dr Michał Pietraszewski
1
mgr Zygmunt Katolik
2
Remonty i inwestycje. Studium przypadku MPEC Włocławek
Infrastruktura ciepłownicza wykorzystywana w działalno
ś
ci gospodarczej przedsi
ę
biorstwa
ró
ż
ni si
ę
mi
ę
dzy sob
ą
wiekiem i okresem u
ż
ytkowania
3
. W czasie eksploatacji ulega zu
ż
yciu
naturalnemu. Zu
ż
ycie to ro
ś
nie proporcjonalnie wraz z czasem jej wykorzystywania w
procesach gospodarczych i skutkuje pogorszeniem stanu technicznego oraz zmniejszeniem
efektywno
ś
ci i dyspozycyjno
ś
ci do pracy. W efekcie tego procesu nast
ę
puje jej stopniowa
dekapitalizacja objawiaj
ą
ca si
ę
utrat
ą
dotychczasowych warto
ś
ci technicznych, u
ż
ytkowych i
ekonomicznych
4
.
Eksploatuj
ą
c produkcyjne
ś
rodki trwałe nale
ż
y dokładnie przewidzie
ć
moment, w którym osi
ą
gn
ę
ły one
dopuszczalne wykorzystanie i dokona
ć
naprawy zapobiegawczej zu
ż
yciu niszcz
ą
cemu przywracaj
ą
c
im pierwotne cechy. Fakt technicznej (fizycznej) degradacji warto
ś
ci
ś
rodków trwałych wymusza
nieustanny ujemny przepływ
ś
rodków pieni
ęż
nych w celu co najmniej odtworzenia zu
ż
ytego maj
ą
tku,
który jest niezb
ę
dny do prowadzenia działalno
ś
ci ciepłowniczej. Sytuacja taka wskazuje na istnienie
zarówno czynników technicznych, finansowych jak i ekonomicznych oraz podatkowych, które
decyduj
ą
o realizacji procesów remontowych czy te
ż
inwestycyjnych, które powinny uwzgl
ę
dnia
ć
uwarunkowania wewn
ę
trzne jak i perspektywy rozwojowe przedsi
ę
biorstwa wytwarzaj
ą
cego i
dystrybuuj
ą
cego ciepło.
W niniejszym artykule przedstawiono problematyk
ę
efektywno
ś
ci procesów remontowych i
inwestycyjnych w przedsi
ę
biorstwie ciepłowniczym na przykładzie MPEC-Włocławek.
Charakterystyka
ź
ródeł wytwarzania i systemu dystrybucyjnego MPEC-Włocławek
System ciepłowniczy Miejskiego Przedsi
ę
biorstwa Energetyki Cieplnej Spółka z o.o. we Włocławku
tworz
ą
:
•
ź
ródła ciepła: ciepłownia i trzy lokalne kotłownie
•
sieci ciepłownicze: wysokoparametrowe i niskoparametrowe,
•
indywidualne i grupowe w
ę
zły cieplne.
Ź
ródła ciepła
Energia cieplna jest wytwarzana w ciepłowni zlokalizowanej we wschodniej cz
ęś
ci miasta Włocławek,
blisko lewego brzegu rzeki Wisły. Jest to główne strategiczne
ź
ródło ciepła i zarazem jedno z
wi
ę
kszych
ź
ródeł ciepła w mie
ś
cie. W ciepłowni zainstalowanych jest 8 jednostek kotłowych o ł
ą
cznej
mocy ponad 172 MW. Podstawowymi urz
ą
dzeniami wytwarzaj
ą
cymi ciepło w spółce s
ą
kotły w
ę
glowe
typu WR-25 (4 szt.) i WR-10 (2 szt.). W procesie produkcji ciepła mog
ą
uczestniczy
ć
dwa kotły
gazowe płomienicowo-płomieniówkowe typu KOG-15, które przej
ę
ły rol
ę
jednostek szczytowych.
Głównym paliwem wykorzystywanym do produkcji ciepła w MPEC-Włocławek jest miał w
ę
glowy o
ś
redniej kaloryczno
ś
ci w granicach 23 000 kJ/kg – 24 000 kJ/kg i zawarto
ś
ci siarki palnej do poziomu
0,6 oraz popiołu do 10%.
Spółka MPEC-Włocławek eksploatuje równie
ż
trzy lokalne kotłownie na terenie miasta o
zainstalowanej mocy w
ź
ródłach ciepła ponad 1,1MW. Podstawowe paliwo dla tych
ź
ródeł ciepła
stanowi
ą
: gaz, olej opałowy oraz pellet drzewny
5
. Zastosowany w kotłowniach poziom rozwi
ą
za
ń
technicznych pochodzi z lat 2000-2006. Kotłownie pracuj
ą
w pełnej automatyce. W całym bilansie
ciepłowniczym przedsi
ę
biorstwa stanowi
ą
marginalne znaczenie lecz dla społeczno
ś
ci lokalnej s
ą
kluczowym
ź
ródłem ciepła.
Sie
ć
przesyłowa przedsi
ę
biorstwa
1
Prezes Zarz
ą
du Miejskiego Przedsi
ę
biorstwa Energetyki Cieplnej Sp. z o.o. we Włocławku.
2
Prokurent-Kierownik Działu Rozwoju, Przygotowania Inwestycji i Remontów Miejskiego Przedsi
ę
biorstwa Energetyki Cieplnej
Spółka z o.o. we Włocławku.
3
M. Wasilewski, P. Zabadała, Warto
ść
i zu
ż
ycie
ś
rodków trwałych w uj
ę
ciu sektorowym, Katedra Ekonomiki i Organizacji
Przedsi
ę
biorstw, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,
Internet:
http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/EIOGZ_2011_nr89_s49.pdf
4
Zob. wi
ę
cej, red. K.
