METEOROLOGIA I
KLIMATOLOGIA
Charakterystyka termiczna roku
Wymagana znajomo
ść
zagadnie
ń
minimalna temperatura powietrza
maksymalna temperatura powietrza
dobowa amplituda temperatury powietrza
ś
rednia dobowa temperatura powietrza
ś
rednia miesi
ę
czna temperatura powietrza
ś
rednia roczna temperatura powietrza
ś
rednia roczna temperatura powietrza
ś
rednia roczna amplituda temperatury powietrza
sposoby graficznego przestawiania przebiegu temperatury
Przebieg dobowy temperatury
powietrza
17
18
19
20
21
22
23
24
25
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
godziny
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
Przebieg dobowy temperatury
powietrza
17
18
19
20
21
22
23
24
25
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
t
max
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
godziny
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
t
min
Przebieg dobowy temperatury
powietrza
17
18
19
20
21
22
23
24
25
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
t
max
A = t
max
- t
min
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
godziny
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
t
min
Przebieg dobowy temperatury
powietrza
17
18
19
20
21
22
23
24
25
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
t
ś
r dob.
t
max
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24
godziny
T
e
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
t
min
Ś
rednia dobowa temperatura
powietrza
Ś
rednia dobowa temperatura powietrza wyliczana jest obecnie
jako
ś
rednia arytmetyczna z temperatury maksymalnej i
minimalnej oraz warto
ś
ci temperatury z godziny 6 i 18 UT.
t
ś
r dob.
= (t
max
+ t
min
+ t
6 UT
+ t
18 UT
) : 4
gdzie:
t
ś
r dob.
–
ś
rednia dobowa temperatura powietrza
t
max
– maksymalna dobowa temperatura powietrza
t
min
– minimalna dobowa temperatura powietrza
t
6 UT
– temperatura powietrza o godzinie 6 UT
t
18 UT
– temperatura powietrza o godzinie 18 UT
Ś
rednia dobowa rzeczywista
temperatura powietrza
Ś
redni
ą
dobow
ą
temperatur
ę
powietrza wylicza si
ę
tak
ż
e z 24
warto
ś
ci cogodzinnych. Jest to tak zwana
ś
rednia dobowa
rzeczywista temperatura powietrza.
t
ś
r dob.rz.
= (t
1
+ t
2
+ t
3
+ t
4
+ … + t
24
) : 24
t
ś
r dob.rz.
= (t
1
+ t
2
+ t
3
+ t
4
+ … + t
24
) : 24
gdzie:
t
ś
r dob. rz.
–
ś
rednia dobowa rzeczywista temperatura powietrza
t
1
, t
2
…,t
24
– temperatury powietrza w pełnych godzinach
Ś
rednia miesi
ę
czna temperatura powietrza wyliczana jest jako
ś
rednia arytmetyczna z temperatur
ś
rednich dobowych.
t
ś
r mies.
= (t
1
+ t
2
+ t
3
+ t
4
+ … + t
n
) : n
Ś
rednia miesi
ę
czna
temperatura powietrza
gdzie:
t
ś
r mies.
–
ś
rednia miesi
ę
czna temperatura powietrza
t
1
, t
2
…,t
n
–
ś
rednie dobowe temperatury powietrza
n – liczba dni w danym miesi
ą
cu
Ś
rednia roczna amplituda temperatury powietrza wyliczana
jest jako ró
ż
nica pomi
ę
dzy
ś
redni
ą
miesi
ę
czn
ą
temperatur
ą
najcieplejszego miesi
ą
ca roku, a
ś
redni
ą
miesi
ę
czn
ą
temperatur
ą
najchłodniejszego miesi
ą
ca roku.
A
ś
r rok
= t
mies. max
– t
mies. min
Ś
rednia roczna amplituda
temperatury powietrza
ś
r rok
mies. max
mies. min
gdzie:
A
ś
r rok
–
ś
rednia roczna amplituda temperatury powietrza
t
mies. max
–
ś
rednia miesi
ę
czna temperatura najcieplejszego
miesi
ą
ca roku
t
mies. min
–
ś
rednia miesi
ę
czna temperatur
ą
najchłodniejszego miesi
ą
ca roku
Ś
rednia roczna temperatura powietrza wyliczana jest jako
ś
rednia arytmetyczna z temperatur
ś
rednich miesi
ę
cznych.
t
ś
r rok
= (t
1
+ t
2
+ t
3
+ t
4
+ … + t
12
) : 12
Ś
rednia roczna temperatura
powietrza
gdzie:
t
ś
r rok
–
ś
rednia roczna temperatura powietrza
t
1
, t
2
…,t
12
–
ś
rednie miesi
ę
czne temperatury powietrza
W celu dokonania oceny warunków termicznych w danym roku
oblicza si
ę
tak zwane odchylenia temperatur od normy.
