background image

 

Środki spożywcze specjalnego 

przeznaczenia żywieniowego 

 – aktualna sytuacja prawna  

oraz kierunki przyszłych zmian  

 

Marta Tomaszewska-Pielacha 

Polska Federacja Producentów Żywności 
Związek Pracodawców 

 

Warszawa, 02/12/2014 

background image

 

Środek  spożywczy,  który  ze  względu  na  specjalny  skład 
lub 

sposób  przygotowania  wyraźnie  różni  się  od 

środków spożywczych powszechnie spożywanych i zgodnie  

informacją 

zamieszczoną 

na 

opakowaniu 

jest 

wprowadzany 

do 

obrotu 

przeznaczeniem 

do 

zaspokajania 

szczególnych potrzeb żywieniowych:  

 

a)

osób, których procesy trawienia i metabolizmu są zachwiane 
lub osób, które ze względu na specjalny stan fizjologiczny 
mogą odnieść szczególne korzyści z kontrolowanego 
spożycia określonych substancji zawartych w żywności 

(może być określany jako „dietetyczny”); 

 
b) zdrowych niemowląt i małych dzieci w wieku od roku do 3 lat. 

 

Czym jest 

środek spożywczy specjalnego przeznaczenia 

żywieniowego (ŚSSPŻ)? 

background image

 

 

ŚSSPŻ ze względu na swoje przeznaczenie obejmują  
w szczególności następujące grupy: 

 
1) 

preparaty do początkowego żywienia niemowląt (mleko 

początkowe) oraz preparaty do dalszego żywienia 
niemowląt 
(mleko następne);  
 

2) 

środki spożywcze uzupełniające, obejmujące produkty 

zbożowe przetworzone i inne środki spożywcze dla 
niemowląt i małych dzieci w wieku od roku do 3 lat;  
 

3) 

środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała

Grupy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 

żywieniowego 

background image

 

4) 

dietetyczne środki spożywcze specjalnego 

przeznaczenia medycznego;  

 
5

) środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie organizmu 

przy intensywnym 

wysiłku fizycznym, zwłaszcza sportowców; 

  

6) środki spożywcze dla osób z zaburzeniami metabolizmu 

węglowodanów (cukrzyca);  
 

7) środki spożywcze niskosodowe, w tym sole dietetyczne  

niskiej zawartości sodu lub bezsodowe;  

 

8) 

środki spożywcze bezglutenowe.  

 

Grupy środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 

żywieniowego 

background image

 

Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o 

bezpieczeństwie 

żywności i żywienia  

(Dz. U. z 2010 r., Nr 136, poz. 914, z 

późn. zm.) 

Przepisy prawne regulujące kwestie środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego 

Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 16 września 
2010 r. w 

sprawie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia żywieniowego  
(Dz. U. z 2010 r., Nr 180, poz. 1214, z 

późn. zm.) 

Ustawa z dnia 12 maja 2011 r. 

o refundacji leków, środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych  

(Dz. U. z 2011 r., Nr 122, poz. 696, z 

późn. zm.) 

background image

 

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/39/WE z dnia  

6 maja 2009 r. w sprawie środków spożywczych specjalnego 
przeznaczenia żywieniowego 

Przepisy prawne regulujące kwestie środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego 

Dyr

ektywa 

Kom

isji 

20

06

/12

5/WE

 z 

dn

ia 

5 grud

nia

 2006

 r

w sprawie

 

przetworzon

ej 

ży

wności

 na

 ba

zie 

zbóż ora

z ży

wności

 dl

nie

mo

wląt 

ma

łych dzieci

 

Dyr

ektywa 

Kom

isji 

20

06

/14

1/WE

 z 

dn

ia 

22

 grudn

ia 

20

06

 r

w sprawie

 

pre

pa

rató

do

 pocz

ątkowe

go

 

ży

wien

ia 

nie

mo

wląt 

i p

rep

ara

tów do 

da

lszego 

ży

wi

en

ia 

nie

mo

wląt

 

Roz

porz

ądzenie 

Komis

ji 

(WE

41/2009

 dotyc

zące sk

ładu 

 

i ety

kietowania środk

ów 

spoży

wczy

ch 

odpowiednich 

dla 

osób nietolerując

yc

glutenu

 

Dyr

ektywa 

Kom

isji 

19

99

/21

/WE

 z 

dn

ia 

25

 marca 

19

99

 r

w sprawie

 

die

tet

yc

znyc

środków 

spożyw

cz

ych 

specjal

ne

go

 

przeznaczeni

me

dycz

ne

go

 

Dy

rek

ty

wa 

Komis

ji 

96/8/WE 

z

 dnia 

26 

lutego 1996 

r. 

s

prawi

ży

wnoś

ci

 prz

eznacz

onej

 do 

uży

cia 

dietach o 

obniżonej en

ergety

cz

nośc

background image

 

Nadrzędne zasady dot. środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia żywieniowego 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego muszą spełniać:  
 
1) wymagania 

określone dla środków spożywczych 

powszechnie spożywanych oraz 
 

2) szczególne wymagania w zakresie składu oraz sposobu 

produkcji, zapewniające, że środki te będą zaspokajały 
specjalne potrzeby żywieniowe konsumentów finalnych 
zgodnie ze swoim przeznaczeniem.  

background image

 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia żywieniowego – wymogi ogólne 

Oznakowanie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego obejmuje następujące informacje
 
1) nazwę środka spożywczego specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego uzupełnioną informacją dotyczącą szczególnych cech 
żywieniowych tej żywności,  
(w przypadku żywności przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci w 
miejsce tej informacji zamieszcza się informację na temat przeznaczenia 
środka spożywczego); 
 
 

background image

 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia żywieniowego – wymogi ogólne 

Oznakowanie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego obejmuje następujące informacje: 
 
2) w przypadku środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego, dla których rozporządzenie nie określa szczegółowych 
wymagań zdrowotnych (tj. inne niż IF&FOF, cereal, VLCD, FSMP) - również 
informacje dotyczące: 
 
a) szczególnych cech dotyczących składu ilościowego  
i jakościowego produktu lub informacje dotyczące specjalnego procesu 
produkcji, nadającego środkowi spożywczemu szczególne wartości 
żywieniowe, 
 
 

background image

 

10 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia żywieniowego – wymogi ogólne 

Oznakowanie środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego obejmuje następujące informacje: 
 
2) w przypadku środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego, dla których rozporządzenie nie określa szczegółowych 
wymagań zdrowotnych (tj. inne niż IF&FOF, VLCD, FSMP) - również 
informacje dotyczące: 
 
b) dostępnej wartości energetycznej (energii), wyrażone w kJ i kcal*, 
zawartości węglowodanów, białka i tłuszczu w 100 g lub 100 ml bądź w 
określonej porcji preparatu proponowanej do spożycia. 
 