Ż
arski, SIECI I W
Ę
ZŁY CIEPLNE. Projektowanie. Eksploatacja. Rozbudowa. Modernizacja, FORUM
Spółka z o.o. Pozna
ń
, Pozna
ń
2012, [w:] M. Pietraszewski, Z. Katolik, Rozdział 5. Modernizacja w
ę
złów cieplnych, 5.1.
Zu
ż
ycie
ś
rodków trwałych, s. 1.
5
Zob. wi
ę
cej, Z. Katolik, Modernizacja kotłowni polegaj
ą
ca na zast
ą
pieniu kotła olejowego kotłem na biopaliwo w formie pelletu
drzewnego, Nowoczesne Ciepłownictwo, 09 (180) 2007, s. 23-25.
W MPEC-Włocławek poza
ź
ródłami wytwarzania ciepła, najwa
ż
niejszym elementem w infrastrukturze
ciepłowniczej Spółki s
ą
sieci cieplne dystrybucyjne w których wyró
ż
ni
ć
mo
ż
na sie
ć
:
•
wysokoparametrow
ą
wykonan
ą
w technologii napowietrznej, kanałowej, preizolowanej,
•
niskoparametrow
ą
wybudowan
ą
technologii kanałowej i preizolowanej.
Ogólna długo
ść
sieci cieplnej w systemie cieplnym przedsi
ę
biorstwa wynosi ponad 82 km. W efekcie
podejmowanych działa
ń
inwestycyjnych w przedsi
ę
biorstwie ulega ona systematycznej rozbudowie,
co powoduje,
ż
e jej długo
ść
z roku na rok si
ę
zmienia. Eksploatowana przez przedsi
ę
biorstwo sie
ć
cieplna charakteryzuje si
ę
odmiennym stanem technicznym znacznie zró
ż
nicowanym ze wzgl
ę
du na
zastosowane technologie budowy, ró
ż
ny okres eksploatacji oraz zmienne warunki terenowe w jakich
jest zlokalizowana. Dla umo
ż
liwienia dost
ę
pu do uzbrojenia ruroci
ą
gów wymagaj
ą
cych stałego
nadzoru lub obsługi system dystrybucyjny wyposa
ż
ono w komory do przewodów sieciowych.
Eksploatowana sie
ć
cieplna przez przedsi
ę
biorstwo posiada ponad 160 komór ciepłowniczych.
Przesył ciepła odbywa si
ę
za pomoc
ą
dwuprzewodowej, wodnej sieci cieplnej. Układ odbiorczy
stanowi
ą
w
ę
zły cieplne o zró
ż
nicowanej konstrukcji i technologii.
W
ę
zły cieplne w systemie MPEC-Włocławek
Dostawa ciepła do poszczególnych obiektów na terenie miasta odbywa si
ę
za po
ś
rednictwem
indywidualnych i grupowych w
ę
złów cieplnych. W systemie funkcjonuje 660 w
ę
złów z czego ponad 40
to w
ę
zły grupowe. W
ś
ród nich wyró
ż
nia si
ę
w
ę
zły:
•
jednofunkcyjne,
•
dwufunkcyjne,
•
trzyfunkcyjne.
Charakteryzuj
ą
si
ę
one ró
ż
n
ą
struktur
ą
własno
ś
ci. Ponad połow
ę
ogółu funkcjonuj
ą
cych w
ę
złów
cieplnych w systemie energetycznym miasta stanowi
ą
w
ę
zły MPEC-Włocławek.
Remonty i modernizacje w systemie ciepłowniczym przedsi
ę
biorstwa
Zako
ń
czenie ka
ż
dego sezonu grzewczego nakłada na przedsi
ę
biorstwo ciepłownicze nowe wyzwania
zwi
ą
zane przede wszystkim z dokapitalizowaniem maj
ą
tku i realizacj
ą
kolejnego etapu wdro
ż
e
ń
nowocze
ś
niejszych i efektywniejszych technologii. Okres „niskiego sezonu” w energetyce cieplnej to
głównie czas wykorzystywany przez słu
ż
by techniczne na przygotowanie urz
ą
dze
ń
i instalacji
technologicznych do kolejnego sezonu grzewczego. W pocz
ą
tkowej fazie sezonu remontowego
realizowane s
ą
bie
żą
ce przegl
ą
dy urz
ą
dze
ń
technologicznych
ź
ródła ciepła weryfikuj
ą
ce stan
techniczny urz
ą
dze
ń
w ciepłowni oraz instalacjach technologicznych w
ę
złów i komorach
ciepłowniczych po zako
ń
czonym sezonie grzewczym. W zale
ż
no
ś
ci od wyników weryfikacji stanu
jako
ś
ciowego urz
ą
dze
ń
technologicznych przez specjalistów w poszczególnych elementach procesu
produkcyjnego i dystrybucyjnego typowany jest zakres rzeczowy napraw i remontów do wykonania.
Remonty w MPEC-Włocławek s
ą
realizowane o przyj
ę
ty i zatwierdzony przez kierownictwo Spółki
Plan Remontów.
Poza sezonem grzewczym
ź
ródło ciepła, sieci dystrybucyjne oraz urz
ą
dzenia ciepłownicze pracuj
ą
z
mniejsz
ą
moc
ą
co pozwala przeprowadza
ć
przegl
ą
dy, konserwacje i naprawy oraz wykona
ć
remonty
urz
ą
dze
ń
i wdra
ż
a
ć
nowe projekty inwestycyjne. Zadania remontowe w tym okresie koncentruj
ą
si
ę
głównie na pracach w:
•
ź
ródle ciepła,
•
w
ę
złach cieplnych,
•
komorach cieplnych.
