ABC FOTOGRAFOWANIA
Niewiele rzeczy przybli
ża świat tak, jak czyni to fotografia. Dzięki niej odległe miejsca i ludzie stają się
bliscy, a nasze
życie bogatsze. Często tym, co nas najbardziej porusza, jest niepowtarzalny punkt
widzenia, w
łaściwy każdemu autorowi zdjęć. W niniejszym poradniku zamieszczony został zbiór
przyk
ładowych fotografii, których przestudiowanie pozwoli pobudzić wyobraźnię i pomoże każdemu
odkry
ć własny, wyjątkowy sposób patrzenia na świat.
Wst
ęp do świata doskonałej fotografii.
Co decyduje o wspania
łości zdjęcia?
Chyba ka
żdy z nas miał kiedyś okazję oglądać w galerii lub czasopiśmie jakieś zdjęcie, zastanawiając
si
ę jednocześnie, co takiego przyciąga w nim naszą uwagę. Bo zdjęcie było po prostu dobre. Miało w
sobie co
ś, co zostało zrobione wyjątkowo dobrze, jednak w przypadku fotografii różnica pomiędzy
dzie
łem wystarczająco dobrym a wybitnym jest trudna do zdefiniowania. Tymczasem w dzisiejszych
czasach tak wielu ludzi robi zdj
ęcia, że sama czynność wydaje się wręcz banalna. Co więcej,
wspó
łczesne aparaty fotograficzne są tak łatwe w użyciu, że wykonanie dobrego, prawidłowo
na
świetlonego zdjęcia nie jest niczym nadzwyczajnym. W rezultacie widzimy wokół siebie mnóstwo
fotografii, które, cho
ć na ogół poprawne, często nie wyróżniają się niczym szczególnym. Ale przecież
zdarzaj
ą się i takie, które przykuwają uwagę swoją wyjątkowością. Niniejszy poradnik jest
przeznaczony dla ka
żdego, kto pragnie zgłębić tajniki fotografii i doskonalić swój warsztat tak, by
wykonywa
ć zdjęcia dorównujące jakością pracom podziwianym przez siebie. W kolejnych rozdziałach
b
ędziemy zamieszczać opisy podstawowych i bardziej zaawansowanych technik, które pomogą
Pa
ństwu w zrozumieniu reguł rządzących fotografią. Znajdziecie Państwo przykładowe zdjęcia i
porównania pomi
ędzy zdjęciami udanymi i nieudanymi. Jeśli poświęci się odrobinę czasu na lekturę
tego poradnika i zastosuje zawart
ą w nim wiedzę we własnej praktyce fotograficznej, to na efekty nie
trzeba b
ędzie długo czekać.
CZ
ĘŚĆ PIERWSZA - Podstawowe techniki
Dobre zrozumienie trzech podstawowych czynników maj
ących wpływ na jakość zdjęć prowadzi do
znakomitych rezultatów.
Ostro
ść, ekspozycja i kompozycja
Nowoczesne lustrzanki jednoobiektywowe s
ą bardzo łatwe w użyciu. Najnowsze osiągnięcia
technologiczne, takie jak niezawodny system automatycznej ekspozycji i precyzyjne, automatyczne
ustawianie ostro
ści, działające nawet przy słabym oświetleniu, sprawiają, że dosłownie każdy może
robi
ć dobre zdjęcia, niezależnie od warunków zewnętrznych. Dostępne na rynku wysokiej klasy
obiektywy o zmiennej ogniskowej tak
że znacznie ułatwiają kompozycję wspaniałych kadrów i to
bezpo
średnio w celowniku. Ponieważ trzy podstawowe czynniki warunkujące powstanie udanej
fotografii - ostro
ść, ekspozycja i kompozycja - są teraz całkowicie pod kontrolą, możemy się
zastanowi
ć, dlaczego niektóre z naszych fotografii nadal nie są doskonałe. Chodzi o to, że nawet
najbardziej zaawansowane technicznie aparaty musz
ą być umiejętnie obsługiwane.
•
Podstawowe techniki 1
- Lustrzanka jednoobiektywowa.
•
Podstawowe techniki 2
- Autofocus - system automatycznego ustawiania ostro
ści.
•
Podstawowe techniki 3
- Czasy otwarcia migawki.
•
Podstawowe techniki 4
- Przys
łona.
•
Podstawowe techniki 5
- Ogniskowa i k
ąt widzenia.
•
Podstawowe techniki 6
- Czas otwarcia migawki, liczba przys
łony i czułość filmu.
•
Podstawowe techniki 7
- Wprowadzenie kompozycji i kadrowania.
Podstawowe techniki: Lustrzanka jednoobiektywowa
Lustrzanka jednoobiektywowa jest najbardziej wyrafinowanym narz
ędziem do robienia zdjęć
dost
ępnym w dzisiejszych czasach.
Ze wszystkich rodzajów aparatów dost
ępnych obecnie na rynku, lustrzanki jednoobiektywowe na film
o szeroko
ści 35 mm są sprzętem niewątpliwie najbardziej popularnym wśród osób traktujących
sharing >> a u d i o k s i a z k i.org
1
a
ud
io
ks
ia
zk
i.o
rg
fotografi
ę poważnie. Łącząc wyrafinowane możliwości ze zwartą i lekką konstrukcją. lustrzanki są
doskona
łymi aparatami do fotografii reporterskiej, sportowej, turystycznej, a także do robienia zdjęć
niepozowanych. Niewielkie rozmiary i wszechstronno
ść to dwie główne zalety, dzięki którym na
lustrzankach mo
żna polegać w każdej sytuacji. Możliwość zmiany obiektywu sprawia, że możemy
robi
ć właśnie takie zdjęcia, o jakie nam chodzi. W obecnych czasach komputerowe "mózgi" lustrzanek
jednoobiektywowych najwy
ższej klasy, takich jak te z serii EOS, zautomatyzowały proces
fotografowania do tego stopnia,
że fotograf może skupić się wyłącznie na treści zdjęcia. Można
dos
łownie zaprogramować aparat tak, aby dopasował się do panujących warunków ekspozycji. To
naprawd
ę duże ułatwienie, bo przecież wysublimowane piękno krajobrazu wymaga innych ustawień
ni
ż szybkość i dynamika sportowych wydarzeń. Co więcej, polegając na nowoczesnej i precyzyjnej
technologii systemu automatycznego ustawienia ostro
ści, możemy uchwycić na zdjęciu te szczególne,
niepowtarzalne momenty, które najprawdopodobniej umkn
ęłyby przy ręcznym ustawieniu.
Zrozumienie kilku podstawowych zasad fotografii pomo
że nam cieszyć się wyrafinowanymi
mo
żliwościami naszego aparatu, a co najważniejsze, robić lepsze zdjęcia.
Lustrzanka jednoobiektywowa a kompaktowy aparat fotograficzny
Wielkim udogodnieniem oferowanym przez lustrzanki jednoobiektywowe
jest ich konstrukcja, oparta o system TTL, dzi
ęki któremu fotografująca
osoba widzi dok
ładnie to, co będzie utrwalone na klatce filmu. Zastosowanie
konstrukcji tego typu sprawia,
że używanie obiektywów o różnych
ogniskowych jest bardzo praktyczne. Kompaktowy aparat fotograficzny ma
osobny wizjer celownika do ustawiania kadru, wi
ęc tylko w przybliżeniu
pokazuje obraz obejmowany przez obiektyw. Poza tym, jedynym sposobem
na fotografowanie z innym obiektywem jest dodanie specjalnego celownika.
Podstawowe techniki: Autofocus - system automatycznego ustawiania ostro
ści
U
żywanie autofocusu jest łatwe, jednak należy pamiętać o jego właściwej obsłudze.
Po prostu naprowadzamy ramk
ę autofocusu na
fotografowany obiekt.
Autofocus jest jednym z wielkich udogodnie
ń
nowoczesnych lustrzanek jednoobiektywowych. Po
prostu naprowadzamy ramk
ę autofocusu na ten
element obrazu, który ma by
ć ostry i naciskamy
spust migawki do po
łowy.
Obiektyw
automatycznie nastawi ostro
ść wybranego przedmiotu. Autofocus jest prawie zawsze szybszy i
bardziej niezawodny ni
ż ręczne ustawianie ostrości. Ważne jest zrozumienie zasad prawidłowej
obs
ługi tej funkcji. Po pierwsze należy zdecydować, który element obrazu ma być ostry, a jest to
czasami trudny wybór.Poza tym, poruszenie aparatu mo
że spowodować przesunięcie ramki
autofocusu z wybranego obiektu. Mo
że temu zapobiec włączenie blokady ostrości, jednak ważne jest,
by
śmy zawsze pamiętali o obecności ramki.
Potwierdzenie wska
źnikiem ostrości
Przed naci
śnięciem spustu migawki dobrze jest upewnić się, czy zdjęcie będzie ostre. Widać to, rzecz
jasna, w celowniku. Czasami jednak, kiedy fotografujemy przy s
łabym oświetleniu, trudno mieć
pewno
ść co do właściwego ustawienia ostrości. System automatycznego ustawiania ostrości okaże
si
ę pomocny i w tej sytuacji. Warto przyzwyczaić się do sprawdzenia przed każdym zdjęciem, czy
świeci się zielona lampka wskaźnika ostrości widoczna w celowniku. To zajmie tylko chwilę, a może
oszcz
ędzić wielu rozczarowań. Jeśli stwierdzimy, że przydałaby się nam odrobina praktyki w używaniu
systemu autofocusu, mo
żemy poćwiczyć z aparatem bez filmu, dopóki prawidłowa obsługa stanie się
tylko kwesti
ą intuicji.
U
życie blokady ostrości może znacznie poprawić jakość naszych zdjęć.
Blokada ostro
ści pomaga skomponować ujęcie.
Je
żeli główny obiekt na zdjęciu ma być w samym
centrum kadru, mo
żemy w prosty sposób ustawić
ostro
ść, używając systemu automatycznego
ustawienia ostro
ści. Jednak co zrobić, gdy nie
chcemy aby wybrany przez nas motyw by
ł w samym
środku zdjęcia? Na przykład, jeśli na fotografii mają
by
ć dwie stojące obok siebie osoby, ramka
autofocusu najprawdopodobniej znajdzie si
ę
pomi
ędzy nimi i ostrość zostanie ustawiona
wzgl
ędem tła.
Prosta funkcja zwana "blokad
ą ostrości" rozwiązuje
ten problem. Po prostu naprowadzamy ramk
ę
autofocusu na fotografowany obiekt, uruchamiamy
system autofocusu naciskaj
ąc spust migawki do
po
łowy i komponujemy ujęcie przesuwając aparat i
trzymaj
ąc spust migawki. Autofocus będzie pamiętał
prawid
łowe ustawienie, dopóki spust migawki nie
zostanie zwolniony.
Funkcja blokady ostro
ści ułatwia również wyostrzenie obrazu przy fotografowaniu obiektów, takich jak
puste
ściany lub błyszczące powierzchnie, które mogą sprawić kłopoty przy automatycznym
ustawianiu ostro
ści. W takim przypadku wybieramy po prostu jakiś inny przedmiot znajdujący się mniej
wi
ęcej w tej samej odległości co fotografowany obiekt, ustawiamy ostrość przy pomocy autofocusu i
trzymaj
ąc spust migawki wciśnięty do połowy, wracamy do wybranego wcześniej ujęcia.
Tryby pracy One Shot i Al Servo AF
Podczas robienia zdj
ęć w trybie One Shot AF, migawka nie może być zwolniona dopóki ustawianie
ostro
ści nie zostanie zakończone. Ten tryb fotografowania stosuje się w połączeniu z blokadą ostrości.
Naci
śnięcie spustu migawki do połowy zachowuje parametry ustawienia ostrości odpowiadające
wybranej odleg
łości. Kiedy jednak fotografujemy ruchome obiekty w trybie Al Servo AF, po naciśnięciu
spustu migawki do po
łowy autofocus śledzi poruszający się obiekt i w sposób ciągły dopasowuje
ostro
ść do zmieniającej się odległości. Funkcja ta jest funkcją odwrotną do funkcji blokady ostrości.
Podstawowe techniki: Czasy otwarcia migawki
Dysponuj
ąc różnymi czasami otwarcia migawki możemy kontrolować przedział czasu, w
którym
światło wpada do aparatu.
Co to jest czas otwarcia migawki?
Mówi
ąc w skrócie, czas otwarcia migawki to czas naświetlenia
klatki filmu. Krótki czas otwarcia migawki, 1/2000 s, 1/4000 s itd,.
oznacza,
że migawka pozostanie otwarta tylko przez tę krótką
chwil
ę. I na odwrót - dłuższy czas otwarcia migawki znaczy, że
ekspozycja b
ędzie trwała odpowiednio dłużej. Nie dajmy się zmylić
liczbom umieszczonym na aparacie. Czas otwarcia migawki
opisany symbolem "2000" to w rzeczywisto
ści 1/2000 sekundy -
bardzo krótko. Oznaczenie u
łamka 1/ zostało dla uproszczenia
pomini
ęte; mówimy o robieniu zdjęć z migawką "dwa tysiące" mając
na my
śli czas otwarcia migawki równy "jednej dwutysięcznej
sekundy".
Dlaczego czasy otwarcia migawki s
ą takie ważne?
Kiedy fotografujemy obiekty w ruchu przy d
ługim czasie otwarcia
migawki, zdj
ęcie najprawdopodobniej wyjdzie nieostre. Nie można
jednak fotografowa
ć wszystkiego przy krótkim czasie otwarcia
migawki, gdy
ż wówczas ekspozycja musiałaby trwać krócej, co nie
zawsze jest mo
żliwe ze względu na czułość filmu. Jeśli czas
otwarcia migawki jest za krótki w danych warunkach, zbyt ma
ło
światła dotrze do filmu i zdjęcie będzie niedoświetlone. Robiąc
zdj
ęcia należy zawsze pamiętać o zrównoważeniu trzech
nast
ępujących czynników: czasu otwarcia migawki (jak długo światło pada na klatkę filmu), liczby
przys
łony (ile światła pada na klatkę filmu) i czułość filmu (ile światła potrzebuje dany film do
prawid
łowej ekspozycji).
