Parametry:
1)
Pogłosowe
ITDG – initialtimedelay gap, różnica w czasie między przyjściem dźwięku, a pierwszym odbiciem. Opóźnienie nie
może być zbyt duże – echo. Max = 35ms, dla sal koncertowych między 12 a 25ms. [ms]
EDT – earlydecaytime, spadek o 10dB. [s] JND=5%
JND – justnoticeabledifference [zależy]
RT60 – czas pogłosu, reverberationtime, czas zmniejszenia poziomu ciśnienia akustycznego do jednej milionowej
swojej pierwotnej wartości, to jest o 60dB.Wielkości od 0,2 do 3s.Preferowane długości czasu pogłosu dla wybranych
miejsc, to: sala koncertowa - 1,7-2,1 s (większe dla zespołów większych, mniejsze - dla mniejszych);opera - 1,3-1,6 s
(ze względu na zrozumiałość mowy); studio nagraniowe - 0,5-1 s; studio do nagrań lektorskich - 0,3-0,5 s; reżyserka
studia nagrań - 0,2-0,4 s.JND = 5% [s]
Pomiar czasu pogłosu: metody: szumu przerywanego; całkowania odpowiedzi impulsowej (impulsowe, sygnałem
pseudolosowym o płaskim widmie). Źródło dźwięku wszechkierunkowe, wysokość 1,5m, zakres 100-5000Hz,
mikrofony wszechkierunkowe, wysokość 1 lub 2 m, minimalna odległość między nimi 2m, od powierzchni
odbijających 1m, od źródła d=2*sqrt(V/c*T). Źródło musi przyjąć co najmniej 2 pozycje w miejscu położenia
naturalnego źródła, mikrofony w przestrzeni zajmowanej przez słuchaczy, rozłożone równomiernie.
2)
Przejrzystości
C – Przejrzystość, clarity. Zdolność do rozróżniania szczegółów faktury odbieranego dzwieku na tle zjawisk
akustycznych powstających w Sali. W odniesieniu do mowy ma to związek z jej zrozumiałością, zaś w odniesieniu do
muzyki, z rozpoznawaniem poszczególnych instrumentów, słyszeniem krótkich dźwięków itp. W celu jej określenia
rejestrowana jest odpowiedź pomieszczenia na pobudzenie impulsowe. Wartości od -5dB do +5dB Dla mowy stosuje
się C50, a muzyki C80. JND =1dB
D50 – Rozdzielczość, wyrazistość lub Deutlichkeit, wyrażana w procentach. Odpowiada za zrozumiałość mowy, gdyż
według padań, im większa ilość energii fal odbitych dociera do miejsca odsłuchu w tym czasie, tym słuchacz łatwiej
rozróżnia szybkie docierające po sobie dźwięki. Proporcja między wczesną (0-50ms), a całkowitą energią. Wartości od
30% do 70% JND = 5% [%]
G – siła dźwięku, mocno związana z głośnością, zależy od całkowitego pochłaniania dźwięku w pomieszczeniu. Maleje
z odległością Do pomiaru mierzymy w komorze bezechowej w odległości 10m, to jest wartość odniesienia, a
następnie ten sam sprzęt używamy w pomieszczeniu mierzonym. Wartości od -8 do 8dB. JND = 1dB [dB]
G =
10 log (RT/V) + 45 dB
TS – Czasowy środek ciężkości echogramu, związany ze współczynnikami przejrzystości C. Wartości od 60ms do
260ms. JND = 10ms
3)
Przestrzenności
Zależą od wielkości pomieszczeń, kierunków dochodzenia fal bezpośrednich, odbitych i ich energii, określają stopień
rozproszenia pola akustycznego w pomieszczeniach.
LEF – Wydajność boczna, lateralenergyfraction. Miara ilości wczesnej energii przychodzącej z boku. Pomiar: mikrofon
ósemkowy, porównanie energii mikrofonu ósemkowego do wszechkierunkowego. W sali pogłosowej, około 1/3, bo 3
osie, pole rozproszone. Wartości od 5% do 35%. JND = 5% [%]
IACC – wskaźnik korelacji między-usznej, interaural cross-correlationcoefficient . Określa przestrzenność, mierzymy
manekinem. Dobra wartość około 3, korzystne większe.