* Jeżeli wartość energetyczna nie przekracza 50 kJ (12 kcal) na 100 g lub 100 ml, 
znakowanie może być zastąpione określeniem: 
"wartość energetyczna (energia) mniej niż 50 kJ (12 kcal) na 100 g" lub "wartość 
energetyczna mniej niż 50 kJ (12 kcal) na 100 ml". 

 
 

background image

 

11 

Powiadomienie dot. wprowadzenia środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego do obrotu 

W celu monitorowania produktów wprowadzanych do obrotu na 
terytorium Polski, podmiot działający na rynku spożywczym, który 
wprowadza lub ma zamiar wprowadzić po raz pierwszy do 
obrotu 
wybrane środki spożywcze specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego; 
jest obowiązany powiadomić o tym Głównego Inspektora 
Sanitarnego
.  
 

background image

 

12 

Powiadomienie dot. wprowadzenia środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego do obrotu 

Kategorie podlegające obowiązkowi powiadomienia: 
 

Preparaty do początkowego żywienia niemowląt, 

Dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia 
medycznego, 

Środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie organizmu 
przy intensywnym wysiłku fizycznym (żywność dla 
sportowców), 

środki spożywcze niskosodowe (w tym sole dietetyczne o 
niskiej zawartości sodu lub bezsodowe), 

Środki spożywcze bezglutenowe 

 
 
 

background image

 

13 

Powiadomienie dot. wprowadzenia środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego do obrotu 

Dane zawarte w powiadomieniu
1) nazwa produktu oraz jego producenta;  
2) postać produktu, w jakiej jest on wprowadzany do obrotu;  
3) wzór oznakowania w języku polskim;  
4) kwalifikacja/rodzaj środka spożywczego przyjęta przez 
podmiot działający na rynku spożywczym; 
5) skład jakościowy obejmujący dane dotyczące składników 
zawartych w produkcie, w tym substancji czynnych;  
6) skład ilościowy;  
7) imię i nazwisko albo nazwę, adres oraz numer identyfikacji 

podatkowej (NIP) podmiotu powiadamiającego o pierwszym 

wprowadzeniu do obrotu.  
 

background image

 

14 

Powiadomienie dot. wprowadzenia środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego do obrotu 

Powiadomienia dokonuje się w formie dokumentu elektronicznego 
powstałego przez wprowadzenie danych do elektronicznego 
formularza powiadomienia, którego wzór określają przepisy 
 
suplementy.gis.gov.pl  
 

background image

 

15 

Powiadomienie dot. wprowadzenia środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego do obrotu 

background image

 

16 

Przykłady produktów zgłaszanych jako środki spożywcze 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego 

Chrupki kukurydziane, 

Przeciery owocowe, mieszanki nasion, 

Naturalna woda mineralna średniozmineralizowana, 

Produkty spełniające definicję suplementu diety (zawierające 
ekstrakty z różnych części roślin, witaminy, składniki mineralne, 
inne substancje o działaniu odżywczym lub fizjologicznym). 

 
Suplement diety - środek spożywczy, którego celem jest 
uzupełnienie normalnej diety, będący skoncentrowanym źródłem 
witamin lub składników mineralnych lub innych substancji 
wykazujących efekt odżywczy lub inny fizjologiczny … 

background image

 

 

preparat 

do początkowego żywienia niemowląt – środek 

spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego 
stosowany w żywieniu niemowląt przez pierwsze miesiące 
życia, pokrywający całkowite zapotrzebowanie żywieniowe 
do czasu wprowadzenia odpowiedniego żywienia 
uzupełniającego;  

 
 

preparat 

do dalszego żywienia niemowląt – środek 

spożywczy specjalnego przeznaczenia żywieniowego 
stanowiący podstawowy płynny składnik stopniowo 
różnicującej się diety, stosowany w żywieniu niemowląt od 

momentu 

wprowadzenia odpowiedniego żywienia 

uzupełniającego. 

17 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

Preparaty do początkowego żywienia niemowląt i preparaty do 

dalszego żywienia niemowląt w celu pokrycia 
zapotrzebowania na: 

1) składniki mineralne, 
2) witaminy, 
3) aminokwasy 

i inne związki azotu, 

4) inne 

substancje o szczególnym znaczeniu żywieniowym 

mogą zawierać w swoim składzie wyłącznie składniki 

odżywcze określone w rozporządzeniu 

 

 
 

celu przygotowania do spożycia preparatów do 

początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego 

żywienia niemowląt, jeżeli jest to potrzebne, może być 
dodawana jedynie woda. 

18 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Szczegółowe regulacje dotyczące składu, określające m.in. 

• Wykaz składników odżywczych; 
• Wymagania w zakresie specyfikacji dotyczącej zawartości i 

źródła białek oraz przetwarzania białek, wytwarzanych z 
hydrolizatów białka; 

• Kryteria czystości składników odżywczych; 
• Dopuszczalne poziomy zanieczyszczeń i pozostałości; 

(znacznie bardziej rygorystyczne niż w przypadku żywności 
ogólnego spożycia). 

19 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Preparaty do początkowego żywienia niemowląt są 
wytwarzane ze 

źródeł białka oraz z innych składników 

żywności, w odniesieniu do których udowodnione zostało na 
podstawie ogólnie przyjętych danych naukowych, że są 
odpowiednie do specjalnego odżywiania niemowląt od chwili 
urodzin. 

20 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Preparaty do początkowego żywienia niemowląt oraz 
preparaty do dalszego żywienia niemowląt są wprowadzane 
do obrotu pod nazwami, odpowiednio: "preparat do 
początkowego żywienia niemowląt" i "preparat do dalszego 
żywienia niemowląt". 

 
 

Preparaty wytwarzane 

wyłącznie z białka mleka krowiego, są 

wprowadzane do obrotu pod nazwami, odpowiednio, "mleko 
początkowe" i "mleko następne". 