Zrozumienie zasad post
ępowanie z tymi trzema
parametrami jest najwa
żniejszym krokiem ku
udanym fotografiom.
Mo
żna by sądzić, że wiedza dotycząca
wspomnianych parametrów oka
że się zbędna, jeśli
tylko b
ędziemy unikać fotografowania obiektów w
ruchu. Ale nawet ograniczenie si
ę do robienia zdjęć
nieruchomych przedmiotów nie zwalnia nas z
konieczno
ści pamiętania o czasie otwarcia migawki.
Wszystko dlatego,
że aparat może się poruszyć,
je
śli nie jest zamocowany na statywie. Jeżeli w
momencie ekspozycji aparat ulegnie jakimkolwiek
wstrz
ąsom, to obraz na zdjęciu będzie rozmazany.
Mówimy wtedy o "poruszeniu" aparatu. Jednak je
śli
dobierze si
ę wystarczająco krótki czas otwarcia migawki, to w większości przypadków zdjęcie wyjdzie
doskonale, nawet je
śli robiła je osoba niedoświadczona.
Mechanizm migawki w aparatach EOS
Aparaty EOS posiadaj
ą pionową migawkę szczelinową z
elektromagnetycznym mechanizmem wyzwalania. Czas migawki
kontrolowany jest elektronicznie. W konstrukcji migawki wykorzystano
mechanizm z dwiema kurtynami. W stanie spoczynku (przed naci
śnięciem
spustu), pierwsza kurtyna zas
łania klatkę filmu, a druga jest otwarta. W
momencie naci
śnięcia spustu pierwsza kurtyna otwiera się tworząc
szczelin
ę, przez którą światło pada na klatkę filmu. W czasie ekspozycji
druga kurtyna zaczyna pod
ążać za pierwszą, przez co szczelina przesuwa
si
ę naświetlając resztę klatki. Następnie pierwsza kurtyna zatrzymuje się, a
druga kurtyna zamyka si
ę zaraz za nią kończąc ekspozycję.
Problemy wynikaj
ące z poruszenia aparatem są powszechne wśród początkujących - łatwo
jednak mo
żna temu zaradzić.
Sk
ąd wiadomo, przy jakich czasach otwarcia migawki możemy fotografować "z ręki"?
Fotografowie zazwyczaj staraj
ą się mieć na uwadze czasy otwarcia migawki, przy których można robić
zdj
ęcia bez statywu. Ogólna zasada mówi, że używając obiektywu o ogniskowej 50 mm większość
ludzi mo
że fotografować z ręki przy czasie otwarcia migawki równym 1/60 sekundy i krótszym. Jak
wida
ć, istotna jest tu ogniskowa obiektywu. O parametrze tym należy pamiętać, gdyż przy dłuższych
obiektywach - teleobiektywach - konsekwencje poruszenia aparatu s
ą bardziej widoczne. Dlatego też
osoby zajmuj
ące się fotografią zawodowo zawsze używają solidnych, wytrzymałych statywów, kiedy
fotografuj
ą przez olbrzymie teleobiektywy. Jednym ze sposobów określenia najkrótszego czasu
otwarcia migawki przy którym mo
żemy zrobić zdjęcia z ręki, jest wyznaczenia odwrotności ogniskowej
aparatu. Oznacza to,
że obiektywem o ogniskowej 50 mm możemy bezpiecznie fotografować bez
statywu ustawiaj
ąc czas otwarcia migawki na 1/60 s (ponieważ w aparatach nie istnieje wartość 1/50
s), ale ju
ż 1/30 s może być czasem za długim.
Z kolei 1/30 s mo
że w zupełności wystarczyć przy szerokokątnym obiektywie o ogniskowej 28 mm,
trzeba jednak pami
ętać o tym, że jest to prawdopodobnie najdłuższy czas przy jakim można robić
zdj
ęcia z ręki, nawet jeśli używa się superszerokokątnego obiektywu o ogniskowej 15 mm. Z drugiej
za
ś strony, teleobiektywy o ogniskowej 300 mm raczej nie powinien być używany bez statywu przy
czasie otwarcia migawki krótszym ni
ż 1/500 s jeśli nie chcemy, by zdjęcie było nieostre. Natomiast
u
życie czasu 1/250 s powinno wystarczyć dla obiektywów o ogniskowej 135 mm lub 200 mm.
Pocz
ątkowo może się to wydawać skomplikowane, ale pamiętając o zależności pomiędzy ogniskową
obiektywu a czasem otwarcia migawki osi
ągniemy efekty w postaci większej liczby ostrych zdjęć.
Krótki czas otwarcia migawki pomo
że zarejestrować niedostrzegalne dotąd aspekty
fotografowanych tematów.
Zrozumienie zasad doboru czasu migawki przyniesie owoce w postaci lepszych zdj
ęć. To jednak nie
wszystko. Aparaty z serii EOS umo
żliwiają zmiany czasu otwarcia migawki w niezmiernie szerokim
czasie, co w bardziej zaawansowanych modelach oznacza czas rz
ędu 1/4000 a nawet 1/8000
sekundy. Przy tak krótkich czasach aparaty serii EOS mog
ą sfotografować rzeczy niedostrzegalne
go
łym okiem. Czasy te pozwalają na uchwycenie strzały lecącej do tarczy lub na zatrzymanie kolibra
w locie.
Przy tak krótkim czasie na
świetlania wyczucie właściwego momentu wymaga dobrego refleksu i
odrobiny praktyki. Aparaty serii EOS oferuj
ą również możliwość ustawienia bardzo długich czasów
na
świetlania, włącznie z ustawieniem "B" ("bulb", zwanym także "na czas"), które umożliwia
fotografowanie z dowolnie d
ługim czasem naświetlania. Również i w tym przypadku możliwe jest
ca
łkiem nowe spojrzenie na otaczający nas świat. Nocne światła wielkiego miasta, autostrada jako
smuga p
ędzących samochodów, rozgwieżdżone niebo - to wspaniałe tematy na zdjęcia wymagające
d
ługiego czasu ekspozycji.
Podstawowe techniki: Przys
łona
Regulacja przys
łony to zmiana natężenia światła wpadającego
do aparatu podczas ekspozycji.
Znaczenie liczby przys
łony
Parametr czasu otwarcia migawki informuje o d
ługości padania
światła na klatkę filmu. Z kolei liczba przysłony jest miarą wielkości
otworu, przez który przechodzi
światło, wpadając do aparatu. Jeśli
ekspozycja ma pozosta
ć niezmienna, to im dłuższy będzie czas
otwarcia migawki, tym mniejszy powinien by
ć otwór przysłony. Jeśli
czas ekspozycji musi by
ć krótszy, wówczas przysłona powinna być
otwarta szerzej, aby ta sama ilo
ść światła została wpuszczona do aparatu. Wielkość otworu przesłony
wyra
żamy jednostkami zwanymi liczbami przysłony. Mały otwór to duża liczba (lub wartość) przysłony,
na przyk
ład f/22 oznacza otwór o średnicy niewiele większej od średnicy szpilki. Duże otwory, np.
f.1.4, oznacza si
ę małą liczbą. Liczby umieszczone na pierścieniu przysłony każdego obiektywu to
w
łaśnie liczby przysłony. Każda z nich opisuje otwór, którego wielkość jest dwa razy większa lub dwa
razy mniejsza od otworu odpowiadaj
ącego sąsiedniej liczbie przysłony. I tak, przysłona o liczbie f/5.6
wpuszcza dwa razy wi
ęcej światła niż przysłona oznaczona liczbą f/8 i o połowę mniej, niż przysłona o
liczbie f/4. Ró
żnica pomiędzy dwiema liczbami przysłony, sąsiadującymi ze sobą w tak powstałym
szeregu, to stopie
ń przysłony. "Otwieranie" przysłony oznacza powiększenie otworu przysłony,
"przymykanie" za
ś - jego zmniejszanie.
Liczby przys
łony i czasy otwarcia migawki
Zarówno przys
łona jak i migawka regulują ilość światła padającego na klatkę filmu. W zakresach
regulacji obu tych parametrów znajduj
ą się ustawienia odległe o jeden stopień. Mając na uwadze ilość
światła wpadającego do aparatu, można powiedzieć, że przysłona o liczbie f/5.6 wpuszcza dwa razy
wi
ęcej światła niż przysłona f/8. Podobnie migawka 1/60s wpuszcza dwa razy więcej światła niż
migawka 1/125 s.
Ustawienie czasu otwarcia migawki i wielko
ści przysłony zawsze musi być wzajemnie skorelowane.
Za
łóżmy przykład, że parametry prawidłowej ekspozycji przy danym ujęciu wynoszą odpowiednio 1/60
s i f/6.6. Chc
ąc w tych samych warunkach oświetlenia sfotografować poruszający się obiekt, skracamy
czas otwarcia migawki do 1/125 s. Wówczas, aby zachowa
ć optymalne zrównoważenie parametrów
ekspozycji, musimy dopasowa
ć przysłonę, zmieniając jej wartość dokładnie o tyle samo, o ile zmienił
si
ę czas otwarcia migawki. Dlatego też w tym przypadku należy dwukrotnie zwiększyć otwór
przys
łony, zmniejszając jej liczbę na f/4, o jeden stopień. Ponieważ przysłona o liczbie f/4 wpuszcza
dwukrotnie wi
ęcej światła niż przysłona o liczbie f/5.6, optymalne parametry ekspozycji zostaną
zachowane.
G
łębia ostrości jest jednym z podstawowych pojęć w fotografii. Terminem tym określa się
stref
ę, w której obiekty uwidocznione na zdjęciu są ostre.
G
łębia ostrości
Poj
ęcie głębi ostrości odnosi się do strefy ostrego
odwzorowania, która rozci
ąga się przed i za
punktem, wzgl
ędem którego ustawiona jest ostrość.
G
łębia ostrości zmienia się odwrotnie
proporcjonalnie do wielko
ści otworu przysłony.
Znaczy to,
że przy szeroko otwartej przysłonie, np. o
liczbie f/1.8, g
łębia ostrości jest niewielka. Natomiast
przy mocno przymkni
ętej przysłonie, np. f/16, prawie
wszystkie obiekty, widoczne czy to na pierwszym,
czy na dalszych planach, b
ędą ostro odwzorowane.
Tak jak przy wyborze czasu otwarcia migawki
bierzemy pod uwag
ę prędkość poruszających się
obiektów, tak przy ustawianiu przys
łony kierujemy
si
ę głębią ostrości, którą chcemy uzyskać. Rzecz
jasna, warunki uj
ęcia nie zawsze umożliwiają duży
wybór ustawie
ń. Fotografując mecz koszykówki
musimy ustawi
ć krótki czas otwarcia migawki - i
zadowoli
ć się niewielką głębią ostrości. Ale przy
fotografowaniu ogrodu pe
łnego kwiatów duża głębia
ostro
ści na pewno będzie ważniejsza. Należy
pami
ętać, że strefa głębi ostrości nie jest
równomiernie roz
łożona wokół punktu, na który
ustawiamy ostro
ść aparatu. Mniej więcej jedna
trzecia obszaru g
łębi ostrości przypada na
przestrze
ń przed tym punktem, a pozostałe dwie
trzecie na stref
ę znajdującą się za nim. Może się
zdarzy
ć, że nie wszystkie elementy kadru zmieszczą
si
ę w strefie objętej głębią ostrości. Można wtedy ustawić ostrość na odległość trochę większą, niż ta,
w której znajduje si
ę fotografowany obiekt. Wówczas prawdopodobnie głębia ostrości obejmie
wszystko.
Podstawowe techniki: Ogniskowa i k
ąt widzenia
W ka
żdej sytuacji mamy do wyboru wiele różnych ujęć.
G
łębia ostrości i obiektywy
U
życie obiektywu o długiej ogniskowej zmniejsza
g
łębię ostrości. Korzystając więc z teleobiektywów
nale
ży dokładnie ustawiać ostrość. Obiektywy
szerokok
ątne zaś mają bardzo dużą głębię ostrości.
Precyzyjne ustawienie ostro
ści nie jest więc aż takie
istotne je
śli używamy obiektywu szerokokątnego.
Prawie wszystkie elementy kadru fotografowane
obiektywem o ogniskowej 28 mm w jasny, s
łoneczny
dzie
ń, będą ostro i wyraźnie odzwierciedlone. Jeśli
jednak u
żywamy teleobiektywu przy słabym
o
świetleniu, może to już wymagać zwiększonej
ostro
żności i precyzji.
G
łębia ostrości i odległość od fotografowanego
obiektu
G
łębia ostrości zmienia się wraz ze zmianą
odleg
łości z jakiej robimy zdjęcie. Oznacza to, że
przy niezmiennych parametrach ekspozycji obiekty
znajduj
ące się w oddaleniu będą miały
porównywalnie wi
ększą głębię ostrości niż elementy
znajduj
ące się bliżej aparatu. Wyjaśnia to, dlaczego
na fotografii krajobrazu wykonanej z ostro
ścią
ustawion
ą na nieskończoność, pola, drzewa, odległe
góry, a nawet ob
łoki są wyraźnie widoczne. Dlatego
te
ż głębia ostrości, którą dysponujemy robiąc
zbli
żenia, jest zazwyczaj o wiele mniejsza niż można
przypuszcza
ć.
Najwa
żniejsza decyzja
Najwa
żniejsze w fotografii jest zrozumienie
zale
żności pomiędzy czasem otwarcia migawki a
wielko
ścią przysłony. W danych warunkach
o
świetleniowych prawie zawsze mamy do wyboru
kilka ró
żnych kombinacji tych dwóch zmiennych.
Wybranie krótszego czasu ekspozycji poci
ągnie za
sob
ą nastawienie większego otworu przysłony, a
zarazem zmniejszenie g
łębi ostrości. Czasem o to
nam w
łaśnie chodzi, często jednak nie tego
oczekujemy. Dlatego te
ż robiąc zdjęcia zawsze
powinni
śmy pamiętać o tych dwóch parametrach.
