ABC fotografii - do czego służy bracketing?

Autor: Marcin Pawlak

Bracketing to jedna z tych technik fotograficznych, które pomagają wykonać prawidłowo naświetlone zdjęcie wówczas, gdy nie wiemy jak właściwie dobrać parametry ekspozycji, a automatyka aparatu zawodzi.

Bracketing to technika fotograficzna, polegająca na wykonaniu serii ujęć różniących się parametrami wykonania zdjęcia. Zwykle stosuje się ją w sytuacji, gdy charakter fotografowanej sceny powoduje, że trudno dobrać właściwe parametry, a automatyka wbudowana w aparat zawodzi. Zaawansowane aparaty fotograficzne oferują zwykle funkcję autobracketingu, pozwalająca wykonać serię zdjęć (od dwóch do kilkunastu klatek) przy zmieniających się krokowo parametrach.

Najczęściej spotykaną odmianą bracketingu jest bracketing ekspozycji. Serie zdjęć zaczynamy od najbardziej niedoświetlonego, po czym wykonujemy ustaloną liczbę ujęć, zwiększając ekspozycję o ustalony wcześniej krok, np. 1/3 EV. Z tak wykonanej serii zdjęć wybieramy następnie to najbardziej nam odpowiadające. Aby zachować niezmienioną głębię ostrości, ekspozycję powinniśmy regulować czasem otwarcia migawki, zatem całą serię najwygodniej jest wykonać korzystając z funkcji korekty ekspozycji w trybie priorytetu przysłony.

Bracketing ekspozycji polega na wykonaniu serii zdjęć, od niedoświetlonego począwszy na prześwietlonym kończąc.

Inną odmianą jest bracketing światła błyskowego, w ramach którego zmieniane jest natężenie światła emitowanego przez lampę błyskową. Pozwala to uzyskać serie kadrów o różnych proporcjach światła błyskowego i zastanego.

Dla fotografii cyfrowej charakterystyczny jest bracketing balansu bieli - tu wykonywana jest seria ujęć przy balansie bieli ustawionym na różne wartości temperatury barwowej. Jest to przydatne w sytuacji, gdy zamierzamy wykonać większą serię zdjęć w formacie JPEG, a nie jesteśmy pewni, jak powinniśmy ustalić balans bieli. Wykonując kilka zdjęć testowych z bracketingiem możemy ustalić właściwe parametry.

W makrofotografii zastosowanie znajduje z kolei bracketing ostrości. Polega on na zarejestrowaniu serii zdjęć przy zmieniającej się odległości, na jaką ustawiona została ostrość. Dzięki temu można wybrać najbardziej korzystne ujęcie. Trzeba jednak pamiętać, że przy wykonywaniu zdjęć z niewielkiej odległości wraz ze zmianą odległości ostrzenia zmienia się również skala odwzorowania.

HDR i inne triki

Chociaż podstawowym zastosowaniem bracketingu jest dobór właściwych parametrów wykonania zdjęcia, świetnie sprawdza się on przy ujęciach trikowych. Najczęściej wykorzystuje się go przy wykonywaniu zdjęć w technice HDR (High Dynamic Range). Polega ona na odpowiednim nałożeniu na siebie serii ujęć wykonanych z różną ekspozycją - pozwala to dopasować rozpiętość tonalną fotografowanej sceny do możliwości materiału światłoczułego bądź przetwornika. Dzięki temu uzyskujemy prawidłowo naświetlone zdjęcie sceny o dużej rozpiętości tonalnej.

W technice HDR serię zdjęć sceny o dużej rozpiętości tonalnej wykonaną w bracketingu ekspozycji łączymy w jedno ujęcie, co pozwala ominąć ograniczenia narzucane przez możliwości reprodukcyjne przetwornika bądź filmu.

Oczywiście, by uzyskać naturalnie wyglądający kadr, cała seria zdjęć musi zostać zarejestrowana przy tej samej głębi ostrości. Jeśli ekspozycję regulować będziemy zmieniając otwór przysłony, po nałożeniu otrzymamy kadr zmiękczony w sposób charakterystyczny dla obiektywów portretowych z nie skorygowaną aberracją sferyczną lub powoli otwierającej i zamykającej się migawki centralnej aparatu dużego formatu. Podobnie ciekawy efekt uzyskamy, nakładając na siebie zdjęcia wykonane z bracketingiem ostrości, jednak tu zwykle będziemy musieli dopasować skalę poszczególnych ujęć.

W większości wypadków bracketing będzie wymagał skorzystania ze statywu - dotyczy to zwłaszcza ujęć, które wykorzystamy później do trikowych montaży. Wyjątkiem są ujęcia wykonywane ''na próbę'' - wówczas kolejne klatki nie muszą się idealnie pokrywać.

Oczywiście, wykonanie któregokolwiek z wariantów bracketingu do celów trikowych wymaga zarejestrowania całej sceny ze statywu, a sama fotografowana scena musi mieć charakter statyczny - poruszające się obiekty, np. ludzkie sylwetki, pojawią się na zmontowanych zdjęciach w postaci przejrzystych "duszków".

---