21 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

oznakowanie zawiera dodatkowo: 

 
1) w 

odniesieniu do preparatu do początkowego żywienia 

niemowląt - informację, że preparat jest odpowiedni dla 
niemowląt od urodzenia, w przypadku gdy nie są one 
karmione piersią; 

22 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

oznakowanie zawiera dodatkowo: 

2) w 

odniesieniu do preparatu do dalszego żywienia niemowląt - 

informację, że: 

a) preparat 

jest odpowiedni wyłącznie dla niemowląt 

powyżej szóstego miesiąca życia, 

b) preparat 

stanowi tylko część zróżnicowanej diety 

niemowlęcia, 

c) preparat 

nie może zastępować mleka matki przez 

pierwsze sześć miesięcy życia niemowlęcia, 

23 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

oznakowanie zawiera dodatkowo: 

2) w 

odniesieniu do preparatu do dalszego żywienia niemowląt - 

informację, że: 

d) decyzję o rozpoczęciu żywienia uzupełniającego 

niemowląt przed ukończeniem szóstego miesiąca życia, 
podejmuje się wyłącznie po zasięgnięciu opinii 
niezależnych osób posiadających kwalifikacje z zakresu 
medycyny, żywienia lub farmacji, w tym przede wszystkim 
lekarzy pediatrów, farmaceutów lub dietetyków, albo innych 
osób profesjonalnie odpowiedzialnych za opiekę nad matką 
i dzieckiem, uwzględniając indywidualne zapotrzebowanie 

niemowlęcia w okresie wzrostu i rozwoju; 

 

24 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Dodatkowe informacje w 

odniesieniu do preparatów do 

początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego 
żywienia niemowląt: 

a

) informację o dostępnej wartości energetycznej (energii), 

wyrażoną w kJ i kcal, oraz zawartości białka, tłuszczu i 
węglowodanów, wyrażoną w postaci liczbowej w 100 ml tego 
preparatu gotowego do spożycia, 

b

) informację o średniej zawartości wybranych składników 

mineralnych i witamin oraz

, w razie potrzeby, podaną 

liczbowo zawartość choliny, inozytolu i karnityny w 100 ml 
preparatu gotowego do spożycia, 

25 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Dodatkowe informacje w 

odniesieniu do preparatów do 

początkowego żywienia niemowląt i preparatów do dalszego 
żywienia niemowląt: 

 
c)  instrukcję dotyczącą odpowiedniego przygotowania, 

przechowywania i pozbywania się preparatu oraz 
ostrzeżenie, że niewłaściwe przygotowanie i 
przechowywanie może stanowić zagrożenie dla zdrowia 
dziecka. 

 

26 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Oznakowanie preparatów do początkowego żywienia 
niemowląt i preparatów do dalszego żywienia niemowląt 
obejmuje niezbędne informacje dotyczące odpowiedniego 
zastosowania tych preparatów, niezniechęcające 
równocześnie do karmienia piersią, z wyłączeniem określeń 
takich, jak: "humanizowane", "umatczynione" i "adaptowane" 
lub określeń podobnych. 

27 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

Oznakowanie 

preparatów do początkowego żywienia 

niemowląt jest dodatkowo rozszerzone o następujące 
informacje, poprzedzone wyrazami "Ważna informacja" lub 
równoważnymi: 

1)  informacja 

o wyższości karmienia piersią nad karmieniem 

sztucznym; 

2)  zalecenie 

stosowania preparatów do początkowego żywienia 

niemowląt wyłącznie po zasięgnięciu porady osób 
posiadających kwalifikacje z zakresu medycyny, żywienia lub 
farmacji, w tym przede wszystkim lekarzy pediatrów, 
farmaceutów lub dietetyków, albo innych osób profesjonalnie 

odpowiedzialnych za opiekę nad matką i dzieckiem. 

28 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

3.Oznakowanie preparatów do początkowego żywienia 
niemowląt nie może zawierać wizerunków niemowląt, jak 
również innych wizerunków lub tekstów idealizujących 
stosowanie tych preparatów. 

 
 

4.Oznakowanie 

preparatów do początkowego żywienia 

niemowląt może zawierać znaki graficzne pozwalające na 
łatwą identyfikację tego preparatu i ilustrację metody 
przygotowania produktu do spożycia. 

 
 

5.Preparaty 

do początkowego żywienia niemowląt znakuje 

się w sposób zapewniający wyraźne odróżnienie tych 

preparatów od preparatów do dalszego żywienia niemowląt. 

29 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

 

3.Oznakowanie preparatów do początkowego żywienia 
niemowląt nie może zawierać wizerunków niemowląt, jak 
również innych wizerunków lub tekstów idealizujących 
stosowanie tych preparatów. 

 
 

4.Oznakowanie 

preparatów do początkowego żywienia 

niemowląt może zawierać znaki graficzne pozwalające na 
łatwą identyfikację tego preparatu i ilustrację metody 
przygotowania produktu do spożycia. 

 
 

5.Preparaty 

do początkowego żywienia niemowląt znakuje 

się w sposób zapewniający wyraźne odróżnienie tych 

preparatów od preparatów do dalszego żywienia niemowląt. 

30 

Preparaty do 

początkowego oraz do dalszego żywienia 

niemowląt  

background image

 

1) 

może być prowadzona wyłącznie w: 

 
• publikacjach popularnonaukowych specjalizujących się  

w upowszechnianiu wiedzy z zakresu opieki nad dzieckiem 
lub  

• publikacjach naukowych  

 

2) 

musi być ograniczona do informacji potwierdzonych 

badaniami naukowymi  
 
Informacje zawarte w reklamie 

nie mogą sugerować, że 

karmienie sztuczne jest równoważne lub korzystniejsze od 

karmienia piersią.  

31 

Reklama preparatów do początkowego żywienia niemowląt  

background image

 

Zabrania się:  
 
1) reklamy 

preparatów do początkowego żywienia niemowląt 

w miejscach ich sprzedaży;  

 
2) 

prowadzenia działalności promocyjnej zachęcającej do 

nabycia preparatów do początkowego żywienia niemowląt i 
przedmiotów służących do karmienia niemowląt, takiej jak 
rozdawanie próbek, specjalne wystawy, kupony rabatowe, 
premie, specjalne wyprzedaże i sprzedaż wiązana;  

32 

Reklama preparatów do początkowego żywienia niemowląt  

background image

 

Zabrania się:  
 
3) oferowania lub dostarczania 

przez producentów lub 

dystrybutorów preparatów do początkowego żywienia 
niemowląt oraz przedmiotów służących do karmienia 
niemowląt, ich próbek lub innych przedmiotów tego typu o 
charakterze promocyjnym 

– konsumentom, w tym przede 

wszystkim kobietom ciężarnym, rodzicom niemowląt lub 
członkom ich rodzin, bezpośrednio lub za pośrednictwem 
podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, bezpłatnie 
lub po obniżonej cenie.  

33 

Reklama preparatów do początkowego żywienia niemowląt  

background image

 

 

Środki spożywcze uzupełniające obejmujące produkty 
zbożowe przetworzone i inne środki spożywcze 
przeznaczone dla niemowląt i małych dzieci są stosowane 
do żywienia niemowląt w okresie odstawienia od piersi oraz 
małych dzieci, dla których stanowią uzupełnienie diety lub 
pozwalają na stopniowe przystosowanie do zwykłego 
pożywienia.  

 

 

 

Środki te pokrywają zapotrzebowanie żywieniowe oraz 
zapewniają prawidłowy wzrost i rozwój niemowląt i małych 
dzieci. 