W pierwszej kolejno
ś
ci realizowane s
ą
roboty remontowe, które nie powoduj
ą
przerw w dostawie
ciepła do odbiorców. Przewa
ż
nie s
ą
to prace w
ź
ródle ciepła dotycz
ą
ce wygaszonych sezonowo
kotłów i ich infrastruktury hydrauliczno-energetycznej a tak
ż
e infrastruktury pomocniczej. Przegl
ą
dy i
drobne naprawy realizowane w trakcie funkcjonowania systemu odbywaj
ą
si
ę
tak
ż
e w w
ę
złach
cieplnych, których wył
ą
cznie w okresie letnim nie powoduje wi
ę
kszych konsekwencji dla odbiorców.
Remonty na instalacjach technologicznych oraz sieciach i komorach ciepłowniczych wymagaj
ą
ce
wył
ą
czenia z pracy wszystkich urz
ą
dze
ń
s
ą
realizowane w przedsi
ę
biorstwie od kilkudziesi
ę
ciu lat w
okresie przerwy remontowej, która w minionych latach planowana była w II lub III dekadzie miesi
ą
ca
sierpnia i jest ograniczona do 5-6 dób.
Obowi
ą
zuj
ą
ce przepisy prawne jak i zawarte umowy z odbiorcami ciepła umo
ż
liwiaj
ą
przedsi
ę
biorstwu
ciepłowniczemu wstrzymanie dostawy ciepła na czas realizacji remontów. Reguluje to
Rozporz
ą
dzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 stycznia 2007 roku w sprawie funkcjonowania
systemów ciepłowniczych. Zgodnie z §25.1. punkt 4. Rozporz
ą
dzenia planowane przerwy w
dostarczaniu ciepła poza sezonem grzewczym nie mog
ą
przekracza
ć
10 dni.
Czas wył
ą
czenia systemu energetycznego przedsi
ę
biorstwa zawsze jest uzale
ż
niony od zakresu
rzeczowego przewidzianych robót do wykonania i ilo
ś
ci zrzucanej wody z sieci ciepłowniczej.
Prace przygotowawcze i opracowywane plany działa
ń
remontowych opieraj
ą
si
ę
głównie na
informacjach wynikaj
ą
cych z dokumentacji techniczno-ruchowej oraz warunków gwarancji
dotycz
ą
cych poszczególnych urz
ą
dze
ń
czy instalacji i nale
ż
y je uzna
ć
za prace planowane. Bior
ą
c
jednak pod uwag
ę
długoletnie funkcjonowanie ró
ż
norodnych modułów i elementów systemu
zidentyfikowa
ć
nale
ż
y tak
ż
e grup
ę
zada
ń
, które wynikaj
ą
z wcze
ś
niej pojawiaj
ą
cych si
ę
symptomów
awarii podczas wysokiego sezonu, których pełn
ą
napraw
ę
mo
ż
na było zaplanowa
ć
w trakcie
wył
ą
czenia całego systemu.
Prace remontowe w
ź
ródle ciepła
W czasie przerwy letniej remontowane s
ą
poszczególne jednostki kotłowe oraz urz
ą
dzenia im
towarzysz
ą
ce takie jak: wentylatory podmuchowe i wyci
ą
gowe, od
ż
u
ż
lacze, instalacje do naw
ę
glania i
odpylania spalin, urz
ą
dzenia do transportu i nawil
ż
ania pyłów. Remontowane i konserwowane s
ą
tak
ż
e agregaty pompowe w układzie hydrauliczno-technologicznym ciepłowni. Naprawiane s
ą
urz
ą
dzenia w stacji uzdatniania wody. Wymieniana jest armatura w instalacji technologicznej ciepłowni
oraz czyszczone s
ą
odmulacze. Natomiast wszelkie roboty modernizacyjne wymagaj
ą
ce ingerencji w
układ hydrauliczny ciepłowni realizowane s
ą
w czasie postoju systemu ciepłowniczego. Remonty i
przegl
ą
dy akpia, weryfikacja systemów informatycznych obejmuj
ą
takie czynno
ś
ci jak: resetowanie,
wgrywanie nowych wersji programów, rozbudow
ę
, wymian
ę
dysków i switch-ów itp.
W ostatnim okresie remontowym wykonywano prace zwi
ą
zane z modernizacj
ą
komina ciepłowni
H160. Zakres rzeczowy robót obejmował:
•
wymian
ę
skorodowanych ko
ń
cówek przewodów dymowych komina (3 sztuki),
•
demonta
ż
uszkodzonych i zdekompletowanych blach osłonowych na koronie komina.
W trakcie realizacji prac remontowych nowe ko
ń
cówki przewodów dymowych zabezpieczono
antykorozyjnie i po raz pierwszy termicznie. Natomiast blachy osłonowe korony komina zast
ą
piono
elementami wykonanymi z polietylenu.
Prace remontowe w w
ę
złach cieplnych
W w
ę
złach cieplnych przeprowadzany jest corocznie przegl
ą
d instalacji elektrycznej oraz wentylacji a
armatura starego typu zast
ę
powana jest sukcesywnie nowocze
ś
niejsz
ą
. W okresie ostatnich czterech
lat wymieniono ponad 400 sztuk armatury o ró
ż
nych gabarytach. Uszkodzone wymienniki ciepła s
ą
naprawiane b
ą
d
ź
wymieniane na nowe. Remontowane i konserwowane s
ą
urz
ą
dzenia technologiczne
w
ę
złów cieplnych (np.: układy regulacji pogodowej, układy uzupełniania i stabilizacji ci
ś
nienia, układy
pomiarowe, układy zabezpieczenia itp.) a w instalacji naprawiana jest izolacja termiczna oraz
uzupełniane s
ą
jej ubytki. Dodatkowo remontowane s
ą
pompy obiegowe centralnego ogrzewania i
ciepłej wody u
ż
ytkowej w skrajnych przypadkach wynikaj
ą
cych z ich wyeksploatowania wymieniane s
ą
na nowe.
