PROJEKT 2 CZĘŚĆ 2
„Sprawdzenie nośności słupa estakady”
Cel ćwiczenia
Dane:
Beton C30/37: f
cd
= f
ck
/
γ
c
= 30/1,4 = 21,43MPa
Stal BSt500: f
yd
= f
yk
/y
s
= 500/1,15 = 435MPa
Moduł sprężystości: E
s
= 200GPa
ε
yd
= f
yd
/E
s
= 435/200000 = 2,18‰
l
col
=
800cm
N
Ed
=791 kN
H
Ed,y
=±6 kN
H
Ed,x
=±12 kN
y
x
Siły pierwszego rzędu:
M
1,x
=48kN
791 kN
M
1
N
Ed
Siły pierwszego rzędu
bez uwzględniania
imperfekcji
M
1,y
=96kN
M
1,y
-
moment względem osi y, zginanie w płaszczyźnie x-x
M
1,x
-
moment względem osi x, zginanie w płaszczyźnie y-y
Długość efektywna słupa w płaszczyźnie x-x i y-y
Efektywna długość w elementach ściskanych dla układu nieusztywnionego (o
węzłach przesuwnych), wyznacza się ze wzoru:
k -
względna podatność podpór na końcach 1 i 2
natomiast dla układu usztywnionego ze wzoru:
gdzie:
2
2
1
1
0
k
0,45
k
1
k
0,45
k
1
0,5l
l
2
2
1
1
2
1
2
1
col
0
k
1
k
1
,
k
1
k
1
,
k
k
k
k
10
1
max
l
l
k
– względna podatność podpór na końcach 1 i 2
k =
θ/M · EI/l
θ – kąt obrotu podpory
k = 0 zamocowanie całkowicie sztywne (zaleca się przyjmować 0,1)
k = ∞ pełen przegub (zaleca się przyjmować dużą wartość, np. 10)
Kąt θ można odczytać wykonując analizę statyczną układu w programie
komputerowym, w przypadku braku takich danych można skorzystać z metody
uwzględniającej sztywność elementów połączonych w węźle, ze wzoru
zaczerpniętego z UK National Annex:
J
– moment bezwładności przekroju niezarysowanego.
Sztywności sąsiednich słupów nie mogą różnić się bardziej niż o 10 %.
W przykładzie mamy układ nieusztywniony.
PŁASZCZYZNA Y-Y
-
podatność podpory dolnej - zamocowanie: k
1
= 0,1
-
podatność końca górnego - swobodny koniec: k
2
= 10
08
,
2
10
1
10
1
1
,
0
1
1
,
0
1
;
41
,
1
10
1
,
0
10
1
,
0
10
1
max
0
,
8
0 y
l
1
,
0
2
b
b
c
c
l
EJ
l
EJ
k
m
l
y
64
,
16
08
,
2
0
,
8
,
0
PŁASZCZYZNA X-X
-
podatność podpory dolnej - zamocowanie: k
1
= 0,1
-
podatność końca górnego - belka, przyjęto: k
2
= 0,5
(proszę przyjąć 0,1*i, i - ilość liter w imieniu)
Imperfekcje:
Analizując konstrukcje i ich elementy, należy uwzględniać niekorzystne
wpływy możliwych odchyłek geometrycznych konstrukcji (chodzi tu o odchylenie od
zaplanowanego kształtu) i zmian położenia obciążeń, są to tzw. imperfekcje
geometryczne.