34 

Środki spożywcze uzupełniające 

background image

 

 

Środki spożywcze uzupełniające obejmują: 

 
1)  produkty 

zbożowe przetworzone na bazie zbóż, z podziałem 

na: 

a)  proste 

produkty zbożowe, które są lub muszą być 

przygotowane do spożycia po dodaniu mleka lub innych 
odpowiednio odżywczych płynów, 

b)  produkty 

zbożowe z dodatkiem składników wysokobiałkowych, 

które są lub muszą być przygotowane do spożycia z dodatkiem 
wody lub innego płynu niezawierającego białka, 

c)  makarony 

stosowane w żywieniu po ugotowaniu w wodzie lub 

innych odpowiednich płynach, 

d)  sucharki 

i biszkopty, które mogą być stosowane zarówno do 

bezpośredniego spożycia, jak i po rozdrobnieniu, z dodatkiem 
wody, mleka lub innego stosownego płynu; 

35 

Środki spożywcze uzupełniające 

background image

 

 

Środki spożywcze uzupełniające obejmują: 

 
2)  środki spożywcze uzupełniające inne niż produkty zbożowe 

przetworzone. 

36 

Środki spożywcze uzupełniające 

background image

 

 

Produkty 

zbożowe przetworzone i środki spożywcze 

uzupełniające inne niż produkty zbożowe przetworzone są 
wytwarzane ze składników, których przydatność do 
zaspokajania szczególnych potrzeb żywieniowych niemowląt 
i małych dzieci została stwierdzona na podstawie ogólnie 
akceptowanych danych naukowych. 

 
     Produkty 

zbożowe przetworzone i środki spożywcze 

uzupełniające inne niż produkty zbożowe przetworzone nie 
mogą zawierać żadnych substancji w takich ilościach, które 
mogłyby zagrażać zdrowiu niemowląt i małych dzieci. 

37 

Środki spożywcze uzupełniające 

background image

 

 

Rozporządzenie określa: 

 - Podstawowy 

skład produktów zbożowych przetworzonych 

przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci; 

 - 

Skład aminokwasowy kazeiny w produktach zbożowych 

przetworzonych przeznaczonych dla niemowląt i małych 
dzieci 

Podstawowy skład środków spożywczych uzupełniających 

innych niż produkty zbożowe przetworzone, przeznaczonych 
dla niemowląt i małych dzieci 

Składniki odżywcze, które mogą być dodawane do produktów 

zbożowych przetworzonych i środków spożywczych 

uzupełniających innych niż produkty zbożowe przetworzone, 

przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci 

38 

Środki spożywcze uzupełniające 

background image

 

 

Rozporządzenie określa: 

  - Maksymalne 

zawartości witamin i składników mineralnych 

dodawanych do produktów zbożowych przetworzonych, 
przeznaczonych dla niemowląt i małych dzieci; 

 
 -   Maksymalne 

zawartości witamin i składników mineralnych 

dodawanych do środków spożywczych uzupełniających 
innych niż produkty zbożowe przetworzone, przeznaczonych 
dla niemowląt i małych dzieci 

 
 -  Dodatkowe informacje zawarte w oznakowaniu 

 

39 

Środki spożywcze uzupełniające 

background image

 

Dodatkowe informacje zawarte w oznakowaniu: 
 
1)  informacje 

dotyczące odpowiedniego wieku dziecka, od 

którego produkt może być stosowany 

   (podany 

wiek dziecka nie może być niższy niż ukończone 

cztery miesiące życia;  
oznakowanie 

może zawierać informację, że produkt jest 

odpowiedni do stosowania po ukończeniu czwartego 
miesiąca życia dziecka, chyba że osoby mające kwalifikacje 
z zakresu medycyny, żywienia i farmacji, w tym przede 
wszystkim lekarze pediatrzy, farmaceuci lub dietetycy, albo 

inne osoby profesjonalnie odpowiedzialne za opiekę nad 

matką i dzieckiem zalecą inne ich stosowanie) 

40 

Środki spożywcze uzupełniające - znakowanie 

background image

 

Dodatkowe informacje zawarte w oznakowaniu: 
 
2)

informację o obecności lub nieobecności glutenu, jeżeli 
wskazany wiek, od którego produkt może być stosowany, 
jest określony poniżej szóstego miesiąca życia dziecka; 

 
3)

informację o dostępnej wartości energetycznej (energii), 
wyrażoną w kJ i kcal, oraz zawartości białka, 
węglowodanów i tłuszczu 
 

4)

informację o średniej zawartości każdego składnika 

mineralnego i każdej witaminy 

41 

Środki spożywcze uzupełniające - znakowanie 

background image

 

Dodatkowe informacje zawarte w oznakowaniu: 
 
5)

instrukcję właściwego przygotowania do spożycia, jeżeli jest 
ona niezbędna w celu bezpiecznego korzystania ze środka 
spożywczego, oraz podkreślenie ważności przestrzegania 
tej instrukcji. 
 

 

42 

Środki spożywcze uzupełniające - znakowanie 

background image

 

 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 
zawartości energii w celu redukcji masy ciała są 
specjalnie przygotowanymi środkami spożywczymi, 
które użyte zgodnie z instrukcją producenta zastępują 
całkowicie lub częściowo całodzienną dietę.  

 
Środki te obejmują następujące kategorie: 
1)  produkty 

przedstawiane jako zamienniki całodziennej diety; 

2)  produkty 

przedstawiane jako zamienniki jednego posiłku lub 

większej liczby posiłków w ciągu dnia. 

43 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

W skład produktów mogą wchodzić wyłącznie składniki 
określone w rozporządzeniu w sprawie ŚSSPŻ. 

 
Rozporządzenie określa: 
 - Podstawowy 

skład środków spożywczych stosowanych w 

dietach o ograniczonej zawartości energii w celu redukcji 
masy 

ciała; 

 - 

Skład aminokwasowy białka wzorcowego w środkach 

spożywczych stosowanych w dietach o ograniczonej 
zawartości energii w celu redukcji masy ciała; 

 - 

Dodatkowe informacje zawarte w oznakowaniu produktów 

VLCD. 

44 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

Nazwa, pod którą środki spożywcze są wprowadzane do 
obrotu, brzmi: 

1) "

Środek spożywczy zastępujący całodzienną dietę, do 

kontroli masy ciała"; lub 

2) "

Środek spożywczy zastępujący posiłek, do kontroli masy 

ciała". 