Prace remontowe w komorach ciepłowniczych
Zdj
ę
cie 1 Stara zasuwa Zdj
ę
cie 2 Przepustnica w instalacji komory ciepłowniczej
Armatura zamontowana w komorach ciepłowniczych z uwagi na długi okres eksploatacji
charakteryzowała si
ę
ju
ż
wysokim stopniem zu
ż
ycia i podwy
ż
szała ryzyko zawodno
ś
ci. Skutkiem tego
stanu była jej nieszczelno
ść
w poło
ż
eniu zamkni
ę
tym co znacznie utrudniało i komplikowało
jakiekolwiek działania remontowe a szczególnie w sytuacjach awaryjnych. Wyst
ę
powały przypadki
wstrzymywania dostawy ciepła do wielu odbiorców, aby mo
ż
na było wykona
ć
drobny zakres prac
remontowych i naprawczych sieci ciepłowniczej.
W celu wyeliminowania tych niedogodno
ś
ci w roku 2007 podj
ę
to w przedsi
ę
biorstwie decyzj
ę
o
zast
ą
pieniu starej armatury w komorach ciepłowniczych nowoczesnymi i sprawniejszymi
przepustnicami. Konstrukcja przepustnic umo
ż
liwiła równie
ż
ich monta
ż
na ruroci
ą
gach w miejscach,
w których brakowało do tej pory przestrzeni dla zabudowy klasycznych zaworów o znacznych
gabarytach. Zamontowane przepustnice charakteryzuj
ą
si
ę
niskim oporem hydraulicznym, krótkim
k
ą
tem zamkni
ę
cia (90º), małym w porównaniu z inn
ą
armatur
ą
ci
ęż
arem, łatwo
ś
ci
ą
izolacji,
szczelno
ś
ci
ą
w obu kierunkach zapewniaj
ą
c prawidłowe zamkni
ę
cie i cich
ą
prac
ę
.
Prace remontowe w komorach ciepłowniczych najcz
ęś
ciej
obejmuj
ą
wymian
ę
starej i całkowicie zdekapitalizowanej
armatury na efektywniejsz
ą
i prostsz
ą
w nadzorze i
obsłudze
(zdj. 1 i 2).
Przewidujemy,
ż
e armatura o niskim współczynniku strat miejscowych zamontowana w komorach
ciepłowniczych poprawi sprawno
ść
systemu cieplnego polepszaj
ą
c efektywno
ść
energetyczn
ą
i
stanowi
ć
b
ę
dzie istotny element inteligentnego zarz
ą
dzania przesyłem ciepła w przyszło
ś
ci.
Zdj
ę
cie 3 Przepustnica do monta
ż
u w komorze
Tabela 1 Zamontowane przepustnice Hogfors w systemie cieplnym przedsi
ę
biorstwa w latach 2008-2011.
LATA
ARMATURA
2008
2009
2010
2011
RAZEM
DN 600
2
4
4
10
DN 400
2
2
DN 350
2
2
DN 300
2
2
DN 250
2
4
2
8
DN 200
6
5
2
4
17
DN 150
5
5
RAZEM
12
18
6
10
46
Ź
ródło: MPEC-Włocławek
Stan liczbowy zamontowanych zaworów kołnierzowych DZT na instalacjach komór ciepłowniczych
przedstawiono w tabeli 2.
Tabela 2 Zamontowane zawory DZT w systemie cieplnym przedsi
ę
biorstwa latach 2008/2009-2011/2012.
LATA
ARMATURA
2008
2009
2010
2011
RAZEM
DN 150
6
10
6
22
DN 125
2
4
2
8
DN 100
4
17
6
27
DN 80
6
4
6
16
DN 65
2
4
4
10
DN 50
2
4
6
DN 40
7
4
11
DN 32
10
7
6
23
DN 25
6
2
4
12
DN 20
2
4
4
10
DN 15
4
2
10
16
RAZEM
30
48
43
40
161
Ź
ródło: MPEC-Włocławek
W okresie ostatnich czterech lat wymieniono armatur
ę
starego typu na now
ą
w 58 komorach
ciepłowniczych, co stanowi blisko 36% wszystkich komór w przedsi
ę
biorstwie. Maj
ą
c na uwadze
popraw
ę
funkcjonalno
ś
ci hydrauliki systemu ciepłowniczego oraz wzrost bezpiecze
ń
stwa dostawy
ciepła do jego odbiorców dokonano w komorach ciepłowniczych demonta
ż
u zasuw starego typu o
ś
rednicach 200 mm, 300 mm i 600 mm. W miejsca po zdemontowanej armaturze wstawiono o
odpowiedniej
ś
rednicy i długo
ś
ci kró
ć
ce rurowe. W głównej komorze rozgał
ęź
nej (GKR II) stanowi
ą
cej
kluczowe rozwidlenie przyszło
ś
ciowe systemu pier
ś
cieniowego dokonano istotnych zmian
konstrukcyjnych polegaj
ą
cych na przebudowie obej
ść
o
ś
rednicy 400 mm na gał
ę
zi w kierunku
zachodnim pier
ś
cienia. W jednej z komór ciepłowniczych dokonano wymiany starych kolan o
ś
rednicy
250 na kolana hamburskie o takim samym wymiarze. Na ruroci
ą
gach magistrali ciepłowniczej
2xDN600 zlikwidowano odpowietrzenia pomi
ę
dzy dwoma komorami P7 i P8. Wymiana starej armatury
na now
ą
przyczyniła si
ę
do zmniejszenia zu
ż
ycia energii elektrycznej na pompowanie czynnika
grzewczego.
