzewanie łączonych blach

w czasie zgrzewania jest:

a) napięcie.
b) natężenie.
c) częstotliwość.
d) kondensacja.

17) W procesie zgrzewania nie występuje:

a) upadek z wysokości.
b) porażenie prądem.
c) poparzenie.
d) skaleczenie.

18) W czasie zgrzewania tworzyw sztucznych szczególną uwagę należy zwrócić na

możliwość:

a) skaleczenia.
b) poparzenia.
c) zaprószenia oka.
d) zatrucia gazami.

19) Pozostające po naprawach nadwozi elementy gumowe, tworzywa sztuczne i inne

elementy tłumiąco – wygłuszeniowe należy:

a) spalić.
b) poddać recyklingowi.
c) zakopać.
d) usunąć z innymi odpadami.

20) Podczas zgrzewania elementów nadwozia samochodowego pracownik zabezpiecza się

przed działaniem iskier i gorących odprysków przez:

a) używanie odzieży i okularów ochronnych.
b) używanie fartucha skórzanego i nakrycia głowy.
c) używanie nakrycia głowy i okularów spawalniczych.
d) używanie rękawic i nakrycia głowy.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................................................................................................

Wykonywanie połączeń blachy techniką zgrzewania

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10 a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

Test dwustopniowy do jednostki modułowej „Wykonywanie połączeń
blachy techniką zgrzewania”

TEST 2

Test składa się z 20 pytań wielokrotnego wyboru, z których:
– zadania 1,2,3,4,5,6,815,16,18,19,20, są z poziomu podstawowego,
– zadania 7,9,10,11,12,13,14,17 są z poziomu ponadpodstawowego.

Punktacja zadań: 0 lub 1 punkt

Za każdą poprawną odpowiedź uczeń otrzymuje 1 punkt. Za złą odpowiedź lub jej brak

uczeń otrzymuje 0 punktów.

Proponuje się następujące normy wymagań – uczeń otrzyma następujące
oceny szkolne:

ponadpodstawowego.

Klucz odpowiedzi: 1. b, 2. d, 3. c, 4. c, 5. d, 6. d, 7. a, 8. b, 9. b, 10. b, 11. c,
12. b, 13. c, 14. d, 15. a, 16. a, 17. d, 18. b, 19. a, 20. d.

Plan testu

zadania

Cel operacyjny

(mierzone osiągnięcia ucznia)

Kategoria

celu

Poziom

wymagań

Poprawna

odpowiedź

1 Opisać proces zgrzewania

2 Scharakteryzować wady zgrzewu

Nazywać błędy wykonywane podczas
zgrzewania

B P c

4 Scharakteryzować jakość zgrzeiny

5 Rozróżnić metody badań niszczących B

6 Rozpoznać metody badań nieniszczących B P d

Dobrać napięcie prądu do zgrzewania
oporowego

D PP a

8 Scharakteryzować zgrzewanie punktowe

Określić siłę nacisku w czasie zgrzewania
liniowego

D PP b

Określić ilość jednocześnie zgrzewanych
elementów

C PP b

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

11 Scharakteryzować zgrzewanie garbowe

12 Określić rolę zgrzewania doczołowego C

Określić moment wyłączenia prądu w czasie
zgrzewania zwarciowego

D PP c

14 Rozpoznać zgrzewanie iskrowe

15 Rozpoznać schemat budowy zgrzewarki

16 Określić rolę zgrzewania gorącym klinem

Określić maksymalną temperaturę podczas
zgrzewania tworzyw sztucznych

D PP d

Zdiagnozować zagrożenia podczas
zgrzewania

D P b

19 Zastosować przepisy ochrony środowiska C P a

20 Zastosować przepisy bhp

Przebieg testowania

Instrukcja dla nauczyciela

1. Ustal z uczniami termin przeprowadzenia sprawdzianu z wyprzedzeniem, co najmniej

jednotygodniowym.

Instrukcja dla ucznia

jest poprawna.

5. Udzielaj odpowiedzi tylko na załączonej karcie odpowiedzi, stawiając w odpowiedniej

rubryce znak „X”. W przypadku pomyłki należy błędną odpowiedź zaznaczyć kółkiem,
a następnie ponownie zakreślić poprawną odpowiedź.