Wpływ imperfekcji na wydzielone elementy można uwzględnić jako mimośród
e
i
, który w uproszczeniu można obliczyć jako:
l
o
-
długość efektywna słupa
h -
wysokość przekroju
Mimośród wg wzoru powyżej należy uwzględnić w płaszczyźnie, w której efekt
będzie bardziej niekorzystny, w przykładzie przyjęto, że będzie to płaszczyzna, w
której słup ma większą długość wyboczeniową czyli y-y:
45
,
1
5
,
0
1
5
,
0
1
1
,
0
1
1
,
0
1
;
35
,
1
5
,
0
1
,
0
5
,
0
1
,
0
10
1
max
0
,
8
0 x
l
mm
y
l
y
i
e
6
,
41
400
16640
400
0
,
mm
e
y
i
6
,
41
,
Ed
y
i
x
i
N
e
M
,
,
400
0
l
i
e
m
l
x
60
,
11
45
,
1
0
,
8
,
0
zatem moment przy podporze:
Natomiast w płaszczyźnie x-x:
791 kN
M
0Ed
N
Ed
Siły pierwszego rzędu
z uwzględnieniem
imperfekcji
M
0Ed,x
=81kN
M
0Ed,y
=96kN
M
0Ed,x
=33kN
Kryterium smukłości
Efekty drugiego rzędu należy uwzględnić, jeżeli smukłość λ w danej płaszczyźnie
przekracza smukłość graniczną λ
lim
:
gdzie:
Ed
y
i
x
x
Ed
N
e
M
M
,
,
1
,
0
kNm
M
x
i
9
,
32
791
0416
,
0
,
kNm
M
x
Ed
9
,
80
9
,
32
48
,
0
y
y
Ed
M
M
,
1
,
0
kNm
M
y
Ed
96
,
0
n
ABC
20
lim
x
Ed
x
Eqp
M
M
t
x
ef
,
0
,
0
)
,
(
,
y
Ed
y
Eqp
M
M
t
y
ef
,
0
,
0
)
,
(
,
M
0Eqp
-
moment zginający wywołany przez prawie stałą kombinacje obciążeń
M
0Ed
= M
1
-
moment zginający wywołany przez obliczeniową kombinacją obciążeń
Można przyjąć:
,
,
w układach nieusztywnionych zaleca się przyjmować C=0,7
M
01
, M
02
-
momenty I rzędu na końcach słupa
Dla naszego słupa mamy zatem:
PŁASZCZYZNA X-X
PŁASZCZYZNA Y-Y
211
,
0
43
,
21
50
,
0
35
,
0
791
MPa
m
m
kN
f
A
N
n
cd
C
Ed
6
,
1
8
,
0
2
,
x
ef
8
,
0
0
0
Ed
Eqp
M
M
6
,
1
8
,
0
2
,
y
ef
76
,
0
6
,
1
2
,
0
1
1
A
71
,
0
43
,
21
50
35
435
16
,
6
10
55
,
1
71
,
0
2
1
B
7
,
0
C
9
,
35
211
,
0
7
,
0
55
,
1
76
,
0
20
lim,
lim,
y
x
Smukłość elementu w poszczególnych płaszczyznach wynosi:
Zatem:
- płaszczyzna x-x:
- płaszczyzna y-y:
W obydwu płaszczyznach smukłość przekracza wartość graniczną, zatem w obydwu
trzeba uwzględnić efekty drugiego rzędu.
Efekty drugiego rzędu można uwzględnić w każdej z płaszczyzn jedną z dwóch
metod:
-
metodą nominalnej sztywności
-
metodą nominalnej krzywizny.
Efekty drugiego rzędu - metoda nominalnej krzywizny (płaszczyzna y-y)
l
c
ol
=
800cm
N
Ed
=791 kN
H
Ed,y
=6 kN
y
x
M
0Ed
M
0Ed,x
=81kN
M
0Ed,x
=33kN
e
2,y
M
2,x
+
=
M
Ed,x
6
,
114
0
,
101
11600
0
y
x
x
i
l
6
,
115
144
16640
0
x
y
y
i
l
9
,
35
6
,
114
lim,
x
x
9
,
35
6
,
115
lim,
y
y
W metodzie nominalnej krzywizny znajdujemy całkowity moment M
Ed
poprzez
obliczenie momentu od efektów drugiego rzędu M
2
oraz dodanie go do momentu I
rzędu z uwzględnieniem imperfekcji M
0Ed
, dla płaszczyzny y-y:
M
Ed,x
= M
0Ed,x
+ M
2,x
,
gdzie:
M
2,x
= N
Ed
·e
2,y
Efekty drugiego rzędu uwzględniamy wyznaczając mimośród e
2
:
1
/
r
- krzywizna
l
0
-
długość efektywna w danej płaszczyźnie
c
-
współczynnik zależny od rozkładu krzywizny momentu II rzędu
K
r
-
współczynnik poprawkowy zależny od siły podłużnej, wg wzoru 5.36
K
φ
-
współczynnik zależny od pełzania, wg wzoru 5.37
ε
yd
- odkształcenie odpowiadające granicy plastyczności
d
-