Jak du
żą głębię ostrości zamierzamy osiągnąć? Jaki
czas otwarcia migawki b
ędzie potrzebny, aby
uzyska
ć ostre zdjęcie? Znajomość odpowiedzi na te
pytania na pewno pomo
że nam poprawić jakość
naszych fotografii.
Czas otwarcia migawki, liczba przys
łony i
ogniskowa
Ogniskowa obiektywu ma niew
ątpliwie wpływ na
rodzaj wykonywanego zdj
ęcia. Od niej zależy też kąt
widzenia oraz g
łębia ostrości. Powyższe przykłady
pokazuj
ą to samo ujęcie sfotografowane różnymi obiektywami. Odległość modelki była różna, aby
zachowa
ć wielkość fotografowanych obiektów. Możemy tu przede wszystkim zauważyć różnice w tle,
jednak zmiany w perspektywie tak
że są widoczne.
Podstawowe techniki: Czas otwarcia migawki, liczba przys
łony i czułość filmu
Czu
łość filmu jest trzecią najważniejszą wielkością, która ma wpływ na ekspozycję.
Nowoczesny filmy o wysokiej czu
łości ułatwiają dobór filmu w zależności od warunków.
Co to znaczy,
że film jest wysokoczuły?
Zale
żność pomiędzy czasem otwarcia migawki a wielkością przysłony została już wyjaśniona.
Pozostaje jednak jeszcze jeden parametr, o którym nale
ży pamiętać: czułość filmu. Wielkość ta
odzwierciedla wra
żliwość filmu fotograficznego na światło.
Nawet je
śli znajdziemy się w sytuacji, w której wybrana przez nas kombinacja czasu otwarcia migawki
i liczby przys
łony jest nieprawidłowa ze względu na warunki oświetleniowe, nie oznacza to, że
wszystko stracone. Mo
żemy rozwiązać ten problem używając filmu o większej czułości. Jak już
wspomniano, s
ąsiadujące wartości czasu otwarcia migawki i liczby przysłony różnią się od siebie o
jeden stopie
ń. Ekspozycja z czasem 1/250 s jest dwukrotnie krótsza od ekspozycji 1/125 s, a
przys
łona o liczbie f/5.6 wpuszcza do aparatu dwa razy więcej światła, niż przysłona oznaczona jako
f/8. W obu przypadkach mo
żemy mówić o różnicy jednego stopnia. Filmy różnią się od siebie w ten
sam sposób. Przy takich samych parametrach ekspozycji, film ISO 100 wymaga dwukrotnie wi
ęcej
światła niż film ISO 200 - jest to różnica jednego stopnia. Dlatego też używając filmu ISO 200 możemy
osi
ągnąć trochę większą głębię ostrości lub też nastawić trochę krótszy czas otwarcia migawki niż w
przypadku filmu o mniejszej czu
łości.
Rodzaje i czu
łość filmów
Rodzaj filmu i jego czu
łość są oczywiście bardzo ważne w fotografii. Filmy dzielimy na czarno-białe i
barwne, a tak
że na negatywowe (do odbitek) i pozytywowe (do przezroczy). Pozytywowe filmy
fotograficzne mog
ą dać trochę lepsze efekty, choć z drugiej strony filmy negatywowe są zazwyczaj
mniej wra
żliwe na błędy, gdyż w procesie wywoływania odbitek można jeszcze wpłynąć na ich
ko
ńcową jakość, nawet jeśli powstają z niedoskonałego negatywu. Jeśli chodzi o filmy do przezroczy
(pozytywowe), kontrola nad zdj
ęciem kończy się w momencie naciśnięcia spustu migawki.
Czu
łość filmu jest kolejną wielkością, z którą należy się zapoznać. Filmy o czułości z zakresu od ISO
64 do ISO 400 s
ą szeroko dostępne, a filmy o wyższej czułości można znaleźć w specjalistycznych
sklepach fotograficznych. Jednostki ISO okre
ślają standardową skalę światłoczułości. ISO 64 oznacza
stosunkowo nisk
ą czułość, ISO 400 to czułość dość wysoka. Wysokoczuły film wymaga mniej światła
podczas ekspozycji, wi
ęc umożliwia większą tolerancję naświetlania w różnych sytuacjach.
Wysokoczu
łe filmy mają jednak tendencję do większej "ziarnistości". Odwzorowany przy ich użyciu
obraz jest mniej ostry, zw
łaszcza jeśli odbitkę powiększono
Wszystkie poni
ższe kombinacje dają taką samą ekspozycję.
Czas otwarcia migawki (w sek.)
1/1500 1/250 1/125 1/60 1/30 1/15 1/8
Liczba przys
łony (f/stopień)
2.8
4
5.6
8
11
16
22
Produkowane obecnie filmy, równie
ż te o wyższej czułości, charakteryzują się tak wysoką jakością, że
wi
ększość robiących zdjęcia wybiera film ISO 200, nie martwiąc się o uzyskanie dobrej jakości zdjęć.
Maj
ąc jednak na uwadze jakość zdjęć, zawsze powinniśmy wybierać filmy o możliwie najniższej
czu
łości dopuszczalnej w danych warunkach oświetlenia.
Porównajmy prze
źrocza wykonane na filmach pozytywowych o czułości ISO 64 i ISO 400. Barwy na
niskoczu
łym filmie są bardziej intensywne, a szczegóły wyraźniejsze. Jak widać, dobór czułości filmu,
jak zreszt
ą wszystko w fotografii, jest sprawą kompromisu. Istnieją dwa podstawowe typy filmów
barwnych: do
światła dziennego oraz do światła sztucznego (kompensujący niedostatek barwy
niebieskiej). Film do
światła dziennego nadaje się do robienia zwykłych zdjęć w każdych warunkach.
U
żyty w pomieszczeniach może spowodować nieznaczną dominantę barwy czerwonej. Film do
światła sztucznego został opracowany z myślą o profesjonalnej fotografii w warunkach oświetlenia
studyjnego, mo
że być jednak z powodzeniem używany przy zwykłym (żarowym) sztucznym świetle.
Natomiast efektem u
życia filmu do światła dziennego we wnętrzach z oświetleniem jarzeniowym jest
lekko zielonkawe zabarwienie obrazu. Mo
żna temu zapobiec zakładając na obiektyw specjalny
fioletowy filtr.
Kombinacje czasu otwarcia migawki oraz liczby przys
łony z czułością filmu.</TD< tr>
Liczba przys
łony
Czas otwarcia migawki
22
8
15
30
16
15
30
60
11
30
60
125
8
60
125
250
5.6
125
250
500
4
250
500
1000
2.8
500
100
2000
ISO
100
200
400
Czas otwarcia migawki
Liczba przys
łony
2000
1.4
2
2.8
1000
2
2.8
4
500
2.8
4
5.6
250
4
5.6
8
125
5.6
8
11
60
8
11
16
30
11
16
22
Podstawowe techniki: Wprowadzenie do kompozycji i kadrowania
Prawdziwa zabawa zaczyna si
ę, gdy zrozumiemy podstawowe zasady fotografowania.
Nie róbmy zdj
ęcia ot tak, skomponujmy je
Oprócz ostro
ści i parametrów ekspozycji, najważniejsza w fotografii jest kompozycja. Jest to jednak
czynnik wymykaj
ący się jednoznacznym, wiążącym regułom. W rzeczywistości każdą scenę można
przedstawi
ć na różnych, ale jednakowo dobranych kadrach. Można jednak zgodzić się co do jednej
zasady: kompozycja jest dobra, je
żeli zawiera całą "informację" potrzebną do przedstawienia tematu
zdj
ęcia - i nic poza tym. Zasada ta jest niezwykle istotna. Wiedza o tym, co należy opuścić, jest jedną
z najwa
żniejszych w każdej formie sztuki. Używając lustrzanki jednoobiektywowej bardzo łatwo jest
zaw
ęzić scenę jedynie do pożądanych elementów. Aparat jest przenośny, a dzięki wymiennym
obiektywom, zw
łaszcza tym o zmiennej ogniskowej, wybór kąta widzenia nie sprawia najmniejszych
problemów. B
ądźmy więc bardziej elastyczni i kreatywni, eksperymentujmy z różnymi położeniami
aparatu i ogniskowymi obiektywów.
Pami
ętajmy o świetle
Do tworzenia wspania
łych kompozycji fotograficznych niezbędne jest uprzednie zrozumienie natury
światła. Nasz aparat jest prawdopodobnie bardziej wyczulony na obecność źródeł światła i ich wpływ
na obraz fotografowanych obiektów, ni
ż my sami. Na przykład, pragniemy zrobić zdjęcie komuś
stoj
ącemu w promieniach słońca. Umieszczamy fotografowaną osobę tak, aby słońce padało na jej
twarz, gdy
ż chcemy, by była ona dobrze oświetlona. Niestety, po odebraniu wywołanych odbitek efekt
okazuje si
ę niezadowalający, gdyż osoba na zdjęciu mruży oczy, a jej twarz jest pełna nieprzyjemnych
cieni. Nie by
ło to widoczne podczas robienia zdjęcia, ale aparat wszystko wiernie zarejestrował.
Prawdopodobnie najlepszym sposobem na unikni
ęcie podobnych problemów jest zdobywanie
do
świadczenia na podstawie wcześniejszych prób fotografowania w różnych sytuacjach. Jeśli zdarza
si
ę rzadka okazja wykonania niepowtarzalnej fotografii, warto jest zrobić serię zdjęć, wypróbowując
ró
żne odległości i obiektywy.
Trzymanie aparatu
Wi
ększość ludzi przyzwyczaja się do fotografowania w jednej pozycji - na
stoj
ąco. Warto jednak wypróbować ujęcia z różnych pozycji. Bardzo ważne
jest stabilne trzymanie aparatu, zw
łaszcza z teleobiektywem, ponieważ
najl
żejsze nawet poruszenie spowoduje rozmazanie obrazu. Jeżeli nie
dysponujemy statywem to szczególnie przy d
ługich czasach otwarcia
migawki, nale
ży tak ustawić aparat, aby nie poruszył się w momencie
ekspozycji. Fotografuj
ąc na siedząco możemy zapewnić lepszą stabilność
opieraj
ąc łokcie o nogi lub kolana. Znalezienie pewnego, mocnego oparcia
przed naci
śnięciem spustu migawki jest bardzo istotne. Pozycja leżąca
równie
ż zapewnia stabilne podparcie, ponieważ ramiona tworzą naturalny
"statyw". Jest to cz
ęsto najlepszy sposób fotografowania zwierząt żyjących
na wolno
ści. Czasami wsparcie się o płot lub trzymanie aparatu opartego o
ścianę zapewni stabilność wystarczającą do fotografowania, także i przy
d
łuższym czasie otwarcia migawki. Kolejny sposób na uniknięcie
poruszenia to u
życie samowyzwalacza po uprzednim ustawieniu wszystkich
parametrów zdj
ęcia i wycelowaniu aparatu. Pozwala to skoncentrować
uwag
ę jedynie na zapewnieniu stabilnej pozycji. Jak zawsze w fotografii,
wszystko polega na zrozumieniu co nale
ży zrobić, aby osiągnąć zamierzone
efekty.
CZ
ĘŚĆ DRUGA - Programowane tryby pracy
Dzi
ęki trybom programowej kontroli parametrów ekspozycji rozpoczęcie pracy z aparatem EOS jest
równie
łatwe co przyjemne.
Programowa kontrola zdj
ęcia upraszcza wiele
spraw
Wi
ększość zdjęć daje się sklasyfikować do wyraźnie
wyodr
ębnionych grup, z których najczęściej
spotykanymi s
ą portrety, krajobrazy, zbliżenia oraz
zdj
ęcia obiektów ruchomych. Myślą przewodnią
systemu programowej kontroli zdj
ęcia w aparatach
EOS jest to, by w ka
żdym z tych typowych rodzajów
uj
ęć można było w prosty sposób dokonać
automatycznego ustawienia parametrów ekspozycji.
Jest tak
że program uniwersalny, służący do
ca
łkowicie automatycznego wykonywania zwykłych
zdj
ęć. Wystarczy tylko wybrać odpowiedni symbol
za pomoc
ą pokrętła zmiany trybów pracy, a aparat
samodzielnie dopasuje najwa
żniejsze ustawienia do sytuacji. Bez zastanowienia można się wtedy
skupi
ć na twórczej stronie zdjęcia, wiedząc że parametry ekspozycji dobrane są poprawnie.
Programowane tryby pracy: Tryb pe
łnej automatyki
Tryb pe
łnej automatyki pozwala skupić się wyłącznie na kompozycji zdjęcia.
Aby ca
łkowicie zautomatyzować wykonywanie zdjęć
ustawiamy pokr
ętło wyboru trybów pracy w aparacie
na zielony symbol. Jest to równoznaczne z
wybraniem trybu pe
łnej automatyki, co oznacza, że
fotografuj
ącemu pozostaje już tylko wycelować
obiektyw i nacisn
ąć spust. To dobry punkt wyjścia
dla osób zaczynaj
ących przygodę z fotografią.
Ustawienie nadaje si
ę do różnych typowych
sytuacji, takich jak przyj
ęcia, podróże, zdjęcia
zwierz
ąt domowych i dzieci - do sytuacji, które
po prostu chcieliby
śmy zachować w pamięci.
Tryb ten ybierzemy tak
że,gdy zetkniemy się z
niepowtarzalnym tematem na zdj
ęcie, lecz nie
wystarczy nam czasu na samodzielne wybranie w
łaściwych ustawień. Wystarczy wtedy tylko wybrać
zielony symbol i nacisn
ąć spust!.
Jakie s
ą ustawienia aparatu EOS w trybie pełnej automatyki?
