Aristofanesa – „Chmury”
ANTYK / KOMEDIA
Bohaterowie:
Strepsjades - rolnik, który popadł w długi za sprawą nieokiełznanej namiętności syna do koni. Jest
ucieleśnieniem obywateli Aten, inwestujących pieniądze w wykształcenie swych synów. Arystofanes opisuje go
jako człowieka prostego, spodziewającego się po edukacji syna nie nabycia wiedzy lecz przekształcenia go w
narzędzie służące do poprawy warunków materialnych.
Fejdipides - wyrodny syn trawiący czas na wyścigach i jeździe konnej. Symbolizuje on ateńską młodzież wraz
z atrybutami młodości; lekkomyślnością, kierowaniem się ideałami i podatnością na wpływy.
Sokrates - filozof mieszkający wraz z swymi uczniami w marzycielni nieopodal domu Strepsjadesa. Jego
postać skupia w sobie wszystkie wady sofistów, którzy ucząc młodzież, nie wpajali jej zasad etycznych, ale
kunszt retoryczny pozwalający obronić każdą rację jakkolwiek byłaby ona zła. [postać autentyczna]
Chmury chór. Ukazują naukę sofistów, nęcącą korzyściami z niej płynącymi i naukową mądrością, lecz w
rezultacie psującą młodzież i niszczącą w niej trzymanie się szczytnych ideałów.
Mówca Prawy głos starego ładu kształtującego młodych ludzi na wartościowych obywateli, trzymających się
boskiego prawa. [sprawiedliwy]
Mówca Nieprawy głos nowej rzeczywistości, w której panuje kierowanie się własnym interesem i odrzucenie
starych wartości jako bezwartościowych.[niesprawiedliwy]
Amynias wierzyciel Strepsjadesa.
Pasjas wierzyciel Strepsjadesa.
Uczeń I - uczeń Sokratesa.
Uczeń II - uczeń Sokratesa.
Sługa Strepsjadesa
Streszczenie:
Strepsjades, zrujnowany przez coraz droższe zachcianki swego syna - Fejdippidesa - pragnie się wyłgać
ze swoich długów. Z tego powodu zapisuje się na naukę do Sokrates a tak, aby mógł się przed dowolnym
sądem z nich wybronić. Filozof, po kilku próbach, stwierdza jednak, że ten jest za głupi; Strepsjades wobec
tego posyła doń swego syna. Następuje pierwszy pojedynek (agon) pomiędzy Słowami sprawiedliwym i
niesprawiedliwym; zwycięża to ostatnie, biorąc pod swoją opiekę Fejdippidesa. Po powrocie z nauki,
Strepsjades co prawda wymiguje się z wszystkich należności, ale za to syn udowadnia mu (w drugim agonie),
że ma prawo bić ojca, wobec czego ten, w formie starożytnego linczu, z zemsty podpala domostwo Sokratesa.