45 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

Dodatkowe wymagania w zakresie znakowania VLCD: 

 
1)  informacje 

o dostępnej wartości energetycznej (energii), 

wyrażone w kJ i kcal, oraz zawartości białka, węglowodanów 
i tłuszczu, wyrażone liczbowo na określoną ilość produktu 
gotowego rekomendowaną do spożycia; 

 
2)  informacje 

o średniej zawartości każdego składnika 

mineralnego i każdej witaminy określonych w 
rozporządzeniu;  
zawartość ta jest wyrażona liczbowo, na określoną ilość 

produktu gotowego rekomendowaną do spożycia;  

odniesieniu do produktów zastępujących posiłek - także 

jako procent realizacji zalecanego dziennego 

46 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

Dodatkowe wymagania w zakresie znakowania VLCD: 

 
3)  instrukcję właściwego przygotowania do spożycia, jeżeli jest 

ona niezbędna w celu bezpiecznego korzystania ze środka 
spożywczego, oraz podkreślenie ważności przestrzegania tej 
instrukcji; 

4

)  jeżeli dany produkt, zastosowany zgodnie z zaleceniami 

producenta, dostarcza dzienną dawkę polioli (alkoholi 
wielowodorotlenowych) przekraczającą 20 g - zamieszczaną 
informację, że produkt ten może mieć działanie 
przeczyszczające; 

5)informacje o ważności przyjmowania odpowiedniej ilości 

płynów w ciągu dnia; 

47 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

Dodatkowe wymagania w zakresie znakowania VLCD: 

 
6) dla 

produktów stanowiących zamiennik całodziennej diety 

informację, że produkt: 

a) dostarcza 

odpowiednie, dzienne ilości wszystkich 

niezbędnych składników odżywczych, 

b) nie 

może być stosowany przez okres dłuższy niż trzy 

tygodnie bez zasięgnięcia porady lekarskiej; 

48 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

Dodatkowe wymagania w zakresie znakowania VLCD: 

 
7) w 

odniesieniu do produktów stanowiących zamiennik posiłku 

informację o tym, że produkty te stanowią tylko część diety 

o ograniczonej ilości energii oraz że niezbędną częścią takiej 
diety są inne środki spożywcze. 

 
 

W oznakowaniu powinno się również znaleźć zalecane 
dzienne spożycie (RDA) niektórych witamin i składników 
mineralnych 

 

   Oznakowanie

, reklama i prezentacja środków 

spożywczych nie mogą odnosić się do tempa ani ilości 
ubytku masy ciała, które mogłoby wynikać ze 
stosowania tych produktów. 

 

49 

Środki spożywcze stosowane w dietach o ograniczonej 

zawartości energii w celu redukcji masy ciała 

background image

 

 

środki spożywcze, które zostały odpowiednio przetworzone 
lub przygotowane i są przeznaczone do dietetycznego 
odżywiania pacjentów pod nadzorem lekarza; 

 

 

 

 

są przeznaczone do wyłącznego lub częściowego żywienia 

pacjentów z ograniczoną, upośledzoną lub zaburzoną 

zdolnością przyjmowania, trawienia, wchłaniania, 
metabolizowania lub wydalania zwykłych środków 
spożywczych lub niektórych składników odżywczych w nich 
zawartych, lub 

metabolitów; 

50 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

 

Dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia 
medycznego obejmują: 

 

1)

środki spożywcze o standardowym składzie, kompletne pod 

względem odżywczym, które przy stosowaniu zgodnie z 
instrukcją producenta mogą stanowić wyłączne źródło 
pożywienia osób, dla których są przeznaczone; 

 
2

)  środki spożywcze kompletne pod względem odżywczym o 

składzie uwzględniającym zapotrzebowanie organizmu przy 
danej chorobie, zaburzenia stanu zdrowia lub wskazania 
lekarskie, które przy stosowaniu zgodnie z instrukcją 
producenta 

mogą stanowić wyłączne źródło pożywienia 

osób, dla których są przeznaczone; 

51 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

 

Dietetyczne środki spożywcze specjalnego przeznaczenia 
medycznego obejmują: 

 

3

)  środki spożywcze niekompletne pod względem odżywczym 

o składzie standardowym lub o składzie dostosowanym do 
choroby, zaburzenia stanu zdrowia lub wskazań lekarskich, 
które jednak nie mogą być stosowane jako jedyne źródło 
pożywienia osób, dla których są przeznaczone. 

52 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

Nadrzędna zasada: 
 

Przy 

określaniu składu oraz wymagań w zakresie stosowania 

dietetycznych środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia medycznego 

uwzględniane są uznane zasady 

medyczne i żywieniowe oraz ogólnie przyjęte dane naukowe 

 
 

Ponadto, przygotowanie 

dietetycznych środków 

spożywczych specjalnego przeznaczenia medycznego 
zgodnie z instrukcjami producenta musi być bezpieczne, 
korzystne dla zdrowia pacjenta i skuteczne

, pod względem 

spełniania przez te środki spożywcze określonych potrzeb 
pokarmowych osób, dla których są one przeznaczone, 
zgodnie z ogólnie przyjętymi danymi naukowymi. 

53 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

 

Rozporządzenie określa podstawowy skład 
dietetycznych środków spożywczych specjalnego 
przeznaczenia medycznego w tym m.in.: 

 

 -   

minimalną i maksymalną zawartość witamin i składników 

mineralnych 

kompletnych pod względem odżywczym 

produktach nieprzeznaczonych specjalnie dla 

niemowląt; 

 
-    

minimalną i maksymalną zawartość witamin i składników 

mineralnych 

w kompletnych pod względem odżywczym 

produktach przeznaczonych 

specjalnie dla niemowląt 

 
 

oraz zasady dotyczące znakowania 

54 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

 
 

FSMP, które mogą stanowić wyłączne źródło pożywienia 

 

 

Rozporządzenie określa poziomy witamin i składników 

mineralnych (zał. 19); 

 
 

Dopuszczalne są modyfikacje jednego lub większej ilości 
składników jeżeli jest to konieczne ze względu na 
zamierzone zastosowanie danego środka specjalnie dla 
niemowląt (FSMP o składzie uwzględniającym 
zapotrzebowanie organizmu przy danej chorobie);  

 
 

 

 
 

55 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

 
 

FSMP niekompletne pod względem odżywczym 

 

Maksymalne 

poziomy witamin i składników mineralnych nie 

mogą przekraczać wartości określonych dla FSMP 

kompletnych pod względem odżywczym nieprzeznaczonych 
dla niemowląt (zał. 19); 

 
 

Dopuszczalne 

są modyfikacje jednego lub większej ilości 

składników jeżeli jest to konieczne ze względu na 
zamierzone zastosowanie danego środka 

 
 
 

56 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

background image

 

 
 

FSMP kompletne pod względem odżywczym 

 

FSMP niekompletne pod względem odżywczym 

 

 

Maksymalne poziomy witamin i składników mineralnych nie 
mogą przekraczać wartości określonych dla FSMP 
kompletnych pod względem odżywczym przeznaczonych dla 
niemowląt (zał. 19); 

 
 

Dopuszczalne są modyfikacje jednego lub większej ilości 
składników jeżeli jest to konieczne ze względu na 
zamierzone zastosowanie danego środka 

 
 

FSMP 

dla niemowląt spełniają wymagania dla IF&FOF 

(jeśli nie jest to sprzeczne ze względu na zamierzone 
zastosowanie danego środka spożywczego).  