Ustawienie ostro
ści jest przełączane automatycznie między trybem One Shot a trybem Al Servo,
zale
żnie od dynamiki ruchu obiektu. Film przesuwany jest po jednej klatce. Ewaluacyjny pomiar
o
świetlenia wykonywany jest względem głównego obiektu. Program automatycznej ekspozycji zajmuje
si
ę obsługą obiektów o różnych ogniskowych. Przy słabym oświetleniu lub przy świetle padającym w
stron
ę obiektywu można posłużyć się lampą błyskową.
Programowane tryby pracy: Wykonywanie portretów
Korzystanie z trybu portretowego wejdzie w krew ka
żdemu,
kto nauczy si
ę z niego korzystać.
Tryb portretowy
Wykonanie dobrego portretu nie jest trudne. Nale
ży
jednak pami
ętać o kilku rzeczach. Jeśli chcemy, by
wygl
ąd modela był możliwie naturalny, nie należy
kaza
ć mu zbyt długo czekać. Nie warto również
stosowa
ć światła padającego wprost na twarz, gdyż
powoduje ono mru
żenie oczu i powstawanie nieładnych cieni. Oświetlenie boczne jest lepsze,
najlepsze natomiast jest o
świetlenie od tyłu. W celu skupienia uwagi na twarzy fotografowanej osoby
dobrze jest rozmy
ć tło, otwierając szeroko przysłonę. Głębia ostrości oczywiście się przy tym
zmniejszy, tote
ż jej centrum powinno znajdować się na oczach modela, a nie z boku głowy. Obiektywy
szerokok
ątne nie dają dobrych wyników; lepsze są krótkie teleobiektywy o ogniskowej 85 lub 135 mm.
D
łuższa ogniskowa pozwoli także stanąć dalej fotografującemu, co zapewni więcej miejsca modelowi.
Jakie s
ą ustawienia aparatu EOS w trybie portretowym?
W trybie portretowym wybrane s
ą ustawienie ostrości One Shot oraz ewaluacyjny pomiar światła.
Przesuwanie filmu jest ci
ągłe, dzięki czemu można szybko wykonać kilka ujęć, tak by uchwycić ten
najw
łaściwszy moment. Stosuje się dosyć duże otwory przysłony w celu rozmycia tła. Szczególnie
przydatna b
ędzie lampa błyskowa, jako że portrety podświetlane od tyłu są często najpiękniejsze..
Wi
ęcej o portretach
Du
że otwory przysłony dają na ogół lepsze portrety.
Trzeba jednak umie
ć przewidzieć najkorzystniejszą
g
łębię ostrości. W przypadku portretów klasycznych
w polu ostro
ści powinien znajdować się tylko model,
a ca
łe tło powinno być rozmyte. Jeśli jednak na
zdj
ęciu ma znajdować się coś więcej niż głowa i
ramiona modela, by
ć może warto będzie nadać
ostro
ść także pewnym obszarom tła. Najważniejszą
rzecz
ą jest więc sprawdzenie, czy środek i głębia
ostro
ści są odpowiednio dobrane do warunków.
Programowane tryby pracy: Uchwycenie akcji
Tryb pracy, który pozwala zatrzymywa
ć kadry z ruchu obiektów.
Tryb dla obiektów ruchomych
Tryb dla obiektów ruchomych nie s
łuży wyłącznie do
fotografowania sportowców. Nadaje si
ę także do pędzących
samochodów, dzieci na rowerach, zwierz
ąt biegających w
ogrodzie i do wszelkich innych ruchomych obiektów. Po
łączenie
trybu automatycznego ustawiania ostro
ści Al Servo i ciągłego
przesuwania filmu oznacza,
że poruszające się obiekty można
"
śledzić", wykonując automatycznie zdjęcie za zdjęciem, bez
martwienia si
ę o ostrość obrazu. Wystarczy tylko utrzymywać
ruchomy obiekt o obr
ębie ramki autofocusu. Może to być trudne
w przypadku takich sportów jak pi
łka nożna lub rugby, gdzie
akcja zmienia si
ę bardzo szybko. Gdy chcemy fotografować
ruch, zachowuj
ąc jednocześnie dużą głębię ostrości, pomoże
nam wybór bardziej czu
łego filmu. Najczęściej stosowaną
czu
łością jest w tym przypadku ISO 400, lecz być może warto
wypróbowa
ć superczuły film ISO 1600. Tryb ten jest użyteczny
równie
ż przy korzystaniu z teleobiektywów, ponieważ wymagają
one krótszych czasów ekspozycji, je
śli chcemy uniknąć
poruszania aparatu.
Jakie s
ą ustawienia aparatu EOS w trybie dla obiektów
ruchomych?
Mechanizm nastawiania ostro
ści pracuje w
trybie Al Servo, dzi
ęki czemu może on reagować
na zmiany po
łożenia dzięki czemu może on
reagowa
ć na zmiany położenia obiektu. Film
przesuwany jest w sposób ci
ągły, tak by można
by
ło wykonać szybką serię ekspozycji, wśród
których przynajmniej jedna powinna by
ć
w
łaściwa. Ewaluacyjny pomiar oświetlenia
uwypukla g
łówny obiekt zdjęcia. Automatyczne
okre
ślanie warunków ekspozycji przy
narzuconym czasie otwarcia migawki umo
żliwia
dobranie czasu na
świetlania do szybkości akcji.
Wbudowana lampa b
łyskowa zostaje wyłączona.
Programowane tryby pracy: Zdj
ęcia ze zbliżeniami
Zdj
ęcia w zbliżeniu stwarzają szczególne problemy, osiągnięty rezultat jest jednak wyjątkowy.
Tryb zbli
żenia
Obiektywy zmiennoogniskowej (zoom) w aparatach serii EOS
wyposa
żone są w funkcję macro, która umożliwia ustawienie
ostro
ści bardzo blisko aparatu. Wykonywanie zbliżeń może
wydawa
ć się proste, lecz w rzeczywistości wymaga to pewnej
wiedzy. Podstawow
ą trudnością jest ustawienie ustawienie
odpowiedniej g
łębi ostrości, ponieważ im bliżej jesteśmy
fotografowanego przedmiotu, tym p
łytszy jest obszar, w którym
obiekty s
ą ostre. Uzyskanie ostrości na całej powierzchni obrazu
mo
że okazać się prawdziwym problemem. Jednym z rozwiązań jest
takie umieszczenie aparatu, by wszystkie istotne elementy
znajdowa
ły się w jednakowej odległości od obiektywu. Poza tym
ka
żde, zdawałoby się nieznaczne, przesunięcie aparatu może
drastycznie przemie
ścić punkt ostrości na zdjęciu, dlatego też
cz
ęsto niezbędne jest użycie statywu, zwłaszcza przy dużych
zbli
żeniach. Jeśli sam obiekt porusza się choćby w minimalnym
stopniu, jak dajmy na to kwiat muskany delikatnym podmuchem wiatru, rozmycie staje si
ę jeszcze
wi
ększym problemem.
Pi
ękno zbliżeń.
Tryb zbli
żenia pozwala na uchwycenie piękna natury w jej najdrobniejszych szczegółach.
Pod
świetlenie od tyłu sprawia, że zdjęcie to jest bardzo udane.
Jakie s
ą ustawienia aparatu EOS w trybie zbliżenia?
Mechanizm ustawiania ostro
ści pracuje w trybie One Shot, a film przesuwany jest po jednej klatce. Do
mierzenia ogólnego o
świetlenia służy tryb pomiaru częściowego. Priorytet otrzymuje głębia ostrości,
gdy
ż w tego rodzaju fotografii jest ona czynnikiem zasadniczym. Zależnie od modelu aparatu może
nast
ąpić automatyczne uruchomienie lampy błyskowej.
Wi
ęcej o zbliżeniach
Korzystaj
ąc z automatyki ekspozycji z priorytetem
g
łębi ostrości możemy określić strefę, w której
obiekty maj
ą być ukazane wyraźnie. Po wskazaniu
przez nas najbli
żej i najdalej położonego obiektu,
aparat automatycznie dobierze odpowiedni
ą
przys
łonę i punkt ustawiania ostrości. Powinniśmy
uwa
żać, by ustawiana strefa głębi ostrości nie była
zbyt szeroka. Wyczucie g
łębi. Jeżeli możemy
ustawi
ć się tak, aby zasadnicze fragmenty
fotografowanego przedmiotu znalaz
ły się mniej
wi
ęcej w jednakowej odległości od aparatu, głębia
ostro
ści staje się mniejszym problemem.
Programowane tryby pracy: Zdj
ęcia krajobrazowe
Wszyscy doceniaj
ą wspaniałe zdjęcia krajobrazów. Zasady osiągania pożądanych rezultatów
s
ą stosunkowo łatwe do opanowania.
Tryb krajobrazowy
Zdj
ęcia wykonywane w plenerze są jednym z
najwi
ększych uroków fotografii. Niebo, góry, lasy,
ocean - ka
żdy aspekt przyrody wygląda
zach
ęcająco. Także krajobrazy typowo miejskie dają
cz
ęsto wspaniałe zdjęcia. Przy fotografii
krajobrazowej najistotniejszymi czynnikami s
ą
kompozycja i kadrowanie. Funkcja blokady ustawie
ń
ostro
ści pozwala uzyskać nieco więcej kontroli nad
tym, co na danym zdj
ęciu będzie ostre.
Wykonywanie zdj
ęć z dużą głębią ostrości wymaga
odpowiednio du
żych czasów naświetlania.
Nale
ży zachować ostrożność, aby uniknąć poruszenia aparatu. Jeśli światło jest delikatne, możemy
skorzysta
ć ze statywu, by jeszcze wydłużyć czas ekspozycji. Fotografie wykonane wczesnym rankiem
lub pó
źnym popołudniem są często bardziej efektowne z uwagi na specyficzne właściwości światła.
Jakie s
ą ustawienia aparatu w trybie
krajobrazowym?
Autofocus ustawiany jest w tryb One-Shot, a
film jest
przesuwany o jedn
ą klatkę. Ustawiany tryb
pomiaru
ewaluacyjnego pozwala na prac
ę w skrajnie
ró
żnych
warunkach o
świetleniowych. Ponieważ priorytet
ma g
łębia
ostro
ści, możemy ustawiać jej parametry.
Lampa b
łyskowa
jest wy
łączona.
Programowane tryby pracy: Zdj
ęcia z
lamp
ą
b
łyskową
Przydatno
ść
lampy b
łyskowej nie ogranicza się do zdjęć
nocnych i we wn
ętrzach. Doświetlenie pomaga w
przypadku obiektów o o
świetleniu kontrowym.
Tryb pracy z lamp
ą błyskową
Z lampy b
łyskowej możemy korzystać nie tylko w
nocy. Olbrzymia liczba zdj
ęć wykonanych w pełnym
świetle dnia wyszłaby lepiej, jeśli przy ich wykonaniu
u
żyto by lampy. Stwierdzenie to odnosi się
szczególnie do sytuacji, w których
światło pada zza
modela. Nawet gdy warunki ekspozycji s
ą
prawid
łowe, fotografia może być niezadowalająca
pod wzgl
ędem jakości. Użycie lampy błyskowej w celu doświetlenia obiektu gwarantuje właściwą
ekspozycj
ę bez względu na położenie słońca. Wiedza na temat korzyści płynących z doświetlenia
pomo
że nam podnieść ogólną jakość naszych fotografii. Doświetlanie pozwala osiągnąć
przyjemniejsze dla oka zrównowa
żenie między pierwszym planem a tłem. Musimy jednak pamiętać,
że lampa ma ściśle określony zasięg. Nadaje się ona do przedmiotów znajdujących się blisko
fotografuj
ącego, lecz w przypadku obiektywów w dużym oddaleniu jest bezużyteczna. Poza tym lampa
b
łyskowa emituje pomocniczą wiązkę światła podczerwonego, która włączana jest automatycznie przy
wykonywaniu zdj
ęć w bardzo słabych warunkach oświetleniowych i wykorzystywana przez system
automatycznego ustawiania ostro
ści.
Jak dzia
ła tryb pracy z lampą błyskową przy świetle dziennym?
W aparatach serii EOS mierzone jest
światło wpadające przez obiektyw (co symbolizuje skrót TTL),
dzi
ęki czemu można użyć lampy błyskowej przy świetle dziennym bez prześwietlania zdjęcia.
Wspó
łczesne lampy Speedlite firmy Canon automatycznie równoważą warunki ekspozycji między
pierwszym planem a t
łem w celu osiągnięcia najbardziej harmonijnego obrazu.
Najlepsze jest o
świetlenie kontrowe. Błysk doświetlający pozwolił prawidłowo wyeksponować twarz
dziewczynki, mimo i
ż światło słoneczne pada od tyłu. Złocista poświata jej włosów nadaje zdjęciu
niepowtarzalny charakter.
Wbudowana lampa b
łyskowa. Niektóre z aparatów serii EOS dysponują wbudowaną lampą
b
łyskową, która ułatwia fotografowanie przy słabym świetle. W niektórych modelach aparatów lampa
mo
że się uaktywnić po wykryciu niewystarczającego oświetlenia lub oświetlenia od tyłu.
Kompaktowa lampa Speedlite. Lampa 220EX
wspó
łpracuje ze wszystkimi aparatami serii EOS, także z tymi, które są wyposażone we własną lampę
b
łyskową i w wielopolowy, ewaluacyjny system pomiaru natężenia światła E-TTL. W sytuacji, gdy
wymagane jest dodatkowe o
świetlenie, system ten dokonuje błysku wstępnego, na podstawie którego
okre
ślane są wymagania odnośnie błysku właściwego.
Tworzenie w
łasnych pocztówek
Gdy ju
ż zaczniemy robić lepsze zdjęcia, naturalną koleją
rzeczy pojawi si
ę chęć, by te najbardziej udane wykorzystać
w szczególny sposób. Ka
żdy chyba widział pocztówki ze
zdj
ęciami, sprzedawane we wszystkich popularnych
miejscowo
ściach wypoczynkowych. Dlaczego jednak nie
pokusi
ć się o zrobienie własnych pocztówek, zamiast
kupowania gotowych? Przecie
ż nie są one niczym innym,
jak tylko zdj
ęciami na grubym podłożu, wydrukowanymi w
tysi
ącach egzemplarzy. To samo możemy zrobić z
w
łasnymi zdjęciami, przycinając je do właściwych
rozmiarów i naklejaj
ąc na czystą pocztówkę lub wręcz na
zwyk
ły karton.