Ponadto oprócz robót zwi
ą
zanych bezpo
ś
rednio z wymian
ą
armatury wykonywano w komorach
ciepłowniczych prace budowlane i antykorozyjne na ruroci
ą
gach oraz naprawiano i uzupełniano ubytki
W tabeli 1 zestawiono dane przedstawiaj
ą
ce ilo
ść
zamontowanych przepustnic
Hogfors na ruroci
ą
gach w komorach ciepłowniczych w latach 2008-2011.
izolacji termicznej. W przygotowywaniu jest dokumentacja techniczna dla kilku komór ciepłowniczych,
w których armatura b
ę
dzie wymieniana w kolejnych okresach remontowych.
Nakłady finansowe na działalno
ść
rozwojow
ą
w MPEC-Włocławek
Remonty i wdra
ż
anie nowych technologii w MPEC-Włocławek nale
żą
do działa
ń
co najmniej
ukierunkowanych na odtworzenie jego zasobów maj
ą
tkowych w oparciu o nowoczesne rozwi
ą
zania
in
ż
ynierskie w ciepłownictwie. Zakres procesu dokapitalizowania
ś
rodków trwałych jest w wysokim
stopniu uzale
ż
niony od mo
ż
liwo
ś
ci nakładów inwestycyjnych oraz remontowych, post
ę
pu
technicznego i technologicznego a tak
ż
e jak to ma miejsce w przypadku bran
ż
y energetycznej
wzrastaj
ą
cego poziomu rygorów ekologicznych wynikaj
ą
cych z regulacji prawno-administracyjnych
6
.
Skal
ę
nakładów finansowych w latach 2007-2011na działalno
ść
remontow
ą
i odtworzeniow
ą
obrazuj
ą
dane liczbowe zawarte w tabeli 3.
Tabela 3 Nakłady na odtworzenie infrastruktury ciepłowniczej w MPEC-Włocławek w latach 2008-2011w [zł]
L A T A
Nakłady
inwestycyjne
Nakłady
remontowe
R A Z E M
Amortyzacja
2007
7 575 123
958 661
8 533 784
7 483 156
2008
9 019 216
826 957
9 846 173
7 411 461
2009
7 525 662
1 844 139
9 369 801
8 056 366
2010
6 977 114
1 205 622
8 182 736
8 011 917
2011
10 197 795
1 047 869
11 245 664
7 830 783
R A Z E M
41 294 910
5 883 248
47 178 158
38 793 683
Ź
ródło: MPEC-Włocławek
Od trafno
ś
ci podejmowanych decyzji inwestycyjnych zale
ż
y, perspektywiczna konkurencyjno
ść
przedsi
ę
biorstwa, jego udział w rynku i mo
ż
liwo
ść
generowania zysków
7
. W ostatnich pi
ę
ciu latach
funkcjonowania przedsi
ę
biorstwa wydatkowano ponad 47 milionów złotych na działalno
ść
inwestycyjno-remontow
ą
z czego na inwestycje ponad 41 milionów złotych a na remonty blisko
6 milionów złotych.
Nakłady inwestycyjno-remontowe w poszczególnych latach działalno
ś
ci przedsi
ę
biorstwa uzale
ż
nione
były od wcze
ś
niej omawianych czynników ze szczególnym naciskiem na posiadane w wi
ę
kszo
ś
ci
własne zasoby finansowe, bezpiecze
ń
stwo energetyczne i nowe regulacje
ś
rodowiskowe. Finansuj
ą
c
inwestycje własnym kapitałem, spółka wykorzystuje głownie warto
ś
ci amortyzacji i ewentualnie
pojawiaj
ą
cych si
ę
zysków
8
. Zdolno
ść
ekonomiczna MPEC-Włocławek na cele rozwojowe ze
ś
rodków
amortyzacji wynosi 7,5-8 milionów złotych rocznie. Oznacza to,
ż
e zadania strategiczne
przedsi
ę
biorstwa mog
ą
by
ć
realizowane w 50%
ś
rodkami własnymi. Brakuj
ą
ca cz
ęść
finansowa jest
sporadycznie uzupełniana przede wszystkim kapitałem obcym, którego wa
ż
ne
ź
ródło stanowi
ą
w
chwili obecnej
ś
rodki pomocowe Unii Europejskiej czy krajowe fundusze finansuj
ą
ce działalno
ść
ekologiczn
ą
.
Spółka MPEC-Włocławek zabiega o kapitał nie tylko ze
ź
ródeł unijnych. Na wniosek MPEC-Włocławek
nr PO 8080 z dnia 28 grudnia 2007 r. Wojewódzki Fundusz Ochrony
Ś
rodowiska i Gospodarki Wodnej
w Toruniu Uchwał
ą
Rady Nadzorczej Wojewódzkiego Funduszu Nr 31/08 z dnia 20 marca 2008 r.,
oraz Uchwał
ą
Rady Nadzorczej Wojewódzkiego Funduszu nr 126.08 z dnia 22 sierpnia 2008r. udzielił
przedsi
ę
biorstwu po
ż
yczki w wysoko
ś
ci 2,7 miliona złotych na dofinansowanie przedsi
ę
wzi
ę
cia pn.:
„Ograniczenie emisji pyłów z ciepłowni w
ę
glowej poprzez modernizacj
ę
układu opylania
spalin”
9
. Oprocentowanie po
ż
yczki stanowiło 0,70 stopy redyskonta weksli okre
ś
lanej przez Rad
ę
Polityki Pieni
ęż
nej i ogłaszanej obwieszczeniem Prezesa NBP i na dzie
ń
podpisania umowy wynosiło
4,375% w stosunku rocznym. Spłata po
ż
yczki w cało
ś
ci stanowi podstaw
ę
do umorzenia 30% cało
ś
ci
po
ż
yczki.
Rysunek nr 1 obrazuje skal
ę
poziomu nakładów inwestycyjnych i amortyzacji w MPEC-Włocławek w
latach 2007/2008-2011/2012.
6
pod red. K.