dla danej płaszczyzny, dla zbrojenia rozmieszczonego na dwóch bokach
przekroju d jest
wysokością użyteczną przekroju, dla zbrojenia rozłożonego na
wszystkich
bokach należy skorzystać ze wzoru:
gdzie:
I
s
-
moment bezwładności zbrojenia dla zginania w płaszczyźnie y-y, liczony
względem osi x (w drugiej płaszczyźnie analogicznie)
A
s
- pole zbrojenia
Po wyznaczeniu mimośrodu e
2
, doko
nujemy sprawdzenia z wartością minimalną
mimośrodu:
c
l
r
e
y
y
2
,
0
,
2
1
0
1
1
r
K
K
r
r
y
yd
d
r
45
,
0
1
0
x
s
y
i
h
d
,
5
,
0
s
x
s
x
s
A
I
i
,
,
)
20
;
30
max(
,
0
mm
h
e
y
y
czyli zweryfikowana wartość momentu całkowitego ma postać:
Efekty drugiego rzędu - metoda nominalnej sztywności (płaszczyzna y-y)
W metodzie nominalnej sztywności całkowity moment uzyskujemy mnożąc moment
pierwszego rzędu przez współczynnik zwiększający:
gdzie jest siłą krytyczną obliczoną dla sztywności nominalnej EI:
l
0
-
długość efektywna w danej płaszczyźnie
K
c
-
współczynnik zależny od wpływów zarysowania, pełzania, wg wzoru 5.22
K
s
-
współczynnik zależny od udziału zbrojenia, wg wzoru 5.22
I
c
-
moment bezwładności przekroju betonu
I
s
-
moment bezwładności prętów zbrojenia względem środka ciężkości
przekroju betonowego
E
cd
-
obliczeniowa wartość modułu sprężystości betonu, wg wzoru 5.20
E
s
-
moduł sprężystości stali, E
s
=200GPa
natomiast współczynnik β zależy od rozkładu momentu pierwszego i drugiego rzędu,
wg wzoru 5.29.
Ed
y
Ed
x
Ed
x
Ed
N
e
N
M
M
,
0
,
,
;
max
*
1
1
,
0
,
Ed
B
x
Ed
x
Ed
N
N
M
M
2
,
0
2
,
y
x
y
B
l
EI
N
x
s
s
s
x
c
cd
c
x
I
E
K
I
E
K
EI
,
,
Po wyznaczeniu momentu całkowitego również sprawdzamy czy uzyskany mimośród
jest większy od minimalnego. Zweryfikowana postać momentu ma postać
analogiczną:
Zginanie ukośne
Po wyznaczeniu wartości M
Ed,x
, M
Ed,y
zgodnie z założoną metodą należy sprawdzić
nośność dla zginania ukośnego.
Sprawdzanie zginania ukośnego można pominąć gdy smukłości w dwóch
płaszczyznach spełniają warunki:
i
oraz gdy spełniony jest jeden z warunków: lub
gdzie mimośrody:
natomiast b
eq
, h
eq
oznaczają wymiary zastępcze przekroju:
a i
x
, i
y
to promienie bezwładności względem danej osi.
Jeżeli powyższe warunki są spełnione to można sprawdzać oba kierunki niezależnie:
i
Ed
y
Ed
x
Ed
x
Ed
N
e
N
M
M
,
0
,
,
;
max
*
)
20
;
30
max(
,
0
mm
h
e
y
y
2
x
y
2
y
x
2
,
0
z
eq
eq
y
e
b
h
e
2
,
0
y
eq
eq
z
e
h
b
e
Ed
x
Ed
y
N
M
e
,
Ed
y
Ed
x
N
M
e
,
12
x
eq
i
h
12
y
eq
i
b
0
,
1
,
,
x
Rd
x
Ed
M
M
0
,
1
,
,
y
Rd
y
Ed
M
M
Jeżeli powyższe warunki nie są spełnione to należy uwzględnić zginanie ukośne.
Z krzywych interakcji w poszczególnych płaszczyznach odczytujemy nośność
przekroju na zginanie przy zadanej sile, np.: dla siły 1000kN:
W przykładzie przedstawionym na początku należałoby wyznaczyć nośność dla siły
N
Ed
=791kN dla krzywej interakcji w płaszczyźnie y-y - M
Rd,x
i analogicznie x-x - M
Rd,y
.
Następnie sprawdzamy warunek zginania ukośnego wg wzoru 5.39:
gdzie wykładnik potęgi
α
należy ustalić wg 5.8.9 (4) w zależności od stosunku
0
,
1
,
,
,
,
y
Rd
y
Ed
x
Rd
x
Ed
M
M
M
M
Rd
Ed
N
N