 
 
 

57 

Środki spożywcze specjalnego przeznaczenia medycznego 

przeznaczone dla niemowląt 

background image

 

 
 

FSMP wprowadzane do obrotu pod 

nazwą "dietetyczny 

środek spożywczy specjalnego przeznaczenia 

medycznego"  

 
 

Dodatkowe informacje zawarte w oznakowaniu FSMP: 

 
1) o 

dostępnej wartości energetycznej (energii), wyrażone w kJ 

i kcal, 

oraz zawartości białka, węglowodanów i tłuszczu, 

wyrażone w postaci liczbowej w 100 g lub 100 ml produktu 
wprowadzanego do obrotu, oraz, w razie potrzeby, w 100 g 
lub 100 ml produktu gotowego do spożycia przygotowanego 
zgodnie z instrukcją producenta;  
informacje 

te mogą być dodatkowo podane na dawkę, jeżeli 

jej ilość jest określona w oznakowaniu, lub na porcję, jeżeli 
w oznakowaniu podaje się liczbę porcji w opakowaniu; 

58 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia medycznego 

background image

 

Dodatkowe informacje:  
 
2)  o 

średniej zawartości każdego składnika mineralnego i 

każdej witaminy wyrażone liczbowo w 100 g lub 100 ml 

produktu wprowadzanego do obrotu, oraz, w razie potrzeby, 
w 100 g lub 100 ml produktu gotowego do spożycia, 
przygotowanego zgodnie z instrukcją producenta;  
(informacje 

te mogą być dodatkowo podane na dawkę); 

 
3) o 

zawartości składników białka, węglowodanów i tłuszczu 

lub innych składników odżywczych oraz ich składników,  

 
4)   o 

osmolalności lub osmolarności produktu (w razie 

potrzeby); 

5)  o 

pochodzeniu i charakterze białka lub hydrolizatów białka 

obecnych w produkcie. 

59 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia medycznego 

background image

 

Dodatkowe informacje:  
 
6) poprzedzone 

wyrazami "ważna informacja" lub innymi 

wyrazami równoważnymi stwierdzającymi, że produkt: 

a)  jest przyjmowany pod nadzorem lekarza, 
b)  jest 

odpowiedni do stosowania jako jedyne źródło 

pożywienia, 

c)  jest 

przeznaczony dla określonej grupy wiekowej, jeżeli jest 

to istotne dla zdrowia pacjenta, 

d

)  może stanowić zagrożenie dla zdrowia, jeżeli jest spożywany 

przez osoby, u których nie stwierdzono określonej choroby, 
zaburzeń stanu zdrowia lub brak jest wskazań lekarskich 
wynikających z przeznaczenia produktu, jeżeli może to być 
istotne dla zdrowia pacjenta; 

60 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia medycznego 

background image

 

Dodatkowe informacje:  
 
7)  zawierające określenie: "Do postępowania dietetycznego 

.......", gdzie w wolnym miejscu wpisuje się nazwę choroby, 

zaburzenia stanu zdrowia lub wskazania lekarskie dotyczące 
stosowania środka spożywczego; 

8)określające środki ostrożności i przeciwwskazania, które 

mogą być istotne dla zdrowia pacjenta; 

9)opisujące właściwości lub cechy charakterystyczne, ze 

względu na które stosowanie produktu jest uzasadnione, w 
szczególności ze względu na składniki odżywcze, których 
zawartość zwiększono, zmniejszono, wyeliminowano lub w 
inny sposób zmodyfikowano, oraz uzasadnienie stosowania 
środka spożywczego; 

 

61 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia medycznego 

background image

 

Dodatkowe informacje:  
 
10)  zawierające ostrzeżenie, w stosownych przypadkach, że 

produkt nie jest przeznaczony do stosowania pozajelitowego; 

11)  dotyczące właściwego przygotowania, sposobu użycia i 

przechowywania produktu po otworzeniu opakowania, jeżeli 
może to być istotne dla zdrowia pacjenta. 

 
 

62 

Znakowanie środków spożywczych specjalnego 

przeznaczenia medycznego 

background image

 

 

Brak 

specyficznej legislacji określającej skład tego typu 

produktów 

 
 

Raport Komisji w sprawie składu i specyfikacji żywności 
zaspokajającej zapotrzebowanie organizmu przy intensywnym 
wysiłku fizycznym (przyjęty 22 czerwca 2000 z późn. zm.) 

 

 

Proponowany podział na podkategorie: 

Produkty węglowodanowe o wysokiej wartości energetycznej 

Napoje węglowodanowe/elektrolitowe 

Białka i składniki białek 

Suplementy (składniki mineralne, pierwiastki śladowe, witaminy) 

Inne składniki żywności (m.in. kofeina, karnityna, kreatyna)   

63 

Środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie 

organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym 

(żywność dla sportowców) 

background image

 

 

Dodatkowe dokumenty:  

 
 

Opinia Komitetu Naukowego ds. Żywności w sprawie 
bezpieczeństwa suplementacji kreatyny (przyjęta 7 września 2000) 

 
 

Opinia Europejskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Żywności w 
sprawie 

zastosowania monohydratu kreatyny w środkach 

specjalnego przeznaczenia (przyjęta 26 kwietnia 2004) 

 
 

dostępne na stronie Komisji Europejskiej 

http://ec.europa.eu/food/food/labellingnutrition/sport/index_en.htm

  

 

64 

Środki spożywcze zaspokajające zapotrzebowanie 

organizmu przy intensywnym wysiłku fizycznym 

(żywność dla sportowców) 

background image

 

 

Dyrektywa 

89/398/EWG 

sprawie 

środków 

spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego 
przewiduje, 

że Komisja przedstawi sprawozdanie na temat 

celowości  szczególnych  przepisów  dotyczących  żywności 

dla 

osób  cierpiących  na  zaburzenia  metabolizmu 

węglowodanów (cukrzycę). 

 

 
 
Sprawozdanie Komisji dla Parlamentu Europejskiego  
i Rady na temat żywności przeznaczonej dla osób 
cierpiących na zaburzenia przemiany węglowodanów 
(cukrzycę) COM (2008) 392 

65 

Środki spożywcze dla osób  

z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów 

(cukrzyca) 

background image

„Pożądany skład diety osób chorych na cukrzycę jest podobny do 
zalecanego całej populacji.  
Dlatego osoby chore na cukrzycę powinny być w stanie zaspokoić 
swoje potrzeby żywieniowe w oparciu o zwykłe produkty. Nie ma 
podstaw naukowych dla specyficznych wymogów co do składu 
środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego dla 
diabetyków.  
 