Ż
arski, SIECI I W
Ę
ZŁY CIEPLNE. Projektowanie. Eksploatacja. Rozbudowa. Modernizacja, FORUM Spółka z o.o.
Pozna
ń
, Pozna
ń
2012, [w:] M. Pietraszewski, Z. Katolik, Rozdział 5. Modernizacja w
ę
złów cieplnych, 5.1. Zu
ż
ycie
ś
rodków
trwałych, s. 5.
7
M. Sierpi
ń
ska, T. Jachna, Ocena przedsi
ę
biorstwa według standardów
ś
wiatowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2002, s. 189.
8
M. Pietraszewski, Z. Katolik. Fundusze Strukturalne wspieraj
ą
strategi
ę
zrównowa
ż
onego rozwoju MPEC-Włocławek,
Nowoczesne Ciepłownictwo Nr 7 (226) 2011, s.26.
9
Zob. wi
ę
cej, M. Pietraszewski, Z. Katolik, Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej jako zewn
ę
trzne
ź
ródło finansowania
inwestycji w bran
ż
y energetycznej [w:[ Współpraca jednostek samorz
ą
du terytorialnego i przedsi
ę
biorców przy pozyskaniu
funduszy unii europejskiej, red, M. Stefa
ń
ski, WTN, Włocławek 2009, s. 195-211.
Rysunek nr 1. Nakłady inwestycyjne i amortyzacja w MPEC-Włocławek w latach 2007-2011w [zł]
Ź
ródło: MPEC-Włocławek
Poziom nakładów inwestycyjnych i remontowych w MPEC-Włocławek w okresie ostatnich pi
ę
ciu
latach funkcjonowania spółki przewy
ż
sza warto
ść
amortyzacji co ewidentnie wskazuje na ustawiczny
rozwój ekonomiczny firmy i
ś
wiadczy o ich modernizacyjnym charakterze. W minionym okresie
nakłady inwestycyjno-remontowe wynosiły 47 milionów złotych a poziom amortyzacji osi
ą
gn
ą
ł blisko
39 milionów złotych. Proste inwestycje odtworzeniowe (restrukcyjne), których kluczowym celem jest
zast
ą
pienie lub odtworzenie cz
ęś
ciowo zu
ż
ytych urz
ą
dze
ń
produkcyjnych i utrzymanie na nie
obni
ż
onym poziomie warto
ś
ci
ś
rodków trwałych oraz podobnym potencjale zdolno
ś
ci produkcyjnej na
dotychczasowym poziomie w bran
ż
y ciepłowniczej s
ą
zdecydowanie niewystarczaj
ą
ce w kontek
ś
cie
zagadnie
ń
zwi
ą
zanych w efektywno
ś
ci
ą
energetyczn
ą
i rygorami europejskiej dyrektywy dotycz
ą
cej
handlu emisjami (EU ETS)
Charakter procesu inwestycyjnego w
ś
rodki trwałe w MPEC-Włocławek
Celem zdiagnozowania dokapitalizowania
ś
rodków trwałych uczestnicz
ą
cych w procesie wytwarzania
i dystrybucji ciepła do analizy tego stanu wykorzystano n/w wska
ź
niki syntetyczne:
•
wska
ź
nik reprodukcji maj
ą
tku trwałego,
•
wska
ź
nik odnowy maj
ą
tku trwałego.
Wska
ź
nik
reprodukcji
maj
ą
tku
okre
ś
la
stosunek
wydatków
inwestycyjno-remontowych
przedsi
ę
biorstwa do warto
ś
ci kosztów amortyzacji. Interpretacja wska
ź
nika dotyczy przede wszystkim
warto
ś
ci granicznej, która jest warto
ś
ci
ą
równ
ą
jedno
ś
ci
10
.W przypadku gdy wska
ź
nik jest mniejszy od
jedno
ś
ci, oznacza,
ż
e przedsi
ę
biorstwo nie odtwarza swojego maj
ą
tku w tempie jego umorzenia.
Pozytywnie interpretowany wska
ź
nik jest wi
ę
kszy od jedno
ś
ci i oznacza,
ż
e przedsi
ę
biorstwo
inwestuje wi
ę
cej ni
ż
wynosi warto
ść
kosztu amortyzacji maj
ą
tku jednocze
ś
nie wskazuj
ą
c na
innowacyjny charakter podejmowanych procesów rozwojowych. Na rysunku nr 2 zobrazowano
poziomy omawianego wska
ź
nika w MPEC Włocławek w latach 2007-2011
Rysunek nr 2.
Wska
ź
nik reprodukcji maj
ą
tku w MPEC-Włocławek na tle przedsi
ę
biorstw sektora ciepłowniczego w latach 2007-2011
Ź
ródło:
MPEC-Włocławek
Energetyka cieplna w liczbach-2007, Tabela 202, Wska
ź
niki rozwojowe ciepłownictwa według województw, URE, Warszawa 2008, s.148
Energetyka cieplna w liczbach-2008, Tabela 202, Wska
ź
niki rozwojowe ciepłownictwa według województw, URE, Warszawa 2009, s.148
10
M. Pietraszewski, z. Katolik, Zarz
ą
dzanie jako
ś
ci
ą
w energetyce. Studium przypadku Miejskiego Przedsi
ę
biorstwa Energetyki
Cieplnej we Włocławku, WTN, Włocławek 2011, s. 221.
