38

Elektroinstalator

6/2009

www.elektroinstalator.com.pl

E

i

Różne

M

OELLER

RADZI

W

JAKI

SPOSÓB

ZAPEWNIA

SIĘ

KOORDYNACJĘ

DZIAŁANIA

OGRANICZNIKÓW

PRZEPIĘĆ

KLASY

B(I)

I

C(II)

FIRMY

MOELLER?

Instalując stopnie ochrony przeciwprzepięciowej klas B i C należy za-

dbać o odpowiednie miejsce instalacji poszczególnych ograniczników

przepięć względem siebie i ich właściwy dobór. Jakich zasad należy prze-

strzegać, aby zapewnić poprawne funkcjonowanie obu stopni ochrony?

Odpowiedź:

Bardzo ważną kwestią jest koordynacja działania ograniczników prze-

pięć: przy prawidłowym zainstalowaniu i doborze poszczególnych stopni

ochrony, kaskada ochronna ograniczników klas B i C działa w następujący

sposób:



jako pierwszy ze stopni zadziała ogranicznik klasy C, który odprowadzając

udar napięciowo-prądowy powoduje ograniczenie powstających przepięć;



jako drugi ze stopni ochrony zadziała ogranicznik klasy B. Zainicjowanie

wyładowania łukowego w iskierniku ogranicznika następuje pod wpływem

napięcia między jego elektrodami (U

SPB

na rys. 1a), na które składają się: spa-

dek napięcia na ograniczniku klasy C (U

WAR

) i spadki napięć na przewodach

między dwoma ogranicznikami klas B i C (U

L1

i U

L2

);



ogranicznik klasy B przejmuje odprowadzanie udarów piorunowych, rolą

stopnia klasy C jest obniżenie poziomu przepięć zredukowanych przez

ogranicznik klasy B.

Bardzo ważne jest w tym przypadku, aby spadek napięcia między zaci-

skami ogranicznika klasy B podczas działania stopnia klasy C był odpowied-

nio duży – wystarczający do zainicjowania wyładowania łukowego między

elektrodami iskiernika. W przypadku ograniczników klasy B firmy MOEL-

LER osiąga się to w następujący sposób:



ograniczniki SPB (aparaty o budowie tradycyjnej, z iskiernikiem dwuelek-

trodowym – rys. 2a) wymagają zachowania 10 m odległości względem

ograniczników klasy C. Indukcyjność własna przewodów o długości 10 m

jest na tyle duża, że spadek napięcia na przewodach (U

L1

i U

L2

- rys. 1a) zsu-

mowany ze spadkiem napięcia na ograniczniku klasy C (U

WAR

) spowoduje

zadziałanie ogranicznika SPB (U

SPB

);



ograniczniki SPI (są to aparaty zbudowane są w oparciu o nową, trójelektro-

dową konstrukcję iskiernika z elektronicznym układem zapłonu łuku – rys.

2b) mają obniżony poziom ochrony Up do 1,5 kV i mogą być instalowane

bezpośrednio przy ogranicznikach klasy C. Instalując ogranicznik SPI bez-

pośrednio przy ograniczniku SPC-S (rys. 2c) ten ostatni powinien charakte-

ryzować się maksymalnym napięciem pracy Uc = 460 V np. SPC-S-20/460/4.

Jeśli odległość między ogranicznikiem SPI a SPC-S jest większa niż 10 m, to

możemy stosować SPC-S o Uc= 280 V, np. SPC-S-20/280/4 (rys. 1b).

Należy zaznaczyć, że dokonując montażu ograniczników klasy B, długo-

ści przewodów łączeniowych powinny być jak najkrótsze (do 0,5 m) tak, aby

spadki napięć na przewodach (u1 i u2 na rys. 3) były odpowiednio małe i nie

podwyższały poziomu przepięć w instalacji elektrycznej.

Jeśli nurtują Państwa pytania z dziedziny elektrotechniki, napiszcie do

nas pod adresem: [e-mail]

Rys. 2. Ograniczniki przepięć firmy MOELLER: a) SPB klasy B zbudowany na bazie

iskiernika dwuelektrodowego, b) SPI klasy B z iskiernikiem trójelektrodowym i elektro-

nicznym zapłonem, c) SPC klasy C zbudowany w oparciu o technologię warystorową

a)

a)

b)

b)

c)

Rys. 1. Koordynacja działania ograniczników: a) SPB i SPC – wymagane zachowanie min. 10 m długości

przewodów między dwoma stopniami ochrony, b) SPI i SPC możliwość montażu bezpośrednio obok siebie,

jeżeli odległość L<10 m należy stosować SPC-S o maksymalnym napięciu pracy 460 V

Rys. 3. Przy montażu ograniczników klasy B należy

stosować przewody łączące o długości do 0,5 m celem

ograniczenia dodatkowych spadków napięć u1 i u2

w gałęzi ogranicznika