Pomy
ślmy, jaką radość można sprawić krewnym i
znajomym, wysy
łając im taką "osobistą" kartkę pocztową.
Oczywi
ście, poczta stawia pewne wymagania odnośnie
rozmiaru kartek, lecz spe
łnianie ich nie jest niczym trudnym.
Je
śli się jednak na taki krok zdecydujemy, warto użyć kleju
dobrej jako
ści, docisnąć zdjęcia książką lub innym ciężarem
i da
ć im dostatecznie dużo czasu na wyschnięcie - w
przeciwnym razie mog
ą się odkleić.
CZ
ĘŚĆ TRZECIA - Kadrowanie i kompozycja
Zanim zaczniemy samodzielnie robi
ć dobre zdjęcia, musimy dowiedzieć się, dlaczego niektóre metody
daj
ą lepsze rezultaty od innych.
Czym jest dobra fotografia?
Kolejne kroki, po zapoznaniu si
ę ze sposobami
efektywnej obs
ługi aparatu fotograficznego, są już
bardziej subtelne.
Łatwo jest rozpoznać fotografię o
z
łej jakości technicznej. Dzięki lepszemu
zrozumieniu i odrobinie praktyki mo
żna uniknąć
zdj
ęć prześwietlonych lub rozmazanych. Dużo
trudniej jest rozró
żnić fotografię naprawdę dobrą, od
takiej, która jest po prostu wystarczaj
ąco dobra. A
najtrudniejszym zadaniem mo
że być wyjaśnienie
dlaczego niektóre ze zdj
ęć uważane są za
najlepsze. To w
łaśnie jednak trudności z klasyfikacją
zdj
ęć wyjaśniają, dlaczego oko fotografa jest
odpowiedzialne za jako
ść końcową.
Kadrowanie i kompozycja: Kompozycja zaczyna si
ę od pomysłu.
Wybranie tematu zdj
ęcia jest jedynie pierwszym krokiem. Myślenie nad tym, co chcemy
osi
ągnąć zaowocuje lepszymi zdjęciami.
Dlaczego chcemy zrobi
ć właśnie to zdjęcie?
Jeszcze przed naci
śnięciem spustu migawki
mo
żemy poprawić jakość wykonywanego zdjęcia,
zadaj
ąc sobie jedno proste pytanie: dlaczego to
robi
ę, co chcę osiągnąć? Nasuwającą się
natychmiast odpowiedzi
ą jest, że chcemy utrwalić
pewne wydarzenie lub scen
ę, które uważamy za
ciekawe. Posu
ńmy się nieco dalej. Co tak naprawdę
chcemy w tej scenie utrwali
ć? Dlaczego właśnie ją
uwa
żamy za atrakcyjną? Odpowiadając na takie
pytania mo
żna wyrobić sobie lepszy pogląd co do
oczekiwanych rezultatów. Je
śli naszym celem jest utrwalenie zabawy naszego ukochanego
szczeniaka, trzeba dobra
ć sytuację i ustawienia aparatu w taki sposób, aby jak najlepiej odpowiadały
one tego typu fotografii. Je
śli z kolei zamierzamy na zdjęciu oddać delikatne piękno górskiego
krajobrazu, wszystkie ustalenia b
ędą wyglądały inaczej. Cała tajemnica polega na docenianiu
znaczenia tych rzeczy i na wiedzy, jak si
ę do nich właściwie ustosunkować.
B
ądź gotów
Zanim zaczniemy utrwala
ć właściwe momenty, musimy nauczyć się je rozpoznawać. Trzeba się
wykaza
ć dobrym instynktem i refleksem. Powinniśmy się nauczyć takiej obserwacji, by umieć
przewidzie
ć, co się wydarzy za chwilę. Zrobienie świetnego zdjęcia to nie tylko szczęście, tu się liczą
umiej
ętności. Na dodatek umiejętności te można udoskonalić przez praktykę.
Nietypowa perspektywa.
Humorystyczne zdj
ęcia wykorzystują także zestawienia elementów. Złudzenie kolizji bawołu z
pojazdem jest efektem zastosowania nietypowej perspektywy.
Kadrowanie i kompozycja: Kompozycje s
ą harmonijne.
Zrozumienie sposobu w jaki poszczególne elementy wspó
łistnieją w fotografii, jest ważnym
krokiem w kierunku tworzenia bardzo dobrych zdj
ęć.
Odkrycie i zrównowa
żenie
elementów.
Temat, który fotografujemy i
sposób w jaki to
robimy niekoniecznie musz
ą być
ze sob
ą
powi
ązane. Dobry fotograf
potrafi poprawnie
wykonywa
ć każdy rodzaj zdjęć.
Sport, krajobrazy,
portrety - wszystkie one wydaj
ą
si
ę przyjemne dla
oka, je
śli są właściwie
skomponowane.
Wi
ększość zaawansowanych
fotografów
najprawdopodobniej intuicyjnie
stosuje
dwuetapowy proces: najpierw
odkrywaj
ą, co jest
w
łaściwym tematem zdjęcia,
nast
ępnie
okre
ślają, w jaki sposób
zrównowa
żyć
elementy na
planie, aby dawa
ły
przyjemny dla oka
efekt. W pewnych sytuacjach lepiej jest, aby g
łówny motyw zdjęcia
nie by
ł położony centralnie. Nie zawsze chcemy aby wszystkie
obiekty na fotografii wy
ły wyraźne. Także czas i rodzaj ekspozycji
mog
ą na wiele sposobów różnić się od "poprawnego wzorca".
Musimy jednak pami
ętać, aby wszelkie nasze działania były
uzasadnione.
Im mniej tym lepiej
My
śląc, że im więcej umieścimy na zdjęciu, tym lepsze ono będzie,
jeste
śmy w błędzie. Prawdę mówiąc, jest zupełnie na odwrót.
Pozostawiaj
ąc zbędne elementy poza kadrem, możemy osiągnąć dużo lepsze rezultaty. Musimy
pami
ętać, że nie chcemy za jednym razem sfotografować całego świata, a tylko jego konkretną część.
Patrz
ąc na dobrze wykonane zdjęcie sportowe widzimy jak akcja na nim zostaje wyizolowana - i to do
tego stopnia,
że tło fotografii jest celowo rozmazane. Kiedy zadajemy sobie pytanie co chcemy
osi
ągnąć wykonując zdjęcie, musimy nauczyć się eliminować elementy, które nie prowadzą
bezpo
średnio do pożądanego rezultatu. Oczywiście nie musimy się ograniczać do wykonania tylko
jednego zdj
ęcia danej sceny, lecz wstępna korekta przed naciśnięciem spustu migawki sprawi, że
wi
ększość naszych fotografii będzie pierwszorzędna.
Tajniki harmonii.
Kluczem do tworzenia dobrych kompozycji jest harmonia i zrównowa
żenie elementów na planie. Jeśli
w
łaściwie dobierzemy pozycję, z której wykonamy zdjęcie, silos będzie wyglądał jak rzeźba. Nie
powinni
śmy unikać tematów, które tworzą zadziwiające kształty geometryczne. Efektownie
wygl
ądające czoło ciężarówki symbolizuje masę i moc.
Kadrowanie i kompozycja: Zmieniajmy pozycj
ę, z której wykonujemy zdjęcia;
poszukujmy dynamiki.
Chc
ąc sfotografować określoną scenę musimy zastanowić się nad miejscem, z którego
wykonujemy zdj
ęcie.
Ma
ły czy duży kąt?
Jednym ze sposobów planowania kompozycji jest
poruszanie si
ę aparatem. Przesuwając aparat w
inn
ą pozycję, zmieniamy obszar, który kadrujemy.
Ten jeden z najbardziej wyrazistych sposobów
modyfikacji zdj
ęć jest jednocześnie jednym z
najrzadziej zg
łębianych przez początkujących
fotoamatorów. Poprzez przykucni
ęcie i
sfotografowanie tematu od do
łu, czy też wejście na
co
ś i ujęcie go od góry możemy zobrazować
skrajnie ró
żne nastroje. Nie musimy widzieć
wszystkiego z typowej pozycji stoj
ącej. Prawdą jest,
że robienie zdjęć z poziomu oczu daje bardzo
naturalne efekty, zdarza si
ę jednak, że poprzez
zmian
ę kąta fotografowania możemy dodać zdjęciom nieco ekspresji i dramaturgii. Warto trochę
poeksperymentowa
ć. Nawet niewielkie zmiany w tle lub na pierwszym planie mogą dać imponujące
rezultaty.
Kadrowanie i kompozycja: Elementy
Świat fotografii pełen jest poprawnych rozwiązań. Sztuka polega na tym, aby wybrać najlepsze
z nich.
Poziomo czy pionowo
Stosunek d
ługości boków klatki w aparatach 35 mm wynosi 3:2.
Podczas robienia zdj
ęć mamy tendencję do stosowania ujęcia
poziomego. Dzieje si
ę tak, ponieważ większość obrazów z jakimi się
spotykamy w naszym codziennym
życiu (takich jak np. telewizja,
ekrany kinowe itp.) jest w ten sposób u
łożona. Na dodatek, obrazy,
które s
ą szersze niż wyższe, sprawiają wrażenie bardziej stabilnych.
Je
śli fotografujemy np. krajobraz, wydaje nam się naturalne, że
powinien by
ć on ujęty poziomo. Jeśli chcemy uzyskać lepszą
fotografi
ę, musimy stale myśleć nad tym co robimy. Jeśli
zamierzamy ukaza
ć pewną cechę przyrody, ujęcie pionowe może
pomóc nam usun
ąć z kadru część zbędnych obiektów. Nie istnieją
żadne reguły określające sposób, w jaki powinniśmy ustawiać
aparat. Trzeba eksperymentowa
ć, stać się twórcą. Ostatecznie, to
przecie
ż tylko zabawa.
Kadruj
ąc tworzymy dynamikę zdjęcia.
Jak wspomniano wcze
śniej, naturalnym nawykiem przy fotografowaniu jest umiejscawianie tematu
zdj
ęcia w centrum kadru. Nie jest to oczywiście postępowanie błędne, lecz znacznie ogranicza
mo
żliwości twórcze. Obraz będący wynikiem takiego ujęcia może być zbyt statyczny. Centralnie
umieszczony obiekt wydaje si
ę trwały i stabilny, lecz nie sprawia wrażenia ruchu. Jeśli umiejscowimy
go z boku, w obr
ębie kadru wytworzy się pewna dynamika, która często już sama w sobie jest
interesuj
ąca i może się podobać. W sztuce jaką jest fotografika, podejmowana decyzja nie jest
wyborem pomi
ędzy rozwiązaniem dobrym a złym, lecz raczej służy badaniu potencjalnych możliwości.
Poprzez
świadome planowanie kompozycji w obrębie kadru, możemy tworzyć lepsze fotografie.
Kadrowanie i kompozycja: Dese
ń i barwa
Pami
ętajmy o tym, że możemy wykorzystywać powtarzające się motywy oraz że odpowiedni
kolor mo
że sprawić, że nasze zdjęcia będą doskonałe.
Kolory
Nowoczesne filmy kolorowe pozwalaj
ą tworzyć znakomite wielobarwne fotografie. Zastosowanie
b
łon kolorowych do tworzenia przezroczy daje szczególnie dobre rezultaty, a same przezrocza
cz
ęsto osiągają ponadprzeciętną jakość. Właściwe postrzeganie barw jest proste. Trudniej jest
rozpozna
ć, czy element o danym kolorze jest w stanie skupić w sobie ciężar fotografii. Oczywiście
przychodz
ą tu na myśl np. kwiaty. Jednak podobnie jak w naturze, w scenach miejskich również
znajdziemy subtelne pi
ękno, której przykuje naszą uwagę.
Dese
ń.
Fotografie oparte na powtarzaj
ących się motywach wywierają bardzo subtelne wrażenie, które na
obrazach olejnych raczej jest nieuchwytne. Soczewki aparatu "widz
ą" powtarzające się konfiguracje w
sposób przyjemny dla naszego oka. Niezale
żnie od tego, czy za pomocą teleobiektywu przedstawimy
zbiór elementów w sp
łaszczonej perspektywie, czy uwypuklamy szczegóły stosując obiektyw
szerokok
ątny, umiejętność rozróżniania i obrazowania powtarzających się motywów daje nam pełną
satysfakcj
ę.
Kadrowanie i kompozycja: Punkt ustawienia ostro
ści.
Nie zawsze chcemy, aby wszystko na zdj
ęciu było wyraźne, lecz wybór właściwych elementów
wymaga przemy
ślenia.
Wie
ża czy most?
Kiedy uzyskamy lepsze rezultaty, czy wtedy gdy ostro
ść ustawimy
na wie
żę, czy na most? Nie powinniśmy unikać rozmazywania
niektórych cz
ęści zdjęcia. Uwaga obserwatora zostaje wtedy
skupiona na tym, co pozosta
ło ostre.
Wybiórcze wyostrzanie elementów
Celowe rozmazanie niektórych cz
ęści fotografii
cz
ęsto daje dobry efekt. Wykonując portrety lub
zdj
ęcia sportowe powinniśmy się starać, by tło
by
ło rozmazane. Chcąc zrobić poprawne zdjęcie
zza okna lub ekranu, musimy rozmy
ć pierwszy
plan. Zdarza si
ę czasem, że nie jesteśmy w stanie
wykona
ć wystarczająco ostrego zdjęcia (tak jest
cz
ęsto przy fotografowaniu dzikiej przyrody), a
wtedy jedyn
ą rzeczą, którą możemy zrobić, jest
celowe rozmazanie niektórych jego cz
ęści.