Energetyka cieplna w liczbach-2009, Tabela 209, Wska
ź
niki rozwojowe ciepłownictwa według województw, URE, Warszawa 2010, s.155
Energetyka cieplna w liczbach-2010, Tabela 209, Wska
ź
niki rozwojowe ciepłownictwa według województw, URE, Warszawa 2011, s.106
Energetyka cieplna w liczbach-2011, Tabela 209, Wska
ź
niki rozwojowe ciepłownictwa według województw, URE, Warszawa 2012, s.111
W okresie pi
ę
ciu lat funkcjonowania przedsi
ę
biorstwa niniejszy wska
ź
nik przybierał w poszczególnych
okresach warto
ś
ci powy
ż
szej jedno
ś
ci. Stan taki nale
ż
y oceni
ć
pozytywnie, gdy
ż
wtedy nakłady
inwestycyjno-remontowe s
ą
wy
ż
sze od warto
ś
ci umorzenia maj
ą
tku stymuluj
ą
c tym samym rozwój
spółki. Przedsi
ę
biorstwo inwestuje w swoj
ą
działalno
ść
podstawow
ą
wi
ę
cej ani
ż
eli to wynika z
ksi
ę
gowej warto
ś
ci umorzenia jego maj
ą
tku b
ę
d
ą
cej jednocze
ś
nie umown
ą
lecz obiektywn
ą
i przyj
ę
t
ą
przez inne podmioty z bran
ż
y ocen
ą
dekapitalizuj
ą
c
ą
mo
ż
liwo
ś
ci wytwórcze firmy energetycznej o
czterdziestoletniej tradycji. Wy
ż
sze warto
ś
ci wska
ź
nika charakteryzuj
ą
dynamiczniejsz
ą
sytuacj
ę
maj
ą
tkow
ą
i technologiczn
ą
przedsi
ę
biorstwa gwarantuj
ą
c
ą
bezpiecze
ń
stwo funkcjonowania i
ponadprzeci
ę
tnego tempa rozwoju.
W roku 2011 poziom wska
ź
nika reprodukcji maj
ą
tku w MPEC-Włocławek, w sektorze ciepłowniczym w
Polsce oraz przedsi
ę
biorstwach ciepłowniczych województwa kujawsko-pomorskiego osi
ą
ga warto
ś
ci
powy
ż
ej jedno
ś
ci, które zawieraj
ą
si
ę
w przedziale liczbowym od 1,35 do 1,72. Sytuacja taka oznacza,
ż
e przedsi
ę
biorstwa inwestuj
ą
w swoj
ą
działalno
ść
wi
ę
cej ni
ż
wynosi amortyzacja.
Wska
ź
nik odnowy maj
ą
tku trwałego szacowany jako stosunek aktywów trwałych do wydatków
inwestycyjnych okre
ś
la faktyczny czas odnawiania maj
ą
tku trwałego, ze wzgl
ę
du na zasad
ę
ujmowania cało
ś
ci nakładów inwestycyjnych w przedsi
ę
biorstwie. Poziomy niniejszego wska
ź
nika w
MPEC -Włocławek przedstawiono na rysunku nr 3.
Rysunek nr 3. Wska
ź
nik odnowy maj
ą
tku w MPEC-Włocławek na tle przedsi
ę
biorstw ciepłowniczych w latach 2007-2011
Ź
ródło: MPEC-Włocławek
Obliczenia własne, Energetyka cieplna w liczbach-2007,2008,2009,2010,2011, URE,
Obliczenia własne, Raport 2007,2008,2009,2010,2011, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Bardzo wysoka warto
ść
omawianego wska
ź
nika na pocz
ą
tku analizowanego okresu wywołana była
zbyt małym zakresem inwestycji w MPEC-Włocławek, nie adekwatnym do jego potrzeb i zmieniaj
ą
cej
si
ę
rzeczywisto
ś
ci bran
ż
owej. Ni
ż
sze warto
ś
ci wska
ź
nika w porównaniu do roku 2007w pó
ź
niejszych
trzech okresach i najni
ż
szy w poziom w roku 2011oznaczaj
ą
korzystniejsz
ą
sytuacj
ę
w spółce, gdy
ż
jej
maj
ą
tek jest szybciej odnawiany dzi
ę
ki prowadzonym remontom i inwestycjom.
Ni
ż
sze warto
ś
ci wska
ź
nika odnowy maj
ą
tku w MPEC-Włocławek w odniesieniu do przedsi
ę
biorstw
sektora ciepłowniczego w Polsce oraz Zrzeszonych w Izbie Gospodarczej Ciepłownictwo Polskie
oznaczaj
ą
jego odbudow
ę
w krótszym czasie ni
ż
post
ę
puje proces odnowy maj
ą
tku w bran
ż
y
ciepłowniczej.
Podsumowanie
Odpowiednio zaplanowana diagnostyka w przedsi
ę
biorstwie stwarza mo
ż
liwo
ś
ci zachowania
optymalnego stanu technicznego maj
ą
tku produkcyjnego, który pozwoli na bezpieczne u
ż
ytkowanie i
zapewni długotrwał
ą
dyspozycyjno
ść
i niezawodno
ść
pracy urz
ą
dze
ń
systemu ciepłowniczego
11
.
Racjonalna gospodarka remontowa zapobiega degradacji technicznej b
ę
d
ą
cych w dyspozycji
przedsi
ę
biorstwa
ś
rodków trwałych. Wydatkowanie znacznych
ś
rodków finansowych powoduje,
ż
e
maj
ą
tek trwały przedsi
ę
biorstwa staje si
ę
coraz młodszy, coraz bardziej sprawny i efektywny a tak
ż
e
elastyczny w kontek
ś
cie zmieniaj
ą
cych si
ę
warunków zewn
ę
trznych wpływaj
ą
cych na osi
ą
ganie
planowanych wyników.
11
Zob. A. Jasi
ń
ski, Diagnostyka i ocena stanu technicznego kotłów sposobem na ich bezpieczn
ą
eksploatacj
ę
, Materiały
Konferencyjne. XIX Wiosenne Spotkanie Ciepłowników 9-11 maja 2012 r. Zakopane, BMP, Spółka z ograniczon
ą
odpowiedzialno
ś
ci
ą
, Sp. k., Racibórz 2012 r. s. 129.