Odchylenie temperatury od normy jest to ró
ż
nica pomi
ę
dzy
ś
redni
ą
miesi
ę
czn
ą
temperatur
ą
w analizowanym roku a
ś
redni
ą
miesi
ę
czn
ą
temperatur
ą
dla wielolecia.
Odchylenia temperatur od
normy
δ
= t
ś
r mies. r
– t
ś
r mies. w
(°C)
gdzie:
δ
- odchylenie temperatury od normy (°C)
t
ś
r mies. r
-
ś
rednia miesi
ę
czna temperatura powietrza w
analizowanym roku (°C)
t
ś
r mies. w
-
ś
rednia miesi
ę
czna temperatura powietrza dla
wielolecia (°C)
Cel
ć
wiczenia
Na podstawie
ś
rednich miesi
ę
cznych temperatur powietrza dla
podanej miejscowo
ś
ci obliczone zostan
ą
wska
ź
niki termiczne
klimatu:
ś
rednia roczna temperatura powietrza i
ś
rednia roczna
amplituda temperatury powietrza.
W dalszej kolejno
ś
ci obliczone zostan
ą
odchylenia temperatury
od normy i scharakteryzowane zostan
ą
pod wzgl
ę
dem
od normy i scharakteryzowane zostan
ą
pod wzgl
ę
dem
termicznym poszczególne miesi
ą
ce w roku.
Zadania do wykonania
Zadanie 1.
Dla podanej miejscowo
ś
ci przepisa
ć
ś
rednie miesi
ę
czne
temperatury powietrza t
ś
r mies. r.
(°C) w analizowanym roku.
Nast
ę
pnie dla tej samej miejscowo
ś
ci przepisa
ć
ś
rednie
miesi
ę
czne temperatury powietrza t
ś
r mies. w
(°C) dla wielolecia.
miesi
ę
czne temperatury powietrza t
ś
r mies. w
(°C) dla wielolecia.
Obliczy
ć
ś
redni
ą
roczn
ą
temperatur
ę
powietrza t
ś
r rok
oraz
ś
redni
ą
roczn
ą
amplitud
ę
temperatury powietrza A
ś
r rok
W dalszej kolejno
ś
ci obliczy
ć
odchylenia temperatur od normy
δ
,
a nast
ę
pnie scharakteryzowa
ć
poszczególne miesi
ą
ce roku pod
wzgl
ę
dem termicznym.
Zadania do wykonania
Zadania do wykonania
Przedziały odchyle
ń
ś
redniej miesi
ę
cznej temperatury powietrza
od
ś
redniej wieloletniej (°C)
Zadania do wykonania
Zadanie 2.
Sporz
ą
dzi
ć
wykres rocznego przebiegu temperatury powietrza
dla podanej miejscowo
ś
ci w analizowanym roku oraz na tym
samym wykresie narysowa
ć
roczny przebieg temperatury dla
wielolecia.
20
rok 1996
-5
0
5
10
15
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
miesi
ą
ce
te
m
p
e
ra
tu
ra
p
o
w
ie
tr
z
a
(
C
)
rok 1996
wielolecie 1961-2000
Zadania do wykonania
Zadanie 3.
Opisa
ć
przedstawione w tabeli wyniki oblicze
ń
w formie krótkiej
charakterystyki klimatycznych wska
ź
ników termicznych dla danej
miejscowo
ś
ci.
Opisa
ć
jak kształtowała si
ę
pogoda pod wzgl
ę
dem termicznym w
Opisa
ć
jak kształtowała si
ę
pogoda pod wzgl
ę
dem termicznym w
analizowanym roku na tle warto
ś
ci przeci
ę
tnych (z wielolecia).
Zadania do wykonania
Zadanie 4.
Przerysowa
ć
rozkład przestrzenny
ś
redniej rocznej temperatury
powietrza na obszarze Polski.
Przeanalizowa
ć
jak kształtuje si
ę
ś
rednia roczna temperatura w
Krakowie na tle obszaru Polski.
Krakowie na tle obszaru Polski.