Niemniej, diabetycy powinni mieć dostęp do informacji na temat 

potrzeb żywieniowych w cukrzycy i na temat składu produktów, co 

pozwoli im wybrać zrównoważoną dietę odpowiadającą ich 
indywidualnym potrzebom”.
 

 

Środki spożywcze dla osób  

z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów 

(cukrzyca) 

background image

 

Środki spożywcze dla osób  

z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów 

(cukrzyca) 

wartość energetyczna (energia) 

kJ / kcal 

tłuszcz 

g  

   w tym 
– kwasy tłuszczowe nasycone (kwasy nasycone) 

– kwasy tłuszczowe jednonienasycone (jednonienasycone)  g 
– kwasy tłuszczowe wielonienasycone (wielonienasycone)  g 
węglowodany 

   w tym 
– cukry 

–alkohole wielowodorotlenowe (poliole) 

– skrobia 

błonnik 

białko 

sól 

witaminy i składniki mineralne 

jednostki 

określone 

w załączniku XIII część 
A pkt 1 

Rozporządzenie PE i Rady nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom 
informacji na temat żywności  

background image

 

Środki spożywcze dla osób  

z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów 

(cukrzyca) 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie oświadczeń żywieniowych 
i zdrowotnych dotyczących żywności 

Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania: 

Niska zawartość cukrów 

produkt zawiera: 
nie więcej niż 5 g cukrów 
na 100 g dla produktów 
stałych  
lub  
2,5 g cukrów na 100 ml dla 
produktów płynnych  

Nie zawiera 

cukrów 

produkt zawiera nie więcej 
niż 0,5 g cukrów na 100 g 
lub 100 ml 

background image

 

Środki spożywcze dla osób  

z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów 

(cukrzyca) 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie oświadczeń żywieniowych 
i zdrowotnych dotyczących żywności 

Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania: 

Bez dodatku cukrów 

produkt nie zawiera żadnych 
dodanych cukrów prostych, 
dwucukrów ani żadnych 
innych środków spożywczych 
zastosowanych ze względu na 
ich właściwości słodzące  

Jeżeli cukry występują naturalnie w środku spożywczym, na etykiecie 

powinna się również znaleźć następująca informacja: „ZAWIERA 
NATURALNIE WYSTĘPUJĄCE CUKRY”.  

background image

 

Środki spożywcze dla osób  

z zaburzeniami metabolizmu węglowodanów 

(cukrzyca) 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie oświadczeń żywieniowych 
i zdrowotnych dotyczących żywności 

Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania: 

O obniżonej zawartości 
cukrów 

obniżenie zawartości wynosi 
co najmniej 30 %  
w porównaniu z podobnym 
produktem 

może być stosowane tylko wówczas, gdy wartość energetyczna 

produktu opatrzonego oświadczeniem jest równa lub mniejsza od 
wartości energetycznej produktu podobnego 

background image

 

 

Brak specyficznej legislacji określającej skład tego typu 
produktów 

 
 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie 
oświadczeń żywieniowych i zdrowotnych dotyczących 

żywności – dotyczy żywności ogólnego przeznaczenia 

 
 
 

 

71 

Środki spożywcze niskosodowe 

background image

 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie oświadczeń żywieniowych 
i zdrowotnych dotyczących żywności 

Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania: 

Niska zawartość sodu/soli  produkt zawiera nie więcej niż 

0,12 g sodu, lub równoważną 
ilość soli, na 100 g lub na 100 
ml.  

W przypadku wód innych niż naturalne wody mineralne wartość ta 

nie powinna przekraczać 2 mg sodu na 100 ml.  

Bardzo niska zawartość 
sodu/soli 

produkt zawiera nie więcej niż 
0,04 g sodu, lub równoważną 
wartość dla soli, na 100 g lub 
na 100 ml.  

* Tego oświadczenia nie stosuje się w odniesieniu do naturalnych wód 
mineralnych i innych wód.  

Środki spożywcze niskosodowe 

background image

 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie oświadczeń żywieniowych 
i zdrowotnych dotyczących żywności 

Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania: 

Nie zawiera sodu/ 
Nie zawiera soli 

produkt zawiera nie więcej niż 
0,005 g sodu lub równoważną 
wartość dla soli na 100 g  

Bez dodatku sodu/soli 

produkt nie zawiera dodanego 
sodu lub soli ani żadnych 
innych składników 
zawierających dodany sód lub 
sól i gdy produkt zawiera nie 
więcej niż 0,12 g sodu lub 
równoważną wartość dla soli, 
na 100 g lub 100 ml.  

Środki spożywcze niskosodowe 

background image

 

Rozporządzenie (WE) 1924/2006 PE i Rady w sprawie oświadczeń żywieniowych 
i zdrowotnych dotyczących żywności 

Oświadczenia żywieniowe i warunki ich stosowania: 

O obniżonej zawartości 

w przypadku sodu lub 
wartości równoważnej dla soli 
obniżenie zawartości wynosi 
co najmniej 25 % w 
porównaniu z podobnym 
produktem  

Środki spożywcze niskosodowe 

background image

 

Informacja dla konsumentów o zawartości soli 

(również jako ekwiwalent sodu) 

wartość energetyczna (energia) 

kJ / kcal 

tłuszcz 

g  

   w tym 
– kwasy tłuszczowe nasycone (kwasy nasycone) 

– kwasy tłuszczowe jednonienasycone (jednonienasycone)  g 
– kwasy tłuszczowe wielonienasycone (wielonienasycone)  g 
węglowodany 

   w tym 
– cukry 

–alkohole wielowodorotlenowe (poliole) 

– skrobia 

błonnik 

białko 

sól 

witaminy i składniki mineralne 

jednostki 

określone 

w załączniku XIII część 
A pkt 1 

Rozporządzenie PE i Rady nr 1169/2011 w sprawie przekazywania konsumentom 
informacji na temat żywności  

background image

 

 

Rozporządzenie Komisji (WE) 41/2009 dotyczące składu  

etykietowania środków spożywczych odpowiednich dla 

osób nietolerujących glutenu (Dz.U.UE.L.2009.16.3) 

 

 

 

– pierwszy akt prawny regulujący kwestię żywności 
bezglutenowej w UE 

 

 

Określa zasady dotyczące składu i znakowania: 

•  

„produktów o bardzo niskiej zawartości glutenu” oraz 

•  

„produktów bezglutenowych”. 

    
 

oznakowaniu środków spożywczych określenia „produkt 

bezglutenowy” lub „produkt o bardzo niskiej zawartości 
glutenu” zamieszcza się przy nazwie pod jaką jest 
sprzedawany dany środek spożywczy. 