6. Pracuj samodzielnie, bo tylko wtedy będziesz miał satysfakcję z wykonanego zadania.
7. Jeśli udzielenie odpowiedzi sprawiało Ci będzie trudność, wtedy odłóż jego rozwiązanie

na później i wróć do niego, gdy zostanie Ci wolny czas.

8. Na rozwiązanie testu masz 30 minut.

Materiały dla ucznia:

– instrukcja,
– zestaw zadań testowych,
– karta odpowiedzi.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

ZESTAW ZADAŃ TESTOWYCH

Test 2

1. Zgrzewanie jest to sposób:

a) łączenia materiałów polegający na doprowadzeniu przez nagrzanie do stanu

plastycznego z jednoczesnym dociskiem.

b) łączenia metali i termoplastycznych tworzyw sztucznych polegający na

doprowadzeniu ich w miejscu łączenia przez nagrzanie do stanu plastycznego
z jednoczesnym zastosowaniem docisku.

c) łączenia metali polegający na doprowadzeniu przez nagrzanie do stanu plastycznego

połączone z jednoczesnym dociskiem.

d) łączenia tworzyw sztucznych polegający na nagrzaniu ich w miejscu łączenia do

stanu ciastowatego z jednoczesnym zastosowaniem docisku.

2. Brak zgrzewu powstaje na skutek:

a) zbyt małej sile docisku, przy zbyt dużym natężeniu prądu.
b) zbyt małej szybkości stygnięcia zgrzein.
c) braku chłodzenia.
d) niskiego natężenia prądu lub za krótkiego czasu jego przepływu.

3. Głębokie wgniecenia podczas zgrzewania powstają w wyniku:

a) niewłaściwego chłodzenia.
b) dużej powierzchni roboczej elektrod.
c) zbyt dużego nacisku elektrod.
d) zanieczyszczenia elektrod.

4. Kontrolę zgrzein przeprowadza się w celu:

a) sprawdzenia walorów estetycznych zgrzeiny.
b) sprawdzenia układu chłodzącego elektrody.
c) ustalenia wytrzymałości zgrzeiny.
d) sprawdzenia mocy zgrzewarki.

5. Jedną z metod badań niszczących jest:

a) badanie penetracyjne.
b) badanie radiograficzne.
c) badanie organoleptyczne.
d) badanie przez „rozrywanie klinem”.

6. Jedną z metod badań nieniszczących jest:

a) rozrywanie za pomocą klina.
b) łamanie za pomocą stempla prasy.
c) rozwiercanie.
d) oględziny zewnętrzne przy zastosowaniu lupy powiększającej.

7. Do zgrzewania oporowego stosuje się prąd o napięciu:

a) 4 – 8 V.
b) 24 V.
c) 230 V.
d) 380 V.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

8. Zgrzewanie punktowe polega na:

a) przepływie napięcia w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.
b) przepływie prądu w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku
c) zmianie częstotliwości w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.
d) zmianie rezystancji w jednostce czasu przy jednoczesnym docisku.

9. Podczas zgrzewania liniowego dla zapewnienia odpowiedniego jądra zgrzeiny nacisk

elektrod jest:
a) taki sam jak przy zgrzewaniu punktowym.
b) większy niż przy zgrzewaniu punktowym.
c) mniejszy niż przy zgrzewaniu punktowym.
d) bez znaczenia.

10. Ilość jednocześnie zgrzewanych elementów podczas zgrzewania liniowego nie może

przekraczać:
a) 2.
b) 3
c) 4.
d) 5.

11. Zgrzewanie garbowe polega na:

a) wykonaniu zgrzeiny o dużej średnicy
b) wykonaniu kilku zgrzein, ale każdej z osobna.
c) wykonaniu jednocześnie kilku zgrzein w miejscach garbów.
d) wykonaniu kilku zgrzein liniowych jednocześnie.

12. Zadaniem zgrzewania doczołowego jest:

a) łączeniu dwóch części wykonanych z dwóch różnych materiałów.
b) łączeniu dwóch części ich czołami.
c) łączeniu metali z tworzywami sztucznymi.
d) bez śladowym łączeniu dwóch materiałów.

