Miniaturowy odbiorniczek FM P R O J E K T Y
Miniaturowy
odbiorniczek FM
kit AVT-495
Opisy budowy odbiornik�w
radiowych nie pojawiały si�
zbyt cz�sto na łamach
Elektroniki Praktycznej.
Powodem tego była
prawdopodobnie �wrodzona�
wi�kszości elektronik�w
niech�Ę do wykonywania
cewek i strojenia obwod�w
Proponowany układ jest w za- typu TDA7000 - IC1. Układ ten,
w.cz., dopasowywania anten
sadzie prostą zabawką, modułem, kt�rego zastosowanie pozwoliło
i innych niemiłych nam
kt�ry mołemy zastosowaĘ jako na radykalne uproszczenie kon-
czynności. Na szcz�ście, przy
uzupełnienie juł wykonanego strukcji odbiornika jest produko-
obecnym stanie rozwoju
urządzenia elektronicznego, np. wany przez firm� Philips i nie
technologii p�łprzewodnikowej,
zegara. Zabawkowy charakter tego naleły bynajmniej do nowości na
nie ma juł potrzeby
układu szczeg�lnie podkreśla fakt, rynku p�łprzewodnik�w. Jednak
wykonywania tych wszystkich
łe jest to odbiornik monofonicz- w klasie prostych, monofonicz-
nie cierpianych czynności
ny, nie posiadający jakiejkolwiek nych tuner�w FM nie ma on
i obecnie wykonanie prostego
mołliwości wyposałenia go w de- sobie nadal r�wnych.
odbiornika radiowego
koder stereo (wynika to z kon- Układ TDA7000 jest monoli-
o przyzwoitych parametrach strukcji wewn�trznej układu tune- tycznym układem scalonym do
ra), a nikt chyba nie traktowałby przenośnych radioodbiornik�w
technicznych jest sprawą
serio w ko�cu XX wieku takiego FM, w kt�rych istotna jest mi-
dziecinnie prostą.
odbiornika. Odbiornik FM stereo nimalna liczba element�w pery-
jest obecnie w fazie opracowywa- feryjnych (małe wymiary i niski
nia i w najbliłszym czasie jego koszt). Zawiera on w swojej
opis zostanie przekazany do dys- strukturze system p�tli synchro-
pozycji Czytelnik�w EP. nizacji cz�stotliwości (FLL)
Zabawkowy charakter odbior- z cz�stotliwością pośrednią 70
nika radiowego, kt�rego budow� kHz. SelektywnośĘ p.cz. osiąg-
opiszemy, wynika teł z faktu, łe ni�ta została przez zastosowanie
jego wykonanie jest dziecinnie aktywnych filtr�w RC. Podczas
proste, zbudowaĘ go mołe nawet pracy strojenia wymaga jedynie
mało doświadczony elektronik i to obw�d rezonansowy generatora
w ciągu kilkudziesi�ciu minut. heterodyny, co pozwala na se-
W układzie wyst�puje tylko jedna lekcj� sygnału o określonej cz�s-
strojona indukcyjnośĘ i fabrycznie totliwości i wyb�r stacji radio-
wykonany filtr. Ułyte do budowy wej. Zakł�ce� odbioru udało si�
układu elementy są powszechnie uniknąĘ przez zastosowanie ukła-
dost�pne i bardzo tanie. du wyciszania, kt�ry r�wnieł
Tab. 1. Podstawowe parametry układu
eliminuje zbytnio zaszumione
TDA7000.
Opis działania sygnały wejściowe.
Napięcie zasilania ........................... 2,7..10VDC Schemat elektryczny naszego Podstawowe parametry układu
Prąd zasilania .............................. Typowo 8mA
miniaturowego odbiorniczka FM TDA7000 zostały zebrane w tab.
Zakres odbieranych częstotliwości
pokazano na rys. 1. Juł na pier- 1. Natomiast bardziej dociekli-
radiowych .................................... 1,5..110MHz
wszy rzut oka widaĘ, łe �sercem� wych Czytelnik�w odsyłamy do
Czułość ................................................... 1,5�V
układu jest scalony tuner FM lektury biuletynu USKA 6/92,
Napięcie sygnału wyjściowego m.cz. ...... 75mV
Elektronika Praktyczna 3/99
47
Miniaturowy odbiorniczek FM
radiowych odbieranych przez na-
sze radio jest bardzo szeroki i za-
stosowanie typowego potencjomet-
ru jednoobrotowego jest absolut-
nie niewystarczające. W układzie
modelowym ułyłem potencjomet-
ru montałowego, wieloobrotowego
helitrima, kt�ry pozwolił na pra-
widłowe przetestowania wykona-
nego odbiornika. Jednak w wyko-
naniu docelowym takie rozwiąza-
nie okazałoby si� bardzo niewy-
godne, gł�wnie ze wzgl�du na
koniecznośĘ dokonywania stroje-
nia za pomocą śrubokr�ta.
Widz� dwa rozwiązania tego
problemu: zastosowanie potencjo-
metru wieloobrotowego stosowa-
nego w głowicach TV starego typu
lub dorobienie do potencjometru
helitrim miniaturowej gałeczki.