Operuj
ąc ostrością możemy także zrealizować bardziej twórcze zamysły. Oko obserwatora zawsze się
skupia na wyra
źnych elementach na zdjęciu, co daje nam możliwość eksperymentowania. Dla
wzmocnienia efektu, mo
żemy celowo ograniczyć ilość ostrych obiektów. Używając aparatów z
autofocusem musimy wiedzie
ć jak korzystać z technik blokowania ostrości. W aparatach serii EOS
jest to bardzo proste.
Kadrowanie i kompozycja: Zdj
ęcia w dzień
W
łaściwości oświetlenia zmieniają się przez cały dzień, lecz nie warto ograniczać się do
"magicznego" popo
łudniowego słońca.
Wielu fotografów uwa
ża słońce za główne źródło
światła. Korzystanie wyłącznie z oświetlenia
s
łonecznego nie jest złym nawykiem, trzeba jednak
bra
ć pod uwagę różnice w jego jakości. Szczególnie
istotnymi czynnikami s
ą: pora dnia i kąt padania
promieni s
łonecznych.
Odpowiednia pora?
W
śród fotografów zwykło się mówić o świetle
pó
źnego popołudnia. Istotnie, w promieniach słońca
znajduj
ącego się nisko nad horyzontem
fotografowane obiekty wygl
ądają najładniej.
Podobne wra
żenie można odnieść wczesnym rankiem, kiedy to światło jest bardziej różowe, w
odró
żnieniu od złocistego światła popołudniowego. Nie bez znaczenia są inne czynniki, np. położenie
geograficzne, pogoda, przejrzysto
ść powietrza, itp. Robienie zdjęć w południe często nie przynosi
dobrych efektów.
Światło padające bezpośrednio z
góry jest przyczyn
ą powstawania brzydkich
kontrastów pomi
ędzy elementami jasnymi a
ciemnymi. Ludzie nie wygl
ądają atrakcyjnie z
powodu cieni na ich twarzach. Nie znaczy to,
że
robienie zdj
ęć w środku dnia jest niedopuszczalne.
Powinni
śmy sobie jednak zdawać sprawę z
problemów, które mog
ą przy tym wystąpić.
Niebo.
Ka
żdemu chyba zdarzyło się fotografować piękne,
b
łękitne niebo i następnie rozczarować widokiem
zdj
ęć przedstawiających bladą, rozmytą
p
łaszczyznę. Fotografowanie z obiektywem
skierowanym w stron
ę słońca lub ze słońcem z boku
sprawia,
że rezultatem pomiaru światła jest nadmierna ekspozycja nieba. Zdjęcia, przy których słońce
znajduje si
ę za naszymi plecami pozwalają uzyskać głębszy odcień błękitu. Jeśli tylko niebo stanowi
istotny element kompozycji zdj
ęcia, koniecznie trzeba zmierzyć intensywność
Kadrowanie i kompozycja: Zdj
ęcia wieczorem i w nocy
Robienie zdj
ęć wieczorem i nocą stwarza szczególne problemy, lecz dostarcza także wielu
niezwyk
łych możliwości.
Wieczorne
światło
Czasami po zachodzie s
łońca mamy do czynienia z
wyj
ątkowo korzystnymi warunkami oświetleniowymi.
Robienie zdj
ęć o tej porze jest prawdziwym
wyzwaniem.
Świat nabiera mrocznego i
tajemniczego wygl
ądu, który chciałoby się utrwalić
na zdj
ęciu, jednak wymagane o tej porze bardzo
d
ługie czasy naświetlania mogą znacznie utrudnić
fotografowanie z aparatem trzymanym w r
ęku. W
takich sytuacjach bardzo pomocny mo
że okazać się
statyw. Nie mniej problemów mo
żemy napotkać przy
ustawianiu ostro
ści. Wtedy wyjściem z sytuacji może okazać się zrobienie kilku zdjęć przy różnych
ustawieniach, a nast
ępnie wybranie najlepszego.
Nocne pejza
że
Fotografowanie
świateł w nocy wymaga bardzo długiego czasu ekspozycji. Oczywiście niezbędny jest
statyw. Konieczne mo
że okazać się przybliżone określenie czasu ekspozycji i naświetlenie kilku klatek
przy ró
żnych jego wartościach. Gdy fotografujemy bardzo odległy obiekt w ciemności, mogą wystąpić
problemy w dzia
łaniu autofocusu. Dobrym wyjściem jest wówczas włączenie trybu ręcznego
ustawiania ostro
ści. Podczas długiej ekspozycji kolorowe filmy uzyskują zielonkawe zabarwienie.
Zjawisko to nazywamy rozbalansowaniem barw i nie mo
żna podać dla niego żadnego środka
zaradczego. Zapoznanie si
ę z szerszą gamą filmów pozwala stwierdzić, że niektóre z nich lepiej
nadaj
ą się do długiego czasu ekspozycji niż inne. Wykonanie kilku prób pozwoli wybrać ten najlepszy.
Kadrowanie i kompozycja: Z
łudzenie ruchu
Jak odda
ć ruch? Czasami rozmazane sceny daje lepsze efekty niż utrzymanie ostrości.
Wra
żenie ruchu
Aby sfotografowa
ć poruszające się obiekty, możemy
zastosowa
ć krótki czas otwarcia migawki. Możemy
tak
że wodzić aparatem za głównym obiektem w taki
sposób, by uzyska
ć rozmazane tło, które zdaje się
"p
łynąć". Często to właśnie ruch sprawia, że zdjęcie
staje si
ę interesujące, jednak ustawiczne
stosowanie tej zasady mo
że stać się nudne.
Przyk
ładem niech będzie wybór sposobu
fotografowania wodospadu. Pojawia si
ę pytanie: czy
na zdj
ęciu ma być widoczna dokładnie każda kropla
wody, czy chcemy raczej zobaczy
ć rwący potok?
Jak zwykle w takich przypadkach, nie mo
żna
wskaza
ć dobrego lub złego rozwiązania -należy
dokona
ć wyboru, kierując się własną kreatywnością.
Najazd
Podczas robienia zdj
ęć możemy zastosować
ciekaw
ą technikę, wykorzystującą własności
obiektywów o zmiennej ogniskowej. Polega ona na
zmianie ogniskowej w trakcie ekspozycji. W tym celu
niezb
ędne jest ustawienie bardzo długiego czasu
na
świetlania oraz zamontowanie aparatu na
statywie, co spowoduje,
że linie przesunięcia będą
jednakowe. Wa
żną kwestią jest wybór
odpowiedniego tematu. Skierowanie na plan wielu
źródeł światła daje zazwyczaj najlepsze rezultaty,
jako
że linie przesunięcia są wtedy bardzo wyraźne.
Zdj
ęcie z poruszonym tłem
Wykonywanie zdj
ęć z poruszonym tłem jest
szczególnie interesuj
ące, kiedy stosujemy różne
czasy otwarcia migawki. Wykonuj
ąc tego typu
fotografie musimy zsynchronizowa
ć ruch aparatu
z ruchem fotografowanego obiektu (kamera
potrafi filmowa
ć scenę statyczną, lecz próba
wykonania tego przy pomocy lustrzanki
jednoobiektywowej zaowocuje niczym innym jak
rozmyciem ca
łego zdjęcia). Dobierając krótki
czas otwarcia migawki, uzyskujemy zdj
ęcie z
rozmytym t
łem i wyraźnym, ostrym tematem.
Przy zastosowaniu d
łuższego czasu główny
obiekt b
ędzie odpowiednio bardziej rozmazany. W tej technice bardzo dużo zależy od samego
fotografa, tote
ż stosowanie jej często prowadzi do uzyskania zdjęć jedynych w swoim rodzaju. Warto
poeksperymentowa
ć.
Kadrowanie i kompozycja: Korzystanie z filtrów
Stosowanie filtrów jest dobrym sposobem na rozwi
ązanie wielu problemów, a przy tym
znacznie poszerza nasze mo
żliwości.
Filtry polaryzacyjne
Filtry polaryzacyjne mog
ą być obracane, aby skutecznie likwidować wpływ światła odbitego. Są one
szczególnie u
żyteczne w sytuacjach, gdy robimy zdjęcia obiektów, które silnie odbijają promienie
s
łoneczne, np. wody, szkła, gładkich powierzchni metalowych, itp. Dzięki ich użyciu obraz staje się
bardziej wyra
źny. Drugą funkcją filtrów polaryzacyjnych jest wysycanie barw nieba i innych elementów
pejza
żu. Wykonanie zamieszczonego tu zdjęcia wymagało użycia obrotowego filtra polaryzacyjnego,
np. takiego, jaki dostarczany jest prze firm
ę Canon. Działanie efektu polaryzacji najlepiej jest ocenić
przez obserwacj
ę zmian zachodzących w oświetlonych miejscach kadru podczas obracania filtra.
Filtry skylight i UV
Jednym z prostszych sposobów skorygowania wygl
ądu sceny jest umieszczenie na obiektywie filtra.
Zarówno filtry typu skylight, jak i UV zapobiegaj
ą powstawaniu na zdjęciu mgiełki spowodowanej
dzia
łaniem promieni słonecznych, ograniczając dostęp promieni ultrafioletowych do filmu
fotograficznego. Filtry UV s
ą zazwyczaj przezroczyste, podczas gdy typ skylight charakteryzuje się
ró
żowym zabarwieniem, które powoduje większe nasycenie barw w warunkach zacienienia lub
zachmurzenia. Niektórzy fotografowanie na sta
łe zamocowują te filtry na obiektywach, zapobiegając w
ten sposób mechanicznym uszkodzeniom soczewek.
CZ
ĘŚĆ CZWARTA - Twórcze techniki fotografowania
Jak za pomoc
ą aparatu EOS uzyskać doskonałe zdjęcia odpowiadające zamierzeniom.
Dzia
łanie trybów automatycznej ekspozycji
Wyczucie, kiedy nale
ży używać różnych trybów
automatycznej ekspozycji (AE), jest istotnym
czynnikiem poprawy jako
ści wykonywanych
fotografii. Tryb programowy jest naj
łatwiejszy dla
pocz
ątkujących, jeśli jednak nie wypróbowaliśmy
innych trybów, cz
ęść prawdziwej mocy drzemiącej w
aparacie EOS pozosta
łby nie wykorzystana. Należy
d
ążyć do stanu, w którym szybkie i intuicyjne
dobranie odpowiedniej do warunków przys
łony i
czasu ekspozycji nie b
ędzie nam już sprawiało
problemu. Innym wa
żnym czynnikiem jest
umiej
ętność przewidywania efektu wywieranego
przez
światło, tak by dostrzec możliwości płynące z
lekkiego niedo
świetlenia zdjęcia. Aparat EOS w bardzo dużym stopniu upraszcza wykonywanie zdjęć,
jednak niezale
żnie od tego, dobrze byłoby tworzone zdjęcia wzbogacić odrobiną kreatywności.
Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji do kontroli
nad ruchem
Automatyczna ekspozycja z preselekcj
ą służy do zdjęć ruchomych.
Automatyczna ekspozycja z preselekcj
ą
migawki
Istot
ą prawidłowej ekspozycji jest dobranie
w
łaściwej kombinacji czasu naświetlania i
otworu przys
łony. Zmiana jednego z tych
parametrów wp
ływa na drugi. Jeśli czas
na
świetlania wzrasta, to aby na film padła
jednakowa ilo
ść światła, przysłona musi być
otwarta szerzej. Tryb automatycznej ekspozycji
z preselekcj
ą migawki wybierzemy, gdy tematem
zdj
ęcia ma być obiekt poruszający się. Gdy
obiekt porusza si
ę szybko, należy wybrać, rzecz
jasna, krótszy czas na
świetlania, tak by uniknąć
rozmycia.
Przy trybie z preselekcj
ą migawki samodzielnie wybieramy czas naświetlania, a aparat zajmuje się
dobraniem otworu przys
łony odpowiedniego do panujących warunków. Tryb ten znakomicie
sprawdza si
ę przy fotografowaniu scen związanych ze sportem: po pierwsze dlatego, że akcja
rozwija si
ę bardzo szybko, a po drugie, że często używa się w takich sytuacjach teleobiektywów,
co zwi
ększa ryzyko poruszenia aparatem. Zdjęcia przy krótkim czasie naświetlania umożliwiają
"zamro
żenie" akcji. Taki tryb fotografowania pozwala ujrzeć rzeczy nieuchwytne dla wzroku, gdyż
na zdj
ęciach utrlwalone zostaną momenty dziejące się zbyt szybko dla nieuzbrojonego oka. Trybu
z preselekcj
ą migawki można użyć także do zdjęć z bardzo długim czasem naświetlania, by
celowo rozmy
ć obraz, na przykład płynącej wody lub pędzącego samochodu.
Twórcze techniki fotografowania: Tryb automatycznej ekspozycji z
kontrolowan
ą głębią ostrości
Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcj
ą przysłony jest opcja, która daje najlepszą kontrolę
g
łębi ostrości.
Tryb automatycznej ekspozycji z preselekcj
ą przysłony
Jest to w
łaściwy tryb, gdy naszym podstawowym celem jest uzyskanie określonej głębi ostrości. Tryb
automatycznej ekspozycji z preselekcj
ą przysłony pozwala wybrać przysłonę, do której aparat
automatycznie dopstosowuje czas na
świetlania. Większe otwory przysłony powodują zmniejszenie
obszaru, w którym obiekty znajduj
ą się w polu ostrości. Zmniejszanie otworu przysłony powoduje
zwi
ększanie głębi ostrości. Ogólnie można stwierdzić, że przy największym rozwarciu przysłony - na
przyk
ład przy ustawieniu f/1.8 - w polu ostrości będzie znajdował się wyłącznie główny motyw zdjęcia,
a wszystko za nim i wszystko przed nim b
ędzie rozmyte. Jeśli natomiast przysłona jest przymknięta aż
do ustawienia f/22, prawie wszystko, od kilku metrów od aparatu a
ż do nieskończoności, będzie na
zdj
ęciu ostre.