 

76 

Środki spożywcze bezglutenowe 

background image

 

77 

Środki spożywcze bezglutenowe 

 

Grupa produktów 

Zawartość 
glutenu 
[mg/kg] 

Informacja dla 
konsumentów 

Produkty składające się z jednego lub 
więcej składników wytworzonych z 
pszenicy, żyta, jęczmienia, owsa lub ich 
hybryd lub składniki takie zawierające, 
które zostały poddane specjalnemu 
przetworzeniu w celu zmniejszenia 
zawartości glutenu 
 
Produkty zawierające zarówno składniki 
zastępujące pszenicę, żyto, jęczmień, 
owies lub ich hybrydy, jak i składniki 
wytworzone z pszenicy, żyta, jęczmienia, 
owsa lub ich hybryd, które zostały 
poddane specjalnemu przetworzeniu w 
celu zmniejszenia zawartości glutenu 

 
 
 

<100 

 
 
 

 
 
Produkt o bardzo 
niskiej zawartości 
glutenu 

 
 
 

<20 

 
 
Produkt 
bezglutenowy 

background image

 

78 

Środki spożywcze bezglutenowe 

 

Grupa produktów 

Zawartość 
glutenu 
[mg/kg] 

Informacja dla 
konsumentów 

Produkty z jednego lub więcej składników 
zastępujących pszenicę, żyto, jęczmień, 
owies lub ich hybrydy lub składniki takie 
zawierające 
 
Produkty wytwarzane w szczególny 
sposób, aby spełniać specjalne potrzeby 
żywieniowe inne niż potrzeby osób 
nietolerujących glutenu, które 
jednocześnie spełniają potrzeby osób z 
celiakią 
 
Środki spożywcze przeznaczone do 
normalnego spożycia 

 
 
 
 
 

<20 

 
 
 
 
Produkt 
bezglutenowy 

background image

 

Kwestie, na które należy zwrócić uwagę: 
 

 

 

Stwierdzenia 

dotyczące braku lub niskiej zawartości glutenu 

nie mogą wprowadzać w błąd poprzez sugerowanie, że 
środek spożywczy posiada szczególne właściwości, gdy w 
rzeczywistości wszystkie podobne środki spożywcze 

posiadają takie właściwości. 

 
 

Owies 

znajdujący się w środkach spożywczych dla osób 

nietolerujących glutenu musi być w szczególny sposób 
produkowany, przygotowywany lub przetwarzany, tak aby 
uniknąć zanieczyszczenia pszenicą, żytem, jęczmieniem lub 
ich hybrydami, a zawartość glutenu w takim owsie nie może 
przekraczać 20 mg/kg. 

79 

Środki spożywcze bezglutenowe 

background image

 

80 

Zmiany w przepisach dotyczących środków spożywczych 

specjalnego przeznaczenia żywieniowego 

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)  
nr 609/2013 z dnia 12 czerwca 2013 r. w sprawie  żywności 
przeznaczonej dla niemowląt i małych dzieci oraz żywności 
specjalnego przeznaczenia medycznego i środków spożywczych 
zastępujących całodzienną dietę, do kontroli masy ciała 
(Dz.U.UE.L.2013.181.35) 

 

znosi definicję środków spożywczych specjalnego przeznaczenia 
żywieniowego; 

ustala wymogi dotyczące składu i informacji w odniesieniu do: 

preparatów do początkowego i do dalszego żywienia niemowląt,  

produktów zbożowych oraz żywności przetworzonej dla dzieci,  

żywności specjalnego przeznaczenia medycznego, 

środków spożywczych zastępujących całodzienną dietę do 
kontroli masy ciała.  

background image

 

81 

Środki spożywcze bezglutenowe 

Rozporządzenie wykonawcze Komisji

 

UE/828/2014 w sprawie 

przekazywania konsumentom informacji na temat nieobecności lub 
zmniejszonej zawartości glutenu w żywności (Dz.U.UE.L.2014.228.5) – 
załącznik określa dopuszczalne stwierdzenia dotyczące nieobecności lub 
niskiej zawartości glutenu wraz z warunkami ich stosowania.  
 
Przewidziano możliwość podawania w oznakowaniu produktów 
dodatkowych określeń:  

„odpowiednie dla osób nietolerujących glutenu”,  

„odpowiednie dla osób cierpiących na celiakię”,  

„opracowane specjalnie dla osób nietolerujących glutenu” lub 

„opracowane specjalnie dla osób cierpiących na celiakię”. 

  

background image

 

82 

Środki spożywcze bezglutenowe 

 

Grupa produktów 

Zawartość 
glutenu 
[mg/kg] 

Informacja dla 
konsumentów 

Dodatkowa 
informacja dla 
konsumentów 

Produkty z jednego lub 
większej liczby 
składników lub 
zawierającej jeden lub 
większą liczbę 
składników 
wytworzonych z 
pszenicy, żyta, jęczmienia, 
owsa lub ich odmian 
krzyżowych, które 
zostały specjalnie 
przetworzone w celu 
zmniejszenia zawartości 
glutenu 

 
 
 

<100 

 
 
 

 
 
Produkt o bardzo 
niskiej zawartości 
glutenu 

-odpowiednie dla 
osób nietolerujących 
glutenu 
-odpowiednie dla 
osób cierpiących na 
celiakię 
-opracowane 
specjalnie dla osób 
nietolerujących 
glutenu 
-opracowane 
specjalnie dla osób 
cierpiących na 
celiakię 

 
 
 

<20 

 
 
Produkt 
bezglutenowy 

background image

 

83 

Środki spożywcze bezglutenowe 

 

Grupa produktów 

Zawartość 
glutenu 
[mg/kg] 

Informacja dla 
konsumentów 

Dodatkowa 
informacja dla 
konsumentów 

Produkty z jednego lub 
więcej składników 
zastępujących pszenicę, 
żyto, jęczmień, owies lub 
ich hybrydy lub składniki 
takie zawierające 

 
 
 
 
 
 

<20 

 
 
 
 
 
Produkt 
bezglutenowy 

-odpowiednie dla 
osób nietolerujących 
glutenu 
-odpowiednie dla 
osób cierpiących na 
celiakię 
-opracowane 
specjalnie dla osób 
nietolerujących 
glutenu 
-opracowane 
specjalnie dla osób 
cierpiących na 
celiakię 

background image

 

84 

Środki spożywcze bezglutenowe 

 

Grupa produktów 

Zawartość 
glutenu 
[mg/kg] 

Informacja dla 
konsumentów 

Dodatkowa 
informacja dla 
konsumentów 

Pozostałe środki 
spożywcze 

 
 
 

<20 

 
 
 
Produkt 
bezglutenowy 

-odpowiednie dla 
osób nietolerujących 
glutenu 
-odpowiednie dla 
osób cierpiących na 
celiakię 

background image

85 

 

Dziękuję za uwagę