Drugie rozwiązanie wymaga znacz-
nej zr�czności i zdolności manu-
alnych.
Radio po zmontowaniu nie
wymaga jakichkolwiek czynności
Rys. 1. Schemat elektryczny odbiornika.
uruchomieniowych, ale jedynie
w kt�rym układ TDA7000 został regulacji tego napi�cia słuły po- dostrojenia tunera do pasma FM
bardzo szczeg�łowo opisany. tencjometr PR1, jak si� okałe uływanego w naszym kraju. Po
W prezentowanym urządzeniu w cz�ści artykułu poświ�conej
TDA7000 pracuje w typowej, zale- montałowi układu, b�dący �pi�tą
WYKAZ ELEMENTÓW
canej przez producenta konfiguracji. achillesową� naszej konstrukcji.
Patrząc na schemat, wielu Czytel- Sygnał m.cz. pobierany z wyj-
Rezystory
nik�w z pewnością posądziło mnie ścia 2 IC1 jest kierowany do
PR1: helitrim 100k&!
o oszustwo: była mowa o jednej wzmacniacza mocy typu LM386.
P1: potencjometr 10k&!/B
cewce, a tymczasem na schemacie Układ ten jest �dyłurnym�
R1, R2, R3, R6: 22k&!
widzimy ał dwie! Nie obawiajcie wzmacniaczem m.cz. małej mocy.
R4: 30&!
si�, cewka L1 została juł wykonana Był stosowany wielokrotnie w na-
Kondensatory
w formie odpowiednio ukształtowa- szych konstrukcjach i jego szcze-
C1, C8: 1nF
nej ściełki na płytce obwodu dru- g�łowe opisywanie jest tu zb�dne.
C2, C25: 100�F/10V
kowanegoi nie b�dziecie mieli z nią Poziom sygnału wyjściowego re-
C3, C21, C23: 100nF
najmniejszego kłopotu. gulowany jest za pomocą poten-
C4: 220pF
Cewka L2 słuły do dostrojenia cjometru P1.
C5, C19: 330pF
odbiornika do łądanego pasma
C6, C13, C14: 4,7nF
cz�stotliwości radiowych, a dostro- Montał i uruchomienie
jenie układu do stacji radiowej Na rys. 2 pokazano rozmiesz- C7: 47pF
odbywa si� przez zmian� napi�cia czenie element�w na płytce, kt�- C9, C18: 3,3nF
na diodzie pojemnościowej D1. Do rej mozaika ściełek znajduje si�
C10: 150nF
na wkładce wewnątrz numeru.
C11: 22nF
Płytka wykonana została na lami-
C12: 10nF
nacie jednostronnym, a poniewał
C15, C22: 470nF
pomimo sporej komplikacji kon-
C16: 39pF
strukcji unikni�to konieczności
C17: 150pF
stosowania jakichkolwiek zworek,
C20: 180pF
montał mołemy rozpocząĘ od
C24: 220�F/10V
wlutowania rezystor�w, a nast�p-
Półprzewodniki
nie podstawek pod układy scalo-
D1: BB105 (z zieloną kropką)
ne i element�w o wi�kszych gaba-
IC1: TDA7000
rytach. Podczas montału układu
IC2: 78L05
napotkamy na jeden, sygnalizowa-
IC3: LM386
ny juł wcześniej problem: nie-
Różne
szcz�sny potencjometr PR1 słułą-
cy dostrajaniu odbiornika do łą- LS1: głośnik 8&!
Rys. 2. Rozmieszczenie elementów
danej stacji. Zakres cz�stotliwośĘ L1: filtr 7x7 216
na płytce drukowanej.
Elektronika Praktyczna 3/99
48
Miniaturowy odbiorniczek FM
dołączeniu do układu anteny (ka- nasz odbiornik mołe słułyĘ takłe
wałka przewodu o długości kilku- do odbioru stacji radiowych in-
dziesi�ciu cm) i włączeniu zasila- nych nił nadające na terenie
nia (9VDC) ustawiamy potencjo- naszego kraju stacje komercyjne.
metr PR1 w środkowym połołeniu Dolna cz�stotliwośĘ, na kt�rej mo-
i pokr�cając rdzeniem cewki L2 łe pracowaĘ TDA7000, wynosi
staramy si� uzyskaĘ odbi�r stacji 1,5MHz i zmieniając parametry
o cz�stotliwości nadawania lełą- cewki L2 moglibyśmy prawdopo-
cej mniej wi�cej pośrodku pasma dobnie uzyskaĘ odbi�r innych,
radiowego. Nast�pnie kr�cąc po- interesujących nadajnik�w.
tencjometrem PR1 sprawdzamy, Układ powinien byĘ zasilany
czy odbieramy wszystkie lubiane napi�ciem 12..9VDC, najlepiej
przez nas stacje radiowe. z baterii alkalicznej 9V lub aku-
Nie dokonywałem takich eks- mulatork�w NiCd.
peryment�w, ale naleły sądziĘ, łe Zbigniew Raabe, AVT
Elektronika Praktyczna 3/99
49