4)
Zrozumiałość mowy
STI – speech transmissionindex, wskaźnik transmisji mowy. Cechy: krótki czas opóźnienia, pierwszego odbicia;
równomierne pokrycie Sali wcześnie dochodzącymi falami odbitymi, niski poziom tła, odpowiedni czas pogłosu. Od 0
do 1, do 0,3 źle, 0,45 słabo, 0,6 nieźle, 0,75 dobrze i do 1 świetnie. RASTI – outdated. Metoda pomiaru – STIPA, głos
definiuje się, jako szum modulowany przez sygnały o niskich częstotliwościach. Później głębia modulacji jest
mierzona i redukcje w niej są uznawane za stratę zrozumiałości.
CIS - CommonIntelligibilityScale, 1 + log (STI)
Także D50 I C50.
5)
Współczynnik pochłaniania
Definicja - parametr służący do opisu właściwości dźwiękochłonnych ciał fizycznych, wykorzystywany przy
obliczeniach związanych adaptacją akustyczną pomieszczeń.
Współczynnik pochłaniania jest określony wzorem:
gdzie: E
poch
, E
pad
– energia fali odpowiednio pochłoniętej i padającej w jednostce czasu. Może przyjmować wartości z
zakresu 0...1, w szczególności α = 0 przy całkowitym odbiciu i α = 1 przy całkowitym pochłonięciu. Ilość energii, która
zostanie pochłonięta zależy od właściwości dźwiękochłonnych ciała, na który pada fala (m. in. od struktury
wierzchniej warstwy, faktury i grubości) oraz od częstotliwości padającego dźwięku.
Metody pomiarowe:
a)
Metoda fali stojącej, korzysta się z rury impedancyjnej (Kundta) z pochłaniającym zakończeniem. Badany
materiał jest ulokowany przy wyizolowanym zakończeniu.
Materiały:
Tynki porowate, tkaniny, tapety i natryski dźwiękochłonne, podłogowe warstwy wykończeniowe miękkie, np.
dywany i wykładziny krótkowłosiowe – pochłanianie dźwięku w zakresie dużych częstotliwości.
Kamień naturalny, sztuczny, ceramika budowlana (np. cekła licowa), płyty gipsowo-kartonowe, szkło, drewno, płyty
drewnopochodne, podłogowe warstwy wykończeniowe twarde lub elastyczne, np. klepka, płyty, wykładziny z
tworzyw, linoleum – słabe pochłanianie w całym zakresie częstotliwości.
Materiały porowate lub włókniste w postaci płyt lub mat, np. wełna mineralna i szklana pokryta materiałem
przepuszczającym dźwięk – tkanina, włóknina techniczna, natrysk – silne pochłanianie w zakresie średnich i dużych
częstotliwości.
Szczegółowy zakres materiału:
Do wszystkich parametrów - definicja (albo przynajmniej do czego służą i jak się nazywają), jednostka, co oznaczają niskie, a co wysokie wartości, mniej więcej
zakres wartości, sposób pomiaru- sprzęt, warunki, czy są potrzebne jakieś pomiary dodatkowe (jak np. do G)
C80, D50, G, LF - wzory
STI - od jakiej wartości uznaje się, że zrozumiałość mowy jest dobra, pełna nazwa (również angielska), inne parametry opisujące zrozumiałość mowy (co najmniej
3)
Czas pogłosu - ocena krzywej zaniku, co oznacza Tm i jak się liczy, metody pomiaru, wymagana charakterystyka częstotliwościowa dla mowy i muzyki, mniej
więcej jakie powinien przyjmować wartości w salach audytoryjnych, koncertowych, studiach nagrań.
Współczynnik pochłaniania - definicja, metody pomiaru (co najmniej 3). Przykładowe materiały o wysokich, niskich współczynnikach pochłaniania dla wysokich,
niskich częstotliwości.