Musimy pami
ętać, że zmniejszanie otworu przysłony
oznacza,
że przez obiektyw przechodzi mniej
światła i konieczne jest wybranie dłuższego czasu
na
świetlania. Jeżeli zależy nam na bardzo dużej
g
łębi ostrości, może się okazać, że wymagany czas
na
świetlania jest zbyt długi dla fotografowania z ręki.
W takim przypadku musimy skorzysta
ć ze statywu
lub zmieni
ć film na bardziej czuły. Warto wiedzieć,
że największa możliwa głębia ostrości nie zawsze
jest czym
ś, o co trzeba walczyć. Czasami celowe
jest rozmycie elementów, które nie maj
ą znaczenia
dla tre
ści zdjęcia. Portrety lub fotografie szybkiej
akcji cz
ęsto wyglądają najlepiej przy nieostrym tle,
poniewa
ż dzięki temu uwaga skupia się na głównym
temacie. Zdj
ęcie każdego typu, w którym zależy nam na izolowaniu motywu głównego, powinno być
wykonywane przy szeroko rozwartej przys
łonie, co daje możliwość najkrótszych czasów ekspozycji.
System autofokusu przejmie na siebie odpowiedzialno
ść za prawidłową ostrość zdjęcia.
Twórcze techniki fotografowania: Wi
ęcej kontroli nad głębią ostrości
Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem g
łębi ostrości jest specjalną metodą zapewnienia
wyra
źnego odwzorowania kluczowych elementów.
Tryb automatycznej ekspozycji z priorytetem g
łębi ostrości
Ten specjalny tryb pracy upraszcza utrzymywanie bardzo
precyzyjnej kontroli nad g
łębią ostrości. System autofokusu służy do
okre
ślania obszaru ostrości. Najpierw wybieramy najbliższy, a
nast
ępnie najdalszy punkt, który ma być ostry. Aparat automatycznie
dobiera optymalne po
łożenie punktu ustawienia ostrości i ustawienie
przys
łony, które dadzą w efekcie wybrany rozmiar głębi ostrości.
Technika ta pozwala tak
że na uzyskanie bardzo płytkiego obszaru
g
łębi ostrości: jeśli punkt początkowy końcowy znajdą się w tym
samym miejscu, ostra b
ędzie jedynie odpowiadająca im
p
łaszczyzna.
Twórcze techniki fotografowania: Zaawansowane systemy pomiaru
intensywno
ści światła
Zaawansowane systemy pomiaru intensywno
ści oświetlenia eliminują czynnik przypadkowości
przy wykonywaniu zdj
ęć.
Trudne warunki o
świetleniowe zawsze stanowiły
problem dla fotografów. Na zdj
ęciu wykonanym przy
u
życiu tradycyjnych technik pomiaru światła,
m
ężczyzna stojący między dwoma skrzydłami
jaskrawo
żółtych drzwi stanowiłby niedoświetlony
element obrazu.
Uzyskanie prawid
łowej ekspozycji za każdym razem
zawsze by
ło trudnym zadaniem. W normalnych
sytacjach wbudowane w aparat
światłomierze
spisywa
ły się dobrze. Problemy pojawiały się jednak
ju
ż w przypadku scen zawierających bardzo jasne
lub bardzo ciemne elementy lub gdy
światło padało
w stron
ę obiektywu. Fotograf musiał samodzielnie decydować o warunkach ekspozycji w oparciu o
lata do
świadczeń. Teraz jednak nowe systemy pomiaru intensywności oświetlenia w aparatach EOS
pozwoli
ły w dużym stopniu pozbyć się niepewności. Kontrola nad oświetleniem nigdy jeszcze nie była
łatwiejsza.
Pomiar ewaluacyjny
Ten zaawansowany system pomiaru o
świetlenia umożliwia uzyskiwanie prawidłowo naświetlonych
zdj
ęć w bardzo różnorodnych warunkach. System dzieli całą powierzchnię obrazu na obszary.
Najwi
ększą wagę ma obszar środkowy, gdzie najczęściej usytuowany jest główny temat zdjęcia.
Aparat jest w stanie wykry
ć różnice między środkiem a obrzeżami obrazu, co pozwala precyzyjnie
okre
ślić rozmiar głównego obiektu, jak również ocenić jego jasność. To właśnie ta zdolność "ewaluacji'
(oceniania) odpowiedzialna jest za prawid
łowe naświetlenie wszystkich wykonywanych zdjęć.
Jaskrawe t
ło nie spowoduje naświetlenia pierwszego planu, ponieważ ewaluacyjny system pomiarowy
potrafi odró
żnić tło od głównego obiektu. Dzięki temu o wiele łatwiej jest wykonywać zdjęcia obiektów
o
świetlonych od tyłu oraz fotografować bardzo kontrastowe sceny, uzyskując za każdym razem
wspania
łe rezultaty.
Ciekawski pudel
System ewaluacyjnego pomiaru intensywno
ści oświetlenia potrafi rozpoznać jaskrawe tło i ustawić
warunki ekspozycji w taki sposób, by g
łówny obiekt na zdjęciu został naświetlony prawidłowo.
Zauwa
żmy, jak doskonale widoczny jest pudel, mimo że tło w górnej części zdjęcia jest bardzo jasne.
Twórcze techniki fotografowania: Wybór stosownej do warunków metody
pomiaru
Dost
ępne są inne systemy pomiaru oświetlenia, które można
dobra
ć do panujących warunków.
Udany pomiar punktowy. Pomiar punktowy najlepiej sprawdza si
ę w
sytuacjach, w których model otoczony jest bardzo jasnym lub bardzo
ciemnym t
łem. Pomiar jasności sukienki dziewczyny pozwolił
uzyska
ć zdjęcie naświetlone prawidłowo.
Pomiar cz
ęściowy
W niektórych sytuacjach celowe jest u
życie systemu częściowego
pomiaru
światła. Przy wykonywaniu zdjęć zawierających duże
obszary o jednolitym odcieniu pomiar taki mo
że dać lepszą
ekspozycj
ę całości. Sprawdza się on przy fotografowaniu
zachmurzonego nieba, scen w deszczu, krajobrazów jednorodnym
o
świetleniu, wnętrz oświetlonych światłem słonecznym itp. Pomiar
intensywno
ści światła wykonywany jest tylko w obszarze środkowym
kadru, mo
żna więc wybrać temat główny, odczytać intensywność
światła tego obiektu, po czym użyć funkcji blokady ustawień
ekspozycji do utrzymania nastaw ju
ż po zmianie kompozycji zdjęcia.
Pomiar punktowy
Korzystanie ze
światłomierza punktowego wymaga dobrego wyczucia różnych intensywności światła
w obr
ębie sceny. Jeżeli jednak wiemy, w którym miejscu należy wykonać pomiar, możemy mieć
pewno
ść uzyskania bardzo dokładnych ustawień ekspozycji. Pomiar punktowy jest bardzo precyzyjny,
dobrze wi
ęc nadaje się do fotografowania małych obiektów na bardo jasnym lub bardzo ciemnym tle.
Korzystanie ze
światłomierza punktowego w połączeniu z funkcją blokady nastaw ekspozycji daje
swobod
ę zmiany kompozycji zdjęcia. Podczas samego pomiaru należy jednak pamiętać o
precyzyjnym nakierowaniu celownika na fotografowany obiekt, poniewa
ż margines tolerancji na błędy
jest niezwykle w
ąski.
Twórcze techniki fotografowania: Autobracketing, ekspozycje wielokrotne i
tryby manualne
Istniej
ą specjalne techniki, które można zastosować przy naprawdę trudnych warunkach
o
świetleniowych.
Autobraketing
Technika autobracketingu (AEB-Auo Expusure Bracketing) jest dobrym sposobem na uzyskanie
po
żądanych rezultatów, nawet jeśli koncepcja zdjęcia nie jest dokładnie przemyślana. Technika ta
polega na automatycznym wykonaniu trzech ekspozycji: jednej z niedo
świetleniem, jednej przy
nastawach okre
ślonych przez światłomierz i jednej z prześwietleniem. Możliwe jest ręczne ustawienie
zakresu odchyle
ń do +3 jednostek skali w odstępach co 1/3 stopnia. Autobracketing jest znakomitym
narz
ędziem wspomagającym kreatywność, jako że pozwala wypróbować efekty różnych warunków
ekspozycji, pozostawiaj
ąc pewność, że jedno ze zdjęć będzie miało zadowalającą jakość. (Funkcja ta
jest niedost
ępna w niektórych modelach).
Technika autobracketingu pozwala ocali
ć zdjęcie.
Bez u
życia autobracketingu fotograf mógł stracić to zdjęcie z powodu bardzo jaskrawego tła.
Wykonanie kilku ekspozycji zwi
ększa szansę, że jedna z nich będzie prawidłowa.
Wielokrotna ekspozycja
Wielokrotne ekspozycje na jednej klatce filmu zawsze mia
ły w sobie coś intrygującego. Niektóre
aparaty z serii EOS umo
żliwiają wykonanie z góry określonej liczby naświetleń - maksymalnie 9 - na
pojedynczej klatce. Poniewa
ż ta sama klatka naświetlana jest wiele razy, konieczne jest skorzystanie
z funkcji kompensacji ekspozycji. Dla dwóch ekspozycji mo
żna wypróbować wartość kompensacji - 1
stopie
ń. Trzy ekspozycje mogą wymagać za każdym razem poziomu - 1,5 stopnia. Najlepiej jest przy
tym zda
ć się na doświadczenie. Warto dążyć do zredukowania liczby elementów na obrazie, tak by
uzyska
ć możliwie puste tło. Jasne obiekty na prostym, ciemym tle zazwyczaj wychodzą najlepiej.
R
ęczne ustawianie parametrów ekspozycji
Aparaty z serii EOS oferuj
ą pełny zestaw automatycznych funcji, które bardzo ułatwiają czerpanie
rado
ści z fotografowania. Lecz niektóre sytuacje mogą wymagać ręcznego ustawienia parametrów
ekspozycji. Przyk
ładem takiej sytuacji są zdjęcia z bardzo długim czasem naświetlania. Możemy także
spróbowa
ć takiego sposobu pracy ze zwykłej ciekawości, by wypróbować nowe pomysły. Ręczne
nastawianie aparatu nie oznacza,
że jesteśmy zdani jedynie na własne siły. Sygnalizowane są
zalecane czasy migawki, otwory przys
łony, jak również niedoświetlenie i prześwietlenie, co
zdecydowanie u
łatwia ustawianie parametrów. Jak zawsze, warto postępować w pełni świadomie,
sporz
ądzać notatki, po czym konfrontować je z gotowymi odbitkami.
Wielokrotna ekspozycja
Zabawa z wielokrotn
ą ekspozycją może dać wiele radości. Często trudno jest zgadnąć, jaki będzie
wynik ko
ńcowy, a czasami można się wręcz zadziwić jego wspaniałością.
CZ
ĘŚĆ PIĄTA - Obiektywy i lampy błyskowe
Szeroki wybór obiektywów i lamp b
łyskowych pozwala odkryć twórcze możliwości tkwiące w temacie
zdj
ęcia.
Zintegrowany system EOS
System EOS oferuje szerok
ą gamę sprzętu fotograficznego, który pozwala osiągnąć najlepsze
mo
żliwe efekty. Obiektywy firmy Canon należące do serii EF spełniają wymagania zawodowych
fotografów, zapewniaj
ąc doskonała jakość odwzorowania barw i wyjątkową przejrzystość obrazu.
Wysokiej jako
ści mechanizmy automatycznego ustawienia ostrości wbudowane w obiektyw pomagają
uchwyci
ć właściwy moment z wielką dokładnością. Lampy błyskowe Canon Speedlite zostały
zaprojektowane z my
śłą o różnych warunkach oświetlenia i od dawna przodują w swojej
dziedzinie.Pe
łna oferta doskonałych obiektywów serii EF i lamp błyskowych Speedlite umożliwia
wzbogacenie naszych twórczych mo
żliwości.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Od rybiego oka do superteleobiektywu
Obiektywy typu rybie oko wydaj
ą się obejmować wszystko, co tylko znajduje się w polu
widzenia, superteleobiektywy natomiast przybli
żają odległe obiekty.
Uwagi wst
ępne
Mo
żliwość zmiany obiektywu jest jednym z największych udogodnień lustrzanej jednoobiektywowych.
Ta sama scena fotografowana obiektywem o ogniskowej 28 mm wygl
ąda zupełnie inaczej, niż kiedy
u
żywamy obiektywu o ogniskowej 200 mm. Teleobiektyw pomaga dostrzec odległe szczegóły, a przy
u
życiu obiektywu szerokokątnego odkrywamy relacje między przedmiotami widocznymi na zdjęciu.
Makroobiektyw za
ś umożliwia największe zbliżenia. Ogólnie biorąc, korzystanie z różnych obiektywów
pomaga spojrze
ć na świat z różnych perspektyw.
Ogniskowa obiektywu i k
ąt widzenia.
Obiektyw rozró
żniamy za pomocą wielkości zwanej ogniskową. Na "naturalną" ogniskową uważa się
50 mm. Obiektywy o d
łuższej ogniskowej to teleobiektywy, o krótszej zaś - obiektywy szerokokątne.
D
ługość ogniskowej określa odległość ogniska obiektywu od płaszczyzny filmu.Po ustawieniu ostrości
na niesko
ńczoność przy zastosowaniu obiektywu 50 mm odległość ta wynosi właśnie 50 mm.Wielkość
k
ąta widzenia jest odwrotnie proporcjonalna do długości ogniskowej aparatu.Obiektyw o ogniskowej
28 mm ma k
ąt widzenia bliski 74 stopni.Teleobiektyw o ogniskowej 200 mm ma bardzo wąski kąt
widzenia, zaledwie 12 stopni. Powi
ększenie jest wprost proporcjonalne do długości ogniskowej. Obraz
przedmiotu ogl
ądanego przez obiektyw o ogniskowej 50 mm jest mniej więcej tej samej wielkości, co
widziany go
łym okiem. Ten sam obiekt obserwowany przez obiektyw o ogniskowej 24 mm wydaje się
mniejszy i bardziej oddalony ni
ż jest w rzeczywistości, natomiast oglądany przez obiektyw 300 mm
robi wra
żenie znacznie większego.