Nowoczesne rozwi
ą
zania technologiczne wdra
ż
ane w MPEC-Włocławek dotyczyły głównie zmian
technologicznych w zakresie sieci dystrybucyjnej i podnoszenia sprawno
ś
ci
ź
ródła ciepła. Szczelne
zawory, przepustnice w systemie cieplnym przedsi
ę
biorstwa ograniczaj
ą
w znacznym stopniu
pojawienie si
ę
ubytków wody sieciowej. Wysokosprawna armatura minimalizuje wszelkie uci
ąż
liwo
ś
ci
dla odbiorców w przypadkach stanów awaryjnych systemu dystrybucyjnego lub w czasie prowadzenia
prac remontowych. Przeprowadzone prace remontowo-modernizacyjne na infrastrukturze
ciepłowniczej przedsi
ę
biorstwa przyczyniły si
ę
do poprawy jako
ś
ci dostawy ciepła ka
ż
dego z
odbiorców. Modernizacja kotłów w
ę
glowych oraz urz
ą
dze
ń
steruj
ą
cych doprowadziła do realizacji
przez ciepłownie we Włocławku wysoce efektywnego procesu wytwarzania ciepła przy jednoczesnym
spadku zu
ż
ycia surowca, energii elektrycznej i wska
ź
ników emisji np. pyłów do poziomu 80mg/m
3
.
Finalnie nale
ż
y stwierdzi
ć
,
ż
e zrealizowane inwestycje do tej pory znacz
ą
co wypłyn
ę
ły na wzrost
niezawodno
ś
ci i efektywno
ś
ci systemu ciepłowniczego miasta Włocławek plasuj
ą
c go jako jednego z
nowocze
ś
niejszych w kraju.
Bibliografia
Energetyka cieplna w liczbach-2007, URE, Warszawa 2008
Energetyka cieplna w liczbach-2008, URE, Warszawa 2009
Energetyka cieplna w liczbach-2009, URE, Warszawa 2010
Energetyka cieplna w liczbach-2010, URE, Warszawa 2011
Energetyka cieplna w liczbach-2011, URE, Warszawa 2012
A. Jasi
ń
ski, Diagnostyka i ocena stanu technicznego kotłów sposobem na ich bezpieczn
ą
eksploatacj
ę
, Materiały
Konferencyjne. XIX Wiosenne Spotkanie Ciepłowników 9-11 maja 2012 r. Zakopane, BMP, Spółka z ograniczon
ą
odpowiedzialno
ś
ci
ą
, Sp. k., Racibórz 2012 r.
Z. Katolik, Modernizacja kotłowni polegaj
ą
ca na zast
ą
pieniu kotła olejowego kotłem na biopaliwo w formie pelletu drzewnego,
Nowoczesne Ciepłownictwo, 09 (180) 2007.
M. Pietraszewski, Z. Katolik. Fundusze Strukturalne wspieraj
ą
strategi
ę
zrównowa
ż
onego rozwoju MPEC-Włocławek,
Nowoczesne Ciepłownictwo Nr 7 (226) 2011, s.26.
M. Pietraszewski, Z. Katolik, Fundusze Strukturalne Unii Europejskiej jako zewn
ę
trzne
ź
ródło finansowania inwestycji w bran
ż
y
energetycznej [w:[ Współpraca jednostek samorz
ą
du terytorialnego i przedsi
ę
biorców przy pozyskaniu funduszy unii
europejskiej, red, M. Stefa
ń
ski, WTN, Włocławek 2009
M. Pietraszewski, z. Katolik, Zarz
ą
dzanie jako
ś
ci
ą
w energetyce. Studium przypadku Miejskiego Przedsi
ę
biorstwa Energetyki
Cieplnej we Włocławku, WTN, Włocławek 2011
Raport 2007, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Raport 2008, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Raport 2009, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Raport 2010, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Raport 2011, Izba Gospodarcza Ciepłownictwo Polskie
Rozporz
ą
dzenie Ministra Gospodarki z dnia 15 stycznia 2007 roku w sprawie funkcjonowania systemów ciepłowniczych.
M. Sierpi
ń
ska, T. Jachna, Ocena przedsi
ę
biorstwa według standardów
ś
wiatowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2002.
Wasilewski, P. Zabadała, Warto
ść
i zu
ż
ycie
ś
rodków trwałych w uj
ę
ciu sektorowym, Katedra Ekonomiki i Organizacji
Przedsi
ę
biorstw, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie,
Internet:
http://www.wne.sggw.pl/czasopisma/pdf/EIOGZ_2011_nr89_s49.pdf
K.
Ż
arski, SIECI I W
Ę
ZŁY CIEPLNE. Projektowanie. Eksploatacja. Rozbudowa. Modernizacja, FORUM Spółka z o.o. Pozna
ń
,
Pozna
ń
2012, [w:] M. Pietraszewski, Z. Katolik, Rozdział 5. Modernizacja w
ę
złów cieplnych, 5.1. Zu
ż
ycie
ś
rodków trwałych.
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
bmp 4a2e19bce747c
mapka sniegowa BMP(1)
bmp 5469e3d645384
Format BMP okiem hakera
immobilizacja BMP
bmp 4c8a3761e6cce
Tracks for tanks T 64(72) & for BMP
BMP
BMP-2, Dokumenty MON, Album sprzętu bojowego
materialy 11format bmp i tif, materiały
9 bmp vga id 613453 Nieznany (2)
podryv bmp
bmp 4b46f7734881c, AGH, 5 semestr, przeróbka
bmp 47860af740d9a[1] id 90729 Nieznany (2)
bmp 4924062ba5548
BMP i hialuronian id 90731 Nieznany (2)
bmp 493f6ace6f6db id 90730 Nieznany
więcej podobnych podstron