13. Podczas zgrzewania zwarciowego prąd wyłącza się:

a) przed rozpoczęciem procesu spęczania.
b) po zakończeniu procesu spęczania.
c) przed zakończeniem procesu spęczania.
d) w ogóle nie wyłącza się.

14. Zgrzewanie iskrowe możemy rozpoznać po:

a) nagrzaniu do stanu częściowo płynnego.
b) nagrzaniu do stanu emisji promieniowania świetlnego.
c) intensywnym promieniowaniu świetlnym.
d) intensywnym iskrzeniu.

15. Zgrzewarki stosowane w naprawach nadwozi składają się z trzech zespołów:

a) energetycznego, mechanicznego i sterowania.
b) napędowego, mechanicznego i energetycznego.
c) redukcyjnego, energetycznego i sterowania.
d) chłodzącego, mechanicznego i sterowania.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

16. Zgrzewanie metodą gorącego klina stosuje się do łączenia:

a) termoplastycznych tworzyw sztucznych.
b) termoutwardzalnych tworzyw sztucznych.
c) chemoutwardzalnych tworzyw sztucznych.
d) metali kolorowych.

17. Temperatura metalowego klina podczas zgrzewania tworzyw sztucznych może sięgać:

a) 100

°C.

b) 150

°C.

c) 200

°C.

d) 300

°C.

18. Stojąc na wilgotnym podłożu i łącząc elementy nadwozia ręczną zgrzewarką punktową

jesteś szczególnie zagrożony:
a) możliwością poślizgnięcia się.
b) porażeniem prądem elektrycznym.
c) możliwością niekontrolowanego przemieszczenia się pojazdu.
d) możliwością spowodowania zwarcia w instalacji elektrycznej.

19. Zużyte i zbędne elementy oblachowania nadwozia należy:

a) umieścić w specjalnym pojemniku przeznaczonym na złom metalowy.
b) wyrzucić do kosza.
c) po skończonej pracy niezwłocznie odwieźć do punktu skupu złomu.
d) składować w celu późniejszego wykorzystania.

20. Podczas zgrzewania elementów nadwozia samochodowego pracownik zabezpiecza się

przed działaniem iskier i gorących odprysków przez:
a) używanie fartucha skórzanego i nakrycia głowy.
b) używanie nakrycia głowy i okularów spawalniczych.
c) używanie rękawic i nakrycia głowy.
d) używanie odzieży i okularów ochronnych.

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

KARTA ODPOWIEDZI

Imię i nazwisko.............................................................................................................................

Wykonywanie połączeń blachy techniką zgrzewania

Zakreśl poprawną odpowiedź

Nr zadania

Odpowiedź Punkty

1 a b c d

2 a b c d

3 a b c d

4 a b c d

5 a b c d

6 a b c d

7 a b c d

8 a b c d

9 a b c d

10 a b c d

11 a b c d

12 a b c d

13 a b c d

14 a b c d

15 a b c d

16 a b c d

17 a b c d

18 a b c d

19 a b c d

20 a b c d

Razem:

„Projekt współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego”

7. LITERATURA

1. Hillar J., Jarmoszuk S.: Ślusarstwo i spawalnictwo. Technika ogólna. WSiP, Warszawa

1995

2. Mistur L.: Szkolenie spawaczy gazowych i łukowych elektrodami otulonymi. KaBe S.C.,

Krosno 2001

3. Tokarz K. (red.): Mechanik pojazdów samochodowych. Techniczne podstawy zawodu

część I. Technologia Ogólna. Kogel Publishing, Wrocław 2001

Źródła internetowe
4. http://www.techspaw.com.pl
5. www.tworzywa.com.pl

Literatura metodyczna
1. Niemierko B.: Ocenianie szkolne bez tajemnic. WSiP, Warszawa 2002
2. Ornatowski T., Figurski J.: Praktyczna nauka zawodu. ITeE, Radom 2000
3. Szlosek F.: Wstęp do dydaktyki przedmiotów zawodowych. ITeE, Radom 1995