Perspektywa
Poj
ęcie perspektywy odnosi się do względnej wielkości obiektów widzianych w kadrze, przy ich
ró
żnym oddaleniu od aparatu, co sprawia wrażenie trójwymiarowości sceny. Perspektywa, podobnie
jak k
ąt widzenia, jest odwrotnie proporcjonalna do ogniskowej obiektywu. Oznacza to, że przedmioty
widziane przez obiektyw szerokok
ątny będą sprawiały wrażenie bardziej oddalonych od siebie niż
mo
żna to zaobserwować przez zwykły obiektyw. I odwrotnie, teleobiektyw sprawia, że różne
przedmioty wydaj
ą się być bliżej siebie niż są w rzeczywistości. Takie przybliżenie odległych od siebie
obiektów, spowodowane u
życiem teleobiektywu, nazywamy "spłaszczeniem" perspektywy; jest to
jedna z ciekawszych w
łaąciwoąci obiektywów o długiej ogniskowej.
Porównanie ogniskowych ró
żnych obiektywów
Ta sama scena zosta
ła kilkakrotnie sfotografowana z jednakowej odległoąci, zmieniano jedynie
obiektywy. Zauwa
żmy jak wiele różnych ujęć uzyskano w ten sposób. Nie można tu oczywiącie
powiedzie
ć, że tylko jedna z fotografii jest tą "poprawną". W wyniku zastosowania obiektywu
szerokok
ątnego uzyskano zdjęcie krajobrazu; efektem wykorzystania teleobiektywu jest portret.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Obiektywy szerokokątne
Obiektywy o zmiennej ogniskowej przydaj
ą się także w plenerze - nie trzeba wówczas nosić
wielu obiektywów.
U
żywanie obiektywów szerokokątnych i obiektywów szerokokątnych o zmiennej ogniskowej przynosi
wiele znacz
ących korzyści. Obiektywy tego typu przydają się w sytuacjach, kiedy fotografujemy w
ciasnych pomieszczeniach i ze wzgl
ędu na ograniczoną przestrzeń, nie możemy cofnąć się, by objąć
kadrem wi
ększy wycinek przestrzeni. Poza tym, głębia ostrości obiektywów szerokokątnych jest
bardzo du
ża, więc nadają się one do ujęć, w których zależy nam na ostrym przedstawieniu elementów
po
łożonych zarówno na pierwszym planie, jak i tych w głębi kadru. Oprócze tego, używając
obiektywów szerokok
ątnych możemy osiągnąć wrażenie głębokiej perspektywy.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Obiektyw standardowy
Zachowuj
ąc kąt widzenia ludzkiego oka, obiektyw standardowy ukazuje świat takim, jaki jest
on w rzeczywisto
ści.
35-80 mm
Obiektyw standardowy o zmiennej ogniskowej jest prawdopodobnie najbardziej popularnym
obiektywem u
żywanym w dzisiejszych czasach. Korzyści wynikające z jego stosowania są oczywiste.
U
żywając obiektywu tego rodzaju łatwo jest regulować kąt widzenia i powiększenie obrazu obiektu.
Pozwala to dowolnie komponowa
ć kadr w celowniku przez wypróbowanie kilku możliwych ujęć przed
naci
śnięciem spustu migawki. Poza tym, obiektyw standardowy o zmiennej ogniskowej zawsze
dysponuje d
ługością ogniskowej odpowiadającą trzem najczęściej stosowanym obiektywom ?
szerokok
ątnemu, normalnemu oraz krótkiemu teleobiektywowi. Oznacza to, że wystrczy nosić ze sobą
jeden obiektyw zamiast trzech. Zmniejszon
ą wagę sprzętu docenimy, przemiarzając pola lub ulice
miast.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Teleobiektywy
Teleobiektywy doskonale nadaj
ą się do fotografowania odległych obiektów.
80-200 mm
Teleobiektywy oddaj
ą nieocenione usługi przy rejestrowaniu wydarzeń sportowych i są wręcz
nieodzowny podczas ogl
ądania natury. Fotografowanie zwierząt w ich naturalnym środowisku prawie
zawsze wymaga korzystania z teleobiektywu. W
łaściwie zawsze, kiedy nie można zbliżyć się do
fotografowanego obiektu na wystarczaj
ącą odległość, trzeba skorzystać z teleobiektywu. Ze względu
na korzystn
ą perspektywę krótkie teleobiektywy doskonale nadają się do portretów, a większa
odleg
łość od fotografowanej osoby wpływa dodatnio na jej samopoczucie podczas fotografowania.
Teleobiektywy s
ą często bardzo ciężkie, więc użycie teleobiektywu ze zmienną ogniskową, który z
powodzeniem zast
ępuje kilka różnych obiektywów, pozwoli nam uniknąć noszenia zbędnego ciężaru.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Obiektywy specjalne - rybie oko i
makroobiektywy
Obiektywy typu rybie oko i makroobiektywy oferuj
ą niecodzienne spojrzenie na świat.
Obiektyw Fish Eye EF 15 m F/2.8 (rybie oko)
Obiektywy o bardzo szerokim k
ącie widzenia ułatwiają robienie zdjęć na ograniczonej przestrzeni, ale
ich pozosta
łe cechy także są warte zainteresowania. Głębia ostrości obiektywów tego typu jest prawie
niesko
ńczona, lecz wrażenie zaokrąglenia obrazu wywołane zniekształceniami może okazać się
k
łopotliwe. Wiedza jak się z tym uporać ? a nawet jak wykorzystać zniekształcenia czyniąc z nich
cz
ęść kompozycji ? bardzo się przyda przy fotografowaniu obiektywem typu rybie oko. Poza tym,
wra
żenie głębokiej perspektywy obrazu może zaowocować bardzo intrygującymi zdjęciami.
Makroobiektywy
W serii EF dost
ępne są dwa wysokiej jakości obiektywy do wykonywania zdjęć przy maksymalnych
zbli
żeniach. Obiektyw Compact Macro EF 50 mm f.2.5 ma ten sam kąt widzenia co obiektyw
standardowy o ogniskowej 50 mm i umo
żliwia robienie zbliżeń w zakresie ostrości od nieskończoności
do odleg
łości, w której powiększenie obrazu wynosi 0,5 x. Używany razem pierścieniem pośrednim
(Life-size Converter EF) umo
żliwia fotografowanie w zakresie powiększeń od 0,26x do rzeczywistej
wielko
ści obiektu. Z kolei przy użyciu obiektywu Macro EF 100 mm f/2.8 można fotografować w
szerokim zakresie odleg
łości bez dodatkowych akcesoriów, od nieskończoności aż do uzyskania
obrazu w naturalnych rozmiarach. Ogniskowa w
łaściwa średnim teleobiektywom umożliwia zbliżenia z
niewielk
ą głębią ostrości, co pozwala osiągnąć efekt kontrolowanego rozmazania tła. Między
obiektywem a fotografowanym obiektem pozostaje du
ża przestrzeń, co czyni ten obiekt idealnym
narz
ędziem do wykonywania makrofotografii owadów lub kwiatów.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Obiektywy specjalne - superteleobiektywy
Szybki teleobiektyw jest niezwykle przydatny, kiedy nadarza si
ę okazja wykonania
niepowtarzalnej fotografii.
W sk
ład serii EOS wchodzi cała gama teleobiektywów i superteleobiektywów o bardzo dużej jasności.
Na przyk
ład, obiektyw EF 200 mm F/1.8L jest pierwszym naprawdę szybkim teleobiektywem na
świecie. Najlepiej nadaje się on do fotografowania wydarzeń sportowych w pomieszczeniach lub w
sytuacjach, kiedy u
życie lampy błyskowej jest niemożliwe. Zarówno ten obiektyw jak i obiektywy o
symbolach EF 300 mm F/2.8L i EF 600 mm f/4L s
ą wyposażone w cichobieżne silniczki (USM)
mechanizmu automatycznego nastawiania ostro
ści, które są bezpośrednim źródłem precyzyjnego
nap
ędu o wysokim momencie obrotowym. Dzięki temu system autofocusu odznacza się wyjątkowo
cich
ą pracą i praktycznie zerowym czasem reakcji. Poza tym, specjalna funkcja pozwala na trzy
nastawy pr
ędkości ręcznej regulacji ostrości równe 1/2x, 1x lub 2x wartości prędkości, co ułatwia
dopasowanie szybko
ści regulacji do warunków fotografowania. Oprócz tego, wspomniane obiektywy
wyposa
żone są w funkcję pamiętania nastawień ostrości, która umożliwia szybki powrót do
zapami
ętanych wartości przy użyciu pierścienia odtwarzania.
Obiektywy z serii "L".
Te specjalne obiektywy o bardzo wysokiej jako
ści wyróżniają się znakomitą kompensacją wszelkich
zniekszta
łceń optycznych i mają doskonałe charakterystyki odwzorowania obrazu. Obiektywy z serii
"L" zapewniaj
ą wyjątkową ostrość i wysoki kontrast na całej powierzchni obrazu, nawet przy najszerzej
otwartej przys
łonie. Obiektywy Ultrasonic (USM) wyposażne są w system napędowy wykorzystujący
cichobie
żne silniczki, co wpływa na wyjątkowo precyzyjną i cichą pracę systemu automatycznego
nastawiania ostro
ści.
Obiektywy i lampy b
łyskowe: Specjalne techniki fotografowania z lampą
b
łyskową
Wiedza jak efektywnie wykorzysta
ć lampę błyskową umożliwia lepszą kontrolę oświetlenia i
zapewnia popraw
ę jakości zdjęć.
Do
świetlenie lampą błyskową.
Fakt,
że robimy zdjęcia w plenerze oświetlonym promieniami słońca nie oznacza jeszcze, że lampę
b
łyskową powinniśmy zostawić w domu. Warunki oświetleniowe często bywają niedoskonałe.
U
żywając lampy błyskowej możemy "wypełnić" jej błyskiem niedoświetlone elementy sceny. Jest to
bardzo przydatne, zw
łaszcza kiedy robimy zdjęcia przy tak zwanym oświetleniu kontrowym, czyli pod
światło. Często najlepszym sposobem fotografowania osób jest takie ustawienie, że słońce znajduje
si
ę za modelem. Fotografowane osoby nie mrużą wówczas oczu, a światło za nimi jest wtedy
pi
ękniejsze. Problemem jest tu ekspozycja. Jeśli tło jest właściwie oświetlone, wówczas główny motyw
mo
że być za ciemny. Najlepszym rozwiązaniem jest właśnie doświetlenie lampą błyskową. Lampa
do
świetla główny motyw, przy niezmienionym, odpowiednim oświetleniu
t
ła. Efektem jest piękniejszy ogólny wygląd sceny.
Synchronizacja przy d
ługim czasie naświetlania.
Fotografowanie z lamp
ą błyskową w pomieszczeniach lub na nocnym plenerze może prowadzić
do niedostatecznego o
świetlenia tła przy prawidłowym oświetleniu pierwszego planu. Lampy
b
łyskowe Speedlite 540EZ i 380EX mają tryb synchronizacji wyzwalania błysku przy długim czasie
otwarcia migawki (slow sync), co umo
żliwia robienie zdjęć z lampą błyskową przy długiej ekspozycji,
gwarantuj
ąc w ten sposób prawidłowe naświetlenie tla.
Synchronizacja z drug
ą kurtyną migawki.
Konwencjonalne lampy b
łyskowe wyzwalają błysk w chwili otwarcia pierwszej kurtyny migawki.
Specjalna opcja lamp Speedlite 540EZ i 380EX pozwala na synchronizacj
ę z drugą kurtyną, co
oznacza,
że błysk zostaje wyzwolony tuż przed zamknięciem szczeliny migawki. W efekcie na
zdj
ęciach ruchomych obiektów poruszające się światła zostaną utrwalone w bardziej naturalny
sposób.
Lampa b
łyskowa Speedlite 540EZ
Speedlite 540EZ to zaawansowana lampa b
łyskowa wyposażona we wbudowane pomocnicze światło
systemu automatycznego nastawiania ostro
ści, które umożliwia systemowi EOS nastawienie ostrości
ju
ż przy słabym oświetleniu. Lampa może być używana ze wszystkimi aparatami z serii EOS, choć
zosta
ła zaprojektowana z myślą o modelu EOS 1N, co zapewnia jej szczególnie dobrą współpracę z
pi
ęciopunktową automatyką ustawienia ostrości tego aparatu oraz trzypunktowym pomiarem światla
TTL. System TTL automatycznie optymalizuje intensywno
ść błysku, aby zagwarantować naturalność
o
świetlenia zarówno tła jak i pierwszego planu. Funkcja stroboskopowa umożliwia wielokrotną
ekspozycj
ę pojedynczej klatki. Lampa 540EZ jest jednym z najlepszych modeli serii Speedlite, o czym
świadczy jej wysoka liczba przewodnia (54 przy czułości ISO 100) i możliwość zmiany ogniskowej aż
do 105 mm. Poza tym wbudowana nasadka rozpraszaj
ąca umożliwia.
Lampa b
łyskowa Speedlite 380EZ
Speedlite 380EX to lampa, która mo
że współpracować ze wszystkimi aparatami serii EOS, nie
wy
łączając tych, które są wyposażone w wielopolowy system ewaluacyjny E-TTL firmy Canon. Jest
ona wyposa
żona we wbudowane pomocnicze światło systemu automatycznego nastawiania ostrości.
Konstrukcja g
łowicy lampy pozwala regulować ogniskową w zakresie od 24 mm do 70 mm, a system
E-TTL automatycznie optymalizuje intensywno
ść błysku. Specjalny tryb FP umożliwia synchronizację
przy wszystkich czasach otwarcia migawki. Odpowiednio do zmiany ogniskowej g
łowicy, liczba
przewodnia lampy zmienia si
ę w zakresie od 21 do 38 (dla firmy o czułości ISO 100).